Metropol Dergisi - Antalya

OCAK 2017
“İnsanoğlunun hiçbir icadı para kadar fesat verici değildir”
Sopkhokles
“İnsanoğlunun hiçbir icadı para kadar
fesat verici değildir” demiş ünlü Antik
Yunan tragedya yazarı Sophokles.
İster madeni, ister banknot, her gün
cüzdanımızın başköşesinden, cebimizden
eksik etmediğimiz, varlığı ayrı
dert, yokluğu ayrı dert dediğimiz, borç
aldığımız, borç verdiğimiz, yüzyıllardır
maddi değişim aracı olarak kullandığımız
PARA, bundan 3000 yıl önce
M.Ö 7. Yüzyılda, Anadolu topraklarında,
Lidya’nın başkenti Sardes’in
içinden geçen Paktalos Irmağı’nın
alüvyonlarında doğal olarak bulunan
altın-gümüş karışımı “elektron” madeninden,
üzerinde Lidya Krallığı arması
olan sikke adıyla basılmış.
Sonra Lira demişler ona. Mark, Dolar,
Avro, Frank, Sterlin, Liret, Drahmi,
Leva, Ruble, Şilin, Yen, Dinar, Şekel
demişler. Gücü her geçen gün artmış.
Dünyaya hakim olmuş. İnsanlığı esir
almış. Ne savaşlar çıkmış para yüzünden,
imparatorluklar, krallıklar yıkılmış.
Sitemler çökmüş. Medeniyetler,
devletler yok olmuş. Ekonomik krizler
çıkmış, iflaslar, intiharlar… Nice ocaklar
sönmüş, şirketler batmış, bankalar
kapanmış, bankerler kaybolmuş. Oyunumuz
Para’ da olduğu gibi.
Oyun bilinmez bir zamanda ve yerde
geçer. Kişilerin isimleri yoktur. “O”,
“Hususi Katibi”, “Noteri”, “O’nun Karısı”,
“Oğlu”, “Nazır” , “Casusu”, “Banka
Müfettişi” dir oyun kişileri. Paranın
cinsi de yoktur. Bunlar oyunu
evrensel kılar.
O, bir işin değerini parayla
ölçen, gerisinin
ahmaklık olduğuna inanan,
ahlakı yok sayan
bir banka patronudur.
Şirketler, köşkler, para;
büyük bir servet, lüks
içinde dertsiz, tasasız
bir yaşam.
Bu sefahat kolay elde
edilmemiştir. Savaş yılları,
yokluk, karaborsa,
fırsatçılık, siyasilerle iyi
ilişkiler, vurgun üstüne
vurgun… İşin gereği
neyse hepsi yerine getirilir.
O, günün birinde ailesini
sınamak için tüm
servetini hayır kurumlarına
bağışlayacağını
açıklar. Babasının
paraya düşkünlüğüne
sürekli karşı çıkan oğlu
bile bunu kabul edemez.
Buraya kadar her şey normaldir. Ta ki
işler tersine dönüp, ayaklanma başlayana,
bankada parası olanlar isyan
edene kadar.
O’nun bir esrar kahvesinde yaşayan
tıpatıp benzeri vardır. İsyan edenlerin
önüne benzeri sürülür ve O’nun yerine
benzerinin parçalanmasına izin verilir.
İşte gerçek tragedya burada başlar. O
parçalanan benzerinin giysileriyle eve
gelir ama ailesi O’nun yaşadığını bildiği
halde kabul etmez.
Çünkü servet çoktan paylaşılmıştır.
Böylece O’nun hazin sonu parçalanmak
değil, beş parasız benzeri olarak
esrar kahvesinde ölmektir.
Oyun bugünün insanına hiç de yabancı
değil. Uzak, yakın tarihimizde bu
olayları gördük, duyduk, biliyoruz ve
de yaşadık.
İyi seyirler .
51