2. Njësia e Gjyqtarëve të EULEX-it

1. Baza ligjore e funksioneve gjyqësore të gjyqtarëve të EULEX-it
Gjyqtarët e EULEX-it ushtrojnë funksione gjyqësore në Kosovë në përputhje me Ligjin mbi kompetencat.
Ligji mbi kompetencat u jep gjyqtarëve të EULEX-it kompetenca primare/ekskluzive dhe sekondare/
subsidiare lidhur me një varg procedurash penale.
Kompetenca primare/ekskluzive e gjyqtarëve të EULEX-it është e përcaktuar në Nenin 3.1 të Ligjit mbi
kompetencat dhe pason kompetencat për ndjekje dhe hetime penale të Prokurorisë Speciale të Kosovës
(PSRK), të përcaktuara në Ligjin nr. 03/L-052 mbi Prokurorinë Speciale të Kosovës, të datës 13 mars 2008
(më tej “Ligji mbi PSRK-në”). Nenet 5 dhe 9 të Ligjit mbi PSRK-në radhisin krimet sipas Kodit Penal të
Kosovës (KPK), Kodit Penal të Republikës Socialiste Federative të Jugosllavisë (KPRSFJ) dhe Ligjit Penal të
Krahinës Socialiste Autonome të Kosovës (LPK), të cilat hetohen dhe ndiqen penalisht nga ana e PSRK-së.
Ky spektër i gjerë i veprave penale përfshin mes tjerash terrorizmin; gjenocidin; krimet kundër njerëzimit;
krimet e luftës; krimin e organizuar; nxitjen e urrejtjes, përçarjes ose mosdurimit kombëtar, racor, fetar
a etnik; vrasjen dhe vrasjen e rëndë, krimet ekonomike. Këto krime nga më të rëndat qofshin edhe në
formë të tentativës dhe në forma të ndryshme të bashkëveprimit në kryerjen e krimit janë në kuadër të
autorizimeve për hetime dhe për ndjekje penale të Prokurorisë Speciale të Republikës së Kosovës (PSRK)
dhe në këtë mënyrë bien nën kompetencat e gjyqtarëve të EULEX-it.
Kompetenca subsidiare, e cila ushtrohet vetëm në ato raste kur krimi nuk është hetuar apo nuk është
ndjekur penalisht nga PRSK-ja, përcaktohet në Nenet 3.3 dhe 3.4 të Ligjit mbi kompetencat. Siç thuhet në
Nenin 3.3 të Ligjit mbi kompetencat, kompetenca subsidiare ushtrohet në rast të dyshimeve për zbatimin
e duhur të drejtësisë, me kërkesë të prokurorit, të kryetarit të gjykatës kompetente apo të cilësdo palë të
procedurës. Kryetarja e Asamblesë së Gjyqtarëve të EULEX-it, pastaj për çfarëdo arsye, kur të konsiderohet
e nevojshme sigurimi i zbatimit të duhur të drejtësisë, mund të caktojë gjyqtarët e EULEX-it në procedurë.
Kompetenca subsidiare po ashtu mund të ushtrohet sipas Nenit 4.1 të Ligjit mbi kompetencat, atëherë
kur ka kërkesë për përjashtimin e gjyqtarit kosovar. Në këtë rast, Kryetarja e Asamblesë së Gjyqtarëve të
EULEX-it do të ketë kompetencë që t’i caktojë gjyqtarët e EULEX-it në cilëndo fazë të procedurës përkatëse
penale. Kërkesa për përjashtim, megjithatë, duhet të konstatojë se caktimi i një gjyqtari tjetër kosovar në
procedurë nuk mënjanon rrethanat që vënë në dyshim paanësinë e gjyqtarit kosovar.
Përveç kësaj, gjyqtarët e EULEX-it ushtrojnë kompetencat e tyre edhe në lëndët civile. Sipas Nenit 5.1
të Ligjit mbi kompetencat, gjyqtarët civilë të EULEX-it kanë kompetenca që të përzgjedhin dhe të marrin
përgjegjësinë për lëndët civile nën juridiksionin e Dhomës së Posaçme të Gjykatës Supreme për çështjet
që lidhen me Agjencinë Kosovare të Mirëbesimit (më tej “DhPGjS”), për lëndët që bien nën përgjegjësinë e
çdo gjykate kosovare përkitazi me ankesat kundër vendimeve të Komisionit kosovar për kërkesa pronësore,
dhe për çfarëdo lëndë të reja apo të pazgjidhura civile që kanë të bëjnë me pronën, duke përfshirë edhe
procedurat e përmbarimit që bien nën juridiksionin e të gjitha gjykatave në Kosovë, sipas kushteve të
përcaktuara me Nenin 5.1 (c) të Ligjit mbi kompetencat.
Caktimi i lëndëve të gjyqtarëve të EULEX-it bëhet në përputhje me dispozitat e sipërpërmendura të
Ligjit mbi kompetencat dhe me modalitetet e zhvilluara nga Asambleja e gjyqtarëve të EULEX-it, siç
përcaktohet me Nenet 3 deri në 5 të Ligjit mbi kompetencat. Udhëzimet për caktimin e lëndëve për
gjyqtarët e EULEX-it në lëndët penale dhe civile në gjykatat e qarkut, janë përgatitur nga Asambleja e
gjyqtarëve të EULEX-it më 10 korrik 2008. Më 23 tetor 2008, Asambleja e gjyqtarëve të EULEX-it ka
8