06.11.2014 Views

RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2011 - Forum ...

RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2011 - Forum ...

RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2011 - Forum ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>RAPORT</strong> <strong>Odpowiedzialny</strong> <strong>biznes</strong> w <strong>Polsce</strong> <strong>2011</strong><br />

<strong>RAPORT</strong> <strong>Odpowiedzialny</strong> <strong>biznes</strong> w <strong>Polsce</strong> <strong>2011</strong><br />

Co nam zostanie po Europejskim<br />

Roku Wolontariatu <strong>2011</strong>?<br />

Edukacja z zakresu CSR<br />

Dzięki wolontariatowi jesteśmy w stanie przetrwać trudne<br />

czasy – do słuchaczy konferencji „Europa aktywnego<br />

obywatelstwa: wolontariat”, mówił w Warszawie,<br />

we wrześniu <strong>2011</strong> roku, prof. Lester Salamon. Kryzys<br />

może być ozdrowieńczy, jeśli uruchomi energię ludzką, społeczną<br />

i obywatelską. Źródłami tej energii są organizacje pozarządowe<br />

oraz wolontariusze. 1 Swoje przekonanie prof. Salamon poparł<br />

danymi: gdyby wszyscy europejscy wolontariusze zdecydowali<br />

się osiedlić w jednym miejscu, powstałoby państwo zamieszkane<br />

przez 115 mln osób, jego udział w gospodarce europejskiej<br />

wynosiłby 282 mld euro, a PKB byłoby większe niż PKB Polski.<br />

Intensyfikacja badań, analiz, seminariów i debat, które przetoczyły<br />

się przez Europę w związku z Europejskim Rokiem Wolontariatu<br />

<strong>2011</strong> (ERW <strong>2011</strong>), pozwoliła dostrzec problem: promocji<br />

i wsparciu wolontariatu powinno się poświęcać więcej uwagi.<br />

Miejmy też nadzieję, że stworzone przy okazji ERW <strong>2011</strong> strategie<br />

rozwoju wolontariatu realizowane będą w postaci konkretnych<br />

długofalowych programów.<br />

Jednym z ważniejszych dokumentów jest deklaracja podpisana<br />

przez uczestników grudniowej konferencji zamykającej w Warszawie<br />

ERW <strong>2011</strong> oraz Agenda Polityki Wolontariatu w Europie<br />

(P.A.V.E.) 2 zawierająca zalecenia skierowane do UE, państw członkowskich,<br />

partnerów społecznych i organizacji pozarządowych,<br />

mające zwiększyć efektywność i skuteczność polityki rozwoju wolontariatu<br />

w Europie. Osobny rozdział tego dokumentu poświęcony<br />

został zagadnieniom wolontariatu pracowniczego jako rosnącemu<br />

w siłę zjawisku, które – jak można przeczytać – stanowi<br />

cenny wkład w strategię Europa 2020. Innym ważnym sygnałem<br />

wsparcia dla wolontariatu pracowniczego przez KE była organizacja<br />

konkursu „Europejskie Nagrody Wolontariatu Pracowniczego<br />

<strong>2011</strong>” 3 , w którym wzięli udział również laureaci polskiej edycji,<br />

przeprowadzonej przez Centrum Wolontariatu w Warszawie – Citi<br />

Handlowy i Uniwersytet Medyczny w Łodzi. Efektem konkursu<br />

było nagrodzenie najlepszych europejskich programów wolontariackich<br />

zgłoszonych zarówno przez firmy, jak i władze publiczne<br />

wspierające systemowo rozwój wolontariatu pracowniczego.<br />

Na tle średniej europejskiej, która wynosi 24 procent 4 , Polacy<br />

wciąż plasują się na jednym z ostatnich miejsc pod względem<br />

zaangażowania w wolontariat – od 9 procent do 16<br />

procent społeczeństwa (w zależności od badań). Dlatego cieszymy<br />

się, że próby strategicznego podejścia widoczne były też<br />

u nas. Opracowano Długofalową politykę rozwoju wolontariatu<br />

w <strong>Polsce</strong>, zawierającą rekomendacje, które powinny być<br />

uwzględniane w planowaniu polityki społecznej w następnych<br />

latach. 5 Za jeden z priorytetów uznano rozwój wolontariatu<br />

długoterminowego, ze szczególnym uwzględnieniem aktywizacji<br />

osób dorosłych. Niestety o wolontariacie pracowniczym<br />

w <strong>Polsce</strong> wciąż mówi się głównie na poziomie samych firm<br />

i organizacji pozarządowych, choć ważnym akcentem było na<br />

pewno zaproszenie przedstawicieli <strong>biznes</strong>u do grona ekspertów<br />

Międzysektorowego Zespołu Roboczego ds. ERW <strong>2011</strong><br />

powołanego przez MPiPS oraz włączenie Dnia Wolontariatu<br />

Pracowniczego do największego projektu ERW, realizowanego<br />

we wszystkich 27 stolicach krajów UE, jakim był EYV <strong>2011</strong> Tour.<br />

Ubiegły rok to również promocja wolontariatu pracowniczego<br />

poprzez organizację szeregu konferencji, debat i wystaw. Przeprowadzonych<br />

zostało kilka badań jakościowych analizujących<br />

trendy, korzyści, szanse i bariery w rozwoju wolontariatu pracowniczego<br />

w <strong>Polsce</strong>. Szczególną inicjatywą było też powołanie<br />

„Koalicji Prezesi-wolontariusze <strong>2011</strong>”, będącej partnerskim<br />

przedsięwzięciem 10 polskich firm.<br />

Mówiąc natomiast o efektach ERW <strong>2011</strong> z poziomu aktywności<br />

samych firm, można było zaobserwować znaczny wzrost zainteresowania<br />

wdrażaniem programów przez nowe podmioty. Co<br />

ciekawe, zainteresowanie pojawia się już nie tylko wśród korporacji,<br />

ale także polskich firm, spółek Skarbu Państwa i instytucji<br />

publicznych. Niewielki ruch widoczny jest także w sektorze MŚP.<br />

Z informacji posiadanych przez Centrum Wolontariatu w Warszawie<br />

wynika, że z roku na rok nie tylko zwiększa się ilość programów<br />

realizowanych przez pracodawców, ale poprawia się także<br />

ich jakość. Firmy coraz lepiej rozumieją ideę wolontariatu i zamiast<br />

obligować pracowników do udziału w akcjach społecznych,<br />

zachęcają ich do podejmowania własnych inicjatyw, oferując jednocześnie<br />

wsparcie edukacyjne, organizacyjne i finansowe.<br />

Marta Walkowska-Lipko<br />

Koordynator Programu Wolontariat Pracowniczy,<br />

Koordynator Europejskich Nagród Wolontariatu Pracowniczego<br />

1<br />

Konferencja „Europa aktywnego obywatelstwa: wolontariat” http://<br />

ec.europa.eu/polska/news/110930_wolontariat_pl.htm oraz relacja:<br />

M. Dobranowska-Wittels, Wolontariatland. Największe państwo Europy,<br />

http://osektorze.ngo.pl/wiadomosc/686280.html<br />

2<br />

http://www.eyv<strong>2011</strong>.eu/about-the-alliance<br />

3<br />

http://wolontariatpracowniczy.pl/?a=newses/show/aktual/538<br />

4<br />

Voluntary work, European Parliament Special Eurobarometer 75.2,<br />

Brussels, 27 June <strong>2011</strong>.<br />

5<br />

http://erw<strong>2011</strong>.gov.pl/static/upload/dugofalowa-polityka_300811_fin.pdf<br />

T<br />

rzonem koncepcji społecznej odpowiedzialności jest<br />

zdolność osiągania konkurencyjnej pozycji przy równoczesnym<br />

umiejętnym zarządzaniu własnym wpływem<br />

na otoczenie. Ulega przewartościowaniu nasze myślenie<br />

o roli przedsiębiorstwa w społeczeństwie. Do właściwego<br />

zrozumienia, a co ważniejsze – stosowania zasad społecznej odpowiedzialności,<br />

niezbędna jest wiedza, umiejętności i wrażliwość<br />

osób mających faktyczny wpływ na decyzje podejmowane<br />

w przedsiębiorstwie. Nic dziwnego, że znajduje to i będzie znajdować<br />

swoje odzwierciedlenie w programach nauczania.<br />

W grudniu <strong>2011</strong> roku ukazała się publikacja przygotowana przez<br />

<strong>Forum</strong> Odpowiedzialnego Biznesu na zlecenie Ministerstwa<br />

Gospodarki, której miałem przyjemność być współredaktorem,<br />

poświęcona kwestii nauczania o społecznej odpowiedzialności.<br />

Książka nosi tytuł Jak uczyć o społecznej odpowiedzialności<br />

i zrównoważonym rozwoju? Przewodnik dla nauczycieli i koncentruje<br />

się na nauczaniu tematów zasygnalizowanych w tytule<br />

na różnych poziomach szkolnictwa: od szkoły podstawowej po<br />

studia podyplomowe. Chcieliśmy w tej publikacji pokazać, że<br />

edukacja w zakresie odpowiedzialności rozpoczyna się wraz<br />

z przekazem kulturowym, który dokonuje się w procesie wychowania<br />

już od najmłodszych lat. To nie tylko techniczne kwestie<br />

dotyczące tego, jak realizować konkretne przedsięwzięcia<br />

spod znaku CSR. To przede wszystkim uwewnętrznienie pewnych<br />

wartości, spośród których odpowiedzialność jest jedną<br />

z ważniejszych.<br />

Z drugiej strony nie chcieliśmy, aby powstało wrażenie, że CSR<br />

należy uczyć wszędzie i w każdej możliwej chwili. Książka zawiera<br />

szereg propozycji i sugeruje możliwości wykorzystania<br />

tematów typowych dla społecznej odpowiedzialności, edukacji<br />

globalnej czy rozwoju zrównoważonego, nie służy zaś indoktrynacji<br />

młodych ludzi. Mamy zarówno przykłady zajęć czy materiałów<br />

edukacyjnych do wykorzystania na wybranych lekcjach<br />

w szkole podstawowej, jak i propozycje tematów odpowiednich<br />

dla studentów oraz pracowników przedsiębiorstw podnoszących<br />

swój poziom wykształcenia.<br />

Przedstawiona publikacja nie wyczerpuje tematu edukacji<br />

w zakresie społecznej odpowiedzialności. Pozostaje przecież<br />

olbrzymi obszar edukacji nieformalnej i pozaformalnej prowadzonej<br />

przez różnego typu organizacje lub wewnątrz samej firmy.<br />

Zwykle są to szkolenia podnoszące świadomość lub ogólną<br />

wiedzę z omawianych tematów albo treningi korzystania z wybranych<br />

narzędzi i inicjatyw, ułatwiających firmie prowadzenie<br />

polityki społecznej i ekologicznej. Niektóre z tego typu szkoleń<br />

są autoryzowane przez twórców danego narzędzia – tak jest na<br />

przykład z inicjatywą Global Reporting Initiative (GRI), która szkoli<br />

i certyfikuje organizacje uprawnione do dalszego przekazywania<br />

wiedzy „z pierwszej ręki” na temat stosowania wytycznych<br />

GRI przy raportowaniu zarówno wyników ekonomicznych, jak<br />

i o charakterze niefinansowym.<br />

Warto podkreślić, że nauczania odpowiedzialności nie powinno<br />

się odnosić tylko do jednej grupy zawodowej. Nawet, jeśli ograniczymy<br />

dyskusję wyłącznie do kształcenia menedżerów, to należy<br />

zauważyć, że przedsiębiorcami i menedżerami zostają osoby,<br />

które ukończyły także inne kierunki kształcenia. Realia rynku<br />

pracy pokazują, że menedżerami i właścicielami firm zostają np.<br />

inżynierowie, lekarze, prawnicy, dziennikarze, socjolodzy czy<br />

artyści. Zatem istotne okazuje się nauczanie odpowiedzialności<br />

w kontekście menedżerskim także przedstawicieli tych zawodów.<br />

Kolejna sprawa – nie chodzi tylko o menedżerów, lecz<br />

również o pracowników przedsiębiorstw. To oni przecież współtworzą<br />

kulturę etyczną firmy i stanowią o jej odpowiedzialnych<br />

– bądź nie – zachowaniach.<br />

Warto też pamiętać o tym, że większość spośród właścicieli firm<br />

to osoby, które swoją edukację zakończyły na poziomie szkolnictwa<br />

średniego zawodowego. Oznacza to, że koncentrowanie<br />

się, przy propagowaniu odpowiedzialności w <strong>biznes</strong>ie jedynie<br />

na kilkunastu procentach przedsiębiorców z wyższym wykształceniem,<br />

jest nieuzasadnione. Będzie rosło znaczenie edukacji<br />

w zakresie CSR również w szkolnictwie na poziomie średnim<br />

zawodowym.<br />

W dobie globalizacji i rosnącej potrzeby wyznaczenia standardów<br />

i regulacji o zasięgu globalnym rola edukacji w zakresie<br />

społecznej odpowiedzialności będzie nabierać coraz większego<br />

znaczenia. W tym kontekście istotne stanie się przekazywanie<br />

wiedzy na temat tych standardów i inicjatyw oraz umiejętność<br />

ich stosowania. Także pracownicy sektora publicznego będą się<br />

uczyć, jak stosować różnego rodzaju instrumenty promujące<br />

społeczną odpowiedzialność i zachęcające do stosowania standardów,<br />

w tym takich, które są zorientowane sektorowo, np.<br />

na potrzeby przedsiębiorstw chemicznych, budowlanych czy<br />

finansowych. Wraz ze wzrostem znaczenia rozwiązań adresowanych<br />

do poszczególnych sektorów będzie równocześnie rosła<br />

rola wiedzy i umiejętności o charakterze specjalistycznym.<br />

dr Janusz Reichel<br />

Adiunkt na Wydziale Zarządzania na Uniwersytecie Łódzkim,<br />

Przewodniczący Rady Fundacji Centrum Strategii i Rozwoju<br />

Impact<br />

18 www.odpowiedzialny<strong>biznes</strong>.pl<br />

www.odpowiedzialny<strong>biznes</strong>.pl<br />

19

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!