Torun, Sadık Fatih, Tanzimat'tan Meşrutiyet'e Türkiye'de ... - PSI424

desteğini almasına rağmen bu bölgeler Musul Eyaleti’ne bağlanınca Bedirhan Beybunu kabul etmeyerek isyan etmiştir 60 .Ayrıca Hakkari bölgesindeki Nesturiler ise vergi vermemek için BedirhanBey’e karşı isyan etmişlerdi. Böylece bölgede olan kargaşa ortamının giderekTanzimat reformlarının uygulamasını zora sokması merkezi hükümeti hareketegeçirerek isyan bastırılmıştır. Tutuklanan Bedirhan Bey Girit’e sürüldü. İsyanınbastırılmasından sonra ise bölgenin idari taksimatında değişiklik yapılarakDiyarbakır Eyaleti; Van, Muş, Hakkari sancaklarıyla Cizre, Bohtan ve Mardinkazalarından oluşan Kürdistan Eyaleti’ne dönüştürüldü 61 .Tanzimat reformlarına Anadolu’da bu denli tepkilerin olması hükümetinistediği sonuçları alamamasına sebep oluyordu. Özelikle iltizamın kaldırılarakmuhassıl denen vergi memurlarının taşrada toplayacağı vergiden ve bu verginingelirleri büyük oranda artıracağından umutlanan hükümet istediği sonucualamamıştır. Hatta eski gelirler bile aranır olunca iltizam usulüne tekrar dönülmesinikaralaştırılmıştır.Reformların uygulanmasında ki bu başarısızlığın faturası ilk başlarda eyaletvalilerine kesilmiştir. Kendilerinden eski alışkanlıklarını bırakmaları ve olağanüstügayret beklenen valiler bekleneni veremeyince görev yerleri sık sık değiştirilmiştir 62 .Bununla birlikte görevini kötüye kullanan, rüşvet alan memurlarınyargılanması konusu Tanzimat’la birlikte daha etkili hale getirilmiştir. ÖrneğinGülhane Hatt-ı’nın ilanından sonra iki kişiyi keyfi surette idama mahkum edenEdirne valisini Mustafa Reşit Paşa mahkemeye vermişti. Ayrıca bir rüşvet olayına60 Bedirhan Bey isyanının ayrıntıları için bkz. Nazmi Sevgen, “Kürtler”, Belgelerle Türk TarihiDergisi, sayı: 11-18. Ayrıca BVA Ayniyat 609 no’lu defterde bu isyanla ilgili belgeler bulunmaktadır.61 M. Çadırcı, “Tanzimat’ın Uygulanması ve Karşılaşılan Güçlükler (1840-1856)”, Mustafa Reşit Paşave Dönemi Semineri, TTK, 1987. s. 101-102.62 Örnekler için bkz. Çadırcı, a.g.e. s. 192.26