Kennaraháskóli Íslands

ársskýrsla2007
Á árinu 2007 barst 81 styrkumsókn í Þróunarsjóð grunnskóla
og fengu 36 verkefni styrki, samtals 20 milljónir
króna. Umsóknir í Þróunarsjóð leikskóla voru 31 og var
úthlutað styrkjum til 17 verkefna að upphæð samtals sex
milljónum króna.
SRR hefur umsjón með Stóru upplestrarkeppninni.
Markmið keppninnar er að vekja athygli og áhuga á vönduðum
upplestri og framburði. Keppnin fer fram í 7. bekk
grunnskóla og taka um 150 skólar þátt í henni.
Auk þeirra verkefna sem hér eru talin sinnir SRR ýmsum
öðrum verkefnum innanlands og í samstarfi við erlenda
aðila. Af slíkum verkefnum má nefna þátttöku í Þekkingarneti
Austurlands, umsjón með námskeiðum á vegum
Evrópuráðs og þátttöku í erlendum samstarfsverkefnum um
endurmenntun kennara, s.s. TeachingFlex og EQUIP+.
Ráðgjöf
SRR stendur fyrir rannsóknarráðgjöf en með henni er
komið til móts við sérfræðinga Kennaraháskólans í að efla
þekkingu þeirra á skipulagningu og framkvæmd þróunarog
rannsóknarverkefna. Leitast er við að auka slíka ráðgjöf
ár frá ári.
Árið 2007 leituðu kennarar skólans aðstoðar hjá sérfræðingum
stofnunarinnar við undirbúning, framkvæmd og
úrvinnslu rannsókna, birtingu niðurstaðna og umsóknir í
samkeppnissjóði. Einnig leituðu nokkrir grunnskólar ráðgjafar
og handleiðslu um nýbreytnistarf og mat á skólastarfi.
Mats- og þjónustuverkefni
Árið 2007 voru unnin fjölbreytt mats- og þjónustuverkefni á
vegum SRR, sum í samvinnu við aðila utan skólans. Dæmi
um slík verkefni eru:
• Viðhorfskönnun fyrir fræðslu- og skólanefnd
Hvalfjarðarsveitar.
• Ráðgjöf við þróunarstarf Hvolsskóla, Hvolsvelli.
• Úttekt á Skólaskrifstofu Suðurlands.
• Mótun fræðslustefnu UMFÍ.
• Mat á leikskólanum Ósi í Reykjavík.
• Mat á Vinaleiðinni, samstarfsverkefni skóla og kirkju í
fjórum grunnskólum Garða- og Bessastaðasókna.
• Mat á stofnun tæknisafns í Flóa.
• Uppsetning á vef um lestrarörðugleika fyrir menntamálaráðuneytið.
Fræðslu- og kynningarstarf
SRR sér um að kynna niðurstöður rannsóknar- og þróunarstarfs
við skólann og skipuleggur málstofur, fyrirlestra og
ráðstefnur ýmist á eigin vegum eða í samvinnu við aðra.
Fyrirlestrar og málstofur
Árið 2007 voru haldnir nítján fyrirlestrar og málstofur. Fagráð
skólans skipuleggja hvert um sig málstofur og fyrir lestra
einn mánuð í senn og ráðast efnistök af sérsviðum þeirra.
Málstofur og fyrirlestrar eru send út í vefsjónvarpi skólans
(http://sjonvarp.khi.is).
Málþing
Árlegt málþing Kennaraháskóla Íslands, Rannsóknir –
nýbreytni – þróun var haldið 18.–19. október í ellefta sinn.
Málþingið er vettvangur þeirra sem vilja koma rannsóknum
og þróunar- og nýbreytnistarfi á framfæri til þeirra fagstétta
sem starfa við menntun og þjálfun. Að þessu sinni var yfirskrift
málþingsins Maður brýnir mann. Samskipti, umhyggja,
samábyrgð. Við upphaf málþingsins var minnst
þeirra tímamóta í sögu skólans að hundrað ár eru liðin frá
því að sett voru fyrstu barnafræðslulögin og lög um kennaramenntun.
Af því tilefni flutti Vilborg Dagbjartsdóttir rithöfundur
hugleiðingu um skólagöngu sína og minntist
fyrstu kennara sinna. Aðalfyrirlesari málþingsins var dr.
Ingólfur Ásgeir Jóhannesson prófessor við Háskólann á
Akureyri. Alls voru flutt 83 erindi á málþinginu sem haldið
var í samvinnu við Kennarasamband Íslands, menntamálaráðuneytið,
menntasvið Reykjavíkurborgar, Heimili og skóla
– landssamtök foreldra, Þroskaþjálfafélag Íslands og Grunn
– samtök forstöðumanna skólaskrifstofa. Efni frá málþinginu
er að finna á slóðinni: http://ranns.khi.is/malthing
Útgáfa
Eftirtalin rit voru gefin út á árinu:
Birt verk starfsmanna Kennaraháskóla Íslands. Um er að
ræða yfirlit yfir rit og önnur nýsköpunarverk sem unnin
voru af starfsmönnum Kennaraháskólans á árinu 2006.
Ritið er eingöngu birt á vef skólans.
Tvö hefti af sextánda árgangi tímaritsins Uppeldi og menntun
komu út á árinu. Ritstjóri var Trausti Þorsteinsson forstöðumaður
skólaþróunarsviðs Háskólans á Akureyri. Aðrir í
ritstjórn voru Börkur Hansen, prófessor við Kennaraháskóla
Íslands, Guðrún Geirsdóttir, lektor við Háskóla Íslands og
Hanna Ragnarsdóttir, aðstoðarrektor Kennaraháskóla Íslands.
Fjórði árgangur Hrafnaþings, ársrits íslenskukennara við
Kennaraháskóla Íslands, kom út á árinu 2007. Ritinu er
einkum ætlað að vera vettvangur fyrir rannsóknir á sviði
íslenskra fræða innan skólans og þar birtast greinar sem
hafa sérstakt gildi fyrir nemendur í Kennaraháskólanum.
Ritstjórar voru Anna Sigríður Þráinsdóttir lektor, Baldur
Hafstað prófessor og Baldur Sigurðsson dósent.
SRR gaf út 29 skýrslur um rannsóknar-, mats- og þróunarverkefni
árið 2007.
Rannsóknarsvið
Rannsóknarsvið nær til málefna sem lúta að rannsóknum
innan Kennaraháskóla Íslands, rannsóknarsjóðum, mati á
rannsóknarstarfsemi, alþjóðlegum rannsóknar- og þróunarverkefnum,
þjónusturannsóknum, starfi rannsóknarstofa og
annarri rannsóknarstarfsemi sem tengist ákveðnum verkefnum
og fagsviðum.
Fimm manna vísindaráð er ábyrgt fyrir stefnumörkun og
faglegri stjórn rannsóknarsviðs. Vísindaráð var þannig skipað
árið 2007: Veturliði Óskarsson dósent (formaður),
Guðrún V. Stefánsdóttir lektor, Jón Torfi Jónasson, prófessor
við Háskóla Íslands, Júlíus Björnsson, forstöðumaður
Námsmatsstofnunar og Steinunn Gestsdóttir lektor.
Vísindaráð hélt níu fundi árið 2007.
Á vormisseri 2007 var Gretar L. Marinósson prófessor framkvæmdastjóri
rannsóknarsviðs. Við breytingar á skipulagi
stjórnsýslu 1. ágúst 2007, sbr. bls. 8 tók hann jafnframt við
starfi aðstoðarrektors rannsókna.
Meginviðfangsefni árið 2007
Á árinu vann vísindaráð í samræmi við aðgerðaáætlun sem
byggist á stefnumörkun um rannsóknir við skólann til loka
ársins 2007. Á árinu hófst endurskoðun þeirrar stefnumörkunar.
Í tengslum við hana var misserisþing skólans um
haustið helgað rannsóknum og nýttist sú vinna við stefnumörkunina.
Starf rannsóknarsviðs var mótað í ljósi þeirra breytinga sem
gerðar voru á starfsemi sviðsins og samið við Símenntun –
rannsóknir – ráðgjöf (SRR) um ýmis verkefni sem áður tilheyrðu
Rannsóknarstofnun skólans, s.s. umsjón með fyrirlestrahaldi,
útgáfu, ráðgjöf og kynningu á rannsóknum
starfsmanna.
Rannsóknir
Rannsóknir við Kennaraháskóla Íslands beinast einkum að
fræðasviðum þeirra starfsstétta sem skólinn menntar.
Rannsóknarverkefni og sjóðir
Árið 2007 veitti Rannsóknarsjóður Kennaraháskólans 6,7
milljónum króna til 29 rannsóknarverkefna kennara og sérfræðinga
við Kennaraháskólann. Þar af hlutu 20 verkefni
styrk úr A-hluta sjóðsins (hámark 500 þús. kr.) og níu verkefni
úr B-hluta sjóðsins (hámark 80 þús. kr.)
Hæstu styrkina hlutu eftirtalin verkefni:
• Samanburðarrannsókn á reynslu foreldra fjögurra aldurshópa
fatlaðra barna og ungmenna af stuðningi við fjölskyldur
vegna fötlunar barns.
• Þekking barna á ofbeldi á heimilum.
• Líkams- og heilsurækt aldraðra.
• Blandað nám á framhaldsskólastigi.
• Sagan í námsgögnunum. Er líf í sögukennslubókum?
• Námsmat í grunnskólum.
• Ættleidd börn á Íslandi af erlendum uppruna.
• Íþróttabókmenntir – íþróttir fornmanna.
• Söngur í leikskóla.
• Næring og holdafar – viðhorf, þekking og hegðunarmynstur
nemenda og kennara.
• Lífsstíll 7–9 ára grunnskólabarna.
• Staða og reynsla erlendra nemenda við Kennaraháskóla
Íslands.
ársskýrsla2007
36
37