Abstrakty wystÄ pieÅ - Instytut Botaniki PAN
Abstrakty wystÄ pieÅ - Instytut Botaniki PAN
Abstrakty wystÄ pieÅ - Instytut Botaniki PAN
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
72 X Ogólnopolskie Spotkanie Naukowe. Biologia traw<br />
UDZIAŁ TRAW W ZBIOROWISKACH ROŚLINNYCH GRODZISK I ZAMCZYSK<br />
W KARPATACH ZACHODNICH<br />
Donata Suder<br />
Zakład Ekologii Roślin, <strong>Instytut</strong> <strong>Botaniki</strong>, Uniwersytet Jagielloński, ul. Kopernika 27,<br />
31-501 Kraków, e-mail: donata.suder@gmail.com<br />
Badania florystyczne na grodziskach i zamczyskach w Karpatach Zachodnich rozpoczęto<br />
w 2006 roku. Ich celem było poznanie aktualnej szaty roślinnej pradziejowych i średniowiecznych<br />
obiektów archeologicznych, położonych na wzniesieniach, w dolinach trzech rzek: Raby,<br />
Dunajca i Wisłoki. Prace terenowe przeprowadzono na wybranych 25 grodziskach i 12 zamczyskach.<br />
Polegały one na gromadzeniu danych florystycznych i fitosocjologicznych oraz na kartowaniu<br />
roślinności rzeczywistej.<br />
Za stanowisko badawcze uznano miejsce, gdzie w przeszłości istniał gród otoczony fortyfikacjami<br />
drewnianymi lub ziemnymi (tzw. grodzisko) lub inne założenie obronne, murowane<br />
z kamienia lub cegły, np. zamek lub wieża strażnicza (tj. zamczysko) wraz z najbliższym otoczeniem<br />
dawnej warowni (stoki wzgórz). Poszczególne obiekty zróżnicowane były pod kątem<br />
zajmowanej powierzchni (od 1,1 do 55 ha) oraz stopnia lesistości (od miejsc otwartych po<br />
całkowicie zalesione).<br />
Niniejsza praca prezentuje udział gatunków traw w zbiorowiskach roślinnych, które wykształciły<br />
się w głównej mierze na drodze spontanicznej sukcesji roślinności, w miejscach pradawnej<br />
działalności człowieka. W celu rozpoznania zróżnicowania szaty roślinnej tych obiektów wykonano<br />
w terenie 552 zdjęcia fitosocjologiczne metodą Braun-Blanqueta, w kwadratach 5 m × 5 m,<br />
we wszystkich wyróżniających się fizjonomicznie, jednorodnych płatach. Zgromadzone w trakcie<br />
badań zdjęcia fitosocjologiczne zostały wprowadzane do bazy przygotowanej w programie<br />
Turboveg (Hennekens, Schaminee 2001) i sklasyfikowane za pomocą programu statystycznego<br />
MVSP 3.1 (Kovach 1999). Na podstawie otrzymanych dendrogramów zdjęcia zestawiono<br />
w tabele fitosocjologiczne. Wśród zbiorowisk roślinnych odnotowano fitocenozy łąkowe (klasa<br />
Molinio-Arrhenatheretea), murawowe (klasa Festuco-Brometea), okrajkowe (klasa Trifolio-<br />
Geranietea) oraz zbiorowiska leśne (klasy Querco-Fagetea, Salicetea purpureae) i zaroślowe<br />
(klasa Rhamno-Prunetea). W pobliżu zabudowań i na przydrożach odnotowano również roślinność<br />
ruderalną z klasy Artemisietea vulgaris (w tym także nitrofilne i cienioznośne zbiorowiska<br />
okrajkowe należące do związku Alliarion), a w sąsiedztwie pól uprawnych roślinność segetalną<br />
z rzędu Polygono-Chenopodietalia.<br />
Każdemu gatunkowi trawy przyporządkowano stopień stałości (w %) oraz współczynnik<br />
pokrycia. Określono liczbę gatunków traw występujących w badanych zbiorowiskach oraz ich<br />
udział w pokryciu roślinności. W poszczególnych zbiorowiskach odnotowano od 0 (zwarte zarośla<br />
z zespołu Rhamno-Cornetum sanguinei) do 12 gatunków traw (łąki z zespołu Arrhenatheretum<br />
elatioris). Gatunkami stwierdzonymi w większości zbiorowisk roślinnych były Dactylis<br />
glomerata i Arrhenatherum elatius. W wielu miejscach trawy zdominowały fitocenozy nadając<br />
im charakterystyczną fizjonomię, np. Brachypodium pinnatum łanowo rozwijający się na stokach<br />
o ekspozycji południowo-zachodniej.<br />
Praca naukowa finansowana ze środków budżetowych na naukę w latach 2010–2013 jako projekt badawczy<br />
nr N N305 062839.
Change language