Download - Süleyman Demirel Üniversitesi

3diyerek Celîlî’yi Kanunî devri şairlerinden kabul etmektedir. Celîlî, II. Bayezîdzamanında doğmuş ve eserlerinin bazılarını I. Selim zamanında yazmıştır. ÂşıkÇelebi’ye göre Husrev ü Şîrîn’ini I. Selim’e sunmuştur. Âlî de Âşık Çelebî’yedayanarak H.923/1517’de Celîlî’nin “Âhî ile muasır... 12 ” olduğunu söylemektedir.Bu rivayet de Kanunî Sultan Süleyman ve hatta II. Selim devirlerinidüşündürmekle beraber esasen Celîlî’nin I. Selim zamanında şöhret bulduğuna 13kuvvetli bir kanıttır.Böylece Celîlî’nin doğum tarihini ve Bursalı olduğunu kesin olaraksaptadıktan sonra ailesi hakkındaki bilgilere geçebiliriz:Celîlî‘nin babası, İran’dan geldiği için, Acem lâkabıyla tanınmış; Farsça veTürkçe manzumeler yazan Hâmidî’dir. Hâmidî’nin hayatı, sanatı ve eserlerihakkında geniş bir incelemeye yer vermiş olan Prof. İsmail Hikmet Ertaylan 14onun Bursa’ya gelişi hakkında bize bilgiler vermektedir: Hâmidî, 881’deki KefeZaferi yapılan törenler sırasında padişah tarafından lutuf ve bağışlar sırasındakendisine verilen iki köle için teşekkür edeceği yerde, “ biraz tarla ve iki öküz bahşetse idiniz de gûşe-nişîn olsaydım.” demek gafletinde bulunmuş ve gerçektenolgun bir insan olmadığını göstermiştir. Hâmidî’nin bencil ve nankör olduğunugören padişah çok sinirlenmiş ve onu huzurundan kovmuştur. Felaketinbüyüklüğünü daha o zaman farkedemeyen Hâmidî, gün geçtikce hatasını anlamışve telâfisi için pek çok çareye başvurmuştur. Ancak “ cennetden dûr olan Âdemgibi .. 15 ” perişân olarak ömrünü sürdürmüştür. Daha sonra, padişahın emriyleBursa’ya I.Murât türbe ve imaretine şeyh olarak gönderilen Hâmidî, başlangıçta bugörevi kabul etmek istememiş; fakat büyüklerden bazılarının sözleri, onun aklınıbaşına getirmiş, daha büyük bir felakete uğramamak için saraydan uzaklaşmayıgöze almıştır. Kısacası Hâmidî’nin çileli hayatı, kaderin cilvesiyle, Osmanlısarayında huzura dönüşmesinin arkasından yine sıkıntılar içinde son bulmuştur.Celilî’nin kendisinden önce dünyaya gelen kardeşi Aziz Mahmûd’dur.Mahmûd’un doğumu için babası Hâmidî, 10 beyitlik Farsça bir tarin kıt‘asıyazmıştır. Buna göre Aziz Mahmûd, 875/M.1470’de İstanbul’da dünyayagelmiştir. Hâmidî 881/1476’da Bursa’ya sürüldüğü zaman Aziz Mahmûd 5-6yaşlarında olduğuna göre Abdülcelîl ile ikisi arasında 17 yıllık bir yaş farkıvardır 16 . Hâmidî’nin vefatında Celîlî, “mahb>b-ı nev-civân ü hilâl-âsâ ahvâl ü12 Âlî,Kûnhül-Ahbâr, a.g.e.13 Sadeddin Nüzhet Ergun, a.g.e.14 İsmail Hikmet Ertaylan, Külliyât-ı Divân-ı Mevlânâ Hâmidî, MEB Bsm. s.15-16, İstanbul,194915 İsmail Hikmet Ertaylan, a.g.e.16 Hüseyin Ayan, “Hamid!-zâde Celîlî, s.16