M. A. Skwarczyński, A. Raczkowski, P. Skarba Analiza metod ...

ANALIZA METOD POMIAROWYCH PRZEPŁYWU POWIETRZA
W INSTALACJACH WENTYLAYJNYCH
ANALYSIS OF AIR FLOW MEASUREMENT METHODS USED IN
VENTIALTION SYSTEMS
Mariusz A. Skwarczyński 1 , Andrzej Raczkowski 1 , Piotr Skarba
1 Politechnika Lubelska , Wydział InŜynierii Środowiska, Zakład InŜynierii Środowiska Wewnętrznego
ul. Nadbystrzycka 40B, 20-618 Lublin, e-mail: a.skwarczynski@wis.pol.lublin.pl
ABSTRACT
This paper investigates differences between widely used measuring airflow methods in ventilation system
to balance air distribution system. Traditional instrumentations such as, thermo-anemometers, pitot-tubes
were compare with Debimo blades, IRIS damper, Lindab Measuring Unit FMI and FMU. The results of
the measuring procedure show that the pitot tubes and Debimo blades are the most precision methods.
Key words: air flow measurements, Pitot tube, thermoanemometer, measuring blades, measuring
dampers, VAV.
Wprowadzenie
W obecnych czasach budowane obiekty,
z uwagi na obniŜenie kosztów ogrzewania
cechują się wysoką izolacyjnością przegród
budowlanych, a stolarka okienna i drzwiowa
jest wysokiej jakości i szczelności. W wyniku
czego w istotny sposób zostaje ograniczona
wymiana powietrza bazująca na naturalnej
wentylacji grawitacyjnej co przekłada się na
dyskomfort uŜytkowników, złe samopoczucie,
bóle głowy, problemy z koncentracją etc.
Zastosowanie instalacji wentylacyjnej
mechanicznej nawiewno-wywiewnej pozwala
na doprowadzenie odpowiedniej ilości świeŜego
powietrza do pomieszczenia. Ilość powietrza
nawiewanego do pomieszczenia zaleŜy od jego
obciąŜenia termicznego, ilości osób w nim
przebywających, ilości zanieczyszczeń się
uwalniających etc. JednakŜe, bez odpowiedniej
regulacji na etapie wykonawstwa, poprawnie
zaprojektowana wentylacja nie gwarantuje de
facto, iŜ przewidziany przez projektanta
strumień powietrza zostanie dostarczony do
pomieszczenia. Dlatego teŜ instalacje
wentylacyjne przed przekazaniem do
eksploatacji wymagają przeprowadzenia
pomiarów aerodynamicznych Pomiary takie
mogą być równieŜ wymagane po zmianie
załoŜeń projektowych, modernizacji instalacji
czy na bezpośredni wniosek jej uŜytkowników.
Istotnymi parametrami podlegającymi ocenie są:
prędkość i strumień przepływającego powietrza.
Są one najczęściej mierzone bezpośrednio
w przewodach lub w okolicach elementów
nawiewnych bądź wywiewnych (Kołodziejczyk,
2007; Makowiecki i Rosiński, 2002).
MoŜna wyróŜnić dwie zasadnicze metody
pomiarowe przepływu powietrza. Pierwsza
bazuje na pomiarze z wykorzystaniem elementu
cieplno-oporowego (anemometr kanałowy).
Wynikiem pomiaru jest prędkość powietrza
w kanale wentylacyjnym, po wskazaniu do
miernika dodatkowej informacji w postaci pola
przekroju kanału, następuje konwersja odczytu
na przepływ powietrza. W drugiej metodzie
wykorzystywana jest róŜnica pomiędzy
ciśnieniem całkowitym a statycznym. W wyniku
kalibracji elementów pomiarowych istnieje
moŜliwość przeliczenia odczytu zarówno na
prędkość jak i na przepływ powietrza w kanale.
PoniŜej przedstawiono metody pomiaru
wydajności i prędkości przepływającego
powietrza w przewodach, przy uŜyciu
najczęściej obecnie stosowanych metod
pomiarowych
Metodyka
Badania parametrów pracy instalacji
przeprowadzono na zaprojektowanym
stanowisku laboratoryjnym zgodnie z rysnkiem
1a i b. Instalacja zasysa powietrze przez
wentylator (N 1.5), odcinkami prostych
przewodów (N 1.2, N 1.4, N 1.6 oraz N 1.8),
między którymi wbudowano elementy
pomiarowe Debimo firmy KIMO (N 1.3 oraz N
1.7).

224
b)
a)
Rys. 1a Schemat stanowiska badawczego (oznaczenia w tekście)
Elementy te stanowiły urządzenie wymienne
i dla celów badawczych pracy zastępowano je
kolejno:
termoanemometrem,
rurką Pitota,
przepustnicą IRIS firmy Systemair,
elementem pomiarowym FMU firmy
Lindab,
kanałowym elementem pomiarowym
FMI firmy Lindab.
Konstrukcja uŜytego do doświadczeń
wentylatora K200L, firmy Systemair ma
znaczący wpływ na kształtowanie się wartości
prędkości lokalnych w przewodzie.
Przy uŜyciu rurki Pitota wykonano
pomiary zgodnie z wytycznymi normy PN-EN
12599. Przy obliczaniu strumienia powietrza
w przewodzie wentylacyjnym, określono
średnią prędkość w przekroju pomiarowym.
Badanie polega na wyznaczeniu prędkości
w odpowiednich punktach pomiarowych
przekroju, a następnie obliczeniu średniej
arytmetycznej. Wartość przepływu wyraŜona
w m 3 /s obliczono jako iloczyn średniej
prędkości i pola przekroju poprzecznego.
Wartość prędkości dla temperatury +20°C
obliczono na podstawie wzoru:
V = 1 , 291⋅
p [m/s],
d
Rys.1b Widok stanowiska badawczego
gdzie:
pd – wartość ciśnienia dynamicznego [Pa].
W przypadku przewodów
prostokątnych, przekrój pomiarowy dzieli się
na pola o równej powierzchni (ilość pól od 16
do 64). Poprzez otwory znajdujące się
w ściance przewodu wprowadza się sondę
pomiarową i mierzy prędkości w środkach
wyznaczonych pól. Otrzymane wyniki są
następnie uśredniane. (Rys. 2)
W przewodach okrągłych pomiar jest
bardziej skomplikowany. RozłoŜenie punktów
pomiarowych wzdłuŜ średnicy jest
nierównomierne i trzeba je kaŜdorazowo
wyliczać. Ostateczny wynik jest średnią
arytmetyczną, podobnie jak w przekroju
prostokątnym (Hendiger, 2001; Makowiecki i
Rosiński, 2002). Liczba pierścieni na które
dzieli się przekrój przewodu kołowego zaleŜy
od średnicy przepływu. Generalnie zaleca się,
aby liczba pierścienie dla średnicy 200 mm
wynosiła co najmniej 3, dla średnicy od 200 do
400 co najmniej 4, a od 400 do 700 co najmniej
5. MoŜna zatem stwierdzić, Ŝe powiększanie
liczby pól prowadzi do wzrostu dokładności
pomiaru prędkości średniej, ale równocześnie
do pracochłonności badań (Bonetyński, 1987)
(Tab. 1).

a) b)
Rys. 2. Rozmieszczenie punktów pomiarowych : a) w przewodach okrągłych, b) w przewodach
prostokątnych
Tabela.1. Odległości punktów pomiarowy dla przewodów okrągłych od ścianki w funkcji ich
średnicy (PN-EN 125999)
Punkt Odległość punktu pomiarowego od ścianki D300 mm
1 0,026 D
2 0,082 D
3 0,146 D
4 0,226 D
5 0,342 D
6 0,658 D
7 0,774 D
8 0,854 D
9 0,918 D
10 0,974 D
Za pomocą termoanemometru określa się
prędkość powietrza. Sensorem jest ogrzewany
elektrycznie termorezystor lub termistor.
JednakŜe sygnał pomiarowy zaleŜy w duŜej
mierze od ustawienia względem kierunku
przepływu Sposób rozmieszczania punktów
pomiarowych dla sondy cieplno-oporowej jest
identyczny jak w przypadku rurki Pitota. Po
wyznaczeniu prędkości w odpowiednich
punktach przekroju oblicza się średnią
arytmetyczną, której wartości posłuŜyć moŜe do
obliczenia wydajności powietrza
przepływającego przez przewód wentylacyjny
(Makowiecki i Rosiński, 2002).
W celu wyznaczenia wartości przepływu dla
elementów pomiarowych Debimo firmy Kimo
(rys. 2) oraz przepustnicy typu IRIS firmy
Systemair stosuje się następującą zaleŜność:
gdzie:
q k ⋅
= pi
[m 3 /h],
225
k – współczynnik korekcyjny, podany przez
producenta elementu pomiarowego.
p – wartość ciśnienia wskazanego przez
i
element pomiarowy [Pa]
Rys. 2 Elementy pomiarowe Debimo firmy
Kimo (www.kimo.pl)

Ciśnienie dynamiczne ∆pd [Pa]
226
W przypadku przepustnicy IRIS pomiary były
prowadzone dla K=31,7.
FMU jest przyrządem pomiarowym
przystosowanym do zamontowania w instalacji
na stałe. Przepływ objętościowy określany jest
przez pomiar róŜnicy ciśnienia między
punktami pomiarowymi i przez odczyt
z wykresu. Dodatkowe wyposaŜenie miernika w
przepustnicę regulacyjną umoŜliwiają
uŜytkownikowi regulację przepływu
objętościowego. Przepływ powietrza dla
miernika FMU określa się ze wzoru:
q = , 4⋅
Δp
29 [m 3 /h],
gdzie:
Δp − róŜnica ciśnienia mierzona między
punktami pomiarowymi [Pa].
Kanałowy miernik przepływu powietrza
FMI firmy Lindab przystosowany jest do
instalacji w przewodach wentylacyjnych
okrągłych. Dla kaŜdego z wyŜej wymienionych
urządzeń, zmierzono wartości wydajności,
prędkości oraz ciśnienia, zgodnie z wytycznymi
normy PN-EN 12599 oraz dokumentacji
technicznej urządzenia. Pomiary zostały
przeprowadzone dla wartości napięcia
zasilającego wentylator, w zakresie 40 - 220 V.
Dla potrzeb badań, czerpnia (N 1.1) oraz
skrzynka rozpręŜna (N 1.9) zostały
zdemontowane, tak aby nie powodować
dodatkowych strat ciśnienia w instalacji.
średnica przewodu wentylacyjnego
przepływ powietrza V
Rys. 2. Zmiana ciśnienia dynamicznego
w funkcji przepływu i poziomu moc akustycznej
w przewodzie wentylacyjnym (www.lindab.pl)
W analizie wyników badań oraz porównania
parametrów pracy instalacji, wykorzystano
parametry techniczne uŜytych do pomiaru
urządzeń, udostępnione przez ich producentów
w katalogach produktów oraz na stornach
internetowych.
Wyniki
Wartości prędkości lokalnych, dla
poszczególnych punktów pomiarowych
w danych przekrojach przewodu wyznaczono za
pomocą termoanemometr oraz rurki Pitota.
Wyniki dla sondy cieplno-oporowej
przedstawiono w tabelach 2 i 3 Zgodnie
z załoŜeniami normy PN-EN 125999 przy
wyliczaniu prędkości średniej nie brano pod
uwagę prędkości powietrza w osi przewodu
wentylacyjnego (10 cm).
Przy rozpatrywaniu strony ssawnej
zaprojektowanej instalacji, najwyŜsze prędkości
lokalne wystąpiły w osi przewodu
wentylacyjnego (tab. 2). Osiągały one wartości
z zakresu od 1,9 do 9,37 (m/s).
Analizując lokalne prędkości powietrza
dla odpowiednich napięć, moŜna wyraźnie
dostrzec wzrost ich wartości wraz ze
zmniejszaniem się odległości punktu
pomiarowego od środka przewodu. NajniŜsze
prędkości lokalne dla danego przekroju
zaobserwowano w sąsiedztwie ścianek
przewodu. Ich wartości minimalne
i maksymalne wynosiły odpowiednio 1,90 (m/s)
dla napięcia U=40 (V) oraz 9,37 (m/s) dla
napięcia U=220 (V). RozbieŜność pomiędzy
wartością maksymalną a minimalną obliczonej
prędkości średniej była znaczna, sięgająca 7,47
(m/s).
Na podstawie przeprowadzonych
badań moŜna zauwaŜyć równomierność
pomiarów w tej samej odległości od ścianek
kanału wentylacyjnego. PowyŜej wartości
napięcia 140 (V) róŜnice w wartościach
mierzonych są bardzo małe, 1-2 m/s.

a) b)
c) d)
e) f)
Rys. 2. Urządzenia zastosowane do pomiaru natęŜenia strumienia powietrza w przewodach
wentylacyjnych a) rurka Pitota typu L, b) sonda cieplno-oporowa (termoanemometr), c) przepustnica
pomiarowa typu IRIS, d) element pomiarowy FMI firmy Lindab, e) miernik przepływu FMU firmy
Lindab f) elementy pomiarowe Debimo firmy Kimo.
227

228
Tabela. 2. Obliczenia średniego natęŜenia przepływu powietrza przy uŜyciu termoanemometru na
podstawie wartości prędkości powietrza [m/s] w miejscach lokalizacji punktów pomiarowych dla strony
ssawnej instalacji
Napięcie
U
Lokalizacja punktu pomiarowego
w osi przekroju przewodu wentylacyjnego
Średnia
prędkość
powietrza
w kanale
Średnie
natęŜenie
przepływu
strumienia
powietrza
[cm]
0,88 2,92 5,92 14,08 17,08 19,12
Prędkość powietrza [m/s] w miejscu pomiarowym
[V] [m/s] [m/s] [m 3 /h]
40 1,76 1,94 2,00 2,00 1,90 1,80 1,90 215
60 2,84 3,00 3,10 3,10 2,95 2,85 2,97 336
80 4,30 4,60 4,70 4,70 4,70 4,50 4,58 518
100 5,40 6,10 6,20 6,30 6,10 5,50 5,93 671
120 6,90 7,50 7,80 7,70 7,60 7,10 7,43 840
140 7,60 8,30 8,50 8,50 8,40 7,80 8,18 925
160 8,10 8,70 9,10 9,10 8,80 8,30 8,68 982
180 8,40 8,70 9,40 9,40 8,90 8,60 8,90 1006
200 8,70 9,50 9,70 9,80 9,50 8,80 9,35 1057
220 8,70 9,50 9,70 9,80 9,70 8,80 9,37 1059
Tabela. 3. Obliczenia średniego natęŜenia przepływu powietrza przy uŜyciu termoanemometru na
podstawie wartości prędkości powietrza [m/s] w miejscach lokalizacji punktów pomiarowych dla strony
Napięcie
U
tłocznej instalacji
Lokalizacja punktu pomiarowego
w osi przekroju przewodu wentylacyjnego
Średnia
prędkość
powietrza
w kanale
Średnie
natęŜenie
przepływu
strumienia
powietrza
[cm]
0,88 2,92 5,92 14,08* 17,08 19,12
Prędkość powietrza [m/s] w miejscu pomiarowym
[V] [m/s] [m/s] [m 3 /h]
40 2,08 1,87 1,76 1,76 1,92 2,18 1,93 218
60 3,7 3,5 3,2 3,2 3,5 3,8 3,48 394
80 5,1 5 4,6 4,7 5,1 5,1 4,93 558
100 7,5 7,8 5,8 6 8 7,6 7,12 805
120 9,3 9,1 7,9 7,7 9,3 9,3 8,77 991
140 10,6 11,1 8,2 8,3 11,2 10,6 10 1131
160 11,3 11,9 9 9,1 12,3 11,3 10,82 1223
180 11,5 12,7 9,1 9,1 12,9 11,55 11,14 1260
200 11,9 12,9 9,2 9,3 13 11,9 11,37 1286
220 12,3 13,1 9,3 9,4 13,2 12,3 11,6 1312
Przy przepływie powietrza po stronie tłocznej
wentylatora, najwyŜsze prędkości lokalne
zanotowano w sąsiedztwie ścianek przewodu
(dla napięć 40-80 V). Przy wzroście napięcia
powyŜej 100 (V) ich maksymalne wartości
zmierzono w punkcie pomiarowym oddalonym
o 17,08 (cm) od ścianki przewodu. Zgodnie
z wynikami zamieszczonymi w tabeli nr 3
maksymalne i minimalne prędkości lokalne
wynosiły odpowiednio: 11,6 (m/s) dla

U= 220 (V), 1,93 (m/s) dla U=40 (V).
Analizując prędkości lokalne wyraźnie dostrzec
moŜna obniŜanie się ich wartości wraz ze
zmniejszaniem się odległości punktu
pomiarowego od osi przewodu.
RozbieŜności w wartościach prędkości
zmierzonych w osi przewodu wentylacyjnego,
pomiędzy zasilaniem 40 (V) i 220 (V) wynoszą
9,67 (m/s). Analizując wartości prędkości
średniej stwierdzono, Ŝe maksymalna jej
wartość przy zasileniu 220 (V) jest wyŜsza o
2,23 (m/s) w stosunku do maksymalnej
prędkości średniej, wyznaczonej dla strony
ssawnej instalacji (tab 2.).
DostrzeŜono wyraźne róŜnice w profilach
prędkości pomiędzy stroną ssawną i tłoczną
wentylatora. Dla strony ssawnej krzywe mają
charakter równomierny. Ich wartości
maksymalne występują w osi przewodu,
najniŜsze natomiast w sąsiedztwie jego ścianek.
Dla strony tłocznej sytuacja jest odwrotna.
NajwyŜsze prędkości zmierzono w sąsiedztwie
ścianek przewodu (dla wartości napięć 40-80 V)
oraz w punkcie pomiarowym nr 5(dla napięć
100-220V). NajniŜsze prędkości zanotowano
dla wszystkich rozpatrywanych zasileń
wentylatora w osi kanału wentylacyjnego.
229
W celu uzyskania doświadczalnego
wytłumaczenia rozbieŜności pomiędzy
profilami prędkości dla strony tłocznej instalacji
dokonano pomiarów prędkości lokalnych za
pomocą rurki Pitota. Wyniki zaprezentowano w
tabelach 4 i 5.
Wyraźnie moŜna dostrzec, Ŝe podobnie
jak przy pomiarze termoanemometrem
najwyŜsze prędkości lokalne wystąpiły w
sąsiedztwie ścianek przewodu. Ich wartości
minimalne i maksymalne dla strony ssawnej
wyniosły odpowiednio: 5,0 (Pa) dla napięcia 80
(V), 35,4 (Pa) dla napięcia 220 (V).
Istotną zmianą przy pomiarze rurką
Pitota jest fakt, Ŝe róŜnice pomiędzy
przepływami lokalnymi są duŜo mniejsze niŜ
w przypadku termoanemometru. Dla napięcia
220 (V) róŜnica między lokalnym
maksymalnym a minimalnym przepływem
powietrza wynosi zaledwie 5 (m 3 /h), natomiast
dla termoanemometru wyniosła 255 (m 3 /h).
Pomimo, Ŝe minimalna prędkość
lokalna w przekroju przewodu występuje w jego
osi, rozkład prędkości dla pomiaru rurką Pitota
ma bardziej równomierny charakter, przyjmując
nawet kształt linii prostej dla napięcia 80 (V).
Tabela. 4. Obliczenia średniego natęŜenia przepływu powietrza przy uŜyciu rurki Pitota na podstawie
róŜnicy między ciśnieniem całkowitym a statycznym [Pa] w miejscach lokalizacji punktów pomiarowych
dla strony tłocznej instalacji
Napięcie
U
Lokalizacja punktu pomiarowego
w osi przekroju przewodu wentylacyjnego
Średnia
róŜnica
ciśnienia
powietrza
w kanale
Średnie
natęŜenie
przepływu
strumienia
powietrza
[cm]
0,88 2,92 5,92 14,08 17,08 19,12
RóŜnica ciśnienia całkowitego a statycznego
w miejscu pomiarowym
[V] [Pa] [Pa] [m 3 /h]
80 4,5 5,1 5,5 5,5 4,9 4,6 5,0 327
100 8,9 10,5 11,1 11,1 11,1 9,9 10,4 471
120 13,5 18,3 19,1 19,8 18,3 14,1 17,2 605
140 18,6 23,7 26,5 25,6 24,7 20,2 23,2 704
160 21,7 28,3 30,3 30,3 29,3 23,5 27,3 762
180 23,4 29,4 33,7 33,7 30,5 25,3 29,3 791
200 27,3 30,4 38,0 38,0 32,5 29,4 32,6 834
220 28,4 37,1 39,5 40,6 37,1 29,5 35,4 868

230
Tab. 5. Obliczenia średniego natęŜenia przepływu powietrza przy uŜyciu rurki Pitota na podstawie
róŜnicy między ciśnieniem całkowitym a statycznym [Pa] w miejscach lokalizacji punktów pomiarowych
Napięcie
U
dla strony tłocznej instalacji
Lokalizacja punktu pomiarowego
w osi przekroju przewodu wentylacyjnego
Średnia
prędkość
powietrza
w kanale
Średnie
natęŜenie
przepływu
strumienia
powietrza
[cm]
0,88 2,92 5,92 14,08 17,08 19,12
RóŜnica ciśnienia całkowitego a statycznego
w miejscu pomiarowym
[V] [Pa] [Pa] [m 3 /h]
80 6,7 5,8 4,6 4,6 5,8 7,2 5,8 352
100 13,6 13,0 10,7 11,3 13,6 13,6 12,6 519
120 20,7 23,5 7,2 8,6 25,4 21,7 17,8 617
140 28,9 26,7 14,4 12,6 28,9 28,9 23,4 706
160 34,4 40,9 7,3 8,3 42,3 34,4 27,9 772
180 37,6 46,0 9,6 10,7 51,8 37,6 32,2 829
200 36,3 53,8 6,7 6,7 56,8 37,0 32,9 837
220 41,0 55,8 6,8 7,9 57,4 41,0 35,0 863
Zestawienie dla wszystkich elementów
pomiarowych przedstawiono na rysunkach 6 i 7.
Analizując wyniki uzyskane dla strony
ssawnej instalacji, moŜna dostrzec duŜą
rozbieŜność pomiędzy wartościami wydajności
dla poszczególnych napięć. Dla przykładu, przy
napięciu 220 (V) róŜnica pomiędzy
maksymalnym a minimalnym przepływem
wyniosła około 270 [m 3 /h]. Porównując dane
techniczne wentylatora wykorzystanego do
badań, najbardziej zbliŜoną charakterystykę
NatęŜenie przpływu powietrza V [m 3 /h]
1200
1000
800
600
400
200
0
Elementy pomiarowe Debimo Sonda cieplno-oporowa
Rurka Pitota Element pomiarowy FMI
Element pomiarowy FMU Teoretyczny
Przepustnica IRIS K=31,7
jego pracy uzyskujemy przy uŜyciu rurki Pitota
(rys.6). Porównując dane Systemair i wyniki
pomiaru rurką Pitota rozbieŜność pomiędzy
wartościami: średnią i minimalną wyniosły
odpowiednio około 65 (m 3 /h) oraz 40 (m 3 /h).
Maksymalna wartość przepływu
zmierzona przy pomocą termoanemometru
wyniosła 1059 (m 3 /h), przy napięciu 220 (V).
NajniŜszą wartość wskazał element pomiarowy
FMU przy napięciu 40 (V) równą 105 (m 3 /h)
0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200 220
Napięcie zasilające wentylator U [V]
Rys. 6. ZaleŜność pomiędzy napięciem zasilającym wentylator a pomiarem natęŜenia przepływu
powietrza za pomocą dostępnych mierników po stronie ssawnej instalacji.

NatęŜenie przpływu powietrza V [m 3 /h]
1400
1200
1000
800
600
400
200
0
Elementy pomiarowe Debimo Sonda cieplno-oporowa
Rurka Pitota Element pomiarowy FMI
Element pomiarowy FMU Teoretyczny
Przepustnica IRIS K=31,7
0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200 220
Napięcie zasilające wentylator U [V]
Rys.7. ZaleŜność pomiędzy napięciem zasilającym wentylator a pomiarem natęŜenia przepływu
powietrza za pomocą dostępnych mierników po stronie tłocznej instalacji.
RozbieŜności pomiędzy wartościami
uzyskiwanymi przy pomiarach były znaczące,
maksymalna rzędu 560 (m 3 /h), czyli dwukrotnie
większa niŜ w przypadku rozpatrywania strony
ssawnej instalacji. Jak widać z rys.7, decydujący
wpływ na taką rozbieŜność miały wskazania
odczytane za pomocą termoanemometru.
Porównując otrzymane wyniki z danymi
zamieszczonymi w karcie katalogowej
wentylatora K200L, jego najbardziej zbliŜoną
charakterystykę uzyskano przy uŜyciu rurki
Pitota i elementów pomiarowych Debimo.
Porównując dane Systemair i wyniki pomiaru
rurką Pitota rozbieŜność pomiędzy wartościami:
średnią i minimalną wyniosły odpowiednio
15 (m 3 /h) oraz 60 (m 3 /h). Przy rozpatrywaniu
wartości maksymalnej, wartość najbliŜszą
katalogowej uzyskano przy pomiarze
elementami Debimo (rys.7).
Analizując stronę ssawną i tłoczną
instalacji, najwyŜszą wydajność maksymalną
zmierzono za pomocą termoanemometru,
najniŜszą natomiast przy uŜyciu elementu
pomiarowego FMU firmy Lindab.
Wnioski
1. Uzyskane wyniki świadczą o tym, Ŝe
najbardziej wiarygodne pomiary natęŜenia i
prędkości przepływającego powietrza
uzyskujemy przy zastosowaniu: rurki Pitota
oraz elementów uśredniających Debimo.
231
2. Przeprowadzone badania wykazały, Ŝe duŜy
wpływ na odczyt pomiaru ma dokładność
wykonywania pomiarów z zastosowaniem
termoanemometru – minimalne odchylenie
od osi pomiarowej będzie skutkować
odczytem obarczonym błędem.
3. Rozkład prędkości w kanale
wentylacyjnym uzaleŜniony jest od
oddziaływania sił stycznych między
ściankami kanału a przetłaczanym
powietrzem. Przebieg formowania rozkładu
prędkości zaleŜy od rodzaju ruchu oraz
lokalizacji elementu pomiarowego w
przewodzie.
4. Przy znajomości rozkładu prędkości
lokalnych w przewodzie moŜna wyznaczyć
prędkość średnią w kanale poprzez
uśrednienie rozkładu prędkości oraz
obliczyć natęŜenie przepływu na danym
odcinku przewodu.
LITERATURA
BONETYŃSKI K., Laboratorium z mechaniki
cieczy i gazów, Wyd. Uczelniane Politechniki
Lubelskiej, Lublin 1987.
HENDIGER J., 2001, Pomiary wydajności w
instalacjach wentylacyjnych, Polski Instalator,
No.12, 61-64.

232
KOŁODZIEJCZYK Ł., 2007, Pomiary
kontrolne prędkości i natęŜenia przepływu
powietrza, Chłodnictwo, No.5, 46-48.
MAKOWIECKI J., Rosiński M., 2002,
Procedura badawcza instalacji wentylacyjnych i
klimatyzacyjnych z uŜyciem elektronicznego
mikromanometru MRK z sondą Prandtla,
Ciepłownictwo, ogrzewnictwo, wentylacja,
No.9, 25-28.
PN-EN 12599 Wentylacja budynków.
Procedury badań i metody pomiarowe
dotyczące odbioru wykonanych instalacji
wentylacji i klimatyzacji
Strony internetowe:
1. www.kimo.pl
2. www.lindab.pl
3. www.systemair.pl