Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
KRİzE KARŞı ÜÇ ALTıN FoRmÜL<br />
güven<br />
dayanışma<br />
istikrar<br />
Ekonomik krizlerle, şiddet olayları,<br />
toplumsal sorunlar, sosyal patlamalar,<br />
hatta savaşlar birbirleriyle<br />
her zaman bir şekilde ilintilenmiştir.<br />
<strong>Türk</strong>iye ile ekonomik yapıları açısından<br />
büyük benzerlikler taşıyan Arjantin’de<br />
2001 krizinde yaşanan olaylar hafızalarda<br />
tazeliğini koruyor. Açlık ve öfkeyle<br />
sokaklara dökülen halk yığınlarının,<br />
cam-çerçevelerini indirdikleri dükkanları,<br />
mağazaları, alışveriş merkezlerini<br />
nasıl yağmaladıklarını unutmak mümkün<br />
mü?<br />
Bu tepkilerin arkasında yatan gerçek<br />
acaba sadece ekonomik krizle mi izah<br />
Ekonomi Profesörü, krizin merkez<br />
üssü ABD’nin bunu aşacak potansiyele<br />
sahip olduğunu vurguluyor ve gerekçelerini<br />
şöyle sıralıyor:<br />
- ABD, Avrupa’dan daha büyük kaynağa<br />
sahip bir kıta.<br />
- ABD, petrol açısından yüzde yüz<br />
bağımlı değil. Avrupa ise hakikaten<br />
çok bağımlı. Rusya fiyatı artırdığında<br />
Avrupa’yı parmağının ucunda tutuyor.<br />
- ABD’de federal hükümet var.<br />
Anında olaya müdahale edebiliyor, bu<br />
çok önemli. AB’nin ise merkezden atış<br />
yapacak bir yapısı yok. Avrupa Merkez<br />
10 | B E R E K E T<br />
edilmeli, yoksa yılların süregelen siyâsi<br />
ve ekonomik politikalarının ürünü olan<br />
gelir adaletsizliği sonucunda oluşan<br />
ferdiyetçilik ve güvensizlik duygusu da<br />
mı irdelenmeli? Ekonomistlerin, siyasilerin<br />
ve psikologların yorumlarını dikkate<br />
alırsak, irdelenmeli...<br />
Dayanışma Patlamayı<br />
Önlüyor<br />
2001 yılında <strong>Türk</strong>iye ekonomisi,<br />
belki Arjantin’den daha derin yara aldı.<br />
Kapanan şirketler, işsiz kalan yüzbinler...<br />
Fakat yağma tablosu bizde ortaya<br />
Bankası tepede bir kurum. Şimdi bu<br />
banka hangi ülkeye göre politika yapacak,<br />
kimi nasıl kurtaracak?<br />
- Avrupa’da işgücü piyasası esnek<br />
değil. ABD’de sendikalaşma oranı yüzde<br />
10-15 seviyesinde. Krize giren ku-<br />
Bugüne kadar yaşanılan ekonomik<br />
krizlerin toplumsal etkileri<br />
incelendiğinde, ülkelerin ve<br />
ekonomilerin yeniden düzlüğe<br />
çıkabilmelerinde 3 temel faktör<br />
dikkat çekiyor: güven, dayanışma<br />
ve istikrar...<br />
çıkmadı. Krizse kriz vardı. Gelir adaletsizliğiyse,<br />
o da vardı. Bizde olmayan<br />
ferdiyetçilik ve diğer insanlara karşı<br />
güvensizlik olgusuydu. Akraba ve aile<br />
bağlarının güçlü oluşu, çeşitli vakıflar,<br />
dernekler ve kuruluşlar aracılığıyla yapılan<br />
nakdî ve aynî yardımlar, insanlar<br />
üzerinde bu olumsuz ruh halinin oluşmasını<br />
engellemişti.<br />
Bugünkü kriz 2001’dekinden<br />
çok farklı. Kriz sadece Arjantin’in,<br />
<strong>Türk</strong>iye’nin ya da bir kaç ülkenin değil,<br />
birkaç tane kapalı ekonomi hariç dünyanın<br />
tamamını sarsıyor. <strong>Türk</strong>iye’nin<br />
bu krizde geleneklerine bağlı sosyal<br />
Deniz Gökçe:<br />
ABD Krizi Aşacak Dinamizme Sahip<br />
ruluş için işçileri çıkarmak ve yeniden<br />
yapılanmak kolay ABD’de. Avrupa’da<br />
bu çok zor.<br />
- Avrupa’da ticaretin yüzde 60-65’i<br />
birbirleriyle oluyor. Dolayısıyla özellikle<br />
büyük olan ülkeler krize girdiğinde<br />
hepsi takır takır düşmeye başlıyor.<br />
- Euronun değer kazanmasıyla ihracatta<br />
kârlılıkları düşüyor ve ihracatları<br />
zora giriyor.<br />
- Nüfus bakımından daralıyor Avrupa.<br />
Almanya’da evlenme ve çocuk sahibi<br />
olma oranı iyice düştü. ABD ise bütün<br />
dünyanın insan kaynağını kullanıyor.