andrzej kanicki, jerzy kozłowski stacje ... - ssdservice.pl

A. Kanicki, J. Kozłowski: STACJE ELEKTROENERGETYCZNE
Przedmiotem są trójbiegunowe napowietrzne odłączniki (rozłączniki), odłączniki
z uziemnikami czy rozłączniki z uziemnikami. Są to najnowszej generacji aparaty, stosowane
w napowietrznych sieciach rozdzielczych 15 i 30 kV. Przeznaczone są do zamykania i otwierania
obwodów elektrycznych, a także do uziemienia odłączonych części obwodu. Nowe rozwiązanie
napędu ręcznego umożliwia montowanie aparatu w pozycji horyzontalnej lub wertykalnej.
Modułowe rozwiązanie biegunów łącznika pozwala na rozbudowanie (nawet już pracujących
zestawów) o nowe opcje: uziemnik, styki migowe rozłącznika, stały styk w torze prądowym
poprzez dodatkowy izolator lub ogranicznik przepięć. Łączniki typu RN i RUN umożliwią
wyłączenie transformatorów do 400 kVA pod pełnym obciążeniem, natomiast łączniki typu ON i
OUN pozwalają na dokonywanie czynności łączeniowych w obwodach, w których płyną niewielkie
prądy na przykład: biegu jałowego transformatora.
3.11. ROZDZIELNICE OSŁONIĘTE IZOLOWANE SZEŚCIOFLUORKIEM SIARKI
3.11.1. Uzasadnienie wyboru SF 6 do budowy rozdzielnic
Potrzeba radykalnego zmniejszenia rozmiarów rozdzielni halowych wysokiego napięcia
skłoniła konstruktorów do poszukiwania rozwiązań, w których zastosowana izolacja pozwoliłaby
na znaczne zmniejszenie odstępów izolacyjnych. Próby budowy rozdzielnic osłoniętych na napięcia
110 kV i wyższe z izolacją stałą w postaci żywic nie zdały egzaminu ze względu na duży ciężar
i zawodność spowodowaną pękaniem grubych odlewów żywicznych. Rozdzielnice z izolacją
olejową były również ciężkie oraz niebezpieczne pod względem wybuchowym i pożarowym.
Najbardziej zaawansowane konstrukcyjnie i bliskie powszechnego zastosowania były hermetyczne
rozdzielnie z izolacją w postaci sprężonego powietrza. Nie znalazły one jednak powszechnego
zastosowania ze względu na konieczność stosowania wysokiego ciśnienia i związaną z tym
potrzebę stosowania osłon o wielkiej wytrzymałości mechanicznej. Najmniejsze odstępy izolacyjne
można uzyskać w wysokiej próżni. Trudności technologiczne z utrzymaniem wysokiej próżni
o ciśnieniu rzędu 10 -3 ÷10 -5 Pa przez wiele lat w dużej liczbie zbiorników o znacznych rozmiarach
ograniczają obecnie możliwość praktycznego zrealizowania tego typu rozdzielni. Rozwój
technologii żywic pozwolił na uzyskanie materiału o właściwościach izolacyjnych i mechanicznych
pozwalających na skonstruowanie elementów wsporczych izolacyjnych umożliwiających
wykorzystanie izolacji gazowej w postaci SF 6 jako izolacji głównej i powszechne stosowanie
małogabarytowych hermetycznych rozdzielnic osłoniętych najpierw na wysokie i najwyższe
napięcia a później również na napięcia średnie.
Izolacyjne właściwości SF 6 odkryto w 1900 r., gaszące w firmie AEG w 1938 r., w 1957 r.
opisano pierwszy wyłącznik z SF 6 . Od początku lat 60-tych rozpoczęto intensywne prace nad
rozdzielniami z SF 6 . SF 6 jest gazem stabilnym chemicznie, rozpad pod wpływem temperatury
zaczyna się dopiero przy około 500 °C (w obecności niektórych metali, a zwłaszcza stopów
zawierających krzem rozkład może wystąpić w temperaturze od 180 do 200 °C). SF 6 jest gazem
bezbarwnym, nietrującym, bez zapachu i niepalnym. Przeprowadzone doświadczenia ze szczurami
umieszczonymi w mieszaninie 80% SF 6 i 20% tlenu wykazały, że po 24 godzinach zwierzęta nie
objawiały żadnych zmian fizjologicznych. PN-87/E-29-10 (IEC 376 z 1971 r.) normuje odbiór
świeżego gazu SF 6 , w normie tej wprowadzono próbę biologiczną, w której myszy są umieszczane
na 24 godziny w atmosferze, w której azot z powietrza zastąpiono SF 6 . Brak objawów zatrucia
u mysz świadczy o braku toksycznych domieszek, które mogłyby się pojawić w czasie produkcji.
SF 6 jest jednym z najcięższych znanych gazów, jest 5 razy cięższy od powietrza. Może być
transportowany i przechowywany w postaci cieczy a jego punkt krytyczny występuje przy
3,746 MPa i 45,58 °C. Wytrzymałość elektryczna SF 6 przekracza 1,8÷3,0 razy wytrzymałość
powietrza, w polu jednorodnym jest ok. 2,4 razy większa. Przy ciśnieniu ok. 0,3 MPa osiąga 75%
wytrzymałości oleju izolacyjnego w polu jednorodnym a przy polu niejednorodnym może
Strona 91 z 302