motywy ochrony środowiska a zachowania proekologiczne ...

54
Warto w tym miejscu przedstawić listę
najczęściej wymienianych efektów
środowiskowych wejścia do Unii Europejskiej.
Wśród efektów pozytywnych występują:
- dostosowanie prawa polskiego do norm
europejskich – 37%
- pomoc finansową z UE – 31%
- fakt, iż „Polska bierze przykład z państw UE”
– 18%
Potencjał społeczny gotowości do
działań indywidualnych na rzecz środowiska
jest duży, a wartości ekologiczne wielu Polaków
uważa za ważne. Jednak składają się na to
zarówno realne działania lub gotowość do
takowych, jak też deklaracje będące wynikiem
ekologicznej poprawności. Widoczna jest zatem
duża rozbieżność między deklaracjami naszych
obywateli, a rzeczywistymi działaniami i
zachowaniami. By wykorzystać rzeczony
potencjał potrzeba podjęcia szerokich
zakrojonych i różnorodnych działań, zarówno
ze strony instytucji publicznych, jak i systemu
edukacji oraz organizacji pozarządowych.
Należy tworzyć warunki sprzyjające realizacji
prośrodowiskowych postaw w działaniach oraz
zdecydowanie mocniej zachęcać do takich
zachowań, m.in. poprzez instrumenty
ekonomiczne administracyjne, a także
odpowiednią socjotechnikę.
Najszlachetniejszym motywem
skłaniającym ludzi do działań na rzecz
środowiska jest uznanie jakości środowiska za
wartość samą w sobie. Jednak rzeczywiste
działania wymagają obecności wartości
instrumentalnych, takich jak ekonomiczne i
zdrowotne. To, że głównymi motywami
potencjalnej dbałości o środowisko są „zdrowie
własne i rodziny” oraz „przyszłe pokolenia”
należy wykorzystywać i umiejętnie
przedstawiać skutki środowiskowe różnych
działań w odniesieniu do ich wpływu na
zdrowie ludzi i ich wpływu na jakość życia
przyszłych pokoleń, tak by w większym stopniu
skłonić ludzi do zmieniania swych zachowań na
bardziej proekologiczne.
Ochrona środowiska kieruje się w
swojej działalności wieloma motywami,
zależnymi od charakteru zagadnień ochrony
przyrody w danym kraju, od poziomu
gospodarczo-technicznego, od stopnia rozwoju
nauk przyrodniczych, od uświadomienia
społeczeństwa
o roli i wartości środowiska w jego życiu.
Pamiętać należy, ze akcja zapobiegawcza
przeciwko klęskom ekologicznym
spowodowanym przez dynamiczny rozwój
przemysłu i techniki może być dokonywana
dopiero po przystąpieniu przemysłu i techniki
do działań ochronnych. Jedynie one
rozporządzają olbrzymimi środkami i z ich
pomocą można zwalczyć trudności, w jakie
uwikłał się człowiek wskutek słabo
kontrolowanej ekspansji demograficznej i
terytorialnej oraz oddalania się od przyrody,
której jest przecież nieodłączną częścią.
LITERATURA
CARLEY M., SPAPENS P., Dzielenie się
światem. Zrównoważony sposób życia i
globalnie sprawiedliwy dostęp do zasobów
naturalnych w XXI wieku, Instytut na Rzecz
Ekorozwoju, Białystok- Warszawa, s. 272.
DYMARA B., MICHAŁOWSKI S. CZ.,
WOLLMAN-MAZURKIEWICZ L., Dziecko w
świecie przyrody. Książka do wychowania
proekologicznego. Impuls, Kraków 1998, s.
114-115
LEŃKOWA A., (red), Człowiek przeciwko
sobie?, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa
1986, s. 494.
MYCZKOWSKI S., Człowiek- przyrodacywilizacja.
Warszawa 1976 PWN, s. 12-18.
PAWŁOWSKI A., 2009, Zrównoważona
energia jako warunek konieczny dla realizacji
idei zrównoważonego rozwoju, w: Problemy
Ekorozwoju vol. 4, s. 12.
PIETRZAK M., Turystyka alternatywna w
parkach krajobrazowych- moda, czy nakaz
chwili? (w) Park Krajobrazowy- i co dalej?,
praca zbiorowa pod red. G. Bezkowskiej,
Uniwersytet Łódzki 2001, s. 130-136.
Rozwój idei ochrony środowiska przyrody oraz
kształtowania i ochrony środowiska, redakcja
naukowa Tyrawska D, Centrum Doskonalenia
Nauczycieli, Warszawa 1989, s. 9-15.
SZTUMSKI W., 2009, Mitologia rozwoju
zrównoważonego, w: Problemy Ekorozwoju
vol. 4, s. 18.
Polacy w zwierciadle ekologicznym. Raport z
badań nad świadomością ekologiczną Polaków
w 2008 roku, redakcja naukowa Artur
Bołtromiuk, Instytut Na Rzecz Ekorozwoju.