Abstrakty wystÄ pieÅ - Instytut Botaniki PAN
Abstrakty wystÄ pieÅ - Instytut Botaniki PAN
Abstrakty wystÄ pieÅ - Instytut Botaniki PAN
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Sesja referatowa 25<br />
UDZIAŁ TRAW W ZACHWASZCZENIU UPRAW ZBOŻOWYCH<br />
NA PRZYKŁADZIE 30-LETNICH OBSERWACJI W PUNKCIE STAŁYM<br />
NA RÓWNINIE SĘPOPOLSKIEJ<br />
Tadeusz Korniak<br />
Katedra <strong>Botaniki</strong> i Ochrony Przyrody, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie,<br />
Plac Łódzki 1, 10-727 Olsztyn, e-mail: tadko@uwm.edu.pl<br />
Celem opracowania jest ukazanie części przemian, jakie zachodzą w grupie chwastów<br />
polnych należących do rodziny traw (Poaceae). Podstawowym materiałem dokumentacyjnym<br />
jest 225 zdjęć fitosocjologicznych wykonanych metodą Braun-Blanqueta w uprawach<br />
zbóż ozimych (117 zdjęć) i w uprawach zbóż jarych (108 zdjęć). Zdjęcia wykonano w miejscowości<br />
Muławki, gm. Kętrzyn, woj. warmińsko-mazurskie (Polska północno-wschodnia,<br />
mezoregion Równina Sępopolska), na 9 stałych powierzchniach badawczych, w latach<br />
1983–2012. Wszystkie obserwacje dotyczą czarnoziemów leśno-łąkowych (czarne ziemie<br />
kętrzyńskie), zaliczanych do pszennego dobrego kompleksu glebowo-rolniczego.<br />
W celu uzyskania przejrzystego, choć nieco uproszczonego obrazu przemian w analizowanej<br />
grupie chwastów, materiał zdjęciowy z 30 lat badań podzielono na 6 pięcioletnich<br />
okresów: I. 1983–1987, II. 1988–1992, III. 1993–1997, IV. 1998–2002, V. 2003–2007, VI.<br />
2008–2012. W oparciu o wzór Ettera (1948) wyliczono średnią procentową ilościowość<br />
( = średnie procentowe pokrycie) dla poszczególnych gatunków występujących w danej<br />
grupie upraw i w określonym przedziale (okresie) czasowym.<br />
W całym 30-leciu zanotowano 15 gatunków traw: Agrostis stolonifera L., Alopecurus<br />
geniculatus L., A. myosuroides Huds., A. pratensis L., Apera spica-venti (L.) P. Beauv.,<br />
Avena fatua L., Bromus secalinus L., Dactylis glomerata L., Echinochloa crus-galli (L.)<br />
P. Beauv., Elymus repens (L.) Gould., Phleum pratense L., Poa annua L., P. palustris L.,<br />
P. pratensis L., P. trivialis L. Do grupy najbardziej uciążliwych gatunków traw w zbożach<br />
ozimych zaliczono: Elymus repens, Apera spica-venti, Bromus secalinus i Alopecurus<br />
myosuroides, a w zbożach jarych: Avena fatua, Elymus repens i Echinochloa crus-galli.<br />
Porównanie materiału zdjęciowego w kolejnych pięcioletnich okresach badawczych<br />
ukazuje wyraźne pojawienie się w zbożach ozimych w ostatnich 10 latach – Bromus secalinus,<br />
a w ostatnich 5 latach – Alopecurus myosuroides. W tym samym okresie zanotowano<br />
równocześnie wyraźne zmniejszenie się procentowego udziału Apera spica-venti<br />
w zachwaszczeniu zbóż ozimych. W zbożach jarych ciągle bardzo licznie występuje Avena<br />
fatua, chociaż jej szczególna ekspansja przypadła na pierwszy okres badań. Obie grupy<br />
upraw odznaczają się dużym udziałem ilościowym Elymus repens, którego szczególne nasilenie<br />
wystąpiło w latach 1993–1997.