Przegląd Techniczny

Hs 50 PftŹfiGLĄD 1061
d'zo głębokich otworów. Zagadnienie to, napozór
proste, nasuwa, przy znacznych głębokościach,
szereg trudności technicznych, które praktyka w
połączeniu z nauką usunąć potrafi. Polegają one
na uzyskaniu koniecznej szczelności w cylindrach
pompowych, .stojących pod ciśnieniem, tysiąc kilkuset
metrowego słupa cieczy, oraz na wydłużeniach
i przyśpieszeniach bardzo długich przewodów
pompowych, również znacznie obciążonych.
Próby w tym kierunku podejmowane dają wyniki
korzystne, to też możemy spodziewać >się, że pompa
wyruiguije tłokowanie z mniej wydajnych otworów,
co przyczyni się do podniesienia produkcji.
ilstnieją jeszcze inne metody eksploatacji ropy
z otworów wiertniczych, stosowana w Stanach
Zjedn, A. Półn,, tym największym producencie ropy.
Sposoby te polegają raczej na ożywieniu zanikającej
wytwórczości terenów starszych. Do' tej
grupy należy .sposób Wtłaczania wody do pokładu
roiponośnegO', przez jeden z otworów, w celu wypychania
nią ropy do innych, .położonych w danej
partji terenu, Sposób to w wysokim stopniu rabunkowy,
prowadzi do prędkiego, zalania terenu, i bywa
mało używany. Częściej stosuje się metodę zwaną
Simith-D/unn, polegającą na wtłaczaniu zgęszczonego
powietrza przez jeden z otworów wiertniczych
w pokład częściowo wyczerpany, w którym
naturalna prężność .gazów spadła do 'tego. stopnia,
że przestała wypychać 'ropę do otworów wiertniczych.
Zgęszczone powietrze bierze na siebie rolę,
którą w początkach eksploatacji spełniał gaz zawarty
w pokładzie, t, j, siły motorycznej, wprawiającej
masy ropy nasycającej pokład w ruch,
w kierunku najmniejszego oporu, którym jest kierunek
ku otworowi wiertniczemu. Metody te nie
znalazły dotąd u nas zastosowania, przedewszystkieni
dlatego, ż.e przy znacznem rozdrobnieniu naszych
terenów kopalnianych, łatwo zdarzyóby się
mogło, iż wykonywanoby pracę na korzyść sąsiada,
>W ostatnich łatach stosujemy natomiast, z coraz
więikszem powodzeniem, inne sposoby ożywiania
produkcji wyczerpujących się otworów, mianowicie
torpedowanie i ogrzewanie pokładów raponośnych,
przez wpiuiszczanie do. otworów bądź to
większych ilości pary wodnej bądź ogrzanych do
wysokiej temperatury olejów lub nafty surowej,
a także ropy, które to zabiegi wykazują znaczną
skuteczność, albowiem, wskutek nagrzania pokładu
roponośnego w otoczeniu otworu wiertniczego,
znajdujące się tam jeszcze gazy zyskują na prężności
i wypychają nowe ilości ropy do otworu, które
ibez tego wzrostu ciśnienia gazów byłyby tam
pozostały,
!W najnowszych czasach zaczęto w Ameryce
stosować z wielikiem powodzeniem sposób zwany
„gaz and air iifting", polegający na znanej zasadzie
pompy „mamut", używanej dotąd tylko do
wydobywania wody. Metodą tą zainteresowały się
nasze koła przemysłowe bardzo, i niewątpliwie
ujrzymy ją niebawem u siebie.
iWariunki zalegania ropy są takie, że przytoczonemi
wyżej sposobami eksploatacji możemy
wydobyć zaledwie kilkanaście procent tego produktu
ze zł'oża, reszta zaś pozostaje dla nas n-a
zawsze straconą,
W Pechelbironn, w Alzacji, zapoczątkowali
Niemcy podczas wojny stosowanie odbudowy górniczej
do eksploatacji ropy, t. ij. prowadzili ją zapomocą
chodników, jak to ma miejsce w górnictwie
węglowem. Metoda ta dała tak zachęcające wyniki,
że znalazła naśladowców, i obecnie istnieje
już w nieniieckiem zagłębiu naftowem koło- Hanoweru
taka eksploatacja, a w Campina w Rumunji
jest w przygotowaniu. Stosowanie odbudowy górniczej
nie wyklucza eksploatacji zapomocą wierceń
i musi ją poprzedzać, albowiem warunkiem
(pracy chodnikami jest jaknajdaltej posunięte odigazowanis
złoża, co podczas eksploatacji wierceniami
samo następuje,
Doświadczenia poczynione w Peohelbronn pomozają,
że eksploatacją górniczą można wydobyć
jeszcze około dwa i pół raza tyde ropy z pokładu,
ile julż uzyskano wierceniami, jest to zatem stosunek
bardzo, zachęcający,
Warunkiem stosowania metody górniczej jest
spokojne posiadanie praw eksploatacji nafty przez
długi okres czasu. Obecne ustawodawstwo naftowe,
u nas obowiązujące, nie. spełnia tego zasadniczego
postulatu, albowiem minerały 'bitumiczna, t, j. roipa
naftowa i wosk ziemny (ozokeryt) stanowią
własność posiadacza powierzchni, on zatem rozporządza
prawem eksploatacji tych skarbów podziemnych,
według swego upodobania.
Prakltyka, jaka wytworzyła się z biegiem czaisu
w tranzakcjach tym p.rawem, w zbyt dalekiej,
mierz-e uwzględniała interes właściciela gruntu,
wagi. pośrednika, który te prawa nabył od właściciela
celem .spekulacji, a pomijała interes przemysłowca,
tak że zmiana ustawy naftowej na korzyść
tego ostatniego stała się obecnie jednym
z najważniejszych postulatów przemysłu, nawet
gdybyśmy narazis pominęli wzgląd na odbudowę
fgórniczą, Nie ulega wątpliwości, że z czasem i u
nas najnowszy ten i najracjonałniejszy sposób odbudowy
złóż Toponośnych znajdzie szerokie zastosowanie,
a zanim to nastąpi, doczekamy się zmiany
ustawodawstwa naftowego w duchu nowoczesnych
wymagań techniki tego. przemysłu i w duchu
znaczenia, jalkie ten przemysł w życiu państw i narodów
powołany jest odegrać, oraz w duchu nowoczesnych
zapatrywań na stosunek interesu prywatnego
do publicznego.
Oibraz kopalnictwa naftowego nie byliby kompletny,
gdyby pominięto w nim e