Pellasge-Etruske-Shqiptare Pelasgi-Etruschi-Albanesi

More documents

Recommendations

Info

Kështu do t’i quaja dhjetra e dhjetra emra të përveçëm krijuesish e botuesish shpërdarë nëpër katër anët e botës, të cilët edhe pse ne kushtet e një mërgimi të dhimshëm, nuk kanë pushuar së shkruari e së botuari në gjuhën e nënës së tyre. Kështu do t’i quaja - Dhaskalë, jo për “anakronizmin” e fjalës patriotë, rilindës, atdhetarë,... Jo. Asnjëherë nuk është anakronike të kesh identitet. E pra, këto emra të përveçëm, pa shtetin e kombit të tyre, bëjnë “dhaskal”-in për të pasuruar “shtetin”, më të fuqishëm se shteti-piramidë, Kulturën e Kombit të tyre.Të gjitha kulturat botërore kanë identitetin e kombit të tyre. Nuk thotë një kinez që jam shqiptar, apo amerikan; nuk thotë një francez: jam anglez apo grek, nuk thotë një italian se jam afrikan apo serb… Mesazhi që “Dhaskal”-ët tanë përcjellin nga dita në ditë, nëpër-mjet fjalës së tyre ”buçimë”, edhe pse ndodhen nëpër hapësira pakufi të rruzullit tonë, ngarkuar deri në kërrusje me “thesin e halleve”, niset nga vendlindja dhe mbërrin në vendlindje. Një “rikoshetë”, që nuk vret e vetvret,, por vetëm mjekon të dy kahet... Ndryshe nuk do të flisnin shqip, nëse nuk do të quhej Shqipëri, ajo pjesë toke ku ka lindur e kaluara e tyre... Nuk do të quhen shqiptarë, nëse ato që lindën prej tyre nuk do të kenë librin në gjuhën shqip, historinë dhe kulturën-shqip. Pa ‘to gjithçka mund të jenë , vetëm shqiptarë, kurrsesi... Këto emra të përveçëm “çirren”, për të mundur të keqen... Ndryshe s’ke si i këndon të bukurës, duke ia lënë “ferrat” nëpër këmbë... Këto emra, çdo ditë e më shumë lenë gjurmët e tyre, të padukshme për shtetin, por të lexueshme, të kuptueshme, të trashëgueshme nga të gjitha shqisat e atyre që i kanë. “Thirrja” e tyre për identitetin që prostituohet nga prostituta –shtet, ka marrë përsipër të thajë lotët e pafajshëm, ka marrë përsipër, t’u japë krahë shpresave të humbura, t’u japë të ardhme brezave... Dhe kjo e Ardhme, ka vetëm një pikëtakim-IDENTITET. Po e vazhdoj më tej mendimin për t'u ndalur në formën që ka marrë ky identitet në diasporë dhe në kontributin e veçantë të disa intelektualëve të diasporës për të mbajtur gjallë kulturën dhe gjuhën shqipe, pra, sipërmarrjen e tyre për t'u bërë "DHASKALË" të sajë.... Për vazhdimin e jetës së një kombi, identiteti nëpërmjet kulturës është më i qëndrueshmi edhe më i domosdoshmi. Në emigracion erozioni i harresës së gjuhës, i harresës dhe i humbjes së këngëve popullore, i harresës dhe i humbjes së përrallave dhe gjë-a-gjëzave, i harresës dhe i humbjes së historisë së fisit ( të emrit të gjyshit e gjyshes, të emrit të fshatit e të lagjes), gërryen, dhe çon deri në shkatërrim Indeditetin. Ka mes nesh emigrantëve, prindër që me “mendjelehtësinë” dhe “mendjemadhësinë” e qytetarit europian apo amerikan, u vjen turp që të përdorin gjuhën e tyre shqipe, mes njëri-tjetrit, në familje dhe në mjediset publike.. Ka të tillë që edhe me fëmijët flasin më tepër në gjuhë të huaj (ashtu shtrembër e copa-copa) se në gjuhën e tyre që e njohin nga qumështi i gjirit e nga librat e shkollës. Më e theksuar kjo dukuri verehet në Greqi, ku familjarët përballen dhe me fshehjen e identitetit shqiptar. Si rrjedhojë, humbja e gjuhës amëtare bëhet me nxitim ndër fëmijët që janë lindur dhe rriten në vende të huaja të cilët detyrimisht s'e flasin gjuhën e prindërve, madje ka raste që nuk duan t'ia dinë për Shqipërinë. Duke u nisur nga kjo dukuri, mendoj se është e domosdoshme që familjet të jenë “dhaskalë-“t e parë të gjuhës shqipe, pastaj dhe “vatrat” e organizuara me emrin “shkollë”, ku mësohet shqipja, që është “flori e shkuar floririt”. Për të mbajtur gjallë kulturën dhe gjuhën shqipe, shumë shqiptarë janë organizuar vetë dhe kanë hapur klasa ose shkolla ku mësohet gjuha shqipe e sëbashku me të dhe kultura e historia. Si shembëll të parë po filloj me mësimdhënien në Greqi, ku në qytete si Athina, Selanik, Hanja(Kretë), siç kemi lexuar nga shtypi dhe dhe ku shkruhet edhe në Revistën “Pelegrin” 11, me dhjetra nxënës, fëmijë shqiptarë, të lindur e të rri- Deti Jon dalëngadalë është duke ofruar mrekulli. Këto mrekulli janë aq të ndjeshme, sa që tashmë gjenden shanset me afrimin e figurimit të humbjeve shekullore. Madje deri gjetjen e anijes së madhe të humbur të quajtur “Shipërecks” dhe thesaret që datojnë 2500 vjet, lajmëron në një shkrim të tij Llazar Semini për “Scotsman” në fillim të këtij muaji. Kërkimet në detin e Shqipërisë, duke vënë në rend të parë zbulimin arkeologjik, kanë qenë kësisoj të sukseshme. Një anije kërkimore ka krehur ujërat jashtë brigjeve jugore me anë të skanimit. Duke përdorur pajisjet dhe robotët për të kërkuar anijen e lashtë, kjo ekspeditë duket se afron për herë të parë në histori një mrekulli të shumëdiskutuar më parë. Së paku deri tani janë fiksuar të pesë faqet ku ishin vendosur dhe ekzistojnë imagjinatat. Projekti nuk do të ishte i imagjinueshëm vetëm 18 vjet më parë, kur kjo pjesë e Ballkanit, vendi që u qeveris nga komunistët ndalonte repëtësisht kontaktin me botën e jashtme. "Shqipëria është një pasuri e madhe e pashfrytëzuar (arkeologjike]," ka thënë Xhefri Royal, një arkeolog nga Florida SHBA-së, i cili po udhëheq këtë ekspeditë. "Me çka kemi zbuluar deri tani ne mund të themi se Shqipëria është në një nivel arkeologjik me Italinë dhe Greqinë. "Ekspedita e fundit ka zbuluar gjurmët e katër anijeve të fundosura greke që udhëtonin nga një takim të prirë nga anijet e flotës së gjashtë të shekullit të tretë para Krishtit, ndërsa një tjetër në një pikë të dyshuar, por që në fakt të tre vendet kanë ende kohë dhe punë për t'u verifikuar. Në krahasim me këtë, në sezonin 2007 shenja solli vetëm një anije të mbytur. "Zbulime të tilla janë shumë të rëndësishme për shkak të mungesës së duhur të objekteve të dokumentuara të asaj periudhe," shprehet Andre Gaspari, një udhëheqës slloven i ekspeditave arkeologjike nënujore. "E vetmja anije e gjetur dhe e dokumentuar nga koha që i përket Mesdheut dhe Izraelit perëndimor, është pak, kështu që njohuritë tona mbi teknologjinë për ndërtimin e anijeve është më pak ose më shumë e kufizuar". Shqipëria ishte në një rrugë të rëndësishme të tregtisë, duke marrë trafikun nga Greqia, Italia, në veri dhe në perëndim të Afrikës mesdhetare. Të tjera lëvizje anijesh përfshijnë transportimin e tjegullave, anije që ankoroheshin dhe transportonin kavanoza që përdoreshin për të transportuar verën dhe vajin e ullirit. Kështu kjo ekspeditë zbulon se Ujërat detare të Shqipërisë bëhen burim thesaresh. NCulturaM Il Mar Ionio sta lentamente offrendo meraviglie. Sono meraviglie così percettibili, da far ritrovare ormai l'opportunità di avvicinarsi alle immagini delle perdite secolari. Perfino il ritrovamento della grande nave dispersa chiamata “Shipërecks” e dei suoi tesori risalenti a 2500 anni fa, segnala attraverso un suo articolo Llazar Semini per “The Scotsman” all'inizio di questo mese. Le ricerche nel mare albanese, con la priorità della scoperta archeologica, hanno avuto simili successi. Una nave di ricerca ha setacciato le acque presso le coste meridionali attraverso la scansione. Utilizzando le attrezzature e i robot per poter scovare la nave antica, la spedizione sembra avvicinare per la prima volta alla storia un miracolo molto discusso in precedenza. Finora sono stati almeno fissati i cinque lati su cui si erano posate ed esistono immagini. Il progetto non sarebbe stato immaginabile solo 18 anni fa, quando questa parte del Balcani veniva governata dai comunisti che proibivano il contatto con il mondo esterno. “L'Albania è una grande ricchezza non sfruttata (archeologicamente)”, ha affermato Jeffrey Royal, un archeologo proveniente dalla Florida negli USA, a capo . Anno 7 . n. 3 . Giugno 2009 . pagina 8 Dhaskal-ë t në “Kohën e prostitutave” tur në këtë shtet, mësojnë gjuhën shqipe dhe këndojnë këngët shqip, nën kujdesin e mësueseve Keti Bandilli nga Kuçova, mësuesit Llambro Karakokiri nga Narta e Vlorës, Adelina Gjoka, Mimoza Xengo, Ilia Sema, Reveka Peri, Enkelejda Dushka... Para tre vjetësh, kur Klubi i Shkrimtarëve “Drita” u dekorua nga Presidenti i Republikës me “Medaljen e Mirënjohjes”, më bëri përshtypje një vlerësim i shkrimtarit tonë të madh, Dritëro Agolli: “Klubi i shkrimtarëve shqiptarë “Drita” me qendër në Athinë, më kujton ata klubet e Rilindësve shqiptarë, të Naimit e Samiut, që bënë aq shumë për Shqipërinë. Por Klubi “Drita” sot ka “rilindës” modernë dhe, mesa di unë, është i vetmi Klub i organizuar në botë me shkrimtarë të emigruar nga Shqipëria...” , apo urimi i poetit kosovar Ali Podrimja, ku shkruan: “Nuk ka më bukur të ketë një Klub shkrimtarësh shqiptarë si “Drita” në Greqi! Ju përshëndes e ju uroj krijimtari të mbarë!”... Shkëputa këto dy vlerësime të veçanta, për të nisur portretin e këtij Klubi Shkrimtarësh, që në këta tetë vjet i ka dhenë vlera emrit të tij “Drita” (sa bukur!) dhe shkrimtarëve që janë anëtarë e kandidatë të tij. Në fillim të këtij shkrimi mora shkas nga një veprimtari e këtyre ditëve e këtij Klubi, çelja e Bibliotekës së Librit Shqiptar te New York Kollege, në Athinë. Para kësaj biblioteke Klubi “Drita” ka çelur të tilla edhe në burgun e Koridhalosë, për të burgosurit shqiptarë, apo për Forumin Rinor Shqiptar të Athinës, apo para një viti tek “Porta-shqiptare”, ku grumbullohen vogëlushë shqiptarë, apo në Selanik duke ndihmuar nxënësit shqiptarë të Shoqatës “Nënë Tereza” e deri me libraritë “Pelegrin” në Kretë... Dhe, duke qëndruar tek libri, për mua, mjeti më i mirë i komunikimit dhe i mençurisë së njeriut (edhe sot kur fluturojnë informacionet nëpër faqe interneti), dua të përmend Antologjitë e këtij Klubi, që nga “Me Dritën, për Dritën” (2002), “Portat e harresës” (në poezi) dhe një në prozë, dhe deri tek “Itaka e fjalës”, me poetë të kudondodhur jashtë Shqipërisë, të përgatitura nga Nase Jani e të botuara nën kujdesin e Shtëpisë Botuese “Toena”, me president z. Fatmir Toçi, që Klubi “Drita” ka bashkëpunim prej shumë vitesh. Veprimtaritë e shumta, pjesëmarrja në disa Panairë Libri, konkurset “Pranvera letrare”, në ndihmë të talenteve të rinj, Konkurset letrarë “Kadmus”, me fituesit e revistës “Pelegrin”, që organizohet me bashkëpunimin e shtëpisë botuese “Toena” dhe librat fitues, sipas gjinive, do të botohen nga kjo Shtëpi Botuese, apo Çmimi vjetor “Liriku më i mirë i vitit”-Ali Asllani, që Klubi “Drita” , prej tre vjetësh e jep në bashkëpunim me Ambasadën shqiptare në Athinë, janë disa nga veprimtaritë më madhore të këtyre “Dhaskalëve” të letërsisë e kulturës shqiptare “Eshtë ngazëllim kur dëgjon lajme të tilla, jo vetëm për faktin që libri u shkon pranë stu- Shqipëria në një nivel arkeologjik me Italinë dhe Greqinë Për vazhdimin e jetës së një kombi, identiteti nëpërmjet kulturës është më i qëndrueshmi edhe më i domosdoshmi. Në emigracion erozioni i harresës së gjuhës, i harresës dhe i humbjes së këngëve popullore, i harresës dhe i humbjes së përrallave dhe gjë-a-gjëzave, i harresës dhe i humbjes së historisë së fisit ( të emrit të gjyshit e gjyshes, të emrit të fshatit e të lagjes), gërryen, dhe çon deri në shkatërrim Indeditetin. Ka mes nesh emigrantëve, prindër që me “mendjelehtësinë” dhe “mendjemadhësinë” e qytetarit europian apo amerikan, u vjen turp që të përdorin gjuhën e tyre shqipe, mes njëri-tjetrit, në familje dhe në mjediset publike. Ka të tillë që edhe me fëmijët flasin më tepër në gjuhë të huaj (ashtu shtrembër e copa-copa) se në gjuhën e tyre që e njohin nga qumështi i gjirit e nga librat e shkollës nga Iliriana Sulkuqi - New York nga Fatmir Terziu dentëve apo nxënësve emigrantë, por edhe për faktin se këtë akt sublim e bëjnë njerës me vlera intelektuale dhe humane. E bëjnë pikërisht ata që me njëmijë sakrifica nxjerrin bukën e gojës, që me me njëmijë e ca mundime botojnë librat e tyre, që me sakrifica të pa imagjinueshme, tërheqin çanta e valixhe sa në njerin autobus në tjetrin, hyp e zbrit shkallëve të metrove..., për t’i dhuruar diku”... kështu do të shprehej gazetarja dhe shkjrimtarja Fatime Kulli, në një nga shkrimet e saj, duke vleresuar punën dhe sakrificën e kolegëve të saj krijues dhe botues në Athinë e kudo... Nga Greqia po kaloj në SHBA, ku veprimtari të suksesshme bën Shoqata “ Bijtë e Shqipes”, e cila vemendjen e drejton tek ”Drita e Syrit”–Fëmijët. Që nga 7 mars 2004, kur u hap shkolla e parë shqipe në Filadelfia të shtetit të Pensilvanias, fëmijët shqiptarë, të lindur në Shqipëri, apo në Amerikë, nga dita në ditë njihen me gjuhen shqipe në këtë shkollë. Kjo, falë “dhaskalëve” Llazar Vero, Vlash Fili e shumë e shumë intelektualëve, bizesmenëve dhe prindërve që janë bashkuar në emër të Identitetit shqiptar e mbushin “kosheren” shkollë te ”Bijtë e Shqipes”. Por s'është vetëm shkolla për të cilën "Bijtë e Shqipes" kujdesen, ata kanë hapur edhe bibliotekën me libra shqip. Në këtë bibliotekë ka dhënë dhe jep kontribut mes të tjerëve edhe klubi “Drita” në mbështetje, vlerësim dhe admirim të punës së palodhur të "Bijve të Shqipes". Madje miqve drejtues të kësaj shkolle i është dhënë edhe një mendim nga stafi i revistës "Pelegrin" për t'i vënë bibliotekës së shoqatës emrin e të shquarit albanolog, profesor Anastas Dodi. Ndërsa përmend kontributin e këtyre intelektualëve s'ka se si të mos përmend, ose më mirë të veçoj një emër të përveçëm që ndodhet mes shqiptarëve në Itali: Mimoza Hametaj.Kjo grua nuk është e panjohur, jo vetëm për shqiptarët e Ankonës e të Italisë por edhe për krijuesit e Klubit “Drita”, ku ajo ka hyrë me poezinë e vetë të pa ndarë nga piktura, si dhe nga shumë krijues e intelektualë shqiptarë të kudondodhur jashtë vendit. Mimoza Hametaj, nuk është më vetëm Mimoza Hametaj, siç ishte deri më 1991. Në një kohë kur në Itali mungonte një qendër që të adresonte nevojat e emigrantëve shqiptarë, ishte Mimoza që, e vetme filloi punën për t'i sjellë publikut italian atë anë të shqiptarëve që ata nuk e njihnin dhe për t'u ardhur në ndihmë shqiptarëve emigrantë për çfarë ato nevojitnin të stabilizoheshin në shtetin italian. Mimoza më 1998 krijoi shoqatën shqiptare në Marche (Ancona). Bashkëpunoi duke koordinuar veprimtarinë e kësaj shoqate edhe me shoqata të tjera simotra në të gjithë Italinë, duke organizuar manifestime solidariteti për lirinë dhe pavarësinë e Kosovës, ku denoncohej inkriminimi i klikës së Milosheviçit. Mimoza Hametaj është themeluese dhe Presidente e Shoqatës "Qytetarë të Botës"; një veprimtare e denjë dhe e përkushtuar e Lidhjes <strong>Shqiptare</strong> në Botë (LSHB); një nga iniciatoret dhe organizatoret e projektit:"Nënë Tereza" TEMPULLI I PAQES. Nga 1993 deri 1996 ka kontribuar dhe përkrahur në mënyrë vullnetare veprimtarinë humanitare në shoqërinë italiane "Opera pia Grimari Butari" në Osimo. Më 1998 ndërmerr studime rreth ndërmjetësimit të kulturave në ndihmë të emigracionit dhe koordinimin e të gjitha shërbimeve sociale për emigracionin . Projekti "Bazar Ludo Cafee”, që Mimoza organizoi në Shoqatën Qytetare të Botës më 2005, shënoi një tjetër realizim të suksesshëm të kësaj shoqate, e cila u vlerësua me konsideratë për arritje të larta nga autoritetet e komunës dhe zonës së Markes . Në 1 qershor 2008, Festës Ndërkombëtare të fëmijëve, ka hapur ekspozitën e saj me piktura dhe kolazhe në qytetin e Ankonës....(për më shumë shihni (Sa herë “shetis” në blogun e Mozës, aq më e vogël më bëhet vetja...) Mimoza, tashmë ka një mbiemër të gjatë, të gjatë sa gjatësia e urës shpirtërore që lidhet midis dy qyteteve bregtare , që lagen nga i njejti Det (por me dy emra: Jon-Adriatik). Ne, miket e saj shpërndarë në të gjitha shtetet e Kontinenteve, por të bashkuara në forumin “Bota e Gruas <strong>Shqiptare</strong>”, Mimozën , tashmë jemi mësuar ta veçojmë nga Mimoza-t e tjera, duke i thirrur: Mimoza Vlora-Ankona. Portreti i “Dhaskalëve” të shqipes do të ishte i mangët po të mos shkruanim disa radhë nga veprimtaria e madhe e gazetave më me zë dhe më profesionale të shqiptarëve emigrantë: gazeta “Illyria” në SHBA, me dhaskalët publicistë: Vehbi Bajrami, Dalip Greca, Ruben Avxhiu , gazeta “Tribuna” që botohet në Athinë nga gazetari i mirënjohur dhe shkrimtari Robert Goro, gazeta "Rrënjët", e cila është iniciativë dhe kontribut i stafit te saj dhe personalisht zotit -Hasan Aliaj e që shpërndahet në shumë shtete të Europës, por dhe në kontinentin amerikan, me financimin personal të Hasanit. Ketu, nese me lejoni dua t’ju beje thirje shqiptareve kudo qe ndodhen qe ti japin nje ndihme ketij periodiku i cili ka nje emer kuptimplote per gjithe ne shqiptaret “Rrenjet”. Gazeta " Illyria" dhe "Tribuna" janë nderuar me “Çmimin e Mirënjohjes” nga Klubi i Shkrimtarëve “Drita”, në vitet 2006-2007 “ për pasqyrimin e Krijimtarisë Letrare dhe propagandimin e Veprimtarive Atdhetare-Kulturore në shërbim të Komunitetit Shqiptar. Kjo s'do të thotë se gazeta “Rrënjët” ka më pak vlerë, përkundrazi... Këto gazeta, janë si të thuash, një shtëpi botuese, ku gazetarë, shkrimtarë e poetë, por edhe artistë të fushave të ndryshme-botohen dhe lexohen njëherësh nga mijra lexues.... Dhe nuk ka se si të mos vijë mirënjohja e madhe e qytetarëve shqiptarë, që gjejnë të shkruar një pjesë të halleve të tyre, një pjesë të gëzimeve të tyre, mendimet e tyre për jetën në emigracion pa u ndarë nga kultura shqiptare, nga jeta dhe shqetësimet e përditshme të vendit të tyre. Këto janë vetëm disa shembuj që ravijëzojnë konturet e shqiptarëve të shpërndarë nëpër botë të organizuar mes vete, pa thirrjen e ndokujt, por thjesht nga dëshira dhe dashuria që kanë për gjuhën, kulturën dhe vendin e tyre, ndërkohë që zyrtarët shqiptarë as që e venë shumë në zjarr ujin se ç'bëhet me emigrantët, por kujtohen për ta vetëm në kohë zgjedhjesh e del me joshje nga më trulloseset, tamam si prostitutë, në semafor, që pret t’i “hapet drita jeshile” ... Prandaj dhe e nisa këtë shkrim me një titull disi të çuditshëm: “Dhaskalët në “Kohën e prostitutave”. Kur shteti do të dijë sa shtetas ka nëpër botë, kur shteti do të dijë sa shqiptarë të mençur, sa krijues, sa veprimtarë-krijues, sa “Dhaskalë” ka të ikur nga Shqipëria, që mendojnë, që shkruajnë, që punojnë me shkronjat dhe fjalën shqipe në ruajtjen dhe ngritjen e gjuhës dhe kulturës kombëtare, atëherë “koha”do të ketë ndonjë emër tjetër, emrin e qytetarisë europiane dhe botërore, ashtu siç e kanë dhe do ta kenë “Dhaskalët” e vërtetë të fjalës shqipe dhe të punës shqipe. L’Albania allo stesso livello archeologico di Italia e Grecia Ujërat detare të Shqipërisë bëhen burim thesaresh Ujërat detare të Shqipërisë bëhen burim thesaresh di questa spedizione. “Con quello che abbiamo scoperto finora possiamo dire che l'Albania si trova sullo stesso livello dell'Italia e della Grecia”. L'ultima spedizione ha scoperto le tracce di quattro navi greche sommerse datate dal sesto al terzo secolo a.C., mentre altri tre siti indiziati devono ancora essere verificati. A paragone, la stagione 2007 segnalò solo un relitto. “Simili scoperte sono molto importanti per via della mancanza di oggetti documentati correttamente riguardanti quel periodo”, dice Andrej Gaspari, un capo archeologo subacqueo sloveno. “Le uniche navi ritrovate e documentate dell'epoca appartengono al Mediterraneo e all'Israele occidentale, ed è poco, così le nostre conoscenze sulla tecnologia nella costruzione delle navi è più o meno limitata”. L'Albania si trovava su una principale rotta commerciale, ricevendo il traffico dalla Grecia, dall'Italia, dal nord Africa e dal Mediterraneo occidentale. Altri movimenti di navi includevano il trasporto delle tegole, l'ancorarsi delle navi cariche di anfore utilizzate nel trasporto del vino e dell'olio. Così scoprì questa spedizione che le acque marittime dell'Albania erano fonti di tesori.
pagina 9 . Anno 7 . n. 3 . Giugno 2009 . Kur dje degjova ne lajme deklarimin e Kryeministrit Berisha se qeveria e tij ka vendosur të paraqese më 28 prill kërkesën për aplikim per statusin e vendit kandidat për në BE, nuk po ju besoja syve e vesheve. Gjate gjithe muajve te fundit, qe prej dhjetorit te kaluar kur per here te pare Berisha e hodhi kete ide, kisha ndjekur me interes e vemendje ecurine e ketij procesi (duke qene e “parceles” perkatese). Ne 12 dhjetor 2008 Berisha deklaroi se qeveria e tij do aplikonte per statusin ne fillim te 2009 meqe “vendi ishte gati”. Arsyet per kete sipas qeverise shqiptare ishin: finalizimi i procesit te MSA-se, kryerja shume e sukseshme e reformave, si dhe kerkesa per aplikim e Malit te Zi (pa pritur te mbaronte ratifikimin e MSA-se). Gjithesei keto ishin arsyet zyrtare, sepse arsyeja kryesore ishte diku tjeter: shfryrtezimi i kesaj fjale atraktive e magjike si slogan per fushaten zgjedhore qe ishte ne prag. Teorikisht pasi nje vend perfundon procesin e ratifikimit te MSA-se dhe pasi kjo hyn ne fuqi, vendi ka te drejte te aplikoje per statusin e kandidatit dhe anetaresim ne BE. Berisha e hodhi idene para se ratifikimi i MSA-se te kish perfunduar (ai perfundoji ne janar me aprovimin e vendit te fundit, te Greqise) dhe para hyrjes ne fuqi (qe ndodhi me 1 prill). Por nuk eshte ky problem - ka vende qe e kane bere aplikimin shume kohe pas perfundimit te ratifikimit (bile dhe pas disa vitesh) dhe ka te tjera qe e kane bere pa perfunduar akoma (si Kracia, Maqedonia e Mali i Zi). Problemi eshte qe gjate ketyre 4 muajve te fundit institucionet e BE-se, ne vecanti Komisioni dhe Keshilli Europian (European Council), nepermjet zyrtareve te tyre te larte ja kane thene e perseritur ne menyre te vazhdueshme qeverise shqiptare qe nuk duhet te paraqese aplikimin ne BE gjate Presidences Ceke (ndonese qeveria shqiptare ka deklaruar dhe instistuar qe do ta parqese kerkesen brenda kesaj periudhe). Ne 23-24 shkurt, trojka e BE-se ne takimin qe pati ne Bruksel me Ministrin e Jashtem Basha, theksoi qe nuk eshte momenti i duhur qe Shqiperia te aplikoje dhe kjo per dy arsye: se pari BE-ja ka problemet e veta dhe se dyti duhet pritur deri ne perfundim te zgjedhjeve parlamentare ne Shqiperi. Ministri i Jashtem Cek dhe momentalisht Pre- Është e habitshme dhe befasuese (natyrisht për ata që kuptojnë) që një pergamenë me lëkurë majmuni vigan (të ashtuquajtur edhe si Njeriu i Dëborës, që ende jeton në Himalajë, është motiv kurioziteti sfilitës dhe i gjithfarë haluçinacionesh, si edhe i trukeve filmike të dokumentarëve të shoqërive dhe akademive natyrore, shkencore) që ruhet në bibliotekën e manastirit më të vjetër në Tibet, lexohet një paragraf aktual rebel për lirinë e krijimit kozmokonik, si liri e mirëfilltë e Perëndisë së paidentifikuar, por të perceptuar gjithkund. Teksti është i shkruar të paktën dy shekuj para Luftës së Trojës dhe shumë më herët se subjekti ekzistencial i Eposit të Gilgameshit e librat e Fenikasve e Babilonasve. Kjo lashtësi marramendëse të huton dhe të trishton. Debati për mendimin e lirë dhe për lirinë e të shprehurit, është i pafund edhe kontradiktor, plot paradokse logjike dhe juridike. Ky debat me mjedisin mitik shqiptaro-ballkanik, ka patur dhe ka karakterstika të veçanta psiko-emocionale, specifike dhe shpesh të kobshme, domethënë edhe unikalë. Fjalë e paturpshme e Tersitit, këtij akeu leckaman kundër aristokratit (Bazileut), Agamemnon (shih: "Iliada" - Kënga e Dytë, Vargjet 271-274). Është gjesti i parë i një ardhmërie rebeluese, protesta e parë e paqartë sociale e demokratit të parë të Evropës. Goditja e Tersitit, për arrogancën e tij qe shpagimi i lirisë së mednimit, tepër i nxituar, por jo i parakohshëm. Rebeli Tersit u demaskua fuqishëm me përkorje dhe me tallje publike të skajshme. Homeri e përshkruan Tersitin të shëmtuar, gungaç dhe të shëmtuar, njësoj si shtypi i sotëm grotesk i partive i përshkruan kundërshtarët inoçentë, që synojnë njëkohësisht, simultanisht të jenë në kreun e pushtetit. Është e vështirë të besohet se ky personazh i karikaturizuar në kuvendin ushtarak të mbretërve Akeas do të ishte prototipi i Sokratit dhe Krishtit, të cilët guxuan intelektualisht njësoj publikisht dhe pësuan të njëjtin fat të turpshëm nga turmat e politizuara, nga tradita agamemnonase e autoritetit absolut të padiskutueshëm. Pa dyshim që skulpturat pagane të Sokratit dhe ikonat madhështore të Krishtit zotërohen nga koncepti i Bukurisë, Urtësisë dhe Profecisë. Kjo gjë i bën paradoksale estetikat, sepse e Shëmtuara del më paralajmëruese dhe arketip i kategorive të tjera të privilegjura të quajtura "fisnike", "të kultivura", "artistike". Sfida estetike e Tersitit, çoi në lindjen e surealizmit në shekullin XX dhe Salvador Dali-a tërë kryengritjen e vet pikturike e imitoi nga karikatura tersitiane. Kjo është arsyeja gjenuine dhe supreme që Xhejms Xhojsi e rishkroi subjektin homerik si parodi, duke shkatërruar pa mëshirë monumentalitetin epik si një mbishtresë të panevojshme, ose si një zbukurim të stilit barok të zotërinjve prepotentë të pushtetit dhe të opinioneve njerëzore. Lahuazje Laforti, historian i filozofisë në Universitetin e Sorbonës botoi në vitin 1965, librin ambicioz dhe erudit "Filozofia para rënies së Bastijës", ku në mënyrë jo elokuente, të vrazhdë, por plot parashtresë dhe indikacione të vlefshme, bën lidhjen e figurës së Tersitit homerik me Spartakun trakas, Jan Husin, Omar Khajamin, Oliver Kromuellin, Rablenë, duke i shmangur jo pa qëllim filozofët problematikë bashkëkohorë të Zhan Pol Sartrit. Këtij libri i bën reçensione të mprehta me vërejtje metaforike për stilin, por afirmativ për strukturën konceptuale Adorme, Patocka, Malroja, Derrida, Kangerga. Kapitulli që i kushtohej NOpinioniM Aplikimi ne BE paciperia dhe mashtrimi i rradhes sidenti i rradhes i Keshillit Europian, Karel Schwarzenberg, u shpreh ne menyre metaforike “Eshte e vertete qe ne ju kemi ftuar ne shtepi, por kur ju trokisni dhe nderkohe qe qe une vij t’ju hap deren, tubacionet e ujit shperthejne ne shtepine time. Pra nuk eshte momenti t’ju hap deren juve, pasi duhet te merrem me kete gje njehere qe eshte prioritare, pra te ftilloj ujin qe me ka shperthyer ne shtepi”. Komisioneri per Zgjerimin Olli Rehn, tha qe Shqiperia duhet te perqendroje vemendjen dhe energjite ne kryerjen sa me mire te zgjedhjeve sipas standarteve nderkombetare, “ky duhet te jete prioriteti juaj dhe jo te harxhoni energji dhe kohe me aplikimin” – tha ai. Kjo sepse aplikimi per anetaresim eshte nje procedure jo e lehte qe kerkon perkushtim, profesionalizem dhe kohe: vetem pyetesori qe dergohet nga Komisioni do shume pune e kohe te plotesohet dhe plotesimi i tij duhet bere ne menyre shume cilesore dhe me pergjegjesi (ne rastin e Maqedonise pyetesori ishte 100 faqe dhe qeverise maqedonase ju desh te shkruante 15.000 faqe per t’ju pergjigjur vetem pyetjes se pare). Nje muaj me vone, ne mars, ne takimin e ministrave te jashtem te BE-se, duke ju referuar kerkesave per aplikim te vendeve ballkanike ne BE (Malit te Zi dhe Shqiperise), Rehn perseri tha “vendet duhet te aplikojne kur te jene gati (dmth kur te kene kryer sic duhet reformat), jo si nje akt politik”. Pra me fjale te tjera, aplikimi per anetaresim ka te beje me aftesite dhe kapacitetet e nje vendi per te kryer reformat e kerkuara, dhe jo me ca data kalendarike. Nese i behet nje analize faktoreve te jashtem dhe te brendshem te Shqiperise duket qarte qe nuk eshte moment i duhur per aplikim. Te faktoret e jashtem shkurt do te permendja: krizen financiare qe ka mberthyer Europen, vonesen ne ratifikim te Traktatit te Lisbones, faktoret institucionale (qe njihet me emrin “enlargement fatigue”) ku qofte qeverite e vendeve anetare te BE-se qofte opinioni publik (e shprehur ne rezultatet e Eurobarometrave) nuk jane aq suportiv dhe entuziast per futjen ne nje te ardhme te afert te vendeve aplikante (ato te Ballkanit Perendimor dhe Turqise), pasojat negative qe erdhen nga pranimi i parakohshem dhe i Pier Alebardit (1079-1142) filozof parizian brilant, që tërë jetën argumentoi në debat të pamëshirëshëm me Bernardin e Klervosë dhe Anselmin e Kenterberrit, se "arsyeja është para autoritetit, qoftë ky i fundit edhe teologjik", u vlerësua posaçërisht. Alebardi si rrjedhim i tezës kryeneçe të mësipërme, shtroi edhe kërkesën anticipuese, për drejtësi sociale duke i kërcënuar njerëzit e fuqishëm shtetërorë të kohës së vet me dënime të paimagjinueshme dhe me dënime ferri. Ky teprim sfidues dhe mendjelehtë, i kushtoi shumë. Koncili i Suasonit vendosi në 1141 të digjeshin në sheshe qytetesh tërë librat e tij të dëmshëm dhe për shkak të dashurisë së tij të fshehtë me murgeshën Eloiza, u rrah nga tre kryepeshkopë dhe ... u troll. (kastrua). Letrat e mallëngjyera, pasionante të Alebardit për Eloizën, pas këtij akti katastrofal, janë burim sentimentalizmi, plot revoltë intelektuale, asketike deri në blasfemi. Është meritë e la Fortit që jep një interpretim origjinal për masakrën fetare të njohur si Nata e Shën-Bartolemeut, në 1572, duke cilësuar të ngjashëm me dukuritë dhe frymëzimet e populizmit militant të shekullit tonë, si dhe pushtetit të pestë televiziv, të studiuara por të pashpjeguara dot deri në fund nga Erich Fromi, Jungu, Kurasava, Poperi. Xhafersoni dhe Medisoni, duke besuar në lirinë natyrore të njeriut, në mënyrë kauzale shtjelluan konceptin esencial të Amendamentit të Parë të Kushtetutës Amerikane, që lirinë e pacënueshme të bindjeve e lidhin me hedhjen poshtë në perspektivë të tëra ligjeve të mundshme kundër shtypit të lirë. Xhafersoni i mrekullueshëm formuloi shprehjen tronditëse se "mes një qeverie pa gazeta dhe gazetave pa qeveri", do të preferonte këtë të fundit, si më demokratikun. Për këtë, e akuzuan si jakobin francez mes amerikanëve, pretencioz dhe kokëshkretë. Gabimet e gazetarëve, madje edhe ato më të tmerrshmet, Xhafersoni i klasifikoi me një durim shembullor si "monumente të dobësisë njerëzore, të mosnjohjes, anomali të pashmangshme të intelektit". Makartizmi, gjuetia e shtrigave, ku-klus-klanasit, gjyqet staliniste të Moskës, Uotërgeiti, qenë sindroma politika të ngjashme me sëmundjet infektive. Studiuesi i sociologjisë etimologjike, Ulliam Fajteri, i Universitetit të Mançesterit, jo i pandikuar nga shkolla bihoveriste, si edhe nga stili i lartë i xhorxh Berklit, arriti në përfundimin (në Traktatin "Hierarkia e Ideve") se ka një antagonizëm të paralindur të kategorive ideore, kështu mendimi i lirë është edhe shprehje e lirisë dhe e shtrëngimit, domethënë e së kundërtës, kinse se shtypi i lirë nuk mund të quhet i tillë, nëse nuk do të ekzistonte edhe censura e lirë, ose liria e censurës, një e drejtë natyrore dhe themelore e njeriut (!?). Dr. Gunter Gyt, shefi i Policisë Politike në Berlin gjatë Rajhut III, ka botuar një libër memorialistik të sinqertë ku me këmbëngulje kërkon të vendoset klinikisht një raport i ndryshëm i funksionimit biologjik midis trurit dhe organeve seksuale. Ai kishte vërejtur se zhvillimi i trurit të njeriut bashkëkohor, ishte më i madh, më efikas, sesa i organeve seksuale, çka çon pashmangshmërisht në triumfin e racionalitetit mbi instiktet, kur duhej të ishte ndryshe, për të përjetuar totalitarizmin subkoshient dhe borokratik të shtetit. Gyti seriozisht propozonte ndërhyrje kirurgjikale ose hormonale në trurin e njerëzve që në lindje për të shmangur anomalinë, siç e quante ai të parësisë diabolike "të materies së hirtë". Nëse në shekullin XVI Paracelsi, mendoi të krijonte njeriun-artificial - Homonculusin, në nga Mirela Bogdani pamerituar i Bullgarise dhe Rumanise, si dhe zgjedhjet e Parlamentit Europian ne maj. Faktoret e brendshem kane te bejne me kryerjen e “detyrave te shtepise”, pra me shume te perfolurat reforma. Nderkohe qe qeveria shqiptare kerkon ti mbushe mendjen vetes dhe “sovranit” qe ka bere reforma cilesore e te suksesshme (bile cudia dhe paciperia arriti deri aty sa ne deklaraten e djeshme kryeministri tha qe i ka bere ne kohe shume te shpejte, me shpejt se gjithe vendet e rajonit !!!), raportet zyrtare te institucioneve te ndryshem nderkombetare qe na kontrollojne e monitorojne tregojne te kunderten, si psh raporti i fundit i Komisionit Europian i nentorit 2008, ai i Departamentit Amerikan te Shtetit, i Ministrise se Jashtme Britanike, Transparency International, Human Rights Watch, etj. Ne vecanti korrupsioni dhe krimi i organizuar mbeten problematike, shteti ligjor teper i dobet, administrata publike joprofesionale dhe jomeritokratike, sistemi gjygjesor joindipendent dhe i korruptuar, prokurimet publike problematike, liria e medias gjithashtu, etj, duke mos u ndalur ketu tek niveli i ulet ekonomik, arsimor dhe shendetesor i popullates. Nje raport i The Economist ne janar 2009 e konsideroi Shqiperine nje “hybrid democracy”, pra nje system ndermjet democracise dhe totalitarizmit. Pas ketij background-i dhe per arsyet e larpermendura, lajmi qe qeveria ka vendosur te paraqese kerkesen per anetaresim ishte befasues dhe irritues. Dmth flisni ju se ne do bejme tonen. Per me teper genjeshtrat sipas te cilave “ky vendim është i bashkërenduar me vendet anëtare dhe strukturat e Bashkimit Evropian”. Cilat vende dhe cilat struktura? Apo “vendim i yni nuk vjen si një vendim i njëanshëm, por vjen si një vendim plotësisht i bashkërenduar me vendin kryesues të BEsë dhe me Komisionin Evropian”. Mjafton te shohesh deklaratat e mesiperme te Schwarzenberg dhe Rehn. Vertet Presidenca Ceke e ka pasur si nje nder prioritetet e saj perspektiven e zgjerimit, por nuk eshte shprehur asnjehere me terma konkrete per vendet e Ballkanit Perendimor (me perjashtim te Kroacise) apo s’e ka pasur te shkruar nominalisht ne programin e saj. Nje Mendimi i lire dhe liria e shtypit nga dr. Moikom Zeqo fund të shekullit XX dhe në fillim të shekullit XXI, inxhinierët genetistë guxuan atë që nuk guxohej kurrë më parë, krijimin e komanduar të "Ajnshtajnëve dhe kryeministrave artificialë", sipas parametrave të koduar saktësisht dhe me mirëkuptim nga shteti. Vetëkuptohet se kështu realizohet harmonia e ëndërruar e shtypit, mënjanohen ekseset, sensacionet e panevojshme, streset dhe krimet informative që bëjnë kërdinë sot. Për komunizmin totalitar lindor dhe për atë më absurdin, më sterilin, ballkaniko-shqiptar, shtypi i lirë ishte një katrahurë, që kërcënonte doktrinën, mjekrën sibilike e të ideoliziar të Karl Marksit dhe heronjtë paranojakë kombëtarë komunisto-niçeanë. Për hir të së vërtetës, duhet vënë në reliev fakti që semiologu dyshimtar, i shumë kritikuari dhe i admiruari Umberto Eko me esenë e tij heretike "Tregtarët e Apokalipsit" e ka parashikuar trishtueshëm këtë dukuri, sepse pikërisht këtë ese ai ia kushton shqiptarit Milo Temesvari, i larguar dhunshëm nga atdheu në 1947, pas akuzës për devijacion të majtë. Milo, tepër inteligjent, pasi ndenji disa kohë si lektor i gjuhëve të rralla kaukaziane në universitetin Rutgest në SHBA, përfundoi si asistent në bibliotekën kabalistike të Buenos-Ajresit, ku u njoh edhe me Jorge Luis Borgesin, që infektoi me silogjizmat e teologut mesjetar Thoma Akuini, i quajtur ndryshe edhe Aristoteli me tonsur i Kishës Katolike. Në shkrimet dhe librat e tij kontradiktorë, shqiptari Milo Temesvar e quajti të pavërtetuar antologjikisht kategorinë e lirisë, duke shtuar se liria e mendimit dhe për më tepër shtypi i lirë, është kundër simetrisë dhe kristalogjisë moderne. Këto materiale u futën ilegalisht në Shqipëri ndërmjet një ishambasadori të shtetit komunist dhe sot republikan i djathtë dhe u bënë objekt reflektimi nga dijetarët e punësuar në shërbimet sekrete dhe juristët me kurse 5-mujore të parlamentit, të cilët pozitivizmin juridik e kanë vënë në dyshim si edhe teori të tjera të pavërtetuara. Po ç'është liria? Liria (gr. eleutheria - lat. libertas), është enigma më e madhe e njeriut. Determinizmi teologjik e bën Shën-Agustinin të thotë se liria është e paracaktuar. Edhe filozofët e antikitetit para tij, kësaj teze i dhanë një lustër kozmogonike. Viklifi thotë "njeriu është shërbëtor jo i lirë i Zotit". Martin Luteri shprehet më skajshëm: "Djalli e ka gjetur fjalën - liri". Piko de la Mirandola vë në gojën e Zotit: "Të kam krijuar vetëm me një qëllim, që të jesh ndërtues dhe zotërues i lirë i vetvetes". (De dignitate hominis). Bekoni dhe Hobsi e identifikuan lirinë me fuqinë e njeriut, sa dimë, aq mundemi; sa mundemi, aq jemi të lirë. Hobsi: "Njeriu (liria e tij) u nënshtrohet po atyre ligjeve, sikurse edhe natyra." Spinoza thekson: "Në sytë e mi, liria nuk konsiston në dekretin e lirë, por në domosdoshmërinë e lirë". Kanti bën fjalë për të ashtuquajturën "liri trascedentale", liria nuk është e mundur në botën empirike ku sundon kuazaliteti. Hegeli: "Liria është domosdoshmëria e njohur, e kuptuar". Madje dhe Marksi i ri: "Njeriu është qënia e lirë, pra qënia universale - Liria është aristokracia e amëshueshme e natyrës së njeriut", tezë që u keqkuptua tragjikisht nga historia e njerëzimit. Hajdeger: "Liria, ndjenjë fundamentale e qënies, është ndjenja e frikës nga mundësia që të mos jemi, të jemi nga qënie në joqënie". Satri: "Liria nuk është veti e njeriut, por substanca e tij, njeriu është i dënuar që të jetë i lirë". Kështu liria ndodhet midis dy poleve: determinizmit dhe indeterminizmit. A ekziston liria e vullnetit? Kalvini: "Vullneti i njeriut deklarate tjeter e Berishes ishte qe “gjatë këtyre muajve janë bërë negociata intensive me kancelaritë e vendeve anëtare dhe kanë gjetur mbështetje për këtë”. I vetmi rast qe te vjen nder mend eshte Franca gjate vizites se fundit te kryeministrit atje, por kjo u mor vesh pse u tregua aq bujare, pasi kish interesin e shitjes se helikoptereve. Sepse ne te kundert dihet qe Franca, bashke me Gjermanine dhe Hollanden, jane vendet qe kohet e fundit jane shprehur me skeptiket dhe me pak suportivet ndaj zgjerimeve te ardhshme dhe mendohet qe do te votojne kunder aplikimit te Malit te Zi ne mbledhjen e ardhshme te Keshillit Europian. Pra pse behet e gjithe kjo, pse kjo kokefortesi dhe persistence ne paraqitjen e kerkeses brenda qershorit, qe arrin deri ne kundershtime ndaj keshillave e sugjerimeve te BE-se? Ne menyre qe aplikimi per status te shfrytezohet si nje slogan gjate fushates zgjedhore qe sapo ka nisur. Qe shqiptareve tu thuhet qe PD-ja, pervecse e futi vendin ne NATO, do ta fusi edhe ne BE (ndonese dhe pranimi ne NATO nuk u bë siç përpiqet ta propagandojë qeveria shqiptare, pra si rezultat i kryerjes së reformave të suksesshme, por si pasojë e interesave gjeopolitike të “lojtarëve” kryesorë si SHBA-ja). Sepse eshte mania per te fituar zgjedhjet me cdo kusht e me te gjitha mjetet. Ashtu si ne vitin e mbrapshte 1996, kur ndonese Amerika e Europa i kerkuan Berishes e PD-se perseritje te zgjedhjeve, babezia per fitore me cdo kusht dhe fitore tahmaqare spektakolare i bene ta humbin fare pushtetin, bile dhe me turp dhe me nje kosto te larte. Perderisa po insistohet nga BE-se qe s’jeni gati, nuk do ishte per tu cuditur qe pergjigja per statusin mund te vije dhe negative (gje qe nuk ka ndodhur me asnje vend perpara ne historine e BE-se, pervecse rastit te Turqise ne 1997). Aplikimi per anetaresim ne BE nuk duhet perdorur si forme e slogan per te fituar zgjedhjet dhe nuk duhet te behet nje qellim ne vetvete, por duhet te sherbeje si nje insentive per te kryer reforma reale, qe do te kene nje impakt konkret ne progresin e vendit dhe rritjen e standartit te jeteses se shqiptareve.. Eksperte dhe lektore e politikave te BE-se dhe integrimit europian, autore e librave mbi Shqiperine dhe BE-ne. është si një kalorës që gjendet midis të dyve: Nëse në shalë hipën Zoti, atëherë njeriu do të shkojë si të dojë Zoti. Nëse në shalë hipën Djalli, atëherë njeriu do të shkojë nga të dojë Djalli." Teza heretike e paraqet njeriun "farkëtar të fatit të vet (Fortuna suae ipse faber". Indeterminizmi, e ndan njeriun, lirinë nga domosdoshmëria. Epikuri, i kundërvihet fatalizmit që është thelbi i maksimalizuar i rastësive, kërkon që njeriu të synojë lumturinë (e drejta e tij natyrore) pra drejt një "atarksia" si gjendje e paturbullueshmërisë shpirtërore. Idetë e mësipërme janë të nevojshme të njihen nga pushtetarët, por edhe nga opozitarët. Vizionarizmi e bën politikanin të lirë, kriticist. Njëshi partiak dhe njëkohësisht Njëshi Ekzekutiv, i modelon të tjerët sipas vehtes. Një parti që nuk ka liri brenda saj, kur vjen në pushtet mungesën e lirisë e kthen në thagmë për të dhunuar mbi njerëzit që e duan lirinë, mbi intelektualët, personalitete të vërteta të kulturës. Deputetët dhe ministrat pushtetarë bëhen kështu vegla të verbëta, celulizmi bëhet katastrofik, duke mos qenë të lirë për vehte, mëtojnë të prekin edhe lirinë e të tjerëve dhe në përgjithësi. Nuk kam artikuluar më kot, çka kam thënë më sipër. Liria ka dialektikën e vet, të cilën nuk mund ta quajmë "një shkarravitje arabeske". Politika shqiptare në përgjithësi, nuk e ka idenë e lirisë. Militantët e partive kur vijnë në pushtet, janë manikenj, koncepti i tyre propagandistik është si lufta antagoniste midis të mirës (ata e identifikojnë paturpësisht, subjektivisht veten e tyre me të mirën) me të keqen, që janë përherë të tjerët, kundërshtarët, opozitarët. Ky thjeshtëzim, është fatal, buron konfliktualitetin antagonist, mitik, pra vetëshkatërrues. Syzet bardhë e zi, janë optika e tmerrshme e shoqërisë së sotme. Kjo margjinalizon sende, njerëz, idetë. Një rrugë shtëpimi për të gjetur lirinë që nuk e njohin dot, është shtypi dhe masmedia. Po a janë shtypi dhe masmedia të lirë? Pas shkatërrimit të ortodoksisë komuniste, të shtypit të saj të komanduar, kanë ndodhur ndryshime të mëdha. Komunizmi totalitar, kishte një shtyp totalitar, kjo na kushtoi tragjikisht. Për fat të keq, shtypi postkomunist është plot infektime dhe reminishenca të rënda nga e kaluara. Kështu ndodh që mëditësit shkrimorë janë shërbëtorët e politikës, sepse nuk u intereson liria e vërtetë. Ky mercenarizëm, është i frikshëm. Por megjithatë, nuk duhet të jemi fatalistë. Duhet të shpresojmë për të ndërtuar opinionin publik të shoqërisë civile. Ky pushtet i fjalës së lirë duhet të përfillet nga qeveritarët. Ndryshe, shtypi dhe masmediat, nuk do të gëzojnë autoritetin, atë autoritet të padiskutueshëm dhe patjetërsueshëm që të jep liria. Opinionbërësit, ndonëse të paguar shumë shtrenjtë, që janë tepër komodë, por që kanë mllefe me emra të caktuara politikanësh, janë larg të kuptuarit të dukurive të vërteta që shqetësojnë Shqipërinë sot dhe kështu nuk arrijnë dot të konstruktojnë opinionin publik, të vërtetë. Nuk mund të ketë opinion publik, pa ide dhe pa dituri, nuk mund të ketë opinion publik nëse nuk beson dhe nuk sakrifikon asgjë për lirinë, jo për lirinë e keqkuptuar dhe të shpërdoruar të vetvetes, por për lirinë e të gjithëve. Kjo do të thotë që shtypi dhe masmediat, nuk duhet t'i kontrrollojnë grupet e interesit, siç ndodh në Shqipëri. Opinioni publik duhet të jetë substanca e të gjithëve së bashku. Nuk mund të ketë liri të disave dhe njëkohësisht mungesë të lirisë për të tjerët. Liria u takon të gjithëve. Në këtë apoteozë, shtypi i lirë dhe masmediat, kanë një mision të shenjtë.
Page 1 and 2: ∑ Per scoprire le radici dell’a
Page 3 and 4: pagina 3 . Anno 7 . n. 3 . Giugno 2
Page 5 and 6: pagina 5 . Anno 7 . n. 3 . Giugno 2
Page 7: pagina 7 . Anno 7 . n. 3 . Giugno 2
Page 11 and 12: pagina 11 . Anno 7 . n. 3 . Giugno

Pellasge-Etruske-Shqiptare Pelasgi-Etruschi-Albanesi

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?