ምንጭ - Ethiopia: A voice for the voiceless

More documents

Recommendations

Info

10 ከብሩክ ከበደ www.andinet.org.et ፍኖተ ነፃነት ማክሰኞ ጥቅምት 28 ቀን 2004 ዓ.ም. “ ነጋ-እንዴና የግብሩ አብዮት” ከላይ የተቀመጠውን ርዕስ የተጠቀምኩት ለቀጣይ ፅሁፌ አንድም ሁለትም ትርጉም እንዲሰጥልኝ በማሰብ ነው፡ ፡ አንደኛው መጠይቂያዊ ወይም ቃል አጋኖአዊ ትርጓሜ የያዘው የቃላቱ ዘርፍ ሌሊቱ አልፏአል፣ ነግቷል፣ ፀሐይ ወታለች የሚል ጥያቄ አዝሎ በመንጋቱ የሚቆጭም፣ የሚደነግጥም፣ የሚደሰትም ሲመስል፤ በሌላ በኩል ደግሞ ነግቷል ፈጥኜ ለሥራ ጀንበሯን ልቀላቀል የሚል መልህክት ይይዛል፡፡ ሌላውና ዋነኛው ከዚህ ጋር የተያያዘው ደግሞ በላቡና ጥረቱ ብቻ ለማደግ የሚጣጣረው የነጋዴ ክፍል ንጋትን በናፍቆት እንደሚጠብቃት የታወቀ በመሆኑ አዲስ የሽያጭ ዕቃ ለማስገባት፣ አዲስ ትርፍ ለማግኘት፣ አዲስ ዘርፍ ለመክፈት ካለው ጉጉት በመነሣት የንጋት ጥያቄና ነጋዴ የሚነጣጠሉ አይደሉም፡፡ ለዚህም ነው ሳድሶችን በማስወገድ ራሱን የቻለ ትርጉም የሚሰጥ “ነጋዴ” የሚለውን ሥርወ /ቃል እንዲያነግስ ያመቻቸሁት፡፡ ይህስ ሆነ ቃሉን ግን እንዲህ ለመሰነጣጠቅ መልሶም ለማዛመድ ያበቃህ ምንድነው? የሚል ጥያቄ ሊነሣ ይችላል፡፡ ቢነሣም ተገቢ ነው፡፡ ምክንያቱም የሰኔ ሰማይ ማጉረምረም ሲጀምር ሁለቱ የቴሌቮዥን መስመሮች፣ ዋናውን ሬዲዮ ጨምሮ የተለያዩ ኤፍ ኤም ጣቢያዎች፣ በመንግስት የሥራና በውጭ ቋንቋ የሚታተሙ የህትመት ውጤቶች፣ በያደባባዩ፣ በተለያዩ ህዝባዊና መንግስታዊ ተቋማት ደጃፍ የሚሰቀሉ መፈክሮችና ጥቅሶች ወዘተ ግብር መክፈል ግዴታ ብቻ ሳይሆን የዜግነት ድርሻ እንደሆነ በሚያስገነዝቡና በሚያስተምሩ ጽሁፎች ይጥለቀለቃሉ፡፡ በተለይ ዘንድሮ ከመቼውም በተለየ መልኩ ግብር፣ ክፍያውንና ሂደቱን በተመለከተ ከከፍተኛ የስራ አላፊዎች እስከመምሪያና ክፍል አለቆች ተራ ሠራተኞች እስከ አንዳንድ የከተማ ነዋሪዎች ተብለው እስከሚጠቀሱት ድረስ በየመገናኛ ብዙኃኑ እየቀረቡ በተቀነባበሩ ቃለምልልሶችና የውይይት መድረኮች የተነገራቸውን በሰፊው ለማስረዳት ሲጨነቁና ሲውተረተሩ መመልከት የዘወትር ጸሎት ያህል የሚደጋገም ነበር፡፡ ግማሹ የመንግስት ተቀጣሪ ሠራተኛ በአንዳንዱ ነጋዴ ላይ በተጣለው (በተወረወረው) ከፍተኛ ግብር ባያምንበትም ስራው ደሞዝ የሚያገኝበት ብቻ በመሆኑ ለከፋዩ ያንያህል ግብር ለምን እንደተጣለበት ለማሳወቅ በቂ ግንዛቤ ይሁን በቂ ማብራሪያ መስጠት የተሳነውና እየተውለፈለፈ ለማን አቤት እንበል... በየጫካው እየዞሩ እንደዱር አውሬ ይጮሁ ነበር:: በየቁጥቋጦው ስር ተጠግተው ይኖሩ ነበር፡፡ አሁን ግን ልጆቻቸው እየሰደቡኝ ይዘባበቱብኛል:: ተፀይፈውኝ ከእኔ ይርቃሉ ማምለጫና ኡፎይ የምታሰኘውን “የመንግስት መመሪያ ነው” የምትለውን ቃል በመሰንዘር የዜጎችን መብትና ግዴታ እንደግዴታ ብቻ ቆጥሮ “አበቃሁ ጨርሻለሁ” የሚል ሲቪልሰርቫንት (የመንግስት ተቀጣሪ ) መመልከት ሆነ ሊያጋጥም የሚችለው ይኽችው ሰኔ ስትመጣ ነው፡፡ ጉዳዩ ይመለከተናል፣ ያገባናል የሚሉት ተቋማትና ግለሰቦች የሚናገሩትን፣ በማስታወቂያና ማስጠንቀቂያ ብዛት የሚያጨናንቁትን የግብር ክፍያ ከተወሰነው በቀር ቁብ ሰቶት የሚከታተላቸው እምብዛም ነው፡፡ ለምን ቢባል ስር የሰደደው አንዳንዴም ያልተጠናው እና ያልታሰበበት መልሶም የሚዘነጋው ጨርሶም ትቼዋለሁ ሊባል የሚችለው ክፍያ ቀድሞ ግዴታውን የተወጣውን ሲጐዳ እንጂ ሲጠቅም አለመመልከቱ በህይወት ልምድና ኑሮ ሲያልፍበት የቆየውነው፡፡ ለዚህም በ1997 ዓ.ም ተፈጥሮ የነበረውን እና መልሶ የከሰመውን የግብር አብዮት ግብረኛው በሚገባ የሚያውቀው ብቻ ሳይሆን የተቀጣበትም ነውና፡፡ ከዚህ ከደነደነ የግብር አከፋፈል ትከሻው ልምዱ በመነሳት “ደግሞ ይሔ ግብር መጣ !” እያለ ከመዘባበትና ጊዜው ሳያልቅ ክፈሉ የሚለውን ማስጠንቀቂያ ችላ በማለት የተቀመጠው የጊዜ ሰሌዳ ሊያልቅ ሁለት አልያም አንድ ቀን ሲቀረው ከሚደርሰው መጨናነቅ የዘለለ አዲስ ነገር አይጠበቅም፡፡ ዘንድሮ ግን ይህን አካሄድ በመጠኑ የሚገለባብጠው አስጨናቂ ጉዳይ ተፈጥሮ ግብረኛው ማማረር ብቻ ሳይሆን ከፈለጉ ያሸጉት ሲልም በንግድ ቤቱ ላይ የፈረደበት ይመስላል፡፡ ግብር አስከፋዩን በየጊዜው ገማቾች የገመቱት ነው በሚለውና አንዳንዴም የተጠና የማይመስለውን ግብር በከፋዩ ላይ ሲከምረው ከፋዩ እንዴት እንዲህ ሊሆን ይችላል አስረዱኝ? በሚልበት ጊዜም መጀመሪያ የተጣለብህን ግማሹን ክፈልና አቤቱታህን ማቅረብ ትችላለህ የሚል አገር ያለህዝብ ባዶ መሆኗን ያልቃኘ ምላሽ ይቀርብለታል፡፡ ይህንንም የሚጠናክርሎት ምላሽ ገንዘብንና ገንዘብን ብቻ ያማከለ አሰራር እንዲሰሩ የተዋቀሩት የየክፍለ ከተማው ገቢዎች ሰራተኞች በሚገባዎት ቋንቋ ያስረዳዎታል፡፡ እነዚሁ በአንዳንድ ክፍለ ከተማ በአንድ ወንበር ላይ ሁለትና ሦስት ሠራተኞች ሆነው ተደራርበው ሲተረማመሱ ለሚመለከት ታዛቢ ግብር አስከፋዩ ገንዘብን ብቻ መሰብሰብ የሚል መመሪያ የሚከተልና ከሰው በፊት ገንዘብ እንዲቀድም የሚፈልግ ይህንኑም በትጋት የሚሰብክ ቢመስለው አይፈረድበትም፡፡ እነኚህ በየክፍ ከተማው ያሉ የፋይናንሱ የስራ ኃላፊዎችና ተራ ሠራተኞች በርካታ ሚሊዮኖችን ሰብስበው በከፍተኛ የሥራ አለቆቻቸው ለመመስገን ከገፅ 4 የዞረ ያለ አንዳች ፍርሃት እፊቴ ምራቃቸውን ይተፋሉ እግዚአብሄር ሃይሌን አድክሞ ስላዋረደኝ እነርሱም ልጓሙ እንደወቀለት ፈረስ በላዬ ይፈነጩብኛል፡፡ የኛ ሲቃይም ከላይ ከተጠቀሰው ከኢዮብ የሰመጉ ጥሪ ብሎም ዋንጫና የምስክር ወረቀት ከግብር ከፋዩ በሚሰበሰበው ገንዘብ ድል ያለ ድግስ ደግሰው ለመቀበልና ለመሸላለም በሚያደርጉት ነፍስ ውጪ ነፍስ ግቢ አካሄድ ግብር ከፋዩን ህብረተሰብ እስከ ማማረር የሚደርስ ነው፡፡ በተጨማሪም በተመሣሣይ ስራና ሙያ ላይ ያለው የግብር አከፋፈል እና አወሳሰን አንዱ ክፍለ ከተማ ከአንዱ የሚለያይበት አጋጣሚ ስለሚፈጠርም እርስ በእርሱ የሚነጋገረው ነጋዴ በልዩነቱ ላይ አጥብቆ ሲማረር ይደመጣል፡፡ ግብርን በወቅቱ ሰብስበን ለመሠረተ ልማት፣ ለዳንድበር ጥበቃ፣ ለደን ልማት ወዘተ እያለ ግብር አስከፋዩ ተቋም በየጊዜው ቢወተውትም ግብር ከፋዩ ሕዝብ ግን የሚከፍለው ግብር ለአላስፈላጊ የመንግስት ተቋማት ልዩ ልዩ ወጪዎች እየዋለ ነው የሚለው ምክንያት እልባት እስካልተገኘለት ወይም እስካልተሻሻለ ድረስ ግብርን በትጋት ለመክፈል የሚያበረታታ አይመስልም፡፡ ይህን አባባል በምሣሌ ለማስረዳት ካስፈለገም አንድ የገጠር የውስጥ ለውስጥ ጥርጊያ መንገድን አሊያም ንፁህ የመጠጥ ውሃን ወይንም አንደኛ ደረጃ ት/ቤትን ለመመረቅ የሚጠሩ እንግዶች በተናጥል እያግተለተሉ ይዘዋቸው የሚነግዱትን በሚሊዮኖች የሚቆጠር ግንዘብ የፈሰሰባቸውን ተሽከርካሪዎች መመልከት ይበቃል፡፡ ጭርሱንማ አሁን አሁን ያአንዳንድ መስሪያ ቤት ሹመኞች V-8(ቪ-ኤይት) የተባለውንና ከ3 ሚሊዮን ብር በላይ የሚያወጣውን ተሽከርካሪ ካልተገዛልን እያሉ ነው የሚል ጭምጭምታ እየተሰማ ነው፡፡ ከነሱ የቀደሙትና በእጃቸው ያስገቡት ግን በከተማችን ውስጥ ሲፈሱበት እየተመለከትናቸው ነው፡፡ ከዚህ ውጪ ለአዲስ እና ለተጀመሩ ፕሮጀክቶች ማስፈጽሚያ፣ ለዕቃ ግዢ ወዘተ. እየተባለ የሚባክነው እና የሚወድመው አንሶ የ----------- መ/ ቤት የስራ ኃላፊ፣ ገንዘብ ያዥ፣ ዕቃ ግዥ---------- ሚሊዮን የሚቆጠር ገንዘብ ይዞ ተሰወረ፡፡ የ-------- ክፍለ ከተማ የመሬት አስተዳደር ባለሥልጣን ከሁለት ሚሊዮን ብር በላይ መዘበሩ፡፡ ወዘተ የሚሉና የመሳሰሉ ዜናዎች መደጋገሙ አገር ብቻ ሳይሆን ግለሰቦችም የሚለሙት ባንተ ኪስ ነው እየተባለ በተዘዋዋሪ የሚነገረው ግብር ከፋይ በተለይ ደግሞ ታታሪውና ሀቀኛው ነጋዴ “ገንዘቤ የበላተኛ ሲሳይ ሆኗአል” እያለ ዘወትር ቢቆጭና ስለግብር የምሰማበት ጆሮ የለኝም ቢል ማን ይፈርድበታል?፡፡ ከዚህ ውጪ ሕዝብ ግብር በመክፈሉ፣ ግዴታውን በመወጣቱ የሚደረግለት ተመጣጣኝ ነገር ባለመኖሩም ቀበሌ ሆነ እስታዲዮም፣ ሆስፒታል ሆነ አውቶብስ ተራ የሚያጋጥመውን ሰልፍ፣ ጡጫና ልምጭ፤ በየፖሊስ ጣቢያው፣ ፈርድ ቤት ሕክምና ወደ 13 ዞሯል ሲቃይና መከራ ቢበልጥ እንጂ አያንስም ችግራችን በዝቷል፤ ሸክማችን ከብዷል፤ እንዲቀልልን ለማን አቤት እንበል? የሰብአዊ መብቶች ጉባኤ (ሰመጉ) በቀድሞው የኢትዮጵያ ሰብአዊ መብቶች ጉበኤ / ኢሰመጉ/ የቆመው ለህግ ልዕልና፣ ለዲሞክራሲና ለሰብአዊ መብቶች መከበር ነው፡፡ የሰመጉ አባል ይሁኑ፡፡ ዓላማውን ለማስፈጽም ይችል ዘንድ በገንዘብ ይደግፉ፡፡ ስልክ 011 551-44089/011 551-77-04 አድራሻ ሣህለ ሥላሴ ሕንፃ 8ኛ ፎቅ ከአዲስ አበባ ስታዲየም ፊት ለፊት 2ኛ ዓመት ቅጽ.2 ቁ.15 የሰመጉ ይግባኝ በፌዴራል ጠ/ፍ/ቤት ሰበር ችሎት ሊታይ ነው በቀድሞ አጠራር የኢትዮጵያ ሰብአዊ መብቶች ጉባኤ (ኢሰመጉ) በአሁኑ የሰብአዊ መብቶች ጉባኤ (ሰመጉ) በበጐ አድራጐት ድርጅቶችና ማህበራት ያለአግባብ የባንክ አካውንቴ ታግዶአል በማለት ከፍቶት የነበረው ክስ በፌደራል በከፍተኛ ፍ/ቤት ውድቅ በመደረጉ ለፌደራሉ ጠ/ፍ/ቤት ሰበር ችሎት ይግባኝ ጠይቋል፡ ፡ ጉዳዩ “በይግባኝ ያሳቀርባል ወይስ አያስቀርብም በማለት የተመለከተው ሠበር ችሎት ያስቀርባል ወይስ አያስቀርብም በማለት የተመለከተው ሠበር ችሎት ያስቀርባል ተብሎ ብይን መስጠቱን” ከሰመጉ ያገኘነው መረጃ ይገልጻል፡፡ በዚሁ መሠረት በከፍተኛ ፍ/ቤት የተፈጠረውን የህግ ጥሰት በማንሳት በሰበር ችሎት ለመከራከር ሰመጉ ዝግጅት እያደረገ መሆኑን” ገልጸዋል፡፡ ከሠመጉ ባገኘነው መረጃ መሠረት “የሰብአዊ መብቶች ጉባኤ(ሰመጉ)፣ በቀድሞ አጠራር የኢትዮጵያ ሰብአዊ መብቶች ጉባኤ (ኢሰመጉ) መንግስታዊ ያልሆነ፤ ከየትኛውም ፖለቲካ ድርጅት ጋር ያልወገነ ነፃ ድርጅት ነው፡፡ ጉባኤው የቆመው ለሕግ ልዕልና፤ ለዴሞክራሲ እና ሰብአዊ መብቶች መከበር ነው፡፡ በቅርቡ ባጋጠመው ችግር ምክንያት ሥራ እንቅስቃሴው በመድከሙ ጨርሶ ሥራውን ያቆመ የመሰላቸው በርካታ ሰዎች እንዳሉ ተገንዘበናል፡፡ ሆኖም ለአላማው ፅኑ እምነት ባላቸው አባላቱ እና ጥቂት ሠራተኞቹ እየታገዘ አሁንም በመንቀሳቀስ ላይ እንደሆነ ለደጋፊዎቹ ሁሉ ለማሳወቅ እንፈልጋለን፡፡ ቀደም ሲል ጉባኤው በአብዛኛው ድጋፍ ያገኝ የነበረው ከውጭ አገር ለጋሾች እንደነበር ይታወሳል፡፡ ሆኖም አዋጅ 621/2001 በሰብአዊ መብቶች ማስከበር አኳያ የሚንቀሳቀሱ መንግሥታዊ ያልሆኑ ድርጅቶች ከአመታዊ ገቢያቸው ዘጠና በመቶ ማግኘት ያለባቸው ከአገር ውስጥ ምንጮች መሆን እንዳለበት በመደንገጉ ገቢው በእጅጉ ቀንሷል፡፡ ከአባላት ሊሰበሰብ የቻለው ገቢ አነስተኛ ከመሆኑም ሌላ ጉባኤው ለመቋቋሚያ ብሎ አሥራ ስምንት ዓመታት ሙሉ በማጠራቀም በባንክ ያስቀመጠው ገንዘብ በበጎ አድራጎት ድርጅቶች እና ማህበራት ኤጀንሲ ታግዶበት ለማስለቀቅ በክስ ላይ ይገኛል፡፡ `ሰመጉ` ላለፉት 20 ዓመታት በ12 ቅርንጫፎች እና ለሰብዓዊ መብት ዴሞክራሲ እና የህግ የበላይነት መስፈን ፅኑ ፍላጎት ባላቸው ሠራተኞቹ የሰብአዊ መብት ተጠቂዎች ለጉዳታቸው ድምፅ እንዲያገኙ እና አጥፊዎቹም እንዲታረሙ በሰፊው ተንቀሳቅሷል፡፡ ከላይ የተጠቀሰው አዋጅ እስከወጣበት ጊዜም `ሰመጉ` 58 ሠራተመፐች 3 የሥራ ሂደቶች እና 8 ንዑስ የሥራ ሂደቶች የነበሩት ሲሆን በ2001 ብቻ በ16 የሰብአዊ መብት ጥሰት መርማሪዎች እና በ12 ቅርንጫፎቹ በመንቀሳቀስ 1723 የሰብአዊ መብት ምርመራዎችን አድርጓል፤ 3 መደበኛ ሪፖርቶችን እና 6 ልዩ መግለጫዎችን አሳትሟል፡፡ አዋጅ 621/2001 ከወጣ ጊዜ ጀምሮም በተከተለው አሉታዊ ተጽዕኖ ምክንያት አቅሙ በመዳከሙ ዘጠኝ ቅርንጫፎቹን ለመዝጋት የተገደደ ሲሆን 85% ሠራተኞቹንም አጥቷል፡፡ ይህም `ሰመጉ`በመላው ኢትዮጵያ የሰብአዊ መብት ተጎጂዎችን ጩኽት በማሰማት እና ከጎናቸው በመቆም ሲያደርግ የነበረውን የማይተካ ሚና ያስተጓጎለበት ከመሆኑም በተጨማሪ በኢ.ፌ.ዲ.ሪ ህገ መንግሥት ማንኛውም ሰው ለማንኛውም ዓላማ ማህበር የማደራጀት መብት አለው የሚለው ድንጋጌ ከማጠናከር ይልቅ ውጤት አልባ የሚያደርግ ነው፡፡ በተለይም የኢትዮጵያ ህዝብ ድምፁን ከማጠናከር ይልቅ ውጤት አልባ የሚያደርግ ነው፡ ፡ በተለይም የኢትዮጵያ ህዝብ ድምፁን ሲያሰማበት የነበረውን `ሰመጉ`ን በማዳከም ዋናው የህጉ ተጎጅ `ሰመጉ` ሳይሆን ሲያገለግለው እና ድምፁን ሲያሰማለት የነበረው ህዝቡ ነው፡፡ ምንም እንኳን ይህ ሁኔታ ከፍተኛ ጫና ያሣደረብን ቢሆንም ሰመጉ በሰብአዊ መብት፣ ዲሞክራሲ እና በህግ የበላይነት ፅኑ እምነት ባላቸው ኢትዮጵያውያን በመታገዝ ሥራዎቹን ቀጥሏል ለወደፊትም ይቀጥላል፡፡ አሁንም ባሉት ሠራተኞ በመታገዝ 5 ልዩ መግለጫዎችን እና 1 መደበኛ ሪፖርት አውጥቷል፡፡ ጉባኤያችን እስካአሁን ሲታገል የቆየው ለህዝብ መብቶች መከበር እንደመሆኑ ኢትዮጵያውያን ሁሉ ሊደግፉት ይገባል የሚል እምነት አለን ስለሆነም ገቢ ለመሰብሰብ በምናደርገው ጥረት ሁሉ ተካፋይ እንድትሆኑ ከአደራ ጭምር እናሳስባለን፡፡” ብለዋል፡፡
2ኛ ዓመት ቅጽ.2 ቁ.15 ዜና ፍኖተ ነፃነት ማክሰኞ ጥቅምት 28 ቀን 2004 ዓ.ም. የሠራተኞችን ደሞዝ ለመቀማት ሲል 3ሰው ገድሎ 2 ሰው ያቆሰለው ፖሊስ በቁጥጥር ሥር ዋለ በኦሮሚያ ክልላዊ መንግስት ሰሜን ሸዋ ዞን የምትገኝኘው የያያ ወረዳ አስተዳደር ሠራተኞች የጥቅምት ወር ደሞዝ ለመዝረፍ ሦስት ሰው ገሎ ሁለት ሰው ያቆሰለው የወረዳው ፖሊስ በቁጥጥር ሥር መዋሉን የዜና ምንጮቻችን በተለይ ለፍኖተ ነፃነት ጋዜጣ ገለጹ፡፡ እንደ ዜና ምንጮቻችን ገለጻ ከሆነ “ጥቅምት 20 ቀን 2004 ዓ.ም አንድ ሚሊዮን ብር ይሆናል የሚባለውን የወረዳውን የመንግስት ሠራተኖች ደሞዝ ለማምጣት ከወረዳው ፍቼ ከተማ ንግድ ባንክ ይመጣሉ፡፡ ግንዘቡን ለማምጣት የመጡት ሦስት ሠራተኞች አንድ ፖሊስና አንድ ሹፌር በጠቅላላ አምስት ሰዎች ነበሩ፡፡ ከነዚህ ውስጥ አንዷ ሠራተኛ ነፍሰጡር ነበረች፡፡ ለጊዜው በባንክ ያለው 12ሺ ብር ብቻ ነው ባንክ ውስጥ ያለው ተብለው ያንን እንደተሰጣቸው” ምንጮቻችን ገልፀዋል፡፡ በመቀጠልም የዜና ምንጮቻችን እንደሚሉት “የተሰጣቸውን ብር 12ሺ ይዘው ወደ ወረዳቸው ሊንቀሳቀሱ ሲሉ አንድ ሌላ የወረዳው ፖሊስ ይዛችሁኝ ሂዱ ብሎ ትብብር ይጠይቃቸዋል፡፡ እነሱም እሺ ብለው አሳፈሩት ጉዞ ጀምረው ገጠር ሲደርሱ ያ በልመና የተሳፈረው ፖሊስ “ሽንት ሰለያዘኝ አንዴ ሽንቴን ልሽና” ብሎ ጠየቃቸው፡ ፡ አሁንም እሺ ብለው መኪና አቆሙለት፡ ፡ ከወረደ በኃላ መሣሪያውን አውቶማቲክ ላይ አድርጐ በቅድሚያ ፖሊሱን ከመታው በኋላ ከዚያ በተሳፈሩት ላይ በጠቅላላ ጥይት አርከፈከፈባቸው፡ ፡ ሁለት ወዲያውኑ ሲሞቱ ሌሎቹ ቆሰሉ፡፡ ገንዘቡን አንስቶ ለማምለጥ ሞከረ፡፡ ጥይት ጨርሶ ስለነበር የአካባቢው አርሶ አደሮች ከበው በዱላ ቀጥቅጠው ከያዙት በኋላ ወዲያውኑ ለፖሊስ አስረክበውታል፡፡ የቆሰሉት ሦስቱ አዲስ አበባ ጥቁር አንበሳ ሆስፒታል እንደደረሱ ፖሊሱ በጠና ተጐድቶ ስለነበር ወዲያውኑ ሲሞት፤ አንዱ ተሽሎት ከሆስፒታል ሲወጣ ነፍሰጡሯ እስከ አሁን ሆስፒታል በከፍተኛ ጉዳት ላይ ትገናለች፡፡” ብለዋል፡፡ ስለጉዳዩ መረጃ እንዲሰጡን የፍቼ ከተማ ዞን ፖሊስ ጠይቀን ስማቸውን ለመጥቀስ ያልፈለጉ ሰው “የተሟላ መረጃ ሊነግሩአችሁ የሚችሉት ህዝብ ግንኙነቶች ናቸው፡ ፡ እነሱ በአሁኑ ጊዜ የሉም፡፡ ለጊዜው ልሰጣችሁ ይምችለው መረጃው ተጠናቅሮ ለኦሮሚያ ፖሊስ ተላልፏል” በማለት መልስ ሰጥተውናል፡፡ በተያያዘ ዜና በዚህ ዕለት ማለትም ጥቅምት 20 ቀን 2004 ዓ.ም በዚሁ በፍቼ ቆላማው አካባቢ ልዩ ቦታው ግራር አዲስ ጌ ቀበሌ ገ/ማህበር ውስጥ “አንድ ታጣቂ ህዝቡን ሰብሰባ ውጡ እያለ በየቤቱ እየዞረ በዱላ ሲደባደብ በጥይት ተገድሏል” ሲሉ የዜና ምንጮቻችን ገልጸዋል፡፡ እንደ ዜና ምንጮቻችን ገለጻ “በግድያ ተጠርጣሪው ነው የተባለው ግለሰብ ከሦስት ቀን በኋላ ለመንግስት እጁን ሰጥቷል” ብለዋል፡፡ በዚህም ጉዳይ ያነጋገርናቸው የዞኑ ፖሊስ “ግጭቱ የተፈጠረው በሁለት ታጣቂዎች መካከል ነው፡፡ በአካባቢው ማህበራዊ ፍ/ቤት ተካሰው ነበር፡ ፡ ተይዞ እንዲቀርብ የተወሰነበት ታጣቂ ቤቱን ዘግቶ እንቢተኛ በመሆኑ ለማስወጣት ሲሞክሩ ከቤት ውስጥ በተተኮሰ ጥይት አንድ ታጣቂ ሞቷል፡፡ ቤት ውስጥ የነበረው ታጣቂ ለጊዜው የተሰወረ ቢሆንም በህዝብ ትብብርና በፖሊስ ጥረት ተጠርጣሪው በቁጥጥር ሥር ውሎአል፡፡ ጉዳዩ በምርመራ ላይ ነው” በማለት መልስ ሰጥተውናል፡፡ የደብረብርሃን ከንቲባና ባለሥልጣናት በሙስና ተጠርጥረው መታሰራቸው ተገለፀ የዞኑ ደን ልማት ሽያጭ መነጋገሪያ ሆኖአል በአማራ ብሔራዊ ክልላዊ መንግስት ሰሜን ሸዋ ዞን ዋና ከተማ የሆነችው ደብረ ብርሃን ከተማ ከንቲባ የሆኑት “አቶ ስዩም ተፈራና በመሬት አስተዳደርና በልዩ ልዩ የሥራ ኃላፊነት ላይ የነበሩት የዞኑ ከፍተኛ ባለሥልጣናት ከሙስና ጋር በተያያዘ ተጠርጥረው በእስር ላይ እንደሚገኙ” የዜና ምንጮቻችን በተለይ ለፍኖተ ነጻነት ጋዜጣ ገለጹ፡፡ እንደ መረጃ ምንጮቻችን ገለጻ ከሆነ “የዞኑ ነዋሪዎች በተለያየ ጊዜ በመልካም አስተዳደር እጦት ለተለያዩ አካላት አቤቱታ ቢቀርብም ፍትህ ማግኘት አይቻልም ነበር፡፡ በጂማ ከተማ የተቃጠለው ውሃ ልማትና ዐቃቤ ህግ ጽ/ቤት አነጋጋሪ መሆኑ ተገለፀ በኦሮሚያ ክልላዊ መንግስት ጂማ ዞን ዋና ከተማ በሆነችው ጂማ ከተማ ውስጥ ልዩ ቦታው “ውሃ ልማት” በሚባል አካባቢ ኖክ ማደያ ፊት ለፊትና ከፍ/ቤት ጐን የሚገኙት የውሃ ልማትና የዐቃቢ ህግ ጽ/ቤቶች ሰሞኑን ሙሉ በሙሉ በእሳት ቃጠሎ መውደማቸው በከተማው አነጋጋሪ ጉዳይ መሆኑን የዜና ምንጮቻችን ገለጹ፡፡ እንደ ዜና ምንጮቻችን ገለጻ በ2003 ዓ.ም ለምዕራብ ኦሮሚያ (ጂማ፣ ምዕራብ ወለጋ፣ ምስራቅ ወለጋና፣ ኢሊባቦር ዞኖች…) በገጠራማ ሥፍራዎች ለውሃ ቁፋሮ ከፌዴራል መንግስት ህጋዊ የሆኑ ይዞታዎችን እየነጠቁ ለሚፈልጉት እየሰጡ ዜጐችን ሲያንከራትቱ፣ ምሪት ቦታዎችን እንዳሻቸው ለፈለጉት ሲሰጡ ከልካይ አልነበራቸውም፡፡ፍትህ ሲያዛቡ ጠያቂም አልነበራቸውም፡፡ የአካባቢው ህዝብ አድማጭ አልነበረውም፡፡ የሚቃወማቸውንና ልክ አይደለችሁም የሚላቸውን ተለጣፊ ስም እየሰጡ እያሳሰሩና ከኑሮው እያፈናቀሉ ቆይተዋል፡፡ ዛሬ ለገዢዎች ባልተመቿቸው ወቅት ጠብቀው ማሰራቸው የዘገየ እርምጃ ነው” ሲሉ በቁጭትና በሐዘን ገልፀዋል፡፡ በተያያዘ ዜና “ከጣርማ በር መዘዞ ባሽ የሚገኘው ከተመደበው በጀት ውስጥ 13 ሚሊዮን ብር ጉድለት በማሳየቱ በባለሥልጣኖች ላይ ክስ ተከፍቶ ጉዳዩን የፌዴራል ዋናው ኦዲተር መ/ቤት ካሸገው በኋላ ክሱን የከፈተው የዐቃቢ ህግ ጽ/ቤት ኦዲት ሊደረግ የነበረው የውሃ ልማት ጽ/ቤት በአንድ ቀንና ሰዓት መቃጠላቸው እያነጋገር ነው” ሲሉ አብራርተዋል፡፡ የመረጃ ምንጫችን እንደሚሉት “የእሳት ቃጠሎው ርብርብ አድርጐ ንብረትን፣ ገንዘብንና ሰነዶችን ማትረፍ ሲቻል ተቃጥሎ እንዲወድም የተፈለገበት ምክንያት ግልጽ አይደለም፡፡ ካሉ በኋላ ሰፊ የባህር ዛፍና የጥድ ደን ግልጽነት በጐደለው ሽያጭ ተሸጦ እየተጨፈጨፈ ነው” ሲሉ አንዳንድ የአካባቢው ነዋሪዎች ለዝግጅት ክፍላችን ገለጹ፡፡ እንደ ነዋሪዎቹ ገለጻ “ከጣርማ በር መዘዞ ከመዘዞ መካከል ባሽ የሚገኘው የሌባ መስቀያ የሚባለው ደን ብቻውን በእግር ሁለት ሰዓት ያስኬዳል፡፡ ከጣርማ በር እስከ ባሽ ድረስ በመኪና የአንድ ሰዓት መንገድ ነው፡፡ ይህንን በ10 ሚሊዮኖች የሚቆጠረውን ደን እንደ ተራ እቃ በስውር መሸጥ እና ጭፍጨፋ መጀመር አነጋጋሪ ነው” ሲሉ ያብራራሉ፡፡ ምናልባት ከፍተኛ የመንግስት ባለሥልጣን እጅ ሳይኖርበት አይቀርም” በማለት ጥርጣሬአቸውን ገልፀዋል፡፡ በጉዳዩ ላይ አስተያየት እንዲሰጡን የጂማ ከተማ ፖሊስ ደውለን ነበር፡፡ ስማቸውን ለመጥቀስ ያልፈለጉ አንድ ግለሰብ ጥያቄያችንን ካዳመጡ በኋላ “ጉዳዩ በምርመራ ላይ ያለ በመሆኑ አስተያየት ልንሰጣችሁ አንችልም” በማለታቸው ዜናውን ሚዛናዊ ማድረግ አልቻልንም፡፡ አርቲስት ደበበ እሸቱ ተጨማሪ ቀነ ቀጠሮ ተጠየቀበት በ ”ሽብር” ተጠርጥሮ ማዕከላዊ እስር ቤት የሚገኘው አርቲስት ደበበ እሸቱ ጥቅምት 24 ቀን 2004 ዓ.ም አራዳ ምድብ ችሎት ተቀጥሮ እንደነበር ይታወሳል፡፡ አርቲስት ደበበ በቀጠሮው ቀን ከማዕከላዊ እስር ቤት ወደ ችሎት ቀርቧል፡፡ ችሎቱን ለመከታተልም የተጠርጣሪው ቤተሰብም ሆነ ጋዜጠኞች እንዳይገቡ የተከለከለ ሲሆን ተጨማሪ የ28 ቀን ቀነ ቀጠሮ ተጠይቆበታል ሲሉ ጠበቃው በተለይም ለዝግጅት ክፍላችን ገልፀዋል፡፡ ተጠርጣሪውም ጥቅምት 24 ቀን 2004 ዓ.ም ችሎት እስከቀረቡበት ጊዜ ድረስ በማዕከለዊ እስር ቤት ከጠበቃቸው ጋር እንዲገናኙ ባለመፈቀዱ ጠበቃው ችሎት ፊት ከደንበኛቸው ጋር እንዲመክሩ በጠየቁት መሠረት ተፈቅዶላቸዋል ሲሉ ምንጮቻችን ጠቁመዋል፡፡ በዚህም ክቡር ፍ/ቤቱ ተጠርጣሪው ከጠበቃቸው ጋር የመገናኘት ሕገ መራግሥታዊ መብታቸው መሆኑንና ሊከለከሉ እንደማይገባ ለመርማሪው ፖሊስ በማሳሰባቸው ጠበቃቸውም ተግባራዊ መሆኑን ለማረጋገጥ ዛሬ ወይም ነገ ማዕከላዊ እስር ቤት ሄደው ደንበኛቸው አርቲስት ደበበ እሸቱን ለማነጋገር መወሰናቸውን በተለይም ለዝግጅት ክፍላችን ገልፀዋል፡፡ 11 በናይጄሪያ 150 ሰዎች በአጥፍቶ ጠፊዎች መገደላቸው ተገለፀ በሰሜን ናይጄሪያ ደማቱሩ ከተማ 150 ሰዎች በአጥፍቶ ጠፊዎች ቦምብና በጠብመንጃ በተፈጠረው ተኩስ ጥቃት ያለፈው ቅዳሜ መገደላቸው ተገለፀ፡፡ ለጥቃቱ “ይሄነስ” የተባለው እስላማዊ ቡድን እጅ አለበት ብለዋል” ሲሉ የሀገሪቱን ባለሥልጣናትን ጠቅሶ ቢቢሲ ዘግቧል፡፡ ይህንንም አስመልክቶ የፕሬዘዳንት ጉድላክ ጆናታን ቃል አቀባይ ሩበን አባቲ ጥቃቱ የተፈፀመው ከ5 በማያንሱ አጥፋቶ ጠፊዎች እንደሆነና ጉዳዩንም የሚመለከተው አካል እያጣራ እንዳለ አስታውቀዋል፡ ፡ ቃል አቀባዩ አያይዘውም አሁን በአካባቢው ምንም የፀጥታ ችግር እንደሌለና ጥቃቱን አስተባብረዋል ተብለው የተጠረጠሩትም በእስር ላይ እንደሚገኙ አስታውቀዋል ሲሉ የሀገሪቱ መገናኛ ብዙኋን ዘግበዋል፡፡ በኬንያ ቱሪስት መዳረሻ ኬንያዊ ሾፌር ሲገደል ስዊዘርላንዳዊ ጐብኚ መቁሰሏ ተገለፀ በኬንያ ምስራቃዊ ክፍል “ጌም ፓርክ” በተባለው የቱሪስት መዳረሻ ስዊዘርላንዳዊ ጐብኚዎችን ይዞ የነበረው ኬንያዊ ሾፌር ባልታወቁ ታጣቂዎች ሲገደል አንድ ስዊዘርላንዳዊት ጐብኝ መቁሰሏን የፈረንሳይዩ የዜና ወኪል ኤ ኤፍ ፒ ዘግቧል፡፡ ባለፈው አርብ በተፈፀመ ጥቃት በከፍተኛ ደረጃ የቆሰለችው ስዊዘርላንዳዊት ቱሪስት ወደ አቅራቢያ ሆስፒታል ሄዳ የሕክምና እርዳታ እየተደረገላት እንደሆነና አብሯት የነበረው ስዊዘርላንዳዊ የመቁሰል አደጋ እንዳልገጠመው የኬንያ የውጭ ጉዳይ ሚኒስቴር ቃል አቀባይ ስቴፈን ቮን ቢሎው አስታውቀዋል፡፡ ኬንያ በቱሪዝም ከፍተኛ የውጭ ምንዛሪ የምታገኝ ሀገር ስትሆን ከዚህ በፊት በመስከረም ወር እንግሊዛዊ ጐብኚ ሲገደል ባለቤቱ ታግታ አንደነበር ይታወሳል፡ ፡ በተመሳሳይም በጥቅምት ወር አንድ ፈረንሳያዊት እና ሁለት ስፔይናዊ ዜጐች ጥቃት እንደደረሰባቸው ተዘግቧል፡ ፡ ይህንንም አስመልክቶ ኬንያ ከቱሪስት የምታገኛቸው ገቢዎች እንዳይቀንስ ስጋት የፈጠረ ሲሆን የሀገሪቱ መንግሥት በበኩሉ ድርጊቱን የሚፈፅሙ ያልታወቁ ታጣቂዎችን በቅርቡ በቁጥጥር ሥር እንደሚያውል ገልጿል፡፡ ዓለም አቀፉ የገንዘብ ድርጅት ለኮትዲቯር 616 ሚሊዮን ዶላር ብድር አፀደቀ ኮትዲቯር ካለፈው ዓመት ምርጫ ውጤት ጋር በተያያዘ በተፈጠረ ችግር ከፍተኛ የምጣኔ ሃብት ውድቀት ተከስቶ እንደነበር ይታወቃል፡፡ ይህ ምጣኔ ሃብት እንዲያንሰራራ ፕሬዘዳንት ኦታራ ዓለም አቀፍ አበዳሪ ተቋማትን የተማፀኑ ሲሆን በዚህም መሠረት ዓለም አቀፉ የገንዘብ ድርጅት 616 ሚሊዮን ዶላር ብድር ያለፈው አርብ ዕለት ማፅደቁ ተጠቁሟል፡፡ በተያያዘ ዜና ባለፈው የኮትዲቯር ምርጫ ተሸንፈው የነበሩት ሎረንት ባግቦ “ስልጣን አልለቅም” በሚል በተፈጠረው አለመግባባት 3ሺህ ሰዎች መገደላቸውን አስመልክቶ በወቅቱ ጥቂት የሀገሪቱ አመራሮች ላይ የኦታራ መንግስት ክስ መስርቷል፡፡ ከተከሳሾችም መካከል የቀድሞ ፕሬዘዳንት ሎረንት ባግቦ፣ 24 ሌሎች ከፍተኛ የመንግስት ባለሥልጣናት እና 57 የሀገሪቱ ወታደራዊ አመራሮች ይገኙበታል ሲል የፈረንሣዩ የዜና ወኪል ዘግቧል፡፡ www.andinet.org.et
Page 1 and 2: 2ኛ ዓመት ቅጽ.2 ቁ.15 ፍ
Page 3 and 4: 2ኛ ዓመት ቅጽ.2 ቁ.15 ዳ
Page 5 and 6: 2ኛ ዓመት ቅጽ.2 ቁ.15 ፖ
Page 7 and 8: 2ኛ ዓመት ቅጽ.2 ቁ.15 በ
Page 9: 2ኛ ዓመት ቅጽ.2 ቁ.15 ከ
Page 13 and 14: 2ኛ ዓመት ቅጽ.2 ቁ.15 ፍ
Page 15 and 16: 2ኛ ዓመት ቅጽ.2 ቁ.15 መ

ምንጭ - Ethiopia: A voice for the voiceless

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?