You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
EKONOM‹ST<br />
Bir iktisatç›, “Ekonominin durumu iyiye<br />
gidiyorsa halk›n durumu kötüye<br />
gidiyordur” diyordu. Makro veriler<br />
üzerinden yap›lan de¤erlendirmelerde<br />
kimin için iyi, kimin için kötü sorusu genel<br />
olarak sorulmuyor. Her fley “ortak iyi”<br />
üzerinden tan›mlan›yor. Önemli olan<br />
sermaye birikiminin bütünsel iflleyifli<br />
içinde devletin pozisyonu, devlete dair<br />
anlamland›rmalard›r.<br />
Hayat›n kendisini ifade etmez. Birikim sürecinin eflit<br />
da¤›t›lmas› olmaz ama göreli eflit da¤›t›lmas› sosyal<br />
devletin gerçek oldu¤u yap›larda sözkonusu olur.<br />
Türkiye hiçbir zaman sosyal demokrat olmad›. Alman<br />
sosyal demokrasisine bak›nca, kazan›lan haklar vard›r.<br />
Dolay›s›yla o haklar›n geri al›nmas› kolay olmam›flt›r.<br />
Türkiye gibi ülkelerde haklar çat›flman›n sonucu<br />
elde edilmedi. Refah devleti uygulamalar› olmad›.<br />
fiu an ki Türkiye ekonomisini konuflursak?...<br />
Türkiye ekonomisi k›r›lgan yap›ya sahip. Cari aç›-<br />
¤› yüksek. Dolay›s›yla sorun olacakt›r. Ama sermayenin<br />
Türkiye’de olgunlaflma süreci kapitalizme uygun<br />
ilerliyor. Bir iktisatç›, “Ekonominin durumu iyiye gidiyorsa<br />
halk›n durumu kötüye gidiyordur”, diyordu.<br />
Makro veriler üzerinden yap›lan de¤erlendirmelerde<br />
kimin için iyi, kimin için kötü sorusu genel olarak sorulmuyor.<br />
Her fley “ortak iyi” üzerinden tan›mlan›yor.<br />
Önemli olan sermaye birikiminin bütünsel iflleyifli<br />
içinde devletin pozisyonu, devlete dair anlamland›rmalard›r.<br />
Devlet, s›n›flar›n çat›flmas›n›n tan›mlad›¤›<br />
bir aland›r ve bu sürecin maliyetini toplumsallaflt›ran,<br />
kâr›n› özellefltiren bir ifllevi yerine getiriyor.<br />
Böyle bir ifllev, do¤al olarak zaten makro veri setinden<br />
hareketle yap›lan analizlerin s›n›rlar›n› bize gösteriyor.<br />
Bu tür perspektifler sadece duruma iflaret<br />
eden, tan›mlayan ve bu haliyle de durumu meflrulaflt›ran<br />
bakma biçimleridir. Di¤er taraftan, elefltirel bak›fllar›n,<br />
analizlerin ayn› kategoriler ve veri setini<br />
kullanarak yaflanan süreci deflifre etmelerinin de bir<br />
s›n›r› vard›r. Bu s›n›r› tan›mlayan bugündür, veri olan<br />
yap›sal iliflkiler ve iflleyifltir. Dolay›s›yla gelece¤e dönük<br />
bir de¤ifltirme perspektifi, tan›m gere¤i buradan<br />
ç›kamaz. Bu, bu tür elefltirel çabalar›n önemsiz oldu-<br />
¤u anlam›na gelmez. Ancak, yap›sal olan› a盤a ç›kartmaya<br />
da tan›m gere¤i yetmiyor. Verili olan yap›<br />
ve iflleyiflin kavram ve kategorileriyle sorunu anlamak<br />
ve aç›klaman›n s›n›rlar›na bu anlamda da dikkat<br />
çekmek gerekiyor. S›n›f içi ve s›n›flararas› güç<br />
iliflkilerine söz konusu verilerden hareketle iflaret etmek<br />
bu aflamada önem arz ediyor.<br />
Türkiye’nin bugün bir dönüflüm yaflad›¤›<br />
gerçe¤i var, buna iliflkin de¤erlendirmeniz nedir?<br />
Gelinen aflamaya bakt›¤›m›zda birikim eflitsiz ve<br />
78 <strong>KobiEfor</strong> Kas›m 2011<br />
çeliflik mant›¤›yla devam ediyor. Türkiye’de yaflanan<br />
dönüflümler kapitalist birikimin mant›¤›na uygun seyir<br />
izliyor. Ortada sapma ya da kapitalist mant›k aç›s›ndan<br />
ters giden bir fley yok. Ancak geliflmeye soldan<br />
verilebilmifl bir karfl› cevap da yok. Bence sol<br />
bak›fl aç›s›ndan öncelikli sorun, mevcut neoliberal<br />
entelektüel hegemonyayla bafl edebilmenin yollar›n›<br />
bulmak ve hayata geçirmeye çal›flmakt›r. Bunun koflullar›<br />
ayr› bir tart›flma konusu, ancak solun böyle<br />
bir noktan›n çok uza¤›nda oldu¤u da gerçek. Sermaye<br />
aç›s›ndan bak›ld›¤›nda, gerek dünya ölçe¤inde,<br />
gerekse Türkiye özelinde “sorun”, yaflanan vahfli rekabet.<br />
Ancak, burada da bir k›r›lmayla rakabetin,<br />
neoliberalizm çerçevesinde, bu sürecin en olmas›<br />
gereken iliflkisi olarak yans›t›lmas›. Sermaye aç›s›ndan<br />
rekabet, genel olarak söylendi¤i gibi tercih edilir<br />
bir fley de¤il. Sermaye, rekabeti zorunlu oldu¤u<br />
için yaflamak durumundad›r. Rekabetle tekel ayr›,<br />
birbirini d›fllayan süreçler de¤il, birbirini tamamlayan<br />
süreçlerdir. Rekabet elenme sürecidir ve sonucunda<br />
tekelleflmeyi getirir. Dolay›s›yla güç iliflkilerinin<br />
tan›mlad›¤› bir zorunluluktan bahsediyoruz. Bu<br />
anlamda vahfli rekabet sürecinde sermaye, her düzeyde,<br />
ele¤in üzerinde kalmak için hem kendi içlerindeki<br />
çat›flmay› vahfli hale getirdiler, hem de devletle<br />
olan iliflkilerini çok operasyonel hale getirerek<br />
maliyeti toplumsallaflt›rman›n yeni yollar›n› oluflturmaya<br />
bafllad›lar. Bu çerçevede bak›ld›¤›nda yaflanan<br />
süreci anlamak ve deflifre etmek için bu sürecin tafl›y›c›lar›n›n<br />
çat›flan ç›karlar› üzerinden de¤erlendirme<br />
yapmak gerek.
Change language