Metropol Dergisi 60. Sayı

KÖŞE
Orta Toroslarda
Endemik Bitkiler
ve Doğal Yaşam
Konya genişçe bir ovanın hemen kıyısında kurulmuş,
sırtın Akyokuş’ a ve Takkeli Dağa dayamış, ova kültürünün
hâkim olduğu tarihi bir şehir, eskiler Iconia
demişler, daha sonra evrilerek Konya olmuş. Bölge tarihi
geçiş bölgelerinin merkezinde olması nedeni ile her
zaman önemli bir şehir olarak anılmıştır. Bozkırım ortasında
bir cazibe merkezi ola gelmiştir. Ancak bitki çeşitliliği
bakımından zengin değildir. Oysa hemen biraz
ötesinde güneye doğru, Orta Toroslara (Taşeli-Hadim,
Taşkent-Ermenek Bölgesi) gidildikçe dağların yükseldiğini,
aralarında bulunan derin vadilerde bitki çeşitliliğinin
arttığını, muhteşem manzaraların ortaya çıktığını
görürüz. Göksu’nun kolları bu bölgelerden doğar
ve bölgeyi muhteşem hale getirir.
Bu bölge erken dönemde Hristiyanlar için önemli bir
yerleşim bölgesi olmuştur, bu nedenle tarihi kilise kalıntıları
bakımından da zengindir. On sekizinci yüzyılda
bölgeye ilk Hristiyanların ayak izlerini takip etmek amacıyla
Avrupa ülkelerinden çok sayıda gezgin ve doğa bilimcinin
geldiğini görüyoruz. Bölgenin bitki çeşitliliği
karşısında büyülenen bu gezginlerin ilk bitki örneklerini
toplayarak ülkelerine götürdüklerini ve bu bitkilere bölgenin
tarihsel geçmişini esas alarak “Isaura” terimini
içeren isimler verdiklerini biliyoruz.
Bu yazımızda doğaseverler için gittikçe artan bir cazibe
merkezi haline gelen bölgenin bazı özgün ve hoş görünümlü
bitkilerini siz değerli okuyucularımıza tanıtmak
ve bölgenin doğal güzelliklerini sizlerle paylaşmak istiyoruz.
Özel bir araçla iki saat içerisinde ulaşılabilen bölge ziyaretçilerine
özellikle Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında
gerçek bir görsel şölen sunar. Yollar son zamanlarda
yapılan çalışmalarla oldukça iyi durumdadır. Bölgenin
doğal yapısı fazla bozulmamış olup, kalabalıklar tarafından
henüz keşfedilmediğinden hafif rüzgârların
estiği tepelerden derin vadilerin yeşil bitki örtüsünü ve
çağlayarak akan dereleri seyredilebilir. Dağların yamaçlarında
ve vadilerde endemik (özgün) bitkilerin oldukça
farklı renklerinin yarattığı muhteşem armoniyi görmek
mümkündür.
80
Karaman Kayagülü (Aethionema karamanicum) bölgede
bulunan önemli endemik bitkilerinden biri olup özellikler
Mayıs ayında gerçek bir görsel şölen sunar (FO-
TOĞRAF 1 ve 2). Ülkemizde çok dar bir alanda, sınırlı
yayılış gösteren, bu bitki türünün bilinen en geniş popülasyonu
bu bölgede bulunmaktadır. Vadiden yükselen
hafif meyilli yamaçlarda tüm güzelliği ile yayılış gösteren
bitki adeta pembe örtü oluşturur. Derin vadi çevresinde
göletlerin, meyve ağaçlarının bulunduğu eşsiz bir
manzara çalışan köylüleri her zaman görmek mümkün.
Vadinin karşı yamacında ise sık çam ormanları ve güneye
doğru sonsuz bir güzellikle uzanan meyve ağaçlarının
arasından uzaklarda Ermenek Barajının hafif sisli
görüntüsünü hayal meyal hissedersiniz. Eğilim yamaçlarda
uzanan Z şeklindeki yollar ve etraflarındaki her
çeşit meyve ağaçlarının oluşturduğu görsel görülmeye
değer.
Fotoğraf 1
Fotoğraf 2
Prof. Dr. Fulya ÖZTAŞ
Selçuk Üniversitesi
Prof. Dr. Haydar Öztaş
Necmettin Erbakan Üniversitesi
Öğretim Üyesi