00Trilye sayi29_Layout 1 - Trilye Restaurant

Doç. Dr. B. Nazan WALPOTHBern Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Kardiyoloji ABD Öğretim Üyesinazan.walpoth@insel.chUçakta Tıbbi Aciller“Teorik olarak iyi donanımlı bir uçakta kalp krizi geçirmek herhangibaşka bir yerde geçirmekten daha güvenlidir!”Uçak henüz havalanmıştı ki o bilinen meşhuranons yapıldı “ Sayın yolcularımız, aranızdabir doktor varsa kendini kabin ekibine tanıtmasırica olunur.” Kendimi tanıttım müdahale ettim,müdahalede bulunduğuma dair bir rapor doldurup,imzaladım böylelikle tıbbi, maddi, hukukipek çok sorumluluğu üzerime almıştım. Kabinmemurunun “Uçuş sonlanana kadar hastayabakar mısınız?” sorusuna evet demistim. Hangitıbbi aletle ve hangi ilaçlarla hastaya yardım edecektimonu bilmiyordum. Özel hava yolunun acilyardım çantası çok sınırlı, acil durum için yeterlideğildi. Yolcu felç olmuştu, hastanın durumunupilotla kısa görüştükten sonra acil iniş gerekliliğinibelirtmiştim, uçak 30 dakika içinde en yakınmerkeze böylece inmişti. Hızlıca uçağa gelen sağlıkekibine hastayı teslim etmiştim. Tam teşekküllübir hastanede gereken tedaviyi gereken zamandaalabilen hasta sonradan beni mektupla sağlıkdurumu hakkında haberdar etmişti. Meslekikariyerimde pek çok kez acil durumlara müdaheleetmek zorunda kalmıştım ama hiç uçak indirmedurumunda kalmamıştım. Yaşadığım bu olayve sonradan okur ve hastalardan gelen sorularnedeniyle bu yazıyı hazırlamak istedim.Uçuş sırasında rahatsızlanan yolcular için geneluygulama, uçuş ekibi tarafından yapılan anons ileuçak içinde bir doktor (acil deneyimi olsun olmasın)varsa kendisini tanıtması istenmekte ve takiben hastayamüdehalesi istenmekte. Daha önce içinde neolduğunu bilmeyen hekime acil Dr. Kit çantası teslimedilmektedir. Pratikte uçakta hastaya müdahaleiçin zaten uygun bir alan yoktur. Acil müdahale çantasıiçerik olarak bazen son derece yetersizdir. Uçuşekibinin de böyle bir durumda davranışları optimalolmayabilmektedir hekim tamamen hasta ile yalnızkalabilmektedir. Her hekimin uçak içinde veya herhangibir yerde acil bir hastaya gereken müdahaleyiyapması beklenir. Ancak, uygulamayla ilgili bazısorunlar ve belirsizlikler söz konusudur. Doktorunböyle bir durumda üstlendiği sorumluluk uçağın enyakın havaalanına indirilmesi da dahil olmak üzereçok fazladır. Hukuki yönden hekim herhangi birdava durumunda pek çok sıkıntı yaşayabilmektedir.Ayrıca plan dışı alana inen uçağın maaliyeti 30000-750000 dolar arasındadır. Neyse ki uçak şirketleribunun için sigortalıdırlar.İstatistiksel olarak yıllık 2 milyar uçak yolcusundan50000-150000 kadarına acil tıbbi müdahale gerekmekte(günde yaklaşık 240-400 yolcu). Uçaktaölümler yaklaşık yılda 500-600 yolcu kadardır. Bukonuda kesin bir istatistiki bilgi yok çünkü bazıhavayollarının bilgileri yeterli değil.Lufthansa Havayollarında 2000 yılından beri düzenlitutulan istatistiklere göre uçuş sırası reanimasyon(hayata döndürme) 2010-2011 yılı için yılda 8 yolcuyauygulanmış; 12 yolcu hayatını kaybetmiş, 1 yolcudoğum yapmış. Psikyatrik sorunlarınların patlamasıise, 81 yolcuda görülüp kayıtlara geçmiştir. Uçaktamüdahale gerektiren rahatsızlıklar arasında gastrointestinalrahatsızlıklar (bulantı, ishal, kusma, dehidratasyon)yüzde 34 oranında görülmüş, kalp damarrahatsızlıkları (kalp enfarktı, Kan basıncı oynamaları,felçler) 43 yüzde oranında, kazalar yüzde 12oranında, ve diğerleri yüzde 11 oranında kayıtlarageçmiştir.62