Aytek Sever - Profusiòn

Aytek Sever 

PROFUSİÒN

AYTEK SEVER 

Şair, çevirmen. 1981 yılında Bursa’da doğdu. Üniversite ve yüksek 

lisans öğrenimini Boğaziçi Üniversitesi ve ODTÜ’de tamamladı. Çeşitli 

alt kitaplardan oluşan Hiperbor, Siòn, Moto Perpetuo, Anka adlı şiir 

toplamlarının yanı sıra, Emerson (Yaşamın İdaresi), Thoreau (Doğa ve 

Yürüyüş Üzerine Seçme Denemeler), Whitman (Ben, Jack Engle; Çimen 

Yaprakları; Benliğimin Şarkısı), Kandinsky (Sesler), Tagore (Firari; 

Gitanjali; Meyve Hasadı; Kadim Düşünceler), D. H. Lawrence (İnsanlar ve 

Öteki Yaratıklar), Gertrude Stein (Nesneler) çevirileri vardır.


PROFUSİÒN

Profusiòn 


Kapak Resmi: 

‘Kompozisyon VII’ 

Wassily Kandinsky, 1913 

1. Baskı: 

© İşaret Ateşi, Aralık 2019 

E-kitap olarak www.isaretatesi.com sitesinde yayımlanmıştır. 

Her hakkı saklıdır. Eserin tamamı veya bölümleri hiçbir yolla 

basılamaz, kopyalanamaz, eser sahibinin izni olmadan başka bir 

mecra veya internet sitesi üzerinden yayımlanamaz. Alıntılar için 

lütfen kaynak gösteriniz. 

www.isaretatesi.com 

isaretatesi@gmail.com

İÇİNDEKİLER 

P r o f u s i ò n 

Geniş Zaman ………………………………………………………… 15 

İçgüdü ……………………………………………………………..…. 16 

Buyruk ………………………………………………………………... 17 

Sıcacık ………………………………………………………………… 18 

Gece Prelüdü ………………………………………………………… 19 

Buyruk - II ……………………………………………………………. 20 

Palette Renk Denemeleri ……………………………………………. 21 

Fitil …………………………………………………………………….. 24 

Bitki-Yaşam …………………………………………………………... 25 

Hız Felsefesi ………………………………………………………….. 27 

Senfonik Odak ……………………………………………………….. 28 

Kaz …………………………………………………………………….. 29 

Homeostasis ………………………………………………………….. 30 

Şipşak …………………………………………………………………. 31 

Kaplumbağalar ………………………………………………………. 33 

Aya Tırmanan Merdiven ……………………………………………. 35 

Doğru Yer ……………………………………………………………... 36

Parkta Nereden Yürünür ……………………………………………. 37 

Menzil …………………………………………………………………. 40 

Tık ……………………………………………………………………... 42 

Volkan ………………………………………………………………… 43 

Durup Dururken, Beden ……………………………………………. 44 

İrade …………………………………………………………………... 46 

Taklit ………………………………………………………………….. 47 

Ağırlık ………………………………………………………………… 48 

How did this Happen ……………………………………………….. 49 

Bir Ressam Öyküsü ………………………………………………….. 50 

Büyüler, Sunu ………………………………………………………… 53 

Ateş Büyüsü ………………………………………………………….. 54 

Çocuk Büyüsü ………………………………………………………... 55 

Erkek Büyüsü ………………………………………………………… 56 

Koku Büyüsü ………………………………………………………… 57 

Manzara Büyüsü …………………………………………………….. 58 

Ters Büyü …………………………………………………………….. 60 

Düşeş ………………………………………………………………….. 61 

Kovuk …………………………………………………………………. 64 

Işığı Ayarlamak ……………………………………………………… 66 

Tanrı Yüzlerle Oynuyor …………………………………………….. 67 

Çağının İnsanı ………………………………………………………... 69 

Tanrı Düşüncelerle Oynuyor ……………………………………….. 71 

Kut Güneşi ……………………………………………………………. 72

Uçmak ………………………………………………………………. 73 

Kendi Zamanı ……………………………………………………… 74 

Yükleri Bırakmak ………………………………………………….. 76 

Vis Medicatrix Naturae …………………………………………… 78 

Kendi Zamanı - II ………………………………………………….. 80 

Ya Sıfır Ya Bir ………………………………………………………. 82 

Konuşan Disk ………………………………………………………. 83 

Tehlike ………………………………………………………………. 84 

Çarşaf ………………………………………………………………... 85 

Karanlığın Ötesi ……………………………………………………. 86 

Kritik ………………………………………………………………… 87 

Mutlak Kulak ……………………………………………………….. 88 

Çark ………………………………………………………………….. 89 

Kâinat Pastanesi ……………………………………………………. 91 

İstikamet, Kitapçı …………………………………………………... 92 

Harlatıcı ……………………………………………………………... 93 

Persona ……………………………………………………………… 94 

Evetleme …………………………………………………………….. 95 

Görüş Payı ………………………………………………………….. 96 

Fren ………………………………………………………………….. 97 

Hâle …………………………………………………………………. 98 

Çağının İnsanı - II ………………………………………………….. 99 

Kapriçyo …………………………………………………………….. 100 

Lokomotif ve Raylar ……………………………………………….. 101

Terzinin Yeri ………………………………………………………... 102 

Döngü Arayışı ……………………………………………………… 104


PROFUSİÒN 

SİÒN - III 

13


14


GENİŞ ZAMAN 

bir zanaatkâr öyküsü 

İşin başına geri döndüğümde, önümdeki tezgâh artık 

alelâde, ortalık bir yer değildi, benzersiz yansımalar saçıyordu. 

Elime aldığım alet edevat özel bir düzgünlüğe, ılıkla sıcak 

arası bir ısıya sahipti. Atölyenin her tarafına yığılmış malzeme 

ve bilumum aksam mavimtrak renklere bürünmüştü. Mekânın 

rasyonel havası genişliğin kozmik tavrını yansıtıyordu. 

Sessiz sedasız işimi yaptığım sırada, beni görenlere olgun 

bir iş ahlâkı ve çalışma iradesi aşılıyordum; becerideki 

ustalığın ve kusursuz basitliğin ardında uzun soluklu bir 

davranış mühendisliğinin, karmaşık bir benlik mimarisinin 

yattığını duyuruyordum. 

Çünkü, işe dönmeden önce verdiğim kısa pencere 

molasında görmüştüm ki, – yüksek dev gibi bir bulutun 

bombelerinde, daracık bir zaman aralığında, çağlar vardı. 

Şimdi, işimin başındayken, tekrar ve yeniden: çağlar vardı. 

15


İÇGÜDÜ 

Bir içgüdü bu. 

İnsan kendinden dışarı bir dokunaç uzatıp, zamanın 

boşluğunda lıkır lıkır gezinen şeyleri kurcalamak istiyor; 

erişebildiği kovukları gıdıklıyor, didikliyor, eşeliyor; oynuyor 

uçlarla, işlemler yapıyor; ayarlıyor durumun öğelerini, 

kuruyor, bozuyor, düzeltiyor; dikenlerini batırıp taktırıyor 

göksel manyetizmayla, – o sırada yaylıların gür tınısı 

yükseliyor, hassas bir ses bıçağıyla ince ince biçilip doğranıyor 

hava, lime lime ediliyor. 

Bu içgüdü belirdiğinde, – benzersiz bir ısıyla yanıyor 

akşamüzeri alnı ve şakakları içine alan köpüklü pembe kuşak. 

16


BUYRUK 

Ortalık sütliman. İstem dengeli. Harelenerek yayılıyor 

uyum soluğu. Dinleniyor, dinebilmiş düşünen beden. 

Hayvansal varoluşa çekilerek bu ortalama döngüde kalmak 

akıl kârı. 

Hamle yapma, bekle. 

– Hele de, yapacağın ilk hamlenin çılgın bir tekrarı 

başlatabilecek bir yanlış-eylem potansiyeli taşıyor 

olabileceğinden şüpheleniyorken! 

17


SICACIK 

İster geçmediğim paralel caddenin hıncıyla yürüyeyim 

bu caddede, ister kara bulutlar altında meydanı birbirine 

katsın uğursuz güvercin sürüsü, ister panoramik manzaranın 

önünü bir anlığına ama sonsuza dek kapatsın kamyon, isterse 

de bilinmeyen kaynaktan yansıyan ters ışık zehirlesin kanımı – 

– gene de parkta piknik masasına oturduğum an, yerimden 

kalktığım anki anahtarım capcanlı: ahşapta sıcacık benek! 

18


GECE PRELÜDÜ 

Sen ki tüm gün, içten yoğun duymak istediğin nesnelere 

dıştan geçirimsiz bir duman sardın ve dağılgan, tüy gibi 

duymak istediğin havayı istemeden katılaştırıp kurşun gibi 

ağırlaştırdın, – şimdi, okuduğun kitabın, alnındaki özel ısıyı 

bozabileceğinden korkuyorsan, bu, gecedeki bir özgün eylem 

icadı olasılığına işaret ediyor olabilir. 

Sen ki içinde durduğun dış dünyanın en küçük birimisin, 

– yine de bu en-küçük’lüğünle, günün en doğru yaşanışı için, 

tarifi çekirdekte gizli olan ve her seferinde yeni bir anlatımla 

şekillenen bir mührü binbir güçlükle kendinden uzatıp 

dünyaya vurmaktan başka bir yol göremiyorsun. Gecenin 

alınlığından bir yazı geçirmen gerek: Yoksa sen yoksun, gece 

yok. 

Incognito: ergo sum. Sus ve yürü. Te quæsiveris extra. – Sen 

ki kendinde, gecede kendinden dışarı baktığında görebileceğin 

şeyi buldun! 

19


BUYRUK - II 

Yürürken 

gördüğün bir sokak 

geri kalan bütün 

dünyanın kilit noktası gibi 

görünüyorsa sana, 

–– gir o sokağa! 

(Gün boyu tüm tutum ve tercihlerinle durağanlığın ve 

sıkıntının imbiğinden binbir güçlükle geçirip var ettiğin erki –bir 

iksir gibi düşün onu– doğru kullanmayı başaramazsan, asla affı 

olmayan –ve cezası ertelenmeyen– ölümcül günahı işlemiş olursun 

kendine karşı.) 

20


PALETTE RENK DENEMELERİ 

otoportre hazırlığı 

Elimde palet ve fırça, önümde tuval. 

Yalnızca iki rengim var: kırmızı ve siyah. Biri güya canlı 

renk, diğeri mat. Şu an ben her ikisine de aynı duyarsız gözle 

bakıyorken, benim için ikisi de mat, ikisi de ölü. Bunca farklı 

oldukları halde bunca ikiz olduklarından, hınçlıyım bu 

renklere, gene de vazgeçemiyorum onlardan: Madem 

avucumda palet, elimde fırça, önümde renkler var ve madem 

zamanı ören kurgu bu saat bu tuvali itelemiş bulunduğum bu 

âtıl hücreye, – ayrılıp gidemiyorum buradan. 

Kâh önce kırmızıyı alıp üzerine siyahı, kâh siyahı alıp 

üzerine kırmızıyı katıyorum; palet üzerinde ayrı ayrı yerlerde 

gelişigüzel, hoyratça karıyorum iki rengi. Ruhsuzca, sırf iş 

olsun diye yapıyorum bunu: Birbirine buluyorum renkleri, 

bulandırıyorum, yayıyorum, karıştırıyorum, bozuyorum. 

Tuvale uygulayacağım bileşim için kıvranıp duruyorum. 

Hâlâ boş tuvalin karşısındayım. 

Palet, oluşturduğum karışımlarla alaca bulaca. Dozun 

anlamsızlığını göz ardı ederek zorla bir şeye benzetmeye 

21


çalıştığım bulamaçlar, öylece bıraktığım pelteler, bir karşılığı 

olmayan tortular, pıhtılar, çamurumsular. 

Renk gitgide çamura kayıyor hakikaten! Şuraya bakın! 

Peki, nereden geliyor bunca kaba emek, benim bu 

hummalı çalışmamı koyultan zehir? Nedir bu safra, bu irin, bu 

korkulu salgı, bu uykusuzluk salyası, bu şizofrenik özsu? 

(Ormanları yamyassı eden şeytanî bir ulumayla silkiniyorum; 

hırsımla gece ufkunu tehlikeye attığımı duyuyorum; atölyede 

feci bir inziva bozulumu pekişiyor anbean.) 

Bu zehri bir kusabilsem! Çünkü otoportreme ana renk 

olarak kovaladığım bu renk ancak bir zehir olabilir! – Kâh 

siyahı kırmızıya, kâh kırmızıyı siyaha kararken, içine is, toz, 

kömür, kan damlaları katarken, bir sürü unsuru uygunluk 

gözetmeksizin birbirine karıştırmış, bulaştırmış, birbiriyle 

çarpıştırmış oluyorum: kör zorunluluklar ve gündelik 

alışkanlıklarla, vahşi vecdleri; ayrıksı duyumlar ve sancılı 

eylem buluşlarıyla, güvenli dinlence kovuklarını; atılım 

sıçramalarıyla, yoz düşüşleri; yoksunluğun sayrı refleksleriyle, 

doyumun kutlu dinçliğini; ayarımı bozan tensel 

dalgalanmalarla, çehrelerde kıvılcımlar çaktıran akşam 

evrekamı… 

Sırf bu boya hırsını, bu karanlık tutkuyu sürdürsem yeter 

bana! İnanıyorum ki, çalışmaktan içim de kararsa, katran gibi, 

zift gibi de olsam, böyle devam edersem kırmızı ve siyahın 

tam aradığım kıvamını muhakkak tutturacağım. – Belki de 

dilim, damağım, gırtlağım dönemsel tıkanıklığıma dair tüm 

glossolalia’yı söyleyip tüketmiş olacak bu arada; belki de bir an 

22


gelecek, dolunay aydınlığında taş yola ayağımı basıp 

yürüyeceğim, ıssız yıldızlar kanyonunu sonsuz bir hevesle 

solumaya duracağım… 

O halde ha gayret, daha da, daha da karıştır renkleri; 

siyahı kırmızıyı, homurdana homurdana, ıkına sıkına, 

kudurmuşçasına kar! Dumanlar çıkarıyorsun, az daha, ha 

gayret! 

– – Sonuç: Van Dyck kahverengisi! 

23


FİTİL 

Bir adım atıyorsun: ufukta ateşin özü. Az önceden 

şimdiye, bu bir köprü. Her hamle bir öncekinin ardından 

armonik. Bir bütün ortaya çıkıyor – bir örgü. Ezberden 

kesintisiz geçen mırıldama. Ve onun ucunda, manyetik bir 

yıldız. Güm: hipodrom kadar geniş! Bulut halıları… Ve sıra 

sıra deneyimler derin madenlerde patlıyor. Merdiven altlarının 

beş yaş uğultusu gibi çınlıyor bozkırların ötesine akşamleyin 

tıkılan kutlu pamuk. En yaman düşüncenin kaçınılmaz zehri 

salyada nane gibi… Gece göğü elektronikleşirken, gönderlerde 

arı bir dehşet! Ve geçiş ânında kış başı kokarken hava, ağlamak 

için bir sır – ve bir uçak pisti geliyor: birinci piyano 

konçertosundaki Liszt’i haklı çıkaran! Düşüncelerin tropik 

alevlenişiyle, velfecir okuyan gözlerle tarıyorum manzarayı; 

etrafa tutku saçıyorum, aşk saçıyorum. 

Parlak kıvılcımlarla cızır cızır yanan bir fitildir bu! O 

yanarak ateşler saçtıkça, ölümsüz bir şuruptur sızan buraya, 

benden yayılan halkalara… Varsın bu fitilin sonunda bir 

infilak olsun, – fitilde ateş kıvılcımlar saçarak ilerlediği ve 

buraya ölümsüz şurup sızdığı sürece, düşünmüyorum bile 

bunu, – ateşe ve şuruba tapıyorum! 

24


BİTKİ-YAŞAM 

bitki: zamanda 

–– yer kaplamaya hazır! 

bitki: boşlukta 

–– bitivermiş 

–– başlamış! 

bitki: kendisi 

–– olmakta ısrarlı! 

bitki: uzayıp gidiyor 

–– çılgınca takıntılı! 

25


bitki: yerini sağlama almış 

–– sonraya kalmış! 

26


HIZ FELSEFESİ 

Hızlı bir düşünce. Bilincin hızlı akışı. Hızlı duyum, hızlı 

algı. Hızlı hesaplamalar, hızlı seçimler, hızlı zekâ. Kan-ivme. 

Hızlanıyor bünye; ısındıkça ısınıyor şakaklar ve alın: Ra’nın 

gözü hızlı. Durmayınca, yavaşlamayınca, hatta vites arttırınca, 

balçıktan kurtuluyor tekerlek, – devriâleme başlıyor. 

Cevaplar, aydınlanış, arınma, uyum, etkileşim – ve yüce 

onay, şarkı, nefes; tüm şeylerin somut teması: hızlı olunca! 

Bu üst hız beni ay denizleriyle, asteoritlerle, galaksilerle 

eşliyor. Hıza dayalı bir ritim tutturuyorum, varlığımı 

topyekûn hız üstüne kuruyorum. 

27


SENFONİK ODAK 

Sararan düzlükler üzerinde doğudan batıya açılıyor kent. 

Hava iç açıcı, nefes yoğun. Akşamın bu saati tarihtir, çağ, 

yazgı, gelecek. Yörenin can damarı olan nehrin yatağı, tuhaf 

dokusuyla bu saat sanki kauçuk; dramatik bir yapı yok ama 

öteler derin, – ambiyans alabildiğine senfonik. Sesler bölge 

bölge manyetik. 

Ürperiyor ufuk. Havada kış kokusu, göç rüzgârı. 

Karanlığın çökmekte olduğu doğu yönünde, sabit, bas bir 

tını: boşluğun ortasında tüm gerçekliği onaylayan gizli odak. 

28


KAZ 

Kaz, gölette yüzüyor. – Park burası; etrafta yürüyen, 

banklarda oturan, fotoğraf çekinen insanlar var. Gölet yapay; 

suyun kendisi ve ağaçlar hariç her şey insan yapımı. 

Ama parkın genel görünümü ne denli yapay olursa 

olsun, kaz kendi yaşamında kalmakta ısrar ediyor – ve çevrede 

ne varsa kaz-yaşamı yapıyor! 

29


HOMEOSTASIS 

Bu durum, – mekânda ve nesnelerde küçük küçük renk 

çarpıtmaları ve ışık kırılmaları yaratarak, sonunda 

yanlışlanamayan büyük bir esriklik yakalamakla ilgilidir. 

Bu durum, – gecede tepeler üzerinde, en yükseklerde 

durup dururken Pan’ın çığlığını ünleyip, nefes nefese 

kalmakla ilgilidir. 

Bu durum, – yaşamın göstergelerini anbean takip edip 

yoğun işaretler arayan hazcı takıntıyla ilgilidir. 

Bu durum, – tinin ufkunda capcanlı görülmüş delili, sık 

aralıklarla çarpıcı biçimde yinelemekle ilgilidir. 

30


ŞİPŞAK 

Yaşamsızlar! Kan yok damarınızda, atmıyor kalbiniz, 

kuruyup kalmışsınız. Sonsuz bir atalete hapsolmuşsunuz, 

tutuşmuyor yaşam ateşiniz. Peki, kibrit misiniz ki tutuşmak 

için dünyaya sürtünüp duruyorsunuz? 

Tek bildiğiniz, yoz bir içgüdüyle boşluktan kendinize 

büyük bir karşıt yaratmak ve ona üstün gelmek adına yüklenip 

durmak! Eylemlerinizi karşıtınıza göre koşulladıkça karşıtın ta 

kendisi olup çıktınız, farkında değil misiniz? Kaynağını 

kendinden alan neyiniz kaldı, hani özgün gerekçe, hangi 

döngü, hani içten yanan ateş? 

Yaşamsızlar! Hamleleriniz daha baştan yanlışa düştü: 

Karşıtın sağlamasını yapmaktan başka neye yarıyorlar? 

Karşıttan yola çıkıp gene karşıta varıyorsunuz; nerede pozitif 

ilke? 

Yaşam ancak yokuş yukarı yaşanır diyorsunuz; oysa 

yaşam düzlüklerdedir, ya da eğik düzlemlerden aşağı yürür 

tıngır mıngır. Bir tekerlektir yaşam; ya usulca yuvarlanır 

ittirmeseniz de, ya da gider az bir ittirmeyle: Kan ter içinde 

31


omuzlanmaz tekerlek! (Sisyphos’a bile ancak ceviz tanesi 

kadar ağır gelmeli kaya.) 

Ama madem “karşıtlama” zırvasına başladınız bir kere, – 

o halde bu tersine döngüyü kırmayı, yalnızca kara doğanızın 

katranını tüketmekle umabilirsiniz. 

Bari dörtduvarın cenderesinde, başka zaman sonsuz menzilde 

gördüğünüz mühre en çok benzeyen pırıltıları – bir anlığına şipşak 

yakalayın! 

32


KAPLUMBAĞALAR 

D. H. Lawrence’a 

Göletteki kaplumbağalar: suda yüzenler, dip kumuna 

gömülenler, yosun kemirenler, taşların üzerinde 

güneşlenenler. Bazısı hareketli, suda süzülüyor, çırpınıyor; 

bazısı suda ve taşların üzerinde hareketsiz. Bir de taşların 

üzerine çıkmak için zorlayan, ötekileri ittirip kaktıran, 

yerinden kaydırmaya çalışanlar var. Göletin kıyısına gelip 

bakan insanlara asıl seyirlik sunan da bu. Ziyaretçiler 

kaplumbağalar sırf durdukları yerde dursa kısa sürede ayrılıp 

giderler, oysa kaplumbağaların çekişmesini izlemekten 

hoşlanıyor onlar, aralarında yorumlar yapıyorlar, 

gülüşüyorlar, türlü ses ve ünlemlerle, direnen veya suya düşen 

kaplumbağalara tepkiler veriyorlar, heyecanlanıyorlar, 

şaşırıyorlar, eğleniyorlar. 

Taşların üzerinde üçlüler, dörtlüler, beşliler halinde 

duran kaplumbağalar, o halleriyle âdeta gökteki 

takımyıldızlara benziyorlar. Her üçlü, dörtlü ve beşlide ayrı bir 

tavır var; eğer bunlar üçgen, dörtgen ve beşgense, her birinin 

kenar oranları farklı farklı. Bunlardan türeyen anlam – ve bir 

33


de çekişmeden türeyen anlam: ittiren, dayanan, tutunan, 

yüklenen, kayan, tırmanan, ötekileri kaydırıp taşlarda kendine 

yer açan, açamayıp suya geri düşen, ya da ötekilerin üstüne 

binip istif oluşturan kaplumbağa bireyleri. 

Burada ben de bir seyirciyim. Fakat bir seyirci olarak 

kaplumbağaların bu ilişkiler ağını hangi ölçülere oturtacağımı 

onların kendileri gibi bilemediğim için ve göletin kıyısında uzun 

süre dikilip seyretmek olanı görmek adına bana ancak sınırlı 

bir ilerleme sunduğu için, karıştırıyorum – kaplumbağa 

hırsıyla, kendi hırsımı; kaplumbağa iradesiyle, kendi irademi; 

kaplumbağa direnciyle, kendi direncimi; kaplumbağa 

bireyliğiyle, mekâna kaskatı uyumumu, kabaran açlığımı, 

bolluğumu ve yoksunluğumu, – zamanı ihlâl eden, ötelere 

değgin istemimi. 

34


AYA TIRMANAN MERDİVEN 

Rüya değil bu. Sanrı da değil. Üzerinde döne döne, 

dolana dolana, basamak basamak aya doğru yükseldiğin 

merdiven sarmalsa da – sanal değil. Çünkü düpedüz 

yükseliyorsun aya, buna şüphe yok, her adımda daha da 

yakınsın yukarıdaki ışık topuna. 

İşte kabaran soluk; işte mevki mevki, yay yay dış 

uğraklar; işte seçkin tedirginlik lüksü, altın bellek havuzları, 

yoğun deneyim damarı; işte eşi benzeri olmayan mavi; işte 

alacakaranlık ufkun nakışları. 

Boğuk bir uğultu kulaklarını örterken, atlaslar elektriğine 

bürünmüşken damarında serin kan, dağarcığında parlak bir 

edimin cazibesi uyanmışken, – aya tırmanan bu sarmal 

merdiven gerçek değil diyemezsin. Çünkü git gide yakınsın 

aya: Kendi kendisinin delili bu. 

Ne ki, bu merdiveni görmek isteme, göremezsin. 

Görülmek için değil, üzerinde yürünmek içindir bu sarmal: bir 

an içine bakacak olsan, ayın görüntüsü kapalı, gözler bakışsız, 

merdiven sanal, – geri dön hemen, bas adımını, basamak sıcak, 

kaldığı yerden aya tırmanıyor adımların… 

35


DOĞRU YER 

Günbatımının turunculu kızıllı renklerini, ufuktaki dağın 

yamacının kırk beş derecelik eğimini, denizin engin yüzeyini, 

körfez rüzgârını, havanın ısıran serinliğini hep birden duyuran 

tanker sireni! 

Yabanıl bir deniz bu, balmumundan: çivit mavisi doygun 

magma, ipeksi şıpırtılar, yüzeyi beş yerden sıyıran esinti. 

(Nefes, nabız, uyum, dirim.) 

Manzarayı baştan başa taramak – denizde dibin dipliğini, 

dağda zirvenin zirveliğini işaretleyerek; limandan, berideki 

yamacın en üst taraçasına doğru olan kuş uçuşu hattı büyük 

bir elektrik akımına dönüştürerek. 

Tepelerin önünde, kentin üzerinde ve suyun açıklarında 

colossal boşluğu duymak. 

Ânın gizli şimşeğini yakalamak! 

Kaşığı tutanın parmak uçlarında Tao’yu bulması gibi, sınırlı 

bir bölgenin duyumunda evrensel hacmi bulmak: Bu saat 

kendimi doğru yerden açtım diyebilmek! 

36


PARKTA NEREDEN YÜRÜNÜR 

Diyelim ki, patikalarda gezine gezine parkın üst 

taraçasından fıskiyeli süs havuzunun olduğu bu genişçe 

çanağa indiniz. Ne taraftan yürüyeceksiniz? 

Bence fıskiyeli havuzu merkeze alan iki yürüyüş 

alternatifi var burada. Yolunuz ya birinden ya diğerinden 

geçmeli, kendim yürüdüğüm için biliyorum. Biri içten, 

fıskiyenin yakınından geçen dar bir yay; öbürü açıktan geçen 

geniş, dolaylı bir yay. 

Başka alternatif yok. Ya birini ya diğerini seçeceksiniz. 

Yoksa, parkın geri kalanı yürüyüşe kapalıdır: Gelişigüzel 

adımlarla bunu değiştiremezsiniz. Eğer fıskiyeli havuzun 

merkezde olduğu çanakta yürünecekse, öyle ya da böyle bir 

yol izlenecekse burada, yalnızca iki olasılıktan biriyle 

mümkün. 

Elbette iki rotanın birbirinden ayrımını ortaya koymak 

gerek; çünkü eşmerkezli olsalar da birbirine eş değiller onlar; 

çakışmıyorlar, kesişmiyorlar, yakınlaşmıyorlar; iki farklı tavrı 

yansıtıyorlar. Her iki yolun da en üst seviyeden bir 

yürüyüşçünün inextinguishable yürüyüşüne göre olduğu 

37


konusunda hiç tereddütünüz olmasın, – birer yörüngedir bu 

yollar. 

Yörünge? Şu anlamda: Bunlar bir döngüsü olanların, 

kendi döngüsünde seyredenlerin eliptik yayları, eğrileridir. – 

Yoksa hiçbir karşılıkları olamaz. 

Burada, içteki yay bir nevi “Tadzio yolu”dur. Kesintisiz 

bir göz takibinin ezberde ışıklandırdığı kuşakla ilgili bir yol. 

Saniyeleri sayan çınıltıların zevkine, merkezcil çekime karşı 

kararlı bir direncin eşiğinde varan. İç karanlığı tutuşturanlara, 

tatlı sızıyı pekiştirenlere, anbean Om duyanlara göre bir yol. 

Yutkunma, uyku, gömü, cevhere yakınlık ve tedirginliğin 

yolu. Çift dikiş bir yol. Can damarına değen. 

Dıştaki yay ise, dolaylamakla, yolu uzatmanın büyüsüyle 

ilgili bir yaydır. Çünkü fazladan adımlara harcanmakla 

eksilmeyecek bol bir güç söz konusuysa eğer, tin o fazladan 

adımları gereksinir, talep eder. Öte yandan merkezkaç 

savrulmaya belirli bir pay bırakma riskini alırken, kişinin, 

kendindeki varoluş çıpasının bunu dengeleyeceğine ama 

çekirdekteki merkezcil sönümlenmenin de pekişmeyeceğine 

emin olması gerekir. O zaman insan kendini tuta tuta değil, 

nefesini en zorlu hamlelere yetire yetire yürür, yoğun 

uğraklardan geçer, bir devriâlem ürperişi duyar. Hayal edilen 

bir yol değildir bu; içinde olunan, yürünen yoldur; yol fikri 

değil, yolun ta kendisidir. Gerçekliğin devresini nihayet 

tamamlamakla, iki kutbu birbirine bağlamakla eşdeğerdir. 

Uzaklara, ötelere komşuluk üzredir. 

38


Bu yolları parkta bana gösterin deseniz elbette 

gösteremem; kabaca tariflerini yapabiliyorum ancak. Çünkü 

yürürken içine girilebildiğini gördüm onların. Açık seçik işaretli 

değiller, kendilerini dışarıdan belli etmiyorlar. – Bu yollardan 

yürümeyenler parkta ne arıyorlar bilmiyorum. Bu yollar 

dışında park neden var, onu hiç bilmiyorum. 

39


MENZİL 

40


41


TIK 

Onunla ikimiz benziyoruz. Görünüş olarak aynıyız hatta. 

Gövde, omuzlar, kafa; şablon, genel hatlar, yapı aynı. 

Ne var ki, ben kafamın içindeki “tık”la ayrılıyorum 

ondan. Bana özgü, esgeçilemeyecek bir kod bu. Benim cogito 

tık’ım. Ergo sum. Ama bir tek o değil. “Duyuyorum” tık’ı. 

“Uyanığım” tık’ı, “uyuyorum” tık’ı. Konuşma tık’ı, susma 

tık’ı, sorma tık’ı, sezme tık’ı. Bulma tık’ı. Açma ve kapama 

tık’ı. Bilinç tık’ı ve bilinçdışı tık. Şaşırmanın tık’ı, sevmenin, 

hayranlığın tık’ı, beden-tık, eylem-tık, kan-tık. Önce tık, sonra 

tık. Tam tık, fantom tık, an tık. Yön tık, yer tık, âlem tık, hiç tık. 

Her koşulda doğrunun tık’ı. Tık tık. 

Onun kafasının içinde de ben varım. Ama bu tık yok. 

Tık. 

42


VOLKAN 

Kararttım. Karartabildiğim kadar kararttım. Gece kıldım, 

katran karası kıldm, zifirî karanlık kıldım. 

Tek bir ışık yoktu, tek bir kıvılcım, tek bir işaret. Yekpare 

karanlık. Gittim ve kapkara yerleştim içine. En karanlık ânı 

bekledim. 

Sonra, yüksekte ani bir infilak, kıpkırmızı ışık! Ateşlere 

boğulan zirve! Saçılıp savrulan kızıl, tupturuncu sular. 

Harlayan alevler; köklerden göklere yükselen akkor duman 

sütunu. 

Zifirî karanlığın ortasında bir tek orası; o kızıl, kıpkırmızı 

ağız: parlak, sıcak, yoğun, – ta kendisi ateşin ve ışığın. 

43


DURUP DURURKEN, BEDEN 

tam boy otoportre 

Topuklarım için ne yapmalıyım? (Topuklarım olduğunu 

fark ettiğimden beri kafamı kurcalıyor bu soru. Hafifçe 

yaylanıyorum ayaklarımın üzerinde; tık tık vuruyorum 

tabanlarımı; bir o topuğumun bir bu topuğumun üzerinde 

sağa sola dönüyorum. Topuklarım kauçukları, taş ocaklarını, 

ananasları, kumsalları hatırlatıyor bana ve bu ne anlama 

geliyor bilmiyorum. Topuklarım yelken, topuklarım sunak, 

insan kitleleri.) 

Peki ya bu mavi buğusu elimin, külrengi ikindi vakti? 

(Isırıklar, salgılar, uyuşma, mineral damarlı dış dünya 

mağarasında on yıl öncenin yangını.) 

Kulak arkalarımda çakmak taşı kıvılcımları, burnumda 

ceviz kokusu, şakaklarımda fır fır dönen olumlu-saat, doğruhız 

göstergeleri. Bulunduğum yere olan felaket görmemiş 

uyumumu savandaki bir zürafanın tarifsiz yapısı anlatır. 

Uçurumları müzikle abartmak zorundayım, doğam bu. 

Onaylayabildiğim tek şey ancak öyle onaylanıyor. 

44


Bruckner büstü gibi yerleşiyorum taraçanın dik 

merdivenleri önünde, rüzgâra. Dağlar hiç bu kadar 

durmamıştı ardımda. 

Sızlıyor geri çıkık dirseklerimin okunun gösterdiği 

sonlar. Kasım akşamı. 

Üç saniye: 

İki gözbebeği: 

Gözlerim uğultu, alnım ışıltı, sağım solum dürtü. 

Karnım. Dokunulası şekiller. 

Sodayı yutkunduğum an zekâ pırıltısı ve ufuk. Mekânda 

her ad hoc birkaç saniyelik tam-turdan sonra, döndüğüm 

başlangıç noktası. Kuytumun çepeçevre amfitiyatrosunda 

ısrarlı susuşumla omurgamdan süzülen su damlası. 

Ben: nice defalar, günlük kurgularımın üzerine giydirdiği 

kılığa direnirken yakaladığım hayvansal fantazmagori! 

Yine de, müzik çalarmış gibi, yamaçtaki koruluğa 

yaptığım işlem! Düz duvarda yüzey etkinliği! 

45


İRADE 

Bak etrafına: Hiçbir şey işlemiyor. Ayarlar bozuk. Aletler 

arızalı; bu onların temel niteliği sanki. Bütünler oluşturması 

beklenen parçalar tutmuyor birbirini, zorla yan yana 

getirilmişler, dağıldılar dağılacaklar. Sistem bir mit. Nerede 

sistem? Yapmanın, kurmanın, oldurmanın, çalıştırmanın 

istisna olduğu, özel bir çaba, hazırlık gerektirdiği ortada. Bu 

yolda sayısız deneme boşa gidiyor, sayısız defa yanlışlanıyor 

işlev, fayda, amaç. Dünya özünde böyle sanki ve her şey 

toptan tamirlik. 

İşte bu yüzden kutlu –eğer ki yapabiliyorsam– her gün, 

her saat, her dakika yaptığım her bir ayar, kurup bıraktığım en 

basit bir işleyiş, çalışır kıldığım en minimal bir düzenek! 

46


TAKLİT 

Dirseğime radyo dalgaları düşünüyorum. Alnıma, 

buluşlu düşünce kızarıklığı. Sırtıma, geri yaslanma ve düşüş 

hevesi; avuçlarıma, kuvars kavrayışı; karnıma, tensel 

tedirginlik. – Dizlerime ültimatom 9:45’i olsun. Omurgama 

fosfat yansıması; ayak tabanlarıma tam isabet yerçekimi; 

saçıma mavi tütsü. El yordamıyla ilerlediğim karanlığın ucuna, 

ışınlanma kabini. 

O zaman taklit edebilirim belki – yeşil bir küre içinde 

kozmik cisimlere özgü bir hızla ve yavaşlıkla, milyonluk ve 

devler gibi koşarkenki yüksek döngülü kendiliğindenliğimi! 

47


AĞIRLIK 

Taşın bir ağırlığı var. Karın toprak üzerinde bir ağırlığı. 

Yüzey buzunun göl üzerinde bir ağırlığı var. Kavağın, 

durduğu yamaçta bir ağırlığı. 

Uzak dağı tüm ağırlığıyla görüyorum. Solgun güneş tüy 

gibi hafif. Havadaki güvercinler külçe gibi. Binalar havalandı 

havalanacak, bulutlar sanki üstlerine kancalarla asılmış ağır 

yüklerle aşağı doğru çekiliyor. 

Ateş yanıyor: Bir ağırlığı var! Duman tütüyor, bir ağırlığı 

var. Havada hafif bir elektrik. Yer ağır. 

Konumlanıyor yollar, pencereler. Kuzey, batı ve ışık. 

Yekûnu benim: Ağırken hepsinden daha ağır, hafifken 

hepsinden daha hafif olup tümüne ağırlıkları dağıtan ve 

görelilik biçen – ve koynunda yokoluşa karşı direncin katı 

ölçeğiyle, nefesin ve tutkunun kesin birimleriyle, – ben! 

48


HOW DID THIS HAPPEN 

Orientation is –– damage. 

Once you are oriented to where you are, that’s grave 

trouble: the east, the west, the north and the south is fixed, and 

you are fixed in your place as well. Can you move or change 

that? You’re stuck right at the center, having rendered the 

place into a nowhere –– because it’s so precisely somewhere! 

Orientation is destruction. 

Orientation is sheer madness. 

Orientation is –– a syndrome! 

What would you prefer then: being oriented and staying 

stuck where you are (because it’s secure), seeking bits of 

pleasure in fantasizing over well-memorized escape plans; or 

randomly changing the place so as to find yourself in some 

novelty each time, hence ever replacing the security of being 

oriented with the immediate harsh insecurity of being 

disoriented (because it’s so imprecisely nowhere), and 

perpetually repeating the impossible-to-undo trauma fugue 

“How did this happen”? 

49


BİR RESSAM ÖYKÜSÜ 

resim defterimi uzun bir aradan sonra 

yeniden elime almamın şerefine, 

Goldmund’u ve Füssli’yi düşünerek 

“Başlangıçtaki ateş nerede? Senin pusulanın gösterdiği 

tarafta tek bir kıvılcım yok! Ateşi, harlatmak isterken 

sıcaksızlaştırdın; ateşi yaktın, kuruttun. Başka bir ateş bu. 

Kâğıdı çölleştirdin; kalemin çizemez, kazıyabilir orada sadece. 

Ayıpla ve kusurla iş görüyorsun, yapıtın yüz kızartıcı. Ve 

senin bu çarpık yapıtın önüne gelen her malzemeye bir çengel 

takıyor, her şeyi kendi deliğine çekiyor. Sana, ‘Boyunduruktur 

senin sanatın, köstek, hırızma’ deseler, ne diyeceksin? Kalemi 

bırak en iyisi. Zorladıkça daha beter olacak. Neye el atsan, neyi 

yoklasan, yok’luyorsun. Parmağın ölü, gözün fersiz…” 

Böyle dediler ona. 

Bunu duyar duymaz –hâlâ duyabilen bir kulak vardı 

neyse ki onda– ‘tamam’ dedi, bıraktı kâğıdı kalemi. Çünkü 

yitirdiği, sözü edilen ateş, şimdiki gibi içinde yanılıp 

kömürleşilen türden bir ateş değildi, elde tutulan, 

kullanılabilen ateşti, – kâğıdı, kalemi, istemi ateşleyen ateş. 

50


Onun canlılığı azaldıkça, dıştaki yakan ateş harlamıştı. Çünkü 

asıl ateşi tüketmemenin labirentvari yollarını izlerkenki sezgi, 

bir yerden sonra, farkında olunmadan, kuru bir ısrar ve inada 

dönüşüyordu; kişiyi yanlış yerlere yönlendiriyor, açmazlara 

zorluyordu. 

Dış sesleri duyabiliyor olmasını bir lütuf olarak 

görmeliydi. Duyması gerekeni duyunca kendini katı, dar, 

yakıcı koşullardan çekip alabilmiş olmasını da öyle. 

Çemberi kırıp işe son vermek, bir kenara çekilip kendini 

soyutlamak demekti bu. Bir nevi karantina durumu, 

sanatoryum mantığı yaratmak, en basitinden bir hava 

değişikliği, dinlence, “değişik şeyler inzivası”. İstenmiş, 

bilinçli, iyi ayarlanmış bir tersine modus operandi, – kâğıdı 

kalemi bırakmış olsa da, eğer ki ressam olan ressam kalacaksa, 

yoğun, dolaylı etkiler yumağı bir tür kuluçka evresi. 

“Yeter ki bu evrenin süzgecinden geçebil,” dediler ona. 

“Yeter ki kendini beri taraftan öte tarafa toparlayabil; aşılması, 

sayısız olanaksızlıklar arasından tek ama tek bir olanakla 

mümkün olan eşiği o tek olanağı bularak aşabil; kendini dışarı 

doğru çekip alabil.” 

“Bunun da adını ‘yeni olanak’ koy,” dedi kendi kendine, 

“modus operandi’yi sıfırla, yeniden başlat.” 

Bekledi bir kenarda. Ne kadar süre, bilinmez. Sadece 

kendi biliyor nelerin sığdığını o zaman aralığına. Resimden 

başka her şeyle uğraştı. Oynamadığı, kurcalamadığı anahtar, 

51


peşine takılmadığı işaret, denemediği işlev, öğrenmediği yol 

yordam kalmadı. Garip silsileler içindeydi. 

“Dikkatli ol; eylemsizliğin ve yanlış eylemin bozulumuna 

alışacaksın ve bunu geri alamayacaksın” dediler. 

Bekledi. Paniklemedi. Fırsat kollar gibi görünse de, hamle 

yapmaksızın bekledi. Emin olması gerekiyordu. Hamle 

yaptığında hem kendiliğinden olmalıydı, hem de “yeni 

olanağı” uygulamaya koyacak şaşmaz bir zorunlulukla. Anlık 

bir ateş –yine ateş!– dürtmeliydi onu. 

* * * 

Ve beklediğine değdi. Bir ressam başka neyi isteyebilir? 

Karakalemi nihayet eline aldığında, parmağında dokunuşun 

ve çizginin benzersiz sezgisi; ânın ateşi, nefes nefese dürtü! 

52


BÜYÜLER 

-sunu- 

Sonsuzu buldum, sonsuza bağımlı oldum, sonsuza 

gitmeden yapamaz oldum. Buradan, sonsuza gitmeye dair 

doğrudan bir tavır ve o tavrın nice kestirme yolları türedi. 

Kabul ediyorum, kestirmeci olup çıktım; öte yandan, buna izin 

veren de sonsuzun halihazırdaki bolluğu ve vahşi gerçekliği 

olduğundan, girişimlerimden sayısız defa sonuç aldım. Bu 

arada, kestirme yollar alışkanlık haline geldikçe onlara dair 

mantralar (abrakadabralar) türedi; kısacası, zamanla iş 

tamamen büyü niteliğine büründü. 

Şimdi, kalın kapaklı büyü kitabımı gelişigüzel anlarda 

açıyor, mantraları bir bir deniyorum. – Oluyor. Kestirme yollar 

işe yarıyor; ama söz konusu yollarla bazen sonsuza, bazen 

kabuk değiştirmiş bir sonsuza (yani sonsuzun ikinci 

versiyonuna) çıkıyorum. Bunun neye göre böyle olduğunu 

bilmiyorum ve öyle sanıyorum ki, büyülerimin beni neye göre 

birine veya diğerine çıkardığını anlamaya çalışsam, bu 

araştırmalarımdan ikinci bir büyü kitabı türeyecek. 

53


ATEŞ BÜYÜSÜ 

Yansın istiyorum duvarlar, kavrulsun oda, – şimdi durup 

dururken sırf ben istiyorum diye bir alev halısı yayılsın 

zeminde, tavana yürüsün alev dilleri, – cayır cayır kaynasın, 

ben diyene kadar sıcak bile olmayan havası odanın, – buradan 

dünyanın tüm yangınlarına yürüsün yangın! 

İradem magma; ateş kılmak istiyorum dilediğim an 

dilediğim yerden tüm dünyayı! 

54


ÇOCUK BÜYÜSÜ 

Alnımda kabahatin yakıcılığıyla sığındığım loş arka 

odada buğulu cama parmağımla çizmeye başladığım kutu 

kutu evlerle, kıvrılan yollarla, yan yana dağ zirveleriyle, çöp 

adamlarla, ağaçlarla ve arabalarla çizgilere, eğrilere, şekillere 

ve boşluklara saniyelerin, benliğin ve suskunun elektrikli 

dokusunu kopyalarken; benim oranlarımla, benim 

gelişigüzelimle, benim ezberimle oluşurken hayalî dağ köyüm, 

– camın buğusu ille benim korkulu, öfkeli, şaşkın, iyimser, 

telaşlı, acemi halimin kulak çınlamalı, tuhaf maviliğini 

yansıtacak diye ve en sıcak ateşle solunan buz gibi bir dağ 

köyüm olacak diye harcadığım – o ne yaman mesai! 

* * * 

Araba farlarının ışığı çakıyor dışarıdan cama –– 

dağ köyüm! 

dağ köyüm! 

dağ köyüm! 

dağ köyüm! 

dağ köyüm! 

dağ köyüm! 

55


ERKEK BÜYÜSÜ 

Hiçbir şey yapmayayım; burada, kafenin bu masasında 

elimi kolumu kavuşturmuş, düşüncelerden uzak, suspus 

oturayım – ve ben baktığım sürece, yan masadaki bacak bacak 

üstüne atmış genç kadının ayağını saran kahverengi, buruş 

buruş deri bot ona bakmaya ayırdığım zaman aralığını, en 

ufak boşluk bırakmayasıya kaplasın, tıka basa doldursun, – 

etli, dolgun, sulu, mayhoş, ağır, çatlamak üzere bir meyve gibi 

olan beni – sıkıştırsın, boğsun, bir an bile nefes aldırmasın! 

56


KOKU BÜYÜSÜ 

Kımıldat ayaklarını; oynat elini karşımda. Bak yana. Sus. 

Düşün. Bacak bacak üstüne at. İçimde duyayım her hareketini. 

Uzat boynunu, anlat ona, savur saçını. Düzelt küpeni, oyna 

peçeteyle, parmağını gezdir fincanın kulpunda. Gülümse, 

dinle, kırpıştır gözlerini, yüzünden titrek bir mimik geçsin. 

Restoranın köşesinde oturduğun masada seni içinde iki 

kez yıkanılamayacak bir ânın yoğunluğuyla duyuyor ve 

tavırlarını dışavurumcu bir çerçeveye en elektrikli hallerde 

yerleştirmenin ayarını yaparak ürperiyorum. 

Kadın! Seni, neye benzediği sadece zihnimde kayıtlı olan 

vahşi bir koku bulutuna koyuyorum, – işte o an varlığındaki 

can alıcı karakter beliriyor, – bir saniyeliğine tüm kanlı canlı 

şeylerin en istenmişi SEN oluyorsun! 

57


MANZARA BÜYÜSÜ 

Çağımızın, insanlara, gördüğünü Manhattanlaştırabilmenin 

formülünü ne şekilde verdiğini bilmiyorum. Benim formülüm 

şöyle: Örneğin, gece karanlığında, uzaktan gördüğüm üç 

binalık bir alanı alırım (bu çokkatlı üç bina renk renk ışıklarla 

donanmıştır, ortada küçük bir koruluk, hemen yanda bir 

otopark vardır ve bu yapılaşmanın etrafından işlek bir yol 

geçmektedir); oraya çeşitli kıvılcımlar, ışık kırılmaları, sızılar, 

cızırtılar bırakırım, tavşan ayağı, keçiboynuzu, yarasa kılı, 

güzelavrat otu, zencefil atarım, su damlaları ve kendi 

kanımdan damlalar serperim; bunların hepsini birbirine 

kararken, içine ateş, buhar, elektrik yollarım, kıymıklar, 

yongalar, madalyonlar, mızraklar, iletişim uydusu hurdaları 

saçar, flaşlar patlatırım – ve o an, her nasılsa, varlığımı ayırt 

eden kemirici muamma doğar: bilincin kutupları birbirine 

bağlandığı an menzilde görülen uç imge; aynı eylemi, biri 

gerekçeli biri gerekçesiz, üst üste iki kez yapınca, ikinciden 

sonra elde edilen marazi zehir; bir anlığına kurulan devrenin 

kısa devre yapmanın eşiğinden dönüşü; düşüncenin kavrulup 

gitmiş parsellerinin allak bullak edici yansımaları; onca yitimin 

ardından firesiz kalabilmiş bir duyumun bir yudumluk iksiri; 

58


geceyi baştan başa okumanın ateşlediği fitil, hızla yayılan deli 

şurup… 

İşte o an, karmaşanın içinden, neon ışıklarla, havai fişek 

patlamalarıyla, görkem kreşendolarıyla beliriverir – gökdelenli 

Manhattan manzara! 

59


TERS BÜYÜ 

Bakman gereken sütuna suratını yapıştırdın. Bu nasıl iş? 

Yakından güzel tıkırtılar duyuluyor mu bari? Oldu olacak, 

yerdeki çamura vantuz ol. Değil mi ki, “Her koşulda mekânın 

göstergeleriyle oynarım” diyorsun. Değil mi ki, “Benim 

yaptığım ayarlar bozulmaz; onları bir makina sihirbazı gibi 

kurdum; hangi parçayı ne zaman, nasıl, kaç derece oynatınca 

hani karmaşık sonucu elde edeceğimi iyi bilirim” diyorsun. 

Çıkırt. – Tıkır. – Zzz. – Dıııt. – Klik. – Çın. – – Oldu mu? 

Sıcak taşlara dokun, sinek vızıltısını işit, limon kokusunu duy: 

Oldu mu, makina sihirbazı? – Ustaca ayarlamalarla, çamurdan 

bile, çamur hariç her şeyi çekip alabilecek misin? 

Hâlâ sütuna gömülü suratın! – Çekil geri! – Bu ne? – 

Çınnnnnnnnnn 

60


DÜŞEŞ 

soluğumla akıp giden 

ateşli sağ yanıma, 

kızıl uçurum 

–– düşeş! 

yaka açıklığımdaki 

sıcaklığa, 

günün 

erk işareti 


taçkapıdan çıkarken 

nihayet dinen 

duyum parazitiyle, 

turuncu şafağa 

bulut büklümü 


61


nefes nefese 

araştıran sezgilerim 

sapa bir noktada 

kilitlenince, 

ânı kalbinden 

yakalama hırsım 


hızlı düşüncenin 

sınır tanımayan işlemciliğine, 

engin gökyüzünden 

ılık serpintiyle 

hakikat şekli 


içini iğneyle 

kazıdığım 

uykusuz kuytuya 

kedi gözleri 


iki saniyelik 

bir es’e beş saniyelik 

62


genişliği yayarken, 

nereden geldiği 

belli olmayan 

akkor si bemol 


önceki epizodun 

kovuğuna 

“geri git ve onu getir”le 

döndüğümde, 

spontan oyun zevki 


63


KOVUK 

-impromptu- 

Oraya, üstteki kovuğa, evet, o gizli yuvaya doğru, – 

oradaki buğuya, maviye, – yürüsün kızıl cıva damlası. 

Orada, o buğulu, mavi kovukta, ayrıtları neon yeşili, boş 

bir küp var, havada tek tük yakaladığı radyo dalgalarını 

okunaklı ve mesaj yüklü olmaya zorluyor. 

Oysa sığa çoktan kaçıp gitti! Küp şimdi kafestir ve kafes 

ulu orta. Radyo dalgaları bu çağa ait değiller. Buğulu mavi 

kovuk şimdi uzayda dımdızlak ve rengi uçuk – ve her yanı 

elektroşok-ağrılı, kavruk. 

Havada radyo dalgaları aralarından bir seçim 

yapılamayacak ve birbirinden ayırt edilemeyecek kadar çok. 

Benim kızıl cıva damlam oradan çekilip soluklaştığına 

göre şimdi yeni bir kovuk bulmalı kendine. 

Şu diğer kovuğu, üstte, en içteki bölmeyi, biraz geride, 

engelin ardında kalan o dar cebi, oranın boşluğunu yoklaması 

gerek. Çekmecemsi, kutu gibi hacmiyle, akşam sessizliğinde 

olayların arka planına sızan bir adagio içerdiğini sezdiren şu 

ıssız, gizemli, çocuksu meraklara hitap eden boşluğu… 

64


Haydi cıva damlası! Kıpkızıl yürü o kovuğa! 

Dışarıda kent sinematografik bir dokuya gömülürken; 

ürperen bir başın içindeki çınıltıyla keşfedilirken teknolojik 

tasarılar; dokuz yaş suskunluğuyla kavrulurken tıkırtılı, 

tekinsiz zeminler, – ey cıva damlası, yürü o boşluğa, sokul 

usulca! 

Sıcak mı sıcak, canlı mı canlı! – Gel gör ki, bu defa da 

ansızın, hani derler ya, – kovuk ateş, damla pervane! 

65


IŞIĞI AYARLAMAK 

Perdelerin açıklığını iyi ayarla. Kalınlığı da önemli 

onların. Pencereler nereyi görüyor? Camlar temiz olsun. 

Günün herhangi bir saatinde güneş karşıdan vuruyor mu? 

Eğer öyleyse ona göre önlem almak gerek. İçerinin aydınlığını 

düzenlerken mobilyaların konumu, duvarların rengi de hesaba 

katılmalı. Ortam ne fazla loş ne de fazla aydınlık olmalı. 

Çünkü görüyorsun sen ve ışık gerek sana – ama gözlerini 

kamaştıran, hatta kör eden de aynı ışık! 

66


TANRI YÜZLERLE OYNUYOR 

Beyaz bir yüz. 

Kemikli yüz. 

Bulut taklitçisi, boralarla karışan bir yüz. 

Donuk, karanlık bir yüz. 

Damarlı yüz. 

Anakara yüz. 

Israrlı ıskalamalarla yatışmak bilmeyen büyük yüz. 

Geniş bir soluğa ait bir yüz. 

Bilinmeyen bir tutkunun korkunç yüzü. 

Yanlış bir kovukta fazla uzun süre kalmış olanın kavruk 

yüzü. 

Ve o bozarmış levhadan, bir anlığına, en doğru 

turuncuyu doğuran güneş yüz! 

Yükseliyor! Orada! Bulutlar arasına yerleşiyor! 

Orion’un belireceği tarafta kendini gösteren yüz! 

67


Magma yüz – – çakışmanın, uyuşmanın, işaretin mühüryüzü! 

Kendini hep ışığa doğru tutan yüz! 

Varlığın tüm geçmişinin biriktiği canlı yüz! 

Henüz yaratmadığım, – en güzel yüz! 

68


ÇAĞININ İNSANI 

Dev bir karpuz 

olsaydı Kent, 

bıçakla 

boydan boya yarar, 

sularını akıtırdım onun. 

Bir uzay gemisi 

olsaydı Gece, 

solucan deliğine 

sürerdim onu, 

–– bir hamburger olsaydı 

hart diye ısırırdım! 

Karşımda bana 

Sonsuzu gösteren 

bir elektronik billboard 

olsaydı, 

69


–– yüksek voltaj 

verip patlatırdım onu! 

Eğer son model 

bir insansı robot 

olsaydı Çağ, 

–– vecde gelmiş 

bir azize gibi 

dans ettirirdim onu, 

çılgınca ve erotik! 

70


TANRI DÜŞÜNCELERLE OYNUYOR 

Halka halka ürperen, erimeye yüz tutmuş düşünce. 

Kubbesinde altın sinekler uçuşan düşünce. 

Uçları suya değen büyülü düşünce. 

Sıvayı düzelten, zaman mühendisliği yapan düşünce. 

Delil sabit değilken soğuyuveren düşünce. 

Maşayı ateşte akkor olana dek tutan düşünce. 

Çeliğe su veren düşünce. 

Üç kez tekrarlandığında sıfırı veren düşünce. 

Deniz manzarasında kendine yay gibi bir karşılık bulmak 

zorunda olan düşünce. 

Ardından gelen yamru yumru hiyeroglife daralmaya 

yazgılı dev düşünce. 

Çıt çıt edip gecede ambiyansı masmavi yapan ve varlığın 

öyküsünü açıkladığını varsayan düşünce. 

Dehanın ölü turnusolunda bin yıldan sonra gerçekleşen 

dönüşümün düşüncesi! 

Karşıt kutuplar bakıştığında sonsuzu ipe dizen düşünce! 

71


KUT GÜNEŞİ 

Peki öyleyse, kentin çılgın kalabalığına ayak uydurayım 

ben de, nasıl ki onlar her tarafa heves ediyor, her yere dalıp 

çıkıyor, yiyip içip tüketip hiçbir şeyden geri kalmıyorlarsa, 

önünde fotoğraf çekinilmedik ve çekinildiği cümle âleme 

duyurulmadık yer bırakmıyorlarsa, ben de aynısını yapayım, 

her yere gireyim çıkayım, her kapıdan içeri dalayım, kentin bu 

yakasının rehberlerde önerilen her metrekaresine uğrayayım, 

uğramış olayım ve yapılması-gereken-şeyler listesindeki her 

maddenin yanına tik attığıma ikna olayım, – tamam. 

Ama tek bir şeyi bilmek istiyorum: Tüm bunları 

yaptığımda kente kendi kut güneşimi doğurabilecek miyim? 

72


UÇMAK 

Eğer kuşun uçuşu üzerine düşündüğünde, tüm kıtaları, 

okyanusları ve gökleri, doğuyu, batıyı, kuzeyi, güneyi ve tüm 

arayönleri, tüm atmosfer olaylarını ve hava akımlarını, hatta 

kürelerin dönendiği tüm uzayı, ya da tüm yeryüzünü, tüm 

aydınlığı ve karanlığı, boşlukta uçuşan tüm toz zerrelerini ve 

parçacıkları hesaba katmaya kalkarsan, – kuşun uçabildiğine, 

uçabileceğine asla inanamazsın! 

Uçuramazsın kuşu. 

Fakat unutma ki, kuş için tüm o yer ve gök, rüzgârlar ve 

kıtalar, yönler ve bulutlar varsa da, – öncelikle onun bir 

gövdesi, kanat takımı, uçuşa uygun basit, işlevsel bir anatomisi 

var. 

Uçar kuş! 

73


KENDİ ZAMANI 

Çıplak, kaba, yamru yumru bir salondaydım – ‘pıt’ 

dediğimde. O âna dek demediğim bir pıt’tı bu. Ve pıt’ı 

dediğim an içeride bir renkler ve sesler laboratuvarının flaşı 

patladı. Sonrasını görmeyeyim diye gözlerimi yumup, sınırgerilimli 

kapıdan geçiverdim antreye. Pusluydu antre; toz 

soluyordum; tıknefes olacağımı sezer sezmez, karşıt bir dipçağrısına 

uyarak, dalıverdim karanlık ama yaldızlı koridora. 

Düşündürme otu yutmuşçasına dura düşüne, koridora geniş 

bir zamanı ve labirentvari adımları yayarak, yürüdüm bakırın 

çılgın ruhuna uymayı umduğum arka odaya doğru. 

Homurtulardan geçilmiyordu; koyu bir tensellikle tıka 

basa doluydu koridor. Bir türlü dinmeyen elektriğe olan ısrarlı 

direncimle aşırı derecede yüklenmiştim. Tehlike eşiği çoktan 

aşılmıştı ve geri alınamıyordu. 

Bir diğer sınır-gerilimli kapı daha – ve arka odadaydım. 

Burada hiç değilse genel bir uzay korkusuyla ürpererek 

yücelebileceğimi ve böylece yatışacağımı düşünmüştüm. 

Yücelmesine yüceliyordum – ama içeride bir sonraki aşamada 

DNA’larımı bozulmaya uğratabilecek bir radyasyon vardı, 

74


dolayısıyla orada da uzun süre kalamazdım. İçgüdüsel bir 

yoğunluk navigasyonuyla beni buraya vardırmış olan rotayı 

hiçe saymaya mecbur kalarak, bir an evvel dışarı çıkmak için 

kafamı harıl harıl çalıştırdım. 

Kuduracaktım neredeyse. Çıkış ne taraftan olmalıydı? 

Nasıl girdiyse öyle çıkabilene şeytan denirse ve güzelce girdiği 

yerde kısılıp kalana melek denirse, – girdiği yerden bir ‘pıt’ ile, kendi 

bile ne olduğunu anlamadan çıkana ne dense lazım gelir? 

75


YÜKLERİ BIRAKMAK 

yalnızgezer Rousseau’ya 

Gittim, kafamı kırdım. 

Bir saniye tereddüt etmeden yaptım bunu. Kafamdan 

oluk oluk kan akmaya başladı. 

Bana ait olmayan ıvır zıvırla ne denli dolmuşsam, hiç 

değilse kendime ait bir acıyı yüklenebilmek adına kafamı 

kırmaktan başka bir yol göremedim. 

Karar verdim, kafamı çat diye kırdım, oluk oluk kan 

boşandı: Etkili bir buluş! 

Şimdi, yüzümden ılık ılık süzülen kanın arasından 

bakıyorum dünyaya. Acıyla tartışmasız bir şekilde geri 

döndüğüm hayvansal bedenimden, kendimden geçmenin 

eşiğinde gördüklerimi ilk kez görür gibi, ham bir merakla 

seyrediyorum etrafımı, olup bitenleri. 

Fazlalıkları atmayı böyle kesin bir şekilde, kestirme 

yoldan başarabilmiş olmanın verdiği rahatlamayla, bana ait 

olmayan ilgilerin yapaylıklarından –ah ne çok şey okuyorum, 

dinliyorum, izliyorum ben!– sıyrılıp gerçek bir şeye dönüşmüş 

76


olmanın tuhaf ürpertisini buluyorum kırık kafamın sızısında 

ve yüzümdeki kan tülünde. – Mutluyum. 

Şimdi, bir an evvel manzaraya koymam gereken, tamamen bana 

ait bir cangıl başlangıcı var zihnimde; bir yelpaze gibi –şılik şılak!– 

deniyorum onu ufuktaki tepelere, vadilere! 

77


VIS MEDICATRIX NATURAE 

Geri döndür. Ölç, parçaları yanaştır, hizala. Yapıştır, 

birleştir, tuttur. Uydur, uzlaştır. Değişime uğrat, dönüştür. 

Ör, örgütle. 

Çalışsın, işlesin; zorla. 

Bütün halinde, refleks olarak devindiğini gör. 

Kendi döngüsüne koy onu; orada bul. 

Dönsün. 

Tınlasın. 

O zaman, önceden düşünülmüş olduğu için boşa çıkan 

edimlerin tüm ruhu zehirleyen laneti kırılacak, – gölgesi 

eylemi yanlışlayamaz olacak, – eylem gölgesiyle bir olacak. 

O zaman, kişinin günün bir epizodundan diğerine olan 

geçişinin “kök söktürerek”, “sürtünüp zımparalanarak”, “kan 

terleyerek”, “etten et kopararak” olması gerektiğine dair kara 

inanç bir çırpıda terk edilecek, – yaşamın trajik algısı, kaynağı 

bilinmeyen bir hokuspokusla düzeliverecek. 

78


Bu vis medicatrix naturae’nin görkemi, – Gezgin 

Yahudi’nin, sonsuz bir gelecekte, başlangıçtaki Ahasuerus’a 

dönüşüne bedeldir. 

79


KENDİ ZAMANI - II 

Ateşi ters ışık yansılarıyla görüyor; bakırı kaskatı bir 

anlama yatırıyor; lif lif ayırıyor duvarın yüzeyini. 

Mekânı, acı acı soluyarak ayıklamayı deniyor. 

Varlığa biçtiği köşelikleri yineliyor. 

An dımdızlaktır şimdi, giydirmesi gerek. – Boşluğu 

ısırıyor, dişliyor. 

Kök bu, yumru, kütle. Maddenin partal tözü. Doğal bir 

tepkiyle itiyor onu kendinden. 

Yalıtılmış, aşırı uzun soluklu bir zaman cebinde duruyor 

bir süre. 

Mekâna bir başka-yer garipliği atfedebilse! 

Kendisine bir hatalı düşünüş anahtarı verili, ama o, 

ısrarla, düz bir çizginin menzilinde delili görmeye çalışıyor. 

Kaç kez ıskalanır bu! Ciğerinde ne çok nefes var sonsuz 

ıskalamalar için! 

Nasıl da yoğun! Nasıl da sipsivri! Nasıl alev alev! Nasıl 

vahşi! Nasıl dipsiz! Ve zirvelerin yetişemeyeceği kadar yüksek. 

80


Eylemin öyle eğri büğrü bir karakteri var, hayvansal 

doğaya, bir hata uyarısıyla beraber “Neden?” sorusunu en 

temelden sordurur. 

– Ki bu, başa çıkılmaz olmak için vardır! 

Elinde bir çakmak; boşlukta çıt çıt, tutuşturacağı ateşi 

arar. 

81


YA SIFIR YA BİR 

Bu nasıl bir uğraş? 

Alüminyum bir plaka var köşede; parmağının tersiyle 

onu tıklatıyor. Masanın ahşabını tıkırdatıyor, tırnağıyla 

duvarın boyasını hısır hısır kazıyor. Saatlerce uğraşılır mı 

bununla? 

Düşünceye cızbız, soluğa tısfıs. 

Yapıp yaptığı bu. Pinekle dur. Bu durum nasıl 

tanımlanır? 

Metalin köşesinde kaydırıyor parmağını: zaman fos. 

O öyle bir adamdır ki, yanıbaşında bir Sayılar Tanrısı 

birdenbire ışıl ışıl bir 800.000.000 dese, – ya sıfır uyanır onun 

zihninde, ya bir. 

82


KONUŞAN DİSK 

mistik ‘grand prélude’ 

Ritmik şekilde uğuldayan bir disk dönüyor boşlukta. 

(Döndükçe uğulduyor; inişli çıkışlı bir uğuldama, yoğun, 

boğuk, ısrarlı.) 

Kulakları garip bir desibelle sağır eden uğultusunu 

tekrarlayıp dururken, disk, doğru yönde (tinin saat yönünde) 

dönüyor olmalı ki, – uğultunun içine bir süre sonra birtakım 

fısıltılı sözcükler, gitgide, açık seçik bir Allah Allah doluyor. 

Disk dönmeye devam ettikçe ve Allah Allah’ı duyduğum 

sürece, – zamanın kutuplarını yeni bir çağ için kalibre 

ediyorum ve hiç olmadığı kadar uzun bir yolculuğa çıkmaya 

hazırlanıyorum. 

83


TEHLİKE 

Koltuğa oturmuyorum, çünkü orası yağlı çukur. Güneşe 

dönmem yüzümü, beni ânında aç susuz bırakır. Otlara 

uzansam, çivili yatak değil mi? Ağacın altında duramam, 

vakumdur. Bir adım ileri, kavrulabilirim; bir adım geri, iki 

büklüm olabilirim; neresi zift, neresi çöl, neresi ayı tuzağı, 

neresi mayın, neresi ışınlanma rampası bilmiyorum. 

Yoğunluk dayanılmaz boyutlarda; saniyeler tümden 

gerilim; seçimler aşırı yüklü; yürünebilecek yollar arapsaçı: 

ayağın adımları sonsuz bir tereddütte. Sağduyuda bir atom 

reaktörü! 

Çünkü bu evrede, tehlike kol geziyor, – yitirilebilecek 

büyük bir deha dolunayı var. 

84


ÇARŞAF 

Tupturuncu bir günbatımı. 

Ufkun ardına inmekte olan güneş bir gıdım kalmış. 

Ama seni ilgilendiren şey batıda değil. 

Batıdan, ova boyunca, renklerin aşama aşama koyulaştığı 

doğuya doğru kayıyorsun, derin bir nefesle. 

– Peki, taradığın bu aralık yeterince serin mi? Bu mırıltılı 

çarşafı, aynı yönde ne raddeye kadar yayabilirsin? 

85


KARANLIĞIN ÖTESİ 

Gece cızırtıdır. Gece sancı, gece humma. Okyanus 

korkusudur gece. Karanlık bulutlar buzu, zirvede kesilen 

nefes. 

Manyetik girdaplar ve kuleler senfoninin gövdesini gece 

karanlığından geçirebilmek içindir. – Gülle gibi ağırdır 

çakıltaşları. 

Düzlüğün ilerisinde uçak pistinin kırmızı lambaları. 

Yaklaşıyoruz. 

Sıcak mıdır – kırmızı lambalar sırası? 

Do’nun ve fa’nın belirgin basıncı var orada, – o halde 

sıcaktır, hem de kim bilir ne sıcak… 

86


KRİTİK 

Gecenin bu parseli kritik. 

Kara servilerin yanıbaşındaki mahallede, yemyeşil 

bengisu kuyusu. Oysa beride, en yüksek elektrik pilonunun 

civarındaki çanaksı mahal boş bir kap gibi. 

Öbür tarafın suyunu beriye ulaştırmak gerek. 

Yakın zamanlı benlik çalışmasından nasıl bir dirim 

türediği, ayrıntıda buradan sınanacak. 

87


MUTLAK KULAK 

Kesilen bir karpuzun çatırt diye yarıldığı gecenin içine 

yürüdüm. Zamansız ve sonsuz, gizemli bir gece. Çınlayan 

saniyelerle. 

Boşluğun ve maddenin tınısını, titreşimi, odaların ve 

yüzeylerin uğultusunu duyurdu bana kulak. Dev bir kulak! 

Tüm seslere öyle hassas ki, parazit sesleri bile kaçırmaz; 

kangrenleşmiş kösnünün çeperine dayanıp dinlese içeriyi, 

oradan bile tıkır tıkır sesler duyar. 

Ne yüksek bir müzik talebi bu! 

Değil mi ki ânın ve durumun şeklini duyar, – mutlak bir 

durum kulağıdır bu! 

88


ÇARK 

Dönmüyordu çark. Onun dönebilecek bir çark olduğu 

bile bilinmiyordu. Çarkın çark olduğu bilinmiyordu. 

Sen, çarkı döndürdün. Gördün onu, dönme yönünü 

sezdin, güç uyguladın, kurtuldu ataletten, dönmeye başladı 

ağır ağır. 

Hızlandırdın. İdeal bir dönüş hızına ulaştırdın. Bir kere o 

hıza ulaşınca, bıraktın, kendiliğinden dönüyordu artık. 

İşe koştun çarkı, kullandın. İşledi, çalıştı. Nice işleri 

onunla kotardın. 

Ama eyvahlar olsun, sen hiç dokunmasan da dönüyor 

artık! Hem de boşa dönmüyor, sen dur deyince durmuyor. 

Çarkla ilgili en can alıcı sır buydu işte: Kendi kendine 

dönmeye başlamaz; bir tek senin çaban döndürebilir onu; ama 

bir kere dönmeye başlar da hızlanırsa, durmaz, durdurulamaz, 

döner, döndükçe döner, üstelik bu dönüş boşa harcanmaz, 

çarkın iş gücü öyle ya da böyle uygulanır bir şeylere, kullanılır. 

O halde onu meşgul tutman gerek. İşleyeceği şeyler 

vermek zorundasın ona. Senin için pek çok yüksek işlev 

89


üstlenmiş olan bu çarkı, şimdi sıradan, basit işler için de 

verimli şekilde kullanmalısın. 

Besle onu doğru malzemeyle, – bunun için repertuarın 

yeterince geniş olmalı. 

Yoksa, eğer boş bırakırsan onu –Tanrı esirgesin!–, çark 

çarklığını gene yapar, ama senin en istemediğin malzemeyle: 

Geceyarısından sonra bile dönmeye devam eder, dişleriyle seni 

kırıp döker, parçalar, ufalar, öğütür! 

90


KÂİNAT PASTANESİ 

Rafta dizili şekerleme kavanozları. Kırmızı, mavi, beyaz, 

yeşil, sarı bonbonlar. 

Bakıyorum bir sağdan sola, bir soldan sağa, – renklerin 

üzerinden ikinci kez geçince karıncalanıyor gözbebeğim: 

“Macenta mı bu?” 

“Patron! Hiç tınmıyorsun! Kırmızıyı kıs biraz, yoksa 

pastanede bir saniye bile tutamazsın, konuğun kendisiyle getirdiği 

kâinatı!” 

91


İSTİKAMET, KİTAPÇI 

Bilincimin saatlik kütlesini öyle çok kazıyıp yonttum ki, 

kütle şekillendikçe işlem bir tür parlatma, kalaylama halini 

aldı – ve düz, pürüzsüz, metalik bir yüzey elde ederek, o 

parlak yüzeyde birtakım gizemli yansımalar, renk alacaları 

yakalamaya başladım. 

Ne var ki, yüzeydeki yansımalar bilinmeyen bir 

nedenden dolayı, bir büyütecin odakladığı ışık misali tek bir 

noktada giderek yoğunlaşıp çoğaldıkça, havada apaçık 

kıvılcımlar çakmaya başladı – ve nihayet, bir tasarılar ve 

kokular cangılı vaadiyle giriverdiğim kitapçıda, hiç istemeden, 

bütün kitapları İskenderiye Kütüphanesi gibi ateşe verip küle 

döndüren bir yangın çıkardım! 

92


HARLATICI 

“Harlatıcı” diyorlardı bana ve layığıyla hak ettiğime 

inandığım bu ismi seviyordum: Tam bir ateşperestlikle, 

rastladığı bütün ateşleri harlatıp büyütendim ben. – Yeter ki 

tutuşmuş bir alev olsun, kocaman ateşler yapıyordum. 

Ama ne zaman ki, şeytani bir kurnazlıkla, henüz alev 

almamış bir çakmaktaşı kıvılcımını da aynı yöntemle 

harlatmaya çalıştım ve buna, zaten harlanmış olan bir ateşi 

daha da harlatma çabamı ekledim, – işte o zaman, çakmaktaşı 

kıvılcımı alev almadığı gibi, tüm büyük ateşler de bir anda 

küçülüp sönerek çakmaktaşı kıvılcımında eşitlendi. 

“Harlatıcı” isminin üzerimde bir lanet olduğunu, o an, bir 

türlü harlatamazken anladım. 

93


PERSONA 

Bu benlik çalışması eğip bükme, kırıp dağıtma 

üzerinedir, bir yandan bozarken diğer yandan yapmaktır: 

evirip çevirmek, tutturmak, çatmak. Kabaca oynayıp 

bırakmak. 

Tin yoğruluyor. Düzenli bir sızı geçiyor içinden. 

Bu iş bittiğinde, benlik yeni dönemin eşiğinde etiyle 

kemiğiyle gerçek bir şekle bürünmüş olacak. 

94


EVETLEME 

Uyanır uyanmaz, – hemen ritim: EVET. 

Hemen, dünün otomatik tekrarlanan akoruna ilk 

deneme: EVET. 

İyimser düşünüş yuvası, anlık satirik zırva, kıkırdama: 

EVET. 

Boşluk, geniş soluk, hamle – ve pencere: EVET. 

Kiremit çatılar tarlası: EVET. 

Çarçabuk bin-uyanık çıkılan birkaç alt basamağı göğün: 

EVET. 

Obuanın yokladığı irtifayı geçerek, ilk üst-anahtar, – 

yüksek bulut: EVET. 

Ve kıskacın yukarıda, en sonda, en hassas uçlarda 

tuttuğu belirsiz, büyülü topak: EVET. 

Şimdi, günün erkenden dev gibi kabarıvermiş yapıcı erk 

baloncuğunu, en doğru eylemin sivri köşesine doğru sürmek 

gerek. 

95


GÖRÜŞ PAYI 

Görsel bir curcuna. Bakılabilecek çok fazla şekil var, çok 

fazla bileşim. Çılgın bir kalabalık, yapay mozaikler, karman 

çorman kolajlar, insan yüzleri, ideogramlar, peyzajlar, renk 

alacaları, desenler. Görüntüler! Görüntüler! Görüntüler! 

Tüm bunların kıyısından geçerken, görmek kutsal bir 

vazifeymiş gibi, doymak bilmez bir açlıkla bakıyorum, 

bakmadan duramıyorum. – Her dönemeçte yeni bir mühür. 

Kudurmuş bir göz bu! Hele de, görülmüş olanı dönüp 

ikinci kez görmek istediğimde! – Azalmaya mecburum: Bir taş 

ocağı gördüğümde yutmak istedim onu! 

“Hangileri işaretli, hangileri değil: Hangilerini kaçırsam 

lanetlenmem; hangi uğraktan görüş payımı almasam sıfırlamaz 

beni?” 

96


FREN 

Bir genişleme planıydı. Zirve hazırlığı. Zeminin ve 

malzemenin düzenlenişi, uygulama. Gövdenin etrafında 

başlıca görevleri üstlenecek uzuvlar halinde yapılanması 

unsurların. 

Organik yapıyı aşama aşama devreye girecek şekilde 

düşünmek; her aşamayı, bir süreliğine sabitlenip zamanı 

gelince ilerlemeye izin verecek şekilde kurgulamak. 

Zirveyi isteyen gizli ama kararlı mantığın gereklerini ağ 

gibi örmek; menzili gözden kaçırmamak. 

Peki, tam da zirve hamlesinin sınanacağı son aşamada 

süreci askıya alıveren ve tüm projeyi dinamitleyen nedir o 

halde, – nedir şu beklenmedik sabitlenme, – kişiye nasıl bir 

içsel tabu frendir? 

97


HÂLE 

Değişmeyen bir mevsimdi. Geçiştirilemeyen. İçinde 

uyunan karanlık ve ıslak, buz gibi bir mağaraydı. Rüzgâr 

vardı, uğultu, kasvet. Bir kapalılık haliydi; durgunluk, 

dumanlı bir kafa, dumura yakın bir donukluk. – Kırılma ve 

dönüm noktaları hep kaçtı. 

Mecalsiz tin hayvanının, alternatifi olmayan kış 

uykusuydu. 

Cemre mi düştü peki? Neden uyanıp mağaranın ağzına 

çıkmış? Nedir gözlediği? Bitti mi kış? 

Henüz bulutlu, homurtuludur gökyüzü, ıslaktır toprak, 

azdır gün ışığı, – ama mevsim geçişi olduğu, sırttaki çıplak 

akçaağacı saran hâlenin iyiden iyiye belirginleşmesiyle 

doğrulanmaktadır. 

98


ÇAĞININ İNSANI - II 

-bir reklam- 

Çağın sunduğu sayısız nimetten faydalanmıyor muyuz? 

– İşte son teknoloji! Gidip hemen alın bu cihazı, doğru ellerde 

nelere kadir olduğunu göreceksiniz. 

Herkes için düpedüz bir vecd şöleni… 

Bakın mesela şu adama! Çıkırt, dıııtt, biipp… Kimse 

tutamaz onu! Elinde cihazla bir çırpıda yükseliyor göğe, – 

bakın arşa çıktı bile! 

99


KAPRİÇYO 

Uzaktan yakına zzzıııtt diye gelen akordeon, sokağı 

boydan boya yararken durdu. Sustu. 

Bir müzik birimiydi bu, uyandık. O sustuğu saniye. 

Geceydi. 

Avucunda kor parçası tutan yogi özentisi, feci yandı, elini 

silkeledi, çırpındı. Ama kerameti, hissin anında silinip geriye 

yanık izi kalmamasındaydı. (Beceriksiz de olsa, sahiden bir 

yogi miydi yoksa o?) 

Karanlık koruluğun kıyısında parladı bal. Ama yüksekler 

korkusuyla patinaj yaptık, kazayı kıl payı atlattık. 

“Dünya çürütme ve yozlaştırma yeridir” diyenler vardı 

ve çoğunluktular. 

Vakumda bırakılması gerekir onların. Ne halleri varsa 

görsünler. 

Çünkü koruluğun kıyısında havlayıp duran köpek 

sustuğu saniye, – hemen yanıbaşındaki loş kayada, – milyar 

yıllık evrende bir cebin içinde, – yitip gitmeyen parlak aura! 

100


LOKOMOTİF VE RAYLAR 

Asya’yı bir kuzey hattı üzerinden baştan başa katedecek 

bir tren düşlüyorum. Eşi benzeri olmayan, büyülü, doludizgin 

bir Trans-Sibirya treni… 

Lokomotifim hazır bile! Ateş, patlama ve güçle yoğun; 

metalin, kıvılcımın ve dumanın sınırsız görkemini donanmış; 

tınıları ormanlar boyu uyaran soğuk boralardan ivme alan; 

volkanik dağların ötesindeki karanlık bulutların geçidini 

kovalarken mitolojik bir küheylan gibi haykıran, geçtiği her 

yere damgasını vuran, her aşamada kopkoyu ambiyansların 

ışığını yakan ve enerjisini bir solukta Kamçatka’ya kadar 

yetirebilen müthiş bir canavar! 

Madden ve manen hazır; ışıl ışıl, gürül gürül, kapkara, 

capcanlı… 

Ama asıl raylar önemli! – Sinyaller şu taraftan, şu 

karanlık havzadan geliyor: Rayların başlangıcına dair, aşinası 

olduğum sinyal, gecede menzildeki-Kamçatka sıcaklığıyla 

tınlayan kara havzayı işaret ediyor. 

101


TERZİNİN YERİ 

Yangına terzi makasıyla daldılar, eylemin yanlışlığından 

güç alıyorlardı; * heyecan doldu yansımalara ve har ateşe; 

çırpınan eller ve şıkırdayan makas nasıl da gizem ve görkem 

saçıyordu koşulların tuhaf gerçekliğinde! Absürde düşmüş 

olma doğruluğu anlaşılmaksızın içinde olundu ânın: Bunu 

izleyecek bir kamera vardı orada, ama ne diye? – Tupturuncu 

renklerle, alevler önündeki karaltılar ve hararetli jestlerle, 

yanma hışırtıları ve uğultularla iç içe geçmiş sentetik bir largo. 

Alev alev bir yangın, elde şakır şakır terzi makası! 

Terzi orada değildi ama. Başka bir odadaydı. Geceydi; 

dışarıdan yalıtılmış bir kovuktu oda; mum ışığında duvarlar 

kara karaydı. Bir çınıltı duyuluyordu – terzinin kulaklarında 

yıllar evvel The Hound of the Baskervilles okuduğu on iki yaş 

gecesinde yankılanmış bir çınıltı: Yaşamının kökeni ve menzili 

bildirilmişti o zaman ona. Şimdi, beynini elektronik bir 

devreye eşitlemişçesine, çınıltıyı yine duyuyor, mekânı lekesiz 

bir ürperiş için arındırıyordu. 

* 

Katı bir yaşamı koşullayan varoluş algoritmasını yanıltmak 

zorundaydılar. 

102


Bekliyordu. (Ne yapabilirdi? Uzayın içindeki insan 

beklemekten başka ne yapabilir? – Tüm kediler veya kaktüsler 

böyle değil midir?) 

Zamanın genel gidişatı, onun için, karısıyla ertesi gün 

gideceği mobilya alışverişinin koşullarını hazırlıyordu. 

Yangın başka yerdeydi. – Terzi orada değildi. 

103


DÖNGÜ ARAYIŞI 

Uzayda döneniyor küre: Acaba bir yörünge boyunca bir 

döngüyü sürdürmek üzere mi, yoksa öylece sürüklenip 

boşluğa doğru mu akmak üzere mi? – Belki de yörünge yok: 

Durup dururken, sırf bir yerden bir yere hareket var diye 

neden yörünge olsun? 

Manyetik akımlara eksen yönlendirmesi, kutuplara kafa 

ayarı gerek. Belki o zaman yörüngelerden söz edilebilir. Tüm 

dönüşlere aynı uzayda olmanın senkronu gerek, – kayıp varlık 

dokusunu bir çırpıda geri getirebilmek. 

O halde hemen şimdi, – boşa dönüşleri döngüye 

evriltmek için şu yokluk krikosuna bir takla! 

104


105

Aytek Sever - Profusiòn

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?