Θέατρο Θεσσαλονίκης - Καθημερινή

Συνέεια απ την 5η σελίδα
κι απλά μπυλύκια– κατέπλεαν
στην κυριλεία (μ’ ατμπλια) στην
παραθαλάσσια πλη για σειρά παραστάσεων
– ή κι «αρπατές». Φυσικά,
ι ένι θίασι (ιταλικί, γαλλικί και
ιεννέικι) ήταν περισστερι απ
τυς ντπιυς αλκανικύς σε μία
–ακμα υπ θωμανική διακυέρνηση–
πλη πυ τ έν στιεί ήταν
πλυπληθέστερ απ τ ελληνικ.
Λίγ πριν απ την απελευθέρωση
στη Θεσσαλνίκη ύσαν 80.000 περίπυ
Eραίι, και μνάα 30.000
Eλληνες. T μωσαϊκ της πλης συμπληρωνταν
απ Tύρκυς, Aρμένιυς,
Aλανύς, Bύλγαρυς, Σέρ-
υς και μερικές ιλιάδες «Φράγκων»,
δηλαδή Δυτικευρωπαίων.
Aπ τη στιγμή πυ υπήρε λιπν
–μιραία– τ πρλημα της γλώσσας,
ι θίασι πυ επισκέπτνταν
την πλη ρντιαν να περιλαμάνυν
στ ρεπερτρι τυς κυρίως
μυσικά έργα. Oπερες, περέτες,
αλλά και κωμειδύλλια πάνω στ πρτυπ
τυ «Xρ ρ Aγά» τυ Tσατιάν
(ένα αρμενικ «μιύικαλ» της
επής) πυ μαί με τ «Aι δύ ρ-
αναί» και την «Eραία» τυ Tιακμέτι
απτελύσαν τις «σίγυρες»
λύσεις για κάθε καρατσακισμέν
θίασ. (Mια άλλη διασταυρωμένη
συνταγή εμπρικτητας ήταν και
«τα ακατάλληλα διά δεσπινίδας» αριστανικά
συνήθως έργα). Oι –ικγενειακί
ως επί τ πλείστν– θίασι
πυ επισκέπτνταν την πλη στ
δρμ τυς για την Πλη, την Oδησσ
ή τη Σμύρνη, ήταν σηματισμένι
με άση τ σύστημα τυ εντετισμύ.
Kύρι πλ έλης απτελύσε
τ πρωταγωνιστικ νμα πως
ήταν τυ Δινυσίυ Tαυλάρη, τυ
Δημήτρη Kτπύλη, της Eυαγγελίας
Παρασκευπύλυ, αλλά και
της Iταλίδας Tέμα Mπελιντσνι ή
της διάσημης Γαλλίδας τραγωδύ...
Σάρας Mπερνάρ – η πία μως, παρά
την αναγγελία στ Φάρ της Mακεδνίας
(1–4–1888) τι θα δώσει
παραστάσεις στη Θεσσαλνίκη, τελικά
δεν εμανίστηκε πτέ απγητεύντας
τυς αναμένντες θαυμα-
O Aλέης Mινωτής στ ρλ τυ Aμλετ πυ παρυσιάστηκε σε θερινές παραστάσεις
(Iύνις–Iύλις 1938) στ Bασιλικ Θέατρ. H θρυλική παράσταση
είε ανεεί σε μετάραση Bασ. Pώτα, σκηνθεσία Δ. Pντήρη, σκηνγραία
Kλ. Kλώνη, κστύμια Aντ. Φωκά και διεύθυνση ρήστρας Γ. Λυκύδη.
στές της. H είδηση ήταν πρωταπριλιάτικη...
Θέατρα
και παραστάσεις
Tα θέατρα ήταν λίγα αλλά υπερτά.
T παραγκειδές «Eντεν» και τ
«Oλύμπια» στην παραλία, τ «Eδέμ»
διασταύρωση Eγνατίας και Kλμ-
υ, τ «Γαλλικν Θέατρ» στν
ραγκμααλά. T «Σκαίτινγκ» μάλιστα,
στην αρή της λεωρυ Xαμιδιέ
(Eθνικής Aντίστασης σήμερα) ρεια
τυ Λευκύ Πύργυ, μπρύσε
να μετατραπεί και σε ένα είδς παγδρμίυ
ταν δεν ιλενύσε
θιάσυς. T αδικγκρεμισμέν στη
H Bάσω Mανωλίδυ και Nίκς Δενδραμής –Iυλιέτα και Pωμαίς– στην παράσταση πυ είε παρυσιαστεί τ 1938 στ Bασιλικ Θέατρ.
6 H KAΘHMEPINH - KYPIAKH 21 ΣEΠTEMBPIOY 1997
δεκαετία τυ ’50 Θέατρ τυ Λευκύ
Πύργυ εγκαινιάστηκε τ 1906 απ
τ θίασ της Aθηνάς Λράνδυ με
τη «Mωρά Παρθέν» τυ Aνρί Mπατάιγ.
T ρεπερτρι της επής πληθωρικτατ
στην κυριλεία. Για να
επιιώσει ένας θίασς εκείνα τα
ρνια (πλύ πριν αλλά ακμα και
πλύ μετά την απελευθέρωση) ήταν
αναγκασμένς να ανεάει δύ –ή
και μισή ντυίνα στις περιδείες–
έργα την εδμάδα. Oι τίτλι πυ
συναντά συντερα αναγνώστης παλιών
εημερίδων της Θεσσαλνίκης
είναι: μελδράματα πως «H ωραία
Eλένη», «Mαμέλ Nιτύς», κωμειδύλλια
σαν τη «Γκλω», τν «Aγαπητικ
της Bσκπύλας», τα «ε-
ραϊκά» σαν τν «Eμπρ της Bενετίας»
τυ Σαίπηρ, την «Eσθήρ» τυ
Pακίνα και τν «Nτρέιυς» τυ
Aνρί Mπέρνσταϊν, ή πάλι ιταλικ υλεάρτ
πως «H Pωμαντική Γυναίκα»
τυ Kαστελέκι, «H Ωραία» τυ
Nτμινίτσι, «H Eραία» τυ Tιακμέτ,
και πάνω απ’ λα πρανα-
ερθείς «Xρ ρ Aγάς» τυ Tσατιάν,
πυ τν συναντά κανείς να επιιώνει
θεατρικά για τυλάιστν
τέσσερις δεκαετίες. Aραιά και πύ
δίννται και παραστάσεις με υψηλύς
–ελληνκεντρικύς– στυς,
πως η –μεσαιωνικής υπθεσης–
«Mαρία Δαπατρή» τυ Δ. Bερναρδάκη
ή ακμα και «Oιδίπυς Tύραννς»
(1908 απ τν θίασ Mαρίκας
Kτπύλη / Eδμνδυ Φυρστ).
1912 – Aπελευθέρωση
Mε την απελευθέρωση, η πλη των
εκατν εήντα ιλιάδων ψυών έπρεπε
να ενταθεί στν παλαιελλαδίτικ
πλιτισμ. Oι μέρι ττε υπδυλι
Mακεδνες είαν μάλλν ειδανικευμένα
ράματα για μιαν Eλλάδα
στην πία μλις ενσωματώθηκαν.
Δεν μπρύσαν, π.. να διανηθύν
τι «κάτω στην Aθήνα» δεν κυριαρύσαν
πάντα τα υψηλά ιδανικά
της κλασικής κληρνμιάς. Tα ευτελή
και τα πρστυα δεν ήταν δυνατν
να ευδκιμύν στα ώματα τυ
Aισύλυ και τυ Περικλή. Eτσι, ταν