Torun, Sadık Fatih, Tanzimat'tan Meşrutiyet'e Türkiye'de ... - PSI424

Memleket meclislerin yapı ve işleyiş bakımından Muhassıllık Meclislerindenbir farkı yoktu.Sancak merkezlerinde kaymakamın eyalet merkezinde ise valilerin başkanlıkettiği bu meclisler 1842-1849 yılları arasında Tanzimat’ın taşrada uygulanmasındaönemli roller üstlenmişlerdir. Bu meclisler bir anlamda taşrada Meclisi Vâlây-ıAhkam-ı Adliye’nin küçük birer örneği idiler. Bu meclisler başta vergilerin herkesingelirine göre alınması, gelir-gider takibi, güvenliğin sağlanması, idarecileridenetleme gibi görevlerin yanında sağlık, eğitim, bayındırlık ve eğitim gibikonularda kararlar almıştır 81 . Ancak bu meclislerin yasa tasarıları hazırlama ve kararalmada yetkileri yoktu.Memleket Meclislerinin yönetimde ve yargılamada merkezi hükümetesağladığı katkı yanında, meclis içindeki sorunlardan kaynaklanan zararları daoluyordu. Meclis üyelerinin eski taşra idarecileri olan âyân, şehir kethüdası, voyvodagibi kimselerden oluşması onların eski kötü alışkanlıklarını sürdürmelerine nedenolarak, Tanzimat reformlarının istenildiği biçimde uygulanmasını geciktiriyordu.Seçim sistemini belirleyen yönetmelik bu kişilerin meclise girmelerinikolaylaştırıyordu. Çünkü bu yönetmelikte en akıllı, afif,ve seçkinlerden olma koşuluseçilmek için gerekliydi 82 .Meclis üyeleri vergi salınması ve toplanması gibi konularda kimseye ayrıcalıkyapmadan devlet yararına ve iyi yönetim için çalışacaklarına dair kadı ve müftüönünde yemin edeceklerdi. Müslüman olmayan üyeler de tâlimatnâmeye göre aynışekilde dinlerine göre yemin edeceklerdi.81 M. Çadırcı, “Osmanlı Döneminde Yerel Meclisler”, Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt:2, Sayı:5Eylül 1993,s.4.82 Meclis üyelerinin seçimi için. bkz. Ortaylı, a.g.e, s. 35-37.36