Θέατρο Θεσσαλονίκης - Καθημερινή

H θητεία τυ Σωκράτη Kαραντινύ
Aσιωμένς εργάτης τυ θεάτρυ καιντμησε στ ρεπερτρι και στη λειτυργία τυ KΘBE
Tυ Στέλιυ Γύτη
Hθπιύ/Σκηνθέτη
AN ΘA ΘEΛAME να εντπίσυμε τα
γεγντα σταθμύς στη θεατρική ιστρία
της Θεσσαλνίκης, στν
πρώτ πυ θα σταματύσαμε είναι
ασαλώς η ίδρυση τυ Kρατικύ Θεάτρυ
Bρείυ Eλλάδς, τ 1961.
Aπ τη ρνιά αυτή, τ είδωλ της
θεατρικής ωής της Θεσσαλνίκης,
άλλτε πραγματικ και άλλτε παραμρωμέν,
πραλλταν –σ
και πως πράλλεται– εκτς των ρίων
της πλης, κυρίως απ τη δραστηριτητα
ή την απραία τυ
KΘBE, πως και στις μέρες μας.
Oπως λα τα σημαντικά πράγματα
στη ώρα μας γίννται τυαία και απργραμμάτιστα,
με απτέλεσμα να
ανατέλλυν ανικά, να διαγρά-
υν μια ωτεινή πρεία και μετά
να σέρννται πρληματικά, υπέρντας
απ τις κακρμισμένες
παιδικές ασθένειες τυς, έτσι και τ
KΘBE γεννήθηκε ανικά τν Nέμ-
ρι τυ 1961 σε μια δείωση στ
σπίτι τυ Kωνσταντίνυ Tσάτσυ, υπυργύ
ττε Πρεδρίας της Kυ-
έρνησης. Στην εν λγω δείωση
ττε πρωθυπυργς Kωνσταντίνς
Kαραμανλής ρώτησε τν Γιώργ Θε-
τκά για τ τι θα μπρύσε να κάνει
για την πραγωγή της πνευματικής
ωής τυ τπυ. H απάντηση ήταν:
Nα κάνετε θέατρ στη Θεσσαλνίκη.
Σε λίγες εδμάδες, στις
13/1/1961 με πράη τυ υπυργικύ
συμυλίυ, ιδρυταν τ KΘBE με
πρώτ διευθυντή τν Σωκράτη Kαραντιν,
πίς, ήδη, απ την 3η
Δεκεμρίυ 1960, σε συνεννηση με
τν Γ. Θετκά – πίς θα γίνει
και πρώτς πρεδρς τυ διικητικύ
συμυλίυ– είε υπάλλει
16 H KAΘHMEPINH - KYPIAKH 21 ΣEΠTEMBPIOY 1997
O Σωκράτης
Kαραντινς,
ένας απ
τυς εωριστύς
εργάτες
τυ θεάτρυ,
πυ συνέαλε
ι μν
στη σωστή
θεμελίωση
τυ Kρατικύ
Θεάτρυ Bρεί-
υ Eλλάδς αλλά
και σε μια θεατρική
άνιη πυ
η ήμη της παραμένει
ακμη
ωντανή στη
Θεσσαλνίκη.
πρς τν πρωθυπυργ «Σέδιν
Iδρύσεως Θεατρικύ Oργανισμύ
Bρείυ Eλλάδς μετά συνπτικύ
ετήσιυ πρϋπλγισμύ». T «τυ-
αί» στην πρκειμένη περίπτωση
δεν ρίσκεται ύτε στη δείωση τυ
K. Tσάτσυ, πυ παραρέθηκαν
ττε πρωθυπυργς και Γ. Θετκάς,
ύτε τι διευθυντής τυ θεάτρυ
έγινε Σ. Kαραντινς· αυτά ήταν
πργραμματισμένα. Tυαί ήταν
τ ιδιτυπ κμπλε, η εκτίμηση, αν
θέλετε, τυ K. Kαραμανλή πρς
τυς πνευματικύς ανθρώπυς ή έστω
συς θεωρύσε αυτς πνευματικύς
ανθρώπυς.
Aσιωμένς εργάτης
Oταν Σ. Kαραντινς ανέλαε τη
γενική διεύθυνση τυ KΘBE, ήταν
55 ρνων, με μια μαθητεία σημα-
ντική στ θεάτρ, καθλυ μως αστρατερή.
Hταν ένας ασιωμένς
εργάτης τυ θεάτρυ, απ τ
είδς πυ στις μέρες μας έει παντελώς
εκλείψει. O πατέρας τυ Nικλας
Kαραντινς ήταν ιδικτήτης
και επιειρηματίας τυ θεάτρυ
«Oλύμπια» και στυλάτης
τυ «ελληνικύ μελδράματς». T
1919, στ θέατρ «Oλύμπια» (σήμερα
στεγάεται η Eθνική Λυρική Σκηνή
και πριν ήταν τ θεριν θέατρ
Aρνιώτη), εγκαταστάθηκε θίασς
της «Eταιρείας Eλληνικύ Θεάτρυ»
με σκηνθέτη τν Φώτ Πλίτη.
Eης Σ. Kαραντινς, ττε,
παρακλυθύσε τις πρες και τις
παραστάσεις, στις πίες έπαιρναν
μέρς ηθπιί πυ θα σημάδευαν
την ελληνική σκηνή (Aιμίλις Bεάκης,
Xριστρς Nέερ κ.ά.). O ίδις
θεωρύσε αυτή την εμπειρία
Mακέτα τυ Δημήτρη Mυταρά για τ έργ τυ Γ. Θετκά «T παινίδι της τρέλας και της ρνιμάδας». Παίτηκε σε
σκηνθεσία Mίνυ Bλανάκη, σκηνγραίες Δημήτρη Mυταρά και μυσική Στέανυ Bασιλειάδη.
ως τη σημαντικτερη της θεατρικής
τυ ωής. Mετά ήρθαν ι σπυδές
στη Bιέννη και η παρακλύθηση
θεατρικής πρακτικής στ Παρίσι.
Aκλύθησαν λιγστές συνεργασίες
με τ Eθνικ και με άλλυς
θιάσυς. T 1956 Kαραντινς δημιύργησε
την «Aττική Σκηνή», η πία,
έως τ 1958 πυ διαλύθηκε,
περιδευε στην ελληνική επαρία
παρυσιάντας έργα απ τ κλασικ
ρεπερτρι. Oι περισστερι ηθπιί
της «Aττικής Σκηνής» θα απτελέσυν
και τν πρώτ πυρήνα
τυ KΘBE. Kατά μλγία τυ Φώτυ
Πλίτη πυ συμμετείε στ
πρώτ διικητικ συμύλι και
την καλλιτενική επιτρπή, αυτή η
δραστηριτητα τυ Σ. Kαραντινύ
απτελύσε εέγγυ επιτυίας τυ
ως διευθυντή.
Ως τ 1961 η θεατρική ωή της
Θεσσαλνίκης στηριταν στη ιλενία
θιάσων απ την Aθήνα. Oι
εντπιες πρσπάθειες, κι αυτές, ακμη,
είαν την αμέριστη πρλή
των εημερίδων της επής –τυ
σημαντικτερυ ττε μέσυ επικινωνίας–
αντιμετώπιαν την αδιαρία
τυ κινύ και τν αρντωριατισμ
των τπικών δημτικών
και ικνμικών παραγντων.
Ωστσ, λειτυργύσαν τρεις ιδιωτικές
και μια κρατική δραματική
σλή. Oι απιτί τυς ή έευγαν
στην Aθήνα για να ρυν την
τύη τυς ή απ νωρίς εγκατέλειπαν
τ νειρ της καριέρας στ θέατρ.
Eλπίδες
πυ διαψεύστηκαν
H ίδρυση τυ KΘBE τυς έδωσε
ελπίδες για επαγγελματική απκατάσταση,
ι πίες, μως, σύντμα
διαψεύστηκαν, με απτέλεσμα να
στραύν εναντίν τυ διευθυντύ.
Aπ την άλλη μεριά, ρισμένι
παράγντες της πλης πυ έτρεαν
ελπίδες συμμετής στη δι-
ίκηση τυ θεάτρυ, καλλιέργησαν
ένα πνεύμα αντικαραντινικ πυ
σύντμα στράηκε και κατά τυ
KΘBE Πλλί, μάλιστα, μιλύσαν ακμη
και για αναγκαί κλείσιμ τυ
θεάτρυ.
Aπδελτιώνντας τν Tύπ της
επής, διαπιστώνυμε τι ι εημερίδες
της Θεσσαλνίκης (ττε
κυκλρύσαν τρεις ημερήσιες
και δύ εδμαδιαίες) καλλιεργύν
αυτ τ εθρικ πνεύμα, ενώ αυτές
της Aθήνας υπστήριαν τ αντίθετ.
H ίδια αντίθεση υπήρε και μεταύ
των καλλιτενών. Στην αντικαραντινική
πτέρυγα συμπαρατάσσνταν
και διάρι μαικί ρείς
της πλης, πως η ΦEAΠΘ (Φιτητική
Eνωση Aρισττελείυ Πανεπιστημίυ
Θεσσαλνίκης), η Eταιρεία
Λγτενών Θεσσαλνίκης, Σύλλγς
Σπυδαστών Δραματικών
Σλών «Aρισττέλης», κ.ά. Kύρια
αίτια των αντιδράσεων ήταν
συστηματικς παραγκωνισμς τυ