Dergi pdf için tıklayın - TTMD

TTMD Ocak Şubat 2013Makale Article39GirişAkustik çevre, arka plan gürültüsü ve faydalı/ faydasız yansımaların oluşturduğu bir sesalanından oluşur ve bu çevrenin akustikkarakteristiği, orada gerçekleştirilecek eylemebağlı olarak ciddi önem taşıyabilir. Başlıcakullanım amacı, öğrencilerin eğitilmesi olanilköğretim yapılarında, kullanıcı gereksinimleriaçısından bakıldığında, temel ihtiyaç sözeliletişimin eksiksiz olarak sağlanabilmesidir.Akustik koşulara bağlı olarak değişen iletişiminetkinliği (konuşmanın anlaşılabilirliği),konfor koşullarının temel gereksinimidir veokulların akustik ortamı çocukların rahatçailetişim kurabilecekleri ve öğretmenleriniduyabilecekleri bir ortam olmalıdır.Son otuz yılda gürültünün çocukların öğrenmebecerisi ve okul performansı üzerindeki etkilerinive rahatsızlık düzeylerini araştırmaya yönelikpek çok araştırma yapılmıştır. Bu araştırmalarınçoğunluğu anaokulu ve ilköğretim okuluçocuklarını içeren yaş gruplarını ele almakta,farklı çevre gürültüsü türlerinin ve sınıf içigürültü kaynaklarının yarattığı kronik etkilerisaptamayı amaçlamaktadırlar (Lercher vd.,2003; Klatte vd., 2005; Dockrell ve Shield,2006; Norlander vd. 2005). Dockrell ve Shield(2004), Londra’da 142 okulda yaptıklarıölçümlerle ve anketlerle, arka plan gürültüdüzeylerinin standartların üstünde yüksekolmasının ve sınıfın akustik koşullarının bozukolmasının, çocukların anlama ve konsantrasyongüçlüğü çekmelerine neden olduğunu ortayakoymuştur. Schick, Meis ve Reckhard’ ın(2000) yaptıkları çalışma, konutlarındaki“sakin’’ ortamdan çıkıp, gürültülü sınıflardaeğitim gören çocukların, testlerde, gürültüsüzsınıflardaki çocuklardan daha başarısızolduklarını göstermektedir. Gürültünün bilişseletkilerinin yada eğitim kalitesini azaltıcıetkilerinin incelenmesi çalışmalarına paralelolarak, sınıf içi gürültünün ve akustik koşullarıniyileştirilebileceğine yönelik çalışmalargöstermektedir ki, ister akustik malzemelerkullanılarak, isterse de ses yükseltici sistemlerkullanılarak yapılsın, sınıf içinde yapılaniyileştirici uygulamalar, çocukların konuşmayıdaha iyi anladığını, daha motive çalıştıklarınıve dil yeteneklerinin arttığını göstermektedir.Gürültünün çok yüksek olduğu yerlerde, yüksekyalıtımlı pencereler kullanmak, sınıf içi gürültüdüzeylerini azaltıcı etki yaratmıştır (Bistrup,2000; Choi ve Mcpherson, 2005; Zanninve Marcon, 2007; Bernardi ve Kowaltowski,2006). Ancak bazı araştırmalar, yüksek gürültüdüzeylerine sahip bölgelerde yer alan okullardaakustik konforu sağlamak çok daha güç vemaliyetli çalışmaları gerektirdiğini ve alınanönlemlerin bazen de yetersiz kalabildiğinigöstermektedir (Crook ve Langdon, 1974).Ülkemiz açısından bakıldığında, artan nüfusaparalel olarak, hızlı bir biçimde inşa edilenilköğretim yapılarında, gürültü konusu neyazık ki, tasarım aşamasında ele alınan birkonfor parametresi değildir. Bu nedenle,çözüme yönelik eylemlere geçmeden önce,gürültünün rahatsız edici etkilerini belirlemekve geliştirilecek önlemleri bu düzeylere hesabakatarak geliştirmek daha uygun çözümleryaratmak açısından faydalı olacaktır.Bu çalışmada Bakırköy, Şişli, Beyoğlu veKâğıthane ilçelerinde toplamda 48 okulda5062 öğrenci ve 339 öğretmen ile yapılananketlere paralel gerçekleştirilen gürültüölçümleri ile, ilköğretim okullarında gürültününöğrenciler ve öğretmenler üzerindeki etkisininbelirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmadan eldeedilen sonuçlar, gürültü sorununun boyutlarınıgöstermesi açısından çok önemlidir.İşitsel konfor koşullarıHer sınıfın, içerisinde en küçük bir ses dahiçıkmadığı durumlarda bile dışarıdan gelenbelirli bir arka plan gürültü düzeyi vardır. Budüzeylerin ulusal ve uluslar arası standartlardatanımlanan değerlerin üzerinde olmasıdurumunda, öğretmen ve öğrencilerde çeşitlisağlık etkilerinin yanı sıra, rahatsızlık, anlamave konsantrasyon güçlüğü çekilmesi, sınıfiçinde sözel iletişimin kalitesinin bozulması veöğretmenlerin davranışlarının değişmesi gibiönemli sorunlar ortaya çıkmaktadır. DünyaSağlık Örgütü (WHO) ve ülkemizde yürürlükteolan Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesive Yönetimi Yönetmeliği (ÇGDYY), sınıflar içinders anlatımı sırasında kabul edilebilecek arkaplan gürültüsünü 35 dBA (LAeq), bahçedeve oyun alanlarında ise 55 dBA (Leq) olarakbelirlemiştir (WHO,2001; 2002/49/EEC).ÇGDYY sınıflarda iç ortam seviyesi içinpencerenin açık olması durumunda 45 dBA(LAeq) olabileceği belirtilmiştir. Tablo1’defarklı ülkelerin standart ve yönetmeliklerinebağlı olarak kabul ettikleri değerler verilmiştir