Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
10<br />
Përse u ngjajmë prindërve<br />
tanë?<br />
Dikush është më i gjatë, tjetri më i shkurtër, dikush ka flokë të bardhë e dikush të zinj,<br />
dikush ka sy të gjelbër e tjetri të kaltër.<br />
Këto tipare bëjnë që njerëzit të veçohen dhe njëkohësisht edhe të jenë të ngjashëm me të<br />
tjerët.<br />
Shumë më parë në literaturë u përdor emri gjen dhe më tutje vazhduan studimet dhe<br />
kërkimet të cilat dëshmuan edhe për shumë fakte të tjera që mund t'i lexoni në vazhdim.<br />
Në trupin tonë ka deri në njëqind trilion qeliza. Pothuajse secila prej tyre përmban një grup<br />
udhëzimesh që i tregojnë qelizës si të rritet dhe çfarë të bëjë. Këto udhëzime quhen gjene.<br />
Gjenet përbëhen nga një lëndë kimike e quajtur ADN (acidi dezoksiribonukleik), i cili ruhet<br />
brenda çdo qelize, në një zonë që quhet bërthamë.<br />
ADN – ja krijon fije të gjata dhe të holla, që shpesh përdridhen dhe formojnë një formë “X”<br />
që quhen kromozome.<br />
ADN – ja përmban katër lëndë kimike: adeninën (A), citozinën (C), guaninën (G) dhe<br />
timinën (T), të cilat mund të japin në përgjithësi 64 kombinime.<br />
Nukleotidet (njësitë e vogla të përbëra nga një molekulë e madhe) përbëhen nga dy vargje<br />
të përdredhura që ndërmjet tyre formojnë një lloj të shtëpizës të përdredhur të kërmillit,<br />
kjo strukturë quhet heliksi i dyfishtë, që u zbulua në vitin 1953 nga James Watson dhe<br />
Fransis Kriku.<br />
ADN<br />
Kombinimet e ndryshme të lëndëve kimike, janë<br />
ato që quhen kod gjenetik.<br />
Informacionet gjenetike gjenden brenda në ADN<br />
dhe që të mund të sintetizohen proteinat, ADN<br />
formon një bazë që është përgjegjës për bartjen e<br />
urdhrave. Bartësi është ARN-t (bartësi i acideve<br />
ribonuklenike), ajo është makromolekulë gjatore<br />
që bart informacion në ADN – në e kopjuar. Kur<br />
arrin te ribozomi fiksohet në të dhe fillon të<br />
formojë proteina.<br />
Kjo është ajo që e bën më interesante jetën tonë<br />
dhe mbi të gjitha nga të tjerët na dallon. Kjo është<br />
ajo që na bën tu përngjajmë prindërve tanë.