ምንጭ - Ethiopia: A voice for the voiceless

More documents

Recommendations

Info

6 www.andinet.org.et በማህበራችሁና በቻይና ኩባንያ በሚሰሩ ዜጐቻችን ላይ ከፍተኛ በደልና ግፍ እየተፈፀመ ነው ይባላል፡፡ እውነት ነው፡፡ ካለስ የሚፈፀመው በደል ምንድነው? - እውነት ነው፡፡ እጅግ አሰቃቂ ግፍ እየተፈጸመብን ነው፡፡ ዋናው ጉዳይ ቻይናውያን በእኛ ሕግ ተዳደሩ ይሉናል፡፡ እኛ ደግሞ የለም፤ በአገራችን ሕገ-መንግሥትና በአዋጅ 377/96 ሕግ መሠረት እንተዳደር እንላለን፡፡ ሕገ መንግሥቱ አንቀጽ 55/ን/አ/3 የተሰጠን የዜግነት መብት ይከበርልን እንላለን፡ ፡ ቻይናውያን ሕገ-መንግሥታችሁንም የአዋጅ ሕጋችሁንም አናውቅም ብለው በገዛ አገራችን እንደ ዕቃ እየተጫወቱብን ነው፡፡ በጉልበታችን፤ በጊዜአችንና በሞራላችን ላይ ብቻ ሳይሆን የሰብአዊና የዴሞክራሲያዊ መብት ጥሰት፣የአካል ጉዳትና በሴት እህቶቻችን ላይ የፆታ ጥቃት እየተፈፀመ ነው፡፡ የውል ስምምነት የላችሁም? ከሌላችሁስ እንዲኖራችሁ አልሞከራችሁም? - በአገራችን ካለው የሥራ እጦት መጀመሪያ ስንቀጠር ሠርተን እንብላ እያልን ተቀጠርን፡፡ መብታችን አልከበር ሲል፤ጥቃት ሲደርስብን፤በማህበር ተደራጅተን መብታችንን ለማስከበር ሞክረን፡፡ የሰራተኛው ብዛት 720 /ሰባት መቶ ሃያ/ ነው፡፡ 3 ጊዜ ማሕበሩን ለማፍረስ ተሞከረ፡፡ ሆኖም ግን አልቻሉም፡፡ ቀጥሎ እየነጣጠሉ ማጥቃት ጀመሩ፡፡ የማሕበሩ አመራር በመሆኑ የደረሰ የተለየ የሚባል ጥቃት አለ? በማስረጃ ሊገልጹልኝ ይችላሉ? - አዎ፡፡ የማሕበራችን መስራች የሆነው አቶ አረጋኸኝ ተፈሪ የሚባል የ24 ዓመት ወጣት አለ፡፡ ማሕበሩን ለምን አቋቋምክ? ለምን አታፈርስም? ብለው ቢያዙት እንቢ በማለቱ የተወሰደበትን ጥቃት ልንገርህ፡፡ ሚስተር ማ የሚባል ቻይናዊ ከአንድ ሺ ኪ.ግ በላይ የሆነ የስሚንቶ ማቡኪያ በሃፍቼ ፔን ማሽን ብድግ ካደረገ በኋላ ከሥር ሆነህ ስሚንቶውን ፈቅፍቅልኝ አለው፡ ፡ ይህ ሠራተኛ በታዘዘው መሠረት ከሥር ገብቶ ስሚንቶውን መፈቅፈቅ ጀመረ፡፡ ማሽኑን አውርዶ አስቀመጠበት፡፡ አረጋኸኝ ከሥር ሆኖ በሲቃ ሲጮህ ለ49 ደቂቃ በላዩ ላይ አስቀመጠበት፡ ፡ አረጋኸኝ ከዚያ ሲወጣ ከሰውነቱ ሦስት አጥንት ወጥቷል፡፡ ሽንቱን መቆጣጠር አልቻለም፡፡ ዛሬ አይነምድሩን እናቱ በጓንት ያፀዳዱለታል፡፡ የህክምና ፋይሉ ዮርዳኖስ ሆስፒታል ይገኛል፡ ፡ ዮርዳኖስ ሆስፒታል 15 ቀን ካስተኙት በኋላ አውጥተው እንዲሞት ተፈልጐ በአንድ ሆቴል ለ3 ቀን አስተኙት፡፡ ሆኖም ግን በቤተሰብ ጥረት ተረፈ፡፡ ማህበራችንን ከመሠረቱት ሰባት ሰዎች አንዱ ነው፡፡ በማህበሩ ውስጥ ንቁ ተሳትፎ ከሚያደርጉ መካከል አረጋኸኝ ተፈራ ግንባር ቀደም ነበር፡፡ ዛሬ አረጋኸኝ ሽንቱን መቆጣጠር አይችልም፡፡ የአልጋ ቁራኛ ሆኗል፡፡ ይህ የደረሰበት ሰው ነኝ፤ አገር አለኝ፤ መብቴን በሕገ-መንግሥቱና በአዋጁ መሠረት መብቴን አስከብራለሁ፤ መንግሥትም ከጐኔ ይቆምልኛል ብሎ በማመኑ ነበር፡፡ ነገር ግን አልሆነም፡፡ ወንድሞቹን ያስተምር ነበር እናቱን የሚጦር እሱ ነው፡፡ በአሁኑ ጊዜ ከ6ቱ ወንድሞቹ አራቱ ትምህርታቸውን አቋርጠው ልመና ገብተዋል፡፡ ለአረጋኸኝ ምግብ ያስፈልገዋል፡፡ አረጋኸኝን ለሚያስታምሙ እናቱም ምግብ ያስፈልጋታቸዋል፡፡ የቀረነውን አመራሮች የሚያድን ኃይል ተመድቦብን ሕይወታችን አደጋ ውስጥ ወድቋል፡፡ በገዛ አገራችን መብታችንን በመጠየቃችን የሕይወት ዋስትና አጥተን ዛሬ የምንኖረው ተሸሽገን ነው፡ ፡ እኛ የጠየቅነው ሕገ መንግሥቱ ይከበር! ሕገ መንግሥስቱ የሰጠን መብት ይከበርልን ነው፡፡ ሕገ መንግሥቱን ቻይናውያን አንቀበልም ሲሉ የመንግሥት አካላትም በተገላቢጦሽ እኛን እንደወንጀለኛ አይተው እያሳደዱን ነው፡፡ እያሳደዱን ያሉት ሠራዊት ሕጋዊ ሠራዊት መሆኑን እየተጠራጠርን ነው፡፡ በማን መዋቅር የተደራጀ ሠራዊት በማን እንደሚታዘዝም አልገባንም፡ ፡ በዚህ አጋጣሚ የተደቀነብን የሕይወት አደጋ ለሚመለከተው ሁሉ አሳውቃችሁልን ሕይወታችንን አትርፍልን፡፡ በሌላ አመራር ወይም አባል ላይ እንደዚህ ዓይነት የደረሰ ጉልህ በደል ይኖር ይሆን? - 17 አባሎቻችን ከፍተኛ የአካል ጉዳት ደርሶባቸው ለእንግልትና ለሥቃይ ተዳርገዋል፡፡ ህክምና አጥተው አካላቸው ተበላሽቶ በቁስል እየተሰቃዩ ናቸው፡፡ ለምን እንዴት ብሎ የሚጠይቅ ሠራተኛ ካለ በሎደር አፈር ይደፋበታል፡፡ በየዕለቱ በሴት እህቶቻችን ላይ አስገድዶ መድፈር ይፈፀምባቸዋል፡፡ ለየትኛውም የመንግሥት አካል ብታመለክት መልስ አታገኝም፡፡ ፍኖተ ነፃነት ማክሰኞ ጥቅምት 28 ቀን 2004 ዓ.ም. ቆይታ - “ቻይናውያን ሕገ-መንግሥታችሁንም የአዋጅ ሕጋችሁንም አናውቅም ብለዋል” አፍህን ሰብስበህ ሥራህን ሥራ እንባላለን፡፡ ለቻይና እስከሰራችሁ ድረስ፤ ቻይና ደሞዝ እስከፈለጋችሁ ድረስ፤ በቻይና ሕግ መተዳደር አለባችሁ ይሉናል፡፡ በቻይና ሕግ ማህበር ማቋቋም ክልክል ነው፡፡ በቻይና ሕግ ሐሳብን በነጻነት መናገር አይቻልም፡ ፡ መሰብሰብ ወንጀል ነው፡፡ ሐሳብን በነጻነት መናገር አይቻልም፡ ፡ ጋሻው ጣሰው የተባለ አንድ አባላችን ጥር 7 ቀን 2003 ዓ.ም በሰርግ ሚስት አገባ፡፡ ጥር 8 ቀን 2004 ዓ.ም አስጠርተው በሰርግህ ዕለት አንድ ቻይና የሚለብሰው ነጭ ተመሳሳይ ጃኬት ለምን ለበስክ ብለው ደብድበው የዘር ፍሬውን አበላሽተውታል፡ ፡ የዚህን ሠራተኛ የዘር ፍሬ ለማበላሸት የፈፀሙበት ስቃይ እነዚህ ሰዎች እንደ ሰው የሚያስቡ ናቸው የሚያስኝ ነው? ይህ ሰራተኛችን አሁንም በአካል አለ፡፡ ልታነጋግሩት ትችላላችሁ፡፡ ከአካል ጉዳትና ከሴቶች መደፈር ሌላስ የሚጠቀስ ጥቃት ይኖራል? - እየተፈፀመ ያለው ጥቃት ተዘርዝሮ የሚያልቅ አይደለም፡፡ የብሔራዊና የሃይማኖት በዓላትን እንዳናከብር ተከልክለናል፡፡ በዚሁ ምክንያት 5 የክርስትና፣3 የእስልምና በዓላትን፣የአድዋና የሜዴይ በዓላትን እንዳናከብር ተከለከልን፡፡ የራሳችንን ብሔራዊ በዓላት ተከልክለን በአገራችን ተቀምጠን የቻይናን የጐማ በዓል ተገደን አንድናከብር እየተደረገ ነው፡፡ ይህ ሁሉ በደል ሲፈፀም የት የት አመለከታችሁ? ምን መልስ ተሰጣችሁ? - መጀመሪያ አካባቢ የነበረን ግንዛቤ ቻይናውያን በኢትዮጵያውያን ላይ ለሚያደርሱብን ጥቃት አቤቱታ አቅርበን ከአንዳንድ የመንግሥት ባለሥልጣናት ፍትህ ስናጣ የመሰለን የባለሥልጣናት የሙስና ውጤት ነው፤እያልን እሱን ትተን ወደ ሚቀጥለው ባለሥልጣን እናመለክት ነበር፡፡ በመጨረሻ ላይ ግን እንደምናየው የመንግሥት አቋም ነው፡፡ መንግሥት ከቻይናውያን ጥቅም እስካገኘ ድረስ በዜጐች ላይ ምንም ጥቃት ቢደርስ የፈለገው ግፍ ቢፈጸም ማየትም መስማትም አለመፈለጋቸውን ነው የተረዳነው፡፡ እንደዚህ ለማለት የሚያበቃችሁ ምንድነው? በቀጥታ ቀርባችሁ ለመጨረሻ ጊዜ ያነጋገራችሁት ከፍተኛ የመንግሥት ባለሥልጣን ማነው? ምንስ መልስ ሰጡዋችሁ? - ሌላውን ልተወውና ሁለት ቦታዎችን ብቻ ልግለጽልህ፡፡ ለህዝብ ተወካዮች ም/ቤት ሕግና አስተዳደር ጉዳዮች ቋሚ ኮሚቴ አመለከትን፡፡ የፓርላማ አባል የሆኑት የተከበሩ አቶ ብርሃኑ 2ኛ ዓመት ቅጽ.2 ቁ.15 አቶ ኩራባቸው ፍቅሩ ገ/ማርያም የዋልዳ ሆጀቶታ ዳንዲ ደራርቱ አርሲ (W H D D A) የቻይና ሠራተኞች ማህበር ሊቀመንበር ናቸው፡፡ የቻይና ኩባንያዎች በማሕበራቸውና በዜጐቻችን ላይ እያደረሰ ነው በሚባለው ጉዳይ ላይ ባልደረባችን ብዙአየሁ ወንድሙ አነጋግሮአቸዋል፡፡ አበበ ሥፍራው ድረስ ሄደው ተመልክተዋል፡፡ ሠራተኛው የደረሰበትን ነገር ሁሉ አስረድቷቸዋል፡፡ ተመልሰው ከሄዱ በኋላ ትልቅ መፍትሔ እናገኛለን ብለን ተስፋ አድርገን ነበር፡፡ ምንም መልስ አላገኘንም፡፡ ለጠ/ሚኒስትሩ ጽ/ቤት አመልክትን፡ ፡ መፍትሄ ስንጠብቅ ያገኘነው ውጤት በተገኘንበት ቦታ ሁሉ እያሳደዱ እርምጃ መውሰድ ጀመሩ፡፡ ቀይ ሽብራዊ ግርፍ ተፈጽሞብናል፡፡ ታስረን ተገልብጠን ተገርፈናል፡፡ ሱሪንና ቡታንታን አስወልቀው እጅና እግርን አስረው ገልብጠው ሰቅለው መጫወቻ አደረጉን፡፡ እንዲህ ተሰቅላችሁ የተገረፋችሁት የት ነው? በአርሲ ጮሌ ወረዳ ማኛ ላይ የፈጥኖ ደራሽ ፖሊስ ነው ይህንን የፈፀመብን፡ ፡ 51 አባሎቻችን ቀይ ሽብር ግርፍ ተፈጽሞብናል፡፡ በ7 አባሎቻችን ላይ ደግሞ ለምርመራ ተብለው ተወስደው በራሳቸው ላይ እንዲመሰክሩ አሰቃይተዋቸዋል፡፡ ኬሚካል ረጭተውባቸዋል፡፡ አእምሮአቸውን እንዲሰቱ አድርገዋቸዋል፡፡ ጥር 8 ቀን 2003 ዓ.ም ከፍተኛ ተኩስ ተከፍቶብን ሊፈጁን ሲሉ የሼክ አብዱራህማን ጉቺ የሚባል የእምነት ሥፍራ ያለ ህዝብ ወጥቶ ነው ያዳነን፡፡ ይህ የተጋነነ ወይም ማስረጃ የሌለው ነገር ነው ማለት አይቻልም? - ይኸውልህ ከወረዳው መስተዳድር ደብዳቤ አጽፈን በእጃችን ይገኛል፡፡ ለተፈፀመብን ጥቃት በጠቅላላ የሲዲና የጽሑፍ ሰነዶቻችን ይኽውልህ፡፡ ሁሉንም አይተህ ማረጋገጥ ትችላለህ፡፡ ሌሎች ሠራተኞችንም አነጋግር፡፡ ቻይናዊያን ይህንን ግፍ ለምን የሚፈጽሙ ይመስልሃል? ቻይናዊያን እንደሚታወቀው በሰብአዊ መብት ጥሰት በዓለም ላይ የታወቁ ናቸው፡፡ በተለይ ኢትዮጵያ ከመጡ በኃላ ባለቤትና ከልካይ የሌለው ዜጋ አገኙ፡፡ እጅግ አድርገው ናቁን፡፡ የዜግንነትና ሉዓላዊ ክብር የሚነካ ስድብ ይሰድቡናል፡፡ ለመናገር የማይቻል ፀያፍ ስድብ ይሰድቡናል፡፡ በሥራ ምክንያት ለሚደርስ የአካል ጉዳት ህክምናና ካሳ አገልግሎት መክፈል የለብንም ብለው ያምናሉ፡፡ በሠራተኛ ማህበር ተደራጅቶ መብትን መጠየቅ ትልቅ ወንጀል አድርገው ያያሉ፡፡ በሴቶች ላይ የሚፈጽሙትን አስገድዶ መድፈር እንደመብታቸው ይቆጥሩታል፡፡ በኢትዮጵያ ህግ አንተዳደርም ብለው አምነዋል፡፡ ከመንግሥት ጋር ያላቸውን ውል አናውቅም፡፡ በአዋጅ 377/96 ተከሰን ለአንድ ሠራተኛ አንድ ሺ ብር ከምንከፍል ለአንድ ባለሥልጣን አንድ ሚሊዮን ዶላር ሰጥተን ጉዳዩን ብንጨርስ ይሻላል ይላሉ፡፡ ምክንያቱን ሲገልጹ ለዘላቂ ጥቅም ለወደፊት ዓላማችን ይበጀናል ብለው ያምናሉ፡፡ እረፉ የሚላቸው ህግም ባለሥልጣንም ባለመኖሩ አጠናክረው ቀጥለዋል፡፡ የኢትዮጵያ መንግስት በቻይናዊያንና በኢትዮጵያኖች መካከል የሚነሳ አለመግባባቶችን በህግ ለመዳኘት ችግሩ ምንድነው ይላሉ? ይህ መንግሥት ካለበት ውጫዊና ውስጣዊ ችግር ምክንያት ይመስለኛል፡፡ መንግስት ከምዕራባዊያንና ከአሜሪካውያን ፊት ስላጣ ሙሉ በሙሉ በሚባል መልኩ ግንኙነቱን ወደ ቻይና አድርጓል፡፡ ቻይናን እንደ ከለላ መያዣ የፈለገ ይመስለኛል፡፡ ስለዚህ በምንም መልኩ የቻይናን ኩባንያ በአገሬ ላይ በዜጐች ላይ ይህንን አትፈጽሙ ለማለት ሞራል አላገኘም፡፡ እንዲያውም ከቻይና ጋር ግንኙነቱን ካረጋገጠና ካጠናከረ ጀምሮ ራሱ የእኛ መንግሥት በአገሪቱ ውስጥ ያለው የሰብአዊ መብት ጥሰት በእጅጉ ተጠናክሮ ቀጥሎአል፡፡ ልክ እንደቻይና ገዢው ፓርቲ ከሚያራምደው አመለካከትና ሐሳብ ውጪ አማራጭ ሐሳብን ማራመድ ከባድ ውንጀል እየሆነ ነው፡፡ ሚዲያውም የተለየ ሐሳብ እንዲያንሽራሽር አይፈልግም፡፡ በተጨማሪ ካለብን ድህነት ችግር በዜጐች ላይ የሚፈጸመውን ግፍና በደል አፍኖ እርዳታና ብድር ማግኘትን መርጧል፡ ፡ መንግስት ከዜጐች ይልቅ ገንዘብን የመረጠ ይመስላል፡፡ ምናልባትም የተለየ ውልና ስምምነትም ሊኖራቸው ይችላል፡፡ በመጨረሻም ያልጠቀስኩት ነገር አለ ካሉ አጠር አድርገው መግለጽ የሚፈልጉት ሐሳብ ይኖራል? በመጀመሪያ አሁንም እንደትላንትናው ደግመን ደጋግመን የምንጠይቀው መንግስት ኃላፊነቱን ይወጣ ነው፡፡ የአገሪቱን ህገመንግስትና ያወጣቸውን አዋጆች ያስከብር፡፡ የዜጐችን በደልና ግፍ ያድምጥ፡፡ መፍትሄ ይሰጠን እንላለን፡፡ በሁለተኛ ደረጃ የሰብአዊ መብት ተከራካሪዎች ነን፤ የፆታ ጥቃትን እንታገላለን፤ የሚሉ ሁሉ ጩኽታችንን ሰምተው ከጐናችን እንዲቆሙ በሠራተኛው ስም ጥሪዬን አቀርባለሁ፡፡ በገዛ አገራችን እየተፈፀመብን ያለውን እጅግ ዘግናኝ ግፍና ሰቆቃ በገለልተኛ አካል ተጣርቶ እርምጃ እንዲወሰድ እንዲደረግልን፤ ህክምና ምግብ አጥተው በስቃይ ላይ ላሉ የጥቃት ሰለባዎች እርዳታ ድርጅቶችም ሆኑ የመርዳት አቅም ያላቸው ሁሉ እጃቸውን እንዲዘረጉልን፤ አሁንም በሠራተኛ ማሕበሩ ስም እማፀናለሁ፡፡ በመጨረሻም መላው ኢትዮጵያውያን ሁሉ በአገሩ ላይ እየተፈፀመ ያለውን ግፍ ይረዳልን ማለት እውዳለሁ፡፡ እርማት በፍኖተ ነጻነት ጋዜጣ 2ኛ ዓመት ቅጽ 2 ቁጥር 14 ረቡዕ ጥቅምት 22 ቀን 2004ዓ.ም በወጣው እትም ዝግጅት ክፍላችን ከተከበሩ አቶ ግርማ ሰይፉ ጋር ቆይታ ማድረጉ ይታወቃል፡፡ በገጽ 6 አራተኛው አንቀጽ በስምንተኛው ስንኝ ላይ በሰጡት መልስ “የኢሰፓ አባል ነበርኩ” የሚለው በመቅረፀ ድምጽ ጥራት የተፈጠረ ችግር ስለሆነ “የኢሠፓ አባል አልነበርኩም” ተብሎ እንዲታረም እየገለጽን ለተፈጠረው ስህተት አንባቢያችንንና የተከበሩ አቶ ግርማ ሰይፉን ይቅርታ እንጠይቃለን፡፡
2ኛ ዓመት ቅጽ.2 ቁ.15 በተስፋዬ ደጉ ወቅታዊ ሐሙስ ጥቅምት 2 ቀን 2004 ዓ.ም ከጠዋቱ አራት ሰዓት ላይ በመድረክ ጽ/ቤት ጋዜጣዊ መግለጫ እየተሰጠ ነው፡፡ በስድስት የተቃዋሚ የፖለቲካ ፓርቲዎች የተመሰረተው መድረክ፣ ከቅንጅትነት ወደ ግንባርነት መሸጋገሩን ለማብሰር፡፡ የየፓርቲዎቹ አመራሮች ጋዜጣዊ መግለጫውን ለመስጠት መድረኩን ይዘዋል፡፡ የአገር ውስጥም የውጭ አገርም በርካታ ጋዜጠኞች ሁኔታውን ለመዘገብ በቦታው ተገኝተዋል፡፡ የኢትዮጵያ ቴሌቪዥንም ካሜራዎቹን ደቅኖ ከአንድ ሰዓት በላይ የተካሄደውን ጋዜጣዊ መግለጫ እየቀረፀው ይታያል፡፡ መግለጫው ተነበበ፡ ፡ መድረኩ ለጋዜጠኞች ክፍት ተደረገ፣ ለአመራሮቹ ጥያቄ እንዲያቀርቡ፡፡ የመጀመሪያዎቹ ሦስት ጥያቄዎች ከጋዜጠኞቹ ከተሰበሰቡ በኋላ፣ ለጥያቄዎቹ መልሶች መድረኩ ላይ ያሉት ዶ/ር መረራ ጉዲና መልስ መስጠት ጀምረዋል፡ ፡ ለመጀመሪያዎቹ ሁለት ጥያቄዎች በእርጋታ መልስ ሰጡ፡፡ ሦስተኛውን ጥያቄ ሲመልሱ ግን የተቆጡ መሰሉ፡፡ “እናንተ የኢሕአዴግ ካድሬዎች ግን መቼ ነው ፕሮፓጋዳችሁን መንዛት የምታቆሙት? መቼ ነው የምትተውን?” በማለት ጥያቄውን ወደ ጠየቃቸው ጋዜጠኛ እንደዋዛ እየተመለከቱ ጥያቄያቸውን ሰነዘሩ፡፡ ጋዜጠኛውም “ከኢሕአዴግ ቢሮ አልመጣሁም፡፡ የሬዲዮ ፋና ጋዜጠኛ ነኝ፡ ፡” ብሎ ጥያቄቸውን መለሰ፡፡ ዶ/ር መረራም ሃሳባቸውን ቀጠሉ፡፡ “ጋዜጠኛ ብትሆኑማ ጥሩ ነበር፡ ፡ የኢሕአዴግ ካድሬ እየሆናችሁ አስቸገራችሁን እንጂ፡፡” የሚል ምላሽ ከፋና ብሮድካስት ኮርፖሬት ለመጣው ጋዜጠኛ ሰጡ፡፡ ከፋና ብሮድካስት ኮርፖሬት የመጣው ጋዜጠኛ የጠየቀው ጥያቄ ያጠነጠነው የመድረክ “ግንባርን” የፈጠሩት ስድስቱ የፖለቲካ ፓርቲዎች ያላቸውን የአይዲዮሎጂ ልዩነትን የተመለከተ ነው፡፡ ጋዜጠኛው ስድስቱ ፓርቲዎች ያላቸው ተቃራኒ ሊባል የሚችል የአይድዮሎጂ ልዩነት “ግንባር” ለመፍጠር እንደማያስችላቸው ጠቃቅሶ፣ በመካከላቸው ያለውን የአይዲዮሎጂ ልዩነት የት እንዳደረሱት የሚሞግት ዓይነት ነበር፡፡ ከመለስተኛዋ መመላለስ በኋላ ዶ/ር መረራ ጉዲና ለተጠየቀው ጥያቄ ምላሽ ሰጥተዋል፡፡ በዚህም ምላሻቸውም አገራችን ኢትዮጵያ አሁን ባለችበት ዘርፈ ብዙ ችግሮች፤ የዴሞክራሲያዊ ሥርዓቱ መገታቱ፣ የኢሕአዴግ አምባገነን ፓርቲ እየሆነ መሄድ፣ የዜጐች ሰብዓዊና ዴሞክራሲያዊ መብቶች መታፈን፤ የገዢው ፓርቲ የፖለቲካ፣ የኢኮኖሚና የመገናኛ ብዙሃንን ሙሉ በሙሉ በራሱ ቁጥጥር ሥር ማዋሉና አገራችን ያለችበት አጠቃላይ ቀውስ በተሰባሰቡት ወቅት በተቃዋሚዎች መካከል ያለውን የአዲዮሎጂ ልዩነትን በሁለተኛ ደረጃ ላይ እንዳስቀመጠው ገልፀዋል፡፡ አክለውም መድረክ በመለስተኛ ፕሮግራሙ ያስቀመጣቸው ነጥቦችም የጋራ መታገያቸው መሆናቸውን ገልፀው፤ የመድረክ ዓይነት ግንባር በመፍጠር በጋራ አገር መምራትም በሰለጠኑት አገራትም ጭምር የተለመደ አካሄድ መሆኑን የጀርመንና የእስራኤልን ተሞክሮን ዋቢ አድርገው አብራርተዋል፡፡ ማታ በሁለት ሰዓቱ የአማርኛ ዜና ላይ የመድረክ ከቅንጅት ወደ ግንባር መሸጋገሩን ከደቂቃዎች በላይ ባልፈጀ ዜና የኢትዮጵያ ቴሌቪዥን ተናገረ፡፡ ሬዲዮ ፋናም በድረ ገጹ ላይ ባንድ መስመር ዜናውን አስፍሮት ተስተዋለ፡፡ የመገናኛ ብዙሃንና ነፃነት በማንኛውም አገር ዴሞክራሲያዊ ስርዓትን ለመመስረት መገናኛ ብዙሃን የሚያበረክቱት አስተዋፅኦ ከፍተኛ እንደሆነ ይታወቃል፡፡ መገናኛ ብዙሃንም ሊያበረክቱት የሚችሉት አስተዋፅኦም ባላቸው የነፃነት መጠን ላይ ተንጠልጥሎ ይገኛል፡ ፡ ዴሞክራሲያዊ ስርዓት ስንልም የሃሣቦች ብዝሃነት (plurality of ideas) ዋነኛው አምድ መሆኑን ፍኖተ ነፃነት ማክሰኞ ጥቅምት 28 ቀን 2004 ዓ.ም. የመንግሥት መገናኛ ብዙሃን በሕገ-መንግሥቱ እውቅና የተሰጣቸውን ሃሳብን በነፃነት የመግለፅ መብትንና የተለያዩ አስተሳሰቦችን ማስተናገድ ግዴታ እንዳለባቸው ተደንግጓል፡ ፡ ዴሞክራሲና መገናኛ ብዙሃን በጣም የተቆራኙ በመሆናቸው፤ አንዱን ከአንዱ ለይቶ ለማየት እስኪያስቸግር ድረስ ተደጋጋፊ ናቸው፡፡ የመንግሥት መገናኛ ብዙሃን ደግሞ ከየትኛውም የአገራችን የመገናኛ ብዙሃን ተቋማት በበለጠ፤ ለሕዝብ ዓይንና ጆሮ በመሆን ሕገ-መንግሥቱ በተለያዩ ምክንያቶች ሲጣስ ለሕዝብ የማሳወቅ ግዴታ አለባቸው፡፡ የሕዝብን ፍላጐት ግምት ውስጥ በማስገባት ምላሽ መሰጠት የሚችሉ ፕሮግራሞችን ማዘጋጀትም ሌላው ኃላፊነታቸው ነው፡፡ የኢትዮጵያ ሬዲዮና ቴሌቪዥን ላይ መጠነኛ የዳሰሳ ጥናት ያደረገው ተስፋዬ ደጉ ይሄን ለማድረግ እስካሁ ያልቻሉት “ከገዢው ፓርቲ በኩል የሚሰነዘር ጫና” በመኖሩ መሆኑን ሊያሳየን ተከታዩን ዘገባ አጠናቅሮልናል፡፡ ኢሕአዴግና መገናኛ ብዙሃን ካሰብን ደግሞ ከኢ-ዴምራሲያዊ ጣልቃ ገብነትና ተፅዕኖ ነፃ በሆነ መልኩ መደራጀታቸውና ስራቸውን ማከናወናቸው፤ ዴሞክራሲያዊ ስርዓቱን በአጭር ጊዜ ለመመስረት የሚያስችል የማይተካ ሚና እንዳላቸው መረዳት ይቻላል፡፡ መገናኛ ብዙሃን ላይ የተሰሩ በርካታ ጥናቶች እንደሚያሳዩት ዴሞክራሲያዊ ሥርዓት ለመመሥረት በመንገድ ላይ ያሉት በርካታ የአፍሪካ አገሮች ከመድበለ ፓርቲ ይልቅ ወደ አንድ ፓርቲ አገዛዝ እየሄዱ መሆኑን ያሳያል፡፡ በየአገራቱ መንግሥት የሚያስተዳድራቸው ብዙሃን መገናኛዎች በስልጣን ላይ ያለውን ገዢ ቡድን እንጂ የተለየ ድምፅ ለማሰማት በራቸውን ዘግተው ተቀምጠዋል፡ ፡ በመሆኑም በእነዚህ አገራት የዴሞክራሲያዊ ሥርዓት ግንባታ ሂደቱ ፈተና ላይ የወደቀው የአንድ ፓርቲ አገዛዝ ሥርዓት በመመስረቱ ብቻ ሳይሆን የመንግሥት መገናኛ ብዙሃን ከገዢው ፓርቲ ሃሳቦች በስተቀር ለሌሎቹ ወይም ለተቃዋሚዎቹ ዕድል አለመስጠታቸው ነው፡፡ ሲከፋም አሉታዊ ይዘት ያላቸውን ዘገባዎችን ማቅረብና “የስም ማጥፋት” ዘመቻዎችም ሲቀርብባቸው ይስተዋላል፡፡ እዚህ ጋ የዜናዎቹ /የዘገባዎቹ ሚዛናዊነት፣ ትክክለኛነት ወይም እውነተኛነት የመሳሰሉት የጋዜጠኝነት ስነ- ምግባር የሚጠይቃቸው እሴቶች አስታዋሽ ያላቸው አይመስሉም፡፡ እነዚህ ሆን ተብሎ የሚዘነጉ እሴቶች ደግሞ ለሃሳብ ብዝሃነት (plurality of ideas) ዋስትና፣ ለዴሞክራሲያዊ ሥርዓት ግንባታ ደግሞ መሠረት ናቸው፡፡ ሮኒንግ ሄልግ “The Role of Media in Democracy” በተባለው መጽሐፍ እንዳስረዱት መገናኛ ብዙሃን ከመንግስት ወይም ከገዢ ፓርቲ ቀጥተኛ ጣልቃ ገብነት ነፃ ሆነው መደራጀታቸው በጣም አስፈላጊ የሚሆነው፤ መንግስት ስልጣኑን አላአግባብ እንዳይጠቀም ለመከላከል መሆኑን ያስረዳሉ፡፡ ምናልባት የመንግሥትን ስልጣንን የያዙ ግለሰቦች ስልጣናቸውን ለራሳቸው ግላዊ ጥቅም ቢያውሉት የህዝብ ዓይንና ጆሮ ሆነው የሚያገለግሉት መገናኛ ብዙሃን “ስህተቱን” ለሕዝብ ያሳውቃሉ፡፡ መረጃው የደረሰው ሕዝብም፤ ያጠፉት ወኪሎቹን ማብራሪያ ከመጠየቅ ጀምሮ ውክልናውን እስከማንሳት የደረሰ እርምጃ ሊወሰድባቸው ይችላል፡፡ ይህ ሊሆን የሚችለው ግን ዴሞክራሲያዊ ስርዓት በመሰረቱት እንደ አሜሪካና በምዕራብ አውሮፓ ባሉ አገራት ነው፡፡ በኢትዮጵያስ? ሁለቱ ወንበሮች ወንደስን አለሙ (ስሙ ለዚህ ፅሑፍ ተቀይሯል) እንደ ፖለቲካል ሳይንስ ተማሪነቱ የገዢው ፓርቲን ሁለት ወንበሮች ለመለየት እንደሚቸግረው ይናገራል፡፡ እንደ ፓርቲ ስለየትኛውም ፖለቲካዊ ጉዳዮች የራሱን አቋም መያዝ መብቱ መሆኑን የሚቀበለው ቢሆንም፤ የፓርቲውን አቋም ህገ-መንግሥቱን በመጣስ ጭምር በመንግሥታዊ ጉዳዮች ውስጥ ጣልቃ መግባቱን ግን አምርሮ እንደሚቃወመው ይናገራል፡፡ የአንድነት ፓርቲ ከፍተኛ አመራር የሆኑት ዶ/ር ኃይሉ አርአያ “መድበለ ፓርቲ በኢትዮጵያ የወደፊት ዕጣፋንታ” በሚለው ጥናታቸው ላይ እንደገለፁት “ከምርጫ 2002 በኋላ ኢሕአዴግ አምባገነናዊ አውራ ፓርቲ ሆኖ ወጥቷል፡፡ ወደዚህ የደረሰበት መንገድም ከምርጫ 97 በኋላ በወስዳቸው ኢ-ዴሞክራሲያዊ እርምጃዎች ነው፡፡” ይላሉ፡ ፡ ዝርዝራቸውን ለመቁጠር ወደ ጣቶቻቸው እየተመለከቱ፡፡ “የመጀመሪያው ነፃው ፕሬስን ለማዳከም የወጣው የሚዲያ አዋጅ፣ ሲቪክ ማህበራትን ተሳትፎ ለመቀነስ የወጣው አዋጅ፣ የተቃዋሚ ፓርቲዎችን ደካማ ለማድረግ የወጣው አዋጅና የፀረ-ሽብርተኝነት አዋጅ” መሆናቸውን ይገልፃሉ፡፡ ይሄው የዶ/ር ኃይሉ ተመሳሳይ ጥናት እንደሚያስረዳው ኢሕአዴግ አውራ ፓርቲ ሆኖ ለመውጣት የቻለው “ዴሞክራሲያዊ ተቋማትን በማፈንና ነፃና ፍትሃዊ ባልነበረ ምርጫ በ2002 በማሸነፉ” ነው፡፡ በዚህም ምክንያት ኢሕአዴግ በኢትዮጵያ ፖለቲካ ውስጥ “አምባገነናዊ አውራ ፓርቲ” እንጂ፣ “አውራ ፓርቲ” እንዳልሆነ ይደመድማሉ፡፡ ሃሳባቸውን በመቀጠልም “አምባገነናዊ አውራ ፓርቲዎች ባሉበት አገራት ገዢው ፓርቲንና መንግሥትን መለየት አለመቻል፣ ለዴሞክራሲያዊ ሥርዓት ግንባታ መሰረት የሆኑ ነፃ የሚዲያ፣ የፍትህ፣ ሲቪክ ማኅበራትና የምርጫ አስፈፃሚ አካላት አለመኖር፤ ዋና ዋናዎቹ መገለጫዎቹ” መሆናቸውን አስታውሰው፤ የአገራችን ነባራዊ እውነታም ይሄንኑ እንደሚያሳይ አስረድተዋል፡፡ የገዢው ፓርቲ ይፋዊ ህትመቶች እንደሚያትቱት ደግሞ መንግሥት (ኢሕአዴግ ለማለት ነው) የግሉን የመገናኛ ብዙሃን ዘርፍ፤ “ሊቆጣጠረው” የሚገባው የአሁኑ ታዳጊ ዴሞክራሲያችን “እንዳይቀለበስ” ለመጠበቅ ነው፡፡ እነዚህ ይፋዊ ህትመቶችና አልፎ አልፎም የፓርቲው ሹማምንት እንደሚያስረዱት “ኢሕአዴግ የጀመረው የዴሞክራሲያዊ ስርዓት ግንባታ ሊቀለበስ በማይችልበት ደረጃ ላይ ገና አለመድረሱን ነው፡፡ ለዚህም ክርክራቸው የሚያቀርቡት ማስረጃም በምርጫ 97 ጊዜ ነፃው ፕሬስ ከተቃዋሚ የፖለቲካ ፓርቲዎች ጐን “መሰለፉ” የሚያሳየው ሐቅ ቢኖር፣ “ነፃው ፕሬስ” ከ “ኢ-ዴሞክራሲያዊ” ኃይሎች ጋር በማበር “ዴሞክራሲውን” አደጋ ላይ የመጣል አቅም እንዳለው ማሳየቱን የፓርቲው ህትመቶች ይገልፃሉ፡፡ የዶ/ር ኃይሉ ጥናት የሚያሳየው ግን በሚድያ ህጉ እንደታየው የኢሕአዴግ ዓላማ ዴሞክራሲያዊ ስርዓቱን ለማፈን እንጂ ዴሞክራሲያዊ ስርዓቱን ለመጠበቅ የተሰራ አለመሆኑን ነው፡፡ የምሁሩ ጥናት እንዲማሳየው የመድበለ ፓርቲ ሥርዓት በኢትዮጵያ ለወደፊት የሚኖረውን ዕጣ ፈንታን በተነተኑበት ፅሁፋቸው እንደደመደሙት ኢህአዴግ በሥልጣን ላይ እስካለ ድረስ የመነመነ ነው፡፡ እኚህ የአንድነት ለዴሞክራሲና ለፍትህ ፓርቲ (አንድነት) ከፍተኛ አመራር እዚህ መደምደሚያ ላይ ያደረሳቸውን ምክንያት ሲገልፁ ገዢው ፓርቲ ከምርጫ 97 ያልጠበቀው ሽንፈት ወዲህ ያፀደቃቸውን አፋኝ አዋጆችን ነው፡፡ አዋጆቹም የመገናኛ ብዙሃን አዋጅ፣ የፖለቲካ ፓርቲዎች ማቋቋሚያ አዋጅ፣ የሲቪክ ማኅበራት አዋጅና የፀረ-ሽብርተኝነት አዋጅ መሆናቸውን ይናገራሉ፡፡ የምሁሩ ጥናታዊ ፅሁፍ እንደተነተነው እነዚህ አራት አዋጆች በአገራችን የዴሞክራሲያዊ ስርዓትን ለማጐልበት እንዲረዱ በማሰብ ሳይሆን የፀደቁት፣ ይልቁንም ኢህአዴግ አምባገነናዊ አውራ ፓርቲ ሆኖ እንዲቀጥል፣ ተቺዎቹንና ተቃዋሚዎቹን ከፖለቲካው ጨዋታ ውጭ ለማድረግ ያለመ መሆኑን ያሰምሩበታል፡፡ ዶ/ር ነጋሶና አንቀፅ 29 ዶ/ር ነጋሶ ጊዳዳ የአንድነት ለዴሞክራሲና ለፍትህ (አንድነት) ፓርቲ ሊቀመንበር ናቸው፡፡ የኢትዮጵያ ህገ-መንግሥት ከያዛቸው ከመቶ በላይ አንቀፆች መካከል አንቀጥ 29ን የበለጠ የሚወዷት ያስመስልባቸዋል፡፡ ፓርቲያቸውን ወክለው በተገኙበት ቦታ ሁሉ፣ በጋዜጠኞች ቃለ-መጠይቅ ሲደረግላቸው….. ሁልጊዜም አንቀጽ 29 ሳያነሷት አያልፉም፡፡ ዶ/ር ነጋሶ “ሃሰብን በነፃነት የመግለጽ መብት ” የህገ- መንግሥት አርቃቂ ኮሚሽን ውስጥ በነበሩበት ወቅት የፀደቀ አንቀጽ ነው፡፡ሕገ-መንግስቱም በ1987 ዓ.ም በርሳቸው የመጨረሻ ፊርማ ፀደቀ፡፡ ፕሬዚዳንት ስለነበሩ፡፡ ትዝታቸውንና ተስፋቸውን ወደኋላ ተመልሰው ሲያስታውሱ “ዜጐች የተቃውሞም ይሁን የድጋፍ ሃሳባቸውን በነፃነት እንዲገልፁ ዋስትና እንዲሆናቸውና፤ የመንግስት መገናኛ 7 ብዙሃንን ጭምር ተጠቅመው ለሕዝብ ማድረስ ዕድል ይሰጣቸዋል” በሚል እንደነበር ይናገራሉ፡፡ ሕገ-መንግሥቱ ሥራ ላይ ከዋለ አስራ አምስትና አስራ ስድስት ዓመታት በኋላና ከኢሕአዴግ የፓርቲ አባልነት ራሳቸውን ካገለሉ አስር ዓመታት በኋላ ግን፤ ተስፋቸው አይናቸው እያየ እንደጉም መትነኑን ይናገራሉ፡፡ ገዢው ፓርቲ ወደለየለት አምባገነንነት የገባው በዋናነት ከ1993 ወዲህ ሲሆን፣ በተለይ ግን ከምርጫ 97 ወዲህ መሆኑን ያስምሩበታል፡፡ ለዚህ መከራከሪያም የሚያቀርቡት ማስረጃም ህገ- መንግሥቱንና የፀረ-ሽብርተኝነት አዋጁን በማነፃፀር ነው፡፡ “የህገ-መንግሥቱ አንቀጽ 29 ሃሳብን በነፃነት መግለፅን የሚያበረታታ ሲሆን፣ የፀረ-ሽብርተኝነት አዋጁ ግን ወንጀል የሚያደርግ ነው፡፡” ይላሉ፡ ፡ በኢትዮጵያ ዴሞክራሲዊ ሥርዓት ለመመሥረት እነዚህ ሁለት ህጐች ሊያበረክቱት የሚችለውን አስተዋፅኦ ሲያነፃፅሩት ደግሞ “አንቀጽ 29 የሚያበረታታና ገንቢ ነው፡፡ አዋጁ ግን የሚገታ ብቻ ሳይሆን ዜጐች በፍርሃት እንዲኖሩ የሚያስገድድ ነው፡፡” በማለት ተናገሩ ፡፡ “የሚያሳዝነው ደግሞ አዋጁን እየጠቀሱ፤ አንቀጽ 29ን ሲጥሱ መመልከታችን ነው፡፡ የአንዱዓለም አራጌና የጋዜጠኛ እስክንድር ነጋም እስር የዚህ ውጤት ነው፡፡ ሁላችሁም በነበራችሁበት፣ በዚሁ መድረክ ላይ ሁለቱም ያሉት በአዲሱ ዓመት በ2004 ዓ.ም በአገራችን ዴሞክራሲያዊ ሥርዓት ለመመሥረት በሰላማዊና ህጋዊ መንገድ ለመታገል እንዘጋጅ ነው፡፡ ይህ በህገ-መንግሥቱ የተረጋገጠ መብት ነው፡፡ ወንጀል አይደለም፡፡ ወንጀል የሚደረገው በኢሕአዴግ ነው፡፡” በእጃቸው መድረኩን እያሳዩ ንግግራቸውን ጨረሱ፡፡ እንደምን አመሻችሁ ዲሽ የሌላችሁ ከአራት ኪሎ ተነስተው ፒያሳ እንደገቡ ቀዝቀዝ ያለ አየር በሚነፍስበት ጥግ ቀዝቀዝ ያለ ገበያ ያላቸው ሁለት ሱቆች ይታያሉ። የመጀመሪያው ሱቅ ስም አልባ ቢሆንም በመስታወቱ ወደ ውስጥ ዘልቆ አተኩሮ ለተመለከተ የኤሌትሪክ ዕቃዎች መሸጫ መሆኑን መለየት ይቻላል። ሁለተኛው ሱቅ አጠገብ ያለው ደግሞ ለብዙ ዓመታት መስታወቱ ላይ በለጠፈውና የኢትዮጵያ ቴሌቪዥን ድርጅት ለሚሰጠው አገልግሎት ከደንበኞቹ ክፍያ መቀበያ መሆኑን የሚገልፀው ማስታወቂያ ያለበት ቢሮ ነው። ዛሬ ግን አዲስ የሚመስል ነጭ ባነር ላይ “የቴሌቪዥን ባለቤትነት ማረጋገጫና የቴሌቪዥን አገልግሎት ክፍያ መሰብሰቢያ” መሆኑን የሚገልፅ ፅሁፍ ሻተሩ ላይ እንደነገሩ ተንጠልጥሎ ይታያል። በሩ ክፍት ነው። ሰው ሲገባም ሆነ ሲወጣ አይታይም። ክፍሉ ውስጥ የሚታየው ደብዘዝ ያለ ብርሃን ክፍሉን ህይወት አልባና ፈዛዛ ድባብ አላብሶታል። ፒያሳ ውስጥ ያለ አይመስልም። በ1957 ዓ.ም የተመሠረተው የኢትዮጵያ ቴሌቪዥን ዛሬም ድረስ ብቸኛውና በመንግስት ቁጥጥር ስር ያለ ጣቢያ ነው። ኢሕአዴግ ወደ ስልጣን እንደመጣ ነፃ ፕሬስ እንዲቋቋም ቢፈቅድም የኤሌክትሮኒክስ ሚዲያውን ግን ለግል ባለሃብቶች እንደማይፈቅድ በተደጋጋሚ ሲገልፅ መሰንበቱ ይታወሳል። ፓርቲው እዚህ አቋም ላይ የደረሰበትን ምክንያት ኤሌክትሮኒክስ ሚዲያዎች በባህሪያቸው ሰፋ ላለው የህብረተሰብ ክፍል በቀላሉ መድረስ የሚችሉ በመሆናቸው እነሱን ተጠቅሞ የሚደረግ “ቅስቀሳ” አገሪትዋን ወደ መተላለቅና ወደ መበታተን ሊያደርሳት መቻሉን ነው። ነፃው ፕሬስስ ? እሱማ በከተሞች አካባቢና በተማረው የህብረተሰብ ክፍል ብቻ ተደራሽ በመሆኑ ያን የሚያህል አቅም አይኖረውም ተብሎ በመታሰቡ ነው። ይህ የተጠቀሰው የፓርቲው መሠረታዊ ፍልስፍና ለአንዴና ለመጨረሻ ጊዜ የተቀየረው ከ1997ቱ ምርጫ በኋላ ይመስላል። ወደ 14 ይዞሯል www.andinet.org.et
Page 1 and 2: 2ኛ ዓመት ቅጽ.2 ቁ.15 ፍ
Page 3 and 4: 2ኛ ዓመት ቅጽ.2 ቁ.15 ዳ
Page 5: 2ኛ ዓመት ቅጽ.2 ቁ.15 ፖ
Page 9 and 10: 2ኛ ዓመት ቅጽ.2 ቁ.15 ከ
Page 11 and 12: 2ኛ ዓመት ቅጽ.2 ቁ.15 ዜ
Page 13 and 14: 2ኛ ዓመት ቅጽ.2 ቁ.15 ፍ
Page 15 and 16: 2ኛ ዓመት ቅጽ.2 ቁ.15 መ

ምንጭ - Ethiopia: A voice for the voiceless

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?