RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2011 - Forum ...
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2011 - Forum ...
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2011 - Forum ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
WAŻNE<br />
W 2012<br />
<strong>RAPORT</strong> <strong>Odpowiedzialny</strong> <strong>biznes</strong> w <strong>Polsce</strong> <strong>2011</strong><br />
<strong>RAPORT</strong> <strong>Odpowiedzialny</strong> <strong>biznes</strong> w <strong>Polsce</strong> <strong>2011</strong><br />
WAŻNE<br />
W 2012<br />
Działania społeczne w kontekście<br />
Euro 2012<br />
Dojrzały rynek pracy<br />
O<br />
rganizacje sportowe stanowią większość organizacji<br />
pozarządowych w <strong>Polsce</strong>. Sport rozpala emocje,<br />
inspiruje do działania. Z drugiej strony organizacje<br />
sportowe w <strong>Polsce</strong> należą do grupy jednostek, które<br />
najwolniej się rozwijają, które z oporami absorbują nową wiedzę<br />
i z trudem dostosowują się do nowych warunków społecznych.<br />
Tymczasem zbliżające się Euro 2012 to trzecia co do wielkości<br />
impreza sportowa na świecie. Aby w pełni wykorzystać potencjał,<br />
jaki niesie ze sobą organizacja turnieju, już w 2008 roku rozpoczęliśmy<br />
prace nad zidentyfikowaniem obszarów, w które naszym<br />
zdaniem warto by było się zaangażować. Najważniejszymi<br />
z nich okazały się społeczne aspekty funkcjonowania obiektów<br />
typu Orlik, wolontariat sportowy i sprawy kibicowskie. Odnośnie<br />
tych ostatnich najbardziej palącą kwestią jest trwałe polepszenie<br />
sytuacji w środowisku kibiców i wyeliminowanie wrogich zachowań.<br />
Zadania tego podjął się Dariusz Łapiński, doktor filozofii<br />
i aktywny kibic (dziś Koordynator projektu współpracy z Kibicami<br />
w PL.2012), który zaadaptował do polskich warunków niemiecki<br />
sposób pracy z tą społecznością, przetestowany przez<br />
Uniwersytet w Bremen w latach 80. XX wieku. Dziś jest stosowany<br />
we wszystkich klubach od pierwszej do trzeciej ligi niemieckiej,<br />
a poza Niemcami – także mniej więcej w 30 krajach<br />
Europy, i jest rekomendowany przez Komisję Europejską jako<br />
metoda pracy przeciwdziałająca przemocy (Biała księga na temat<br />
sportu) o nazwie fan coaching. Polega ona na przeciwdziałaniu<br />
negatywnej dynamice grupowej (od stereotypizacji po<br />
przemoc), poprzez klasyczne „budowanie mostów”. Grupami są<br />
w tym przypadku kibice piłkarscy i społeczeństwo.<br />
Mimo wielu trudności udało nam się uruchomić projekt „Kibice<br />
razem”, który realizuje założenia fan coachingu. Zasadą podstawową<br />
jest zgoda i zainteresowanie kibiców uczestnictwem<br />
w projekcie i – co ciekawe – to zainteresowanie jest bardzo<br />
duże! Do dziś udało nam się we współpracy z władzami Gdańska,<br />
Wrocławia, Gdyni, Warszawy i organizacjami pozarządowymi<br />
uruchomić cztery ośrodki, w których działają pracownicy<br />
społeczni, którzy znają środowisko kibiców. Ośrodki te wspierają<br />
pozytywne akcje kibicowskie (oprawy meczowe, spotkania<br />
z bohaterami futbolu, turnieje piłkarskie, akcje charytatywne)<br />
i pomagają środowisku w nabywaniu umiejętności współpracy<br />
z otoczeniem społecznym (urzędami, dziennikarzami, organizacjami<br />
pozarządowymi).<br />
Wsparcie liderów i nawiązanie współpracy międzynarodowej<br />
umożliwia projekt „Kibice w swoim mieście”. Niezwykle ważną<br />
inicjatywą są również „Ambasady Kibiców” – punkty informacyjne<br />
prowadzone przez kibiców wolontariuszy dla kibiców<br />
przyjezdnych. Ten pomysł realizowany jest od dwudziestu lat<br />
przez kibiców drużyn narodowych kilkudziesięciu krajów. Na<br />
tyle dobrze minimalizuje ryzyko incydentów, że po raz pierwszy<br />
w historii UEFA zdecydowała się go współfinansować w ramach<br />
Oficjalnego Programu Odpowiedzialności Społecznej UEFA<br />
EURO 2012, prowadzonego pod hasłem Respect.<br />
W polskim sporcie wolontariat istnieje w sposób marginalny,<br />
w wielu krajach zaś jest największą częścią sektora wolontariatu.<br />
Tymczasem przygotowanie turnieju w 2012 roku wymaga<br />
wsparcia około 5 tys. wolontariuszy. Co zrobić, żeby ten jednorazowy<br />
zryw zaowocował budową trwałych struktur wolontariatu<br />
sportowego w <strong>Polsce</strong>? Strategicznie ważnym działaniem<br />
przy tworzeniu wolontariatu sportowego jest praca na rzecz budowania<br />
relacji, sieci współpracy międzysektorowej. Umożliwia<br />
to grupa Wolontariat sportowy 2012+, która działa od grudnia<br />
2009 roku. Pierwszym efektem jej pracy było przeprowadzenie<br />
półrocznych konsultacji, w wyniku których powstał dokument<br />
Wolontariat w sporcie. Sport dla wolontariatu (czerwiec 2010),<br />
w którym przedstawiono bariery rozwoju wolontariatu sportowego<br />
oraz wskazano propozycje ich przezwyciężenia. Staramy<br />
się przede wszystkim profesjonalizować zawód koordynatora wolontariuszy,<br />
wprowadzać kierunkowe zarządzanie wolontariatem<br />
do organizacji sportowych, używać wolontariatu jako narzędzia<br />
aktywizacji społeczno-zawodowej osób bezrobotnych. Jednym<br />
z projektów, który udało się przeprowadzić, jest „Wolontariat –<br />
włącz się!”, w ramach którego 450 osób bezrobotnych przez pół<br />
roku zdobywa doświadczenie i kompetencje, działając w organizacjach<br />
sportowych (wolontariat i płatne staże), pod opieką mentorów<br />
z tych organizacji. Działaniom tym towarzyszą indywidualne<br />
doradztwo zawodowe i szkolenia. Dzięki temu członkowie<br />
organizacji sportowych uświadamiają sobie, jak duże może być<br />
oddziaływanie organizacji w sferze społecznej. My zaś mamy nadzieję,<br />
że wielu ludzi zarazi się tym sposobem aktywności.<br />
Temat został jedynie zasygnalizowany. Warto wspomnieć też<br />
o kibicach niepełnosprawnych czy społecznym wykorzystaniu<br />
Orlików. Do tej pory udało się zbudować sieć kilkuset organizacji<br />
i zaangażować kilka tysięcy ludzi, dla których sport i sprawy<br />
obywatelskie idą w parze, którzy mieli dość zapału, by przystosować<br />
do polskich warunków, znane od lat za granicą, metody<br />
współpracy, aktywizacji czy szkoleń. Pozostaje jednak pytanie,<br />
na ile efektywni będziemy w zabezpieczeniu przyszłości tym<br />
projektom, które powinny sięgać poza 2012 rok?<br />
Monika Chabior<br />
Koordynator Projektów Społecznych w PL.2012<br />
A<br />
ktywność zawodowa i zatrudnienie osób po pięćdziesiątym<br />
roku życia staje się jednym z największych<br />
wyzwań stojących przed Polską. Przede wszystkim dlatego,<br />
że podobnie jak inne nacje europejskie, polskie<br />
społeczeństwo zaczyna się starzeć. Oznacza to wzrost udziału<br />
osób starszych w całej populacji. Obecnie co trzeci Polak ma 50<br />
lat i więcej, za 25 lat będzie miał tyle już co drugi mieszkaniec<br />
naszego kraju. Drugi powód to fakt, że Polska ma obecnie jedną<br />
z najniższych w Unii Europejskiej stóp zatrudnienia osób 50+.<br />
W 2010 roku wskaźnik zatrudnienia w grupie wiekowej 55-<br />
64 lata wynosił w <strong>Polsce</strong> 34 procent, podczas gdy na przykład<br />
w Szwecji ponad 70 procent, w Danii czy Niemczech prawie 60<br />
procent, a w Czechach i na Litwie ponad 47 procent. W całej<br />
populacji Polaków 50+ wskaźnik zatrudnienia jest jeszcze niższy<br />
i wynosi 30,4 procent. Oznacza to, że ponad 9 mln Polaków po<br />
pięćdziesiątce nie ma stałego zatrudnienia, a ich potencjał, wiedza<br />
i umiejętności nie są wykorzystywane przez gospodarkę.<br />
Jeżeli nie poprawi się poziom zatrudnienia osób 50+, to postępujący<br />
proces starzenia się spowoduje negatywne konsekwencje.<br />
Zmniejszająca się liczba osób pracujących i zwiększająca tych,<br />
które korzystają z rent i emerytur, doprowadzi do kryzysu systemu<br />
zabezpieczenia społecznego i poważnie zachwieje finansami<br />
publicznymi; spowoduje mniejszą produktywność społeczeństwa,<br />
a co za tym idzie mniejszą konkurencyjność gospodarki.<br />
Ograniczać się będzie krąg konsumentów, co hamująco wpływać<br />
będzie na rozwój gospodarczy. Poszerzy się także sfera biedy<br />
i wykluczenia społecznego osób dojrzałych i starszych.<br />
Te czarne scenariusze nie muszą się jednak spełnić, czego przykładem<br />
mogą być kraje, w których udało się wyraźnie zwiększyć<br />
i utrzymać zatrudnienie osób 50+, pomimo starzenia się ich społeczeństw,<br />
np. Finlandia, Wielka Brytania czy Stany Zjednoczone.<br />
To między innymi zasługa realizacji koncepcji „srebrnej gospodarki”,<br />
zakładającej wykorzystanie atutów osób 50+ w życiu<br />
społecznym i zawodowym oraz wdrażania przez pracodawców<br />
polityki zarządzania wiekiem, czyli takiego zarządzania zasobami<br />
ludzkimi, które pozwala tworzyć warunki przyjazne dla<br />
pracowników 50+, a firmie korzystać z ich potencjału.<br />
Kwestia aktywizacji zawodowej i zatrudnienia osób 50+ w <strong>Polsce</strong><br />
to przede wszystkim wyzwanie dla państwa, które – wzorem<br />
krajów zachodnich – powinno wziąć na siebie rolę lidera zmian<br />
i konsekwentnie te zmiany realizować, zachęcając do współpracy<br />
pracodawców, związki zawodowe, organizacje społeczne czy też<br />
media. Niezbędne jest przygotowanie i wdrażanie rządowych programów,<br />
które poprzez kompleksowe działania na różnych polach<br />
poprawiać będą sytuację w zakresie zatrudnienia osób 50+.<br />
Społeczeństwo, w tym same osoby po pięćdziesiątce, musi<br />
zmienić swój sposób myślenia o aktywności zawodowej w ogóle,<br />
a osób dojrzałych i starszych w szczególności. Praca to nie<br />
powinien być – tak jak to nadal często jest odbierane w <strong>Polsce</strong><br />
– przymus, a tak jak to na przykład postrzegają Szwedzi – przywilej,<br />
osiągnięcie uprawnień emerytalnych zaś nie powinno być<br />
równoznaczne z dezaktywizacją zawodową.<br />
Aktywizacja zawodowa osób 50+ to zadanie instytucji rynku<br />
pracy, w szczególności publicznych służb zatrudnienia, dlatego<br />
ważne jest, aby przygotować je do należytej realizacji tego<br />
zadania. Wymaga to wzmocnienia instrumentów aktywizacyjnych,<br />
którymi dysponują, ale także dostarczenia wiedzy i doświadczeń<br />
w zakresie skutecznych metod pracy z osobami 50+.<br />
Kluczową rolę oczywiście odgrywają pracodawcy, bo to oni decydują<br />
o tym, kogo zwalniają i kogo zatrudniają. Dlatego ważne<br />
jest, aby przełamywać, nadal dość częste u pracodawców,<br />
negatywne stereotypy dotyczące osób 50+ i uświadamiać im<br />
potencjalne atuty starszych pracowników oraz fakt, że z czasem<br />
zmuszeni będą sięgać po coraz starsze zasoby pracy. Pracodawcy<br />
powinni także zacząć wdrażać rozwiązania z zakresu<br />
zarządzania wiekiem, które zwiększają zatrudnienie osób 50+,<br />
pozwalając jednocześnie wykorzystać z pożytkiem dla firmy zalety<br />
dojrzałych pracowników.<br />
Zapowiedź premiera o wydłużeniu i zrównaniu wieku emerytalnego<br />
kobiet i mężczyzn powoduje, że te wyzwania stają się<br />
jeszcze bardziej palące, a fakt, że rok 2012 jest Europejskim<br />
Rokiem Aktywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej,<br />
jest dodatkowym bodźcem do zmierzenia się<br />
z nimi. Pomocne w tym mogą być przykłady firm tj. Volkswagen<br />
Poznań, TP Emitel czy Jumarpol, które wdrażają rozwiązania<br />
przyjazne pracownikom 50+ oraz powiatowych urzędów pracy<br />
z Poznania, Gliwic, Nysy czy Torunia, które realizują skuteczne<br />
programy aktywizacji zawodowej osób dojrzałych i starszych.<br />
Więcej przykładów dzięki ogólnopolskiemu konkursowi praktyk<br />
przyjaznych osobom 50+ na rynku pracy „Zysk z dojrzałości”<br />
zbiera i upowszechnia Akademia Rozwoju Filantropii w <strong>Polsce</strong>.<br />
Pokazują one, że tu i teraz, w dobie kryzysu, można z powodzeniem<br />
aktywizować osoby 50+, a pracodawcy z korzyścią dla<br />
pracowników i dla firm mogą wdrażać rozwiązania z zakresu<br />
zarządzania wiekiem.<br />
Tomasz Schimanek<br />
Ekspert Akademii Rozwoju Filantropii w <strong>Polsce</strong>,<br />
opiekun merytoryczny projektu Zysk z dojrzałości<br />
24 www.odpowiedzialny<strong>biznes</strong>.pl<br />
www.odpowiedzialny<strong>biznes</strong>.pl<br />
25
Change language