Θέατρο Θεσσαλονίκης - Καθημερινή

Tν Mάι τυ 1939, θίασς της Kατερίνας Aνδρεάδη επισκέπτεται τη Θεσσαλνίκη
και παρυσιάει την «Eντα Γκάμπλερ» σε μετάραση Λέντς Kυκύλα
και σκηνθεσία Kάρλυ Kυν. Eκτς απ την κυρία Kατερίνα στ θίασ
συμμετέυν: Aνθή Mηλιάδυ, Στάσα Iατρίδυ, Γεώργις Δαμασιώτης,
Mαίρη Λεκύ, Γιάννης Aπστλίδης και Θεδωρς Mρίδης. Στη ωτγρα-
ία, τ εώυλλ τυ πργράμματς.
λίγ πρτύ μπει νικηρς ελληνικς
στρατς στην πλη και θίασς
της Mαρίκας Kτπύλη παίει
τ «ακατάλληλν» «H Kυρία τυ Mα-
ίμ», κριτικς της «Nέας Aλήθειας»
I. Mπήτς δεν πιστεύει τα μάτια και
τ’ αυτιά τυ!
«Kαι αντάμαι» γράει, «με πσην
αηδίαν, υπ την αινμενικήν εκείνην
ευτραπελίαν της, η Kτπύλη
διέπραττεν εις εαυτήν τ αδίκημα
να ειρνμεί ως εειρνμει και
να εκτελεί τας απαισίας εκείνας πιρυέττας
πυ απαιτεί τ έργν! Θαυμασία
καλλιτένης! Πτε άρα γε θ’ α-
ιωθείς να ύνεις μύρα απ σκηνής
και μνν ευωδίας να σκρπίεις γύρω
συ;» (N. Aλήθεια, 31 Mαρτ.
1912).
Bρισκμαστε ακμα στην επή
της εθνικής ανάτασης, τυ νεαπκτηθέντς
αισθήματς «ανήκμεν
στην Eλλάδα». H Θεσσαλνίκη θεωρήθηκε
«σωστά τ λαμπρτερ έπαθλ
τυ Πρώτυ Παγκσμίυ Πλέμυ»,
γράει (N. Eστία 1962) ιστρικς
τυ ελληνικύ θεάτρυ I. Σιδέρης.
Aκμα και τα θέατρα αλλάυν
νμα πρς τ ελληνπρεπέστερν
τ ένα μετά τ άλλ. T «Mαλύμ»
(λειτύργησε κυρίως ως καέ–αμάν)
εελληνίσθηκε κι έγινε «Πανελλήνιν»,
ενώ τ καενεί «Iσμαήλ» μεταάλλεται
σε «Θεάτρν Aθήναιν».
Kαταθάνυν θίασι απ την Aθήνα
με αρυσήμαντυς τίτλυς, πως
«Σύνδεσμς Eλλήνων Hθπιών»
και αναγγέλλυν τα έργα τυς με καθαρευυσιάνικες
ιριτύρες.
Eργα ντπιας
παραγωγής
Aναγγέλλυν, έτσι, τι «παρασταθήσσεται
η “Φαύστα”» και άυν
στ ρεπερτρι τυς έμμετρα δράματα
σε αριστκρατική αραΐυσα
γλώσσα πάνω σε σιλερικά και υρωνικά
πρτυπα, ή –στην καλύτερη περίπτωση–,
αραίες τραγωδίες, πως
η «Mήδεια» απ την «Eθνική Σκηνή»
(στα 1913) και η «Aντιγνη» με την
Kυέλη (στα 1914). Bέαια, συνεί-
εται πάντα και τ έν θέατρ. Για
έναν λκληρ μήνα της ίδιας ρνιάς,
γαλλικς θίασς της κυρίας
Φρειά γνώρισε δες με έργα υλεάρτυ
στ θέατρ τυ Λευκύ
Πύργυ. Oμως «ένι θίασι» αρακτηρίνται
εκείνη την επή απ
τν τπικ Tύπ ακμα και ι αθηναϊκί,
πως διαπιστώνει κανείς απ
τις εημερίδες της επής, ι πίες
πανηγυρίυν ταν αναγγέλλυν
τα καινύργια θεσσαλνικιώτικα έργα
με τίτλυς πως την επιθεώρηση
«O καθρέπτης της Θεσσαλνίκης» ή
την τρίπρακτη άρσα με τίτλ «Oι
Kμιτατήδες». Mλις έυν τελειώσει
ι αλκανικί πλεμι και ανταγωνισμς
ανάμεσα σε Eλληνες και
Bύλγαρυς είναι πάντα ωντανς.
Eδώ θα έπρεπε να αναερθεί κανείς
στ γεγνς τι στα τέλη τυ περα-
Στις 15 Iυνίυ τυ 1939, στ θέατρ «Hλύσια» της Θεσσαλνίκης εμανίεται
ημικρατικς θίασς της Mαρίκας Kτπύλη, με τ έργ «Στέλλα Bιλάντη»
τυ Γρηγρίυ ενπυλυ. Tη μυσική της παράστασης είε γράψει
Mανώλης Kαλμίρης, ενώ τα σκηνικά και τα κστύμια ανήκαν στν Γιάννη
Tσαρύη. Στη ωτγραία, τ εώυλλ τυ πργράμματς.
σμένυ αιώνα ι περιδεύντες ελληνικί
θίασι δεν παρέλειπαν να επισκέπτνται
και τις ακμάυσες ττε
ελληνικές κιντητες της Bυλγαρίας,
πρσέρντας στυς Eλληνες
αστύς ως επί τ πλείστν «απλαυσιν
εθνική άμα και καλλιτενική»
και έργα «σκρπίντα άθνν τ
άρωμα των υνών της Eλλάδας».
Σε μία πλη με τσ πλυπληθές
τ εραϊκ στιεί δεν λείπυν υσικά
τα έργα με ηρωίδες σαν τη Pα-
ήλ (ενπυλς) ή τη Pεέκκα στ
«Pσμελλμ» (θίασς Nίτσα Mυστάκα
- Σπ. Xαντά, καλκαίρι τυ
1915). Στη Θεσσαλνίκη στρατπεδεύει
τώρα ένας πλυεθνικς στρατς
μεγαλύτερς κι απ τν πληθυσμ
της (η νμαστή «Aνατλική
Στρατεία») μ’ αριστράτηγ τν Γάλλ
Mρίς Σαράιγ – πίς δεν άργησε
έαια να τρδτήσει τυς
ντπιυς επιθεωρησιγράυς.
Λίγ πριν απ τη μεγάλη πυρκαγιά
τυ 1917, στην πλη λειτυργύν
θέατρα και κινηματγράι, πυ διασκεδάυν
τυς πλυπληθείς αιωματικύς
και αντάρυς της στρατιάς,
ενώ ι εημερίδες και τα περιδικά
της Aγγλίας και της Γαλλίας
παρυσίααν τη Θεσσαλνίκη ως ιδεώδη
τπ παραθερισμύ, κάτι σαν
τ σημεριν Λας Bέγκας, με διασκεδάσεις
στα μεγάλα ενδεία και
τις πλυτελείς επαύλεις, με ωραίες
γυναίκες και μυσικές και συπέ
στην patisserie Flocas. Στα ταερνά-
1, 2
κια σέριραν γλυκ σαμιώτικ κρασί,
ρακί Nαμίας, κρασιά Mπυτάρη και
Tυρνάυ και κνιάκ Mπαρμπαρέσυ.
3
H καταστρή
των ύλινων θεάτρων
Στις αρές τυ 1916 ι πλύνεκρες
μάες τυ A΄ Παγκσμίυ Πλέμυ
συνείνται στ δυτικ μέτωπ της
Eυρώπης. Στις 26 Σεπτεμρίυ της ίδιας
ρνιάς θάνει στη Θεσσαλνίκη,
την άτυπη πρωτεύυσα τυ δεύτερυ
ελληνικύ κράτυς, η θρυλική
«Tριανδρία» (Bενιέλς, Kυντυριώτης,
Δαγκλής).
Στις 5 Aυγύστυ τυ 1917 εσπάει
η μεγάλη πυρκαγιά πυ έκαψε γύρω
στα δέκα ιλιάδες σπίτια, αήνντας
πάνω απ 70.000 αστέγυς. Mα-
ί κάηκαν και τα περισστερα –ύλινα–
θέατρα.
T 1918 ήταν τελευταίς ρνς
τυ «μεγάλυ πλέμυ» για πλλές
ώρες, ι μως και για την Eλλάδα,
η πία θα εακλυθήσει να πλεμά
μέρι τη Mικρασιατική Kαταστρ-
ή τυ 1922. Mε τυς πρσυγες
πυ πλημμυρίυν πλέν και τη Θεσσαλνίκη
είναι εμανέστατ τ πσ
κινή είναι η κυλτύρα των ανάμεικτων
λαών της Aνατλικής Mεσγεί-
υ πυ ρέθηκαν για πλλύς αιώνες
ενωμένι –ι μν διικητικά–
κάτω απ την κεντρική ευσία δύ
Συνέεια στην 8η σελίδα
KYPIAKH 21 ΣEΠTEMBPIOY 1997 - H KAΘHMEPINH 7