agrobiznesi 69 - KASH | Keshilli Agrobiznesit shqiptar
agrobiznesi 69 - KASH | Keshilli Agrobiznesit shqiptar
agrobiznesi 69 - KASH | Keshilli Agrobiznesit shqiptar
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
8 - 21 Gusht 2008<br />
TURIZEM<br />
Porti i jahteve,<br />
modeli i turizmit<br />
elitar në Shqipëri<br />
Prej pak vitesh, në një<br />
nga pjesët më pan<br />
oramike të qytezës<br />
bregdetare të Orikumit, rreth 20<br />
km larg Vlorës, funksionon i<br />
vetmi port turistik i jahteve në<br />
Shqipëri, i cili mund të cilësohet<br />
padyshim si një model i turizmit<br />
elitar.<br />
Kjo jo vetëm për standardet<br />
që ofron, por në radhë të parë<br />
për kategorinë e klientëve të tij<br />
turistë, që qarkullojnë me mjetet<br />
e tyre, jahte luksoze në Mesdhe.<br />
Mjaft prej tyre në këtë itinerar<br />
detar, që nis nga porti i Dubrovnikut<br />
ndalojnë në Orikum,<br />
për të vazhduar më pas me<br />
Korfuzin e më tej.<br />
Luan Bitri, një 35 vjeçar me<br />
trup mesatar, administrator i<br />
kompleksit (pjesës detare të tij),<br />
thotë se “gjatë vitit të kaluar në<br />
MJEKESI<br />
OBSH: Qumështi i nënës mund të<br />
shpëtojë miliona jetë foshnjesh në vit<br />
Organizata Botërore e Shëndetësisë<br />
thotë se ushqimi vetëm<br />
me qumësht gjiri mund të shpëtojë<br />
miliona jetë foshnjash çdo<br />
vit. Në prag të Javës Botërore<br />
për ushqyerjen e fëmijëve me<br />
qumshtin e gjirit, Organizata<br />
Botërore e Shëndetësisë dhe<br />
partnerët e saj po promovojnë<br />
qumshtin e nënës si mënyra më<br />
e mirë për të krijuar një bazë të<br />
shëndetshme në jetën e mëtejshme<br />
të foshnjave.<br />
Organizata Botërore e Shëndetësisë<br />
rekomandon përdorimin<br />
e qumshtit të gjirit si<br />
ushqimin e vetëm deri në muajin<br />
e gjashtë të jetës së një fëmije.<br />
Sipas saj vazhdimi i mbajtjes<br />
së fëmijës në gji deri në moshën<br />
dy vjecare, do të pakësojë vdekshmërinë<br />
foshnjore, të shkaktuar<br />
nga infeksioni dhe kequshqyerja<br />
në vendet në zhvillim.<br />
Organizata Botërore e Shën-<br />
bankinat e portit u ankoruan 350<br />
veliera, një pjesë prej të cilave<br />
ishin pjesëmarrëse në regatat që<br />
u zhvilluan”. Por, shton ai krahas<br />
tyre mjaft turistë të tjerë të<br />
huaj, italianë, francezë, anglezë,<br />
ankoruan mjetet e tyre luksoze<br />
në bankinat e këtij porti.<br />
Administratori Bitri nuk i<br />
ndahet për asnjë moment portit<br />
turistik. Ai ka ndërtuar banesën<br />
e vet, një vilë e këndshme,<br />
shumë pranë kompleksit. Prandaj<br />
dhe qëndron natë e ditë, në<br />
vigjilje të punës. I veshur me një<br />
bluzë në ngjyrë të kuqe dhe me<br />
një kapele verore në kokë,<br />
shprehet se tashmë ky objekt e<br />
ka marrë profilin e plotë të tij në<br />
funksion të synimit për të cilin<br />
është ndërtuar.<br />
Sipas tij, nga 1 maji- 26 qershor<br />
të këtij viti janë zhvilluar<br />
detësisë llogarit se 3 milionë e<br />
gjysëm fëmijë vdesin çdo vit nga<br />
kequshqyerja. Sipas kësaj organizate<br />
deri në një milion e gjysëm<br />
fëmijë mund të shpëtohen, duke<br />
rritur metodën e ushqyerjes me<br />
gji.<br />
Maria del Karmen Kazanovas<br />
punon në departamentin<br />
për Vlerat Ushqyese, Shëndetin<br />
dhe Zhvillimin pranë OBSH.<br />
Ajo thotë për Zërin e Amerikës,<br />
se qumshti i gjirit përmban vlera<br />
ushqyese, vitamina dhe minerale<br />
që nuk gjenden tjetërkund.<br />
Dhe këta përbërës përmirësojnë<br />
imunitetin kundër mjaft infeksioneve<br />
dhe sëmundjeve.<br />
“Qumshti i gjirit mbron beben<br />
kundër të gjithë mikrobeve<br />
që mund ta prekin atë. Dhe, kjo<br />
është arsyeja që një fëmijë do të<br />
preket më pak nga diarreja, do<br />
të ketë më pak raste prekjesh<br />
nga infeksionet në rrugët e<br />
dy regata, me itinerar Brindisi-<br />
Orikum e Otranto-Orikum, ku<br />
morën pjesë rreth 60 veliera të<br />
drejtuara nga nautistë nga<br />
qytete të ndryshme të Italisë. Ai<br />
shpreson se në vazhdimësi të<br />
sezonit do të jenë të shumtë turistët<br />
nautistë, që do të frekuentojnë<br />
këtë pjesë të bregdetit <strong>shqiptar</strong>.<br />
Kompleksi turistik i<br />
jahteve, shprehet ai, ofron të<br />
gjitha kushtet e nevojshme për<br />
një turizëm të tillë.<br />
Në fakt, që sa hyn në portën<br />
kryesore të kompleksit përballesh<br />
jo vetëm me një mjedis “fin”,<br />
por dhe me një standard sigurie<br />
që shfaqet ngado. Roja që të pret<br />
tek hyrja, pas komunikimit me<br />
telefon, me drejtuesit e portit, na<br />
shoqëron deri atje, ku na presin<br />
të tjerë njerëz.<br />
Kompleksi turistik i portit të<br />
jahteve, ka një sipërfaqe të<br />
përgjithshme prej rreth 12.7 hektarë.<br />
Në të mund të ankorohen<br />
620 mjete lundruese, me gjatësi<br />
10 deri në 30 metra. Në dy godinat<br />
e tij numërohen 60 njësi akomodimi,<br />
në përputhje me standardet<br />
më të përparuara bashkëkohore.<br />
Furnizimi me ujë dhe<br />
energji elektrike sigurohet nga<br />
burime të pavarura nga rrjetet e<br />
përgjithshme<br />
Si lindi një port<br />
jahtesh<br />
Për të shkuar nga Vlora në<br />
këtë port, i shndërruar në një<br />
epiqendër të nautistëve italianë<br />
e më gjerë, duhet të përshkuash<br />
frymëmarrjes dhe gjithashtu do<br />
të ulen ndjeshëm rastet e vdekjes<br />
si pasojë e sëmundjeve të<br />
zakonshme të fëmijëvë, si diarreja<br />
dhe pneumonia”.<br />
Organizata Botërore e Shëndetësisë<br />
bën të ditur se qumështi<br />
i gjirit nuk është i rekomandueshëm<br />
në të gjitha rastet. Për<br />
shembull, nëse një nënë është e<br />
prekur me virusin HIV, ajo mund<br />
t’ia transmetojë sëmundjen fëmijës<br />
së saj nëpërmjet ushqyerjes<br />
me gji. Por mjekja Kazanovas<br />
thotë se Organizata Botërore e<br />
Shëndetësisë beson se në mjaft<br />
vende ku virusi HIV është mjaft<br />
i përhapur, ende mund të jetë më<br />
mirë për nënat që të zgjedhin<br />
ushqyerjen me gji në vend të<br />
qumshtit të fabrikuar.<br />
“ Nëse nëna është e prekur<br />
me virusin HIV, atëherë ajo ka<br />
nevojë që të marrë një vendim<br />
personal… rreziku i trans-<br />
një distancë prej jo më tepër se<br />
20 km.<br />
I konceptuar si një kompleks<br />
turistik i standardeve më të<br />
përparuara bashkëkohore, porti<br />
i jahteve në Orikum ‘lindi’ si<br />
një nismë e investitorit italian,<br />
Giorgio Alfo. Punimet nisën në<br />
qershor të vitit 1996 në një ceremoni,<br />
ku ishin të pranishëm ministra<br />
dhe drejtuesit më të lartë<br />
vendorë. Projekti me një vlerë<br />
prej rreth 6 milionë USD (me<br />
kursin e kohës), ishte i konceptuar<br />
në dy faza “A” dhe “B”. Në<br />
secilën prej tyre u parashikuan<br />
punime specifike me synimet<br />
dhe funksionet përkatëse. Porti<br />
u vu në funksion në qershor të<br />
vitit 2004 me përfundimin e fazës<br />
së parë të punimeve.<br />
Perspektiva e tij konceptohet<br />
me dimensione të tjera, në funksion<br />
të faktorëve të ndryshëm,<br />
që lidhen me standardet e zhvillimit<br />
të turizmit nautik.<br />
Në fakt synimi i ideatorëve<br />
të këtij kompleksi ishte pikërisht<br />
ky lloj turizmi, i cili sot po merr<br />
përmasa gjithnjë e më të gjera.<br />
metimit të sëmundjes eksizton…<br />
por vdekja foshnjore nga<br />
sëmundje të tjera apo infeksione<br />
të tjera mund të jetë më e<br />
lartë se sa prekja nga HIV”.<br />
Për shembull, mjaft vende në<br />
zhvillim nuk e kanë të pastër<br />
ujin e pijshëm, dhe përzierja e<br />
ujit të ndotur me qumshtin pluhur<br />
për bebe, është shkaku më i<br />
shpeshtë i vdekjes mes foshnjave.<br />
OBSH thotë se qumështi i<br />
gjirit është më i miri në botë, si<br />
në vendet e varfëra ashtu dhe<br />
në ato të pasura. Studimet e reja<br />
thonë se qumështi i gjirit mund<br />
të mbrojë fëmijët kundër<br />
sëmundjeve kronike edhe më<br />
vonë gjatë jetës së tyre. Fëmijët<br />
e ushqyer me gji janë më pak<br />
të rrezikuar nga problemet me<br />
tensionin e lartë të gjakut, me<br />
nivelin e lartë të kolesterolit,<br />
mbipesha dhe diabeti.<br />
Ai është futur në një rrjedhë dinamike<br />
me protagonistë, personazhe<br />
të njohura të jetës politike,<br />
ekonomike, sociale e akademike,<br />
në vendet respektive.<br />
Shoqatat e nautistëve që janë<br />
të konsoliduara sot në vendet e<br />
pellgut të Mesdheut e më gjerë<br />
kanë në përbërje të tyre emra të<br />
tillë. Gjatë viteve të fundit, porti<br />
turistik i jahteve në Orikum, është<br />
shndërruar në një epiqendër<br />
të nautistëve italianë e më gjerë.<br />
Çdo vit përgjatë sezonit veror<br />
ai është destinacion për mjaft<br />
nga aktivitetet e tyre.<br />
Dhjetëra nautistë italianë dhe<br />
vendeve të tjera, pjesëmarrës në<br />
regatat (garat me anijet turistike<br />
me vela e motorë), frekuentojnë<br />
për ditë të tëra kompleksin turistik<br />
të jahteve në Orikum, por<br />
edhe pjesën tjetër të bregdetit<br />
turistik të Radhimës e më gjerë.<br />
Kompleksi është i përbërë<br />
nga dy godina kryesore, me një<br />
arkitekturë të veçantë. Fasadat<br />
e tyre vështrojnë nga deti. Një<br />
shesh i thyer këndshëm, me elementë<br />
dekorativë, zbret deri në<br />
Ekspertë të shëndetësisë<br />
paralajmërojnë se sëmundja<br />
e diabetit po vjen duke u<br />
përhapur dhe kjo prirje<br />
mund të ndryshohet vetëm<br />
në se rreziku që e shkakton<br />
atë, si mbipesha dhe<br />
plogështia fizike, njihen nga<br />
të gjithë.<br />
Diabeti po përhapet me<br />
shpejtësi, thonë ekspertët<br />
amerikanë të shëndetësisë.<br />
Sot 8 përqind e amerikanëve<br />
vuajnë nga diabeti, ndërsa<br />
më 1960 kjo shifër ishte 4<br />
përqind. Rastet e të<br />
sëmurëve me diabet po shtohen<br />
me shpejtësi edhe në<br />
vende të tjera. Sipas federatës<br />
ndërkombëtare kundër<br />
diabetit, në mbarë botën ka<br />
246 milionë të prekur nga<br />
diabeti dhe ky numër pritet<br />
të arrijë në 380 milionë në<br />
vitin 2025. Të njëjtat<br />
Agrobiznesi<br />
15<br />
sipërfaqen ujore, që kufizohet nga<br />
bankinat e ankorimit të mjeteve<br />
lundruese turistike.<br />
Disa dhjetëra veliera, jahte e<br />
barka me motorë ‘pushojnë’ në<br />
këto bankina, në pritje të pronarëve<br />
të tyre që vijnë për periudha<br />
të ndryshme pushimesh. Ata janë<br />
shtetas italianë, apo nga ndonjë<br />
vend tjetër, që i kanë lënë këto mjete<br />
në ruajtje, kundrejt tarifave të caktuara.<br />
Ky është edhe një nga shërbimet<br />
që ofrohen në portin e<br />
jahteve në Orikum, ku shpesh kanë<br />
qenë mysafirë emra të njohur të<br />
muzikës, artit e sportit. Njëri prej<br />
tyre, notari i mirënjohur italian,<br />
Paolo Pinto, ka qenë më shumë se<br />
një herë në këtë kompleks turistik.<br />
Më shumë se një vit më parë,<br />
në këtë port, qëndroi për disa muaj,<br />
një profesor i moshuar anglez. Pas<br />
një problemi në familjen e vet, ai<br />
zgjodhi për të kaluar ditët e fundit<br />
të jetës në këtë kompleks, ku<br />
pjesën më të madhe të kohës qëndronte<br />
në jahtin e ankoruar në një<br />
nga bankinat. Profesori anglez la<br />
amanet të varrosej në Orikum, si<br />
një mirënjohje ndaj këtij vendi që<br />
e mirëpriti.<br />
Shqetësime rreth shtimit<br />
të rasteve të diabetit<br />
burime thonë se 80 përqind<br />
e njerëzve me diabet të tipit<br />
2 jetojnë në vendet në<br />
zhvillim.<br />
Ky lloj diabeti është vdekjeprurës<br />
dhe numri i të<br />
vdekurve nga kjo sëmundje<br />
sot në botë është i barabartë<br />
me numrin e të vdekurve<br />
nga virusi HIV e<br />
Sida. Në Shtetete e Bashkuara,<br />
ekspertët thonë se<br />
diagnostikimi i herëshëm i<br />
diabetit ka bërë që numri i<br />
vdekjeve nga kjo sëmundje<br />
në Amerikë të pakësohet.<br />
Ekspertë të shëndetësisë<br />
paralajmërojnë gjithashtu se<br />
rreziqet që e shkaktojnë diabetin,<br />
si mbipesha dhe<br />
plogështia fizike, duhet të<br />
njihen nga të gjithë, në<br />
mënyrë që raste e diabetit<br />
të shkojnë drejt pakësimit.