Download (744Kb) - Suleyman Demirel University Research ...

2kisiligine, bazi kurumlarin ülke içi sayginligina, dis politika konusununniteligine, ulusal ve uluslararasi ortama, kriz sürecinin süresi ve niteligi gibikonulara bagli olmaktadir.Bir devletin dis politika karar alma sürecinde, yukaridaki nedenlerdendolayi karar birimlerinin etkinliginin tespit edilmesi gerekmektedir. Ülke dispolitikasinin çizgilerinin/kararlarinin belirlenmesinde, karar birimlerininyaklasimlari oldukça önem tasimaktadir.Bu baglamda çalismamizin amaci, karar alma yaklasimi çerçevesindeTürk karar alma mekanizmasinda yer alan karar birimlerinin tarihsel gelisimiçinde dis politika konularinda anayasal yetkilerini, kriz dönemlerindeetkinligini ve belirli dönemlerde karar alma mekanizmasinda hangilerinin dahaetkin oldugunu ortaya koymaktir. Bu çerçevede 2003’te ABD’nin Irak’i isgalisüreci örnek olay seçilmis, bu olay sirasinda Türk karar birimlerinin etkinliklerive etkililikleri incelenmistir.Çalismanin kapsami içinde, karar alma teorisi, karar almaya etki edenögeler ve Türk dis politikasinda karar birimlerinin yetkileri ve hangidönemlerde hangi karar biriminin öne çiktigi ortaya koyduktan sonra, 2003’tekiII. Körfez Krizi’nde karar alma mekanizmasi ve süreci irdelenerek ulusal,bölgesel ve uluslararasi etkenler isiginda, hangi birimlerin daha çok öne çiktigive kriz sürecine hangi birimin damgasini vurdugunu ortaya koymaktir.Bu çalismada karar alma yaklasiminin ne oldugu, karar almaya etki edenfaktörlerin, karar alma asamalarinin, Türkiye’deki karar alma birimlerinin neleroldugu ve Türk karar alma mekanizmasindaki karar birimlerinin tarihsel gelisimiçindeki yetki ve görevlerindeki degisiklikler ve bunlarin günümüzde yetki vegörevlerinin neler oldugu, tarihsel gelisim içinde ortaya çikan belirli dis politikaolaylarinda hangi karar birimleri agirligini koydugu incelenmeye çalisilmistir.Bununla birlikte zaman içinde Türk dis politika karar almamekanizmasinda, anayasal olarak öncelikli yetkilerin hükümetlerde dahadogrusu dis politikayi yürüten ve son karari alan hükümet olmasina karsin,özellikle kriz dönemlerinde, güvenlik ve önemli dis politika konularinda TürkSilahli Kuvvetlerinin ön plana çiktigi görülmektedir. Kural olarak parlamenter