agrobiznesi 69 - KASH | Keshilli Agrobiznesit shqiptar
agrobiznesi 69 - KASH | Keshilli Agrobiznesit shqiptar
agrobiznesi 69 - KASH | Keshilli Agrobiznesit shqiptar
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
8 - 21 Gusht 2008<br />
FOKUS FOKUS NGA NGA RRETHET<br />
RRETHET<br />
Vlorë: AKKP,<br />
brenda muajit gusht<br />
gati tabloja e plotë e<br />
çmimeve të tokës<br />
Zyra Rajonale e Agjen<br />
cisë së Kthimit dhe Kompensimit<br />
të Pronave në<br />
qarkun e Vlorës, po realizon<br />
procesin e azhornimit të hartës<br />
së vlerës së trojeve, një proces<br />
që pritet të përfundojë brenda<br />
muajit gusht të këtij viti.<br />
Burime zyrtare nga kjo zyrë<br />
thanë se “ky proces tashmë i<br />
përvitshëm synon të pasqyrojë<br />
një vlerë reale financiare për<br />
trojet që ndodhen në qytet”.<br />
Specialistët po punojnë me<br />
të dhënat përkatëse për të krijuar<br />
tablonë e plotë të çmimeve<br />
që ofrohen për trojet, sipas<br />
zonave të ndryshme. Ky<br />
proces pritet të përfundojë<br />
brenda muajit gusht, gjë që do<br />
të krijojë kushtet për vazhdimin<br />
e kompensimit financiar të ishpronarëve,<br />
në funksion të vendimeve<br />
përkatëse të qeverisë.<br />
Harta e vlerës së trojeve, për<br />
qytetin e Vlorës, u realizua për<br />
herë të parë në muajin tetor të<br />
vitit të kaluar. Përfundimi i studimit<br />
për hartën e vlerës së<br />
trojeve për territorin e bashkisë<br />
së Vlorës u vlerësua si një nga<br />
momentet më të rëndësishme<br />
në procesin e kthimit dhe ko-<br />
Agrobiznesi<br />
Mikrofinanca rurale shprehje e mentalitetit<br />
modern që mbështet aktivitetin agrar<br />
Behar Gjoni Drejtor Departamenti në Union SHKK, në një prononcim për<br />
mediat shpjegon rolin e mikrokredisë në zhvillimin rural<br />
Ne bote, te varferit e<br />
zonave rurale jane<br />
me miliona, jo sepse<br />
nuk jane ne gjendje te administrojne<br />
te ardhurat e tyre, por<br />
sepse nuk i kane keto te ardhura.<br />
Studimet kane treguar se<br />
mikrondermarresit e zonave rurale<br />
marrin rendimente te larta<br />
te kapitalit qe ata investojne,<br />
problemi eshte se ata nuk kane<br />
akses te mjaftueshem per fonde,<br />
shperblimi i tyre ne pergjithesi<br />
mbetet i ulet, cka zgjat ciklin e<br />
varferise. Pra, aksesi per financim<br />
perben nje sfide per zhvillimin<br />
e aktiviteteve ekonomike<br />
rurale. Mikrofinanca ofron perspektiva<br />
ne kete drejtim.<br />
Dukeu ndalur ne fillimet e<br />
ketij aktiviteti, Gjoni shpjegon<br />
se, mikrokredia e ka zanafillen<br />
ne kooperativat e krijuara ne<br />
Evrope ne fund te shekullit te<br />
19 ajo konsiston kryesisht ne<br />
dhenien e shumave te vogla<br />
huaje individeve qe nuk kane<br />
mundesi t’i marrin prane<br />
bankave klasike.<br />
Ne dhjetevjeçaret e fundit te<br />
mpensimit të pronave. Kështu,<br />
përcaktimi i vlerës së trojeve,<br />
sipas zonave, krijon hapësirat e<br />
duhura që procesi i kompensimit<br />
të vazhdojë me ritmet e<br />
nevojshme.<br />
Paralelisht me këtë, Zyra Rajonale<br />
e Agjencisë së Kthimit<br />
dhe Kompensimit të Pronave<br />
për Vlorën ka mbyllur edhe procesin<br />
e grumbullimit të dokumentacionit<br />
përkatës për të<br />
gjithë qarkun, duke e përcjellë<br />
atë drejt Zyrës Qendrore. Prej<br />
krijimit të kësaj strukture, gjatë<br />
dy viteve të fundit në Vlorë, janë<br />
mbyllur ose janë në proces, mbi<br />
450 dosje. Nderkohe vete ALU-<br />
IZNI po pergatit prezantimin e<br />
plote te cmimeve te tokes ne<br />
shkalle kombetare, me qellim<br />
hapjen e rruges se financimit<br />
dhe te kompesimit te ishpronareve,<br />
duke perfshire pronaret urbane<br />
dhe ato rurale.<br />
Menjehere pas kesaj faze<br />
perfaqesues te ALUIZNI-it jane<br />
shprehur se do te filloje procesi<br />
i shperndarjes dhe i kompensimit<br />
direkt te ish pronareve. Duke<br />
synuar keshtu zgjidhjen e nje<br />
problemi tejet te rendesishem ku<br />
prona shkon tek i zoti.<br />
shumte jane ekspertet qe po<br />
shprehen ne fushen e mikrofinances.<br />
E nisur ne vitet 1970 ne<br />
nje kontekst krize dhe urie ne<br />
Bangladesh mikrokredia i ngjante<br />
nje sfide madhore. Ne cdo<br />
sektor te jetes zhvillimi dhe kompleksiteti<br />
i problematikes sjellin<br />
nevojen per kooperim.Ne sektorin<br />
financiar ky kooperim ka<br />
patur si rezultat final krijimin e<br />
bankave kooperative(referuar<br />
ligjit 8782 te dates 3.05.2001 ne<br />
Shqiperi keto emertohen Shoqeri<br />
kursim-kredi).<br />
Fillimet e mikrofinances ne<br />
Shqiperi, thote Gjoni, u shfaqen<br />
ne zonen rurale ne fillim te viteve<br />
90. Kjo sepse Shqiperia eshte<br />
nje vend ku rreth 50 % e popullsise<br />
jeton ne zonat rurale dhe<br />
sepse shumica e njerezve te varfer,<br />
si ne shume vende ne zhvillim,<br />
jetonin ne keto zona. Ne kete<br />
kohe, pas ndryshimit te sistemeve<br />
u krijuan me shume se 300<br />
000 ferma te vogla qe prodhonin<br />
vetem per konsum te<br />
brendshem dhe ndesheshin me<br />
shume veshtiresi per fillimin dhe<br />
Emblema e Elbasanit<br />
në traditën e prodhimit<br />
të verës<br />
Rikthehet në Shqipëri mbas<br />
15 vitesh emigrim në ishullin<br />
Rodos të Greqise, pasi ishte<br />
larguar mjaft i ri dhe punoi në një<br />
fabrikë vere në këtë ishull, ku dhe<br />
mori të gjithë pervojen e punës atje,<br />
për t’u rikthyer me mendimin për<br />
të investuar në vendin e tij. Alfred<br />
Fezullau, 40-vjeçari nga Cerriku, ka<br />
shpenzuar 200 mijë euro për të investuar<br />
në një kantinë vere të një<br />
cilësie të lartë. “E kam nisur këtë<br />
aktivitet pasi e kam shumë pasion<br />
prodhimin e verës dhe i përkushtoj<br />
të gjithë jetën time që të pëlqehet<br />
nga të gjithë, pasi është me të<br />
vërtetë origjinale”, tha Alfredi ne<br />
nje interviste.<br />
Investimi<br />
Në vitin 2006 rikthehet përfundimisht<br />
në Shqipëri për të investuar<br />
shumë pranë shtëpisë së tij, e<br />
cila ndodhet në dalje të Cerrikut,<br />
prane godines se kantinës. Vec saj,<br />
Alfredi ka mbjelle edhe 1.5 hektarë<br />
me vreshta. Paisjet brenda<br />
kantinës janë të blera në Francë,<br />
ku përfshihen katër sillose, dy prej<br />
të cilave janë inoksi dhe dy të tjerat<br />
me sistem ftohës, si dhe 30 fuci<br />
franceze për depozitimin e verës.<br />
Vera e prezantuar në panairin “Dita<br />
e verës <strong>shqiptar</strong>e” më 6 qershor<br />
nga kantina “Alfred” zuri vendin e<br />
parë në Shqipëri. Në këtë kantinë<br />
prodhohen dy lloje vererash, e<br />
financimin e aktiviteteve qe<br />
gjenerojne te ardhura.<br />
Nisur nga aksioma e njohur<br />
qe sherbimet financiare jane vitale<br />
per reduktimin e varferise,<br />
si dhe aftesimin e njerezve per<br />
menaxhimin e shpenzimeve, kursimeve<br />
dhe nevojave per investime<br />
, Projekti i Kredise Rurale, i<br />
cili sot eshte institucionalizuar<br />
si Unioni SHKK, u angazhua per<br />
krijimin e nje sistemi financiar<br />
koooperativ, mbi bazen e eksepriences<br />
boterore, mbeshtetjen<br />
e donatoreve e qeverise, si dhe<br />
partneritetin e vertete me komunitetin<br />
rural.<br />
Sipas tij, Misioni i Unionit<br />
dhe SHKK-ve, i percaktuar ne<br />
statut, eshte mbeshtetja e individeve<br />
me te ardhura te ulta,<br />
praktikisht te perjashtuar nga<br />
sistemi bankar, banore te zonave<br />
rurale dhe gjysme urbane. Jane<br />
me dhjetra mije familjet fshatare<br />
qe kane mundur te investojne<br />
per aktivitete prodhuese, duke<br />
ndikuar ndjeshem ne krijimin e<br />
punesimit, rritjen e te ardhurave<br />
e permiresimin e kushteve te je-<br />
bardhë dhe e kuqe, ose “Riesling”<br />
dhe “Merlot”. Kantina “Alfred”<br />
është e paisur me licensë si dhe e<br />
kontrolluar dhe certifikuar nga Instituti<br />
Ushqimor i Tiranës, si dhe<br />
miratimi i etiketës me simbolin e<br />
kalasë së qytetit. “Zgjodha këtë<br />
simbol, pasi Elbasani është një<br />
qytet i lashtë me kalanë mes tij, si<br />
dhe sahatin që njihet jo vetëm në<br />
Shqipëri, por në mbarë Europën<br />
dhe botën”, thote ai.<br />
Prodhimi<br />
Kantina e verës “Alfred” e<br />
hapur prej dy vjetësh, prodhon<br />
rreth 20 ton verë në një stinë, prodhim<br />
përgjithësisht me rrush <strong>shqiptar</strong><br />
dhe varietete merlot dhe<br />
riesling. Në këtë kantinë prodhohet<br />
verë e vitit 2005 e në vazhdim.<br />
Pjesa tjetër e rrushit merret në<br />
zonën e Dumresë. Vec kësaj, vetë<br />
pronari i kantinës ka invesuar duke<br />
ngritur vreshtën shumë pranë<br />
kantinës. Vera “Alfred” është<br />
mjaft e kërkuar në tregun <strong>shqiptar</strong><br />
dhe aktualisht preferohet shumë<br />
në lokalet luksoze si dhe në tregun<br />
e Tiranës dhe të Durrësit. Vera<br />
prodhohet nga vreshtat rreth fshatrave<br />
Dumre, qe njihet për tokën<br />
dhe klimën favorizuese. Me ndihmën<br />
e Drejtorisë Rajonale të<br />
Bujqësisë, Ushqimit dhe<br />
Mbrojtjes së Konsumatorit, pritet<br />
që vera “Alfred” të eksportohet<br />
edhe jashtë vendit.<br />
MIKROKREDIA<br />
MIKROKREDIA<br />
teses ne fshat.<br />
Unioni Shqiptar i Shoqerive<br />
Kursim Kreditit aktualisht operon<br />
ne trembedhjet rrethe te<br />
Shqiperise: Tirane, Durres,<br />
Kavaje, Elbasan, Gramsh, Lushnje,<br />
Fier, Vlore, Shkoder, Sarande,<br />
Berat, Peqin dhe Librazhd.<br />
Unioni SHKK eshte<br />
shume aktiv ne sigurimin e sherbimeve<br />
financiare dhe asistences<br />
teknike per 104 SHKK-te qe<br />
perfshijne nje total prej 800 fshatrash<br />
dhe 23 000 anetaresh,<br />
referuar fundit te 6-mujorit te<br />
pare 2008.<br />
Qe nga fillimi e deri tani,<br />
huadhenia eshte konsideruar si<br />
nje produkt kryesor i Unionit<br />
SHKK. Kjo per shkak se perfitojne<br />
shumica e anetareve dhe<br />
pjesa me e madhe e fitimit vjen<br />
nga ky sherbim.<br />
Ne prezantimin e te dhenave<br />
statikore financiare, Gjoni thekson<br />
se aktualisht portofoli i<br />
kredise ne rrjetin e SHKK eshte<br />
3.4 miliarde leke ( afersisht<br />
30 milion euro).Ky portofol administrohet<br />
nga rreth 16 000<br />
Rreth 65 fermerë dhe<br />
subjekte private, panair<br />
në plazhin e Velipojës<br />
Shkodër: Rreth 65 fermerë<br />
dhe subjekte private të<br />
qarkut verior të Shkodrës ekspozuan<br />
prodhimet e tyre në një<br />
panair të organizuar në plazhin e<br />
Velipojës, i mbipopulluar në këto<br />
ditë të nxehta nga disa qindra<br />
pushues vendas dhe të huaj<br />
Ky panair u organizua nga<br />
Drejtoria e Bujqësisë, Ushqimit<br />
dhe Mbrojtjes së Konsumatorit<br />
në prefekturën e qarkut të Shkodrës,<br />
komuna e Velipojës dhe<br />
Kooperacioni spanjoll AECID.<br />
Kryetari i komunës së Velipojës,<br />
Nikoll Marku, tha në çelje të këtij<br />
panairi se “komuna e Velipojës<br />
është e përfshirë në projektet e<br />
<strong>agrobiznesi</strong>t, ndërkohë që panairi<br />
është një mundësi shumë e mirë<br />
për të promovuar vlerat<br />
prodhuese përpara një numri të<br />
madh pushuesish, një pjesë e<br />
mirë e të cilëve vijnë nga jashtë<br />
Shqipërisë”. Sipas tij, pushuesit<br />
kanë pasur mundësi të furnizohen<br />
me prodhimet e freskëta që<br />
kanë ofruar fermerët e qarkut të<br />
Shkodrës. Drejtori Bujqësisë,<br />
Ushqimit dhe Mbrojtjes së Konsumatorit<br />
në Shkodër, Guri Beshi,<br />
e argumentoi organizimin e këtij<br />
panairi në Velipojë për peshën e<br />
madhe që ka kjo komunë në prodhimin<br />
bujqësor, sidomos në<br />
konsumin që ka në stinën e verës,<br />
kliente, destinacioni kryesor i<br />
ketyre kredive eshte Bujqesia<br />
(serat, vreshtat, frutikultura)<br />
Blektoria ( lopet per prodhim<br />
qumeshti dhe mishi, blektoria<br />
e imet) si dhe aktivitete te tjera<br />
ne fuksion te prodhimit si mini<br />
baxho per perpunim qumeshti,<br />
furra buke etj.Keto kohet e fundit<br />
kane filluar te financohet<br />
edhe aktiviteti i agroturizmit dhe<br />
turizmi familjare,keto te theksuara<br />
ne zonen e Himares, Lukoves,<br />
gjirit te lalzit etj.<br />
Kursimi eshte nje produkt<br />
relativisht i ri ne krahasim me<br />
kredine, por mund te konsiderohet<br />
nje komponent i rendesishem<br />
i portfolit te kredise.<br />
Portofoli i kursimeve po rritet<br />
vazhdimisht dhe konsiderohet<br />
si nje burim i rendesishem financimi<br />
per huadhenien. Aktualisht<br />
thote ai, depozitat zene<br />
rreth 25 % te totalit te portofolit<br />
te kredise ( 8 milion euro).<br />
Sic shihet Shoqerite e kursim<br />
kreditit kane dy burime kryesore<br />
per te siguruar kredi per<br />
antaret e tyre, burimi i pare dhe<br />
7<br />
ku pushojnë rreth 100 mijë pushues.<br />
“Fermerët dhe prodhuesit<br />
me këtë rast jo vetëm ekspozojnë<br />
prodhimet e tyre, por në të njëjtën<br />
kohë edhe shtojnë mundësinë për<br />
tregtimin e tyre”, nënvizoi Beshi<br />
duke shtuar se panairi i promovimit<br />
të prodhimeve bujqësore tipike<br />
dhe i <strong>agrobiznesi</strong>t në tregjet e<br />
vendit, është një eveniment i<br />
rëndësishëm në kuadër të nxitjes<br />
së zhvillimit të prodhimeve,<br />
zgjerimit të tregjeve, rritjes së fitimit,<br />
promovimit të prodhimeve organike,<br />
zhvillimit të turizmit dhe<br />
zhvillimit rural në përgjithësi.<br />
Pjesëmarrës në çeljen e panairit<br />
ishte dhe përgjegjësi i projekteve<br />
pranë agjencisë spanjolle të<br />
bashkëpunimit ndërkombëtar për<br />
zhvillim, Alvaro Nieto, i cili u<br />
shpreh se “nuk është e rëndësishme<br />
vetëm t’i prodhosh këto<br />
produkte, por në të njëjtën kohë<br />
duhet të dish se si t’i shesësh”.<br />
Nieto tha se të tilla panaire janë<br />
në projekt të organizohen edhe<br />
në vende të ndryshme të Europës<br />
për të ofruar prodhimet <strong>shqiptar</strong>e<br />
sa më afër Europës. Pavionet e<br />
këtij panairi janë vizituar nga<br />
pushues të shumtë që ndodhen<br />
aktualisht në plazhin e Velipojës,<br />
për të cilët kjo ditë ka qënë një<br />
mundësi e mirë për të bërë furnizimet<br />
e tyre me produkte të freskëta.<br />
kryesor per momentin jane linjat<br />
e kredise qe Unioni huazon<br />
per SHKK dhe depozitat e<br />
antareve.Unioni SHKK krahas<br />
linjave te kredise qe i ka mare<br />
nga Banka boterore, kooperacioni<br />
Spanjoll dhe donatore te<br />
tjere, ofron e dhe sherbime te<br />
tjera per rrjetin e SHKK-ve si<br />
Trajnim, asistence teknike, kontroll<br />
dhe mbikqyrje si dhe pregatitjen<br />
e raportve financiare per<br />
vete ato dhe per banken e<br />
Shqiperise.Sic shihet Unioni<br />
SHKK tashme eshte pjese e<br />
sistemit financiar ne Shqiperi, ku<br />
fokusi kryesor i aktivitetit te tije<br />
dote vazhdoje te mbetet zona<br />
rurale e vendit. Duke u ndalur<br />
ne objektivat kryesore per te<br />
ardhmen Drejtori i departamentit<br />
te USHKK, thote se do<br />
te jene, zgjerimi i zones<br />
gjeografike te ndrehyrjes, ofrimi<br />
i produkteve te reja financiare<br />
te nevojshme per klientelen,<br />
si mikeosigurimi, transfertat<br />
bankare etje. ruajtaja e cilsise<br />
se portofolit te kredise dhe rritjae<br />
depozitave te antareve ne<br />
rrjete.