Gökay Tarih Sayı 5 - Şubat 2021

32
“Sen hiçbir şey görmedin, hiçbir şey. Ayağı kopuk bir köpek, insanlar,
çocuklar…Yaralar… Yanıklar içinde bağrışan çocuklar...”
6 Ağustos 1945, insanlık tarihinin gördüğü en büyük yıkımlardan biri.
14.000 ölü, ardından Nagazaki saldırısı ile 75.000 ölü daha… Çığlıklar,
küller, acılar… Hiroşima saldırısının getirdiği büyük yıkımlara kim
katlanabilir? Kim bu travma hakkında film çekebilir? Zor olsa gerek yaşanan
acıları anlatmak, hele ki bu acılara bir Batılı gözüyle bakmak. Alan Resnais
çektiği filmlerin konusuyla her zaman ses getirmiştir. Resnais, 1956 yılında
çektiği Gece ve Sis’te 1937 senesinde Almanlar tarafından acımasızca
öldürülen sivilleri konu alıyordu. Bu filmi çektikten üç yıl sonra ise insanlığın
en büyük katliamlarından birine şahit olmuş, Hiroşima’da tanışan iki aşığın
hikayesini anlatmıştır. Gece ve Sis’ten farklı olarak Hiroşima Sevgilim’de
belgesel görüntülerinden yararlanmıştır. Film oldukça etkileyici bir açılış
sahnesiyle başlar.
Hiroşima’da yolları kesişmiş iki aşık ile başlar film; adam ve kadın. İkisi de
kendi sebeplerinden dolayı Hiroşima’da bulunmaktadırlar. Adam, eskiden
orduda askerdir ve akrabalarına yardım etmek için Hiroşima’ya gelir. Kadın
ise barışı konu alan bir filmde oynamak için Hiroşima’ya gelmiştir. Filmin ilk
sahnelerinde kadın, adama Hiroşima hakkındaki hislerini anlatır:
“Fotoğraflar, fotoğraflar…Birleştirilen kalıntılar arasında…Başka bir şey
olmadığı için…Bilgi veren yazılar arasında… Başka bir şey olmadığı için…Dört
kez müzede, Hiroşima’da, insanlara baktım. Dikkatle demire baktım; yanık demire,
kırık, et ve kemikmiş gibi yara alabilen
demire. (çeviri problemi) Demet biçimi
almış şişe kapaklarına; kimin aklına
gelirdi? Çiçeği burnunda acısıyla,
diriliğini yitirmeden yüzen insan
derisine. Taşlara; yanık taşlara,
parçalanmış taşlara Bir sabah uyanıp
da saçlarının döküldüğünü gören,
kimlikleri seçilmeyen Hiroşimalı
kadınların başlarına… Sıcaktan
yanıyordum Barış Alanı’nda. Barış
Alanı’nda 10.000 dereceydi ısı.
Biliyorum. Güneşin kaç derece
olduğunu Barış Alanı’nda kim bilmez
ki?” Adam ise ona, Hiroşima’da
hiçbir şey görmediğini ve bilmediğini
söyler.
Resnais, Hiroşima Sevgilim’de koca
koca milletleri iki kişi üstünde
görmemizi sağlar. Kadın, 2.Dünya Savaşı sırasında istilaya uğramış
Fransa’yı temsil ederken, adam Hiroşima’yı temsil eder. Bu ülkelerin
travmalarını iki kişi üzerinden anlatır. Birçok milletin başına illet olmuş bir
katliam hakkında bize bakış açısı katar. Bitik aşklar, psikolojik travmalar…