Przegląd Techniczny

N° 50
przechodzi się 100, 200 i więcej metrów terenu,
zależnie od trudności, jakich nastręczają pokłady,
poczem, po postawieniu jej, zapuszcza się następną
mniejszą. Wymiary aparatu .muszą naturalnie
Rys. 6. Żuraw kanadyjski.
być dostosowane do prześwitu każdoczesnej kolumny
rur. Ostatnim używanym wymiarem bywają
zwykle rury ok. 120 mm prześwitu, wyjątkowo ok.
90 mm, Oid czasu do czasu trzeba kolumnę poruszyć
i przejechać nią na wysokość, kilku m-strów,
alby zapobiec przychwyceniu je] przez teren. Wszystkie
dublowane partje rur można wycinać i wyciągać
jako zbyteczne, tak że ostateczne zarurowanie
otworu przedstawia się jak teleskop. Jednak
rury, zamykające wody, i ostatnie, prowadzące
ropę, pozostają całe do wierzchu. Wreszcie
parę słów o t, zw. i n s t r u m e n t a c j a c h, t. j.
robotach przedsiębranych dla usuwania przeszkód
(gwożdżeń), zachodźąicych w otworach. Są one
bardzo różnorodne, jedne lekkie, inne cięższe, przyczyną
ich jest przeważnie niedostateczna wytrzymałość
używanych materjałów, nieostrożności personelu,
ale także czasem działanie sił wyższych,
powodujących np. zgniecenie rur. Instrumentacje
stanowią zwykle bardzo poważną odsetkę czasu,
zużytego na wykonanie wiercenia.
Żuraw kanadyjski (rys, 6) jest prosty. Na
wale trzy koła pasowe, jedno ipolączone pasem
z kołem maszyny, dwa złączone sprzęgłami pasowemi,
urucłiamianemi przez przyciskanie wałków,
z dwoma bębnami, z których jeden służy do zapuszczania
i wyciągania aparatu, a także do opuszczania
i podnoszenia ciężarów (rur i t. d.), drugi
— do łyżkowania. Każdy z bębnów posiada wstęgę
hamulcową, uruchamianą — podobnie jak wałki
— z,e stanowiska wiertacza. Bęben łyżkowy umieszcza
się także niekiedy nad maszyną, na osób-
PRZEGLĄD TECHNICZNY 1065
nem rusztowaniu. Korbę łączy z wahaczem ciągadło,
aparat wisi na łańcuchu, okręconym na wale
popuszczadła i przewijającym się przez głowicę
wahacza. Wieża powinna być bardzo mocna, około
20 m wysoka, zbudowana z desek, Ze względu'
na boczne położenie bębnów, ich, jak i krążków,
małe średnice, łamane przeprowadzenie lin wyciągowych,
konstrukcja tego urządzenia nie przedstawia
szczęśliwego rozwiązania, na czem bardzo cierpią
liny wyciągowe.
Metoda linowa, Aparat taki, jak tt kanadyjskiej,
lecz dłuto zwykle symetryczne, wysokie
i grube, zajmujące znaczną część przekroju
otworu, a obciążnik cięższy, o wadze kilku do kilkunastu
ctr. mtr. Przewodem jest lina stalowa
(dawniej konopna), wznios głowy wahacza 0,5 —
1 m, ilość uderzeń na 1' 40—25. Podobnie jak u kanadyjskiej,
aparat pracuje z wo-lnym spadem.
Oryginalny żuraw pensylwański podaje rys. 7.
Na wale głównym mieści się drewniane podwójne
koło, złączone pasem z kołem
maszyny oraz skrzyżowaną liną
manilową z kołem kołowrotu,
na którym jest nawinięta
stalowa lina wiertnicza. W fazie
wiercenia, lina skrzyżowana
jest zrzucona, dla ciągnienia
zaś i puszczania apara-
it.frrts*
tu nakłada się ją. Do podnoszenia
ciężarów służy osobny
bęben, którego koło złączone
jest łańcuchem z kołem
(drugiem) wału głównego.
Do załączania i wyłączania
tego bębna służy spjrzęgło kłowe. Jako popuszczadła
używa się śruby, zawieszonej u wahacza, z którą
w fazie wiercenia łączy się linę wiertniczą zapomocą
odpowiedniego zacisku.
Do łyżkowania służy osobny
bęben, z jednem łożyskiem
ruchomem, pozwalającem na
łączenie kół ciernych bębna
i wału głównego.
Kombinowany żuraw kanadyjsko-linowy
(rys. 8) jest wygodniejszy
od poprzedniego, bo
dozwala na przejście z wiercenia
na linie na wiercenie na żerdziach,
co jest ważne w razie
takich trudności, jak krzywienie
otworu, a nadto przy instru-
Rys. 7. Żuraw pensylwański.
mentacjach, do czego żerdzie nadają się lepiej
od liny. Na wale głównym osadzone są cztery koła
pasowe, jedno złączone pasem z kołem maszyny,
drugie i trzecie — sprzęgłami pasowemi z dwo-