ምንጭ - Ethiopia: A voice for the voiceless

More documents

Recommendations

Info

4 ፍኖተ -ነፃነት ጋዜጣ ሐምሌ 2ዐዐ3 ዓ.ም ተመሠረተ፡፡ ፍኖተ ነፃነት በአንድነት ለዴሞክራሲና ለፍትህ ፓርቲ (አንድነት) ሥር የሚታተም በፖለቲካዊ፣ በማህበራዊ፣ በኢኮኖሚያዊ፣ በወቅታዊ ጉዳዮችና በመዝናኛ ላይ የሚያተኩር የፓርቲው ጋዜጣ ነው፡፡ ጋዜጣችን እንደ ፓርቲ ልሳን ብቻ ሳይሆን እንደ አንድ ሚዛናዊ የግል ጋዜጣ ሆኖ ማገልገል ይፈልጋል የማንኛዉም ሰዉ ሀሳብና አመለካከት የሚስተናገድበትና የሚንሸራሸርበት እንዲሆን እንሻለን ሰፊ የሚዲያ ሽፋን ያለዉ ኢህአዴግም በዚህ ሚዲያ አቋሙንና ፖሊሲዉን ለማቅረብ ቢፈልግ ክፍት ነዉ ዋና አዘጋጅ፡- አንዳርጌ መሥፍን አድራሻ፡- የካ ክ/ከተማ ወረዳ 12 የቤ.ቁ አዲስ አዘጋጆች፡- ብዙአየሁ ወንድሙ ብስራት ወ/ሚካኤል አምደኞች፡- ዶ/ር ኃይሉ አርዓያ ኢ/ር ዘለቀ ረዲ አንዱዓለም አራጌ ግርማ ሠይፉ ዳምጠው አለማየሁ ተስፋዬ ደጉ በላይ ፍቃደ ወንድሙ ኢብሳ ስለሞን ስዩም ኮምፒውተር ጽሑፍ፡- የሺ ሃብቴ ብርቱካን መንገሻ አከፋፋይ፡- ነብዩ ሞገስ አሣታሚው፡- አንድነት ለዴሞክሲና ለፍትህ ፓርቲ(አንድነት) አድራሻ፡- አራዳ ክ/ከተማ ወረዳ 07 የቤ.ቁ አዲስ አታሚ፡- ብርሃንና ሰላም ማተሚያ ድርጅት አራዳ ክ/ከተማ ቀበሌ 07 የቤ.ቁ 984 የዝግጅት ክፍሉ ስልክ +251 922 11 17 62 +251 913 05 69 42 +251 118-44 08 40 +251 923 11 93 74 ፖ.ሳ.ቁ፡ 4222 ኢሜይል፡- udjparty@gmail.com andinet@andinet.org ፋክስ ቁጥር፡- +251-111226288 www.andinet.org.et ፍኖተ ነፃነት ማክሰኞ ጥቅምት 28 ቀን 2004 ዓ.ም. ርዕሰ አንቀፅ ለዴሞክራሲያዊ ሥርዓት ግንባታ ነፃ የሞያ ማህበራት ያስፈልጋሉ! አገራችን የመድበለ ፓርቲ ሥርዓትን ተቀብላ በሕገ-መንግሥትዋ ካፀደቀች 17 ዓመት ሞላት፡፡ ተግባራዊነቱና ዕድገቱን ስንመለከት ግን የመድበለ ፓርቲ ሥርዓት መጀመሩም አጠያያቂ ነው፡፡ ሕገ-መንግሥቱ በተለያየ ጊዜ በአዋጆች እየተሸረሸረ ነው፡፡ ከፍተኛ የሆነ የሰብአዊ መብት ጥሰት ይፈፀማል፡፡ የዴሞክራሲያዊ ሥርዓት መገንቢያ ተቋማት ከማስመሰያነት አልዘለሉም፡፡ ዛሬ በአገራችን ነፃ የሲቪክ ድርጅቶች እና ነፃ የሞያ ማህበራት አሉ ማለት አይቻልም፡፡ በአገራችን ረጅም ታሪክ ያለው የኢትዮጵያ ሠራተኞች ማሕበር ነበር፡፡ ዛሬ የኢትዮጵያ ሠራተኞች ማሕበር ኮንፌዴሬሽንም አለ፡፡ ግን ጥርስ የሌለው አንበሳ ነው፡፡ ከዚህ በፊት ለረጅም ጊዜ የኢትዮጵያ መምህራን ማሕበር ነበር፡፡ ዛሬም ለስሙ የመምህራን ማሕበር አለ፡፡ ቀደም ሲል ከ30 ዓመት በፊት የኢትዮጵያ ጋዜጠኞች ማሕበር ነበር፡፡ ዛሬም በቁጥር መብዛት ከሄድን አምስት የጋዜጠኞች ማሕበራት አሉ፡፡ የወጣቶች፣የሴቶች፣የመንፈሳዊ ድርጅቶች፣የተማሪ ማሕበሮች፣የሰብአዊ መብት ድርጅቶች፣ወ.ዘ.ተ. ነበሩ፡፡ ዛሬም አሉ፡፡ በስም ብቻ መኖራቸው ግን ፋይዳ የለውም፡፡ ወደ ኋላ መለስ ብለን የኢትዮጵያ ሠራተኞች ማህበርን በጥቂቱ እናስታውሰው፡፡ በእነ አበራ ገሙ መሪነት የሠራተኛውን መብትና ጥቅም ለማስከበር ያደረገው እንቅስቃሴ ለዛሬው ኢሠማኮ መፈጠር መሠረት ነው፡፡ የምድር ባቡር ሠራተኞች ማህበር የትግል ታሪክን መጥቀስ ይቻላል፡፡ የሠራተኛውን መብት ለማስከበር ታግለዋል፡ ፡ ከነበረው የፊውዳሉ ሥርዓት ጋር ሠላማዊ ትግል አድርገዋል፡፡ መደራጀት መብት መሆኑን አረጋግጠዋል፡ ፡ ደርግ ሥልጣን እንደያዘ አካባቢም ቢሆን ቀላል የማይባል መስዋዕትነት ከፍለዋል፡፡ ደርግ ይከተለው በነበረው ወታደራዊ አመራር የሠራተኛው ተወካዮችና ግንባር ቀደም ተሟጋቾች የቀይ ሽብር ሠለባ ሆነዋል፡፡ መስዋትነታቸው ለሠራተኛው መብትና ጥቅም ሲሉ ቢሆንም ለዛሬው ለመደራጀትም አስተዋጽኦ አድርገዋል፡፡ ደርግ ሥርዓቱን ከተቆጣጠረ በኋላ የሠራተኛ ማህበሩን እንደ አንድ የመንግስት ተቋም እንዲያገለግል አድርጐታል፡፡ ኢህአዴግ አገሪቱን ከተቆጣጠረ በኋላም ማህበሩን በአዲስ መልክ ለማደራጀት ጥረት ተደርጐ ነበር፡፡ በዚሁ መሠረት በዘጠኝ ፌዴሬሽኖች የተደራጀው ማህበር የኢትዮጵያ ሠራተኞች ማህበር ኮንፌዴሬሽን / ኢሠማኮ/ መሠረተ፡፡ ኢሠማኮ እንደተመሠረተ አካባቢ የሠራተኛውን መብትና ጥቅም የሚያስጠብቁ ጥያቄዎችን ማንሳት ሲጀምር፡፡ ኢህአዴግ ነፃ ማህበራት እንዳይኖሩ ርምጃ ወሰደ፡፡ እነዚህ ድርጅቶች እያንዳንዳቸው ያሉት እንደ አንድ ነፃ የሲቪክ ድርጅት ወይም እንደ አንድ ነፃ የሞያ ማሕበር ወይስ እንደ አንድ የመንግሥት ተቋም እያገለገሉ ነው? ብለን ብንጠይቅ መልሱ አጭርና ግልፅ ነው፡፡ እንደ አንድ መንግሥት ተቋም ሆነው እያገለገሉ ነው ብለን እናምናለን፡፡ ኢመማ ወይም ሌሎች የሞያ ማህበራትንም ብንመለከት መልሱ ተመሳሳይ ነው፡፡ ምክንያቱም የማሕበሩን አባላት መብትና ጥቅም የሚያስከብር፣በነፃ ምርጫ በማሕበሩ አባላት ተመርጠው ወደ አመራር በሚመጡ አመራሮች የሚመራ ሳይሆን በድርጅታዊ አሠራርና ተጽዕኖ ባለበት ምርጫ የሚቋቋሙ አመራሮች ያሉበት ተቋም ሆኖ ይገኛል፡፡ ሥራ አፈጻጸሙም የማሕበሩ አባላት የሚያነሱዋቸውን ጥያቄዎች በማፈን የሚቆጣጠር ዋና ኃይል ሆኖ የሚያገለግል ነው፡፡ አመራሮቹም ለሞያቸው ክብር የሚሰጡ፣ለወከሉት ሠራተኛ የቆሙ ሳይሆኑ በአፍቃሬ ኢህአዴግነት ለኢህአዴግ ታማኝ በመሆናቸው ክብር የሚሰማቸው ናቸው፡፡ የሥርዓቱ ገዢዎች በተደጋጋሚ ሲናገሩ እንደምንሰማው የሠራተኛውን መብትና ጥቅም ለማፈን “ኢንዱስትሪ ሰላም ነው” ሲሉ ይደመጣሉ፡፡ የማሕበራት ተወካዮችም ይህንኑ ቃል በተደጋጋሚ ያስተጋባሉ፡፡ “የኢንዱስትሪ ሠላም” ምን ዓይነት ነው? የሠራተኛውን መብትና ጥቅም ወደ ጐን ትቶ የአሠሪውን ጥቅም ብቻ ያስከበረና የገዢውን የሥልጣን ጥቅም ለማስጠበቅ የታለመ ነው ወይንስ የሠራተኛውን መብትና ጥቅም የሚያስከብር? መልሱ ሠራተኛው የሥራ ዋስትና አጥቶ ሲበተን የህብረት ስምምነቱ እየተጣሰ መብቱና ጥቅሙ ሲነፈግ፤ ፍትህ አገኛለሁ ብሎ በየፍ/ቤቱ ሲጉላላ ማህበሩ ዝምታን መርጧል:: በመሆኑም የኢሕአዴግ የእድሜ ክር ቀጣይ እንጂ የሠራተኛውን መብትና ጥቅም የሚጠብቅ አይደለም፡፡ የይስሙላ “የኢንዱስትሪ ሰላም ነው” የኢንዱስትሪ ሰላምን በሁለት ከፍሎ ማየት ይቻላል፡፡ ጊዜያዊ ሠላምና ዘላቂ ሠላም ናቸው፡፡ ጊዜያዊ የኢንዱስትሪ ሠላም የማስመሰያ /አሳሳች/ ሠላም ነው፡፡ የሠራተኛውን ልብ ያልገዛ /የሠራተኛውን ጥቅም ያልጠበቀ/፣አስተማማኝና ዘላቂ ልማትን የማያመጣ ሠላም ነው፡፡ የመፍጠር ችሎታን የማያበረታታና ምርታማነትን የማያሳድግ ሠላም ነው፡፡ ዘላቂ የኢንዱስትሪ ሠላም ግን የሠራተኛውን ጥቅምና መብትን የሚያስከብር፣በሠራተኛው ውስጥ በራስ መተማመንንና መረጋጋትን የሚፈጥር፣የሠራተኛውን የኃላፊነት ስሜት የሚያስከብር ነው፡፡ ሊኖር የሚገባው ጊዜያዊ ሳይሆን ዘላቂ የኢንዱስትሪ ሠላም ነው፡፡ በሀቅ ላይ የተመሠረተ ከሆነ የኢንዱስትሪ ሠላም ጥሩ ነው፡፡ ሠላም የሕይወትና የንብረት ዋስትና ይሰጣል፡፡ ሠላም ካለ ልማትና እድገት አለ፡፡ ሠላም ካለ ቤተሰብ በሰላም ወጥቶ ሠርቶ ይገባል፡፡ ሠላም ከሌለ ሁሉም የለም፡፡ ዛሬ ያለው ሰላም ግን ምን ዓይነት ሠላም ነው? መብትና ጥቅምን የገፈፈ ሠላም፤የታፈነ ሠላም፤ በቁጭትና በዝምታ የታጀበ ሠላም፤ በፍርሃት የታጨቀ ሠላም፤አደጋን ያረገዘ ሠላም! እንዲህ ዓይነት ሠላም ውጤቱ የከፋ ስለሚሆን አደጋ ነው፡፡ ጊዜውን ጠብቆ የሚፈነዳ ሠላም አንሻም፡፡ ጥፋትን በውስጡ አምቆ የያዘ “ሠላም” አያሻንም! የሚያስፈልገን ሠላም ክፋትንና ጭንቀትን ያስወገደ፣ የዜጐችን መብትና ጥቅም ያስከበረ ሠላም ነው፡፡ የሠራተኛውንና የባለሀብቱን መብትና ጥቅም ፍትሐዊ ያደረገ ሠላም እንሻለን፡፡ የሞያ ማሕበራት የመንግሥት ጣልቃ ገብነትና ተጽዕኖ የሌለባቸው፣የሥራ ብቻ ሣይሆን ነፃ የምርምር ተቋማት መሆን አለባቸው፡፡ ማህበራት በነጻነት መደራጀት መቻል አለባቸው፡፡ ይህ እስካልሆነና የማሕብራቱን አባላት መብት እስካላስጠበቀ ድረስ ኢህአዴግ የሚፈልገው የኢንዱስትሪ ሠላምና የሚመኘው ዕድገት ዘላቂነት አይኖረውም፡፡ የተደራጁት ማሕበራት የአባሎቻቸውን መብት ማስከበር መቻል አለባቸው፡፡ መብታቸውንና ጥቅማቸውን በመጠየቃቸው አሠሪው ኃይልና መንግሥት በጋራ ሆነው ሠራተኛው ላይ የበቀል ጥቃት ማድረስ መቆም አለበት ብለን እናምናለን፡፡ ለዚህ ምሳሌ የሚሆነን በዋልዳ ሆጀቶታ ዳንዲ ደራርቱ አርሲ (W H D D A) የቻይና ሠራተኞች ማሕበር ሠራተኞችና የማሕበሩ አመራሮች ላይ የተወሰደውን ሠራተኞችን ማሰቃየትና የማኅበሩን የአመራር አባላት የሠራተኛውን መብት እንዳይጠይቁና እንዳያስከብሩ ከሥራቸው በማፈናቀል የተወሰደውን እርምጃ በጥብቅ እናወግዛለን፡፡ በሌላ በኩልም ጥቃቱም እንዲቆም እንጠይቃለን፡፡ ለደረሰባቸው ጥቃት ካሳ እንዲከፈላቸው፣ሕክምና እንዲያገኙና መብትና ጥቅማቸው እንዲከበር የሚመለከተው ሁሉ እንዲረባረብ ጥሪያችንን እናቀርባለን፡፡ እንዲሁም የመደራጀት ጥያቄ አቅርበው የተከለከሉ 120 ሺ መምህራን ጥያቄአቸው በአግባቡ ሊመለስላቸው ይገባል፡፡ የኢህአዴግ መንግሥት እጁን ከማሕበራት ላይ ያንሳ፡፡ ማሕበራት የመጨቆኛና የማፈኛ ተቋማት መሆን የለባቸውም ብለን እናምናለን፡፡ በአገሪቱ አስተማማኝ የኢንዱስትሪ ሠላም ኢንዲመጣ ከተፈለገ ሞያ ማህበራት በነጻነት መደራጀት አለባቸው፡፡ ማህበራት የሠራተኛውን መብትና ጥቅም የማስጠበቅ አቅም ሊኖራቸው ይገባል፡፡ ጥቅማ ጥቅሞቻቸው መጠበቅ አለባቸው፡፡ የሠራተኛው ሞያዊ አቅምና ሥነልቦና መገንባት አለበት፡ ፡ ጠንካራ የሠራተኛ ተወካዮችን ከሥራ ገበታቸው ላይ ማፈናቀልና ለጥቃት መዳረግ የለባቸውም፡፡ ይህ አይነቱ ሠይጣናዊ ርምጃ በአስቸኳይ መቆም አለበት፡፡ ካልቻለ ግን እንደ አንድነት በአጅጉ ያሳስበናል፡፡ የሞያ ማህበራት የዴሞክራሲያዊ ሥርዓት ግንባታ መሠረት ናቸው ብለን እናምናለን፡፡ የሞያ ማህበራት በአገሪቱ ፖለቲካዊ ኢኮኖሚያዊና ማሕበራዊ ጉዳዮች ዙሪያ ሚናቸውን ሊወጡ ይገባል፡፡ የማሕበር አባሎቻቸውን መብትና ጥቅም አሳልፈው ሰጥተው የመጨቆኛ መሳሪያ፤ የሰብዓዊና የዴሞክራሲያዊ መብት ጥሰት ተባባሪ መሆን የለባቸውም፡ ፡ የተቋቋሙለትን ዓላማ በተቃራኒው መፈፀም ነው ብለን እናምናለን፡፡ በመጨረሻም ለመድበለ ፓርቲ ሥርዓትና ለዴሞክራሲያዊ ሥርዓት ግንባታ መጠናከር ነፃ የሞያ ማህበራት በእጅጉ ስለሚያስፈልጉ እነዚህ ማኅበራት ከኢሕአዴግ የተፅዕኖ ቀንበር ነፃ እንዲወጡ አብረን እንታገል፡፡ ጋዜጣችን “ፍኖተ-ነፃነት” ብለናታል፡፡ “ፍኖት” ማለት መንገድ ማለት ሲሆን ከነፃነት ጋር ሲጣመር “የነፃነት መንገድ” ማለት ነው!! ነፃ አስተየት ታደሰ ፍስሐ ለማን አቤት እንበል? 2ኛ ዓመት ቅጽ.2 ቁ.15 ኢትዮጵያውያን ብዙ ጮኽን ያዳመጠን ግን የለም፡ ፡ ለሰው ጩኽን፤ ለፈጣሪ ጩኽን፤ ለመሬትም ጮህን፤ አንዳች ምላሽ በመሻት፤ ጩኽታችን ግን ለሠማይና ለምድርም ጮህን፤ ጩኸታችን ግን የቁራ ጩኽት ሆኖ ቀረ፡፡ የተፈረደብን የመከራ ዘመን ከማለቅ ወይ ከመገባደድ ይልቅ እየጨመረ ሄደ፡፡ በግልፅ የሚታየውን ችግራችንን፣ ከፊታችን ሳይቀር የሚነበበው ጉስቁልናችን፣ ሚሊዮኖችን ምርኮኝ ያደረገ ርሃባችን፣ ፀሐይ የሞቀው የርስበርስ ፍጅታችንን ደመናን ቀርቶ የጎጇችንን ጣሪያ ማለፍ የተሳነው ምህላና ፀሎታችን ብዙዎች በየቀኑ ሽቅብ የምንረጨው እንባችን፤ ሁሉም በማንም ዘንድ ተሰሚነት አላገኘም፡፡ አሁንም ለቅሶና ዋይታችን ተባብሶ እንደቀጠለ ነው፡፡ ተንኮለኞች ያጠመዱትን ወጥመድ የደገሱልን መከራና የሰቆቃ ድግስ ከዘመናት በፊት በሴራ መክረው ያወጁብን የጥፋት ዘመን በብሄርና በጎሳ ከፋፍለው የኢትዮጵያን አንድነት ለመነጣጠል በመካከላችን የከተቱብን የተኩላ መንጋ ሁሉም እንዳሰቡት ሆኖ ትንቢታቸው ሲይዝላቸውና ምኞታቸው ሲሳካላቸው በስቃያችን ይደሰታሉ፡፡ በቁስላችን የጋለ ብረት እየሰደዱ ለቅሷችንን እንደ ጥጋብ፣ ጭንቀት ጥበታችንን እንደ ደስታ፣ ጦርነታችንን እንደ መዝናኛ፣ መባዘናችንን እንደ በረከት፣ የርስ በርስ እልቂታችንን እንደሰላም በመቁጠር ያላግጡብናል፡፡ እውነቱን የማያውቁ ይመስል የላኳቸውን እንደራሴዎች የሚሰሩትን የማይረዱ ይመስል፡፡ የእኛን መከራና ችግር እንደማያውቁ ሆነው በመቆለል በጣት የሚቆጠሩ የተሻለ ኑሮ የሚኖሩ በገጠር በግብርና የሚተዳደሩትን ከተማ ያሉ ሃብታችን በመመልከት ብቻ ጥሩ ኑሮ ላይ ነን ይላሉ፡፡ እነዚያም ተቀብለው “ይኽ መቸ አነሳችሁ፤ ጥሩ ኑሮ እየኖራችሁ ነው” በማለት ይሳለቁብናል፡፡ ጥቂት የምትባል የመናገር፣ የመፃፍ ግድብ (ዴሞክራሲ) መብት በማየት ብቻ ዴሞክራሲያችን እዚህ ደርሷል በማለት አዎንታዊ አብነት ወስደው ከእኛ አልፈው ለሌሎች አገሮች ማስተማሪያ ሊሆን እንደሚገባ ይሰብካሉ፡ ፡ ይህ ድርጊታቸው በዴሞክራሲ ላይ ብቻ ሳይሆን በሰው ልጆችም ላይ እንደማፌዝ የሚቆጠር ከመሆኑም በተጨማሪ ለይስሙላ ያህል በውሸት በሚያመልኩት በእግዚአብሄርም ዘንድ በእጅጉ አስነዋሪና ሃጢያት መሆኑን ሊገነዘቡት ይገባቸው ነበር፡፡ ፈጣሪ የሰውን ልጅ በቀለምና በዘር በስልጣኔና በመልካም ምድር ልዩነት እየፈጠራችሁ ተፋጁ (አፋጁ) አላለም፡፡ ከዚህ ነጥብ አኳያ ተምረዋል የተባሉት አማረዋል፡፡ እነዚህ ወገኖች እየሰሩት ያለው ግፍና በደል ሲጤን መሰልጠናቸው ሳይሆን መስይጤናቸውንና ፀረ ሰውም፣ ፀረ ፈጣሪም መሆናቸውን የሚያሳይ ነው፡፡ ሀገራዊም ሆነ አለም አቀፋዊ ሁኔታዎች ለእኛ ለኢትዮጵያውያን የሚመቹ ባለመሆናቸው ተናግረን የምንደመጥበት፣ አኩርፈን የምንጠጋበት፣ ፍትህን የምናገኝበት አንድም አለኝታ የለንም፡፡ ሁሉም ነገር ያዘነበለው ወደ ገዢዎቻችን በመሆኑ የችግራችን መጠን ስፋትና ጥልቀት ተነግሮ አያልቅም፡፡ ፈጣሪ ጭምር አስጨናቂ ዘመን እንድንገፋ የፈረደብን ይመስላል፡፡ ከታሰርንበት የኑሮ ሰንሰለት ከገባንበት ምድራዊ ሲኦል ነበልባላዊ እቶን የሚታደገን ከቶ ማነው? ዳዊት በመዝሙሩ አቤቱ ጌታ ሆይ እስከመቼ ነው የምትተወኝ ያለው ወዶ አይደለም፡፡ እንደኛ ክፉኛ ቢጨንቀው እንጂ፡፡ በርግጥ መከራ ሲበዛ ያነሆልላል፤ ስቃይ ሲበዛ መፈጠርን ያስረግማል፤ ግፍና በደል ከአንድ ሰው የመሸከም አቅም ሲያልፍ ራስን ብቻ ሳይሆን ፍጣሪን ድረስ ሊያስክድ ይደርሳል፡፡ ምንም እንኳን “እረኛ ቢያኮርፍ ምሳው እራት ይሆነዋል” እንዲሉ አኩራፊ ቢያኮርፍ ከራሱ በላይ የሚጎዳው ባይኖርም የችግሩ ክረት ፈጣሪን እስከ መውቀስ ቢያደርሰው ቢያንስ ሊያስነውረው የሚገባ አይመስለኝም፡፡ በክርስቲያኑ ህይወት እንግልትና የቁም ስቅልን የሚያሳይ አሳር ሲገጥም በመፅናናት የሚጠቀስ አንድ መፅሐፍ ቅዱሳዊ ምሳሌ ነው፡ ፡ የኢዮብ ስቃይ ከእኛ ከኢትዮጵያውያን ስቃይ ማወዳደር የሚቻል አይመስለኝም፡፡ ለዘመንም ሆነ ከሌሎች መሰል ፖለቲካዊና ሃይማኖታዊ ችግሮች አንፃር የኢዮብን ከእኛ አስቸጋሪ ህይወት ላነፃፅር አልችልም፡፡ የመከራ ዶፍ የወረደበት ኢዮብ በደረሰበት ስቃይ ሰማይ ምድሩ ተደፍቶበት ጭንቅ ውስጥ በነበረበት ወቅት ከተናገረው ጥቂት እናስታውስና እኛ ከተዘፈቅንበት የችግር ማጥ አኳያ ብሶት ምን ያህል እንደሚያናግር እንመልከት፡፡ ከችግርና ከረሃብ ብዛት የተነሳ በለሊት ተነስተው ወደ በረሃ እየሄዱ ስራ ስሮችን ያኝኩ ነበር፡፡ ጨው ጨው የሚል የበርሃ ቅጠላ ቅጠሎን ይለቅሙ ነበር፡፡ ሰዎች ሌቦችን እየጮሁ እንደሚያባርሩ እነርሱም ከህብረተሰቡ መካከል ያባርሯቸው ነበር፡፡ መኖሪያቸውም በየዋሻውና በየገደሉ ስር በተቆፈረ ጉድጓድ ውስጥ ነበር፡፡ ወደ 10 ዞሯል
2ኛ ዓመት ቅጽ.2 ቁ.15 ፖለቲካ ግርማ ሞገስ (girmamoges1@gmail.com) ፍኖተ ነፃነት ማክሰኞ ጥቅምት 28 ቀን 2004 ዓ.ም. የዚህ ጽሑፍ ግብ የሰላም ትግል ለውጥ ማምጫ መንገዶች (Mechanisms of change) በኢትዮጵያ እንዴት ህዝብን የመንግስት ስልጣን ባለቤት ሊያደርጉ እንደሚችሉ በማጥናት በኢትዮጵያ የፖለቲካ ትግል እና የመንግስት ሽግግር ለማድረግ ሰላማዊ ትግል ማደረግ እንደሚቻል እና ተመራጩ የትግል ስልትም እሱ መሆኑን ማሳየት ነው። የሰላም ትግላችን ግብ ህዝብን የመንግስት ስልጣን ባለቤት ማድረግ ነው። ህዝብን የመንግስት ስልጣን ባለቤት ለማድረግ የሰላም ትግል በህዝብ እና በአምባገነን መንግስት መካከል የሚገኘውን የፖለቲካ ኃይል ሚዛን ግንኙነት ወደ ህዝብ እንዲያደላ ማድረግ አለበት። የሰላም ትግል ይኽን አስፈላጊ የሆነ የፖለቲካ ኃይል ሚዛን ግንኙነት ሽግሽግ (ለውጥ) ተፈጻሚ የሚያደርገው በአራት መንገዶች እንደሆነ ጅን ሻርፕ (Gene Sharp) አጥንቶ ለአለም የዲሞክራሲ ኃይሎች እና ተመራማሪዎች ካበረከተ ውሎ አድሯል። እነሱም፥ (1ኛ) የመቀየር/ የመለወጥ (Peaceful conversion)፣ (2ኛ) የመቻቻል (accommodation)፣ (3ኛ) ሰላማዊ አስገዳጅነት (Peaceful coercion) እና (4ኛ) ሰላማዊ መፈረካከስ/መበታተን (Peaceful disintegration) የተባሉት ናቸው። እነዚህ ሰላማዊ ለውጥ ማምጫ መንገዶች ከሰላም ትግል መሳሪያዎች ጋር ዝምድና አላቸው። የሰላም ትግል መሳሪያዎች ሶስቱ አብይ ክፍሎች (1ኛ) ተቃውሞ እና ማግባባት (Protest and Persuasion) እስከዚኽ ድረስ እንዳየነው መቀየር/መለወጥ (Peaceful conversion) የተባለውን የለውጥ ማምጫ መንገድ ፕላን ቀይሰን በአግባብ እና በቀጣይነት ከተጠቀምንበት የዲሞክራሲ ትግልን በህብረተሰቡ ውስጥ ለማስፋፋት እና የህብረተሰቡን የሰላማዊ ትግል አቅምን ለመገንባት ይጠቅማል። ነገር ግን ይኽ ለውጥ የማምጫ ሰላማዊ መንገድ በአምባገነኖች የፖለቲካ ኃይል ምንጮች ላይ የሚያደርሰው ቀጥተኛ ጥቃት የለም። ጥቃቱ ተዘዋዋሪ ነው። ለጥቀን መቻቻል የተባለውን ለውጥ ማምጫ መንገድ እንመልከት። የሠላም ትግል ለውጥ ማምጫ አማራጭ መንገዶች በኢትዮጵያ ፣ (2ኛ) ትብብር መንፈግ (noncooperation) ፣ (3ኛ) ጣልቃ መግባት (intervention) እንደሆኑ እና ዝርዝራቸው ወደ 200 ግድም እንደሚደርስ በፍኖተ ነፃነት ቁጥር 13 “የሰላም ትግል መሳሪያዎች” በሚል ርዕስ ቀርቧል። እነዚኽ አራት ለውጥ ማምጫ መንገዶች ከሰላማዊ ትግል አቅም ግንባታ አንስቶ እስከ መንግስት ሽግግር ፍጻሜ ድረስ እንዴት አስተዋጽኦ እንደሚያደርጉ ባጭር ባጭሩ እንመልከት። (1ኛ) መቀየር/መለወጥ (Peaceful conversion) የዲሞክራሲ ኃይሎች ያቀረቡትን የለውጥ አሳብ ወይንም የለውጥ ጥያቄ መንግስት ቢቀበል እሱም ተጠቃሚ ሊሆን እንደሚችል መንግስትን ማሳመን (መቀየር/መለወጥ) የሚቻልበት ሁኔታዎች (መንገዶች) ሊኖሩ ይችላሉ። ይኽን በማድረግ የዲሞክራሲ ኃይሎች ከሚያገኙዋቸው ፋይዳዎች ውስጥ ጥቂቱ፥ በህዝብ እና በመንግስት ዘንድ የተቃዋሚ መሪዎችን ህጋዊነት ከፍ ማድረግ፣ ከመንግስት ጋር ሊደረጉ የሚችሉ ግጭቶችን መቀነስ፣ የሰላማዊ ትግልን የሰው እና የቁሳቁስ አቅም በረባ ባልረባው ሁሉ እንዳይባክን ማድረግ ናቸው። ርግጥ ይኽ መንገድ በመንግስት ላይ የሚያሳድረው ጫና (ክብደት) በጣም ዝቅተኛ በመሆኑ የሚያስገኘው ጠቀሜታ እዚህ ግባ የማይባል ሊሆን ይችላል። ያም ሆኖ ግን የተመረጠው የለውጥ ጥያቄ የአምባገነኖችን ስልጣን አደጋ ላይ የማይጥል እና የጥያቄው አቀራረብ ብልህ እስከሆነ ድረስ አልፎ አልፎም ቢሆን ጠቃሚ ውጤት አይገኝም ማለት ያስቸግራል። ለውጥ የተገኘበት ጊዜ አለ። ምሳሌ፥ እንደ አውሮፓ አቆጣጠር በ1962 ዓመተ ምህረት ቀድሞ የእንግሊዝ ቅኝ አገር በነበረችው በርማ ውስጥ በመፈንቅለ መንግስት ስልጣን ላይ የወጣው ወታደራዊ አምባገነን ቡድን መጀመሪያ ከያዘው አቅዋም ከጊዜ በኋላ እንዴት እንደተለወጠ እንመልከት። ስልጣን እንደጨበጠ፣ የእንግሊዘኛ ቋንቋ ትምህርት በአንደኛ ደረጃ እንዳይሰጥ አደረገ። በዩንቨርስቲ ደረጃም የሚሰጥ የእንግሊዘኛ ቋንቋ ዝቅ እንዲል አደረገ። ወታደራዊው መንግስት ለህዝብ የሰጠው ሃሰተኛ ምክንያት “እንግሊዘኛ ቋንቋ የቅኝ ግዛት ዘመን ውርደታችን ማስታወሻ በመሆኑ መወገድ አለበት” የሚል ሲሆን ሃቀኛው ምክንያት ግን በመምህርነት ስራ የተሰማሩትን እና ኗሪ እንግሊዞችን ከአገር በማስወጣት የበርማን ህዝብ ከውጪው አለም ፖለቲካ ተጽእኖ ለማፈን (Censorship) ነበር። ይኽ ፖሊሲ የበርማ ተማሪዎችም ወደ ምዕራቡ አለም እንደቀድሞው እንደልብ እየወጡ ከፍተኛ ትምህርት ለመማር በቅድሚያ ማለፍ ያለባቸውን የእንግሊዘኛ ቋንቋ ፈተና ማለፍ እንዳይችሉ ማድረግ ጀመረ። በበርማ እንግሊዘኛ ቋንቋ መናገር የሚችሉ ተወላጅ የቢሮ አስተዳዳሪዎች ማግኘት አስቸጋሪ መሆን በመጀመሩ የውጭ አገር ኢንቨስተሮች ወደ በርማ መምጣት አቆሙ። የአገሪቱ ኢኮኖሚ ተንኮታኮተ። በዚኽ አይነት ለስልጣኑ መጠናከር ሲል ለ20 አመቶች ያህል አለም አቀፍ የቢዝነስ እና የንግድ ቋንቋ በበርማ እንዲዳከም ካደረገ በኋላ ይኽ ፖሊሲ በአገሪቱ ኢኮኖሚ ላይ ያስከተለው አሉታዊ ተጽእኖ ለአምባገነኖቹ ገዢዎች ወለል ብሎ ይታያቸው ጀመረ። የበርማ የንግዱ ማህበረሰብ እና የዲሞክራሲ ኃይሎች በእንግሊዘኛ ቋንቋ ትምህርት ላይ የተጣለው ገደብ እንዲነሳ ያቀርቡት የነበረውን የለውጥ ጥያቄ የበርማ አምባገነን መንግስት ተቀበለ። አምባገነኑ የበርማ መንግስት የለውጡን ጥያቄ የተቀበለው ለውጥ ቢያደርግ ተጠቃሚ መሆኑን በመገንዘቡ ነበር። የሰላም ትግል የመንግስት ባለስልጣኖችን ብቻ ሳይሆን ህዝብንም በመቀየር/በመለወጥ ለዲሞክራሲ ትግል መስፋፋት እና አቅም ግንባታ ጥቅም ይሰጣል። መንግስት በህዝብ ላይ የሚፈጽማቸው በደሎች፣ ዲሞክራሲ የሚሰጠው ጠቀሜታ እና ዛሬ በአለም ውስጥ እየተደረገ ስላለው የለውጥ እንቅስቃሴ እና ስለመሳሰሉት በሰፊው ማሰራጨት ህዝብ ለመለውጥ ያግዛል። በአለም ውስጥ ስለሚሆነው እና በአገር ስለሚፈጸም ሰላማዊ ሰልፎች፣ ተቃውሞዎች፣ ህዝባዊ ውይይቶች እና ተመሳሳይ የሰላማዊ ትግል ዜናዎች የህዝብን ዝንባሌ እንደሚቀይሩ እና ከፍራቻ ነፃ ለመውጣት እንደሚያግዙ መረሳት የለበትም። በዚህ ረገድ ድረ ገጾች፣ የህትምት እና የኤሌክትሮኒክ ሚዲያዎች ከፍተኛ ሚና አላቸው። ለዚህም ነው አምባገነኖች የሚያፍኗቸው። አምባገነኖች በሰላም ትግል ታጋዮች ላይ የሚፈጽሙት ግፍ እና የሰላም ትግል ታጋዮች የሚያሳዩት ጀግንነት ህዝብን በመለወጥ የዲሞክራሲ ትግሉን ያጠናክራል። በዚህ ረገድ በህዝብ ዘንድ ጀግንነት ተደርገው የሚወሰዱ ርምጃዎች ሌላውን የመለወጥ አቅም እንዳላቸውም መረሳት የለበትም። ምሳሌ፥ እንደ አውሮፓውያን አቆጣጠር በ1950 ዎቹ እና 1960ዎቹ አፍሪካ አሜሪካውያን መንግስት በሚለቅባቸው ተናካሽ ውሻዎች መነከሳቸው፣ በእሳት አደጋ መኪናዎች በሚረጭ ውሃ መደብደባቸው፣ ማታ ማታ በሰላም ትግል መሪዎች ቤቶች ላይ ይደርስ የነበረው ቃጠሎ፣ የሰላም ትግል ሰራዊት በሚሰበሰብባቸው ቤተ ክርስቲያኖች ላይ ይደርስ የነበረው ፈንጂ እና ቃጠሎ ሳይገታቸው በጀግንነት ለእኩለንት ያደረጉዋቸው ትግሎች ህዝባቸው ብቻ ሳይሆን ነጭ አሜሪካውያንን እና የቀረውን አለም ህዝብ በመለወጥ ከአፍሪካውያን አሜሪካውያን ጎን እንዲቆም አድርጓል። ሌላ ምሳሌ፥ ግብጾች መንግስት ሳያስፈቅዱ በነፃነት አደባባይ መስፈራቸው እና ነፃነታቸውን ማወጃቸው ብዙ ግብጻውያንን እንደለወጠ እና ሰላማዊ ትግሉን እንዲቀላቀሉ እንዳደረገ የምናውቀው ትኩስ ዜና ነው። እንዲሁም በድስፕሊን የታነጸ የሰላም ትግል ሰራዊት በአምባገነኖች እየተዋከበ፣ ሳያስር እየታሰረ እና እየተገደለ፤ በጀግንነት ሰላማዊ ትግሉን በቀጣይነት ሲያኪያሂድ ሲያዩ የጨቋኙ መንግስት አባላት (የጦር መኮንኖች፣ ሚንስትሮች፣ ዲፕሎማቶች፣ ወ.ዘ.ተ.) እንዲሁም የተባበሩት መንግስታት፣ የምዕራቡ አለም መሪዎች፣ የመብት ተሟጋች ድርጅቶች ወ.ዘ.ተ. ሳይቀሩ እየተለወጡ ሰላማዊ ትግሉን ይቀላቀላሉ። ለምሳሌ የሊቢያው ጋዳፊ በሰላማዊ መንገድ አደባባይ ወጥቶ ነፃነቱን በጠየቀ ህዝብ ላይ አረመኒያዊ ጦርነት ሲያውጅ በጋዳፊ መንግስት ውስጥ በአገር ውስጥ የነበሩ ባለስልጣኖች እና ዲፕሎማቶች ሰላማዊ ትግሉን ተቀላቅለዋል። በየመንም አምባገነኑ የሳላህ መንግስት በሰንዓ (ለውጥ አደባባይ) እና በታኤዝ ከተሞች በሰፈረው ሰላማዊ ታጋይ ላይ ግድያ በፈጸመ ቁጥር ተመሳሳይ ሁኔታዎች ተፈጥረዋል። እስከዚኽ ድረስ እንዳየነው መቀየር/ መለወጥ (Peaceful conversion) የተባለውን የለውጥ ማምጫ መንገድ ፕላን ቀይሰን በአግባብ እና በቀጣይነት ከተጠቀምንበት የዲሞክራሲ ትግልን በህብረተሰቡ ውስጥ ለማስፋፋት እና የህብረተሰቡን የሰላማዊ ትግል አቅምን ለመገንባት ይጠቅማል። ነገር ግን ይኽ ለውጥ የማምጫ ሰላማዊ መንገድ በአምባገነኖች የፖለቲካ ኃይል ምንጮች ላይ የሚያደርሰው ቀጥተኛ ጥቃት የለም። ጥቃቱ ተዘዋዋሪ ነው። ለጥቀን መቻቻል የተባለውን ለውጥ ማምጫ መንገድ እንመልከት። (2ኛ) መቻቻል (Peaceful accommodation) አንዳንድ ጊዜ አምባገነናዊ መንግስቶች በዜጎች ዘንድ ላገር አሳቢ መስሎ ለመታየት፣ በውጭ መንግስታት ዘንድ ተቀባይነት ለማግኘት ወይንም የገጠማቸውን የለውጥ ጥያቄ ውጥረት ለማርገብ ሲሉ የዲሞክራሲ ኃይሎችን ጥያቄዎች ይቀበላሉ። ይኽን የሚያደርጉት መብት አክባሪ እና ትሁት በመሆናቸው ሳይሆን ለተቃዋሚዎች የለውጥ ጥያቄ የመቻቻል መፍትሄ ብንሰጥ ስልጣናችን አይነጠቅም፣ አቅማችንም አይዳከምም ነገር ግን ከጭቅጭቅ እንድናለን ከሚል እምነት ነው። ይሁን እንጂ አንድ አምባገነን መንግስት መቻቻልን እንደመፍትሄ ከወሰደ በስልጣን ላይ የነበረው ፍጹም የሆነ ቁጥጥር ተቀንሷል ማለት ነው። በህዝብ እና በአምባገነኖች መካከል በነበረው የኃይል ሚዛን ግንኙነት ላይ የተወሰነ ሽግሽግ ተደርጓል ማለት ነው። ለምሳሌ የስራ ማቆም አድማዎችም ቆመው ሰራተኞች ወደ ስራ የሚመለሱት በአሰሪና በሰራተኞች መካከል በሚደረግ መቻቻል ነው። 5 በአገሮች መካከልም መቻቻል ይደረጋል። የቻይና መንግስት ጥቂት የፖለቲካ እስረኛ በመፍታት በምዕራቡ አለም የሚቀርብበትን የሰብዓዊ መብት ማሻሻል ጥያቄ ለማርገብ ሲሞክር እናያለን። ምዕራቡም ለጊዜው ዝም ይላል። በምዕራቡ እና በቻይና መንግስት መካከል መቻቻል ተደረገ ማለት ነው። የቻይና መንግስት ይኽን የሚያደርገው በምዕራቡ አለም ተገዶ (Coerced ሆኖ) ሳይሆን የቀረበው የመብት ጥያቄ ከምዕራቡ አለም ጋር ካለው የንግድ እና ሌሎች ጉዳዮች ጋር እየተወሳሰበ እንደልብ አላራምድ ስለሚለው ነው። ስለዚኽ ለምዕራቡ ጥያቄ የመቻቻል ምላሽ በመስጠት ንግዱን እና ሌሎች የሚጠቅሙትን ነገሮች ያደርጋል። ምርጫም መቻቻል ነው። በየአምስት ወይንም አራት አመቶች የሚደረግ ምርጫ ተቃዋሚ ፓርቲዎች ለሚያቀርቡት የፖለቲካ ለውጥ ጥያቄ አምባገነን መንግስቶች የሚሰጡት የመቻቻል መልስ ነው። ይሁን እንጂ ከተመክሮ ማነስ የተነሳ የተቃዋሚ ፓርቲ መሪዎች ምርጫው ነፃ እና ፍትሃዊ ይሆናል፣ ከምርጫው ጋር በተያያዘ መንግስት የሚፈጽመውን ወከባ ህዝቡ መቋቋም ይችላል ወይንም አለም አቀፍ ታዛቢዎች የምርጫውን ድምጽ ቆጠራ እንዳይሰረቅ ያደርጋሉ ብለው ይገምታሉ። ይኽ የዋህነት ነው። አምባገነኖች ነጻ ምርጫ ተደርጎ ስልጣናቸውን በፈቃዳቸው ይለቃሉ ብሎ መገመት ስህተት ነው። ሳይገደዱ በፈቃደኛነት ስልጣን ማስረከብ የአምባገነኖች ጸባይ አይደለም። አምባገነኖች ዲሞክራቶች አይደሉም። አምባገነኖች ስልጣን ላይ የሚወጡት በግድያ እና በሽብር ነው። በስልጣን ለመቆየትም መንግስታዊ ሽብር ይፈጽማሉ። ምርጫም ከሆነ የሚያግዳቸው ኃይል ከሌለ ድምጽ ይሰርቃሉ። እንደ አውሮፓ አቆጣጠር በ2000 ዓመተ ምህረት በሰርቢያ እና በ2002 ዓመተ ምህረት በዝንባቡዌ የተደረጉት ምርጫዎች በንፅፅር ማየት ይጠቅማል። ሁለቱም ምርጫዎች በስልጣን ላይ በነበሩት አምባገነኖች ተሰርቀው ነበር። ይሁን እንጂ በሰርቢያ የህዝብን ድምጽ ማስከበር ሲቻል በዝንባቡዌ ግን ያን ማድረግ ሳይቻል ቀርቷል። ስለዚኽ የሁለቱ ምርጫዎች የመጨረሻ ውጤት ሊለያይ ቻለ። እንመልከት። በሰርቢያ ተቃዋሚው በመላ አገሪቱ የምርጫ ታዛቢዎች አሰልጥኖ አሰማራ። ህዝቡ ንቅል ብሎ ወጥቶ ድምጹን እንዲሰጥ የሚያነሳሳ እና የሚቀሰቅስ የሰላማዊ የምርጫ ሰራዊት አሰልጥኖ በመላ አገሪቱ አዘመተ። መንግስት ድምጽ ቢሰርቅስ ብሎ ቀደም ብሎ በማሰብ ተቃዋሚው ድምጽ “ለማስከበር ፕላን ለ” (Plan B) አዘጋጅቶ ነበር። አንድ መንግስት የህዝብ ድምጽ አላከብርም ካለ ህዝቡም በበኩሉ ለመንግስት የለገሰውን የገዢነት ክብር እና ህጋዊነት የመንፈግ መብት አለው። ስለዚኽ “ፕላን ለ” (Plan B) ድምጽ ለማስከበር የሚደረግ የፖለቲካ እምቢታ፣ ትብብር የመንፈግ እና የጣልቃ መግባት የሰላም ትግል መሳሪያዎችን የሚጠቀም ሰላማዊ ትግል ነው። በየምርጫ ጣቢያው የተመደቡ የተቃዋሚ ታዛቢዎች በድምጽ ቆጠራው ላይ በመሳተፍ ቆጠራው እንዳለቀ በዚያው ምሽት ውጤት በየጣቢያው ይፋ እንዲሆን አደረጉ። በመጨረሻ በሞሊሶቪች ይመራ የነበረው አምባገናንዊ መንግስት የምርጫው ውጤት እንደፈለገው ሳይሆን በመቅረቱ አይኑን በጨው አጥቦ አሸንፌያለሁ ቢልም በምርጫው እለት ምሽት በየምርጫ ጣቢያው ድምጽ ይፋ ተደርጎ ስለነበር ህዝቡ “ድምጽ ይከበር” አለው። ተቃዋሚው ቀደም ብሎ ያዘጋጀውን በሚሊዮኖች የሚቆጠር ወደ 13 ይዞሯል www.andinet.org.et
Page 1 and 2: 2ኛ ዓመት ቅጽ.2 ቁ.15 ፍ
Page 3: 2ኛ ዓመት ቅጽ.2 ቁ.15 ዳ
Page 7 and 8: 2ኛ ዓመት ቅጽ.2 ቁ.15 በ
Page 9 and 10: 2ኛ ዓመት ቅጽ.2 ቁ.15 ከ
Page 11 and 12: 2ኛ ዓመት ቅጽ.2 ቁ.15 ዜ
Page 13 and 14: 2ኛ ዓመት ቅጽ.2 ቁ.15 ፍ
Page 15 and 16: 2ኛ ዓመት ቅጽ.2 ቁ.15 መ

ምንጭ - Ethiopia: A voice for the voiceless

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?