agrobiznesi 69 - KASH | Keshilli Agrobiznesit shqiptar

More documents

Recommendations

Info

2 Agrobiznesi 8 - 21 Gusht 2008 TEMA TEMA TE TE DITES DITES INSTAT: Tirana, konsum më të lartë familjar në vend Anketa e Buxhetit të Familjes 2006-2007, e prezantuar nga IN- STAT në Hotel Tirana International, jep një vlerësim dhe krahasueshmëri të buxhetit të familjes shqiptare në rang prefekturash në vend, por dhe në bazë të zonave, atyre urbane dhe atyre rurale. Sipas drejtoreshës së IN- STAT Ines Nuja, në bazë të anketimit, Tirana paraqet me konsumin më të lartë në vlerë, krahasuar me të gjitha prefekturat e tjera. Kështu një familje e kryeqytetit rezulton të shpenzojë mesatarisht në muaj rreth 83.817 lekë. Prefekturat që paraqesin shpenzimet më të larta për konsum pas Tiranës, janë Durrësi dhe Gjirokastra, me konsum familjar përkatësisht 82.905 dhe 82.815 lekë. Ndërsa, prefekturat me nivel më të ulët të shpenzimeve për konsum janë ato të Dibrës dhe Beratit, përkatësisht me 51.262 dhe 54.146 lekë për familje në muaj. Ndërkohë, realizimi për herë të parë I Anketës së Buxhetit të Familjes në Shqipëri dhe në zonën rurale bën të mundur krahasimin e kësaj zone me atë urbane. Kështu, nga të dhënat rezulton se kuota më e lartë e buxhetit total të familjeve, hpenzimet ushqimore, arrijnë ë 49.5 përqind në zonën rurale, undrejt 45.8 përqind në zonën rbane. Përsa i përket pijeve alkolike he duhanit, në zonën rurale hpenzimet zënë 4.9 përqind të hpenzimeve të buxhetit të amiljes, kundrejt 3.8 përqind, që shtë në zonën urbane. Ndërsa, hpenzimet për hotele dhe estorante në zonat rurale zënë Revista gjermane “Eu rofish”, një revistë e ëndësishme në fushën e peshimit që botohet në Gjermani, lerëson pozitivisht zhvillimin e kuakulturës në vendin tonë, në jë artikull të publikuar në numin e saj të fundit. Shkrimi me titullin “Akuakulura në Shqipëri: një sektor me jë rol të rëndësishëm social”, hekson se në Shqipëri ky sekor po luan një rol të rëndëishëm jo vetëm në jetën konomike, por dhe sociale të endit, në uljen e varfërisë dhe urnizimin me ushqime të pasua proteinike të shoqërisë. “Qeveria është kujdesur për ritjen e këtij sektori, duke montoruar atë dhe forcuar legjislaionin me qëllim inkurajimin e STAFI I GAZETES një përqindje perj 4.8 përqind, kundrejt 5.2 që është në zonat urbane. Zona rurale paraqet një përqindje më të lartë të shpenzimeve për transport, rreth 6.7 të buxhetit të familjes, kundrejt 5.8 përqind në zonat urbane. Në zonën rurale rezulton të ketë një përqindje më të madhe të shpenzimeve për kujdes shëndetësor me 4.4 përqind, kundrejt 3.8 përqind në zonat urbane, si dhe mirëmbajtje dhe mobilim i banesës, me 4.4 përqind, kundrejt 3.8 përqind në zonat urbane. Për shërbimet e banesës, zonat urbane shpenzojnë rreth 8.2 përqind, kundrejt 6.4 në zonat rurale, për komunikim, 3.5 përqind, kundrejt 2.3 në zonat rurale, për arsim, 2.3 përqind kundrejt 1.0 përqind në zonat rurale, argëtim dhe kulturë, 3.5 përqind kundrejt 2.7 përqind në zonat rurale, si dhe mallra dhe shërbime të tjera, 6.1 përqind kundrejt 4.9 përqind në zonat rurale. Analiza e shpërndarjes së nivelit të shpenzimeve për konsum tregon që 90 përqind e familjeve shqiptare shpenzojnë mesatarsisht rreth 60 mijë lekë në muaj dhe vetëm 10 përqind e familjeve në Shqipëri shpenzojnë rreth 153 mijë lekë në muaj për familje. Përsa i përket shpërndarjes së shpenzimeve të konsumit, sipas tipit të familjes, rezulton se familjet e përbëra nga 1 person dhe çiftet pa fëmijë, shpenzojnë më shumë për ushqim, krahasuar me tipet e tjera të familjeve. Gjithashtu, familjet me një person të vetëm dhe çiftet pa fëmijë shpenzojnë më shumë se tipet e tjera të familjes për kujdes shëndetësor dhe për banesën, me përkatësisht 9.6 dhe 8.7 përqind. Ndërsa, shpenzimet për arsim, apo për veshje dhe këpucë, janë më të larta me familjet me 1 dhe 2 fëmijë. Po kështu, prezenca e fëmijëve sjell shpenzime më të larta në transport komunikim, si dhe zërin restorante dhe hotele. INSTAT prezanton anketen e buxhetit te familjes ne Shqiperi 2006 - 2007 INSTAT prezantoi në Hotel Tirana International rezultatet e Anketës së Buxhetit të Familjes në Shqipëri 2006 - 2007. Kjo anketë u realizua me mbështetje financiare dhe teknike të Bankës Botërore dhe Deprtamentit për Zhvillim Ndërkombëtar, si dhe me asistencë teknike, nëpërmjet specialistëve të fushës, nga Insituti Italian I Statistikave. Anketa e fundit mbi këtë problem ishte zhvilluar në vitin 2000. Sipas drejtoreshës së IN- STAT, Ines Nurja, “ndryshe nga viti 2000, kjo anketë është realizuar në të gjithë territorin e Shqipërisë, sipas ndarjes së re administrative, në nivel prefekturash, qytetesh dhe komunash”. Znj. Nurja tha se “Anketa e Buxhetit Familjar 2006 - 2007 është bazuar në ligjet e vendit tone dhe në rekomandime dhe klasifikime ndërkombëtare”. Ndërkohë, INSTAT në vazhdën e anketave ka planifikuar që gjatë vitit në vazhdim të realizojë një tjetër Anketë të Buxhetit të Familjeve në të gjithë territorin shqiptar, në mënyrë që të Revista ‘Eurofish’ vlerëson zhvillimin e akuakulturës në Shqipëri kësaj sipërmarrjeje nëpërmjet një zhvillimi të përgjegjshëm dhe të qëndrueshëm. Trajnimi dhe informimi i vazhdueshëm i ikuafermerëve me teknologjitë e reja është një prioritet I qeverisjes, së bashku me tërheqjen e investimeve dhe zhvillimin e infrastrukturës, marketingut dhe tregtimitm të produkteve të akuakulturës”, thuhet në artikull. Shkrimi rreth katër faqe, i botuar nga “Eurofish”, bën gjithashtu dhe një analizë të resurseve të vendit tonë, duke hedhur dritë mbi perspektivat që ka ky sektor në Shqipëri, një vend me pasuri ujore të bollshme dhe të larmishme që po manifeston tendencë pozitive si për kultivimin e specieve të traditës, ashtu dhe në kultivimin e specieve të reja. dhënat të krahasohen më mirë. Të dhënat e Anketës së Buxhetit të Familjes 2006 - 2007, realizuar nga INSTAT mbi një kampion prej 6025 familjesh, bëjnë të mundur përshkrimin e shpenzimeve për konsum të familjeve shqiptare. Në periudhën e referencës, shpenzimet mesatare mujore të familjeve vlerësohen në shifrën 69 mijë lekë, duke pasur parasysh se një familje në Shqipëri përbëhet mesatarisht nga 4 persona. Shuma totale e shpenzimeve mujore të familjeve shqiptare, që vlerësohet të jenë rreth 752 mijë familje, arrin në 52 miliard lekë në muaj. Nëse konsiderojmë shpenzimet mesatare mujore për frymë në periudhën njëvjeçare të anketimit rezulton, se një individ në Shqipëri shpenzon mesatarisht 17 mijë lekë në muaj, nga të cilat 9 mijë lekë për konsum ushqimor dhe 8 mijë lekë për konsum jo ushqimor. Ndërkohë, në bazë të rezultateve të anketimit rezulton se ushqimi (pa përfshirë këtu pijet alkolike) mbetet një element i rëndësishëm në buxhetin familjar, duke zënë 47.6 përqind të tij. Në këtë grup shpenzimet më të mëdha i zë shpenzimi për mish dhe nënprodukte të tij, që zë rreth 22.5 përqind të buxhetit brenda grupit. Ndërsa, përsa i përket grupit të “pijeve alkolike dhe duhan”, në familjet shqiptare rezulton të konsumohet për to rreth 4.3 përqind e buxhetit, ku vetëm duhani zë një peshë prej 50.6 përqind brenda grupit. Konsumi në fast food, bar dhe restorante, përbën rreth 5 përqind të buxhetit të familjes. Buxheti suplementar 270 milionë USD, opozita kërkon më shumë fonde për bujqësinë Kuvendi i Shiperise miratoi ne fund te muajit korrik, me shumice votash, buxhetin suplementar që llogaritet në vlerën e 270 milionë dollarëve, megjithese u kondershtua nga opozita. Në Buxhetin suplementar prej 270 milion dollarësh, nuk përfshihen të ardhurat e ARMO-s dhe privatizimeve të tjera, por vetëm të ardhurat e krijuara si rezultat i disiplinës financiare. Buxheti suplementar paraqet të ardhurat dhe shpenzimet si për buxhetin qëndror dhe atë lokal, ashtu dhe të ardhurat nga zerat e tjere. Buxheti i shtetit, për vitin 2008, sipas këtij projektligji është: Të ardhurat 303 783 milionë lekë, Shpenzimet 360 207 milionë lekë dhe Deficiti 56 424 milionë lekë. Të ardhurat nga fondi I konsoliduar janë 237 142 milionë lekë, Shpenzimet 293 566 milionë lekë. Për buxhetin e pushtetit vendor, të ardhurat janë 31 646 milionë lekë, nga të cilat, granti i pakushtëzuar nga buxheti qendror 16 064 milionë lekë. Ndërkohë Buxheti i sigurimeve shoqërore, për vitin 2008, është: Të ardhurat, gjithsej, 63 360 milionë lekë, nga të cilat: Kontributet 45 650 milionë lekë; - Transferimet nga buxheti i shtetit 17 710 milionë lekë dhe shpenzimet 63 360 milionë lekë. Nga skema e sigurimit suplementar të ardhurat, gjithsej, pritet të arrijnë 4 153 milionë CONTENT lekë, nga të cilat kontributet 186 milionë lekë, transferimet nga buxheti i shtetit 3 967 milionë lekë. Buxheti i sigurimeve shëndetësore, për vitin 2008, është: Të ardhurat, gjithsej, 11 160 milionë lekë, nga të cilat, kontributet dhe të tjera 5 223 milionë lekë, Transferimet nga buxheti i shtetit 5 937 milionë lekë. Fondi i kontigjencës, prej 2 000 milionë lekësh, do të përdoret për rritjen e pagave dhe të pagesave sociale, në 6-mujorin e dytë, të vitit 2008. Nënkryetari i Komisionit të Ekonomisë në Kuvend, deputeti i PS, Arbem Malaj, duke i’u referuar buxhetit suplementar të shtetit të paraqitur në Kuvend, tha se “ PS është e shqetësuar që qeveria nuk ka parashikuar asnjë fond kompensimi për familjet e varëfra shqiptare, të goditura rëndë nga inflacioni I lartë I jetesës së tyre, skemë kjo e detyrueshme për të asistuar këto familje.” Sipas tij, nuk ka asnjë shtesë për pagesën e papunësisë dhe ndihmës ekonomike dhe buxheti nuk përfshin asnjë qindarkë shtesë nga privatizimi I ARMO-s apo privatizime të tjera. Malaj tha se, “Të ardhurat e pretenduara nga qeveria janë pasojë e çmimeve të larta të importeve, ato vijnë kryesisht nga tatimi i mallrave më të domosdoshme, duke goditur rëndë fuqinë blerëse sidomos të shtresave me të ardhura më të pakta.” Page – Very soon, a Payment Agency will be of a support for the rural development.....................................................................................................3 – INSTAT: Tirana, the highest family consume in the country............................2 – Albania - Italy agreement in the agricultural sector.........................................4 – Half million dollars to fight against bruceloze in Korça......................................4 – Gjana: Albania has increased the domestic production.................................4 – Different news from Kukësi region.................................................................5 – Rural micro-finance, an expression of the modern mentality that supports agrarian activity..............................................................................................................7 – The prices of the fruits and vegetables.........................................................10 - 11 – Practical Agriculture...............................................................................12 - 13 Drejtor Ekzekutiv: Zydi Teqja; Bordi i gazetës: Kryetar: Enver Ferizaj; Antarë: Kujtim Sokoli, Hasan Halili, Fuad Haxhiymeri, Kristaq Thoma, Agim Rahmeta, Isuf Demirxhiu, Edmond Gjata; Design & Layout: Elvira Çeku; Asistente: Rozi Martini; Adresa: Rr.“Mine Peza”, P. 87/3, Hyrja 2, Kati 1, Tel./ Fax: ++ 355 4 229445: Web site: www.kash.org.al E-mail: info@kash.org.al: kashtirana@gmail.com; Llogaria Bankare: Tirana Bank 0100 301 826 100
8 - 21 Gusht 2008 PROJEKT PROJEKT ZHVILLIMI ZHVILLIMI Agrobiznesi SË SHPEJTI AGJENCI PAGESASH PËR MBËSHTETJEN DHE ZHVILLIMIN RURAL Në mjediset e Minis trisë së Bujqësisë, Ushqimit dhe Mbrojtjes së Konsumatorit, në prani të Ministrave të bujqësisë Z. Jemin Gjana, të financave Z. Ridvan Bode, të ekonomisë Z. Genc Ruli, të disa zevendës ministrave, të këshilltarëve të Kryeministrit, të përfaqësuesve të BE, USAID, GTZ etj si dhe të shumë ekspertëve, u organizua tryeza e rrumbullakët mbi krijimin e Agjensisië së Pagesave në Shqipëri, si në gjithë vendet anëtare të Bashkimit Europian, si një kusht për plotësimin e MSA dhe aderimin e vendit tonë në strukturat e BE-së. Pas përshëndetjes së të ftuarve, Ministri Gjana në fillim shpjegoi për të pranishmit se pse është domosdoshmëri krijimi i këtij institucioni teknik që do të menaxhojë fondet e donacionet për bujqësinë në mbështetje të saj. Si në gjithë vendet e BE-së edhe ne po startojmë me krijimin e Agjensisë së Pagesave në Bujqësi. Së pari sepse një gjë e tillë na e kërtkon zbatimi i MSA dhe integrimi i vendit tonë. Kjo po ndodh natyrshëm pasi janë hedhur deri sot të gjithë hapat e nevojshëm, me shumë përkushtim dhe vendosmëri. Ne tashmë kemi miratuar Ligjin bazë për Bujqësinë, ligj i munguar në Shqipëri për 20 vjet dhe ai ligj parashikon krijimin e institucionit të Agjensisë së Pagesave në Bujqësi. Ne po startojmë me krijimin e Agjensisë së Pagesave në Bujqësi, pas një përvoje, pas një trajnimi, pas një ushtrimi e autoshkolle të konsiderueshme që kemi bërë këto dy vitet e fundit si ne si administratë si fermerët si përfitues. Projekti 2KR që ka vepruar pranë MBUMK ka përdorur 15 milionë dollarë të cilët ne me shumë veshtersi dhe me shumë ndërhyrje po i rigrumbullojmë për t’i ricikluar në ndihmë të bujqësisë në një skemë tashmë mjaft të diversifikuar. Në vitet 2007-2008 ne kemi përdorur si mbështetje direkte me fonde të pakthyeshme për fermerin 15 milionë dollarë nga buxheti i shtetit. Projekti 2KR deri sot ka vepruar si Agjensi pagesash në Bujqësi por në hije. Më tej ministri Gjana vijoi në fjalën e tij : Meqë Shqipëria po ecën me shpejtësi drejt plotësimit të MSA-së dhe vendit kandidat për në BE, asaj vendet e BE-së do ti adresojnë mjaft fonde financiare për bujqësinë. Po për ti përfituar këto fonde duhet deomos krijimi i Agjensisë së Pagesave dhe ne po e plotësojmë këtë kusht. Ne kemi fituar një përvojë të mirë në këto dy vitet e fundit. Fermerët janë trajnuar, administrata po ashtu dhe jemi të gatshëm të përfitojmë e menaxhojmë fondet që mund të lëvrohen për bujqësinë. Ne kemi në plan që në 2009 të fillojmë me Agjensinë e Pagesave për Bujqësinë me një strukturë të vogël, ndonëse vendet e tjera të BE-së kanë struktura të mëdha. Si fillim do të përdorim fondit kundraparti të 2KR, fondet e buxhetit që shpresojmë të rritet dhe donacione të tjera. Ajo që ne sot e shohim si prioritet është se ne prodhojmë mjaft në vend, por produktet tona nuk mund të konsumohen tërësisht në kohën e vjeljes dhe duhet të mendojmë për të krijuar mundësinë e ruajtjes së produktit që ai të dalë në treg gjithë vitit. Pas Ministrit Gjana, Ministri i financave Bode e mbështeti krijimin e kësaj Agjensie dhe foli gjatë për zhvillimet në bujqësi. Edhe Ministri Ruli dha mbështetjen e tij për Agjensinë dhe kërkoi që për bujqësinë duhet më shumë mbështetje. Më pas mjaft diskutantë kërkuan më shumë fonde për bujqësinë. Më të spikatura ishin kërkesat e mbështetja që dhanë këshilltarët e Kryeministrit Petraq Milo e Selami Xhepa. Ndërkohë MBUMK po përgatit aktet nënligjore, vendimet e këshillit të Ministrave që fillimi i vitit të ardhshëm ta gjejë gati gjithë infrastrukturën për Agjensinë e Pagesave në Bujqësi. Agjencia e Pagesave per Zhvillim Bujqesor dhe Rural Pse duhet te ngrihet? Ne baze te Rregullores se KE 1663/95, Regullore 1258/99 me detajime nga Rregullore e KE 885/2006 cdo vend qe aspiron te behet antar i BE dhe qe te perfitoje nga mbeshtetja financiare e tij, ne fushen e bujqesise dhe te zhvillimit rural, duhet te ngreje nje institucion qe quhet Agjencia e Pagesave (AP). Akte te tjera baze per AP jane edhe Rregullore e KE 1698/2005, Rregullore e KE 1290/2005. AP eshte instrument i CAP (Politika Bujqesore e Perbashket ne BE). Permes saj BE mbeshtet zhvillimin bujqesor dhe rural. Fondet e CAP qe perdor AP vijne nga dy burime kryesore kryesore: Fondi i garantimit te Bujqesise Europiane (EAGF) dhe Fondi i Bujqesise Europiane per Zhvillim Rural (EAF- RD). Nga fondi i pare mbeshteten masat strukturore per zhvillimin e tregut: i) Pagesat direkte, ii)rregullimi i tregjeve bujqesore, iii) informacioni dhe promocioni tregtar (peprfshire edhe statistikat), iv) Pagesat per eksportin e produkteve ne vendet e treta. Nga fondi i dyte mbeshteten masat per zhvillimin rural. Nga pikpamja e instrumentave te politikes per zhvillimin bujqesor dhe rural, BE ka institucionalizuar programin IPARD- Instrument of Pre-accession for Agriculture and Rural Development (komponenti i peste i programit IPA). Ky program do te behet i disponueshem per Shqiperine vetem kur ajo te jete vend kandidat i BE-se. Fondet per IPARD burojne kryesisht nga EAGF dhe EAFRD, ndersa AP do te jete struktura implementuese e ketij programi. Cfare detyrash do te kete Agjencia e Pagesave? Lidhur me funksionin e saj si instrument i zhvillimit bujqesor dhe rural AP do te kete keto detyra kryesore: Marrja dhe perpunimi i aplikimeve Akreditimi i AP eshte hapi paraprak qe duhet bere para se AP te mund te marre fonde nga BE, prandaj ky hap eshte mjaft kritik. Akreditimi i saj behet nga qeveria dhe me vone edhe nga BE duke marre parasysh kapacitetet e saj per: • Shqyrtimin e kerkesave te aplikanteve dhe zbatimin e procedurave te pagesave dhe ndihmes ne pajtim me rregullat e Bashikimit Europian para se te autorizohen pagesat. • Mbajtjen e llogarive te plota dhe te sakta per pagesat e kryera. • Kryerjen e kontrolleve sipas legjislacionit europian. • Paraqitjen e dokumentave ne kohen e kerkuar dhe formen e kerkuar nga rregullat e BE. • Mbajtjen e dokumentave ne menyre te tille qe ato te jene ta aksesueshme, qe siguron plotesine, vlefshmerine dhe lexueshmerine e tyre ne kohe, duke persfhire edhe dokumentimin elektronik sipas kuptimit te rregullave komunitare. Vendi yne duhet te shpejtoje qe ta ngreje nje agjenci te tille. Kjo agjenci do te hyje ne veprim duke perdorur fonde BE sapo vendi yne te behet vend kandidat dhe do te vazhdoje te funksionoje edhe ne periudhen kur ai te jete vend antar. Nisur nga pervoja e vendeve te tjera qe jane bere kandidate te BE dhe me vone jane antaresuar, agjencite e pagesave kane filluar te veprojne qe ne periudhen e para-aderimit; ne periudhen e vendit potencial sic eshte vendi yne ato kane punuar me fonde kombetare, ndersa me vone ato kane menaxhuar edhe fonde komunitare, krahas atyre kombetare. Pervoja ka treguar se vendet te ndryshme qe sot jane antare te BE kane filluar te krijojne pervojen e tyre per thithjen e fondeve te BE shume kohe perpara se te antaresohen. Qe ne vitin 1994 (10 vjet para aderimit ne BE) Polonia kishte krijuar nje agjenci shteterore (ARMA) qe implementonte mbeshtetjen shteterore per bujqesine. Ne vitin 2001 ARMA u akreditua si nje agjenci SAPARD dhe pas 1 majit 2004 ARMA u akreditua si nje agjenci pagese. POlonia ka krijuar qe heret dhe gradualisht ppervpojen e saj ne mbaeshtetjen direkte te bujqesise dhe per kete aresye ajo nuk ka pasur probleme serioze ne absorbimin e fondeve te BE. Vende te tjera, si Bullgaria , Rumania , Maqedonia etj. Nuk i kane prire sa duhet ne kohe krijimit te AP dhe per pasoje kane pasur probleme me absorbimin e mbeshtetjes se BE. Ne kete kontekst, edhe vendi yne duhet ta ngreje sa me pare nje agjenci pagesash. Detyrimi yne per ta ngritur agjencine e pagesave per zhvillimin bujqesor dhe rural bazohet edhe ne ligjin nr.9817 Date 22.10.2007 “Per bujqesine dhe zhvillimin rural”, si dhe ne rregulloren e sipercituar te KE. Detyrimi per te ngritur Agjencine e Pagesave buron edhe nga Plani Kombetar per Zbatimin e MSA-se, ku ne menyre explicite kerkohet qe brenda vitit 2007 te ishte ngritur kjo agjenci. Ne kontekstin e realitetit tone dhe te fazes integruese ku ndodhet vendi yne nuk mund te diskutohet me koha e ngritjes se kesaj agjencie. Bazuar ne realitetin tone dhe ne keshillat qe kemi marre nga parnere te huaj, perfshire vende qe kane kaluar fazen e sotme integruese te vendit tone, ne jemi te bindur qe agjencia jone e pagesave duhet te ngrihet sa me pare. Pervec argumentave qe kane te bejne me aspekte ligjore dhe planin e zbatimit te MSA, argument ate tjere te rendesihem pse duhet te ngrihet sa me pare AP kryesore pro ngritjes se shpejte te agjencise jane: Qe agjencia e pagesave, pasi te jete ngritur, te mund te menaxhoje parate e BE ne fushen e bujqesise dhe zhvillimit rural, duhet te akreditohet nga vete qeveria jone dhe nga BE. Akreditimi nenkupton vleresimin e kapaciteteve te agjencise per te menaxhuar ne menyre eficente dhe sipas standarteve fondet e BE. Akreditimi eshte nje proces i veshtire sepse ka kerkesa te forta. Ato prekin strukturen organizative, standartet e burimeve njerezore, kushtet e delegimit te detyrave, standartet dhe procedurat e kontrollit, procedurat dhe standartet e informacionit dhe komunikimit, standartet dhe procedurat e monitorimit. Por keto standarte dhe procedura nuk mund te krijohen dhe pervehtesohen ne nje kohe te shkurter dhe lehte, por ne menyre graduale dhe per kete duhet kohe. Krijimi menjehere i AP jep mundesi qe gjerat te behen gradualisht dhe ne kohen qe vendi yne behet vend kandidat ne te kemi te arritura disa prej ketyre standarteve. Mosarritja e tyre, edhe sikur agjencia te akreditohet me tolerance, do te beje qe fondet e BE te pezullohen dhe rikthehen ne origjinen e tyre dhe kjo do te ishte shume e rende per Shqiperine. Pervoja e disa vendeve perqark, ka treguar se kjo ka ndodhur me se nje here. Aktuaalisht Maqedonia nuk e ka te akredituar AP dhe kjo e pengon te marre mebshtetje nga BE, ndersa Rumanise i jane pezulluar shuma te medha nga mungesa e kapaciteteve absorbuese te tyre. Vendi yne nuk ka perse te perserise keto situata qe kane kaluar te tjeret. Krijimi sa me pare i AP do te krijoje mundesine qe ajo te krijoje gradualisht kapacitetet teknike dhe menaxhuee, permes rekrutimeve te studjuara, marrjes se pervojave te huaja dhe trainimeve te planifikuara. Vendi yne aktualisht ka programe buxhetore te ngjashme nga natyra dhe menyra e implementimit me ato qe do te kryeje ne te ardhmen AP. Te tilla jane programet me mbeshtetje direkte te zhvillimit bujqesor per vitin 2008, ndertimi i tregjeve dhe therrtoreve, te cilat priten te vazhdojne edhe ne te ardhmen, bile ne mase me te madhe, etj. Duke u vendosur keto programe nen nje menaxhim te vetem te AP, bazuar edhe ne standarte rigoroze dhe te forta, do te behet i mundur perdorimi me efektiv dhe eficient i tyre. Nderkohe, behet i mundur edhe krijimi i pervojave perkatese, per te cilat argumentuam me lart. Me ne fund, por jo e fundit, mbeshtetja e qeverise per bujqesine dhe zhvillimin rural ristrukturohet ne menyre me te qarte, dhe njekohesisht lehtesohet, orientohet dhe monitorohet me efektivisht nje pjese e rendesishme e politikes se shtetit per bujqesine dhe zhvillimin rural. Ne fillim ajo do te kryeje detyra te reduktuara, dhe mund te kete nje staf minimal, nga rreth 12 mije qe ka Polonia apo rreth 300 qe ka Slovenia sot. Stafi fillestar i saj mund te rekrutohet nga strukturat e MBUMK, projekti 2KR dhe ish projekti PSHB i BB. Argumentat e mesiperm shprehin ne nje pjese te rendesihme edhe pervojen tone dhe mesimet e marra nga studimi i pervojes se vendeve te reja te BE, si Polonia, Slovenia, Bullgaria, apo edhe te Maqedonise si vend kandidat, prandaj jemi te mendimit qe kjo agjenci te ngrihet sa me pare. Agjencia e Pagesave ne Shqiperi mendojme te quhet 3 Agjencia per Zhvillim Bujqesor dhe Rural, por mund te quhet edhe thjesht Agjencia e Pagesave ne Bujqesi.. Ne vende te tjera pergjithesisht AP ka emertim te percaktuar, psh ne Poloni ka emertimin Agjencia per Ristrukturimin dhe Modernizimin e Bujqesise , ne Slloveni ka emrin Agjencia per Tregjet Bujqesore dhe Zhvilimin Rural, ne Kroaci quhet Drejtora per Mbeshtetje tregtare dhe strukturore ne Bujqesi, etj. Ky emertim ka domethenie me konkrete dhe lehteson kanalizimin e te gjitha fondeve shteterore per zhvillimin bujqesor dhe rural. Lidhur me strukturen e AP propozojme nje model te perafert me ate slloven. Edhe kjo te pakten per dy aresye: i- Te gjitha modelet megjithese kane mjaft ndryshime formale, ne thelb kane te njejtin ndertim, funksione dhe detyra ii- Sllovenia eshte vend i ngjashem me Shqiperine, per nga madhesia dhe struktura, prandaj madhesia e AP se saj reflekton edhe madhesine e vendit dhe te bujqesise. Sodoqofte, ne propozimin tone kemi pare edhe modelin polak, modelin lituanez dhe modele te tjera. Propozojme qe AP te kete nje strukture qendrore prane MBUMK, si dhe struktura rajonale ne dy nivele (qark dhe rreth). Mendohet qe fillimisht AP te filloje te funksionoje me strukture te pjesshme ne raport me ate qe duhet te kete ne momentin e akreditimit, per aresye te mungeses se kapaciteteve, dhe te plotesohet gradualisht me krijimin e ketyre kapaciteteve. Keto do te sanksionohen me nje vendim qeverie. Per shkak te shtimit te pritshem te fondeve buxhetore ne mbeshtetje te bujqesise per vitin 2009, mendohet qe per vitin 2009 stafi te jete rreth 100 vete, per te shkuar tek 250-300 ne momentin e akreditimit nga BE. Baze per stafin e AP mendohet te jete projekti aktualisht efektiv 2KR, por jo domosdoshmnerisht cdo i punesuar aty do te kaloje automatikisht ne stafin e AP. Percaktimi do te behet ne baze te pershkrimeve te reja te vendeve te punes. AP duhet te filloje funksionimin e saj qe ne vitin 2009, me qellim qe te krijohen sa me shpejt kapacitetet dhe pervojat e duhura. Fondet qe mund te menaxhoje AP fillimisht mund te jene ato te buxhetit te shtetit, si fondet per mbeshtetjen direkte te bujqesise por edhe fonde potenciale qe mud te vijne nga programi IPA. Pas akreditimit final, ajo do te menaxhoje edhe fondet perkatese te BE.
Page 1: Këshilli i Agrobiznesit Shqiptar A
Page 5 and 6: 8 - 21 Gusht 2008 FOKUS FOKUS NGA N
Page 7 and 8: 8 - 21 Gusht 2008 FOKUS FOKUS NGA N
Page 9 and 10: 8 - 21 Gusht 2008 REKLAME Agrobizne
Page 11 and 12: 8 - 21 Gusht 2008 TË FRUTA - PERIM
Page 13 and 14: 8 - 21 Gusht 2008 PEMTARI BUJQESIA
Page 15 and 16: 8 - 21 Gusht 2008 TURIZEM Porti i j

agrobiznesi 69 - KASH | Keshilli Agrobiznesit shqiptar

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?