23.04.2013 Views

agrobiznesi 69 - KASH | Keshilli Agrobiznesit shqiptar

agrobiznesi 69 - KASH | Keshilli Agrobiznesit shqiptar

agrobiznesi 69 - KASH | Keshilli Agrobiznesit shqiptar

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

14 Agrobiznesi<br />

8 - 21 Gusht 2008<br />

TURIZEM<br />

TURIZEM<br />

asterplan për një turizëm të qendrueshëm<br />

Intervistë eskluzive me Giuseppe Marchionna, përgjegjës për Dhomën e Tregtisë së<br />

Brindizit, për të gjithë projektet ndërkombëtare, në lidhje me zbatimin e projektit “Deti i<br />

Shqiponjave” në Shqipëri<br />

Giuseppe Marchionna<br />

Projekti “Deti i Shqipon<br />

jave” ka nisur nga Pro<br />

grami Interreg Itali –<br />

Shqiperi. Eshte nje projekt qe<br />

synon nje shkembim midis<br />

dhomave te tregtise italiane,<br />

pulieze te brindizit, Barit dhe<br />

Leces me Dhomat e Tregtise<br />

<strong>shqiptar</strong>e, vecanerisht me ato<br />

te Tiranes, Durresit dhe Vlores,<br />

per te vleresuar kapacitetin dhe<br />

terheqjen turistike si ne territorin<br />

puliez dhe ne territorin <strong>shqiptar</strong><br />

nepermjet nje sere veprimesh<br />

komplekse qe kane<br />

parashikuar nje regjistrim si ne<br />

Itali dhe ne Shqiperi te te gjitha<br />

strukturave turistike te cdo lloj<br />

tipi, ku bejne pjese hotele,<br />

restorante, kampimgje e keshtu<br />

me radhe. Ne kete projekt jane<br />

parashikuar kurse formimi si per<br />

sipermarresit e rinj ashtu dhe<br />

per funksionaret publike qe<br />

kane nje rol ne turizem, kemi organizuar<br />

nje kurs formimi ne te<br />

cilin kane marre pjese dhjete te<br />

rinj italiane dhe pese te rinj<br />

<strong>shqiptar</strong>e te cilet ne fund te ketij<br />

kursi, nese nuk gaboj prej 600<br />

oresh leksionesh jane bere guida<br />

natyralistike, d.m.th<br />

guida te afte si per Pulian dhe<br />

per Shqiperine per turistet qe<br />

duan te zbulojne bukurite natyrore<br />

te biodiveristetit te zonave<br />

me vlera natyrore, dhe se fundmi<br />

kemi identifikuar idete me te<br />

mira te sipermarrjes si ne Itali<br />

dhe ne Shqiperi, qe kane lidhje<br />

me turismin dhe me kapacitetet<br />

per te zhvilluar turizmin dhe nje<br />

tjeter aktivitet i madh ka qene<br />

eshte ai i perfundimit te nje master<br />

plani si te thuash turistik ambiental<br />

qe mund te jete e<br />

nevojshme per te gjitha entet<br />

publike si italiane dhe <strong>shqiptar</strong>e<br />

si nje guide per te zhvilluar nje<br />

turizem eko te qendrueshme dhe<br />

qe respekton mjedisin dhe se<br />

fundi kemi aplikuar kete tip master<br />

plani ne nje zone qe e kemi<br />

zgjedhur ne Shqiperi dhe qe<br />

eshte zona e Butrintit.<br />

Çfare keni ekzaminuar?<br />

Kemi ekzaminuar praktikish<br />

te gjitha aspektet turistike si nga<br />

pala pulieze dhe nga ajo<br />

shiptare. Sigurisht nga kjo pike<br />

veshtrimi eshte e kote qe ta fshehim<br />

qe Italia dhe Puglia jane<br />

shume me perpara persa i perket<br />

kapaciteteve te shfrytezimit<br />

te turismit, por projekti synonte<br />

pikerisht kete, pra qe te beje<br />

operatoret, sipermarresit <strong>shqiptar</strong>e<br />

te ndjejne qe mund te<br />

synohet per nje turizem si forme<br />

pasurie dhe zhvillimi nese turizmi<br />

organizohet me kapacitete,<br />

duke shfrytezuar bukurite natyrore<br />

por para se gjithash duke<br />

respektuar mjedisin. Ky eshte<br />

sensi i projektit i cili na duket se<br />

po kompletohet ne menyre te<br />

konsiderueshme. Ne fund te<br />

ketij projekti ne do te dorezojme<br />

si ne Itali dhe ne Shqiperi nje<br />

harte, d.m.th nje regjistrim te<br />

strukturave turistike si italiane<br />

dhe <strong>shqiptar</strong>e e cila doi te jete<br />

pike referimi per te gjithe.<br />

Kur mendoni se mund te<br />

perfundoje projekti?<br />

Ne plotesojme gjithcka brenda<br />

15 shtatorit, pra brenda nje<br />

muaji e gjysem, sepse kemi filluar<br />

2 vjet me pare keshtu qe jemi<br />

ne perfundim te fazes se fundit.<br />

Me 15 shtator ne kompletojme<br />

te gjitha aktivitetet.<br />

Çfare mendoni per te<br />

ardhmen?<br />

Per te ardhmen ne duam te<br />

vazhdojme bashkepunimin midis<br />

italianeve dhe <strong>shqiptar</strong>eve.<br />

Besoj se deri ne fund te vitit 2008<br />

do te nisi nje program i ri i cili<br />

quhet IPA dhe eshte programi i<br />

bashkepunimit Adriatik dhe<br />

brenda ketij programi ne duam<br />

te prezantojme me partneret <strong>shqiptar</strong>e<br />

projekte te reja per te<br />

vazhduar zhvillimin e ketij aktiviteti.<br />

Cila ishte kostoja e ketij<br />

projekti?<br />

Kosotoja e ketij projekti ishte<br />

parashikuar ne 889.000 • ne<br />

total si per palen shqipatre dhe<br />

per palen italiane, por financimi<br />

i Bashkimit Europian ishte 2/3<br />

d.m.th 66% ndersa partneret si<br />

italiane dhe <strong>shqiptar</strong>e do te ven-<br />

Breshkat detare, e<br />

domosdoshme mbrojtja<br />

e tyre<br />

Prania e breshkës detare<br />

në Shqipëri dhe sido<br />

mos ajo e llojit C. caretta,<br />

e cila u gjet e ngordhur një vit<br />

më parë në bregdetin e Durrësit,<br />

përbën një rast me vlera të rëndëishme<br />

shkencore për shtegtimin e<br />

jatë e spektakolar të këtij individi.<br />

Shtegtimi i breshkave detare<br />

he në veçanti ajo e llojit C. caretta<br />

ë kishte ardhur në brigjet <strong>shqiptar</strong>e<br />

ga Argjentina, është pjesë e montorimeve<br />

të përvitshme të Minisrisë<br />

së Mjedisit, Pyjeve dhe Adinistrimit<br />

të Ujërave. Në bazë të<br />

onitorimeve rezulton se shtegtii<br />

i breshkave nga vendet e tjera<br />

ë brigjet e vendit tonë ka ardhur<br />

ë rritje, ndërkohë që është e doosdoshme<br />

të vazhdojë edukimi i<br />

jerëzve, sidomos i peshkatarëve<br />

për mbrojtjen e breshkave<br />

detare. Sipas specialistëve të Ministrisë<br />

së Mjedisit për të mbrojtur<br />

breshkat detare dhe për të patur<br />

rezultate më të mira në studimin e<br />

tyre në zonën e Patokut, është i<br />

nevojshëm ndërtimi i një akuariumi<br />

të thjeshtë e sa më afër natyrales.<br />

Monitorimi<br />

Në monitorimin e fundit në<br />

terren janë përfshirë pesë grupe<br />

të breshkave detare, breshka<br />

detare të markuara më parë,<br />

breshka detare të kapura për<br />

herë të parë, breshka detare të<br />

sinjalizuara, breshka detare të<br />

ngordhura dhe grupi i pestë,<br />

breshka detare të dhunuara nga<br />

njerëzit.<br />

Nga monitorimi në brigjet <strong>shqiptar</strong>e<br />

rezulton se në total numri<br />

i breshkave të kapura është<br />

dosnin 1/3 d.mth 33%. Keshtu<br />

qe 1/3 e kane vene partneret.<br />

Ju keni udhetuar shume,<br />

cila eshte pershtypja juaj per<br />

Shqiperine?<br />

Une personalisht e njoh<br />

Shqiperine qe prej vitit 91’. Ka<br />

ndryshuar shume, eshte shume<br />

me mire. Tirana me ka bere<br />

shume pershtypje. Do te thoja<br />

se duhet filluar te mendohet per<br />

te shfrytezuar me mire bregdetin<br />

per turizmin. Por une mendoj<br />

se me hyrjen e Shqiperise ne<br />

Bashkimin Europian qe per mua<br />

per 5-6 vjet duhet te jete bere<br />

273, nga të cilat numri i llojit<br />

C.careta është 270, i llojit Ch.<br />

Mydas, 3. Ndërkohë, numri i<br />

individëve të gjallë të kapur arrin<br />

në 261, i individëve të sinjalizuar<br />

223, i individëve të matur<br />

50, i atyre të markuar 31, i individëve<br />

të ngordhur 12, i atyre të<br />

ngordhur përgjatë bregdetit 8, i<br />

atyre në ngordhur në rrjeta 3,<br />

ndërsa numri i individëve të<br />

ngordhur të markuar regjistrohet<br />

në 2, dhe vetëm në një rast<br />

individ i ngordhur në parangallë.<br />

Në grupin e breshkave detare<br />

të ngordhura është për t’u theksuar<br />

gjetja e një individi të C.<br />

caretta në Durrës, marka e të cilit<br />

ka patur inicialet La Plata 1979.<br />

Për këte individ ka pasur kontakte<br />

me shumë studiues të<br />

huaj, pasi siç cilësojnë<br />

specialistët e ministrisë së Mjedisit<br />

kemi të bëjme me një migrim<br />

me vlera shkencore në një<br />

distancë shumë të gjatë, gati të<br />

pa besuar. Sipas burimeve,<br />

kërkimet për këtë individ të C.<br />

caretta vazhdojnë (për gjetjen e<br />

autorëve të markimit në<br />

Argjentinë). Ndërkohë, breshkat<br />

e kapura (C. caretta ) kanë<br />

patur mjaft alga (Epibionto Flora),<br />

si dhe lloje të ndryshme të<br />

do ta shihni se gjerat do te<br />

shkojne shume shume me mire.<br />

Do te thosha se qe tani po ecin<br />

mire, por me hyrjen ne Bashkimin<br />

Europian do te jete akoma<br />

me mire.<br />

Ju jeni optimist !<br />

Po po une jam shume<br />

optimist edhe pse kam pare vetem<br />

qytetet e medha si Tirana<br />

etj. Ndoshta ne fshatrat e veriut<br />

situata ka nevoje per me<br />

shume mbeshtetje, por per mua,<br />

pashe per shembull nje<br />

aeroport shume te bukur ne Tirane.<br />

Dje kisha pare ate te vitit<br />

moluskëve, gaforreve, etj (Epibionto<br />

Fauna), Polychaeta të<br />

Familjes Serpulidae.<br />

Studime janë kryer dhe përsa<br />

i përket mundësisë së lëshimit<br />

të vezëve nga Caretta caretta,<br />

në disa zona bregdetare si<br />

Spille, Plazhi i Gjeneralit, Grykëderdhja<br />

e Semanit dhe e Vjosës,<br />

Orikum, Nartë, si dhe bregdeti i<br />

Palasës (Krorez), etj. Zonat në<br />

fjalë janë kontrolluar për gjurmë<br />

e fole të breshkave detare, por<br />

në asnjë rast nuk janë evidentuar<br />

të tilla.<br />

Ardhja e Breshkave<br />

Detare në ujërat<br />

tona bregdetare<br />

Shtegtimi i breshkave nga<br />

vendet e tjera në brigjet <strong>shqiptar</strong>e<br />

lidhet me kushtet klimaterike.<br />

Pjesa më e madhe (94%)<br />

e strukturës së popullatës të C.<br />

caretta përbëhet nga individë të<br />

maturuar me gjatësi (L. ose<br />

SCCL ) mbi 50 cm.<br />

Në popullatën e breshkave<br />

detare të studiuara bie ne sy<br />

numri më i madh i femrave (62%),<br />

pas tyre vijnë meshkujt (20 %),<br />

ndërsa ato të pa përcaktuara<br />

kanë përqindje më të vogël<br />

(18%). Numri i C. caretta të pa<br />

markuara, të rëna rastësisht në<br />

91’ qe ishte nje gje qe nuk mund<br />

te shihej. Pra ka rritje dhe kjo<br />

rritje eshte shume pozitive.<br />

Nuk e di nese keni ndonje<br />

gje per te shtuar ?<br />

Ne jemi te kenaqur qe implementuam<br />

kete projekt dhe do te<br />

prezantojme te tjere me Shqiperine<br />

sepse e vecanta e jone<br />

nga Brindizi, projekt lideri, Dhoma<br />

e Tregtise se Brindizit jemi<br />

shume te lidhur me Shqiperine,<br />

kemi qene te paret qe ju kemi<br />

mirepritur te gjitheve ndaj per<br />

ne eshte nje lidhje e forte, qe ne<br />

te Brindizit kemi per Shqiperine.<br />

rrjetat e peshkimit, gjatë vitit të<br />

kaluar, ka qenë gjithnjë më i<br />

madh se sa i atyre të markuara<br />

qysh nga viti 2003. Nga peshkatarët<br />

(në Patok e Shëngjin)<br />

është vënë re një numër i konsiderueshëm<br />

breshkash detare<br />

me marka të verdha plastike (të<br />

ardhura kryesisht nga Italia) dhe<br />

me marka metalike (të ardhura<br />

kryesisht nga Greqia).<br />

Gjetja e individëve të C.<br />

caretta të ardhura nga vende të<br />

tjera, në Patok e Shëngjin, ka të<br />

bëjë me një shtegtim ushqimor<br />

me rëndësi shkencore të<br />

veçantë për vendin tonë e më<br />

gjerë. Shtegtim ushqimor i C.<br />

caretta në zonën e Patokut është<br />

i lidhur me praninë e madhe<br />

të gaforreve, sidomos e llojit<br />

Carcinus mediterraneus, kandilave<br />

të detit Risostoma pulmo,<br />

e llojeve të ndryshme molusqesh,<br />

etj, që janë ushqim<br />

kryesor për C. caretta. Prania<br />

shumë e madhe e gaforreve të<br />

llojit Carcinus mediterraneus<br />

dhe i kandilave të detit, Risostoma<br />

pulmo duhet të jetë e lidhur<br />

me prishjen e ekulibrave natyrorë<br />

në Gjirin e Rodonit, gjë e<br />

cila ka të bëjë me ngarkesën<br />

(ndotjen) e madhe organike që<br />

ka kjo zonë, e shkaktuar nga prurjet,<br />

sidomos të lumit Ishëm.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!