Sektörmaden Dergisi 89 sayı

TÜRKİYE’DEN HABERLER
Eskişehir’de bor katkılı
lityum iyon pili üretiliyor
Çayeli Bakır’da
yeni cevher bulundu
Eskişehir’de Türkiye Bilimsel
ve Teknolojik Araştırma
Kurumunun (TÜBİTAK)
desteğiyle yürütülen çalışmalar
kapsamında, otomobillerin uzaktan
kumandasında, oyuncuklarda,
basküllerde, bilgisayarda kullanılmak
üzeri bor elementi ve sodyum
karboksimetil selülozuyla (CMC)
geliştirilen 3 voltluk CR-2032 sınıfı
küçük lityum iyon pilin prototipi
üretildi.
Bor katkılı ve çevreci lityum iyon
pilde seri üretim aşamasına gelindi
ve çalışmaları yürüten Tayko Pil
Üretim A.Ş. günlük 500 adet pil üretim
kapasitesine ulaştı. Şirketin kurucusu
Dr. Tayfun Koçak, yatırımcılarla
görüşüp, daha hızlı ve yüksek kapasitelerde pil
üretme hedefiyle, Eskişehir Teknik Üniversitesi (ESTÜ)
Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Bölümü Laboratuvarı’nda
çalışmalarını sürdürüyor.
Tayfun Koçak’ın verdiği bilgilere göre, geliştirdikleri pil
benzerlerinden daha uzun ömürlü ve çevre dostu. Pil
üreticilerinin genellikle polivinil florür (PVDF) bağlayıcı
ve toksik olan NVP kimyasalı kullanılmak zorunda
olduğunu belirten Koçak şunları söyledi: “Biz bunun
yerine Türkiye’de üretilen çevreci, organik bir bağlayıcı
olan ve doğadan elde edilen sodyum karboksimetil
selülozu kullanıyoruz. Daha ucuz ve daha az karbondioksit
emisyonu daha az sağlıyor ve insan sağlığına zararlı
değil. Bor elementini ise, pil yapımında kullanılan
katot tozunun kristal yapısına ekleyerek ömrünü yüzde
10 uzattık. Sonuç olarak, benzerlerinden uzun ömürlü,
çevre dostu yerli bir pil ürettik. Seri üretim aşamasına
geldik. Günde 500 adede kadar pil üretebiliriz. Yatırımcılarla
görüşüp daha hızlı ve yıllık 5 milyon pil üretimi
yapmayı planlıyoruz.”
Türkiye’de şu anda aktif 2 lityum iyon pil üreticisi bulunuyor.
Kayseri’deki ASPİLSAN ‘kalem pil’ sınıfı silindirik
18650 pil ve Ankara’daki Pomega-Kontrolmatik
daha ziyade şebeke tipi enerji depolama ve büyük taşıma
araçlarında kullanılan prizmatik pil grubu üretiyor. Tayko
Pil’in üretim aşamasına getirdiği CR-2032 sınıfı pili
ise Türkiye’de üreten yok.
(Kaynak: AA)
Çayeli Bakır İşletmeleri Genel Müdürü Murat
Güreşçi, 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü dolayısıyla
düzenlenen programda yaptığı açıklamada,
mevcut madenin 300 metre güneyinde
3 milyon ton cevher bulduklarını ve bu sayede Çayeli
Bakırın işletme ömrünün uzadığını bildirdi.
Bugüne kadarki 40 yıllık işletme süresi içinde yaklaşık
28 milyon ton cevher üretimi ile 4 milyon ton bakır ve 2
milyon ton çinko konsantresi ihracatı yapıldığını aktaran
Güreşçi, geçen yılı maden kazası yaşamadan atlattıklarını
kaydederek, 2023 yılında 800 bin ton ham cevheri yer
altından çıkardıklarını, işlediklerini, konsantre haline getirdiklerini
ve Rize Limanı’ndan ihraç ettiklerini söyledi.
Üç yıl önce alınan kararla madende cevherin tükenmekte
olduğunu ve kapanışa doğru yaklaşıldığını hatırlatan
güreşçi, bulunan yeni cevher ile kapanmanın
gündemden çıktığını söyledi. Güreşçi, şöyle konuştu: “
Maden ile ilgili 3 yıl önce bir karar verdik. ‘Maden kapanışa
doğru yaklaşıyor. Gerçek potansiyeli bu mudur?
Acaba aramada bir eksikliğimiz var mı? Acaba yeni bir
şey bulma ihtimalimiz var mı?’ Bütün çalışmaları tekrar
değerlendirdik ve uygulamadığımız teknikleri uyguladık.
Çalışmalarda, mevcut madenimizin 300 metre
Prof. Dr.
Orhan Kural
anısına
kısa film
yarışması
güneyinde yeni bir cevherleşme tespit ettik. 2021 yılında
sondajlara başlamıştık. Sondajlar olumlu gitti ve
Çayeli Bakır’ın ömrünü biraz daha uzatacak bir cevher
kütlesi bulmuş durumdayız. Bu cevher kütlesi Çayeli
Bakır’ın toplam kütlesine oranla küçük kalıyor. Çayeli
Bakır’ın toplam kütlesi 30 milyon tonluk bir cevher
kütlesi. Bulduğumuz 3 milyon tonluk bir kütle. Fakat
madenin rezervinin azalmış olması sebebiyle bu bizim
için büyük bir bulgu. Bu yüzden bunun da etkisiyle
sondajlarımız devam ediyor. Hem yer üstünde hem yer
altında sondaj yapıyoruz. Bu kütlenin biraz daha büyüyeceğini
umuyoruz. Şu anda madenin kapanış konusu
gündemimizden çıkmış durumda.”
(Kaynak: AA)
2020 yılında Covid - 19 salgını nedeniyle kaybettiğimiz, Yurt
Madenciliğini Geliştirme Vakfı Yönetim Kurulu üyesi, İTÜ
Maden Fakültesi, Maden Mühendisliği Bölümü öğretim
üyelerinden, toplum sağlığı ve çevre konusundaki çalışmalarıyla da
bilinen Prof. Dr. Orhan Kural anısına “Duman olmasın hayatınız”
başlıklı bir kısa film yarışması düzenlendi. Merhum Prof. Kural’ın
uzun yıllar başkanlığını yaptığı Sarıay Derneği tarafından düzenlenen
yarışmanın amacı, sigara bağımlılığı konusunda gençlerin farkındalığını
artırmak, kamuoyunu bilinçlendirmek ve sinemaya ilgi
duyan gençlerin bu konudaki bakış açılarını geliştirmek. Prof. Dr.
Orhan Kural, ekoloji ve sağlık konusunda toplum bilincini artırmak
üzere 73 ülke ve ülkemizin 81 ilinde ‘‘Yaşanabilir Bir Çevre İçin
Elele’’ başlığı ile binlerce konferans vermişti.
24 SEKTÖRMADEN SEKTÖRMADEN 25