bromoorganiczne antypireny jako chemiczne zanieczyszczenia ...

210
Głównym źródłem TBBPA w powietrzu
wewnętrznym jest emisja tego związku z
produktów zawierających w swym składzie
tworzywa sztuczne. Dostępne są nieliczne dane
literaturowe na temat występowania TBBPA w
powietrzu wewnętrznym. Takigami wraz ze
wpół. (2009) oznaczał zawartość różnych
antypirenów w kurzu pobranym z budynku
hotelowego w mieście Osaka w Japonii.
Uzyskał on stężenia TBBPA na poziomie 50 –
300 ng/g kurzu. Natomiast stężenia w powietrzu
nie przekroczyły w żadnej z analizowanych
próbek wartości 5 ng/m 3 .
Dla porównania, Abdallah i wsp.
(2008b) przeprowadzili podobne badania w
Birmingham, Wielka Brytania. W budynkach
mieszkalnych powietrze zawierało 9-22 pg/m 3 ,
w pomieszczeniach biurowych 4-33 pg/m 3 i w
restauracji 17-32 pg/m 3 . Natomiast próbki
kurzu zebrane w tych samych pomieszczeniach
charakteryzowały się następującymi
maksymalnymi poziomami TBBPA: 382, ng/g
(mieszkania), 140 ng/g (pomieszczenia
biurowe). Nieoczekiwanie najwyższe stężenie
TBBPA w kurzu zmierzono dla samochodów
osobowych - 22000 ng/g. Otrzymane wyniki
pomiarów można tłumaczyć niską lotnością
TBBP A.
Podsumowanie
Bromoorganiczne antypireny są powszechnie
występującymi chemicznymi
zanieczyszczeniami powietrza wewnętrznego.
Jako podstawowe ich źródło w powietrzu
pomieszczeń należy wskazać emisję z
materiałów budowlanych, materiałów
wykończeniowych, farb, urządzeń
elektrycznych (głownie elektronika), mebli a
także środków chemii gospodarczej. Poziomy
stężeń charakteryzowanych substancji zmieniają
się w szerokich zakresach, często są
kilkakrotnie wyższe niż obserwowane w
powietrzu zewnętrznym. Pomimo działań
zmierzających do ograniczenia ich produkcji
poprzez umowy międzynarodowe lub
dobrowolne wycofanie z handlu, w wielu
krajach nadal są wykorzystywane w celu
zmniejszenia palności tworzyw polimerowych.
Ponadto produkty, w których zastosowano
bromoorganiczne antypireny przez lata będą
użytkowane stanowiąc istotne źródło narażenia.
Niestety, w chwili obecnej nie są znane
skuteczne metody usuwania tych
zanieczyszczeń chemicznych z powietrza
wewnętrznego.
LITERATURA
ABDALLAH M., HARRAD S., IBARRA C.,
DIAMOND M., MELYMUK L., ROBSON M.,
COVACI A., 2008a Hexabromocyclododecanes
in indoor dust from Canada, United Kingdom
and United States. Environ. Sci. Technol. 42,
459-464.
ABDALLAH M., HARRAD S., COVACI A.,
2008b Hexabromocyclododecanes and
tetrabromobisphenol A in indoor air and dust in
Birmingham, UK: implications for human
exposure. Environ. Sci. Technol. 42, 6855-6861.
ALAEE M., ARIAS P., SJÖDIN A.,
BERGMAN A. 2003. An overview of
commercially used brominated flame retardants,
their application, their use patterns in different
countries/ regions and possible modes of
release. Environ. Int. 29, 683-689.
BIRNBAUM L.S., STASKAL D.F., 2004.
Brominated flame retardants: cause for concern?
Environ. Health Perspect. 112, 9-12.
COVACI A., GERECKE A.C., LAW R.J.,
VOORSPELS S., KOHLER M., HEEB N.,
LESLIE H., ALLCHIN C.R., DE BOER J.,
2006. Hexabromocyclododecanes (HBCDs) in
the environment and humans: a review.
Environ. Sci. Technol. 40, 3679-3688.
GARCIA-JARES C., REGUEIRO J., BARRO
R., DAGNAC T., LLOMPART M., 2009.
Analysis of industrial contaminants in indoor
air. Part 2. Emergent contaminants and
pesticides. J. Chromatogr. A 1216, 567-597.
HARDY M.L., 2002. The toxicology of the
three commercial polybrominated diphenyl
oxide (ether) flame retardants. Chemosphere 46,
757-777.
HARRAD S., ABDALLAH M.A.E., COVACI
A., 2009. Causes of variability in concentrations
and diastereoisomer patterns of
hexabromocyclododecane in indoor dust.
Environ. Int. 35, 573-579.
HWANG H.M., PARK E.K., YOUNG T.M.,
HAMMOCK B.D., 2008. Occurrence of
endocrine-disrupting chemicals in indoor dust.
Sci. Total Environ. 404, 26-35.
JANOWSKA G., PRZYGOCKI W.,
WŁOCHOWICZ A., Palność polimerów i
materiałów polimerowych, Wydawnictwo
Naukowo Techniczne, Warszawa 2007.