Matematika 1 - Media Print
Matematika 1 - Media Print
Matematika 1 - Media Print
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
S H T Ë P I A B O T U E S E<br />
Libër<br />
mësuesi<br />
Nevila Haxhimali, Dhurata Hoxha <strong>Matematika</strong><br />
1
www.mediaprint.al<br />
KLIKONI KËTU
www.mediaprint.al<br />
KLIKONI KËTU
www.mediaprint.al<br />
KLIKONI KËTU
PËRMBAJTJA<br />
Parathënie........................................................................................................................................8<br />
Plani mësimor...............................................................................................................................9<br />
Kapitulli 1 .....................................................................................................................................18<br />
M.1.1.Shumë,pak.1.2Mëshumë,mëpak................................................................................19<br />
M.1.3.Para,pas.1.4Mbi,nën;lart,poshtë.1.5Majtas,djathtas.Brenda,jashtë..................20<br />
M.1.6.Ipari,imesit,ifundit.......................................................................................................21<br />
M.1.7.Vijëedrejtë,vijëelakuar.................................................................................................22<br />
M.1.8.Figuratgjeometrike............................................................................................................24<br />
M.1.9. Aq, sa..................................................................................................................................26<br />
Kapitulli2.....................................................................................................................................28<br />
M.2.1.Njëlloj,tëndryshme..........................................................................................................28<br />
M.2.2. Bashkësia.............................................................................................................................30<br />
M.2.3.Shoqërimiielementevetëbashkësisë............................................................................31<br />
M.2.4.Bënpjesëapojo?................................................................................................................32<br />
Kapitulli3..................................................................................................................................34<br />
M.3.1.Bashkësiaboshe.Qarkimisipascilësisësëelementevetëbashkësisë........................35<br />
M.3.1,3.2,3.3,3.4Bashkësiaboshe.Kuptimipërnumrat0–3.............................................36<br />
M.3.6.Kuptimipërmbledhjensibashkimbashkësish............................................................37<br />
M.3.7. Mbledhor + mbledhor = shumë.....................................................................................38<br />
Veprimtaripraktike1.Mbledhjaenumrave05.....................................................................................40<br />
Veprimtaripraktike2.Mbledhjaenumrave05.....................................................................41<br />
M.3.8.Veprimemeoperatorëtembledhjesbrenda5s..............................................................42<br />
Punëepavarur.Veprimetembledhjessënumravebrenda0–5.......................................43<br />
M.3.9.Kuptimipërzbritjen(siprerjeebashkësisë)................................................................44<br />
M.3.10.Shumë–Mbledhor=Mbledhor....................................................................................46<br />
Veprimtaripraktike1.Njëmëshumë,njëmëpak..................................................................47<br />
Veprimtaripraktike2.Zbritjebrenda5s...............................................................................49<br />
Punëepavarur.Mbledhjedhezbritjebrenda05.................................................................................50<br />
Kapitulli 4 .....................................................................................................................................52<br />
M.4.1.Kuptimipërnumrat6,7.Shkrimiityre......................................................................52<br />
M.4.2.Zbërthimiinumrave6,7..................................................................................................53<br />
M.4.3.Mbledhjebrenda6,7.........................................................................................................55<br />
Kapitulli 5 .....................................................................................................................................57<br />
M.5.1.Veprimemeoperatorinembledhjesdhetëzbritjesbrenda10s..............................58<br />
M.5.2. Vetitë e mbledhjes ...........................................................................................................59<br />
M.5.3. Vetitë e mbledhjes ...........................................................................................................60<br />
M.5.4.Problemamembledhje.”Mëshumë…”,”gjithsej”......................................................62<br />
Punëepavarur.Mbledhjebrenda10s.....................................................................................63<br />
M.5.5.Zbritjebrenda10s...........................................................................................................65<br />
M.5.6.Problemamezbritje”Mëpakse…”,”mbetën…”.....................................................66<br />
M.5.7.Problemambledhjeapozbritje?.....................................................................................67<br />
Veprimtaripraktike.Veprimememjetepërmbledhjendhezbritjenbrenda10s..........................69<br />
M.5.8.Mbledhjeezbritjebrenda10s......................................................................................70<br />
<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 5
Kapitulli6 ...................................................................................................................................72<br />
M.6.1.Krahasojmëgjatësitë(mesy)...........................................................................................73<br />
M.6.2,6.3,6.4,6.5.Trupatgjeometrikë....................................................................................75<br />
Kapitulli7...............................................................................................................................78<br />
M.7.1,7.2,7.6,7.7Kuptimipërnumrat11,12(13,14,16,17,18,19)..................................78<br />
M.7.3,7.4,7.5.Kuptimipërnumrin15......................................................................................80<br />
M.7.3,7.4,7.5,7.6,7.7,7.8,7.9.Kuptimipërnumrat16,17,18,19,20.Zbërthimiityre.....81<br />
M.7.10,7.11.Veprimemeoperatorin+dhe–brenda20.<br />
Paraqitjanëbosht,krahasimiinumravederinë20...............................................83<br />
M.7.12.Numratçiftetek............................................................................................................84<br />
Kapitulli 8 .....................................................................................................................................86<br />
M.8.2,8.3.Mbledhjanërreshtdukeplotësuar10n...............................................................87<br />
M.8.4.Mbledhjanërreshtdukeveçuar10n...........................................................................88<br />
M.8.5,8.6.Mbledhjanështyllëdukeplotësuar10n........................................................................90<br />
M.8.7.Mbledhjanështyllë.........................................................................................................91<br />
M.8.8,8.9.Veprimemeoperatorinembledhjesbrenda20s................................................93<br />
Punëepavarur.Mbledhjememënyratëndryshmebrenda20s..........................................94<br />
M.8.10dhepunëepavarur1.Problemamembledhjebrenda20smenjëveprim..........96<br />
Punëepavarur2.Mbledhjebrenda20s...................................................................................97<br />
Orëelirë1/3Përsëritje................................................................................................................97<br />
Kapitulli9......................................................................................................................................98<br />
M.9.1.Matmepëllëmbë,melapse….........................................................................................99<br />
M.9.2,9.3.Centimetrisinjësimatëse.......................................................................................100<br />
M.9.3,9.4.Zbritjanërreshtpjesëpjesë....................................................................................101<br />
M.9.5,9.6.Zbritjanërreshtpjesëpjesë....................................................................................103<br />
M.9.7.Veprimemeoperatorinezbritjesbrenda20s...........................................................104<br />
M.9.9.Numratrreshtorë............................................................................................................105<br />
M.9.10.Numratçiftdhenumrattek........................................................................................107<br />
M.9.11.dhepunëepavarur.Veprimemeoperatorinembledhjesdhe<br />
tëzbritjesbrenda20s..................................................................................................108<br />
Kapitulli10..............................................................................................................................109<br />
M.10.1.Numratbrenda100(medhjetëshetëplota).............................................................109<br />
M.10.2.Shkrimiinumravebrenda100(medhjetëshetëplota)..........................................111<br />
M.10.3.Zbërthimiinumravebrenda100(medhjetëshetëplota)......................................112<br />
M.10.4.Krahasimiinumravebrenda100(medhjetëshetëplota).Paraqitjanëbosht....114<br />
M.10.5.Mbledhjaenumravebrenda100(medhjetëshetëplota).......................................115<br />
M.10.6.Zbritjaenumravebrenda100(medhjetëshetëplota)............................................116<br />
Kapitulli11.............................................................................................................................119<br />
M.11.1.Trupaapofiguragjeometrike?Emërto.....................................................................119<br />
M.11.2,11.3.Veprimemeoperatorine+dhetë–brenda100(medhjetëshetëplota).....120<br />
M.11.4.Krijimiifiguravegjeometrikemepalosje.................................................................122<br />
M.11.5.Vizatimiifigurëssimetrikenëlidhjemedrejtëzënesimetrisë.............................123<br />
Kapitulli12...............................................................................................................................125<br />
M.12.1.Kuptimipërnumratderinë100.................................................................................125<br />
M.12.2.Shkrimiinumravederinë100....................................................................................127<br />
6<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
M.12.3.Zbërthimiinumravederinë100................................................................................128<br />
M.12.4.Krahasimiinumravederinë100...............................................................................129<br />
Kapitulli13..............................................................................................................................132<br />
M.13.1,13.2,13.3.Mbledhjaenumravederinë100........................................................................133<br />
M.13.4,13.5.Zbritjaenumravebrenda100...........................................................................134<br />
M.13.6.Problemame+dhe–brenda100...............................................................................136<br />
M.13.7,13.8.Veprimemeoperatorin+dhe–brenda100.....................................................137<br />
M.13.9.Zgjidhjemetentativëeekuacionit..............................................................................138<br />
Punëepavarur.Zgjidhjemetentativëeekuacionit.............................................................140<br />
M.13.10.Zgjidhjemetentativëeinekuacionit.......................................................................141<br />
Punëepavarur.Zgjidhjemetentativëeinekuacionit........................................................142<br />
Kapitulli14..................................................................................................................................143<br />
M.14.1,14.2.Veprimemeoperatorinezbritjesbrenda100ës...........................................144<br />
M.14.3,14.4.Mbledhjaenumravederinë100.......................................................................146<br />
M.14.5.Mbledhjaenumravederinë100................................................................................148<br />
M.14.6,14.7.Mbledhjeenumravederinë100......................................................................149<br />
Punëepavarur1.Veprimemeoperatorinembledhjesbrenda100...................................150<br />
Punëepavarur2.Problemamembledhjenenumravederinë100...................................152<br />
M.14.8.Zbritjaenumravebrenda100.....................................................................................153<br />
M.14.9.Zbritjaenumravebrenda100ës................................................................................154<br />
Punëepavarur.Veprimemeoperatorinezbritjesbrenda100ës..................................156<br />
M.14.10.Zbritjaenumravebrenda100ës..............................................................................157<br />
Punëepavarur1.Problemamembledhjenenumravederinë100....................................158<br />
Punëepavarur2.Veprimetëpërzierameekuacionedheinekuacione............................160<br />
M.14.10.Veprimtaripraktike.Plotësimiisimetrikessënjëfigurenëlidhjeme<br />
një drejtëz. .....................................................................................................................161<br />
Kapitulli15................................................................................................................................163<br />
M.15.1.Grumbullimiitëdhënave...........................................................................................164<br />
M.15.2.Kalimiitëdhënavenëdiagram.................................................................................165<br />
M.15.3.Kalimiitëdhënavengadiagraminëtabelë.............................................................166<br />
M.15.4.Probabiliteti,ngjarja.....................................................................................................166<br />
M.15.5.Probabiliteti,ngjarja.....................................................................................................167<br />
M.15.6.Probabiliteti,ngjarja......................................................................................................168<br />
<br />
<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 7
8<br />
Parathënie<br />
Tënderuar/akolegë/e,<br />
<br />
Fillimishtjufalënderojmëpërzgjedhjentuajdhejusigurojmëqësëbashku,dotë<br />
përmbushim synimet tona për të hedhur një bazë të shëndoshë që do të na<br />
ndihmojënëpunëntonëpërgjatëgjithëCiklitFillor.<br />
Siështëndërtuar“Udhëzuesi”?<br />
Ky“Udhëzues”,ashtusidhe<strong>Matematika</strong>1ështëhartuarngaautorëtetekstitqë,<br />
bashkërisht kanë një përvojë gati 40vjeçare në arsim. Udhëzuesi është<br />
konceptuarqëtëndihmojëmësuesettërealizojnëmëmirëobjektivatearritjevetë<br />
të nxënit. Për këtë, në krye të çdo kapitulli, janë vendosur linjat e trajtuara së<br />
bashkumeOANnëtrenivele.Këtoobjektivasynojnëtëarrijnënjëplanifikimtë<br />
kujdesshëmtëpunësngafillimiikapitullitederinëfundtëtij.Nëpërfundimtë<br />
kapitullit, me një rishikim të shpejtë, mund të kontrollojmë a i kemi realizuar<br />
synimetetijdhederinëç’masëikemirealizuarato.<br />
Mësimet janë trajtuar në drejtim të një pune praktike dhe frytdhënëse,<br />
mbështetur në përvojën tonë si mësuese të Ciklit fillor. Çdo ushtrim i<br />
rëndësishëm ku jepen konceptet për herë të parë ka merituar një kujdes të<br />
vazhdueshëmnësugjerimettonapërpunënmetë.Përgjatëplanitmësimordotë<br />
vëreniveprimtaritëpraktiketëcilatsynojnëqënëpërmjetlojësfëmijëttëfitojnë<br />
shprehitëeparamatematikore.Kemipasurparasyshedhevështirësitëqëparaqet<br />
kjo grupmoshë duke synuar kënaqësinë praktike të fëmijëve në situata<br />
ndërvepruesemetëtjerët.<br />
Ushtrimetjanëmenduardhetrajtuarnëdisaformatëlarmishmepërtëmbajtur<br />
tëpërqendruarsamëgjatëvëmendjenaktivetënxënësve.<br />
Sijanëhartuarobjektivat?<br />
Hartimi i objektivave është bërë në bazë të objektivave të përmbajtjes të dhëna në<br />
programinmësimor.Hartimiityrenëtrenivele(sidomosobjektiviminimal)paraqet<br />
njësfidëngamësuesinisurnganiveliiklasëssëtij.Gjithsesimendojmëqë,hartimii<br />
këtyreobjektivavedotëshërbejëmëshumësiorientuesnëpunënmenxënësit.<br />
ÇfarëparashikojnëPunëtePavarura?<br />
PunëtePavarurajanënjëhapmëshumënëushtriminenxënësvedrejtnjëtëmenduari<br />
kritikdhekrijues.Atopërmbajnëushtrimeqëdalinjashtëmodelevetëmësuaramëparë<br />
dheihapinrrugënjëtëmenduarijomekanikdheaktivtënxënësve.Situatatproblemore<br />
tëshkëputurangajetaepërditshmeishërbejnëgjithashtukëtijsynimi.<br />
Nëpërfundim:<br />
Meqëlliminmëtëmirëpërnjëndihmënëpunënemësuesevedhepërkushtimin<br />
epërbashkëtpërarritjetënivelevetëlarta,mirëpresimçdosugjerimtuajinpër<br />
përmirësiminevazhdueshëmtëteksteveshkollore.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
PLANIMËSIMOR<br />
Nr. Linja/nënlinja Objektivateprogramit Temapërçdoorë Mjetet<br />
1 K.N.1 Tëdallojnësasinëeobjektevedukepërdorur 1.1Shumë………...pak <br />
2 K.N2 konceptetpak,shumë,mëpak,mëshumë. 1.2Mëshumë…………mëpak <br />
3 GJ.Shnd.1 Tëpërshkruajnëvendndodhjendukepërdorur 1.3Para….pas <br />
4 GJ.Shnd.2 fjalëtëjetëssëpërditshme.<br />
1.4Mbi,nën………..lart,poshtë <br />
Tëdallojnëvendndodhjendukepërdorur<br />
5 GJ.Shnd.3 1.5Majtas,djathtas,brenda,jashtë <br />
termat:para,pas,mbi,nën,majtas,djathtas.<br />
6 K.N.3<br />
1.6Ipari,Nëmes,Ifundit<br />
<br />
7 GJ.Plan1 Tëdallojnëdhetëemërtojnëdisafigura 1.7Vijëedrejtë…..vijëelakuar <br />
8 GJ.Plan2 gjeometrike,sidhellojetendryshmetëvijave. 1.8Figuratgjeometrike <br />
9 K.N.4 1.9Aq………..sa= <br />
10 K.N.5 2.1Njëlloj;tëndryshme=, <br />
11 Algjebër1 Tëçiftojnësende,figurasipasnjërregulli. V.PÇiftimisipascilësisësëngjyrës <br />
12 K.N.6<br />
Tëemërtojëbashkësitënëbazëtëelementeve 2.2Bashkësia<br />
tësajpërbërëse.<br />
<br />
13 Algjebër2 Tëvërënëdukjendryshimetmidisbashkësive. 2.3Shoqërimiielementevetëbashkësisë1për1 <br />
14 K.N.7 2.4Bënpjesëapojo? <br />
O.L1/3 PËRSËRITJE1Çfarëkammësuar? <br />
15 K.N.8<br />
Tëpërdorinnumrinnatyrorpërtëshprehur 3.1Bashkësiaboshe.Qarkimisipascilësisësë<br />
sasiderinë5.<br />
elementeve<br />
<br />
16 K.N.9 Tëlexojnë,tëshkruajnëdhetënumërojnë 3.2Kuptimipërnr.0,1Shkrimiityre <br />
17 K.N.10 numranatyrorëderinë5. 3.3Kuptimipërnumrat2,3Shkrimiityre <br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 9
18 K.N.11 Tëpërdorinkuptiminenumritnatyrorpërtë P.PNumrat0,1,2,3 <br />
19 K.N.12 krahasuarnumratnatyrorëderinë5.<br />
3.4Kuptimipërnumrin4.Shkrimiitij <br />
20 K.N.13 3.5Kuptimipërnumrin5.Shkrimiitij <br />
21 K.N.14 PPNumrat0–5 <br />
22 V.N1 3.6Kuptimipërmbledhjensibashkimbashkësish <br />
23 V.N2<br />
3.7Mbledhor+mbledhur=Shumë<br />
<br />
24 V.N3 Tëmbledhinmeshkrimdhemegojëderinë5. V.PMbledhjeenumrave0–5(megishtaemjete) <br />
25 V.N4<br />
V.PMbledhjeenumrave0–5(mevizatim)<br />
<br />
26 Algjebër3 3.8Veprimemeoperatorëtembledhjesbrenda5s. <br />
27 V.N5 Tëpërdorinkuptiminembledhjes(nëbashkësinë P.PVeprimetembledhjesmenumraderinë5 <br />
28 V.N6 përkatësetënumrave)nësituataproblemoretë 3.9Kuptimipërzbritjen <br />
29 V.N7<br />
jetëssëpërditshme.<br />
3.10Shumë–Mbledhor=Mbledhor <br />
30 V.N8 V.PNjëmëshumë,njëmëpak <br />
31 V.N9 V.PZbritjebrenda5(megishta) <br />
32 V.N10 V.PZbritjebrenda5(mebashkësi) <br />
33 V.N11<br />
P.PMbledhjeezbritjebrenda5<br />
<br />
34 K.N.15 Tëpërdorinkuptiminenumritnatyrorpërtë 4.1Kuptimipërnumrin6,7.Shkrimiityre <br />
35 K.N.16 krahasuarnumratnatyrorëderinë7.<br />
4.2ZbërthimiInr.6,7 <br />
36 V.N12<br />
4.3Mbledhjebrenda6,7<br />
<br />
37 K.N.17 Tëpërdorinkuptiminenumritnatyrorpërtë 4.4Kuptimipërnumrin8,9.Shkrimiityre <br />
38 K.N.18 krahasuarnumratnatyrorëderinë9.<br />
4.5Përbërjaenumrave8,9.Zbërthimiityre <br />
39 V.N13<br />
4.6Mbledhjebrenda8,9<br />
<br />
40 K.N.19<br />
Tëpërdorinkuptiminenumritnatyrorpërtë 4.7Kuptimipërnr.10<br />
krahasuarnumratnatyrorëderinë10.<br />
<br />
10<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
41 V.N14 4.8Miqtëe10 <br />
42 Algjebër4 Tëmbledhinmeshkrimdhemegojëderinë10. 5.1Veprimemeoperat.të+e–brendadhjetëshes <br />
43 V.N15 Tëpërdorinkuptiminembledhjes(në<br />
5.2Vetitëe+ <br />
bashkësinëpërkatësetënumrave)nësituata<br />
44 V.N16 5.3Vetitëembledhjes <br />
problemoretëjetëssëpërditshme.<br />
45 V.N17 5.4Problememe+.Mëshumë….Gjithsej <br />
Tëzbresinmeshkrimdhemegojëderinë10<br />
46 V.N18<br />
Tëpërdorinkuptiminezbritjes(nëbashkësinë<br />
P.PMbledhjebrendadhjetës <br />
47 V.N19 përkatësetënumrave)nësituataproblemore 5.5Zbritjebrenda10 <br />
48 V.N20 tëjetëssëpërditshme.<br />
5.6Problemamezbritjebrenda10.Mëpak.Mbetën… <br />
49 V.N21 5.7Problema:Mbledhjeapozbritje? <br />
50 V.N22 V.P.Veprimtarimemjetepërmbledhjeezbritjebrenda10s. <br />
51 V.N23<br />
5.8Mbledhjeezbritjebrenda10<br />
<br />
52 MATJE1 Tëpërdorinkrahasiminedrejtpërdrejtëpër V.PIgjatë…Ishkurtër <br />
53 MATJE2 gjatësitëesendeve 6.1Krahasojmëgjatësitë(mesy) <br />
54 Gj.Plan3 Tëemërtojëfiguratgjeometrikedhevijatelakuarae V.PVizatojmëvijatëlakuara,vijatëthyera <br />
55 Gj.Plan4<br />
tëthyera<br />
V.PVizatojmëeemërtojmëfiguratgjeometrike(me<br />
Tëdallojnëdhetëemërtojnëdisatrupagjeometrike shabllone)<br />
<br />
56 GJ.Hap.1 6.2Trupagjeometrikë.Kubi,kuboidi <br />
57 GJ.Hap.2 6.3Trupagjeometrikë.Sfera <br />
58 GJ.Hap.3 6.4Trupagjeometrikë.Piramida <br />
59 GJ.Hap.4 6.5Trupagjeometrikë.Cilindri <br />
60 GJ.Hap.5<br />
V.PPunimtrupashgjeometrikëmeplastelinë.<br />
<br />
OL1/3 PËRSËRITJE2Çfarëkammësuar? <br />
61 K.N.20 7.1Kuptimipërnumrin11,12.Shkrimiityre <br />
62 V.N24 Tëmbledhinderinë20. V.PMbledhjeezbritjebrenda11,12(memjeteefig) <br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 11
63 K.N.21 7.2Kuptimipërnumrin13,14.Shkrimiityre <br />
64 V.N25<br />
Tëzbatojnëmënyratëndryshmenjehsimi(me V.PMbledhjeezbritjebrenda13,14(memjeteefig)<br />
menddhemeshkrim).<br />
<br />
65 K.N.22 Tëpërdorëkuptiminenumritnatyrorderinë5.. 7.3Kuptimipërnumrin15.ShkrimiItij. <br />
66 V.N26 P.PVeprimeme+e–brenda15. <br />
67 V.N27<br />
7.4Veprimemeoperatorine+e–brenda15.<br />
<br />
68 K.N.23 Tëpërdorinkuptiminenumritnatyrorpërtë 7.5Renditjanëboshtenumrave0–15 <br />
69 K.N.24 krahasuarnumratnatyrorëderinë20. 7.6Kuptimipërnumrat16,17 <br />
70 K.N.25 7.7Kuptimipërnumrat18,19 <br />
71 K.N.26<br />
7.8Kuptimipërnumrin20<br />
<br />
72 K.N.27 Tëradhitinnumratsipasrritjesosezvogëlimit 7.9Zbërthimiinumrave1620 <br />
73 Algjebër5 tëtyre. 7.10Veprimemeoperatorine+e–brenda20. <br />
74 K.N.28 Tëinterpretojëmbledhjennëboshtinnumerik. 7.11Paraqitjanëbosht.Krahasimiinumravederinë20 <br />
75 K.N.29<br />
7.12Numratçiftetek<br />
<br />
76 K.N.30 Tëvërënëdukjerendetpërkatësenënumrat 8.1RendetNJ.DH.Numëratori <br />
77 V.N28 dyshifrorë.<br />
8.2Mbledhjanërresht(dukeplotësuar10) <br />
78 V.N29<br />
8.3Mbledhjanërresht(dukeplotësuar10)<br />
<br />
79 V.N30 Tëmbledhinmeshkrimnëmënyratëndryshme. 8.4Mbledhjagjatënëresht(dukeveçuar10) <br />
80 V.N31 8.5Mbledhjanështyllë(dukeplotësuar10) <br />
81<br />
V.N32<br />
8.6Mbledhjanështyllë(dukeplotësuar10)<br />
<br />
82 V.N33 8.7Mbledhjanështyllë <br />
83 Algjebër6 8.8Veprimemeoperatorinembledhjesbrenda20 <br />
84<br />
Algjebër7<br />
8.9Veprimemeoperatorinembledhjesbrenda20<br />
<br />
12<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
85 V.N34 P.PMbledhjenëmënyratëndryshmebrenda20 <br />
86 V.N35 Tëpërdorinkuptiminembledhjesdhetë 8.10Problemame+brenda20menjëveprim. <br />
87 V.N36 zbritjes(nëbashkësinëpërkatësetënumrave) P.PProblemame+brenda20me1veprim. <br />
88 V.N37<br />
nësituataproblemoretëjetëssëpërditshme.<br />
P.PMbledhjebrenda20.<br />
<br />
O.L1/3 PËRSËRITJE3Mbledhjabrenda20. <br />
89 MATJE3 Tëpërdorinkrahasiminedrejtpërdrejtëpër 9.1Matmepëllëmbë,melapse……. <br />
90 MATJE4 gjatësitëesendeve<br />
9.2Centimetri–njësimatjeje. <br />
91 MATJE5<br />
V.PMatmepëllëmbë,melapse…….<br />
<br />
92 V.N38 Tëzbatojnëmënyratëndryshmenjehsimi(me 9.3Zbritjesnërreshtpjesëpjesë <br />
93 V.N39 menddhemeshkrim). 9.4Zbritjenërresht <br />
94 V.N40 Tëzbresinmeshkrimnëmënyratëndryshme. 9.5Zbritjanështyllëpjesëpjesë <br />
95 V.N41 9.6Zbritjenështyllë <br />
96 V.N42 P.PZbritjebrenda20 <br />
97 V.N43<br />
P.PZbritjebrenda20<br />
<br />
98 Algjebër8 Tëinterpretojëzbritjenmeoperatorë.<br />
9.7Veprimemeoperatorinezbritjesbrenda20 <br />
99 Algjebër9 9.8Veprimemeoperatorinezbritjesbrenda20 <br />
100 K.N.31 9.9Numratrreshtorë <br />
101 K.N.32 9.10Numratçiftenumrattek <br />
102 Algjebër10 9.11Veprimemeoperatorine+e–brenda20 <br />
103 Algjebër11<br />
P.PVeprimemeoperatorine+e–brenda20<br />
<br />
104 K.N.33<br />
Tëpërdorinnumrinnatyrorpërtëshprehur 10.1Numratbrenda100me10tëplota<br />
sasiderinë100.<br />
<br />
105 K.N.34<br />
Tëlexojnë,tëshkruajnëdhetënumërojnënumra 10.2Shkrimiinumravebrenda100me10tëplota<br />
natyrorëderinë100,dukekuptuarlidhjen<br />
<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 13
ndërmjetvendittëçdoshifremevlerënesaj.<br />
106 K.N.35<br />
Tëradhitinnumratsipasrritjesosezvogëlimit 10.3Zbërthimiinumravebrenda100me10tëplota<br />
tëtyre.<br />
<br />
107 K.N.36<br />
Tëpërdorinkuptiminenumritnatyrorpërtë<br />
krahasuarnumratnatyrorëderinë20dhe<br />
10.4Krahasimiinumravebrenda100me10tëplota.<br />
Paraqitjanëbosht.<br />
<br />
numratmedhjetëshetëplota20100.<br />
108 V.N44 Tëmbledhinmeshkrimderinë100me 10.5Mbledhjaenumravebrenda100me10teplota <br />
109 V.N45 dhjetëshetëplota.<br />
10.6Zbritjaenumravederine100me10teplota <br />
110 V.N46<br />
P.PMbledhjeezbritjebrenda100me10tëplota.<br />
<br />
111 V.N47<br />
Tëpërdorinkuptiminembledhjesdhetë<br />
zbritjespërnumratderinë100,nësituata<br />
P.PVeprimebrenda100me10tëplota.<br />
<br />
problemoretëjetëssëpërditshme.<br />
113 Gj.Plan5<br />
Tëdallojnëdhetëemërtojnëdisafigura 11.1Trupaapofiguragjeometrike.Emërto<br />
gjeometrike.<br />
<br />
114 Algjebër12<br />
Tëplotësojnëçiftimenëtabelaosemediagram 11.2Veprimemeoperatorine+brenda100me10të<br />
shigjetor.<br />
plota.<br />
<br />
115 Algjebër13<br />
Tëpërdorinoperatorin<br />
11.3Veprimemeoperatorine–brenda100me10të<br />
plota.<br />
<br />
116 GJ.Shnd.4 Tëdallojnëfiguratsimetrikenëmjedisinrrethues. 11.4Krijimiifiguravegjeometrikemepalosje <br />
117 GJ.Shnd.5<br />
Tëplotësojnësimetrikunsipasnjëdrejtëze 11.5Vizatimiifiguravesimetrikenëlidhjeme<br />
drejtëzënesimetrisë<br />
<br />
118 K.N.37<br />
Tëpërdorinnumrinnatyrorpërtëshprehur 12.1Kuptimipërnumratderinë100<br />
sasiderinë100.<br />
<br />
Tëlexojnë,tëshkruajnëdhetënumërojnënumra 12.2Shkrimiinumravederinë100<br />
119 K.N.38 natyrorëderinë100,dukekuptuarlidhjen<br />
ndërmjetvendittëçdoshifremevlerënesaj.<br />
<br />
14<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
120 K.N.39<br />
Tëradhitinnumratsipasrritjesosezvogëlimit 12.3Zbërthimiinumravederinë100<br />
tëtyre.<br />
<br />
121 K.N.40<br />
Tëpërdorinkuptiminenumritnatyrorpërtë 12.4Krahasimiinumravederinë100<br />
krahasuarnumratnatyrorëderinë100.<br />
<br />
O.L1/3 PËRSËRITJE4 <br />
122 V.N48 Tëmbledhinmeshkrimderinë100,dy<br />
13.1Mbledhjaenumravederinë100 <br />
123 V.N49 mbledhorë,pakalimtëdhjetëshesdhetëpaktën 13.2Mbledhjaenumravederinë100 <br />
124 V.N50<br />
njëringambledhorëttëjetëmëivogëlse10.<br />
P.PMbledhjaenumravederinë100<br />
<br />
125 Algjebër14 Tëpërdorinoperatorinshigjetortënë 13.3Veprimemeoperatorine+brenda100 <br />
126 V.N51 veprimetmembledhjebrenda100<br />
13.4Zbritjaenumravebrenda100 <br />
Tëzbatojnëmënyratëndryshmenjehsimi(me<br />
127 V.N52 13.5Zbritjaenumravebrenda100 <br />
menddhemeshkrim).<br />
128 V.N53 P.PZbritjaenumravebrenda100 <br />
129 V.N54 13.6Problemame+e–brenda100 <br />
130 V.N55<br />
P.PProblemame+e–brenda100<br />
<br />
131 Algjebër15 Tëplotësojnëçiftimenëtabelaosemediagram 13.7Veprimemeoperatorine+etë–brenda100 <br />
132 Algjebër16 shigjetor. 13.8Veprimemeoperatorine+etë–brenda100 <br />
133 Algjebër17 Tëpërdorinkutizënsivendmbajtësenumrash. 13.9Zgjidhjemetentativëeekuacionit. <br />
134 Algjebër18 P.PZgjidhjemetentativëeekuacionit <br />
135 Algjebër19 13.10Zgjidhjemetentativëeinekuacionit <br />
136 Algjebër20<br />
P.PZgjidhjemetentativëeinekuacionit<br />
<br />
137 Algjebër21 Tëpërdorinoperatorinshigjetornë<br />
14.1Veprimemeoperatorine–brenda100 <br />
138 Algjebër22<br />
veprimetmezbritjebrenda100 14.2Veprimemeoperatorine–brenda100 <br />
139 V.N56<br />
Tëzbatojnëmënyratëndryshmenjehsimi(me 14.3Mbledhjeenumravederinë100<br />
menddhemeshkrim).<br />
<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 15
140 V.N57 <br />
14.4Mbledhjeenumravederinë100 <br />
141 V.N58 14.5Mbledhjeenumravederinë100 <br />
142 V.N59 14.6Mbledhjeenumravederinë100 <br />
143 V.N60 14.7Mbledhjeenumravederinë100 <br />
144 V.N61 P.PProblemamembledhjenenumravebrenda100 <br />
145 V.N62<br />
14.8Zbritjaenumravebrenda100<br />
<br />
150 Algjebër23 Tëplotësojnëçiftimenëtabelaosemediagram PPVeprimemeoperatorine+brenda100 <br />
146 V.N63 shigjetor.<br />
14.9Zbritjaenumravebrenda100 <br />
149 Algjebër24 PPVeprimemeoperatorine–brenda100 <br />
147 V.N64 14.10Problemame–enumravebrenda100 <br />
148 V.N65 P.PProblemame+e–enr.brenda100. <br />
151 Algjebër25 P.PVeprimetëpërziera:ekuacione,inekuacione,operat <br />
152 GJ.Shnd.6<br />
V.PVizatimifiguravegjeometrikenëlidhjeme<br />
drejtëzënesimetrisë<br />
<br />
153 Statistikë1<br />
Tëgrumbullojnë,tëdallojnëosetëklasifikojnë 15.1STATISTIKËGrumbullimidhesistemimiitëdhënave<br />
grupsendeshapofigurashnëbazëtënjëcilësie.<br />
<br />
154 Statistikë2 Tëmbledhintëdhënatëthjeshtadukebërë 15.2STATISTIKËGrumbullimidhesistemimiitëdhënave <br />
155 Statistikë3<br />
vëzhgimetëthjeshta. 15.3STATISTIKËGrumbullimidhesistemimiitëdhënave <br />
156 Probabilitet1 Tëdallojnëqënjëngjarje,enjohurpërta, 15.4PROBABILITET.Ngjarja <br />
157 Probabilitet2 mundtëndodhëosemundtëmosndodhë. 15.5PROBABILITET.Ngjarjaesigurtë <br />
158 Probabilitet3<br />
Tëdiskutojnëprobabilitetinpërsituatatë<br />
njohuraprejtyre.<br />
15.6PROBABILITET.Ngjarjaemundurdheepamundur<br />
<br />
159 O.L1/3 <br />
160 O.L1/3 <br />
161 O.L1/3 <br />
16<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
162 O.L1/3 <br />
163 O.L1/3 <br />
164 O.L1/3 <br />
165 O.L2/3 <br />
166 O.L2/3 <br />
167 O.L2/3 <br />
168 O.L2/3 <br />
169 O.L2/3 <br />
170 O.L2/3 <br />
171 O.L2/3 <br />
172 O.L2/3 <br />
173 O.L2/3 <br />
174 O.L2/3 <br />
175 O.L2/3 <br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 17
Kapitulli1<br />
<br />
Nëkapitullineparëjanëpërfshirënënlinjatekuptimittënumrit,shndërrimet<br />
gjeometrikedhegjeometrianëplan.Kykapitullsynonqënxënësitnëfundtëtij:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Tëpërshkruajnëvendndodhjendukepërdorurfjalëtëjetëssëpërditshme.<br />
Të dallojnë vendndodhjen duke përdorur termat: para, pas, mbi, nën,<br />
majtas,djathtas.<br />
Tëdallojnësasinëenumravedukepërdorurkonceptetpak,shumë,më<br />
pak,mëshumë.<br />
Tëdallojnëdhetëemërtojnëdisafiguragjeometrike,sidhellojetendryshme<br />
tëvijave.<br />
Mësuesja duhet t’i kushtojë mjaft kujdes kuptimit dhe përdorimit të saktë të<br />
këtyre termave, që do t’i lehtësojnë punën në të ardhmen. Një punë e<br />
kujdesshmeduhetbërëmekonceptinmajtasdjathtasdhe,jopaqëllim,është<br />
dhënë figura në libër me shpinë nga nxënësi, pasi, në shumë raste, vendosja<br />
gabimefigurësbënqëedhekonceptitëkuptohetgabim.<br />
<br />
Nëfundtëkëtijkapitullinxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
Niveliiulët Niveliimesëm Niveliilartë<br />
Tëdallojëvendndodhjen<br />
etrupave.<br />
Tëshpjegojëpozicionine<br />
trupave.<br />
Tëidentifikojë<br />
ndryshiminmidissasisë<br />
sëelementeve.<br />
Tëidentifikojëvendine<br />
numëroritrreshtor.<br />
Tëpërshkruajë<br />
ndryshiminmidis<br />
elementevetëbashkësisë.<br />
Tëdallojëfigurat<br />
gjeometrike,sidhellojete<br />
ndryshmetëvijave.<br />
Tëshpjegojëndryshimin<br />
midispozicionevetë<br />
ndryshme.<br />
Tëvërënëdukje<br />
ndryshiminmidistrupave<br />
dhepozicionittëtyre.<br />
Tëshpjegojëndryshimin<br />
midissasisësëelementeve<br />
tëbashkësisë.<br />
Tëpërdorëkrahasiminpër<br />
tëdalluarndryshimin<br />
midisbashkësive.<br />
Tëklasifikojëllojetevijave.<br />
Tëtregojëllojete<br />
ndryshmetëfigurave<br />
gjeometrikeqëdallojnënë<br />
mjedisinrrethues.<br />
Tëpërshkruajë<br />
vendndodhjenduke<br />
përdorurfjalëtëjetëssë<br />
përditshme.<br />
Tëspecifikojëndryshimin<br />
nësasinëeelementevetë<br />
bashkësivetëdhënapër<br />
krahasim.<br />
Tëpërshkruajëvendinenjë<br />
trupinisurngapozicioniitij<br />
nërresht.<br />
Tëkrahasojëllojetevijave.<br />
Tëpërmbledhë<br />
karakteristikatellojevetë<br />
ndryshmetëfigurave<br />
gjeometrike.<br />
18<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
MËSIMET1.1<br />
Shumë,pak.1.2Mëshumë,mëpak.<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëidentifikojëndryshiminmidissasisësëelementeve.<br />
Tëlidhëbashkësitëmesasinëeduhurtëelementeve.<br />
Tëndërtojëbashkësimesasitëdhënëtëelementeve.<br />
Konceptetkryesore:bashkësi,shumë,pak,mëshumë,mëpak.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Mësuesjazhvillonkëtëveprimtari:<br />
Me mjete rrethanore (lapsa, fletore, goma etj.) zhvillohen veprimtari për të<br />
dalluar bashkësitë me sasi të dhënë elementesh. Vihen përballë bashkësi me<br />
pakoseshumëelemente,bashkësimemëpakosemëshumëelemente.Duhet<br />
pasurkujdesnëdalliminesaktëtëkëtyretermavedhepërdoriminetyregjatë<br />
tëkrahasuarittësasisësëelementeve.<br />
Nëmësimin1.2përdoretshoqëriminjëpërnjëielementevetëbashkësisëpër<br />
tëarriturnëkrahasiminesasisësëtyre.<br />
Mësuesja duhet ta fillojë punën me librin, pasi nxënësit ta kenë të qartë<br />
mënyrënekrahasimittësasisësëelementevetëbashkësisëdhepërdorimine<br />
saktëtëfjalëvekyçe.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT<br />
Puna me tekstin mbështetet në të njëjtat veprimtari të zhvilluara gjatë<br />
evokimit. Qëllimi është që nxënësit të shoqërojnë bashkësitë me sasinë e<br />
elementevetëkërkuara.<br />
3REFLEKTIMI<br />
Nëkëtëfazëbëhetkontrolliidijevetëmarragjatëorëssëmësimit.<br />
Për të kontrolluar njohuritë e marra mësuesja mund të përdorë forma të<br />
larmishme:formonekrahasonbashkësitëformuaranganxënësiteklasës.<br />
Formon një bashkësi me lapsa dhe kërkon nga nxënësit të formojnë një<br />
bashkësitjetërmemëshumëosememëpakelemente.Nësenxënësitgabojnë,<br />
atëherëmundtëpërdoretshoqëriminjëpërnjëielementevetëbashkësivepër<br />
të arritur në një krahasim të saktë. E rëndësishmeështë që gjithçka të jetë<br />
argëtuesedhejoelodhshmepërnxënësit.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 19
Detyrështëpie:<br />
Punohetfletaepunësemësimitdhe,përnxënëstëpërparuar,mund<br />
të jepet krijimi i bashkësive me sasi të ndryshme elementesh, të cilat<br />
diskutohentënesërmennëklasë.<br />
<br />
<br />
MËSIMET1.3Para,pas.1.4Mbi,nën;lart,poshtë.1.5<br />
Majtas,djathtas.Brenda,jashtë.<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëshpjegojëpozicioninetrupave.<br />
Tëvërënëdukjendryshiminmidistrupavedhepozicionittëtyre.<br />
Tëpërshkruajëvendndodhjendukepërdorurfjalëtëjetëssëpërditshme.<br />
Konceptetkryesore:para,pas,mbi,nën,lart,poshtë,majtas,djathtas.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Mësuesjazhvillonkëtëveprimtari:<br />
Konceptetqëmerrennëkëtëgruptemashjanëmjafttërëndësishme.Atondihmojnë<br />
në orientimin e nxënësve në hapësirë dhe përdorimin e fjalëve të duhura për të<br />
përshkruarvendndodhjenetrupave.Veprimtaritëekësajfazejanëtëmjaftueshme<br />
përtaparapërgatiturnxënësinpërpunënmelibrin.Konceptetmëtëvështirapërt’u<br />
përvetësuar janë: majtas, djathtas, si dhe para, pas. Shumë fëmijë ngatërrojnë<br />
konceptetpara,pasmetëanasjellënetyre.Pra,vetëmveprimtariapraktikeedisa<br />
nxënësvetërreshtuarparaklasësmundtaqartësojëkeqkuptiminetyre.Mësuesja<br />
duhettëdrejtojëpyetjeqëndihmojnëtëmenduarinkritik:<br />
KushndodhetparaMozës?<br />
KushndodhetpasMozës?<br />
Përkonceptetmbi,nën,lart,poshtëmundtëzhvillohenveprimtarimeobjekte<br />
tëpërdorimittëpërditshëmgjatëpunësnëklasë.<br />
Edhekonceptetbrenda,jashtëjanëtëthjeshta.<br />
Me dhënien e konceptit majtas, djathtas duhet shumë kujdes: Fillimisht<br />
nxënësitduhettëdallojnësaktëanënetyretëdjathtëetëmajtë.Mëpasedhe<br />
mësuesja duhet të kthehet me shpinë nga klasa, që të japë saktë konceptet<br />
20<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
majtas,djathtas(icilivetëmnëkëtëpozicion mundtëjetënjëllojpërtëdyja<br />
palët).Mëpaszhvillohenshumëveprimtaripërqartësiminetyre.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT<br />
Nëpunënmelibrinmjaftonqëtëkuptohenkërkesat(mësuesjaduhettëfillojë<br />
punënvetëmpasitëgjithënxënësittëdinëseçfarëukërkohet),dhenxënësittë<br />
punojnëtëpavarurpërtëplotësuarushtrimet.<br />
3REFLEKTIMI<br />
Përtëkontrolluarnjohuritëemarra,mësuesjamundtëpërdorëveprimtaritë<br />
ndryshmepraktikedheushtrimemeshkrim.Ështëshumëerëndësishmeqë,<br />
nëfundtëçdotememësimore,mësuesjatëjetëeqartëpërvështirësitëqëkanë<br />
grupe të caktuara nxënësish dhe të mundohet me anë të detyrave të<br />
diferencuaratëplotësojëboshllëqetetyrepërtapaturmëtëlehtëpunënnëtë<br />
ardhmen.Përdorimiifjaloritpërtëpërshkruarvendndodhjenetrupaveështëi<br />
rëndësishëmpërtëarriturobjektivatekëtyregruptemave.<br />
Detyrështëpie:<br />
Punohenfletëtepunëstëmësimit,tëcilatdiskutohentënesërmennëklasë.<br />
<br />
<br />
MËSIMI1.6<br />
Ipari,imesit,ifundit.<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëshpjegojëradhënevendosjessëobjekteve.<br />
Tëvërënëdukjemënyrënerenditjessëtyre.<br />
Tëinterpretojëvendineobjekteve(sinumërorrreshtor).<br />
Konceptetkryesore:ipari,imesit,ifundit.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Mësuesjazhvillonkëtëveprimtari:<br />
Konceptiinumëroritrreshtornukështëivështirëpërt’ukuptuar.Ndoshtavështirësiae<br />
tijqëndronnëfjalorinpraktikdhevendosjenesaktëtëobjektevepërkrahasim.<br />
Mësuesjangreparaklasësnjënxënësdhekërkonqënxënësittëtregojnësesa<br />
fëmijëjanë,sidheemrin(Anila).Ngreedhenjënxënëstjetërdhepërsëripyet<br />
sa janë, si dhe emrat e tyre (Anila dhe Mira). I rreshton njëri pas tjetrit dhe<br />
drejtonpyetjentjetër:<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 21
Cilaështëepara?Cilaështëefundit?<br />
Mësuesja përsërit veprimtarinë me nxënës që pyesin e përgjigjen midis tyre.<br />
Duhenpranuaredhepyetjetëtjera,sip.sh:Cilaështëedyta?<br />
Në rastin kur para klasës dalin tre fëmijë, veprimtaria duhet drejtuar me<br />
kujdes.Synohetqëpyetjapërnxënësinemesittëdalëngavetënxënësit.Në<br />
rasttëkundërtmësuesjapyet:Cilaështëemesit?<br />
Kjo veprimtari përsëritet disa herë, derisa nxënësit të familjarizohen me<br />
përdoriminetermave:ipari,imesit,ifundit.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT<br />
Edhenëpunënmelibrinmësuesjadrejtonveprimtarinëdukeorientuarnxënësit<br />
për mënyrën e punës në lidhje me objektet. Pas plotësimit të çdo ushtrimi<br />
mësuesja pyet nxënësit: Çfarë keni ngjyrosur? Ku është vendosur<br />
flutura/peshku?<br />
Njëllojveprohetedhepërushtriminefundit.<br />
3REFLEKTIMI<br />
Përtëkontrolluarnjohuritëemarra,mësuesjamundtëpërdorëveprimtaritë<br />
ndryshmepraktike.Mundtëvizatohenpetëzatëndryshmenëtabelëdhenga<br />
nxënësittëkërkohet:<br />
Ngjyrosmeblukatrorinefundit.<br />
Ngjyrosmetëkuqerrethinefundit.<br />
Ngjyrosmetëverdhëlulenemesitetj.<br />
Detyrështëpie:<br />
Punohenfletëtepunëstëmësimit,tëcilatvlerësohentënesërmennëklasë.<br />
<br />
<br />
<br />
MËSIMI1.7<br />
Vijëedrejtë,vijëelakuar<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëemërtojëvijasipasllojittëtyre.<br />
Tëdallojëvijatedrejtangaatotëlakuara.<br />
Tëvizatojëvijatedrejtadheatotëlakuaradukeiemërtuar.<br />
Konceptetkryesore:vijëedrejtë,vijëelakuar.<br />
Zhvillimiimësimit<br />
22<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
1EVOKIMI<br />
Mësuesjazhvillonkëtëveprimtari:<br />
Mësuesja vizaton në tabelë disa vija të drejta, të vendosura në pozicione të<br />
ndryshme.<br />
Nxënësit do të tregojnë se çfarë janë ato. Duhet ngulmuar në përdorimin e<br />
termitvijadhejovizasicështëprirjatëpërdoretnëgjuhënepërditshme.<br />
Mëpasmësuesjavizatondisavijatëlakuaratëllojevetëndryshme.<br />
<br />
<br />
<br />
Nxënësit duhet të dallojnë ndryshimin midis llojeve të tyre dhe t’i paraqesin<br />
mefjalëteveta.<br />
<br />
Kjofigurë(osetjetër,engjashme)mundtëparaqitetqënxënësittëdallojnëllojete<br />
ndryshme të vijave të ndërthurura në të njëjtën figurë. Nëse shihet e nevojshme,<br />
mund të shfrytëzohet edhe në një moment tjetër të mësimit (p.sh. në fazën e<br />
reflektimit.) Për t’i dalluar më lehtë, mund të përdoren shkumësat me ngjyra të<br />
ndryshme.Shumërëndësikapërdorimiisaktëitermavevijëedrejtë,vijëelakuar.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT<br />
Nëpunënmelibrinsynohettëbëhetmëiplotëdallimimidisllojevetëndryshmetë<br />
vijavedukeidhënënjëkohësishtdhedukekërkuartëngjyrosenvetëmvijatedhëna<br />
nëkërkesë.Ushtrimetkontrollohennëtabelëdheindividualishtpërçdonxënës.<br />
3REFLEKTIMI<br />
Nëkëtëmomentmësuesjakërkonnganxënësittëvizatojnësipaskërkesëssë<br />
saj:vijatëdrejtaosevijatëlakuara.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 23
Ngaobjektetnëklasëmundtëveçohenatoqëkanëvijatëdrejta(libra,fletore,<br />
lapsaetj.),sidheatoqëkanëvijatëlakuara(topa,gomadhemjetetëtjera,që<br />
mundtëkenësjellëmësuesjaaponxënësit).<br />
Detyrështëpie:<br />
Punohet fleta e punës e mësimit, në të cilën përsëriten jo vetëm<br />
konceptetemarranëkëtëmësim,poredhekonceptetmëshumë,më<br />
pak,tëndërthururamevizatiminevijavetëdrejtaapotëlakuara.<br />
<br />
<br />
MËSIMI1.8<br />
Figuratgjeometrike<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëemërtojëfiguratgjeometrike.<br />
Tëdallojëfiguratgjeometrikenganjëratjetra.<br />
Tëvizatojëfiguratgjeometrikesipasmodelitdheemërtimit.<br />
Konceptet kryesore: figura gjeometrike, rreth, katror, drejtkëndësh,<br />
trekëndësh,trapez.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Mësuesjazhvillonkëtëveprimtari:<br />
Mësuesjaparaqetparanxënësvepamjetëndryshme:shtëpi,hënë,dielletj.<br />
<br />
Përsecilënngafiguratdot’ukërkohetnxënësvetëvërejnërretheqarkklasës<br />
nëse mund të gjejnë forma që u ngjajnë atyre. Format e kërkuara do të<br />
ngjyrosenpërt’udalluarngapjesatjetërefigurës.<br />
Pas këtij vrojtimi dhe gjetjes së figurave sipas ngjashmërisë, nxënësve do t’u<br />
jepen emrat e figurave gjeometrike. Duhet pasur kujdes në dhënien e termit<br />
figurë gjeometrike, që nxënësit të mos ngatërrohen më pas me termin trup<br />
gjeometrik.Përkëtëtheksohetfaktiqëkëtojanëfiguraqëvizatohen.Çdofigurë<br />
24<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
diskutohetderisanxënësittëdinëtadallojnëdhetëshqiptojnësaktëemrine<br />
saj.Duhet pasur kujdes sidomos në termat drejtkëndësh dhe trekëndësh, që<br />
mund të ngatërrohen. Këshillojmë që të ndiqet kjo radhitje: në fillim të jepet<br />
termipërrrethin,katrorin,trekëndëshin,trapezindhedrejtkëndëshin.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT<br />
Puna me librin mbështetet në dallimin dhe emërtimin e llojeve të ndryshme të<br />
figuravegjeometrike.Mundtëzhvillohenveprimtarinëformëlojedhekonkursi<br />
me figurën–enigmë, duke përdorur ngjashmëritë e gjetura në pjesën e parë të<br />
mësimit.<br />
3REFLEKTIMI<br />
Paraqitenparanxënësvefiguraqëpërmbajnëmëshumësenjëfigurëgjeometrike<br />
dhekërkohetqënxënësittëdallojnëetëemërtojnësecilënprejtyre.Metomundtë<br />
ndërtohetnjëtabelënëlidhjemengjashmëritëetyre.P.sh.nëfigurateparaqitura:<br />
<br />
<br />
Mundtëdallohenllojetefiguravedhetëgrupohenatosipasllojitdhesasisënë<br />
njëtabelë:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Detyrështëpie:<br />
Punohetnëfletëpune,ndërsapërnxënëstëcilëtkanëparaqiturvështirësi,<br />
jepetdetyrëtëvizatojnëetëemërtojnëfiguratedhënagjeometrike.<br />
<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 25
MËSIMI1.9<br />
26<br />
Aq,sa.<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Tëidentifikojë<br />
marrëdhënien e barazisë midis elementeve të dy bashkësive duke<br />
shoqëruarelementetpërkatëse.<br />
Tëshpjegojëmënyrënqëpërdorpërtëdalluarbashkësitëmenumërtë<br />
njëjtëelementesh.<br />
Të krahasojë bashkësitë nisur nga shoqërimi i elementeve të tyre duke<br />
përdorurtermatkrahasuesaq,sa.<br />
Konceptetkryesore:bashkësi,elemente,shoqërimnjëpërnjë,aq,sa.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Mësuesjazhvillonkëtëveprimtari:<br />
Nxirrenparaklasëstrenxënës.Mësuesjaujepdyprejtyrenganjëlapsnëdorë<br />
dheidrejtonpyetjenklasës:<br />
Sanxënësjanë?Salapsajanë?Çfarëkamëshumë?Çfarëkamëpak?<br />
Bëhet dallimi midis bashkësive nisur nga numri i ndryshëm i elementeve të<br />
tyre. Bëhet shoqërimi i tyre një për një dhe krahasimi nisur nga numri i<br />
elementeve. Përdoren me kujdes termat krahasues: më shumë, më pak<br />
elemente.Pasinxënësitkanëtëqartëkëtëllojkrahasimi,kalohetnëkrahasimin<br />
ebashkësivemenumërtënjëjtëelementesh.Përkëtënxirrenparaklasës67<br />
nxënës dhe secilit i jepet një laps në dorë, në mënyrë që të gjithë nxënësit të<br />
vërejnëqëgjithkushkanjëlapsnëdorë.Drejtohenpërsëripyetjet:<br />
Çfarëkamëshumë?Çfarëkamëpak?<br />
Lihennxënësittëpërgjigjenlirshëm,qëmësuesjatëdalënëmënyrëtënatyrshme<br />
tek termat krahasues aq, sa. Përsëritet disa herë kjo veprimtari në forma të<br />
ndryshme.(Nxirrennxënësitdhekërkohettëkrijohetnjëbashkësimeaqlapsasa<br />
nxënës. Krijohen bashkësi me aq fletore, sa goma, etj.) E rëndësishme është që<br />
nxënësittëdinëtëshoqërojnënjëpërnjëelementetenjëbashkësiemenjëtjetër<br />
përtëdalluarsasinëenjëjtëtëelementevetëdybashkësive.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT<br />
E njëjta veprimtari punohet edhe me librin, duke shoqëruar elementet e<br />
bashkësive një për një. Krijohen bashkësitë me numër të njëjtë elementesh<br />
dukedalluaraq,sa.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Për nxënësit që kanë vështirësi në këtë veprimtari, puna duhet bazuar në<br />
veprimtarinë praktike. Nxënësit të nxiten të kuptojnë me anë të shembujve<br />
mënyrënekrahasimit.<br />
3REFLEKTIMI<br />
Gjatë kësaj faze mësuesja këmbëngul në përdorimin e vazhdueshëm të<br />
shpjegimitseçfarëbëmëpërtëkrahasuardybashkësitë:<br />
Shoqëruamelementetnjëpërnjë.<br />
Përdorëm termat “aq”, “sa” në mënyrë të vazhdueshme, që nxënësve t’u<br />
bëhetethjeshtënëtëkuptuardhenëpërdoriminekëtyreshembujve.<br />
Detyrështëpie:<br />
Jepenfletëpunedhedetyraplotësuesepërtëvizatuarfiguragjeometrike.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 27
Kapitulli2<br />
Nëkapitullinedytëjanëpërfshirënënlinjatekuptimittënumritdhealgjebër.<br />
Kykapitullsynonqënxënësitnëfundtëtij:<br />
Tëçiftojnësende,figurasipasnjërregulli.<br />
Përdorimi i saktë i çiftimit i jep dorë mësueses që të përgatitë nxënësin për<br />
veprimet e mbledhjes dhe krahasimit të numrave, si dhe dallimit të<br />
karakteristikavetëelementevepërbërësetëbashkësisë.<br />
Nëkëtëkapitullështëplanifikuaredhenjëorëveprimtaripraktike,nëmënyrë<br />
që nxënësit të mësohen të përdorin praktikisht njohuritë e tyre në jetën e<br />
përditshme.Nëveprimtaripraktikejanëpërfshirëaktivitetetëkëndshmedhe<br />
interesante,qëkjolëndëtëbëhetedashurnëpërmjetlojës.<br />
<br />
Nëfundtëkëtijkapitullinxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
Niveliiulët Niveliimesëm Niveliilartë<br />
<br />
<br />
<br />
Tëemërtojëbashkësitënë<br />
bazëtëelementevetësaj<br />
përbërëse.<br />
Tëshoqërojëelementete<br />
bashkësisënjëpërnjë.<br />
Tëidentifikojë<br />
ndryshimetmidis<br />
bashkësivenisurnga<br />
karakteristikate<br />
përbashkëtatë<br />
elementevetësaj<br />
përbërëse.<br />
Tëdiferencojëndryshimet<br />
midisbashkësive.<br />
Tëvërënëdukje<br />
ndryshimetmidis<br />
bashkësive.<br />
Tëlidhëelementete<br />
bashkësivenisurnga<br />
karakteristikatetyretë<br />
përbashkëta.<br />
Tëorganizojëelementetme<br />
karakteristikatë<br />
përbashkëtanëbashkësi.<br />
Tëvërënëkontrast<br />
bashkësitëepërbëranga<br />
elementetëndryshme.<br />
Tëargumentojë<br />
ndryshiminmidis<br />
bashkësivetëndryshme.<br />
<br />
<br />
MËSIMI2.1<br />
28<br />
Njëlloj,tëndryshme<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
<br />
Të identifikojë ndryshimet midis bashkësive nisur nga karakteristikat e<br />
përbashkëtatëelementevetëtyrepërbërëse.<br />
Tëvërënëdukjendryshimetmidisbashkësive.<br />
Tëargumentojëndryshiminmidisbashkësivetëndryshme.<br />
Konceptetkryesore:bashkësi,njëlloj,tëndryshme<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Mësuesjazhvillonkëtëveprimtari:<br />
Paranxënësveparaqitetformimiibashkësivetëndryshmemellojetëndryshme<br />
elementesh(p.sh.bashkësimelapsa,bashkësimefletore,bashkësimegomaetj.)<br />
Kërkohet emërtimi i tyre: bashkësi me goma, bashkësi me lapsa etj. Drejtohen<br />
pyetje të formuluara në forma të ndryshme, që vetë nxënësit të arrijnë në<br />
përfundimin se bashkësitë janë të formuara nga elemente njëlloj. Duke<br />
shkëmbyer elementet e bashkësive të ndryshme, vërejmë se bashkësitë nuk<br />
emërtohen dot p.sh. bashkësi me lapsa, por bashkësi me mjete shkollore.<br />
Dallohenelementetnjëllojdhendryshe.Zhvillohetdisaherëkjoveprimtariduke<br />
punuarnxënësitnëgrupepërtëarriturnëtëkuptuaritpraktiktëkoncepteve.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT<br />
Punamelibrinsynontëpërforcojëkonceptetedhënagjatëevokimit.Nxënësit<br />
do të ushtrohen të dallojnë sendet njëlloj nisur nga karakteristikat e tyre të<br />
përbashkëta, si dhe të dallojnë sendet e ndryshme nisur po nga të njëjtat<br />
karakteristika.<br />
3REFLEKTIMI<br />
Për të kontrolluar njohuritë e marra, mësuesja mund të përdorë forma të<br />
larmishme: formon e krahason bashkësi të formuara nga nxënësit e klasës;<br />
bashkësitëformohenngagrupenxënësish,ndërsagrupetëtjeraiemërtojnëato<br />
nisurngakarakteristikateelementevetëbashkësisë.<br />
Detyrështëpie:<br />
Punohenfletëpunetëmësimit,tëcilatdiskutohennëklasëtënesërmen.<br />
Për nxënës të përparuar mund të jepet detyrë formimi i bashkësive të<br />
katrorëve,tëdrejtkëndëshave,tëtrekëndëshave,rrathëveetj.<br />
Paskëtijmësimizhvillohetnjëorëveprimtaripraktikemetemë:Çiftimisipas<br />
cilësisësëngjyrës.Synohetqënxënësittëdallojnëllojetendryshmetëngjyrave<br />
dhetëarrijnëtëbëjnëçiftiminsipasngjyrëssëpërbashkët.Mundtëzhvillohen<br />
ushtrime të ndryshme, që mësuesja mund t’i gjykojë si të përshtatshme për<br />
nivelinenxënësvetëklasës.<br />
1. Formoni bashkësi me katrorë të kuq, me rrethorë të verdhë, me<br />
trekëndorëbluetj.<br />
2. Qarkoelementetenjëjtadheformobashkësimeto.Emërtobashkësitë.<br />
3. Jepen bashkësi me etiketat, ku shënohet karakteristika e përbashkët e<br />
elementevetëbashkësisë(ngjyra)osedyelemente(formadhengjyra).<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 29
Nërastineparëfiguratduhettëjenëtëndryshme,ndërsangjyraduhettëjetëe<br />
njëjtë;nërastinedytëduhettëjenëtënjëjtaformadhengjyra.<br />
Mësuesjamundtëpërdorëformatëlarmishmesamëzbavitëse,qëkonceptet<br />
tëmerrennëpërmjetlojësdhegjithçkatëjetëelehtënëperceptim.<br />
<br />
<br />
MËSIMI2.2<br />
Bashkësia<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëemërtojëbashkësitënëbazëtëelementevetëtyrepërbërëse.<br />
Tëdiferencojëndryshimetmidisbashkësive.<br />
Tëorganizojëelementetmekarakteristikatëpërbashkëtanëbashkësi.<br />
Konceptetkryesore:bashkësi,cilësi,elementbashkësie.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Mësuesjazhvillonkëtëveprimtari:<br />
Kërkohet nga nxënësit të bashkojnë disa elemente që përdorin në klasë<br />
(punohetnëgrupedyshesiçjanëvendosurnëbankë).Drejtohenpyetjet:<br />
Çfarëkenibashkuar?Përçfarëipërdorimkëtomjete?Kuipërdorim?<br />
Pra,cilësiaetyreepërbashkëtështësejanëmjeteshkollore,qëipërdorimnë<br />
klasëpërtëpunuar.<br />
Mësuesjaformonnjëbashkësimefletë.Tregonsekaformuarnjëbashkësime<br />
fletë, që përdoren për të shkruar. Pra, cilësia e përbashkët e elementeve të<br />
bashkësisëështëseatojanëfletë;pra,kemiformuarnjëbashkësimefletë.<br />
Mësuesja formon një bashkësi me lule dhe, synohet, që të gjitha pyetjet të<br />
drejtohennganxënësitpërnjëritjetrin(mendihmënemësueses),qëvetëatatë<br />
arrijnë në përfundimet e duhura për përcaktimin e cilësisë dalluese të<br />
elementevetëbashkësisë.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT<br />
Ushtrimet e librit synojnë të bëhet dallimi praktik i cilësisë kryesore të<br />
elementeve në një bashkësi dhe formimi i bashkësive nisur nga cilësia e<br />
përbashkëteelementevetëtyre.<br />
<br />
30<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
3REFLEKTIMI<br />
Nëkëtëfazëmundtëshfrytëzohenveprimtarinëformëloje–gjëzepërtëgjetur<br />
bashkësinëeformuar.<br />
Mësuesjamundtëjapëkëtotëdhëna:<br />
Elementetebashkësisëkanëngjyrëneflamurittonë.<br />
Atojanëpetëzaqëingjajnëformëssëdritarevetëklasëssonë.<br />
Kusheformonbashkësinë?......etj.<br />
Detyrështëpie:<br />
Punohet fleta e punës dhe formimi i bashkësive, që mësuesja disa<br />
nxënësve ua jep në fletoren e shtëpisë për të plotësuar nevojat e<br />
diferencuaratënxënësvesipasnivelevetëtyre.<br />
<br />
<br />
MËSIMI2.3<br />
Shoqërimiielementevetëbashkësisë<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëemërtojëbashkësitënëbazëtëcilësisësëelementevetëtyre.<br />
Të plotësojë etiketën e bashkësisë nisur nga cilësia e përbashkët e<br />
elementevetësaj.<br />
Tëformojëbashkësikurjepetcilësiaepërbashkëteelementevetësaj.<br />
Konceptetkryesore:bashkësi,cilësi,elementbashkësie.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Mësuesjazhvillonkëtëveprimtari:<br />
Nëtabelëparaqitendisaelementemenjëcilësitënjëjtë,p.sh.rrethorëblu,të<br />
kuq, të gjelbër etj. Kërkohet nga nxënësit të dallojnë cilësinë e tyre të<br />
përbashkët(formën)dhetëformojnënjëbashkësidukeplotësuaretiketën.<br />
Në rastin tjetër paraqiten sende të ndryshme që kanë të përbashkët ngjyrën.<br />
Plotësohetbashkësiadheetiketa.<br />
Përsëriten veprimtaritë duke patur dy cilësi të përbashkëta për elementet e<br />
bashkësisëqëdotëorganizohennëbashkësi.Tëgjitharasteteparaqituralihen<br />
tëekspozuaranëtabelëdukeiripërsëriturnëtëanasjelltë,pra,dukelexuarnë<br />
fillimetiketëndhedukepërcaktuarcilësinëeelementevetëbashkësisë.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 31
Nëse nxënësve u ndodhin interferenca në dallimin e koncepteve, mësuesja<br />
ndalondhepërsëritveprimtarinëosepjesëtësaj,derisagjithçkatëjetëeqartë.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT<br />
Ushtrimetelibritsynojnëtëbëhetdallimipraktikicilësisëkryesoretëelementeve<br />
në një bashkësi dhe formimi i bashkësive nisur nga cilësia e përbashkët e<br />
elementeve të tyre. Analizohet etiketa e bashkësive të paraqitura dhe, në këtë<br />
moment, ka shumë rëndësi argumentimi i zgjedhjes së bërë. Nxënësit duhet të<br />
dallojnëcilësinëdhetëshprehinarsyenpsedhesikanëvepruar.<br />
3REFLEKTIMI<br />
Në këtë fazë mund të shfrytëzohen veprimtari në formë loje – gjëze për të<br />
gjeturbashkësinëeformuar.<br />
Mësuesjamundtëjapëkëtotëdhëna:<br />
Elementetebashkësisëkanëngjyrënediellit.<br />
Atojanëpetëzaqëingjajnëformëssëtopit.<br />
Kusheformonbashkësinë?<br />
Detyrështëpie:<br />
Punohet në fletë pune dhe formimi i bashkësive që mësuesja disa<br />
nxënësve ua jep në fletoren e shtëpisë për të plotësuar nevojat e<br />
diferencuaratënxënësvesipasnivelevetëtyre.<br />
<br />
<br />
MËSIMI2.4<br />
Bënpjesëapojo?<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
Tëdallojëelementetpërbërësetënjëbashkësietëdhënë.<br />
Tëlidhëçdoelementmebashkësinëqëipërket.<br />
Tëvërënëkontrastelementetpërbërësetënjëbashkësiemeatoqënuk<br />
janëpjesëpërbërëseesaj.<br />
Konceptetkryesore:bashkësi,cilësi,elementbashkësie.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
<br />
<br />
32<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Mësuesjazhvillonkëtëveprimtari:<br />
Jepet në tabelë e vizatuar një bashkësi me petëza rrethore blu dhe vetëm një<br />
petëz rrethore e kuqe. Kërkohet nga nxënësit të plotësojnë etiketën. Do të<br />
pranohentëgjithapërgjigjet.Nësenxënësitarrijnënëpërfundiminqëetiketa<br />
duhetplotësuarmerrethorblu,atëherëbëhenpyetjet:<br />
Cilatjanëelementetebashkësisë?<br />
Cilaështëcilësiaetyre?<br />
Porrethoriikuqaështëelementisaj?<br />
Nëkëtëmomentjepetshprehja:Rrethoriikuqnukbënpjesënëbashkësinëtonë.<br />
Përsëritet disa herë kjo veprimtari dhe, kur nxënësit ta kenë të qartë, jepen<br />
ushtrimetëndërsjella.Kërkohetnganxënësittëthonëmefjalëefjalitëplota:<br />
Abënpjesëlapsinëbashkësinëefrutave?<br />
Abënpjesëbreshkanëbashkësinëeshpendëve?<br />
Abënpjesëluljanëbashkësinëemjeteveshkollore?<br />
Abënpjesëlibrinëbashkësinëekafshëve?<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT<br />
Ushtrimetelibritsynojnët’iushtrojnënxënësittëdallojnëcilësinëesenditdhe<br />
t’i lidhin ato me bashkësinë përkatëse. Ushtrimet do të punohen<br />
individualisht,ndërsakontrolliityredotëbëhetnëtabelëdhemenjëkërkesë<br />
tëvazhdueshmendajfjalorittëpërdorurnganxënësit.<br />
3REFLEKTIMI<br />
Kjofazëdotëzhvillohetnëformëloje.Mësuesjakrijonbashkësidukefuturnjë<br />
elementqënukipërketbashkësisësëdhënë.Nxënësitdotëdallojnëelementin<br />
që është futur gabim dhe do të plotësojnë më pas etiketën e bashkësisë. Kjo<br />
veprimtarimundtëzhvillohetedhenëgrupedyshe.<br />
Detyrështëpie:<br />
Punohetnëfletëpune.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 33
Kapitulli3<br />
Nëkapitullinetretëjanëpërfshirënënlinjatekuptimittënumritdheveprimit<br />
menumrin.Meqenëseështëfillimiiveprimevebrenda5s,përt’ipërforcuar<br />
ato,nëkëtëkapitulljanëparashikuar5orëveprimtaripraktikememjetedhe2<br />
orëpërpunëtëpavarur.<br />
Kykapitullsynonqënxënësitnëfundtëtij:<br />
Tëpërdorinnumrinnatyrorpërtëshprehursasiderinë5.<br />
Tëlexojnë,tëshkruajnëdhetënumërojnënumranatyrorëderinë5.<br />
Tëpërdorinkuptiminenumritnatyrorpërtëkrahasuarnumratnatyrorë<br />
derinë5.<br />
Tëradhitinnumratsipasrritjesosezvogëlimittëtyre.<br />
Tëmbledhinmeshkrimdhemegojëderinë5.<br />
Tëpërdorinkuptiminembledhjes(nëbashkësinëpërkatësetënumrave)<br />
nësituataproblemoretëjetëssëpërditshme.<br />
Nëfundtëkëtijkapitullinxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
34<br />
Niveliiulët Niveliimesëm Niveliilartë<br />
Tëemërtojëbashkësitë<br />
nisurnganumrii<br />
elementevetëtyre<br />
përbërëse.<br />
Tërishkruajëetiketatnisur<br />
ngaelementetpërbërësetë<br />
bashkësisë.<br />
Tëpërgjithësojëgjetjene<br />
shumësnëveprimine<br />
mbledhjes.<br />
Tëvendosëshumënnë<br />
mbledhjetshkurttë<br />
numrave05pasieka<br />
kopjuarnëdërrasëosenga<br />
shoku.<br />
Tëvendosëshumënnë<br />
mbledhjetshkurttë<br />
numrave05pasieka<br />
kopjuarnëdërrasëosenga<br />
shoku.<br />
Tëvendosëndryshesënnë<br />
barazimetegatshmeme<br />
zbritjenenumravebrenda<br />
5s,pasiekakopjuarnë<br />
dërrasëosengashoku.<br />
<br />
Tëcopëtojëbashkësinënë<br />
elementetesajpërbërëse.<br />
Tëorganizojëetiketatnisur<br />
ngaparaqitjagrafikee<br />
elementevebrenda<br />
bashkësisë.<br />
Tëshpjegojëveprimetetij.<br />
Tëpërdorëmjete,gishtat<br />
osefigurënpërtëgjetur<br />
shumabrenda5s.<br />
Tëpërdorëmjete,gishtat<br />
përtëkryerveprimetme<br />
operatorinembledhjes.<br />
Tëpërdorëmjete(gishtatose<br />
figurën)përtëgjetur<br />
ndryshesënetyrebrenda5<br />
s.<br />
Tëspecifikojëndryshimet<br />
midisbashkësive.<br />
Tëhartojëvargjetrritëse<br />
dhezbritësetënumrave<br />
derinë5.<br />
Tëmodifikojë,sipas<br />
modelit,vargjetenumrave<br />
shoqëruarme<br />
karakteristikatëtjera,si:<br />
ngjyra,formaetj.<br />
Tëmbledhëpagabime<br />
përmendshbrenda5s,duke<br />
shpjeguarpërmes<br />
veprimevekonkreteme<br />
gishtagjetjenekëtyre<br />
shumave.<br />
Tëkryejëpërmendshpa<br />
gabimeveprimetme<br />
operatorinembledhjes<br />
brenda5s.<br />
Tëzbresëpagabime<br />
përmendshbrenda5s,duke<br />
shpjeguarpërmesveprimeve<br />
konkretemegishtagjetjene<br />
këtyrendryshesave.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
MËSIMI3.1Bashkësiaboshe<br />
Qarkimisipascilësisësëelementevetëbashkësisë<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Tëpërkufizojëbashkësinëboshe.<br />
Tëdallojëcilësinëepërbashkëttëelementevetëbashkësisë.<br />
Tëshoqërojëelementetebashkësisënëbazëtëcilësisësëtyre.<br />
Tëkrijojëbashkësimeelementetësënjëjtëscilësi.<br />
Konceptetkryesore:bashkësiboshe(paasnjëelement),element,cilësi.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Mësuesjaukërkonnxënësve:<br />
Nxirrzerogishta.Utregon2objektedhemëpasiheqatodukebërëdallimin<br />
midisbashkësivemeelementedhepaelemente.Dallimimundtëbëhetedhe<br />
midisbashkësiveme1elementpërtëardhurhappashapitenumrizero.<br />
2REALIZIMIiKUPTIMIT<br />
Hapetteksti.Njihennxënësitmetemën.<br />
Ngulmohetnëkonceptinpërbashkësinëboshe(shoqëriminesajmenumrinzero).<br />
NëushtriminAnxënësitlihentëdiskutojnënëdyshe.Pas5minutashkërkohet<br />
qëatatëpërshkruajnëmehollësiçfarëshikojnënëtë,ciliështëdallimimidistre<br />
bashkësivetëparaqituradukeshënuarmeXbashkësinëboshe.<br />
Ushtrimi B synon të realizohet krijimi i bashkësive duke dalluar cilësinë e<br />
përbashkëttëelementevetësaj.<br />
UshtrimetC,DdheEsynojnëtëbëhetdallimiisaktëinumrittëelementevetë<br />
bashkësisëdukepërdorurshenjënXosendërthurjenevizatimitapongjyrosjes<br />
përtëgjeturcilësinëaponumrineelementeveqëpërbëjnëbashkësinë.<br />
3REFLEKTIMI<br />
Në këtë fazë bëhet kontrolli i dijeve të marra gjatë orës së mësimit. Disa<br />
ushtrimedotëishin:<br />
<br />
Vizato një bashkësi boshe. Çfarë numri përdorim për të treguar<br />
bashkësinëboshe?<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 35
Nxënësit mund të punojnë në tabelë modele gjysmë të gatshme,në të<br />
cilat mësuesja ka dhënë bashkësi ku mungojnë elementet (pasi është<br />
plotësuaretiketa),osejanëdhënëelementetdheduhetplotësuaretiketa.<br />
Detyrështëpie:<br />
Jepetfletorjaepunësdheshkrimiinumritzeronëfletore.<br />
<br />
<br />
MËSIMET3.1,3.2,3.3,3.4<br />
Bashkësiaboshe.Kuptimipërnumrat0–3<br />
(Janëtëgrupuarapërshkaktëtematikësdhetrajtimittënjëjtëmësimor)<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Tëemërtojëbashkësitënisurnganumriielementevetëtyre(05).<br />
Tëdallojëcilësinëepërbashkëttëelementevetëbashkësisë.<br />
Tëshoqërojëelementetebashkësisënëbazëtëcilësisësëtyre.<br />
Tëkrijojëbashkësimeelementetësënjëjtëscilësidhenumër(05).<br />
Konceptetkryesore:bashkësiboshe,bashkësi,numër,etiketë,cilësi.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Mësuesjaukërkonnxënësve:<br />
Nxirrzerogishta(1,2,3,4,5gishta).Utregon1,2,3,4,5objekte,gishtadhe<br />
më pas i heq ato duke bërë dallimin midis bashkësive me elemente dhe pa<br />
elemente.Nxënësitlihentëlirëtëtregojnëapotëvlerësojnënjëritjetrin.<br />
2REALIZIMIiKUPTIMIT<br />
Hapetteksti.Njihennxënësitmetemën.<br />
Nëlibërjanëparaqitur numratshoqëruarmedorënqëparaqetnumratsipas<br />
temës.Paraqitjaedorësështëbërëpërtëqenëmëafërpraktikëssëpërditshme<br />
tënxënësve.Ushtrimetjanëtëshumëllojshme,dukeshmangurpërsëritjendhe<br />
janëmbështeturnënjohuritëjetëssëpërditshmetëkësajmoshe.<br />
Nëmësimin3.4ushtrimiAparaqetshenjënemosbarazimitdhepunënmefjali,<br />
nëtëcilënmësuesjaduhettëngulmojëshumë.<br />
36<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Nëfletëtepunës,nëpunënepavarurparakëtijmësimi,ështëtrajtuarparaqitja<br />
e kësaj shenje në mënyrë praktike, sepse, te fëmijë të veçantë, vihet re një<br />
ngatërresëfigurativeekësajshenje.<br />
Rubrikaefunditekëtyremësimeveipërketshkrimittëkëtyrenumrave.Është<br />
përdorur shkrimi në dy kuti, por ne do të këshillonim që mësuesja të bëjë<br />
përpjekjepërshkriminetyreedhenënjëkuti.<br />
3REFLEKTIMI<br />
Nëkëtëfazëbëhetkontrolliidijevetëmarragjatëorëssëmësimit.Mësuesja<br />
mund të shfrytëzojë ushtrime nga fletët e punës ose të ndalojë në tipa<br />
ushtrimeshqënukjanëpërvetësuarnganxënësit.<br />
Detyrështëpie:<br />
<br />
<br />
Jepen fletë pune që u përkasin këtyre mësimeve dhe shkrimi i<br />
numravenëfletore.<br />
MËSIMI3.6Kuptimipërmbledhjensibashkimbashkësish.<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëpërgjithësojëgjetjeneshumësnëvepriminembledhjes.<br />
Tëshpjegojëkuptiminebashkimittëbashkësisë.<br />
Të krijojë bashkësi me numrin e elementeve të paraqitura nëpërmjet<br />
shumësnëetiketëoseanasjelltas.<br />
Konceptetkryesore:bashkimielementeve,mbledhjeeelementevetëbashkësisë.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Mësuesjaukërkonnxënësve:<br />
Nxirr3petëza,nxirredhe2petëzatëtjera.Grupojinënjëbashkësi.Sapetëza<br />
janësëbashku?<br />
Përsëritetdisaherëkjoveprimtariedhememjeterrethanore,lapsa,fletoreetj.,në<br />
mënyrëqënxënësittëfamiljarizohenmeterminbashkim,sëbashku,nëbashkësi.<br />
2REALIZIMIiKUPTIMIT<br />
Hapetteksti.Njihennxënësitmetemën.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 37
UshtrimiAsynontëjapëfigurativishtdhetëshoqëruarmetermambledhjensi<br />
bashkimbashkësish,porpapërmendurtermatshumëdhembledhor,qëdotë<br />
jenëobjektimësimittëardhshëm.Rëndësiiduhetkushtuarshenjës+(plus)në<br />
mënyrëfigurative,ecilaështëshënuarmengjyrëtëkuqe.<br />
Në ushtrimin B do të punohet sipas modelit duke “përkthyer”në elemente<br />
numrin e paraqitur në etiketë, si dhe duke shënuar shumën si bashkim i<br />
elementevetëtëdyjaetiketavetëveçuara.<br />
NëushtriminCjependyshembuj.Merëndësiështëshënimiizerosnëetiketë<br />
sibashkësibosheelementeshdhembledhjaesajnëshumë.<br />
3REFLEKTIMI<br />
Nëkëtëfazëbëhetkontrolliidijevetëmarragjatëorëssëmësimit.Mësuesja<br />
mund të shfrytëzojë ushtrime nga fletët e punës ose të ndalojë në tipa<br />
ushtrimeshqënukjanëpërvetësuarnganxënësit.<br />
Këshillojmëqë,nëkëtëfazë,mësuesjatëprovojëtëlexojëushtrimembledhjesh<br />
(paegjeturshumën)dhenxënësittashkruajnëushtriminnëfletoresidiktim<br />
përtëkontrolluarsidhesasaktëekanëkuptuarbashkiminebashkësisë.<br />
Mësuesjaduhett’ikushtojërëndësiedheshkrimittëvarguttënumrave05në<br />
mënyrëtënjëpasnjëshme.<br />
Detyrështëpie:<br />
Jepenfletëpunedheshkrimiivarguttënumravenëfletore.<br />
<br />
<br />
MËSIMI3.7Mbledhor+mbledhor=shumë.<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëemërtojëmbledhorëtdheshumën.<br />
Tënjehsojëshumënedynumravederinëpesë.<br />
Tëzgjidhëproblemapraktikemevepriminembledhjes.<br />
Konceptet kryesore: bashkim i elementeve, mbledhje, mbledhor, shumë,<br />
mbledhjeeelementevetëbashkësisë.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
Mësuesjaukërkonnxënësve:<br />
Nxirr2petëza,nxirredhe3petëzatëtjera.Bashkojinënjëbashkësi.Sapetëza<br />
janësëbashku?Përtëgjetursajanë,nekryejmëvepriminembledhjes.Jepet<br />
38<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
paraqitja grafike e mbledhjes duke emërtuar mbledhorët dhe shumën. Kjo<br />
veprimtari duhet përsëritur disa herë, derisa nxënësit të familjarizohen me<br />
termatdheveprimin.Kujdesiduhetkushtuarpërdorimitngaanaenxënësvee<br />
këtyretermave.Jukëshillojmët’ilininxënësittëshprehen,tëgabojnëdhetë<br />
korrigjojnënjëritjetrinmeanëtëveprimtarivendërvepruese.<br />
UshtrimiBilibritmundtëpunohetsimodelnëtabelë,nëmënyrëqënxënësit<br />
ta kuptojnë këtë model të ri të paraqitjes së shumës dhe mbledhorëve (ky<br />
ushtrimparapërgatitklasënpërthyesat).<br />
2REALIZIMIiKUPTIMIT<br />
Hapetteksti.Njihennxënësitmetemën.<br />
Ushtrimi A është paraqitja e parë e një situate problemore, e cila do të japë<br />
anënfigurativetëproblemave,sidheelementineparëtëparaqitjessëshumës<br />
nështyllë.<br />
Ushtrimi B nuk paraqet vështirësi, pasi është punuar më parë në tabelë nga<br />
mësuesja.<br />
UshtrimiCjepgrafikishtshumënemunguardhegjetjaesajnganxënësitbën<br />
dalliminenivelevetëklasës.<br />
Ushtrimi D, në të vërtetë, është një problemë dhe do të synohet që, pas<br />
plotësimit, nxënësit të shpjegojnë: Si vepruan? Pse vepruan kështu? Çfarë<br />
veprimibënë?<br />
3REFLEKTIMI<br />
Nëkëtëfazëbëhetkontrolliidijevetëmarragjatëorëssëmësimit.Mësuesja<br />
mund të shfrytëzojë ushtrime nga fletët e punës ose të ndalojë në tipa<br />
ushtrimeshqënukjanëpërvetësuarnganxënësit.<br />
Mundtëjepenedheushtrimeqëipërkasinkrahasimittënumravederinëpesë.<br />
Njëtipushtrimigojorikëshilluar:Nënjëmbledhjetëshkruarnëtabelëp.sh.:<br />
2+3=5,nxënësittëdallojnëmbledhorineparë,mbledhorinedytëdheshumën.<br />
Është mirë që, në këtë fazë, mësuesja të zhvillojë një minitest për të parë<br />
përvetësimin e fakteve të mbledhjes deri në pesë nga nxënësit e klasës.<br />
Mësuesjaduhett’ikushtojërëndësiedheshkrimittëvarguttënumrave05në<br />
mënyrëtënjëpasnjëshme.<br />
Detyrështëpie:<br />
Jepenfletëpunedhe,përnxënëstëpërparuar,mundtëjepetdetyrëplotësuese<br />
tëdallojnëmbledhorëtdheshumënnëushtriminCtëfletoressëpunës.<br />
Shënim:Paskëtijmësimijanëplanifikuardyorëveprimtaripraktikepërtëpërsëritur<br />
dhe për të ngulitur sa më mirë faktet e mbledhjes së numrave deri në pesë, si dhe<br />
krahasiminmidistyre.Këtoveprimtaridotëpërfshijnëpunëpraktikemegishtaapo<br />
mjetetëjetëssëpërditshme,qëlehtësojnënxënësitnëpërvetësiminekëtyrefakteve.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 39
Veprimtaripraktike1(pasmësimit3.7).<br />
Mbledhjaenumrave05(megishtaemjete)<br />
Nëkëtëorëduhett’ukushtohetkujdesveprimevekonkretemegishtaemjete<br />
rrethanore.<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
Niveliiulët:<br />
Tëvendosëshumënnëmbledhjetshkurttënumrave0–5pasiekakopjuar<br />
nëdërrasëosengashoku.<br />
Nivelimesatar:<br />
Tëpërdorëmjete,gishtatosefigurënpërtëgjeturshumabrenda5s.<br />
Niveliilartë:<br />
Të mbledhë pa gabime përmendsh brenda 5s, duke shpjeguar përmes<br />
veprimevekonkretemegishtagjetjenekëtyreeshumave.<br />
Konceptetkryesore:veprim,mjete,mbledhje,plus.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Stuhimendimesh<br />
1Ushtrimemegojëpërnumërimin05(0,1,2,3,4,5dheanasjelltas5,4,3,2,1,0).<br />
Shkrimiinumravenëfletore.Nxënëstëndryshëmebëjnëkëtëgjënëdërrasë.<br />
Tregojnëobjektetëndryshmenëklasë,p.sh.:dydritare,trivazo…..etj.<br />
2REALIZIMIiKUPTIMIT:veprimtaripraktike,shpjegim.<br />
Nxënësitpunojnëkonkretishtmemjetepërmbledhjederinë5p.sh.:2+3….<br />
40<br />
a. megishta<br />
b. memjetetekuletës….etj.<br />
Barazimetefituarangakëtoveprimemësuesjaishkruannëdërrasë.<br />
P.sh.:2+3=5….<br />
Kjoecurindiqetnëtëgjithëfazënedytëtëmësimit.<br />
Gjatëgjithëkohësnxitennxënësitqëtëlexojnë(niveliimesëmdheilartë)ose<br />
tëpërsëritinbarazimetelexuarangashokët(niveliiulët).<br />
Në fund të kësaj pjese mësuesja u drejton pyetje nxënësve për mbledhje e<br />
zbritjebrenda5smegojë.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Pastaj nxënësit i kryejnë veprimet me gishta dhe barazimet shkruhen në<br />
dërrasëelexohenprejtyremezëtëlartë.Klasaplotësonpërgjigjetetyre.<br />
3REFLEKTIMI:shkrim.<br />
Nxënësitkopjojnëbarazimeteshkruaranëdërrasëmemadhësinëenumrave<br />
dhelargësisipasudhëzimevetëmësueses.<br />
Detyrështëpiemundtëjepenushtrimetefletëssëpunëspërkëtëmësim.<br />
<br />
<br />
Veprimtaripraktike2(pasmësimit3.7).<br />
Mbledhjaenumrave05(megishta,vizatim.<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
Niveliiulët:<br />
Tëvendosëshumënnëmbledhjetshkurttënumrave05pasiekakopjuar<br />
nëdërrasëosengashoku.<br />
Nivelimesatar:<br />
Tëpërdorëmjete,gishtatosefigurënpërtëgjeturshumabrenda5s.<br />
Niveliilartë:<br />
Të mbledhë pa gabime përmendsh brenda 5s, duke shpjeguar përmes<br />
veprimevekonkretemegishtagjetjenekëtyreeshumave.<br />
Konceptetkryesore:veprim,mjete,mbledhje.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Stuhimendimesh<br />
1Plotësimbashkësishmeaqelementesakërkonetiketapërnumrat0–5.<br />
Nxënësitpunojnëkonkretishtmemjetepërmbledhjederinë5.<br />
a. megishta<br />
b. memjetetekuletës….etj<br />
Barazimetefituarangakëtoveprimemësuesjaishkruannëdërrasë.<br />
2REALIZIMIiKUPTIMIT:veprimtaripraktike,shpjegim.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 41
Mësuesjavizatonnëdërrasëbashkësi,p.sh.:me2elementedhenjëtjetërme3<br />
elemente.Ibashkonpërtëgjetursaelementekanëtëdyjabashkësitë.<br />
Poshtëbashkësiveshkruanbarazimin:2+3=5.<br />
Gjatëtëgjithëkohësnxitennxënësitqëtëlexojnë(niveliimesëmdheilartë)<br />
osetëpërsëritinbarazimetelexuarangashokët(niveliiulët).<br />
Kjoecuri,dukevizatuarbashkësimefiguratëndryshmee,mëpas,dukegjetur<br />
shumënetyre,ndiqetgjatëgjithëpjesëssëdytë.<br />
Në fund të kësaj pjese mësuesja u drejton pyetje nxënësve për mbledhje e<br />
zbritjebrenda5smegojë.<br />
Pastaj nxënësit i kryejnë veprimet me gishta dhe barazimet shkruhen në<br />
dërrasëelexohenprejtyremezëtëlartë.Klasaplotësonpërgjigjetetyre.<br />
Përsëribarazimetshkruhennëdërrasëtëvijëzuarsifletoremekuti.<br />
3REFLEKTIMI:shkrim.<br />
Nxënësitkopjojnëbarazimeteshkruaranëdërrasëmemadhësinëenumrave<br />
dhelargësisipasudhëzimevetëmësueses.<br />
Detyrështëpiemundtëjepenushtrimetefletëssëpunëspërkëtëmësim.<br />
Niveliiulët:Kopjobarazimet.<br />
Niveliimesëmdheilartë:Paraqitmevizatim(bashkësi)shumatqëjepenme<br />
barazime.<br />
<br />
<br />
MËSIMI3.8.Veprimemeoperatorëtembledhjesbrenda5s<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
Niveliiulët:<br />
Tëvendosëshumënnëmbledhjetshkurttënumrave0–5pasiekakopjuar<br />
nëdërrasëosengashoku.<br />
Nivelimesatar:<br />
Tëpërdorëmjete,gishtatpërtëkryerveprimetmeoperatorinembledhjes.<br />
Niveliilartë:<br />
Tëkryejëpërmendshpagabimeveprimetmeoperatorinembledhjesbrenda5s.<br />
Konceptetkryesore:veprim,mjete,mbledhje.<br />
<br />
42<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI:Bisedë,punëepavarur,lexim<br />
Çfarëndodhmeletrënebardhë,nëseefutimnënjëgotëmengjyrëblu?<br />
Ngjyrosetmeblu.<br />
Nxiten nxënësit edhe me shembuj të tjerë të ngjashëm që të tregojnë<br />
ndryshimetqëpësonobjektikurfutetnëkëtë“makinë.”<br />
2REALIZIMIiKUPTIMIT:shpjegim.<br />
Mësuesja u shpjegon nxënësve se ç’është “makina e numrave”, të cilën e<br />
vizaton në dërrasë dukekëmbëngulur te ndryshimet që pësojnë numrat në<br />
varësitëshënimitmbitë.D.m.th.:Nëseshënimiështë+2numritqë1“futet“<br />
neduhett’ishtojmë2.Rezultatidotëjetë3,sepse1+2=3.<br />
Përsëritetdisaherëkjoveprimtari.<br />
Punëepavarurpërplotësiminetekstit.Kontrollindividualevlerësimitij.<br />
Leximibarazimevenganxënëstëndryshëm.<br />
3REFLEKTIMI:shkrim.<br />
Nxënësitkopjojnëbarazimeteshkruaranëfundtëmësimit,tekushtrimi3,me<br />
madhësinëenumravedhelargësisipasudhëzimevetëmësueses.<br />
Detyrështëpiemundtëjepenushtrimetefletëssëpunëspërkëtëmësim.<br />
Niveliiulët:Kopjobarazimetnëfletorenepunës.<br />
Niveli i mesëm dhe i lartë: Paraqit me barazim veprimet me operatorëqë<br />
jepennëushtriminBnëfletëpune.<br />
<br />
<br />
Punëepavarur.Veprimetembledhjessënumravebrenda0–5.<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
Niveliiulët:<br />
Tëvendosëshumënnëmbledhjetshkurttënumrave0–5pasiekakopjuar<br />
nëdërrasëosengashoku.<br />
Nivelimesatar:<br />
Tëpërdorëmjete(gishtatosefigurën)përtëgjeturshumabrenda5s.<br />
<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 43
Niveliilartë:<br />
Të mbledhë pa gabime përmendsh brenda 5s duke shpjeguar përmes<br />
veprimevekonkretemegishtagjetjenekëtyreshumave.<br />
Konceptetkryesore:veprim,mjete,mbledhje.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1 EVOKIMI:Stuhimendimesh<br />
Ushtrimemegojëpërmbledhjenenumravebrenda5s.<br />
Shkrimeleximibarazimevenganxënëstëndryshëm.<br />
2REALIZIMIiKUPTIMIT:shpjegim.<br />
Mësuesja lexon kërkesat, sqaron punën që duhet të bëhet për çdo ushtrim,<br />
veçanërishttevizatimiirrathëvesipasbarazimitdhegjetjaeshumëspërkatëse.<br />
Nxënësitplotësojnëtëpavarurushtrimettefletaepunës.<br />
Kontrollindividualipunimeve.<br />
Nësekakohë,disanxënësiplotësojnëdheishpjegojnëushtrimetnëdërrasë.<br />
Përsëribarazimetshkruhennëdërrasëtëvijëzuarsifletoremekuti.<br />
3REFLEKTIMI:shkrim.<br />
Nxënësitkopjojnëbarazimeteshkruaranëdërrasëmemadhësinëenumrave<br />
dhelargësisipasudhëzimevetëmësueses.<br />
Detyrështëpiemundtëjepenushtrimetefletëssëpunëspërkëtëmësim.<br />
Niveliiulët:KopjoushtriminB.<br />
Niveliimesëmdheilartë:Paraqitmevizatim(bashkësi)shumatqëjepenme<br />
barazimenëushtrimin4tefletaepunës.<br />
<br />
<br />
MËSIMI3.9.Kuptimipërzbritjen(siprerjeebashkësisë)<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
Niveliiulët:<br />
Të vendosë ndryshesën në barazimet e gatshme me zbritjen e numrave<br />
brenda5spasiekakopjuarnëdërrasëosengashoku.<br />
44<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Nivelimesatar:<br />
Tëpërdorëmjete(gishtatosefigurën)përtëgjeturndryshesënetyrebrenda5s.<br />
Niveliilartë:<br />
Të zbresë pa gabime përmendsh brenda 5s duke shpjeguar përmes<br />
veprimevekonkretemegishtagjetjenekëtyrendryshesave.<br />
Konceptet kryesore: veprim, mbledhje, zbritje, minus, mbledhor, shumë,<br />
barazimetmevepriminezbritjes.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1 EVOKIMI<br />
Stuhimendimesh<br />
Ushtrimemegishtapërmbledhjenenumravebrenda5s.<br />
Paraqitetmebashkësitëvizatuaranëdërrasëngamësuesja.<br />
Shkrimdheleximibarazimevenganxënëstëndryshëm.<br />
2REALIZIMIiKUPTIMIT:shpjegim,punëepavarur.<br />
Ushtrimemegishtapërmbledhjenenumravebrenda5stëtipit:<br />
Edhesagishtaduhenqë3shitëbëhet5?<br />
Shkruhetnëdërrasë:3+?=5<br />
Nxënësitpërgjigjen:Edhe2<br />
Pse?<br />
Sepse5s,pot’izbresim(heqim)2,jep3.<br />
Paraqitetmebashkësime5elementedhe,dukeimbuluar(zbritur)2elemente,<br />
nxënësitvërejnëkonkretishtrezultatin.<br />
Kjoecurindiqetgjersanxënësittëkuptojnë:<br />
a. Tëzbresëshdotëthotëtëheqësh,tëlargoshnjësasitëcaktuarsendesh.<br />
b. Shenjaeveprimittëzbritjesështë(–)minusi.<br />
c. Zbritjaështëveprimikundërtmembledhjen.<br />
Komentohetfigura,madjemundtënxitennxënësitqëtëkrijojnënjëngjarjepërtë.<br />
Lexim dhe sqarim i kërkesave të tekstit, veçanërisht i barazimeve poshtë<br />
ushtrimeveB,C.<br />
Punëepavarurpërplotësiminetij.Kontrollevlerësimindividual.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 45
Punohenushtrimemegishtapërzbritjebrenda5s.Nxënësitlexojnëbarazimet<br />
eshkruaranëdërrasë.<br />
3REFLEKTIMI:shkrim.<br />
Nxënësit shkruajnë barazimet e paraqitura në dërrasë me madhësinë e<br />
numravedhelargësisipasudhëzimevetëmësueses.<br />
Detyrështëpiemundtëjepenushtrimetefletëssëpunëspërkëtëmësim.<br />
Niveliiulët:KopjoushtriminBnëfletëpune.<br />
Niveli i mesëm dhe i lartë: Paraqit me vizatim ndryshesat që jepen me<br />
barazimenëushtriminCtefletaepunës.<br />
<br />
<br />
MËSIMI3.10.Shumë–Mbledhor=Mbledhor<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
Niveliiulët:<br />
Tëvendosëemërtimetpërkufizatezbritjespasiikakopjuarnëdërrasëose<br />
ngashoku.<br />
Nivelimesatar:<br />
Tëdallojëmbledhorin,mbledhorindheshumënnëbarazimetmeveprimin<br />
ezbritjes.<br />
Niveliilartë:<br />
Të shpjegojë me gojë vendosjen pa gabime të emërtimeve mbledhor,<br />
mbledhordheshumënëbarazimetmevepriminezbritjes.<br />
Konceptet kryesore: veprim, mbledhje, zbritje, minus, mbledhor, shumë,<br />
barazimetmevepriminezbritjes.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1 EVOKIMI<br />
Stuhimendimesh<br />
Kujtohenmenxënësitemërtimetekufizavetëmbledhjes:mbledhor,mbledhor,<br />
shumë.<br />
Ushtrimemegishtapërmbledhjennganjëraanëedërrasësdhezbritjene<br />
numravebrenda5s.<br />
46<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Shkrimeleximibarazimevenganxënëstëndryshëm.<br />
2REALIZIMIiKUPTIMIT:shpjegim.<br />
Usilletnëkujtesëpërmesveprimevemegishta:<br />
a. Tëzbresëshdotëthotëtëheqësh,tëlargoshnjësasitëcaktuarsendesh.<br />
b. Shenjaeveprimittëzbritjesështë(–)minusi.<br />
c. Zbritjaështëveprimikundërtmembledhjen.<br />
Këtoveprimeataimësuanorëneshkuar.<br />
DukeumbështeturtepikacZbritjaështëveprimikundërtmembledhjen,<br />
ushpjegohennxënësveemërtimetekufizavetëzbritjes.<br />
3+2=55–2=3<br />
Mbledhor+Mbledhor=ShumëShumë–Mbledhor=Mbledhor<br />
Lexohendisaherësipasradhësnganxënëstëndryshëm.<br />
Punohenushtrimemegishtapërzbritjebrenda5sdukeinxiturqëtëtregojnë<br />
megojëseciliështë:mbledhor,mbledhor,shuma.Komentohetfiguraetekstit.<br />
Leximdhesqarimikërkesavetëtekstit.Punëepavarurpërplotësiminetij.<br />
Kontrollevlerësimindividual.<br />
Nxënësitlexojnëbarazimeteshkruaranëdërrasë.<br />
3REFLEKTIMI:shkrim.<br />
Nxënësitkopjojnëbarazimeteshkruaranëdërrasëmemadhësinëenumrave<br />
dhelargësisipasudhëzimevetëmësueses.<br />
Detyrështëpiemundtëjepenushtrimetefletëssëpunëspërkëtëmësim.<br />
Niveliiulët:KopjoushtriminBnëfletëpune.<br />
Niveli i mesëm dhe i lartë: Paraqit me vizatim ndryshesat që jepen me<br />
barazimenëushtriminCtefletaepunës.<br />
<br />
<br />
Veprimtaripraktike1(pasmësimit3.10).Njëmëshumë,njëmëpak<br />
Është menduar që këto 3 orë të veprimtarisë praktike të përdoren për të<br />
mënjanuarndonjëboshllëkdhepërtënguliturtenxënësitfaktetkryesoretë<br />
mbledhjevedhetëzbritjevebrenda5ssibazëpërveprimetemëtejshme.<br />
<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 47
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
Niveliiulët:<br />
Të vendosëndryshesën në barazimet e gatshme me zbritjen e numrave<br />
brenda5spasiekakopjuarnëdërrasëosengashoku.<br />
Nivelimesatar:<br />
Tëpërdorëmjete(gishtatosefigurën)përtëgjeturndryshesënetyrebrenda5s.<br />
Niveliilartë:<br />
Të zbresë pa gabime përmendsh brenda 5s duke shpjeguar përmes<br />
veprimevekonkretemegishtagjetjenekëtyrendryshesave.<br />
Konceptetkryesore:veprim,mjete,mbledhje.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1 EVOKIMI<br />
Ushtrimenumërimiderinë5(0,1,2,3,4,5ose5,4,3,2,1,0).Shkrimityrenë<br />
dërrasënganxënëstëndryshëm.<br />
2REALIZIMIiKUPTIMIT:<br />
Nxënësit punojnë konkretishtmbledhje deri në 5 duke i shtuar një nga një<br />
elementet.<br />
a. megishta<br />
b. memjetetekuletës….etj<br />
Barazimet e fituara nga këto veprime mësuesja i shkruan në dërrasë. Ato<br />
lexohendisaherënganxënësit.<br />
Nxënësitveprojnënëdyshedukekryerveprimetqëukërkonmësuesja.P.sh.:<br />
Vendos3 lapsa +1 gomë. Sa mjete vendose mbi bankë? Përsëritet disa herë<br />
barazimi duke u realizuar veprimi edhe me gishta. Më pas ai shkruhet në<br />
dërrasë.Nxënësitshkruajnënëfletorebarazimindukeekopjuarngadërrasa.<br />
Kjo ecuri ndiqet gati gjatë gjithë kësaj pjese të orës duke u përpjekur që të<br />
aktivizohetegjithëklasa.<br />
Gjithmonëbarazimetshkruhennëdërrasëtëvijëzuarsifletoremekuti.<br />
2 REFLEKTIMI:<br />
Nxënësitkopjojnëbarazimeteshkruaranëdërrasëmemadhësinëenumrave<br />
dhelargësisipasudhëzimevetëmësueses.<br />
48<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Ose mund të bëhen pyetje me gojë për të provuar se sa i kanë përvetësuar<br />
përmendshnxënësitfaktetembledhjesdhetëzbritjesbrenda5s.<br />
Detyrë shtëpie mund të jepen ushtrimet e fletës së punës të një mësimi më<br />
përpara.<br />
Niveliiulët:Kopjobarazimet.<br />
Niveliimesëmdheilartë:Paraqitmevizatim(bashkësi)shumatqëjepenme<br />
barazime.<br />
<br />
<br />
Veprimtaripraktike2(pasmësimit3.10).<br />
2+3Zbritjebrenda5s(megishta,mebashkësi)<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
Niveliiulët:<br />
Të vendosë ndryshesën në barazimet e gatshme me zbritjen e numrave<br />
brenda5spasiekakopjuarnëdërrasëosengashoku.<br />
Nivelimesatar:<br />
Tëpërdorëmjete(gishtatosefigurën)përtëgjeturndryshesënetyrebrenda5s.<br />
Niveliilartë:<br />
Të zbresë pa gabime përmendsh brenda 5s duke shpjeguar përmes<br />
veprimevekonkretemegishtagjetjenekëtyrendryshesave.<br />
Konceptetkryesore:veprim,mjete,mbledhje,zbritje,mbeten,minus.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1 EVOKIMI<br />
Sadritarejanë?......Sa…….janë?<br />
Ushtrime numërimi deri në 5 (0,1,2,3,4,5 ose 5,4,3,2,1,0). Shkrim i tyre në<br />
dërrasënganxënëstëndryshëm.<br />
2REALIZIMIiKUPTIMIT:<br />
Nxënësit punojnë konkretishtmbledhje deri në 5 duke i shtuar një nga një<br />
elementet.<br />
a. megishta<br />
b. memjetetekuletës….etj<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 49
Nëorënedytëkëtoveprimemësuesjaiparaqetedhemerrathë(bashkësi)në<br />
dërrasësëbashkumebarazimetefituara.Atolexohendisaherënganxënësit.<br />
Nxënësitveprojnënëdyshedukekryerveprimetqëukërkonmësuesja.P.sh.:<br />
Vendos 2 lapsa +3 fletore. Sa mjete vendose mbi bankë? Përsëritet disa herë<br />
barazimi duke u realizuar veprimi edhe me gishta. Më pas ai shkruhet në<br />
dërrasë (orën e dytë këto veprime mësuesja i paraqet edhe me bashkësi në<br />
dërrasë).Nxënësitshkruajnënëfletorebarazimindukeekopjuarngadërrasa.<br />
Kjo ecuri ndiqet gati gjatë gjithë kësaj pjese të orës duke u përpjekur që të<br />
aktivizohetegjithëklasa.<br />
Gjithmonëbarazimetshkruhennëdërrasëtëvijëzuarsifletoremekuti.<br />
2 REFLEKTIMI:<br />
1Shkriminumravederinë05dhe50nëfletore.<br />
2Nxënësitkopjojnëbarazimeteshkruaranëdërrasëmemadhësinëenumrave<br />
dhelargësisipasudhëzimevetëmësueses.<br />
Ose mund të bëhen pyetje me gojë për të provuar se sa ikanë përvetësuar<br />
përmendshnxënësitfaktetembledhjesdhetëzbritjesbrenda5s.<br />
Detyrështëpiemundtëjepenushtrimetefletëssëpunëstënjëmësimimë<br />
përpara.<br />
Niveliiulët:Kopjobarazimet.<br />
Niveli i mesëm dhe i lartë: Paraqit me vizatim (rrathë) shumat që jepen me<br />
barazime.<br />
<br />
<br />
<br />
Punëepavarur(pas3orëvetëveprimtarisëpraktikedhepasmësimit3.10).<br />
Mbledhjedhezbritjebrenda05<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
Niveliiulët:<br />
Tëvendosëshumënnëmbledhjetshkurttënumrave05pasiekakopjuarnë<br />
dërrasëosengashoku.<br />
<br />
Të vendosë ndryshesën në barazimet e gatshme me zbritjen e numrave<br />
brenda5spasiekakopjuarnëdërrasëosengashoku.<br />
50<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Nivelimesatar:<br />
Tëpërdorëmjete(gishtatosefigurën)përtëgjeturshumabrenda5s.<br />
<br />
Tëpërdorëmjete(gishtatosefigurën)përtëgjeturndryshesënetyrebrenda5s.<br />
Niveliilartë:<br />
Të mbledhë pa gabime përmendsh brenda 5s duke shpjeguar përmes<br />
veprimevekonkretemegishtagjetjenekëtyreeshumave.<br />
<br />
Të zbresë pa gabime përmendsh brenda 5s duke shpjeguar përmes<br />
veprimevekonkretemegishtagjetjenekëtyrendryshesave.<br />
Konceptetkryesore:veprim,mjete,mbledhje,zbritje,mbeten,minus.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1 EVOKIMI<br />
Ushtrimegojorepërmbledhjenenumravebrenda5s.<br />
Shkrimdheleximibarazimevenganxënëstëndryshëm.<br />
2REALIZIMIiKUPTIMIT:<br />
Mësuesja lexon kërkesat. Sqaron punën që duhet të bëhet për çdo ushtrim,<br />
veçanërishttevizatimiirrathëvesipasbarazimitdhegjetjaeshumëspërkatëse.<br />
Nxënësitplotësojnëtëpavarurushtrimettefletaepunës.<br />
Kontrollindividualipunimeve.<br />
Nësekakohë,disanxënësiplotësojnëdheishpjegojnëushtrimetnëdërrasë.<br />
Përsëribarazimetshkruhennëdërrasëtëvijëzuarsifletoremekuti.<br />
3REFLEKTIMI<br />
Nxënësitkopjojnëbarazimeteshkruaranëdërrasëmemadhësinëenumrave<br />
dhelargësisipasudhëzimevetëmësueses.<br />
Detyrështëpiemundtëjepenushtrimetefletëssëpunëspërkëtëmësim.<br />
Niveliiulët:KopjoushtriminB.<br />
Niveliimesëmdheilartë:Paraqitmevizatim(bashkësi)shumatqëjepenme<br />
barazimenëushtriminDtefletaepunës.<br />
<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 51
Kapitulli4<br />
<br />
Nëkëtëkapitulljanëpërfshirënënlinjatekuptimitpërnumrindheveprimeve<br />
menumrin.<br />
Kykapitullsynonqënxënësinëfundtëtij:<br />
Tëpërdorënumrinnatyrorpërtëshprehursasiderinë10.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Tëlexojë,tëshkruajëdhetënumërojënumranatyrorëderinë10.<br />
Të përdorë kuptimin e numrave natyrorë për të krahasuar numrat<br />
natyrorëderinë10.<br />
Tëradhitënumratderinë10sipasshkallësrritëseosezbritëse.<br />
Tëmbledhëmeshkrimdhemegojëderinë10.<br />
Niveliiulët Niveliimesëm Niveliilartë<br />
Të identifikojë pa gabime<br />
numrat610.<br />
Tëshkruajëpagabimegrafikun<br />
enumrave610.<br />
Tëvendosëpagabimeshumën<br />
në barazimet gjysmë të<br />
gatshmepërfaktetembledhjes<br />
të barabartë me numra 610,<br />
pasiekaparënëdërrasëosee<br />
kadëgjuaratëngashokët.<br />
ose<br />
Të kopjojë barazimet për<br />
mbledhjenenumravederinë10.<br />
Tëlidhënumrat610me<br />
sasinëpërkatësetëtyre.<br />
Të përdorë mjetet ose<br />
vizatimin për të gjetur<br />
pa gabime faktet e<br />
mbledhjes të barabarta<br />
me numrat 6,7,8,9,10<br />
duke plotësuar ose<br />
veçuar5n.<br />
Të krijojë bashkësi me<br />
aqelementesipassasisë<br />
që tregon etiketa për<br />
numrat010.<br />
Të gjejë përmendësh të<br />
gjithafaktetembledhjes<br />
të barabarta me numrat<br />
6, 7, 8, 9, 10 duke<br />
plotësuaroseveçuar5n.<br />
MËSIMI4.1.Kuptimipërnumrat6,7.Shkrimiityre.<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Tëidentifikojëpagabimenumrat6,7dhe<br />
tëshkruajëpagabimegrafikunenumrave6,7.<br />
Tëlidhënumrat6,7mesasinëpërkatësetëtyre.<br />
Tëkrijojëbashkësime6ose7elementesipassasisëqëtregonetiketa.<br />
Konceptetkryesore:numër,element,bashkësi,dallo,qarko.<br />
52<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Ushtrimegojorepërnumërimin05(0,1,2,3,4,5dheanasjelltas5,4,3,2,1,0).<br />
Shkrimiinumravenëfletore.Nxënëstëndryshëmebëjnëkëtëgjënëdërrasë.<br />
Tregojnëobjektetëndryshmenëklasë.P.sh.:dydritare,trivazo…..etj.<br />
2REALIZIMIiKUPTIMIT:<br />
Mësuesjaukërkonnxënësveqëtëvendosinmbibankë5gishtadheatyret’u<br />
shtojnëedhe1gisht.Sagishtaubënë?Kyështënumriiriqëdotëmarrim<br />
sot.Paraqitetgrafikuinumritizmadhuar.Ushtrohennxënësitqëtëvendosin<br />
dukendarëmjetetëndryshmenë5+1elemente.<br />
Shpjegohet nga mësuesja (siç veprohet në abetare për shkrimin e grafikut të<br />
shkronjëssëre)happashapisiveprohetpërtëshkruarnumrin6nëdykuti<br />
dhenënjëkuti(pakëmbëngulurqëtashkruajnësaktënënjëkuti).<br />
Ushtrohennxënësitnëshkriminetijnëbankëmegishte,mëpas,nëfletore.<br />
Kjoecurindiqetedhepërnumrin7.<br />
Hapetlibri.Sqarohenkërkesateushtrimevetëtij.<br />
Nxënësitpunojnëtëpavarurnëplotësiminetij.<br />
Mësuesjakontrollondhesqaronçdopaqartësi.Kontrolldhevlerësimindividual.<br />
Punëepavarurpërplotësiminefletëssëpunës.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
Nxënësit shkruajnë në fletore numrat e mësuar 07 me madhësi sipas<br />
udhëzimevetëmësueses.<br />
Detyrështëpiemundtëjepenushtrimetefletëssëpunëspërkëtëmësim.<br />
<br />
<br />
MËSIMI4.2.Zbërthimiinumrave6,7.<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
Tëidentifikojëpagabimenumrat6,7.ose<br />
Tëshkruajëpagabimegrafikunenumrave6,7.<br />
Tëpërdorëmjetetpërtëzbërthyersishumëdymbledhorëshnumrat6,7.<br />
Të shkruajë përmendësh 3 barazime për zbërthimin si shumë dy<br />
mbledhorështënumrave6,7.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 53
Konceptetkryesore:zbërthim,shumë,barazim.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1 EVOKIMI<br />
Veprimtarimemjete(veçanërishtmegishta)kunxënësitdallojnëqartënumrat<br />
6,7sigrafikdhesisasi.<br />
Nxirrni4gishta.......5gishta...........etj.<br />
2REALIZIMIiKUPTIMIT:veprimtaripraktike,shpjegim.<br />
P.sh: Nxirrni 3 lapsa (gishta). Nxirrni edhe 2 lapsa (gishta) të tjerë. Sa lapsa<br />
(gishta)ubënëgjithsej?<br />
Përsëritetdisaherëemëpasshkruhetnëdërrasëbarazimi:3lapsa+2lapsa=5lapsa.<br />
Mësuesjaevijonveprimtarinë,porpërnumrat6,7.<br />
U kërkon nxënësve që të vendosin mbi bankë 5 gishta dhe atyre t’u shtojnë<br />
edhe2gishta.Sagishtaubënë?<br />
Vijon puna derisa nxënësit të kenë bërë me mjete të gjitha mundësitë e<br />
zbërthimitsishumëpërnumrin6e7.<br />
Të gjitha barazimet shkruhen në dërrasë e, më pas, (ose në fund të orës)<br />
lexohennganxënësit.<br />
Hapetlibri.Sqarohenkërkesateushtrimevetëtij(veçanërishtushtrimi3:lulja,<br />
nëpetaletesëcilësatadotëshkruajnëvetëmmbledhorët).P.sh.:përnumrin6<br />
do të shkruhen 1+5, 2+4, 3+3, 4+2, 5+1, 0+5 dhe 5+0. Ndërsa anash ata do të<br />
shkruajnëbarazimineplotëd.m.th.:1+5=6.<br />
Nxënësitpunojnëtëpavarurnëplotësiminetij.<br />
Mësuesjakontrollonesqaronçdopaqartësi.Kontrollevlerësimindividual.<br />
Punëepavarurpërplotësiminefletëssëpunës.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
Nxënësit shkruajnë në fletore ushtrimin D në tekst ose vetëm barazimet e<br />
ushtrimitnëtekstmemadhësisipasudhëzimevetëmësueses.<br />
Detyrështëpiemundtëjepenushtrimetefletëssëpunëspërkëtëmësim.<br />
<br />
<br />
<br />
54<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
MËSIMI4.3.Mbledhjebrenda6,7.<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Të vendosë pa gabime shumën në barazimet gjysmë të gatshme për<br />
faktetembledhjestëbarabartëme6dheme7,pasiekaparënëdërrasë<br />
oseekadëgjuaratëngashokët.ose<br />
Tëshkruajëmetëkopjuarbarazimetpërmbledhjenenumravederinë7.<br />
Tëpërdorëmjetetosevizatiminpërtëgjeturpagabimefaktetembledhjes<br />
tëbarabartame6dheme7dukeplotësuarosedukeveçuar5n.<br />
Tëgjejëpërmendshtëgjithafaktetembledhjestëbarabartame6dhe7.<br />
Konceptetkryesore:zbërthim,shumë,barazim.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1 EVOKIMI<br />
Veprimtarimemjete,veçanërishtmegishta,kunxënësitdallojnëqartënumrat<br />
6,7sigrafikdhesisasi.<br />
– Numëro.Saluledritare,dyeredollapë,ka?<br />
– Nxirrni5gishta.<br />
2REALIZIMIiKUPTIMIT:<br />
P.sh.: Nxirrni 4 lapsa (gishta). Nxirrni edhe 2 lapsa (gishta) të tjerë. Sa lapsa<br />
(gishta)ubënëgjithsej?<br />
Përsëritetdisaherëemëpasshkruhetnëdërrasëbarazimi:4lapsa+2lapsa=6lapsa.<br />
Mësuesjae vijon veprimtarinë, por për numrat 6,7, duke i paraqitur ata në<br />
dërrasëmebashkësi(sinëlibër).<br />
Vijonpuna,derisanxënësittëkenëbërëmemjetetëgjithafaktetkryesoreme<br />
bazë5dhefaktetetjeratëmbledhjespërnumrat6e7.<br />
Hapetlibri.Sqarohenkërkesateushtrimevetëtij,veçanërishtushtrimitB,ku<br />
nxënësitduhettëvizatojnëaqrrathësatregonbarazimi.<br />
Mëpasduhettaplotësojnëbaraziminmeshumënpërkatëse.<br />
Nxënësitpunojnëtëpavarurnëplotësiminetij.<br />
Mësuesjakontrollonesqaronçdopaqartësi.Kontrollevlerësimindividual.<br />
Punëepavarurpërplotësiminefletëssëpunës.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 55
3REFLEKTIMI:<br />
Nxënësit shkruajnë në fletore ushtrimin C (vetëm barazimet), kurse ata të<br />
nivelitmëtëlartëiparaqesinmebashkësi.<br />
Detyrështëpiemundtëjepenpërtëkopjuarushtrimetefletëssëpunëspër<br />
këtëmësim;sipasnivelitpërushtriminCmundtëkërkohetqët’ikthejnënë<br />
barazimeveprimeteparaqituranëto.<br />
<br />
<br />
Këtotemangjasojnënëmënyrënetrajtimitmetemat4.1,4.2dhe4.3,prandaj<br />
mundtëmbështeteninëtematemësipërmepërhartimineditarittëtyre.<br />
MËSIMI4.4Kuptimipërnumrat8,9.Shkrimiityre.<br />
MËSIMI4.5.Zbërthimiinumrave8,9shikomësimin4.2.<br />
MËSIMI4.6.Mbledhjebrenda8,9shikomësimin4.3.<br />
MËSIMI4.7.Kuptimipërnumrin10shikomësimin4.1.<br />
MËSIMI4.8.Miqtëe10sshikomësimin4.2.<br />
<br />
<br />
56<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Kapitulli5<br />
Nëkëtëkapitulljanëpërfshirënënlinjatealgjebrësdheveprimevemenumrin.<br />
Kykapitullsynonqënxënësinëfundtëtij:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Tëçiftojësende,figura,numrabrenda10ssipasnjërregulli.<br />
Të plotësojë çiftime në tabela ose me diagrame për shuma e ndryshesa<br />
brenda10s.<br />
Tëpërdorëoperatorinshigjetorpërtëlidhurshumaendryshesa<br />
brenda10ssipasnjërregullitëcaktuar.<br />
Tëmbledhëmemenddynumrapërshumaderinë10.<br />
Tëzbresëmemenddynumranjëshifrorë.<br />
Tëpërdorëkuptiminembledhjesdhetëzbritjes(nëbashkësinëpërkatëse<br />
tënumravepërtëzgjidhursituataproblemoretëjetëssëpërditshme).<br />
<br />
Niveliiulët Niveliimesëm Niveliilartë<br />
Tëvendosëshumae<br />
ndryshesabrenda10sqë<br />
lidhenmenumra<br />
përmesoperatorit<br />
shigjetorsipasnjë<br />
rregullitëcaktuar.<br />
Tëvendosëmbledhorët<br />
oseshumënnëbarazimet<br />
gjysmëtëgatshmemetri<br />
vetitëembledhjespër<br />
mbledhjebrenda10stë<br />
mësuara.<br />
Tëvendosëndryshesën<br />
nëbarazimetqëijepen<br />
pasnumërimitkonkrettë<br />
elementevenëbashkësitë<br />
eparaqituramerrathë.<br />
Tëvendosënëbashkësiaq<br />
rrathëmëshumë,sipas<br />
rregullitqëijepet.<br />
Tëvendosënëbashkësiaq<br />
rrathëmëpak,sipas<br />
rregullitqëijepet.<br />
Tëpërdorëoperatorin<br />
shigjetorpërtëlidhur<br />
numratmeshumae<br />
ndryshesabrenda10ssipas<br />
njërregullitëcaktuar.<br />
Tëpërdorëtrivetitëe<br />
mbledhjespërtëgjetur<br />
shumabrenda10ssipas<br />
udhëzimeveosemodelit.<br />
Tëpërdorëfigurënose<br />
veprimetmegishtapërtë<br />
gjeturndryshesatbrenda<br />
10ssipasmodelitqëijepet.<br />
Tëlidhëfjalëtkyçe:“më<br />
shumë”dhe“gjithsej”me<br />
vepriminqëduhettë<br />
përdorëpërtëzgjidhur<br />
situatatëthjeshta<br />
problemoremenjëveprim<br />
mbledhjejebrenda10s<br />
Tëlidhëfjalëtkyçe:“më<br />
pak”dhe“mbetën”me<br />
vepriminqëduhettë<br />
përdorëpërtëzgjidhur<br />
situatatëthjeshta<br />
problemoremenjëveprim<br />
zbritjejebrenda10s.<br />
Tëkthejënëbarazimme<br />
mbledhjeezbritjepër<br />
shumaendryshesabrenda<br />
10s,çiftimetenumravenë<br />
tabelaosediagrame.<br />
Tëshpjegojëcilënngatri<br />
vetitëembledhjeska<br />
zbatuarpërtëgjetur<br />
shumabrenda10snë<br />
barazimetqëijepen.ose<br />
Tëpërdorëtrivetitëe<br />
mbledhjespërtëgjetur<br />
shumabrenda10spa<br />
ndihmë.<br />
Tëzbresëpagabime<br />
përmendshbrenda10s.<br />
Tëzgjidhësituatatë<br />
thjeshtaproblemoreme<br />
njëveprimmbledhjeje<br />
brenda10s,kudallohet<br />
qartëfjalakyçe“më<br />
shumë”ose“gjithsej”.<br />
Tëzgjidhësituatatëthjeshta<br />
tëthjeshtaproblemoreme<br />
njëveprimzbritjejebrenda<br />
10s,kudallohetqartëfjala<br />
kyçe“mëpak”ose<br />
“mbetën”.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 57
MËSIMI 5. 1. Veprime me operatorin e mbledhjes dhe të<br />
zbritjesbrenda10s.<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëvendosëshumaendryshesabrenda10sqëlidhenmenumrapërmes<br />
operatoritshigjetorsipasnjërregullitëcaktuar.<br />
Të përdorë operatorin shigjetor për të lidhur numrat me shuma e<br />
ndryshesabrenda10ssipasnjërregullitëcaktuar.<br />
Të kthejë në barazim (me mbledhje e zbritje për shuma e ndryshesa<br />
brenda10s)çiftimetenumravenëtabelaosediagrame.<br />
Konceptetkryesore:numër,element,bashkësi,dallo,qarko.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Ushtrimemegojëpërnumërimin05(0,1,2,3,4,5dheanasjelltas5,4,3,2,1,0).<br />
Shkrimiinumravenëfletore.Nxënëstëndryshëmebëjnëkëtëgjënëdërrasë.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:veprimtaripraktikememjete,shpjegim.<br />
Mësuesjavizatonnëtokëboshtinnumerikdheukërkonnxënësveqëtëshkelin<br />
meradhëmbitëgjithënumrat.<br />
Gjatëecjesatatregojnëmegojë:<br />
0+1=1,1+1=2,2+1=3……etjderinë9+1=10<br />
Kjoecuripërsëritetmedisanxënëspërtëkaluarnëkahunzbritësd.m.th.:<br />
10–1=9,9–1=8……etj.<br />
Ukujtohetpërmesshpjegimitseçfarëbënte“makinaenumrave”<br />
d.m.th.2+3=5…..etj.<br />
Hapetlibri.Sqarohenkërkesateushtrimevemeoperatorë,tabeladhediagramet.<br />
Gjithashtuushpjegohetsesiparaqitenmebarazimeveprimetqënëtekstjepen<br />
metabelëosemediagram.<br />
Nxënësitpunojnëtëpavarurnëplotësiminetij.<br />
Mësuesjakontrollonesqaronçdopaqartësi.Kontrollevlerësimindividual.<br />
58<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
3REFLEKTIMI:<br />
NxënësitkopjojnëdiagrameteushtrimitD.<br />
ose<br />
Shkruajnëedhebarazimetqëdalinprejtyrememadhësisipasudhëzimevetë<br />
mësueses.<br />
Detyrështëpiemundtëjepenushtrimetefletëssëpunëspërkëtëmësim.<br />
<br />
<br />
MËSIMI5.2.Vetitëembledhjes<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëvendosëmbledhorëtoseshumënnëbarazimetgjysmëtëgatshmeme<br />
vetinëendërrimitpërmbledhjebrenda10s.<br />
Të përdorë vetinë e mbledhjes me zero dhe vetinë e ndërrimit për të<br />
gjeturshumabrenda10s.<br />
Të shpjegojë cilën nga dy vetitë e mbledhjes ka zbatuar për të gjetur<br />
shumabrenda10s.<br />
Konceptetkryesore:numër,element,bashkësi,dallo,qarko.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Ushtrimemegojëpërgjetjeneshumave:4+0=,6+3=,3+6=…..etj.<br />
Nxënës të ndryshëm e bëjnë këtë gjë në dërrasë duke e shoqëruar edhe me<br />
veprimememjeteosemegishta.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:veprimtaripraktike,shpjegim.<br />
1Mësuesjavizatonnëdërrasëushtriminqëjepetnëfigurë.Nxënësitevërejnë<br />
mekujdes.<br />
Ajoukërkonqëtënxjerrinmbibankëaqgishtasamollëtregonfiguradhet’i<br />
numërojnë disa herë ato. Më pas ajo shkruan në dërrasëposhtë vizatimit<br />
barazimin:5+0=5.Lexohetkybarazimdisaherëngadisanxënës.Mësuesjae<br />
përsërit disa herë këtë për veprimet e tjera. Është mirë që të zgjidhen ato<br />
veprimepërtëcilatnxënësiekatëlehtënxjerrjenegishtave:1+0,2+0,3+0,4+0,<br />
5+0,ndërsapërveprimetetjeraatamundtëbashkëpunojnëmeshokët,dukei<br />
shkruartëgjithabarazimetnëdërrasëdhedukeilexuarato.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 59
Mëpasajothotësekjoështëvetiaembledhjesmezero(nëqoftësekanxënës<br />
kureshtarë,ajoeshpjegondomethënienefjalësveti).<br />
2Lidhurmevetinëedytë,atëtëndërrimit,mësuesjavizatiminebënnënjë<br />
fletëtëbardhë(qëtëketëmundësitarrotullojë).<br />
Ajoukërkonnxënësveqëtëvendosinmbibankë5gishtadhe3gishtadhetë<br />
numërojnë:Sagishtajanëgjithsej?Mëpasajoukërkonqëtëndërrojnëvendet<br />
eduarve(ajovetërrotullonvizatimin,nëmënyrëqëbashkësitëqëparaqesin<br />
barazimin5+3tëparaqesinbarazimin3+5)dhetënumërojnëpërsërigishtat.<br />
5+3=83+5=8<br />
Akandryshuarrezultati?<br />
Mësuesjashkruannëdërrasëbaraziminpërkatës: 5335<br />
8<br />
Kjoecuripërsëritetpërshumaderinë10.(Ështëmirëtëzgjidhenatoveprime,<br />
për të cilat nxënësi e ka të lehtë nxjerrjen e gishtave: 1+2, 2+3, 3+4, 4+4, 4+5,<br />
5+5….etj.)<br />
Mëpasajothotësekjoështëvetiaendërrimitnëmbledhje.<br />
Hapet libri. Lexohen nga nxënësit dhe sqarohen nga mësuesja të gjitha<br />
kërkesat. Nxënësit e plotësojnë atë të pavarur. Plotësohen dhe lexohen<br />
barazimetnëdërrasë.Klasakorrigjonvetvetenoseshokun.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
Nxënësit punojnë në fletore ushtrime të ngjashme, të cilat mësuesja i ka<br />
shkruarnëdërrasë.<br />
Detyrështëpiemundtëjepenpërtëkopjuardyushtrimetetekstit.<br />
<br />
<br />
MËSIMI5.3.Vetitëembledhjes<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
60<br />
<br />
<br />
Tëvendosëmbledhorëtoseshumënnëbarazimetgjysmëtëgatshmeme<br />
trivetitëembledhjespërmbledhjebrenda10sqëijepen.<br />
Tëpërdorëtrivetitëembledhjespërtëgjeturshumabrenda10ssipas<br />
udhëzimeveosemodelit.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Të shpjegojë cilën nga tri vetitë e mbledhjes ka zbatuar për të gjetur<br />
shumabrenda10snëbarazimetqëijepen.<br />
Ose<br />
Të përdorë tri vetitë e mbledhjes për të gjetur shuma brenda 10s pa<br />
ndihmë.<br />
Konceptetkryesore:numër,element,bashkësi,dallo,qarko.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
1Ushtrimemegishtapërgjetjeneshumave:4+0=,6+3=,<br />
3+6=…..etj.dukezbatuarvetinëembledhjesmezerodhetëshumave:<br />
1+2,2+3,3+4,4+4,4+5,5+5….etj.dukezbatuarvetinëendërrimit.<br />
Nxënësit të plotësojnë barazimet gjysmë të gatshme të parapërgatitura nga<br />
mësuesjanëdërrasë,dukeeshoqëruaredhemeveprimememjeteosemegishta.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:veprimtaripraktike,shpjegim.<br />
1Mësuesjavizatonnëdërrasëushtriminqëjepetnëfigurë.Nxënësitevërejnë<br />
mekujdes.<br />
Ajoukërkonqëtënxjerrinmbibankëaqmjete(lapsa)samollëtregonfigura<br />
dhe t’i numërojnë disa herë ato. Më pas ajo shkruan në dërrasë poshtë<br />
vizatimitbarazimin:(2+3)+4=2+(3+4).<br />
Ajokryenveprimetembledhjesnëtëdyjaanëtebarazimit.Nëfundpyetnxënësit:<br />
Çfarëvëreni?<br />
Siështëshumanëtëdyjaanëtebarazimit?<br />
Akandryshuarajopasigrupuamndryshembledhorët?<br />
Lexohetkybarazimdisaherëngadisanxënës.Mëpasmësuesjaepërsëritdisa<br />
herë këtëpër veprime të tjera duke i shkruar të gjitha barazimet në dërrasë<br />
dhedukeilexuarato.Pasçdoveprimimësuesjanukharrontëpyesë:<br />
Akandryshuarajopasigrupuamndryshembledhorët?<br />
Mëpasajothotësekjoështëvetiaeshoqërimittëmbledhjes(nësekanxënës<br />
kureshtarë,ajoeshpjegondomethënienefjalësshoqërim).<br />
Hapet libri. Lexohen nga nxënësit dhe sqarohen nga mësuesja të gjitha<br />
kërkesat. Nxënësit e plotësojnë atë të pavarur. Plotësohen dhe lexohen<br />
barazimetnëdërrasë.Klasakorrigjonvetvetenoseshokun.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 61
3REFLEKTIMI:<br />
Nxënësitpunojnënëfletorenepunësushtrimetqëjanëdhënë.Atokorrigjohen<br />
dhevlerësohenindividualisht.<br />
Detyrështëpiemundtëjepenpërtëkopjuarushtrimetetekstitosengafletaepunës.<br />
<br />
<br />
MËSIMI5.4.Problemamembledhje.<br />
”Mëshumë…”,”gjithsej”<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëvendosënëbashkësiaqrrathëmëshumësipasrregullitqëijepet.<br />
Tëlidhëfjalëtkyçe:“mëshumë”dhe“gjithsej”mevepriminqëduhet<br />
tëpërdorëpërtëzgjidhursituatatëthjeshtaproblemoremenjëveprim<br />
mbledhjejebrenda10s.<br />
Të shpjegojë veprimet për zgjidhjen e situatave të thjeshta problemore<br />
menjëveprimmbledhjejebrenda10s,kudallohetqartëfjalakyçe“më<br />
shumë”ose“gjithsej”.<br />
Konceptet kryesore: problem, fjala çelës, “më shumë”, “gjithsej”, veprim,<br />
zgjidhje,përgjigje.<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI:<br />
1Ushtrimemebashkësi,kunxënësitvizatojnërrathëaqsatregonetiketa:<br />
3<br />
4mëshumë<br />
Sarrathëubënëgjithsejnëbashkësinëedytë?Mësuesjatheksongjithmonë<br />
fjalët:“mëshumë”,“gjithsej”nëtëfolurdhenëtëshkruarmenjëngjyrëtjetër<br />
dheduketheksuarsecilinveprimduhettëbëjnëatapërçdorast:<br />
“mëshumë”,“gjithsej”mbledhja(+).<br />
3+4=7<br />
62<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Poshtëbashkësisëajoshkruanbaraziminpërkatës:3+4=7.<br />
Përsëritet23herëkjoveprimtari.Nëçdorastnxënësitplotësojnëbashkësinë<br />
dhe barazimin përkatës në dërrasë duke e shoqëruar me fjalët e tyre ose me<br />
veprimemegishta.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:<br />
1 Mësuesja zgjidh duke e shpjeguar hap pas hapi problemën e parë ose një<br />
problemëtëngjashmemetë.<br />
Lexohetdhesqarohetpunaqënxënësitduhettëbëjnë.<br />
Nxënësitpunojnëtëpavarurnëlibër.<br />
Më pas zgjidhen problemat nga nxënës të ndryshëm ose nga mësuesja në<br />
dërrasëdukeeshoqëruaredhemeveprimememjete.<br />
Punë e pavarur për plotësimin e fletës së punës. Kontroll dhe vlerësim<br />
individualisaj.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
Nxënësitpunojnënëfletoreneklasësbashkësime“mëshumë”elementese<br />
bashkësiaeparëdheshkruajnëposhtëbarazimin.<br />
Osemundtëparaqesinmebashkësidhetëplotësojnëbarazimet:<br />
4+6=7+2=3+6=……etj.<br />
Atokorrigjohendhevlerësohenindividualisht.<br />
Detyrë shtëpie mund të jepenpër të kopjuar ushtrimet ose një problemë e<br />
tekstitapongafletaepunës.<br />
<br />
<br />
Punëepavarur(pasmësimit5.4).Mbledhjebrenda10s.<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
<br />
<br />
Të vendosë shumën në mbledhjet që i jepen pas numërimit konkret të<br />
elementevenëbashkësitëeparaqituramerrathë.<br />
Tëpërdorëmënyratëndryshme(meplotësimosemeveçimtë5s)përtë<br />
gjeturshumatbrenda10ssipasmodelitqëijepet.<br />
Tëmbledhëpagabimepërmendshbrenda10s.<br />
Konceptetkryesore:mbledhjemeplotësimtë5s,meveçimtë5s.<br />
<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 63
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Ushtrimemegojëpërmbledhjederinë5.<br />
1+2=,2+3=….etj.<br />
Përsëritet23herëkjoveprimtari.Nëçdorastnxënësitplotësojnëbarazimin<br />
përkatësnëdërrasëdukeeshoqëruarmeveprimemegishtaosememjete.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT<br />
Hapetfletaepunës.Lexohendhesqarohenkërkesatesajnjënganjë.Nxënësit<br />
punojnëtëpavarur.<br />
Ajokontrollon,sqaronnxënësitpërçdopaqartësi.<br />
Përnxënësitenivelittëlartë,tëcilëtmbarojnëmëshpejt,mësuesjaparaqetnë<br />
dërrasënjëproblemëmefigura:<br />
Erakishte4yje.MirikishtetreyjemëshumëseEra.SayjekishteMiri?<br />
Ajokërkonqënxënësittakopjojnësiçështënëfletoredheposhtëtëshkruajnë<br />
barazimin.<br />
Kontrolldhevlerësimindividualisaj.<br />
3REFLEKTIMI:lojë”Kushegjen?”oseshkrim.<br />
Ushtrimemegojëpërfaktetkryesoretëmbledhjesbrenda10spërmendsh.<br />
Mësuesjakëmbëngulnëaktiviziminetëgjithëklasës.<br />
Ose<br />
Nxënësitpunojnënëfletoreneklasësbashkësime“mëshumë”elementese<br />
bashkësiaeparëdheshkruajnëposhtëbarazimin.<br />
Ose<br />
Mundtëparaqesinmebashkësidhetëplotësojnëbarazimet:<br />
4+6=7+2=3+6=……etj.<br />
Atokorrigjohendhevlerësohenindividualisht.<br />
Detyrështëpiemundtëjepenpërtëkopjuarushtrimetngafletaepunësose<br />
tëparaqesinmebashkësidhetëplotësojnëbarazimet.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
64<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
MËSIMI5.5.<br />
Zbritjebrenda10s<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëvendosëndryshesënnëbarazimetqëijepenpasnumërimitkonkret<br />
tëelementevenëbashkësitëeparaqituramerrathë.<br />
Të përdorë figurën ose veprimet me gishta për të gjetur ndryshesat<br />
brenda10ssipasmodelitqëijepet.<br />
Tëzbresëpagabimepërmendshbrenda10s.<br />
Konceptetkryesore:zbritje,mbetje,barazim,minus.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1 EVOKIMI<br />
Ushtrimemegojëpërzbritjenbrenda5s.<br />
4–3=,5–2=….etj.<br />
Përsëritet 23 herë kjo veprimtari. Në çdo rast nxënësit plotësojnë barazimin<br />
përkatësnëdërrasëdukeeshoqëruarmeveprimemegishtaosememjete.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:<br />
Mësuesjashpjegonsirealizohetzbritjabrenda10:<br />
Mefigurënërreshtd.m.th.:Mefigurënështyllëd.m.th.:<br />
8–3=5<br />
Kjoecuripërsëritetdisaherë.<br />
Hapetlibri.Lexohendhesqarohenkërkesatetijnjënganjë.Nxënësitpunojnë<br />
tëpavarur.<br />
Mësuesjakontrollon,sqaronnxënësitpërçdopaqartësi.<br />
Përnxënësitenivelittëlartë,tëcilëtmbarojnëmëshpejt,mësuesjakërkonqë<br />
tëparaqesinmerrathëbarazimeteushtrimit4nëfletore.Kontrolldhevlerësim<br />
individualisaj.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
<br />
Ushtrimemegojëpërfaktetkryesoretëzbritjesbrenda10spërmendsh.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 65<br />
8<br />
3<br />
5
Mësuesjakëmbëngulnëaktiviziminetëgjithëklasës.<br />
Detyrështëpiemundtëjepenpërtëkopjuarushtrimetngafletaepunësose<br />
tëparaqesinmebashkësidhetëplotësojnëbarazimet.<br />
<br />
<br />
MËSIMI5.6.Problemamezbritje<br />
”Mëpakse…”,”mbetën…”<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëvendosënëbashkësiaqrrathëmëpaksipasrregullitqëijepet.<br />
Tëlidhëfjalëtkyçe:“mëpak”dhe“mbetën”mevepriminqëduhettë<br />
përdorë për të zgjidhur situata të thjeshta problemore me një veprim<br />
zbritjejebrenda10s.<br />
Tëzgjidhësituatatëthjeshtaproblemoremenjëveprimzbritjejebrenda<br />
10s,kudallohetqartëfjalakyçe“mëpak”ose“mbetën”.<br />
Konceptet kryesore: problem, fjala çelës, “më pak” dhe “mbetën”, veprim,<br />
zgjidhje,përgjigje.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI:<br />
1Ushtrimemebashkësi,kunxënësitvizatojnërrathëaqsatregonetiketa:<br />
Sarrathëubënëgjithsejnëbashkësinëedytë?Mësuesjatheksongjithmonë<br />
7<br />
4 më pak<br />
7 – 4 = 3<br />
fjalët: “më pak”, “mbetën” në të folur dhe në të shkruar me një ngjyrë tjetër<br />
dheduketheksuarsecilinveprimduhettëbëjnëatapërçdorast:”mëpak”,<br />
“mbetën”zbritjen().<br />
Poshtëbashkësisëajoshkruanbaraziminpërkatës:7–4=3.<br />
66<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Përsëritet23herëkjoveprimtari.Nëçdorastnxënësitplotësojnëbashkësinë<br />
dhe barazimin përkatës në dërrasë duke e shoqëruar me fjalët e tyre ose me<br />
veprimemegishta.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:<br />
1 Mësuesja zgjidh duke e shpjeguar hap pas hapi problemën e parë ose një<br />
problemëtëngjashmemetë.<br />
Lexohetdhesqarohetpunaqënxënësitduhettëbëjnë.<br />
Nxënësitpunojnëtëpavarurnëlibër.<br />
Më pas zgjidhen problemat nga nxënës të ndryshëm ose nga mësuesja në<br />
dërrasë,dukeeshoqëruaredhemeveprimememjete.<br />
Punë e pavarur për plotësimin e fletës së punës. Kontroll dhe vlerësim<br />
individualisaj.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
Nxënësit punojnë në fletoren e klasës bashkësime “më pak” elemente se<br />
bashkësiaeparëdheshkruajnëposhtëbarazimin.<br />
Osemundtëparaqesinmebashkësidhetëplotësojnëbarazimet:<br />
10–7=,8–8=,9–4=……etj.<br />
Atokorrigjohendhevlerësohenindividualisht.<br />
Detyrë shtëpie mund të jepen për të kopjuar ushtrimet ose një problemë e<br />
tekstitapofletaepunës.<br />
<br />
<br />
MËSIMI5.7.Problemambledhjeapozbritje?<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëemërtojëveprimetmatematikoreqëkamësuar(mbledhjendhezbritjen).<br />
Tëlidhëfjalëtkyçe:“mëshumë”,“gjithsej”,“mëpak”dhe“mbetën”me<br />
veprimin që duhet të përdorë për të zgjidhur situata të thjeshta<br />
problemoremenjëveprimmbledhjejeosezbritjejebrenda10s.<br />
Të zgjidhë situata të thjeshta problemore me një veprim mbledhjeje ose<br />
zbritjeje brenda 10s, ku dallohet qartë fjala kyçe më shumë”, “gjithsej”,<br />
“mëpak”ose“mbetën”.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 67
Konceptet kryesore: problem, fjala çelës, “më shumë”, “gjithsej”, “më pak”<br />
dhe“mbetën”,veprim,zgjidhje,përgjigje.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI:<br />
1Ushtrimemebashkësi,kunxënësitvizatojnërrathëaqsatregonetiketa:<br />
6<br />
4mëshumë<br />
3+4=10<br />
9<br />
Sarrathëubënëgjithsejnëbashkësinëedytë?Mësuesjatheksongjithmonë<br />
fjalët: “më pak”, “mbetën” në të folur dhe në të shkruar me një ngjyrë tjetër<br />
dheduketheksuarsecilinveprimduhettëbëjnëatapërçdorast:<br />
“mëshumë”,“gjithsej”mbledhja(+),“mëpak”,“mbetën”zbritjen().<br />
Poshtëbashkësisëajoshkruanbaraziminpërkatës6+4=10,94=5<br />
Përsëritet23herëkjoveprimtari.Nëçdorastnxënësitplotësojnëbashkësinë<br />
dhe barazimin përkatës në dërrasë duke e shoqëruar me fjalët e tyre ose me<br />
veprimemegishta.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:<br />
4mëpak<br />
1Mësuesjalexondhesqaronpunënqënxënësitduhettëbëjnë.<br />
Nxënësitpunojnëtëpavarurnëlibër.<br />
<br />
9–4=5<br />
Mëpaslexohenzgjidhjeteushtrimevedhezgjidhenproblematnganxënëstë<br />
ndryshëmosengamësuesjanëdërrasëdukeeshoqëruaredhemeveprimeme<br />
mjete.<br />
Punë e pavarur për plotësimin e fletës së punës. Kontroll dhe vlerësim<br />
individualisaj.<br />
68<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
3REFLEKTIMI:<br />
Nxënësitpunojnënëfletoreneklasësbashkësime“mëshumë”dheme“më<br />
pak”elementesebashkësiaeparëdheshkruajnëposhtëbaraziminpërkatës.<br />
Osemundtëparaqesinmebashkësidhetëplotësojnëbarazimet:<br />
10–7=,8–8=,9–4=……etj.<br />
Atokorrigjohendhevlerësohenindividualisht.<br />
Detyrë shtëpie mund të jepenpër të kopjuarushtrimet ose një problemë e<br />
tekstitapofletaepunës.<br />
<br />
<br />
Veprimtari praktike. Veprime me mjete për mbledhjen dhe zbritjen<br />
brenda10s<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Të vendosë shumën në mbledhjet që i jepen pas numërimit konkret të<br />
elementevenëbashkësitëeparaqituramerrathë.<br />
Tëvendosëndryshesënnëzbritjetqëijepenpasnumërimitkonkrettë<br />
elementevenëbashkësitëeparaqituramerrathë.<br />
Tëpërdorëmënyratëndryshme(meplotësimosemeveçimtë5s)përtë<br />
gjeturshumatbrenda10ssipasmodelitqëijepet.<br />
Tëpërdorëfigurënpërtëgjeturndryshesatbrenda10s.<br />
Tëmbledhëpagabimepërmendshbrenda10s.<br />
Tëzbresëpagabimepërmendshbrenda10s.<br />
Konceptetkryesore:mbledhje,meplotësimtë5s,meveçimtë5s.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
Hapi1<br />
1 Ushtrime me mjete për mësimin përmendsh të fakteve kryesore të<br />
mbledhjesderinë5.<br />
Shkrimibarazimevenëdërrasënganxënëstëndryshëm(kopjimityrenëfletore).<br />
2Ushtrimememjetepërmësiminpërmendshtëfaktevekryesoretëzbritjes<br />
brenda5s.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 69
Shkrimibarazimevenëdërrasënganxënëstëndryshëm(kopjimityrenëfletore).<br />
Hapi2<br />
1 Ushtrime me mjete për mësimin përmendsh të fakteve kryesore të<br />
mbledhjesderinë10.<br />
Shkrimibarazimevenëdërrasënganxënëstëndryshëm(kopjimityrenëfletore).<br />
2Ushtrimememjetepërmësiminpërmendshtëfaktevekryesoretëzbritjes<br />
brenda10s.<br />
Shkrimibarazimevenëdërrasënganxënëstëndryshëm(kopjimityrenëfletore).<br />
Hapi2<br />
Ushtrimemegojëdhemeshkrimpërfaktetembledhjesdhetëzbritjesderinë10.<br />
Detyrështëpiemundtëjepenushtrimetngafletaepunësemësimitpërpara<br />
ose5mbledhjedhe5zbritjengaushtrimetepunuaranëfletoreneklasës.<br />
<br />
<br />
MËSIMI5.8.<br />
Mbledhjeezbritjebrenda10s<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Të vendosë shumën në mbledhjet që i jepen pas numërimit konkret të<br />
elementevenëbashkësitëeparaqituramerrathë.<br />
Tëvendosëndryshesënnëzbritjetqëijepenpasnumërimitkonkrettë<br />
elementevenëbashkësitëeparaqituramerrathë.<br />
Tëpërdorëmënyratëndryshme(meplotësimosemeveçimtë5s)përtë<br />
gjeturshumatbrenda10ssipasmodelitqëijepet.<br />
Tëpërdorëfigurënpërtëgjeturndryshesatbrenda10s.<br />
Tëmbledhëpagabimepërmendshbrenda10s.<br />
Tëzbresëpagabimepërmendshbrenda10s.<br />
Konceptetkryesore:mbledhje,meplotësimtë5s,meveçimtë5s.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI:<br />
Ushtrimemegojëpërmbledhjendhezbritjenbrenda5s.<br />
70<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
2+2=,3+2=…….siedhe4–3=,5–2=….etj.<br />
Përsëritet23herëkjoveprimtari.Nëçdorastnxënësitplotësojnëbarazimin<br />
përkatësnëdërrasëdukeeshoqëruarmeveprimemegishtaosememjete.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:<br />
Mësuesja u kujtonnxënësve përmes shpjegimit se sirealizohet mbledhja e<br />
numravebrenda10s:<br />
a) Mefigurënërreshtd.m.th.:b)Mefigurënështyllëd.m.th.:<br />
3+5=8<br />
Mësuesjashpjegonsirealizohetzbritjabrenda10:<br />
Mefigurënërreshtd.m.th.:Mefigurënështyllëd.m.th.:<br />
5<br />
3<br />
8<br />
8–3=5<br />
Kjoecuripërsëritetdisaherë.<br />
Hapetlibri.Lexohendhesqarohenkërkesatetijnjënganjë.Nxënësitpunojnë<br />
tëpavarur.<br />
Mësuesjakontrollon,sqaronnxënësitpërçdopaqartësi.<br />
Punë e pavarur për plotësimin e fletës së punës. Kontroll dhe vlerësim<br />
individualisaj.<br />
3 REFLEKTIMI: Nxënësit paraqesin me rrathë barazimet e ushtrimit 5 në<br />
fletore.<br />
Detyrështëpiemundtëjepenpërtëkopjuarushtrimetngafletaepunëssiç<br />
janëosetëparaqesinmebashkësidhetëplotësojnëbarazimeteushtrimit1në<br />
fletënepunës.<br />
8<br />
3<br />
5<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 71
Kapitulli6<br />
Nëkapitullinegjashtëjanëpërfshirënënlinjatematjes,gjeometrisë/plandhe<br />
gjeometrisë/hapësirë.Kykapitullsynonqënxënësitnëfundtëtij:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëpërdorinkrahasiminedrejtpërdrejtëpërgjatësitëesendeve.<br />
Tëdallojnëdhetëemërtojnëdisafiguragjeometrike.<br />
Tëdallojnëdhetëemërtojnëdisatrupagjeometrikë.<br />
Nëfundtëkëtijkapitullinxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
Niveliiulët Niveliimesëm Niveliilartë<br />
• Tëemërtojëtrupat<br />
gjeometrikë.<br />
• Tëemërtojëfigurat<br />
gjeometrike.<br />
• Tëdallojëllojete<br />
ndryshmetëvijave.<br />
• Tëpërshkruajë<br />
ndryshimetetrupavenë<br />
gjatësi.<br />
<br />
Veprimtaripraktike<br />
• Tëshpjegojëndryshimet<br />
midistrupavedhefigurave<br />
gjeometrike.<br />
• Tëvizatojëllojetë<br />
ndryshmevijash.<br />
• Tëvizatojëfigura<br />
gjeometrikemeanëtë<br />
shablloneve.<br />
• Tëdallojëgjatësitëe<br />
ndryshmetëtrupave.<br />
• Tëvërënëkontrastllojetë<br />
ndryshmetrupash<br />
gjeometrikë.<br />
• Tëkrahasojëllojete<br />
ndryshmetëvijavenë<br />
trupatrrethanorë.<br />
• Tëpërshkruajëndryshimet<br />
eformësnëtrupat<br />
rrethanorëqëparaqesin<br />
ngjashmërimetrupat<br />
gjeometrikë.<br />
• Tëklasifikojëtrupatapo<br />
figuratnisurnga<br />
karakteristikaegjatësisë.<br />
Nëfillimtëkëtijkapitullidotëzhvillohetnjëveprimtaripraktike,qëkalidhje<br />
mekrahasiminegjatësivedheparapërgatitklasënpërrealizimineobjektivave<br />
tëkëtijkapitulli.<br />
I gjithë aktiviteti praktik i klasës do të përfshijë të gjithë nxënësit dhe do të<br />
mbështetetnë:<br />
‣ Mënyrënesaktëtëkrahasimit.<br />
‣ Vendosjenpranëtëdyobjektevepërkrahasim.<br />
‣ Përdoriminesaktëtëfjaloritnganxënësit(igjatë/ishkurtër;ilartë/iulët).<br />
‣ Dallimin e karakteristikës cilësore dhe përdorimin sidomos të termave<br />
krahasues:mëigjatë/mëishkurtër;mëilartë/mëiulët.<br />
<br />
72<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Mëilartë/mëiulët<br />
<br />
<br />
<br />
Mëishkurtër/mëigjatë<br />
<br />
Mëishkurtër/mëigjatë<br />
<br />
<br />
<br />
MËSIMI6.1<br />
Krahasojmëgjatësitë(mesy)<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Tëdallojëndryshimetetrupavenëgjatësi.<br />
Të përdorë fjalët më i/e gjatë apo më i/e shkurtër për të krahasuar<br />
gjatësitëetrupave.<br />
Tëvërënëdukjekarakteristikëneveçantëtënjëtrupikrahasimishtme<br />
trupatetjerë.<br />
Tëpërshkruajëmënyrënekrahasimittëgjatësisësëtrupave.<br />
Konceptetkryesore:gjatësi,mëi/egjatë,mëi/eshkurtër,mëilartë/mëiulët.<br />
<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 73
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Mësuesjazhvillonkëtëveprimtari:<br />
Nxjerrparaklasës34fëmijëtëgjatësivetëndryshme(vajzadhedjem)dheu<br />
kërkon të gjejnë ndryshimet e tyre pa e përmendur fjalën gjatësi. Nxënësit<br />
mund të sugjerojnë ndryshimet në ngjyrën apo modelin e flokëve, shëndetin<br />
apo bukurinë e tyre. Aq më mirë! Në këtë mënyrë dallimet do të jenë në<br />
funksiontëmësimittëditës.Mësuesjandalonnëçastinkurfillontëkrahasohet<br />
gjatësia dhe duhet pasur shumë kujdes në përdorimin e saktë të fjalëve<br />
krahasuese: më i/e gjatë apo më i/e shkurtër, sepse shpesh nxënësit kanë<br />
vështirësi në përdorimin e tyre.(Përdoren më i lartë apo më i ulët dhe<br />
anasjelltaspërsendedhenjerëz.)<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT<br />
Hapetteksti.Njihennxënësitmetemën.<br />
Nxënësitnxitentëmendojnëpërfigurateparaqituradhetëdallojnëgjatësitëe<br />
fëmijëve në figurë. Duhen pyetur sa më shumë nxënës, në mënyrë që të<br />
përdorinfjalëtkrahasueseedhemesaktësigjuhësore.<br />
Ushtrimi A krahason gjatësinë e fëmijëve dhe mësuesja mund të përdorë një<br />
mënyrëpraktikepërtëdalluarkushështëmëigjatiapomëishkurtrinëklasë.<br />
DuhettheksuarsekydallimmundtëbëhetvetëmDUKEKRAHASUARapo<br />
dukevendosurpranënjëritjetritfëmijët.<br />
Në ushtrimin B bëhet shoqërimi i gjatësisë me ngjyrën përkatëse, ndërsa në<br />
ushtrimetCdheDpërdoretvarguzbritësinumravepërtëdalluargjatësinëe<br />
objekteve.<br />
3REFLEKTIMI<br />
Nëkëtëfazëbëhetkontrolliidijevetëmarragjatëorëssëmësimit.<br />
Mësuesjamundt’inxitënxënësitqëata,vetë,tëdallojnëobjektepërkrahasim<br />
gjatësishdukepërdorurmjetetepunësapoobjektetendryshmenëklasë.Në<br />
këtëçastmundtëpërdoretpunanëgrupedyshe,qënxënësit,nëpërmjetpunës<br />
ndërvepruese,tëndihmojnënjëritjetrin.<br />
Detyrështëpie:<br />
Jepetfletorjaepunës.Nëushtriminesajtëfunditjepenjopaqëllimdy<br />
termatërinjkrahasimi:mëilartë/mëiulët.Nxënësitkanëvështirësinë<br />
dalliminevenditkupërdorenkëtatermakrahasues.Mësuesja,nëmënyrë<br />
praktikedhetëvazhdueshme,mundt’ipërdorëherëpasherekëtaterma,<br />
qënxënësittëdallojnëpraktikishtsaktësinëepërdorimittëtyre.<br />
74<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
VEPRIMTARIPRAKTIKE:Vizatojmëvijatëlakuara,vijatëthyera<br />
Gjatë kësaj veprimtarie vëmendje e veçantë i kushtohet dallimit të llojeve të<br />
ndryshme të vijave, qofshin ato të lakuara apo të thyera. Gjithçka do të<br />
zhvillohet në mënyrë praktike. Nxënësit do të orientohen të dallojnë llojet e<br />
vijave fillimisht në figura dhe më pas do të kalohet në dallimin në mënyrë<br />
abstraktetëvijaveimagjinarenëlidhjemeobjektetendryshmeqënxënësitdo<br />
t’i prekin dhe, me ndihmën e mësueses, do të tentojnë t’i dallojnë në këta<br />
trupa. E gjithë puna praktike do të mbështetet në një veprimtari të vetë<br />
nxënësve duke i lënë të gabojnë dhe duke i korrigjuar nëpërmjet vetë<br />
praktikës.Kyhapdotëhedhëbazënpërveprimtarinëeardhshme.<br />
<br />
Detyrështëpie:Nxënësitduhettëpërgatitinformatëndryshmetëfiguravegjeometrike<br />
meshabllone.<br />
<br />
VEPRIMTARI PRAKTIKE: Vizatojmë dhe emërtojmë figura gjeometrike( me<br />
shabllone).<br />
Nxënësitkanëpërgatiturnështëpifiguratëndryshmegjeometrikemekartonë.<br />
Punanëklasëduhettëjetëeorganizuarnëgrupedyshesimënyramëpraktike<br />
epërvetësimittëmësimit.Nxënësitlihentëdallojnëllojetëndryshmefigurash<br />
gjeometriketëpërgatiturangavetëata.Dotëemërtohendhedotëvizatohen<br />
figurameshabllone.Nxënësitmundtëshkëmbejnëfiguragjeometrikenganjë<br />
grup në tjetrin. Mësuesja mund të shfrytëzojë mungesën e përgatitjes së<br />
figurave nga ndonjë nxënës për të nxitur të tjerët të bashkëveprojnë duke<br />
ndihmuarnjëritjetrin.<br />
<br />
<br />
MËSIMET6.2,6.3,6.4,6.5 Trupatgjeometrikë<br />
(kubi,kuboidi,sfera,piramida,cilindri)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi<br />
duhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
Tëemërtojëtrupatgjeometrikë.<br />
T’iklasifikojëatanëbazëtëkarakteristikëssë<br />
përbashkët(formës)<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 75
T’irigrupojëpërtëformuarbashkësitrupashtënjëjtë.<br />
Tërisistemojëtëdhënatnëtrupaosefiguragjeometrike.<br />
Konceptetkryesore:trupagjeometrikë,kubi,kuboidi,sfera,piramida,cilindri.<br />
<br />
<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
76<br />
<br />
Mësuesjazhvillonkëtoveprimtari:<br />
Tëgjithakëtomësime(gruptemash)mbështetennëveprimtarinëkonjitivetë<br />
nxënësvepërtëdalluarformatetrupavenëlibërnisurngashembujtrupash<br />
konkretë që ata i kanë hasur në jetën e përditshme. Duhet pasur parasysh<br />
mënyra e vizatimit të trupave (vijat e ndërprera) për të dhënë një ide<br />
tripërmasore të tyre. Mësuesja mund të krahasojë figurën e trupave<br />
gjeometrikëtëparaqiturnëlibërdhetrupavekonkretë.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT<br />
Hapetteksti.Njihennxënësitmetemën.<br />
Çdo ushtrimi i duhet dhënë rëndësi, pasi të gjithë përfshijnë momente të<br />
veçantapraktikepërtëlidhurnjohuritëpraktikemeatoteorike.<br />
3REFLEKTIMI<br />
Nëkëtëfazëbëhetkontrolliidijevetëmarragjatëorëssëmësimit.<br />
Duhet kontrolluar njohuria e nxënësve për dallimin midis trupave dhe<br />
figuravegjeometrike.<br />
<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Detyrështëpie:<br />
Jepen fletorja e punës dhe shkrimi i fjalës që tregon trupin shoqëruar<br />
mefigurënpërkatëse.<br />
<br />
<br />
VEPRIMTARIPRAKTIKE:Punimtrupashgjeometrikëmeplastelinë.<br />
Edhe kjo veprimtari e zhvilluar në formë loje synon që nxënësit, vetë, të<br />
përgatitin trupa të llojeve të ndryshme për të prekur formën dhe elementët<br />
përbërëstëtrupit,nëmënyrëqëtëkuptohendallimetmidistyre.<br />
E gjithë veprimtaria duhet të mbështetet në objekte konkrete dhe të<br />
përditshme, që nxënësit të njohin karakteristikat e trupave, llojet e tyre.<br />
Mësuesjakahapësirëtëshfrytëzojënjohuritëenxënësveedhepërmaterialine<br />
trupaveapoçdotëdhënëtjetër,përtëcilënkanevojëniveliklasës.<br />
<br />
<br />
PËRSËRITJE:<br />
Orëtepërsëritjesduhenshfrytëzuarpërtëpërmbledhurtipatmëkarakteristikëtë<br />
ushtrimevedheveprimtariveqësynojnëtëkontrollojnërealizimineobjektivavetë<br />
këtijkapitullishumëtërëndësishëm.<br />
Mundtëhartohendhetëzhvillohenminitesteqëpërmbajnënjohuritëbazëtë<br />
këtij kapitulli, në mënyrë që mësuesja të njohë me imtësi kuptimin ose jo të<br />
temavemësimore.Disangamëtërëndësishmetjanë:<br />
<br />
<br />
‣ Adallohenfiguratngatrupatgjeometrikë?<br />
‣ Dinë nxënësit të riformojnë bashkësi nisur nga forma e përbashkët e<br />
trupave?<br />
‣ Aipërdorinsaktëtermatekrahasimittëgjatësivemidisnjerëzveapo<br />
sendeve?<br />
‣ Adinët’ilidhinnjohuritëetyremepraktikën?<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 77
Kapitulli7<br />
Nëkapitullineshtatëjanëpërfshirënënlinjatekuptimitpërnumrin,veprimet<br />
menumrindhealgjebër.Kykapitullsynonqënxënësitnëfundtëtij:<br />
<br />
Tëpërdorinnumrinnatyrorpërtëshprehursasiderinë20.<br />
Të lexojnë, të shkruajnë dhe të numërojnë numra natyrorë deri në 20,<br />
dukekuptuarlidhjenndërmjetvendittëçdoshifremevlerënesaj.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Të përdorin kuptimin e numrit natyror për të krahasuar numrat<br />
natyrorëderinë20.<br />
Tëradhitinnumratsipasrritjesosezvogëlimittëtyre.<br />
Tëmbledhinderinë20.<br />
Tëzbresinmemenddynumranjëshifrorë.<br />
Tëzbatojnëmënyratëndryshmenjehsimi(memenddhemeshkrim).<br />
Tëpërdorinkuptiminembledhjesdhetëzbritjes(nëbashkësinëpërkatëse<br />
tënumrave)nësituataproblemoretëjetëssëpërditshme.<br />
Nëfundtëkëtijkapitullinxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
Niveliiulët Niveliimesëm Niveliilartë<br />
Të japë shembuj të tjerë<br />
nisurngamodeliidhënë.<br />
Të interpretojë ndryshe<br />
fakte të mbledhjes dhe<br />
zbritjesderinë20.<br />
Të shpjegojë veprimet në<br />
mënyrëpraktike.<br />
MËSIMET7.1,7.2,7.6,7.7<br />
Të njehsojë mbledhjen<br />
dhezbritjenderinë20.<br />
Të lidhë faktet e<br />
mbledhjes me shumën<br />
përkatëse.<br />
Të vërë në dukje rendet<br />
përkatëse në numrat<br />
dyshifrorë.<br />
Të provojë ndërtimin e<br />
vargjeve rritëse brenda<br />
20.<br />
Të risistemojë vargjet e<br />
numrave.<br />
Të ndërtojë vargje<br />
numrash.<br />
Tëinterpretojëmbledhjen<br />
nëboshtinnumerik.<br />
Të organizojë të dhënat<br />
për të zgjidhur situatë<br />
problemore nga jeta e<br />
përditshme.<br />
Kuptimipërnumrat11,12(13,14,16,17,18,19)<br />
(Janëgrupuar,sepsepërmbajnëtënjëjtënmënyrëpunedhetënjëjtatobjektiva).<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
Tëkuptojëndarjenenumravedyshifrorënërende.<br />
78<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Tëkryejëfaktetembledhjesdhetëzbritjesderinë20.<br />
Tëinterpretojëmbledhjennëboshtinnumerik.<br />
Konceptetkryesore:rendiidhjetëshevedhenjësheve,varguinumrave,boshti<br />
numerik.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Mësuesjazhvillonkëtoveprimtari:<br />
Tëgjithakëtomësime(gruptemash)mbështetennëveprimtaripërtëarriturqë<br />
nxënësittëdallojnëpërbërjenenumravedyshifrorë,rendetetyredhemënyrëne<br />
ndryshmetëparaqitjessënjënumrisinumëroriplotë,numërorizbërthyerdhe<br />
interpretiminevargutrritëstënumravederinë20.Njëmomentiveçantëështë<br />
edheparaqitjaeboshtitnumerikdheinterpretimiimbledhjesnëtë.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT<br />
Hapetteksti.Njihennxënësitmetemën.<br />
Çdoushtrimiiduhetdhënërëndësi,pasitëgjithëpërfshijnëmomentetëveçantapër<br />
tëlidhurnjohuritëpraktikemeatoteorike.Varguunumraveështëdhënënëmënyrë<br />
tëvazhdueshme,pornëformatëlarmishme,qëtenxënësittëzhvillohettëmenduarit<br />
kritik dhe jo ai mekanik. Nxënësve u kërkohet që të interpretojnë numërorin të<br />
zbërthyerdheanasjelltas,tëvendosinnumërorinendarënëtabelamedhjetëshedhe<br />
njëshe(nërastetkurkërkohetqarkimiielementevetëdhënamenga10.<br />
Ngulmohet në përdorimin e termave: me nga 10, dhjetëshe dhe njëshe gjatë<br />
veprimtarisëpraktiketënxënësve.<br />
DH<br />
<br />
NJ<br />
<br />
<br />
DH NJ NUMËRORI<br />
<br />
<br />
NUMËRORI DH NJ<br />
<br />
Këtojanëtabelatmetëcilatduhetpunuarintensivisht.<br />
Vargjet e numrave jepen si me anë të tabelave, vargut të zakonshëm apo<br />
boshtitnumerik.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 79
Puna me boshtin numerik është mjaft e rëndësishme, sepse mbetet një sfidë e<br />
vazhdueshmepërgjatëtëgjithëciklitfillor.Nxënësitkanëvështirësinëpunënnë<br />
të,prandajështëmenduarqëpunësmetët’ikushtohetnjërëndësieveçantë.<br />
3REFLEKTIMI<br />
Nëkëtëfazëbëhetkontrolliidijevetëmarragjatëorëssëmësimit.<br />
Mundtëshfrytëzohen,sipasrastit,ushtrimetëmarraedhengafletëtepunës.<br />
Detyrështëpie:<br />
Jepenfletoretepunësdheshkrimiinumërorëvemedyshifra.(Mirëështë<br />
qëshkrimiinumërorëvenëdykutitëfletorestëzgjasësamëpaknëkohë<br />
nëmënyrëqëtëkalohetnëshkriminnënjëkuti).<br />
<br />
<br />
Veprimtaritë praktike që zhvillohen pas mësimeve 7.1 dhe 7.2 përfshijnë<br />
veprimtaripraktikememjetedhefigurapërfaktetembledhjesqëupërkasin<br />
numrave11,12,13,14dhesynojnëqënxënësittënjohinmënyratendryshmetë<br />
paraqitjes së numrave, të zbërthyer, në tabela, në rende apo me mjetet e<br />
përditshmepërtapasurmëtëlehtëpunënnëmësimetemëpasshme.<br />
<br />
<br />
MËSIMET7.3,7.4,7.5<br />
Kuptimipërnumrin15(veprimetmeoperatorë;renditjanë<br />
boshtenumrave0–15)<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëaftë:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëjapëshembujtëtjerëtëvargjevetënumrave.<br />
Tëkryejëzbërthiminenumërorëvenërende.<br />
Tëinterpretojëmbledhjennëboshtinnumerik.<br />
Konceptetkryesore:rendiidhjetëshevedhenjësheve,varguinumrave,boshti<br />
numerik,numëroriizbërthyer.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Mësuesjazhvillonkëtoveprimtari:<br />
Me shufra dhe kube jepet formimi i numërorit 15, vendi që zë ai në vargun e<br />
numravedhemënyraezbërthimittëtijnërende.Punametabelënenumërorëve<br />
80<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
tëplotëdhetëzbërthyerujepmundësinxënësveqëtëinterpretojnësiduhetnë<br />
libërmënyratendryshmetëparaqitjessënumërorëve.<br />
Hapetteksti. Njihen nxënësit me temën. Punohen ushtrimet sipas kërkesës.<br />
Nëmësimin7.4jepetmbledhjadhezbritjameoperatorë.Duhetpasurkujdes<br />
nëplotësiminetijtësaktë,sidhetëkuptuaritnëmënyrëtësaktëtëzbritjessi<br />
veprimiikundërtimbledhjes.<br />
Gjithashtuushtrimetmekrahasiminenumravejanëtëndërthururaedheme<br />
krahasimineshumave.Nëkëtërastorientohennxënësitqëtëkryejnëfillimisht<br />
gjetjeneshumësemëpastëkalojnënëkrahasiminenumravemidistyre.<br />
Ngulmohet në përdorimin e termave: me nga 10; dhjetëshe dhe njëshe gjatë<br />
veprimtarisëpraktiketënxënësve.<br />
MBLEDHOR <br />
MBLEDHOR <br />
SHUMA <br />
Kjo tabelë do të përdoret shumë shpesh për të bërë lidhjen e numrave në<br />
vargunnumerik.<br />
Tabela që përfshin dallimin e mbledhorëve dhe të shumës, si dhe veprimin<br />
mendorqëbëhetpërtëgjeturshumën,ipërketnivelitmëtëlartëtëpërvetësimit<br />
tëmësimit.Pra,përveçmbledhjes,praktikishtbëhetedheveprimiizbritjes.<br />
3REFLEKTIMI<br />
Nëkëtëfazëbëhetkontrolliidijevetëmarragjatëorëssëmësimit.<br />
Situatatproblemoreqëmësuesjamundtëkrijojëedhevetëaponxënësitmidis<br />
tyre,shërbejnëmjaftmirëpërtëbërëlidhjenedijeveteorikemeatopraktike.<br />
Detyrështëpie:<br />
<br />
<br />
Jepenfletoretepunësdheshkrimiinumërorëvemedyshifra.<br />
MËSIMET7.3,7.4,7.5,7.6,7.7,7.8,7.9.<br />
Kuptimipërnumrat16,17,18,19,20.Zbërthimiityre<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
Tëemërtojënumratsishumë.<br />
Tëshoqërojëparaqitjetendryshmetënumrit.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 81
Tëshpjegojëmënyrënetëvepruaritmeoperatorë.<br />
Tëgjejëshumënnëboshtinnumerik.<br />
Të zhvillojë situata të ndryshme problemore nisur nga zbatimi i<br />
mbledhjesderinë20.<br />
Konceptetkryesore:operatorë,vargnumerik,boshtnumerik,trembledhorë,shuma.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Mësuesjazhvillonkëtëveprimtari:<br />
Kjofazënëkëtëgruptemashpërfshinveprimtaripraktikeqëlidhenmegjetjen<br />
e shumës midis objekteve praktike, si dhe emërtimin e mbledhorëve e të<br />
shumës, dallimin e mënyrave të ndryshme të mbledhjes, si dhe punën me<br />
boshtinnumerik.<br />
Shumëkujdesiduhetkushtuarshoqërimittëshumaveaponumravemefjalët<br />
përkatëse,nëmënyrëqënxënësittëmësohentëlexojnëfjalëtapokërkesatpër<br />
tëshmangurtëmësuaritmekanik,kaqidukshëmnëkëtëlëndë.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT<br />
Hapetteksti.Njihennxënësitmetemën.<br />
Jepennëtabelëushtrimetipike,kunxënësitmundtëkenëparaqiturvështirësi<br />
dhesidomospunaevazhdueshmemeboshtinnumerik(veçanërishtmbledhja<br />
nëtë,pasiështënjëmënyrëabstrakteetëmenduarittënxënësit).<br />
3REFLEKTIMI<br />
Nëkëtëfazëbëhetkontrolliidijevetëmarragjatëorëssëmësimit.<br />
Mësuesja mund të japë ushtrime të tjera që përfshijnë mbledhjen me tre<br />
mbledhorëdhegjetjeneshumëskurajomungon.<br />
Detyrështëpie:<br />
<br />
Jepet fletorja e punës dhe ushtrime plotësuese që përfshijnë shkrimin e<br />
numërorëve me numra apo me fjalë, si dhe ushtrime ku nxënësit kanë<br />
paraqitur vështirësi. Mirë është që në këtë fazë mësuesja të fillojë të japë<br />
detyra shtëpie të diferencuara, në mënyrë që nxënësit të përparojnë në<br />
përputhje me nivelin e tyre, sigurisht duke synuar që nxënësit të kalojnë<br />
nganivelimëiulëtnëatëmëtëlartë.<br />
<br />
82<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
MËSIMET7.10,7.11.<br />
Veprime me operatorin + dhe – brenda 20. Paraqitja në<br />
bosht,krahasimiinumravederinë20.<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Tëemërtojënumratsishumë.<br />
Tëlidhëparaqitjetendryshmetënumrit.<br />
Tëshpjegojëmënyrënetëvepruaritmeoperatorë.<br />
Tëkryejëveprimetmedytreoperatorënjëkohësisht.<br />
Tëgjejëshumënnëboshtinnumerik.<br />
Të zhvillojë situata të ndryshme problemore nisur nga zbatimi i<br />
mbledhjesderinë20.<br />
Konceptet kryesore: operatorë, varg numerik, bosht numerik, mbledhur +<br />
mbledhur=shumë.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Mësuesjazhvillonkëtëveprimtari:<br />
Gjenshumënmeobjektetëndryshme,tëcilatiparaqetnëtabelëdukedalluar<br />
termatembledhjes.Mundtëoperohetmedytrembledhorë.<br />
Jepet vargu i numrave deri në 20 duke bërë krahasimin midis dhjetëshes së<br />
parëetëdytë.<br />
Jepen shembuj në tabelë me modelin e ri të punës me tre operatorë<br />
njëkohësisht: këtu duhet ndalur gjatë, që vetë nxënësit të arrijnë në<br />
përfundimineshumëssëdymbledhorëveqëjapinshumënepërgjithshme.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT<br />
Hapetteksti.Njihennxënësitmetemën.<br />
Jepennëtabelëushtrimetipike,kunxënësitmundtëkenëparaqiturvështirësidhe<br />
punaevazhdueshmemeboshtinnumerik(sidomosmbledhjanëtë,pasiështënjë<br />
mënyrëabstrakteetëmenduarittënxënësit).Qarkimimenga10dheplotësimii<br />
tabelësnukparaqetvështirësipërnxënësit,pasijanëfamiljarizuarmetë.<br />
<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 83
3REFLEKTIMI<br />
Këtë çast mësuesja mund ta shfrytëzojë për t’u kërkuar nxënësve të zgjidhin<br />
situatatëndryshmeproblemore,kukërkohetzbatimipraktikinjohurivetëmarra.<br />
Detyrështëpie:<br />
Jepet fletorja e punës dhe ushtrime plotësuese që përfshijnë mbledhjen në<br />
boshtin numerik, mbledhjen me operatorë, gjetjen e shumës midis tre<br />
mbledhorëveetj.<br />
84<br />
<br />
<br />
MËSIMI7.12.<br />
Numratçiftetek<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëdallojënumratçiftetek.<br />
Tëklasifikojënumratnëçiftetek.<br />
Tëndërtojëvargjenumrashçiftetek.<br />
Konceptetkryesore:numraçift,numratek.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Mësuesjazhvillonkëtëveprimtari:<br />
Tregohen vargje numrash, si dhe paraqitja e tyre në boshtin numerik. Te<br />
shpjegimifillestarikonceptittënumraveçiftmundtëpërdoretshoqërimiityre<br />
(numri2)me njëpalë doreza, njëpalëkëpucë etj. përtë pasur të qartëpikën e<br />
fillimittënumravecift.Përvazhdiminevarguttënumraveçift(sidhetënumrave<br />
tek)mundtëpërdoretshtimi2nga2inumravepërtëformuarkëtovargje.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT<br />
Hapetteksti.Njihennxënësitmetemën.<br />
Fillimishtparaqitenvargjetenumraveçifteteknëbosht,qënxënësittakenë<br />
mëtëlehtëkuptiminekonceptit.<br />
NëushtriminAkërkohetqënxënësittëformojnëdybashkësidukeigrupuarato<br />
nëlidhjemecilësinëepërbashkëttënumrave(çiftapotek).Mësuesjamundtë<br />
zvogëlojëvështirësitëenxënësvedukepërdorurpunënnëgrupedyshe.<br />
Në ushtrimin B jepet lidhja midis dy dhjetësheve të njohura nga nxënësit duke<br />
dalluarndryshiminvetëmnërendetedhjetësheve,pasinjëshetmbetentënjëjta.<br />
Kjomënyrëdotëndihmojënxënësit,që,nëmënyrëpraktike,tëdallojnënumrat<br />
çifteteknëtëgjithëvargunenumravederinëfundtëklasëssëparë(derinë100).<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
3REFLEKTIMI<br />
Ushtrimi C synon pikërisht kontrollin e të kuptuarit të këtij koncepti në dy<br />
dhjetëshetepara.<br />
Përnxënëstëveçantë,qëkanëvështirësimeshkrimin,mundtëkërkohetqëtë<br />
shkruajnëvargjetenumraveçiftdhetekderinë20.<br />
Detyrështëpie:<br />
Jepetfletorjaepunësdheushtrimeshkrimitëvargjevetënumrave,sepse<br />
kjoindihmonnxënësittëpërvetësojnëmëmirënjohuritëemarradukeu<br />
ndihmuarngakujtesafigurative.<br />
<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 85
Kapitulli8<br />
Nëkëtëkapitulljanëpërfshirënënlinjatealgjebrësdheveprimevemenumrin.<br />
Nëfundtëtijmundtëplanifikohetnjëorëpërsëritjeje.<br />
Kykapitullsynonqënxënësinëfundtëtij:<br />
Tëçiftojësende,figura,numrabrenda20ssipasnjërregulli.<br />
Tëplotësojëçiftimenëtabelaosemediagramepërshumabrenda20s.<br />
Tëpërdorëoperatorinshigjetorpërtëlidhurshumabrenda20s<br />
sipasnjërregullitëcaktuar.<br />
Tëmbledhëmemenddynumrapërshumaderinë20.<br />
Tëzbatojëmënyratëndryshmepërtëgjeturshumabrenda20s.<br />
Tëpërdorëdhetëshpjegojëradhëneveprimevenërreshtdhenështyllë<br />
përtëgjeturshumabrenda20s.<br />
Të mbledhë me mend një numër njëshifror me një numër dyshifror<br />
brenda20s.<br />
Tëpërdorëkuptiminembledhjes(nëbashkësinëpërkatësetënumrave<br />
përtëzgjidhursituatatëthjeshtaproblemoretëjetëssëpërditshme).<br />
<br />
Niveliiulët Niveliimesëm Niveliilartë<br />
Tëvendosëmbledhorëtose<br />
shumënnëbarazimetgjysmë<br />
tëgatshmepërtëgjeturnë<br />
rreshtshumabrenda20s<br />
dukeplotësuar/veçuar10n<br />
sipasfigurës.<br />
Ose<br />
Tëmbledhëshkurtnërresht<br />
brenda20sdukenumëruar<br />
konkretishtelementete<br />
paraqituranëfigurë.<br />
Tëvendosëmbledhorëtose<br />
shumënnështyllatgjysmëtë<br />
gatshmepërtëgjeturnë<br />
shtyllëshumabrenda20s<br />
dukeplotësuar10nsipas<br />
figurës.<br />
Ose<br />
Tëmbledhëshkurtnështyllë<br />
brenda20sdukenumëruar<br />
konkretishtelementete<br />
paraqituranëfigurë.<br />
Tëvendosëshumatbrenda20<br />
sqëlidhenmenumrapërmes<br />
operatoritshigjetorsipasnjë<br />
rregullitëcaktuar.<br />
Tëpërdorëfigurënpërtë<br />
mbledhurnërreshtduke<br />
plotësuar/veçuar10n<br />
sipasmodelitqëijepet.<br />
Tëpërdorëfigurënpërtë<br />
mbledhurnështyllë<br />
dukeplotësuar10n<br />
sipasmodelitqëijepet.<br />
Tëpërdorëoperatorin<br />
shigjetorpërtëlidhur<br />
numratmeshumat<br />
brenda20ssipasnjë<br />
rregullitëcaktuar.<br />
Tëpërdorëmënyratë<br />
ndryshme(meplotësim<br />
osemeveçimtë10s)për<br />
tëgjeturnërreshtdhenë<br />
shtyllëmeosepa<br />
zbërthimtë<br />
mbledhorëveshuma<br />
brenda20ssipas<br />
modelitqëijepet.<br />
Tëshpjegojëmegojëradhën<br />
ekryerjessëveprimeve<br />
gjatëmbledhjesnërresht<br />
brenda20s(duke<br />
plotësuar/veçuar10n).<br />
Tëshpjegojëmegojëradhën<br />
ekryerjessëveprimeve<br />
gjatëmbledhjesnështyllë<br />
brenda20s(dukeplotësuar<br />
10n).<br />
Tëkthejënëbarazim(me<br />
mbledhjepërshumae<br />
ndryshesabrenda20s)<br />
çiftimetenumravenë<br />
tabelaosediagrame.<br />
Tëmbledhëpagabime<br />
përmendshbrenda20s.<br />
Ose<br />
Tëshpjegojëradhëne<br />
veprimevegjatëmbledhjes<br />
nëmënyratëndryshme<br />
(meplotësimosemeveçim<br />
të10s)nërreshtdhenë<br />
shtyllëmeosepazbërthim<br />
tëmbledhorëvepërtë<br />
gjeturshumabrenda20s.<br />
86<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
MËSIMET8.2,8.3.Mbledhjanërreshtdukeplotësuar10n<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëvendosëmbledhorëtoseshumënnëbarazimetgjysmëtëgatshmepër<br />
tëgjeturnërreshtshumabrenda20sdukeplotësuar10nsipasfigurës.<br />
Ose<br />
Të mbledhë shkurt në rresht brenda 20s duke numëruar konkretisht<br />
elementeteparaqituranëfigurë.<br />
Tëpërdorëfigurënpërtëmbledhurnërreshtdukeplotësuar10nsipas<br />
modelitqëijepet.<br />
Tëshpjegojëmegojëradhënekryerjessëveprimevegjatëmbledhjesnë<br />
rreshtbrenda20s(dukeplotësuar10n).<br />
Konceptetkryesore:numër,elemente,shufra,zbërthim,plotësimi10s.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1 EVOKIMI<br />
Ushtrimemegojëpërmbledhjetebarabartame10tëtipit:6+=10Ose<br />
Ushtrimepërzbërthiminenumravederinë9sishumëdymbledhorësh.P.sh.:<br />
8<br />
4<br />
4<br />
poshtëshkruhetbarazimi:<br />
8=4+4<br />
Nxënës të ndryshëm e bëjnë plotësimin në dërrasë duke shpjeguar përmes<br />
vizatimittërrathëveosepërmesveprimitmegishta.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:veprimtaripraktikememjete,shpjegim.<br />
Mësuesjashpjegonnëdërrasëhappashapipunënpërmbledhjenenumrave<br />
dukeplotësuar10nsipasmodelitqëjepetnëlibër.<br />
<br />
8+6 824<br />
10 4<br />
14<br />
86104<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 87<br />
14
Mëshumëdot’ukërkohetplotësimiibarazimittëdytë.<br />
Hapet libri. Komentohet dhe shpjegohet edhe një herë figura. Lexohen dhe<br />
sqarohen kërkesat e ushtrimeve dhe puna që nxënësit duhet të bëjnë<br />
veçanërisht tek ushtrimi D i mësimit 8.3, ku kërkohet mbledhja e disa<br />
mbledhorëvedukeiqarkuarataqëplotësojnë10sipasmodelitqëijepet.<br />
Nxënësitpunojnëtëpavarurnëplotësiminetijdhetëfletëssëpunës.<br />
Mësuesjakontrollonesqaronçdopaqartësiemëpasbënkontrollevlerësim<br />
individual.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
4+5+3+5=17<br />
MësuesjamundtëbëjënjëminitestmenjëushtrimsiaiiushtrimitAnëtekst.<br />
Ose<br />
Kopjojnëushtrimengatekstip.sh.ushtriminBoseC.<br />
Paraqesin me rrathë dhe gjejnë duke plotësuar 10n shumat e paraqitura te<br />
ushtrimiD.<br />
Detyrështëpiemundtëjepenushtrimetefletëssëpunëspërkëtëmësimsipasniveleve:<br />
Niveli1:T’ikopjojësiçjanë.<br />
Niveli2dhe3:Tëparaqesëmerrathëdhetëmbledhëgjatëdukeplotësuar10n<br />
barazimeteushtrimitBnëfletorenepunës.<br />
<br />
<br />
MËSIMI8.4.Mbledhjanërreshtdukeveçuar10n.<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Tëvendosëmbledhorëtoseshumënnëbarazimetgjysmëtëgatshmepër<br />
tëgjeturshumabrenda20sdukeveçuar10nsipasfigurës.<br />
Ose<br />
Të mbledhë shkurt në rresht brenda 20s duke numëruar konkretisht<br />
elementeteparaqituranëfigurë.<br />
Të përdorë figurën për të mbledhur në rresht duke veçuar 10n sipas<br />
modelitqëijepet.<br />
Tëshpjegojëmegojëradhënekryerjessëveprimevegjatëmbledhjesnë<br />
rreshtbrenda20s(dukeveçuar10n).<br />
88<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Konceptetkryesore:numër,element,shufra,zbërthim,veçimi10s.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Ushtrimemegojëpërmbledhjetëtipit:10+4=….Ose<br />
Ushtrimepërzbërthiminenumravederinë19sishumëdymbledhorësh.P.sh.:<br />
poshtëshkruhetbarazimi:<br />
10<br />
12<br />
2 12=10+2<br />
Nxënës të ndryshëm e bëjnë plotësimin në dërrasë duke shpjeguar përmes<br />
vizatimittërrathëve.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:veprimtaripraktikememjete,shpjegim.<br />
Mësuesjashpjegonnëdërrasëhappashapipunënpërmbledhjenenumrave<br />
dukeveçuar10nsipasmodelitqëjepetnëlibër.<br />
<br />
13+4 10 3 4<br />
<br />
10 7<br />
17<br />
Mëshumëdot’ukërkohetplotësimiibarazimittëdytë.<br />
Hapet libri. Komentohet dhe shpjegohet edhe një herë figura. Lexohen dhe<br />
sqarohenkërkesateushtrimevedhepunaqënxënësitduhettëbëjnë.Nxënësit<br />
punojnëtëpavarurnëplotësiminetijdhetëfletëssëpunës.<br />
Mësuesjakontrollonesqaronçdopaqartësiemëpasbënkontrollevlerësim<br />
individual.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
<br />
Mësuesjamundtëbëjënjëminitestmenjëushtrimsiaiiushtrimit1nëtekst.<br />
Ose<br />
Kopjojnëushtrimengatekstip.sh.ushtrimin2ose3.<br />
<br />
Paraqesin me rrathë dhe gjejnë duke plotësuar 10n shumat e<br />
paraqiturateushtrimi3.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 89
Detyrështëpiemundtëjepenushtrimetefletëssëpunëspërkëtëmësimsipas<br />
niveleve.<br />
Niveli1:T’ikopjojësiçjanë.<br />
Niveli2dhe3:Tëparaqesëmerrathëdhetëmbledhëgjatëdukeplotësuar10n<br />
barazimeteushtrimit3nëfletorenepunës.<br />
<br />
<br />
MËSIMET8.5,8.6.Mbledhjanështyllëdukeplotësuar10n.<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
90<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Tëvendosëmbledhorëtoseshumënnështyllatgjysmëtëgatshmepërtë<br />
gjeturnështyllëshumabrenda20sdukeplotësuar10nsipasfigurës.<br />
Ose<br />
Tëmbledhëshkurtnështyllëbrenda20sdukenumëruarkonkretisht<br />
elementeteparaqituranëfigurë.<br />
Tëpërdorëfigurënpërtëmbledhurnështyllëdukeplotësuar10nsipas<br />
modelitqëijepet.<br />
Tëshpjegojëmegojëradhënekryerjessëveprimevegjatëmbledhjesnë<br />
shtyllëbrenda20s(dukeplotësuar10n).<br />
Konceptetkryesore:numër,element,shufra,zbërthim,plotësimi10s.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1 EVOKIMI<br />
Ushtrimemegojëpërmbledhjetebarabartame10tëtipit:6+=10Ose<br />
Ushtrimepërzbërthiminenumravederinë9sishumëdymbledhorësh.P.sh.:<br />
8<br />
4<br />
4<br />
<br />
poshtëshkruhetbarazimi:<br />
8=4+4<br />
Nxënës të ndryshëm e bëjnë plotësimin në tabelë duke shpjeguar përmes<br />
vizatimittërrathëveosepërmesveprimitmegishta.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:veprimtaripraktikememjete,shpjegim.<br />
Mësuesjashpjegonnëdërrasëhappashapipunënpërmbledhjenenumrave<br />
dukeplotësuar10nsipasmodelitqëjepetnëlibër.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
6<br />
7<br />
13<br />
4 10<br />
3<br />
3<br />
13<br />
Mundt’ukërkohetplotësimiitëdyjashtyllave.<br />
Hapet libri. Komentohet dhe shpjegohet edhe një herë figura. Lexohen dhe<br />
sqarohen kërkesat e ushtrimeve dhe puna që nxënësit duhet të bëjnë<br />
veçanërisht tek ushtrimi 3 i mësimit 8.6, ku kërkohet mbledhja e disa<br />
mbledhorëvedukeiqarkuarataqëplotësojnë10sipasmodelitqëijepet.<br />
4<br />
5<br />
3<br />
5<br />
17<br />
<br />
Nxënësitpunojnëtëpavarurnëplotësiminetijdhetëfletëssëpunës.<br />
Mësuesjakontrollonesqaronçdopaqartësiemëpasbënkontrollevlerësim<br />
individual.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
Mësuesjamundtëbëjënjëminitestmenjëushtrimsiaiiushtrimit1nëtekst.<br />
Ose<br />
Kopjojnëushtrimengatekstip.sh.ushtrimin2ose3.<br />
Paraqesinmerrathëdhegjejnëdukeplotësuar10nshumateparaqiturateushtrimi4.<br />
Detyrështëpiemundtëjepenushtrimetefletëssëpunësqët’ikopjojnësiçjanë.<br />
<br />
<br />
MËSIMI8.7.Mbledhjanështyllë<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
<br />
Tëvendosëmbledhorëtoseshumënnështyllatgjysmëtëgatshmepërtë<br />
gjetur shuma brenda 20s duke zbërthyer njërën kufizë si shumë<br />
dymbledhorëshsipasfigurës.<br />
Ose<br />
Të mbledhë shkurt në shtyllë brenda 20s duke numëruar konkretisht<br />
elementeteparaqituranëfigurë.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 91
92<br />
<br />
<br />
Të përdorë figurën për të mbledhur duke zbërthyer njërën kufizë si<br />
shumëdymbledhorëshsipasmodelitqëijepet.<br />
Të shpjegojë me gojë radhën e kryerjes së veprimeve gjatë mbledhjes<br />
brenda20sdukezbërthyernjërënkufizësishumëdymbledhorësh.<br />
Konceptetkryesore:zbritje,veprim,mbetje,zbërthim,kufizë,mbledhor,shumë.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1 EVOKIMI<br />
Ushtrimepërzbërthiminenumravederinë19sishumëdymbledhorëshp.sh.:<br />
12<br />
10<br />
2<br />
poshtëshkruhetbarazimi:<br />
12=10+2<br />
<br />
Nxënës të ndryshëm e bëjnë plotësimin në tabelë duke shpjeguar përmes<br />
vizatimittërrathëve.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:veprimtaripraktikememjete,shpjegim.<br />
Mësuesjashpjegonnëdërrasëhappashapipunënpërmbledhjenenumrave<br />
dukezbërthyernjërënkufizësishumëdymbledhorëshsipasmodelitqëjepet<br />
nëlibër.<br />
Hapet libri. Komentohet dhe shpjegohet edhe një herë figura. Lexohen dhe<br />
sqarohenkërkesateushtrimevedhepunaqënxënësitduhettëbëjnë.Nxënësit<br />
punojnëtëpavarurnëplotësiminetijdhetëfletëssëpunës.<br />
Mësuesjakontrollonesqaronçdopaqartësiemëpasbënkontrollevlerësim<br />
individual.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
15 10 5<br />
3<br />
3<br />
10 8 = 18<br />
Mësuesjamundtëbëjënjëminitestmenjëushtrimsiaiiushtrimit1nëtekst.<br />
Ose<br />
Kopjojnëushtrimengatekstip.sh.ushtrimin1.<br />
Ose<br />
Paraqesinmezbërthimsitekushtrimi1shumateparaqituratekushtrimi2nëtekst.<br />
Detyrështëpiemundtëjepenushtrimetefletëssëpunëspërkëtëmësimsipas<br />
niveleve:<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Niveli1:T’ikopjojësiçjanë.<br />
Niveli2dhe3:ParaqesinmezbërthimsitekushtrimiAshumateparaqitura<br />
tekushtrimiBnëtekst.<br />
<br />
<br />
MËSIMET 8. 8, 8. 9. Veprime me operatorin e mbledhjes<br />
brenda20s.<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëvendosëshumatbrenda20sqëlidhenmenumrapërmesoperatorit<br />
shigjetorsipasnjërregullitëcaktuar.<br />
Tëpërdorëoperatorinshigjetorpërtëlidhurnumratmeshumatbrenda<br />
20ssipasnjërregullitëcaktuar.<br />
Tëkthejënëbarazim(membledhjepërshumaendryshesabrenda20s)<br />
çiftimetenumravenëtabelaosediagrame.<br />
Konceptetkryesore:numër,element,bashkësi,dallo,qarko.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
1Ushtrimemegojëpërnumërimin020(0,1,2,3,4,5…dheanasjelltas).<br />
Shkrimiinumravenëfletore.Nxënëstëndryshëmebëjnëkëtëgjënëtabelë.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:veprimtaripraktikememjete,shpjegim.<br />
Mësuesjavizatonnëtokëboshtinnumerikdheukërkonnxënësveqëtëshkelin<br />
meradhëmbitëgjithënumrat.<br />
Gjatëecjesatatregojnëmegojë:<br />
0+1=1,1+1=2,2+1=3……etj.derinë9+1=10<br />
Kjoecuripërsëritetmedisanxënëspërtëkaluarnëdrejtiminzbritësd.m.th.:<br />
20–1=19,19–1=18……etj<br />
Ukujtohetpërmesshpjegimitseçfarëbënte“makinaenumrave”d.m.th.<br />
12+315…..etj.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 93
Hapet libri. Sqarohen kërkesat e ushtrimeve me operatorë, tabela dhe<br />
diagramet.Gjithashtuushpjegohetsesiparaqitenmebarazimeveprimetqënë<br />
tekstjepenmetabelëosemediagram.<br />
Nxënësitpunojnëtëpavarurnëplotësiminetij.<br />
Mësuesjakontrollonesqaronçdopaqartësi.Kontrollevlerësimindividual.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
Nxënësitkopjojnëdiagrameteushtrimit3nëtekst.<br />
Ose<br />
Shkruajnëedhebarazimetqëdalinprejtyre.<br />
Detyrështëpiemundtëjepenushtrimetefletëssëpunëspërkëto mësime<br />
dukeipërshtatursipasnivelit.<br />
Niveli1:T’ikopjojësiçjanëdiagrametoseboshtetnumerike.<br />
Niveli2dhe3:Paraqesinmebarazimeveprimetqëjepenmetabelëosemediagram.<br />
<br />
<br />
<br />
Punëepavarur(pasmësimit8.9)<br />
Mbledhjememënyratëndryshmebrenda20s<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
<br />
<br />
Të vendosë shumën në mbledhjet që i jepen pas numërimit konkret të<br />
elementevenëbashkësitëeparaqituramerrathë.<br />
Tëpërdorëmënyratëndryshme(meplotësimosemeveçimtë10s)për<br />
tëgjeturnërreshtdhenështyllëmeosepazbërthimtëmbledhorëve<br />
shumabrenda20ssipasmodelitqëijepet.<br />
Tëmbledhëpagabimepërmendshbrenda20s.<br />
Ose<br />
Të shpjegojë radhën e veprimeve gjatë mbledhjes në mënyra të<br />
ndryshme(meplotësimosemeveçimtë10s)nërreshtdhenështyllë<br />
meosepazbërthimtëmbledhorëvepërtëgjeturshumabrenda20s.<br />
Konceptetkryesore:mbledhjemeplotësimtë5s,meveçimtë5s.<br />
<br />
<br />
94<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Zhvillimiimësimit<br />
1 EVOKIMI<br />
Ushtrimemegojëpërmbledhjederinë10.<br />
8+2=,7+3=….etj.<br />
Përsëritet23herëkjoveprimtari.Nëçdorastnxënësitplotësojnëbarazimin<br />
përkatësnëtabelëdukeeshoqëruarmeveprimemegishtaosememjete.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT<br />
Hapet fleta e punës. Lexohen dhe sqarohen kërkesat e saj një nga një,<br />
veçanërisht ato të ushtrimit 3 me operatorëduke u kujtuar nxënësve se si<br />
paraqitenmebarazim.Nxënësitpunojnëtëpavarur.<br />
Ajokontrollon,sqaronnxënësitpërçdopaqartësi.<br />
Përnxënësitenivelittëlartë,tëcilëtmbarojnëmëshpejt,mësuesjaparaqetnë<br />
dërrasënjëproblemëmefigura:<br />
Erakishte9flutura.Mirikishte8fluturamëshumëseEra.Safluturakishte<br />
Miri?<br />
Ajokërkonqënxënësittakopjojnësiçështënëfletoredheposhtëtëshkruajnë<br />
barazimin.<br />
Kontrolldhevlerësimindividualisaj.<br />
3REFLEKTIMI:lojë”Kushegjen?”oseshkrim.<br />
Ushtrimemegojëpërfaktetkryesoretëmbledhjesbrenda20spërmendsh.<br />
Mësuesjakëmbëngulnëaktiviziminetëgjithëklasës.<br />
Ose<br />
Nxënësitpunojnënëfletoreneklasësbashkësime“mëshumë”elementese<br />
bashkësiaeparëdheshkruajnëposhtëbarazimin.<br />
Ose<br />
Mundtëparaqesinmebashkësidhetëplotësojnëbarazimet:<br />
14+6=17+2=13+6=……etj.<br />
Atokorrigjohendhevlerësohenindividualisht.<br />
Detyrështëpiemundtëjepenpërtëkopjuarushtrimetngafletaepunës.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 95
MËSIMI8.10dhepunëepavarur1(pasmësimit8.10)<br />
Problemamembledhjebrenda20smenjëveprim<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëvendosënëbashkësiaqrrathëmëshumësipasrregullitqëijepet.<br />
Tëlidhëfjalëtkyçe:“mëshumë”dhe“gjithsej”mevepriminqëduhettë<br />
përdorë për të zgjidhur situata të thjeshta problemore me një veprim<br />
mbledhjejebrenda20s.<br />
Të shpjegojë veprimet për zgjidhjen e situatave të thjeshta problemore<br />
menjëveprimmbledhjejebrenda20s,kudallohetqartëfjalakyçe“më<br />
shumë”ose“gjithsej”.<br />
Konceptet kryesore: problem, fjala çelës, “më shumë”, “gjithsej”, veprim,<br />
zgjidhje,përgjigje.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI:problemiri<br />
1Ushtrimemebashkësi,kunxënësitvizatojnërrathëaqsatregonetiketa:<br />
9<br />
Sarrathëubënëgjithsejnëbashkësinëedytë?Mësuesjatheksongjithmonë<br />
fjalët:“mëshumë”,“gjithsej”nëtëfolurdhenëtëshkruarmenjëngjyrëtjetër<br />
dheduketheksuarsecilinveprimduhettëbëjnëatapërçdorast:<br />
“mëshumë”,“gjithsej”mbledhja(+).<br />
Poshtëbashkësisëajoshkruanbaraziminpërkatës:9+4=13.<br />
Përsëritet23herëkjoveprimtari.Nëçdorastnxënësitplotësojnëbashkësinë<br />
dhe barazimin përkatës në tabelë duke e shoqëruarme fjalët e tyre ose me<br />
veprimemegishta.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:<br />
1 Mësuesja zgjidh duke e shpjeguar hap pas hapi problemën e parë ose një<br />
problemëtëngjashmemetë.<br />
96<br />
4 më shumë<br />
9 + 4 = 13<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Lexohetdhesqarohetpunaqënxënësitduhettëbëjnë.<br />
Nxënësitpunojnëtëpavarurnëlibër.<br />
Më pas zgjidhen problemat nga nxënës të ndryshëm ose nga mësuesja në<br />
dërrasëdukeeshoqëruaredhemeveprimememjete.<br />
Punë e pavarur për plotësimin e fletës së punës. Kontroll dhe vlerësim<br />
individualisaj.<br />
3REFLEKTIMI:punëepavarur.<br />
Nxënësitpunojnënëfletoreneklasësbashkësime“mëshumë”elementese<br />
bashkësiaeparëdheshkruajnëposhtëbarazimin.<br />
Osemundtëparaqesinmebashkësidhetëplotësojnëbarazimet:<br />
14+6=17+2=13+6=……etj.<br />
Atokorrigjohendhevlerësohenindividualisht.<br />
Detyrështëpiemundtëjepenpërtëkopjuarushtrimetosenjëproblemëetekstit.<br />
<br />
<br />
Punëepavarur2(pasmësimit8.10).Mbledhjebrenda20s.<br />
Përrealiziminekësajoremundtëmbështeteniteplaniipunëssëpavarur(pas<br />
mësimit8.9).Mbledhjememënyratëndryshmebrenda20s<br />
<br />
Orëelirë1/3Përsëritje(pasmësimit8.10)<br />
Materialin do ta gjeni në fletën e punës me shënimin: Përsëritje nëse<br />
planifikoniorëtëlirë1/3.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 97
Kapitulli9<br />
Nëkëtëkapitulljanëpërfshirënënlinjatealgjebrësdheveprimevemenumrin.<br />
Nëfundtëtijmundtëplanifikohetnjëorëpërsëritjeje.<br />
Kykapitullsynonqënxënësinëfundtëtij:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Tëpërdorëmjetejostandarde(gishti,pëllëmba,hapi…etj.)përtëmatur<br />
gjatësinëeobjektevetëndryshme.<br />
Të përdorë centimetrin si njësi dhe vizoren si mjetet standarde për të<br />
maturgjatësinëeobjektevetëndryshme(derinë20cm).<br />
Tëçiftojësende,figura,numrabrenda20ssipasnjërregulli.<br />
Tëplotësojëçiftimenëtabelaosemediagramepërndryshesabrenda20s.<br />
Tëpërdorëoperatorinshigjetorpërtëlidhurndryshesabrenda20<br />
ssipasnjërregullitëcaktuar.<br />
Tëzbresëmemenddynumrapërndryshesabrenda20s.<br />
Tëzbatojëmënyratëndryshmepërtëgjeturndryshesabrenda20s.<br />
Tëpërdorëdhetëshpjegojëradhëneveprimevenërreshtdhenështyllë<br />
përtëgjeturndryshesabrenda20s.<br />
Të zbresë me mend një numër njëshifror nga një numër dyshifror<br />
brenda20s.<br />
Tëpërdorëkuptiminezbritjes(nëbashkësinëpërkatësetënumravepër<br />
tëzgjidhursituatatëthjeshtaproblemoretëjetëssëpërditshme).<br />
<br />
Niveliiulët Niveliimesëm Niveliilartë<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Tëemërtojëmënyratë<br />
ndryshmematjejememjete<br />
jostandardeqëpërdoren<br />
përmatjenegjatësive.<br />
Ose<br />
Tëlistojëtrimënyratë<br />
ndryshmematjejemenjësi<br />
jostandardeqëpërdoren<br />
përmatjenegjatësive.<br />
Tëemërtojëmjetindhe<br />
njësinëstandardeqë<br />
përdoretpërmatjene<br />
gjatësive.<br />
Tëvendosëndryshesën<br />
nëbarazimetqëijepenpas<br />
Tëpërdorëmjetetë<br />
ndryshmematjejemenjësi<br />
jostandardepërtëmatur<br />
gjatësinëeobjektevetë<br />
ndryshmesipasmodelit<br />
dheudhëzimeve.<br />
Tëpërdorëvizorensimjet<br />
dhecmsinjësistandarde<br />
përtëmaturgjatësinëe<br />
objektevetëndryshme<br />
sipasmodelitdhe<br />
udhëzimeve.<br />
Tëpërdorëzbërthimine<br />
zbritësitpërtërealizuar<br />
zbritjenpjesë–pjesënë<br />
Tëshpjegojëmegojëradhën<br />
ekryerjessëveprimeve<br />
gjatëmatjessëgjatësivetë<br />
objektevememënyratë<br />
ndryshmeenjësi<br />
jostandarde.<br />
Tëshpjegojëmegojëradhën<br />
ekryerjessëveprimeve<br />
gjatëmatjessëgjatësivetë<br />
objektevedukepërdorur<br />
vizorensimjetdhecmsi<br />
njësistandarde.<br />
Tëzbresëpjesëpjesënë<br />
rreshtdhenështyllëpa<br />
gabimebrenda20s.<br />
98<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
numërimitkonkrettë<br />
elementevenëbashkësitëe<br />
paraqituramerrathë.<br />
Tëpërsërisë5numra<br />
rreshtorësipasradhësqëi<br />
dëgjon.<br />
Tëpërsërisë5numraçift<br />
dhe5numrateksipas<br />
radhësqëidëgjon.<br />
Ose<br />
Tëvendosënëbashkësi5<br />
numraçiftdhe5numratek<br />
(derinë10)metëkopjuar.<br />
Tëvendosëshumatose<br />
ndryshesatbrenda20sqë<br />
lidhenmenumrapërmes<br />
operatoritshigjetorsipas<br />
njërregullitëcaktuar.<br />
rreshtdhenështyllësipas<br />
modelitdheudhëzimeveqë<br />
ijepenpërtëgjetur<br />
ndryshesatbrenda20s.<br />
Tëpërdorënumratrreshtorë<br />
përtëtreguarvendndodhjen<br />
etijosetënjëobjekti.<br />
Tëdallojënumratçiftnga<br />
numratteknënjëgrupose<br />
vargnumrashqëijepen.<br />
Tëpërdorëoperatorin<br />
shigjetorpërtëlidhur<br />
numratmeshumatose<br />
ndryshesatbrenda20s<br />
sipasnjërregullitëcaktuar.<br />
Tëparaqesënjëobjektnë<br />
rreshtsipaskërkesës(me<br />
numërrreshtor)qëijepet.<br />
Tërendisëpërmendshtë<br />
gjithënumratçiftetekderi<br />
në10.<br />
Tëkthejënëbarazimme<br />
mbledhjepërshumae<br />
zbritjepërndryshesa<br />
brenda20sçiftimete<br />
numravenëtabelaose<br />
diagrame.<br />
MËSIMI9.1.<br />
Matmepëllëmbë,melapse…<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Të emërtojë mënyra të ndryshme matjeje jostandarde që përdoren për<br />
matjenegjatësive.<br />
Ose<br />
Të listojë tri mënyra të ndryshme matjeje me njësi jostandarde që<br />
përdorenpërmatjenegjatësive.<br />
Tëpërdorëmjetetëndryshmematjejemenjësijostandardepërtëmatur<br />
gjatësinëeobjektevetëndryshmesipasmodelitdheudhëzimeve.<br />
Të shpjegojë me gojë radhën e kryerjes së veprimeve gjatë matjes së<br />
gjatësivetëobjektevememënyratëndryshmeenjësijostandarde.<br />
Konceptetkryesore:matje,mjete,gjatësi.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1 EVOKIMI<br />
Çfarëkuptonijumefjalënmatje?Çfarëpërdorimpërtëmatur?<br />
Nxitennxënësitqëtëjenësamëaktivë.<br />
<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 99
2 REALIZIMIIKUPTIMIT:<br />
Mësuesja shpjegon hap pas hapi punën për matjen e gjatësive me mënyra të<br />
ndryshmeduke i demonstruar konkretisht ato. Klasa ushtrohet në zbatimin<br />
konkretsipasudhëzimevedhedemonstrimittëmësueses.Pasiikashpjeguar<br />
dheikademonstruarnjënganjëmënyratendryshmetëmatjesdhenxënësiti<br />
kanëzbatuar,hapetlibri.<br />
Lexohendhesqarohennjënganjëtëgjithakërkesat.Nxënësitplotësojnëtëpavarur.<br />
Mësuesjakontrollonesqaronçdopaqartësiemëpasbënkontrollevlerësim<br />
individual.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
Mësuesjaukërkonnxënësveqëtëmasingjatësinëesendevetëkuletës.<br />
Detyrë shtëpie mund të jepet matja e gjatësisë së sendeve të ndryshme në<br />
shtëpi(tryeza,televizori,soba).<br />
<br />
<br />
MËSIMET9.2,9.3.<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Centimetrisinjësimatëse<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëemërtojëmjetindhenjësinëstandardeqëpërdoretpërmatjenegjatësive.<br />
Të përdorë vizoren si mjet dhe cm si njësi standarde për të matur<br />
gjatësinëeobjektevetëndryshmesipasmodelitdheudhëzimeve.<br />
Të shpjegojë me gojë radhën e kryerjes së veprimeve gjatë matjes së<br />
gjatësive të objekteve duke përdorur vizoren si mjet dhe cm si njësi<br />
standarde.<br />
Konceptetkryesore:matje,mjete,gjatësi.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1 EVOKIMI<br />
Çfarëkuptonijumefjalënmatje?Çfarëpërdorimpërtëmatur?<br />
Nxitennxënësitqëtëjenësamëaktivë.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:<br />
Mësuesjashpjegondukeedemonstruarkonkretisht:Ç’ështëvizorja?(Mjetqë<br />
shërbenpërtëmaturgjatësitëesendeve.)Siështëndërtuar?(Kadisandarjetë<br />
100<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
arabartamevizatëshkurtradhemevizapakmëtëgjata.Poshtëçdovijetë<br />
gjatë qëndron një numër. Largësia nga njëri numër te tjetri është e barabartë<br />
me 1 cm). Përse shërben? (Shërben për të matur gjatësinë e sendeve.) Si<br />
përdoret? (Gjithmonë e vendosim vizoren mbi ose pranë sendit që duam të<br />
matimdukefiksuarnumrinzeromefilliminesendit.Mëpasshikojmëseku<br />
përfundon ai. Nuk na mbetet tjetër vetëm të lexojmë në vizore numrin që<br />
tregonfundiisendit.Kynumërtregongjatësinëesenditnëcm.)<br />
Klasa ushtrohet në zbatimin konkret sipas udhëzimeve dhe demonstrimit të<br />
mësueses.Pasiekashpjeguardisaherëdhenxënësitkanëzbatuarudhëzimete<br />
saj,hapetlibri.<br />
Lexohendhesqarohennjënganjëtëgjithakërkesat.Nxënësitplotësojnëtëpavarur.<br />
Mësuesja kontrollon e sqaron çdo paqartësi e më pas bën kontroll e vlerësim<br />
individual.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
Nxënësit u përgjigjen pyetjeve për vizoren, përdorimin e saj dhe radhën e<br />
veprimevepërtëmaturnjësendmevizore.<br />
Detyrështëpiemundtëjepenplotësimiosekopjimiiushtrimevetëfletëssë<br />
punës.<br />
<br />
<br />
MËSIMET9.3,9.4.Zbritjanërreshtpjesëpjesë<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëvendosëndryshesënnëbarazimetqëijepenpasnumërimitkonkret<br />
tëelementevenëbashkësitëeparaqituramerrathë.<br />
Tëpërdorëzbërthiminezbritësitpërtërealizuarzbritjenpjesë–pjesënë<br />
rreshtsipasmodelitdheudhëzimeveqëijepenpërtëgjeturndryshesat<br />
brenda20s.<br />
Tëzbresëpjesëpjesënërreshtpagabimebrenda20s.<br />
Konceptetkryesore:zbritje,mbetje,barazim,minus.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1 EVOKIMI<br />
Ushtrimemegojëpërzbritjenbrenda10s.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 101
10–4=,10–3=,10–2=….etj.Ose<br />
Ushtrimepërzbërthiminenumravederinë9sishumëdymbledhorësh.P.sh.:<br />
8<br />
6<br />
2<br />
poshtëshkruhetbarazimi:<br />
8=6+2<br />
<br />
Përsëritet23herëkjoveprimtari.Nëçdorastnxënësitplotësojnëbarazimin<br />
përkatësnëdërrasëdukeeshoqëruarmeveprimemegishtaosememjete.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:<br />
Mësuesjashpjegonsirealizohetzbritjapjesëpjesëbrenda20s:<br />
12 8 = 10 6<br />
Mefigurëdhebarazim:<br />
10<br />
2 6 = 4<br />
Kjo ecuri përsëritet disa herë. Duhet theksuar që të kenë kujdes kur bëjnë<br />
zbërthimin,pasinëfillimzbresimpërtënambetur10,pasiekemimëtëlehtë<br />
qënga10tëzbresimpjesëntjetër(122=10epastaj10–6=4).<br />
Hapetlibri.Lexohendhesqarohenkërkesatetijnjënganjë.Nxënësitpunojnë<br />
tëpavarur.<br />
Mësuesjakontrollon,sqaronnxënësitpërçdopaqartësi.<br />
Nganxënësitenivelittëlartë,tëcilëtmbarojnëmëshpejt,mësuesjakërkonqë<br />
të punojnë me zbërthim (si te ushtrimi C) barazimet e ushtrimeve të fundit.<br />
Kontrolldhevlerësimindividualityre.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
MinitestmenjëbarazimmefigurësimodeliiushtrimitC.<br />
OseKopjimushtrimeshngalibri.<br />
Detyrështëpiemundtëjepenpërtëkopjuarushtrimetngafletaepunësosetë<br />
paraqesinmebashkësidhetëplotësojnëbarazimetmezbritjepjesë–pjesë.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
102<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
MËSIMET9.5,9.6.<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Zbritjanërreshtpjesëpjesë<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
Tëvendosëndryshesënnëzbritjetnështyllëqëijepenpasnumërimit<br />
konkrettëelementevenëbashkësitëeparaqituramerrathë.<br />
<br />
<br />
Tëpërdorëzbërthiminezbritësitpërtërealizuarzbritjenpjesë–pjesënë<br />
shtyllë sipas modelit dhe udhëzimeve që i jepen për të gjetur<br />
ndryshesatbrenda20s.<br />
Tëzbresëpjesëpjesënështyllëpagabimebrenda20s.<br />
Konceptetkryesore:zbritje,mbetje,barazim,minus.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1 EVOKIMI<br />
Ushtrimemegojëpërzbritjenbrenda10s.<br />
10–4=,10–3=,10–2=….etj.Ose<br />
Ushtrimepërzbërthiminenumravederinë9sishumëdymbledhorësh.P.sh.:<br />
8<br />
6<br />
2<br />
poshtëshkruhetbarazimi:<br />
8=6+2<br />
<br />
Përsëritet 23 herë kjo veprimtari. Në çdo rast nxënësit plotësojnë barazimin<br />
përkatësnëdërrasëdukeeshoqëruarmeveprimemegishtaosememjete.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:<br />
Mësuesjashpjegonsirealizohetzbritjapjesëpjesënështyllëbrenda20:<br />
Mefigurëdhebarazim:<br />
12<br />
2<br />
8 6<br />
4<br />
10 6 = 4<br />
Kjo ecuri përsëritet disa herë, duke theksuar që të kenë kujdes kur bëjnë<br />
zbërthimin,pasi,nëfillim,zbresimpërtënambetur10,pasiekemimëtëlehtë<br />
qënga10tëzbresimpjesëntjetër(122=10epastaj10–6=4).<br />
Hapetlibri.Lexohendhesqarohenkërkesatetijnjënganjë.Nxënësitpunojnë<br />
tëpavarur.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 103
Mësuesjakontrollon,sqaronnxënësitpërçdopaqartësi.<br />
Nganxënësitenivelittëlartë,tëcilëtmbarojnëmëshpejt,mësuesjakërkonqë<br />
të punojnë me zbërthim (si te ushtrimi C) barazimet e ushtrimeve të fundit.<br />
Kontrolldhevlerësimindividualityre.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
MinitestmenjëbarazimmefigurësimodeliiushtrimitC<br />
Ose<br />
Kopjimushtrimeshngalibri.<br />
Detyrështëpiemundtëjepenpërtëkopjuarushtrimetngafletaepunësose<br />
tëparaqesinmebashkësidhetëplotësojnëzbritjetpjesëpjesë.<br />
<br />
<br />
MËSIMI9.7.Veprimemeoperatorinezbritjesbrenda20s.<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
104<br />
<br />
<br />
<br />
Të vendosë ndryshesat brenda 20s që lidhen me numra përmes<br />
operatoritshigjetorsipasnjërregullitëcaktuar.<br />
Të përdorë operatorin shigjetorpër të lidhur numrat me ndryshesat<br />
brenda20ssipasnjërregullitëcaktuar.<br />
Tëkthejënëbarazim(mendryshesatpërzbritjetbrenda20s)çiftimete<br />
numravenëtabelaosediagrame.<br />
Konceptetkryesore:numër,element,bashkësi,dallo,qarko.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
1Ushtrimemegojëpërnumërimin020(0,1,2,3,4,5…dheanasjelltas).<br />
Shkrimiinumravenëfletore.Nxënëstëndryshëmebëjnëkëtëgjënëdërrasë.<br />
2 REALIZIMIIKUPTIMIT:<br />
Mësuesjavizatonnëdërrasëboshtinnumerikdheukërkonnxënësveqëedhe<br />
ata,memajënelapsit,tëndjekinrrugënqëbënajomeshkumësdukekaluar<br />
meradhëmbitëgjithënumrat.<br />
Gjatëpunësatatregojnëmegojë:<br />
0+1=1,1+1=2,2+1=3……etj.derinë19+1=20<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Kjoecuripërsëritetmedisanxënëspërtëkaluarnëkahunzbritësd.m.th.:<br />
20–1=19,19–1=18……etj.<br />
Ukujtohetpërmesshpjegimitseçfarëbënte“makinaenumrave”d.m.th.<br />
12+315…..etj.<br />
Hapet libri. Sqarohen kërkesat e ushtrimeve me operatorë, tabela dhe<br />
diagramet.Gjithashtuushpjegohetsesiparaqitenmebarazimeveprimetqënë<br />
tekstjepenmetabelëosemediagram.<br />
Nxënësitpunojnëtëpavarurnëplotësiminetij.<br />
Mësuesjakontrollonesqaronçdopaqartësi.Kontrollevlerësimindividual.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
NxënësitkopjojnëdiagrameteushtrimitCoseBnëtekst.<br />
Ose<br />
Shkruajnëedhebarazimetqëdalinprejtyre<br />
Detyrë shtëpie mund të jepen ushtrimet e fletës së punëspër këto mësime<br />
dukeipërshtatursipasnivelit.<br />
Niveli1:T’ikopjojësiçjanëdiagrametoseboshtetnumerike.<br />
Niveli 2 dhe 3: Paraqesin me barazime veprimet që jepen me tabelë ose me<br />
diagram.<br />
<br />
<br />
MËSIMI9.9.<br />
Numratrreshtorë<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëpërsërisë5numrarreshtorësipasradhësqëidëgjon.<br />
Tëpërdorënumratrreshtorëpërtëtreguarvendndodhjenetijosetënjë<br />
objekti.<br />
Tëparaqesënjëobjektnërreshtsipaskërkesës(numritrreshtor)qëijepet.<br />
Konceptetkryesore:numër,rresh,numërorrreshtor.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI:<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 105
Çfarëkuptonimefjalën:<br />
RRESHT<br />
Nxitennxënësitqëtëshpjegojnëmefjalëtetyrekëtëfjalëpaukorrigjuar,edhe<br />
nësegabojnë.Mësuesjaishkruantëgjithanëdërrasë(pranëshigjetave).<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:veprimtaripraktike,shpjegim.<br />
Mësuesjaukërkonnxënësveqëtëvendosennërreshtmefytyrëngadërrasa.<br />
Mëpasushpjegonçfarëdotëbëjësecili.<br />
Do të tregoni i sati ose e sata je në radhë. D.m.th.: Je i pari. I dyti. I treti<br />
apo…….?<br />
Mëpasajofillonvetëeparatëtregojëmeradhë.<br />
Përsëritetkjoecuriedhepasinxënësittëkenëbërërrethvetesnjërrotullim180<br />
gradë(d.m.th.:nxënësiifundittëdalëipari).<br />
Mësuesja shkruan në dërrasë numrat rreshtorë deri në 20 dhe u shpjegon<br />
nxënësveemërtimin(numrarreshtorë)etyredheçfarëparaqesinata.Lexohen<br />
atadisaherëngaegjithëklasaosenganxënëstëveçantë.<br />
Hapetlibri.Lexohendhesqarohenkërkesateushtrimeve.Nxënësitpunojnëtë<br />
pavarurnëplotësiminetij.<br />
Mësuesjakontrollonesqaronçdopaqartësi.Kontrollevlerësimindividual.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
Nxënësitplotësojnëushtrimetefletëssëpunës.<br />
Dhe<br />
Shkruajnënëfletorenumratrreshtorë.<br />
Detyrështëpiemundtëjepen:<br />
Niveli1:tëshkruajnënëfletorenumratrreshtorë.<br />
Ose<br />
Niveli23:tëngjyrosinsendeteparaqituranëradhësipaskërkesës<br />
P.sh.:Vizato10lule.Ngjyroslulenetretë…….etj<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
106<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
MËSIMI9.10. Numratçiftdhenumrattek<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
Tëpërsërisë5numraçiftdhe5numrateksipasradhësqëidëgjon.<br />
Ose<br />
Tëvendosënëbashkësi5numraçiftdhe5numratekmetëkopjuar(derinë10).<br />
Tëdallojënumratçiftnganumratteknënjëgruposevargnumrashqëijepen.<br />
Tërendisëpërmendshtëgjithënumratçiftetekderinë10.<br />
Konceptetkryesore:numër,element,bashkësi,dallo,lidh,numratek,numraçift.<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Çfarëkuptonimefjalët:<br />
Çift<br />
Tek<br />
Nxitennxënësitqët’ishpjegojnëmefjalëtetyrekëtofjalëpaukorrigjuar,edhe<br />
nësegabojnë.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:veprimtaripraktike,shpjegim.<br />
Mësuesjaukërkonnxënësveqëtëvendosinmajënelapsittesecilinumërduke<br />
ethënëatë.<br />
Nëfillimnxënësitimarrinmeradhëtëgjithënumrat.<br />
Mëpasata:<br />
a) nisennganumri0dukeishtuar2secilësshifërqëvjen<br />
P.sh.:0+2=4,4+2=6,6+2=8,8+2=10numraçift<br />
b)nisennganumri1dukeishtuar2secilësshifërqëvjen.<br />
P.sh.:1+2=3,3+2=5,5+2=7,7+2=9numratek<br />
Përsëritetkjoecuridisaherë.<br />
Hapetlibri.Lexohendhesqarohenkërkesateushtrimeve.Nxënësitpunojnëtë<br />
pavarurnëplotësiminetij.<br />
Mësuesjakontrollonesqaronçdopaqartësi.Kontrollevlerësimindividual.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 107
3REFLEKTIMI:<br />
Nxënësitplotësojnëushtrimetefletëssëpunës.<br />
Dhe<br />
Shkruajnënëfletoresipasradhësnumratçiftdhenumrattek.<br />
Detyrështëpiemundtëjepettëkopjojnënëfletoreushtrimetefletëssëpunës.<br />
MËSIMI9.11dhepunëepavarur(pasmësimit9.11).<br />
Veprimemeoperatorinembledhjesdhetëzbritjesbrenda20s<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
108<br />
<br />
<br />
<br />
Të vendosë shumat ose ndryshesat brenda 20s që lidhenme numra<br />
përmesoperatoritshigjetorsipasnjërregullitëcaktuar.<br />
Të përdorë operatorin shigjetorpër të lidhur numrat me shumat ose<br />
ndryshesatbrenda20ssipasnjërregullitëcaktuar.<br />
Tëkthejënëbarazim(membledhjepërshumaezbritjepërndryshesa<br />
brenda20s)çiftimetenumravenëtabelaosediagrame.<br />
Konceptetkryesore:numër,element,bashkësi,dallo,qarko.<br />
Zhvillimiimësimit<br />
Për ecurinë e mëtejshme të kësaj teme mund të mbështetesh tek temat e<br />
zhvilluaramëparë:<br />
<br />
MËSIMI9.7egjenitekMËSIMET8.8dhe8.9.<br />
Veprime me operatorin e mbledhjes brenda 20s.Veprime me operatorin e<br />
zbritjesbrenda20s.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
NxënësitkopjojnëdiagrametosetabelateushtrimitBoseCnëtekst.<br />
Ose<br />
Shkruajnëedhebarazimetqëdalinprejtyre.<br />
Detyrë shtëpie mund të jepen ushtrimet e fletës së punëspër këto mësime<br />
dukeipërshtatursipasnivelit.<br />
Niveli1:T’ikopjojësiçjanëdiagrametosetabelat.<br />
Niveli2dhe3:Paraqesinmebarazimeveprimetqëjepenmetabelëosemediagram.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Kapitulli10<br />
Nëkapitullinedhjetëështëpërfshirëlinjaenumritmenënlinjatpërkatësetë<br />
kuptimittënumritdheveprimitmenumrin.Kykapitullsynonqënxënësitnë<br />
fundtëtij:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Tëpërdorinnumrinnatyrorpërtëshprehursasiderinë100.<br />
Tëlexojnë,tëshkruajnëdhetënumërojnënumranatyrorëderinë100,<br />
dukekuptuarlidhjenndërmjetvendittëçdoshifremevlerënesaj.<br />
Tëpërdorinkuptiminenumritnatyrorpërtëkrahasuarnumratnatyrorë<br />
derinë20dhenumratmedhjetëshetëplota20100.<br />
Tëradhitinnumratsipasrritjesosezvogëlimittëtyre.<br />
Tëmbledhinderinë100.<br />
Tëmbledhinmeshkrimderinë100medhjetëshetëplota.<br />
Tëpërdorinkuptiminembledhjesdhetëzbritjespërnumratderinë100,<br />
nësituataproblemoretëjetëssëpërditshme.<br />
Tëzbatojnëmënyratëndryshmenjehsimi(memenddhemeshkrim).<br />
Nëfundtëkëtijkapitullinxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
Niveliiulët Niveliimesëm Niveliilartë<br />
Tëriprodhojëfaktete<br />
mbledhjesbrenda100me<br />
dhjetëshetëplota.<br />
Tërishkruajëfaktete<br />
mbledhjesetëzbritjes<br />
brenda100medhjetëshe<br />
tëplota.<br />
Tëjapëshembujtëtjerë<br />
përfaktetembledhjesetë<br />
zbritjesbrenda100me<br />
dhjetëshetëplotadukeu<br />
nisurngakrahasiminë<br />
dhjetësheneparë.<br />
Tënjehsojëfaktete<br />
mbledhjes,zbritjese<br />
krahasimittënumrave<br />
brenda100medhjetëshetë<br />
plota.<br />
Tëlidhëshumatpërkatëse<br />
membledhorëtedhënë.<br />
Tëvërënëdukje<br />
krahasiminenumrave<br />
brenda100dukeunisur<br />
ngadhjetëshjaeparë.<br />
Tëorganizojëradhitjene<br />
numravenëvargjerritëse<br />
apozvogëluese.<br />
Tëorganizojëradhitjene<br />
numravederinë100me<br />
dhjetëshetëplotanë<br />
boshtinnumerik.<br />
Tëpropozojëzgjidhjetë<br />
situatavekonkretengajeta<br />
epërditshme,nëlidhjeme<br />
faktetembledhjes,zbritjes<br />
dhekrahasimittënumrave<br />
brenda100.<br />
<br />
<br />
MËSIMI10.1<br />
Numratbrenda100(medhjetëshetëplota)<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
Tëemërtojënumratderinë100medhjetëshetëplota.<br />
Tëklasifikojëpërbërësitenumravedyshifrorënërendetpërkatësenjëshe<br />
(kube),dhjetëshe(shufra),qindëshe(pllaka).<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 109
110<br />
Tëdallojërendetnënumratdyshifrorë.<br />
Konceptet kryesore: kube (njëshe), shufra (dhjetëshe), pllaka (qindëshe),<br />
rende,numranjëshifrorë,numradyshifrorë.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Mësuesjazhvillonkëtëveprimtari:<br />
Parasetëkalohetnëpunënmelibrin,egjithëveprimtariaezhvilluarkalidhje<br />
meparaqitjenekubeve,shufravedherendeveqëpërfaqësojnëatatenumrat<br />
medyshifra.Mësuesjashkruannëtabelënumranjëedyshifrorëdhekërkon<br />
që vetë nxënësit të dallojnë dy llojet e bashkësive të formuara dhe cilësinë e<br />
tyre të përbashkët. Termat njëshifrorë dhe dyshifrorë duhen shoqëruar me<br />
kubetdheshufrat.Kryhendisaparaqitjetënumravetëndryshëm,qënxënësit<br />
tëdallojnëfigurativishtndryshiminetyre.Bashkohen10kubeparasetëjepet<br />
koncepti i shufrës; gjithashtu bashkohen 10 shufra, që të jepet kuptimi i<br />
pllakës. Kjo veprimtari duhet zhvilluar me kujdes, që nxënësit të kuptojnë<br />
paraqitjen e ushtrimeve të librit të tipit: 1 shufër=10 kube apo 1 pllakë=10<br />
shufrapërtëarriturtebarazimi1pllakë=100kube.<br />
2REALIZIMIiKUPTIMIT<br />
Hapet teksti. Në fillim është dhënë paraqitja e disa numrave dyshifrorë të<br />
“përkthyer”nëkube.Ngulmohetnëshkriminesaktëtënumrit100,qëtëmos<br />
ngatërrohetme10.<br />
UshtrimiAsynontëaftësojënxënësitqë,dukeunisurngaenjohura,tëkalojnë<br />
tek e panjohura. Bëhet lidhja me numrat e dhjetëshes së parë për të orientuar<br />
nxënësittengjashmëritëdhendryshimetmidistyre.Shifraedhjetëshevevazhdon<br />
tëshënohetmengjyrëtëkuqepërtëlehtësuardalliminerendevetenumrat.<br />
UshtrimiBjepparaqitjenekubit,shufrësepllakësdhelidhjenetyremerendet<br />
enumrave.KështulehtësohettëpunuariteushtrimeveCdheDpërtëdalluar<br />
rendinedhjetëshevedhepërtëradhiturshifratnganumrimëivogëltemëi<br />
madhi.(Kyushtrimdotëndihmojëmësuesensinjëllojmatjejediagnostikepër<br />
tëndihmuarnxënësitqëakomakanëvështirësinëdalliminenumravemëtë<br />
vegjëlapomëtëmëdhenj).<br />
3REFLEKTIMI<br />
Nëkëtëfazëbëhetkontrolliidijevetëmarragjatëorëssëmësimit.<br />
Mund të punohen vargje numrash apo shkrimi i numërorëve, që mësuesja<br />
mundtëjapëtëparaqiturmeshufraapomekube.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Detyrështëpie:<br />
<br />
<br />
Punohetfletaepunësemësimitose,sidetyrëplotësuesepërnxënësite<br />
nivelit të parë, mësuesja mund të kërkojë që vetë nxënësit të krijojnë<br />
vargjenumrashdhetëargumentojnësemeçfarëllojeshikanëkrijuar.<br />
MËSIMI10.2<br />
Shkrimiinumravebrenda100<br />
(medhjetëshetëplota)<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëshkruajënumratderinë100medhjetëshetëplota.<br />
Tëklasifikojëpërbërësitenumravedyshifrorënërendetpërkatësenjëshe<br />
(kube),dhjetëshe(shufra),qindëshe(pllaka).<br />
Të shkruajë numrat dyshifrorë me fjalë duke dalluar numrat e tipit<br />
trembëdhjetëngatridhjetë.<br />
Konceptet kryesore: kube (njëshe), shufra (dhjetëshe), pllaka (qindëshe),<br />
rende,numranjëshifrorë,numradyshifrorë.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Mësuesjazhvillonkëtëveprimtari:<br />
Mësuesjashkruannëtabelënumratëndryshëm:5,17,30,4,60,19,20etj.dhe<br />
kërkonqënxënësitt’ilexojnë.Dukeqenëkrijuese,duhenshfrytëzuargabimet<br />
enxënësvenëleximpërtëndërtuarnjëbashkëpunimmidisnxënësvepërnjë<br />
leximtësaktë(jokonkurrencë,porbashkëveprimtënxënësve).<br />
Paraqitjaenumravemundtëbëhetedhenëformatëtjera,p.sh.:tëjepetnumri<br />
dhetëshënohenshufratapokubetqëepërbëjnë:6shufra=60ose60kube=60.<br />
sidheparaqitjetetjeratëtijpsh;17=1shufër+7kubeetj.Njërëndësitëmadhe<br />
merrshkrimiinumërorëvemefjalë,pasiparaqesinvështirësinëshkrim(disa<br />
herë edhe në shqiptim) numrat me shqiptim afërsisht të njëjtë, p.sh.: 13<br />
trembëdhjetëdhe30tridhjetë.<br />
2REALIZIMIiKUPTIMIT<br />
Hapetteksti. E njëjta procedurë si në fazën e parë e mësimit zhvillohet në<br />
punënmelibrin.Mësuesjaduhettëjetëevëmendshme,qëtëgjithënxënësittë<br />
kenëtëqartëparaqitjenenumërorëvemeshufraapokube.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 111
Ushtrimet B dhe D synojnë shkrimin e saktë të numërorëve, por ushtrimi D<br />
ështëinjënivelimëtëlartë,pasipërfshinshkriminenumërorëveqëkanëgati<br />
gati tingëllim të njëjtë në shqiptim. Ushtrimi D ka të shënuar me të kuqe<br />
shifrënedhjetëshevedhemësuesjaduhettëorientojënxënësitqë,nëshkrimin<br />
me fjalë të numërorëve, të nisen nga numri që tregon dhjetëshet. Duhet<br />
theksuarqëtenumratmedhjetëshetëplotagjendetnumri+fjalëndhjetë(në<br />
mënyrëpraktikenxënësitmundtëorientohenpërtëdalluarpjesëzënmbë,që<br />
shoqëronnumratbrenda20).<br />
3REFLEKTIMI<br />
Nëkëtëfazëkontrolliidijevetëmarragjatëorëssëmësimitmundtërealizohet<br />
nëdisaformakrijuese.<br />
Mundtëpunohenushtrimesitëlibritosetëpërdoretdiktimipërtëshkruar<br />
numërorëtapo“përkthimin”etyremefjalë.<br />
Mund të punohen vargje numrash apo shkrimi i numërorëve, që mësuesja<br />
mundtëjapëtëparaqiturmeshufraapomekube.<br />
Detyrështëpie:<br />
Punohetnëfletëpune,sidheshkrimimefjalëinumërorëvenëfletore<br />
shkrimiosematematike.<br />
<br />
<br />
MËSIMI10.3<br />
Zbërthimiinumravebrenda100<br />
(medhjetëshetëplota)<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëzbërthejënumratderinë100medhjetëshetëplota.<br />
Tëdallojënumratnëvargjetmedhjetëshetëplota(para,pas).<br />
Tëmodifikojëzgjidhjetësituatavetëpërditshme.<br />
Konceptetkryesore:zbërthimiinumrave,numratëpazbërthyer.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Mësuesjazhvillonkëtëveprimtari:<br />
Bëhenparaqitjetëndryshmetënumravenjëdhedyshifrorë:menumërorë(6,<br />
13,80);meshufraekube:5shufra=?,40kube=?10shufra=?100kube=?;me<br />
shkrim:pesëmbëdhjetë__________________osepesëdhjetë__________<br />
112<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Jepennumërorënjëshifrorëtëplotë,p.sh.6.<br />
Simundtaparaqesimndryshe?<br />
Me këtë pyetje i hapet rrugë mendimit kritik të nxënësve, që ata, vetë, të<br />
arrijnë në zbërthimin e numrit në disa forma: 2+4; 3+3; 1+5; 6+0 etj. Do të<br />
pranohentëgjithaformatdhemësuesjadotëparaqitëtermatnumëroriplotë(6)<br />
dhe numëror i zbërthyer (4+2). Do të punohen disa shembuj, që nxënësit të<br />
dallojnë paraqitjet e ndryshme të të njëjtit numër në forma të ndryshme. Në<br />
tabelëmundtëkërkohetqënxënësittëshkruajnë:<br />
Numrin8sinumërortëplotë.<br />
Kusheparaqet8sinumërortëzbërthyer?<br />
Në këtë moment ngrihen në tabelë disa nxënës për të bërë paraqitjet e<br />
ndryshmetënumrit8tëzbërthyer.<br />
2REALIZIMIiKUPTIMIT<br />
Hapetteksti.Nëfillimjanëparaqiturzbërthimetëndryshmetënumravenjëe<br />
dyshifrorë nën njëritjetrin për të kapur anën praktike të krahasimit të<br />
numravenjëshifrorëmeatadyshifrorë.<br />
Në ushtrimet A dhe B kërkohet që vetë nxënësit të bëjnë lidhjen midis dy<br />
grupeve të numrave një e dyshifrorë duke realizuar zbërthimin e tyre.<br />
Ushtrimi C kërkon të dallohen numrat para e pas numrit të dhënë me<br />
dhjetëshetëplota.Ndërsasituataproblemorekërkonleximtëvëmendshëmtë<br />
nxënësve për të menduar dhe për të zgjidhur situatën. Në të gjitha situatat<br />
problemorekëshillojmëqë,vetënxënësit,tëlejohentëlexojnëdhetëkuptojnë<br />
situatënpërtëdhënëmëpaszgjidhjet.Vihetresekjosituatëështëehapurpër<br />
mendimetëndryshme:disanxënësmundtëjapinzgjidhjeqëdotëçojnënënjë<br />
tëmenduaraponësituatatëtjeraproblemorepërt’uzgjidhur.Mësuesjaduhet<br />
tëshfrytëzojëçdomoment.<br />
3REFLEKTIMI<br />
Ky moment mund të përdoret për të kontrolluar realizimin e objektivave<br />
mësimorë duke kërkuar nga nxënësit të lexojnë ushtrimet e zhvilluara.<br />
Mësuesjamundtëdrejtojëpyetjetëtilla:<br />
Kushmundtëlexojë40sinumërortëzbërthyer?<br />
Kushmundtëlexojësiekazbërthyernumërorineplotë50?<br />
Detyrështëpie:<br />
Punohet fleta e punës, si dhe zbërthimi i numërorëve të dhënë nga<br />
mësuesjanësejanëvënërevështirësitenxënëstëveçantë.(Vazhdojmëtë<br />
ngulmojmëqëtëjepenushtrimetëdiferencuarapërnxënësitnështëpi).<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 113
MËSIMI10.4<br />
Krahasimiinumravebrenda100<br />
(medhjetëshetëplota).Paraqitjanëbosht.<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëkrahasojënumratderinë100medhjetëshetëplota.<br />
Tërenditënumratnëvargjetmedhjetëshetëplota(para,pas).<br />
Tëparaqesëdhjetësheteplotanëboshtdukedalluarboshtinenjësheve<br />
dhetëdhjetësheve.<br />
Konceptet kryesore: krahasimi i numrave, boshti i njësheve, boshti i<br />
dhjetësheve.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Mësuesjazhvillonkëtëveprimtari:<br />
Jepet paraqitja e numrave deri në dhjetë duke lexuar, duke krahasuar dhe<br />
dukegjeturvendineçdonumërorinëboshtinnumerik.Mësuesjashpjegonse,<br />
samëlargzerostëjetënumri,aqmëimadhështëai.Jepkrahasiminetyreme<br />
simbole,p.sh.:4›3ose6‹2etj.<br />
Jepet boshti numerik i dhjetësheve dhe vendoset nën atë të njësheve për të<br />
orientuar nxënësit që të dallojnë ngjashmëritë, por e rëndësishme është të<br />
theksohetsekyquhetboshtinumerikidhjetësheve,qëdotëthotësenumratjanë<br />
vendosurdhjetëengadhjetë.<br />
2REALIZIMIiKUPTIMIT<br />
Hapetteksti. Rishikohen dy boshtet e paraqitura dhe mësuesja kërkon nga<br />
nxënësit të dallojnë llojet e tij të ndryshme duke u nisur nga numrat e<br />
paraqitur.Duhettëkërkohetargumentimiinxënësvepërpërgjigjetedhëna.<br />
UshtrimiAsynontëbëhetkrahasimiinumravetëdhënë.Jomëkotjanëdhënë<br />
numrat dyshifrorë nën ata njëshifrorë, në mënyrë që nxënësit ta kenë më të<br />
lehtë krahasimin. Mësuesja mund t’i orientojë nxënësit që të shikojnë edhe<br />
boshtinnumeriktenumratqëkanëvështirësi.<br />
UshtrimiBsynontëplotësohenvargjetenumravesipasdisatëdhënave.<br />
NëushtriminCsynohettërimerretetërikontrollohetshkrimiisaktëmefjalëi<br />
numërorëvetëdhënë.<br />
UshtrimiDmundtëpërfundohetedhenështëpi.<br />
114<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
3REFLEKTIMI<br />
Gjatëkësajfazemundtëpunohetnëtabelëmeboshtinnumerikdukedhënë<br />
ushtrimetëtipit:<br />
Gjeni një numër më të madh se 50 ose më të vogël se 80 duke pranuar të<br />
gjithëvariantetedhënatëvargutnumerikmidiskëtyredynumrave.<br />
Jepenushtrimekrahasiminumrashoseshkrimnumërorësh.<br />
Detyrështëpie:<br />
<br />
<br />
Punohetnëfletëpuneosendonjëushtrimqëkaparaqiturvështirësigjatë<br />
punësnëklasë.<br />
MËSIMI10.5<br />
Mbledhjaenumravebrenda100<br />
(medhjetëshetëplota)<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëmbledhënumratderinë100medhjetëshetëplota.<br />
Tënjehsojëshumënosetëgjejëmbledhorëtqëmungojnë.<br />
Tëparaqesënumrinsishumëdymbledhorësh.<br />
Konceptetkryesore:mbledhorë,shumë.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Mësuesjazhvillonkëtëveprimtari:<br />
Përsëriten faktet rreth shumës së numrave njëshifrorë duke përdorur termat<br />
mbledhor+mbledhor=shumë.<br />
Jepetshoqërimiinumravedyshifrorëmekubedheinumravedyshifrorëme<br />
shufra.Nëtabelëparaqitennumradyshifrorëmeshufra,sidheeanasjelltae<br />
tyre:jependisashufradhebëhet”përkthimi”ityremenumra.<br />
2REALIZIMIiKUPTIMIT<br />
Hapetteksti.Nëfigurëneparëbëhetlidhjamidisparaqitjessënumraveme<br />
kube,shufra,pllakadherendetnënumratdyshifrorë.<br />
Në ushtrimin A bëhet gjetja e shumës midis njësheve dhe dhjetësheve.<br />
Këshillojmëqëmësuesjatëpërdorëvazhdimishttermatshumëdhembledhorë,<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 115
nëmënyrëqënxënësittëarrijnënëpërdoriminesaktëtëtyredheshpjegimin<br />
eveprimevenëçdohap.<br />
Ushtrimi B kërkon që të paraqitet numri 100 si shumë dymbledhorësh në disa<br />
forma.Këtumundtëndalohetpërtëpërsëriturvetinëendërrimittëmbledhjes<br />
(nëfletorenxënësitmundtëshkruajnëushtrimeteanasjelltapërbrinjëritjetrit).<br />
NëushtriminCsynohetqënxënësittëplotësojnëshumënkurjanëdhënëdy<br />
mbledhorë.NjëllojedhepërushtriminD.<br />
3REFLEKTIMI<br />
Përnxënësitepërparuarmundtëkërkohetqëtëkthejnënëbarazimetabelate<br />
ushtrimitC.<br />
Ndërsapërmasëntjetërtënxënësvemundtëkërkohettëlexohenushtrimete<br />
plotësuara,tëshoqëruaramepërdorimineterminologjisëpërkatëse.<br />
Detyrështëpie:<br />
Punohetfletaepunësosendonjëushtrimqëkaparaqiturvështirësigjatë<br />
punësnëklasë.<br />
<br />
<br />
MËSIMI10.6<br />
Zbritjaenumravebrenda100<br />
(medhjetëshetëplota)<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëzbresënumratderinë100medhjetëshetëplota.<br />
Tënjehsojëndryshesën,tëzbritshminosezbritësin(nëmënyrëpraktike,<br />
papërdorurterminologjinëspecifike,mepërjashtimtëndryshesës).<br />
Tëparaqesënumrinsindryshesë.<br />
Konceptikryesor:ndryshesë.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Mësuesjazhvillonkëtëveprimtari:<br />
Përsëritenfaktetrrethndryshesëssënumravenjëshifrorë6–3;5–2etj.Rikujtohet<br />
lidhjaerendevetënumravemekubet(NJ),shufrat(DH),pllakat(Q).<br />
Jepetshoqërimiinumravedyshifrorëmekubedheinumravedyshifrorëme<br />
shufra.Nëtabelëparaqitennumradyshifrorëmeshufra,sidheeanasjelltae<br />
116<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
tyre:jependisashufradhebëhet”përkthimi”ityremenumra.Jepetndryshesa<br />
enumravenjëshifrorëdheatyredyshifrorëpërtëlehtësuartëkuptuarit:<br />
6–3=3<br />
60–30=30etj.<br />
2REALIZIMIiKUPTIMIT<br />
Hapetteksti.PunohenushtrimetAdheB,tëcilatsynojnëtëgjendetndryshesa.<br />
Ushtrimi C është i një shkalle vështirësie më të madhe: ai kërkon formimin<br />
(paraqitjen) e numrit si ndryshesë. Për çdo numër kërkohen tri variante. Ky<br />
ushtrimipërketshkallëssëdytëtëtaksonomisësëBlumit(zbatimit).<br />
Me ushtrimin D nxënësit janë të njohur dhe nuk paraqet vështirësi në të<br />
kuptuarin e mënyrës së punës. E vetmja vështirësi është për ata nxënës, të<br />
cilëveuduhetmëshumëpunënëvepriminmenumrat.<br />
3REFLEKTIMI<br />
Nxënësvemundt’ukërkohettëkthejnënëbarazimetabelateushtrimitC.Në<br />
këtëfazëmundtëshfrytëzohetgjithashtuedheshkrimiinumërorëve.<br />
Mund të kërkohet të lexohen ushtrimet e plotësuara, të shoqëruara me<br />
përdorimineterminologjisëpërkatëse.<br />
Detyrështëpie:<br />
Punohet fleta e punës ose ndonjë ushtrim që ka paraqitur vështirësi gjatë<br />
punësnëklasë.Nëushtriminefundittëfletoressëpunëskërkohettëshkruhet<br />
varguinumravederinë100.Janënënvizuarfjalëtmengadhjetë,tëcilatduhen<br />
përdorursigjatëvarguttënumrave,ashtuedhenëpunënmeboshtinnumerik<br />
për të bërë dallimin me boshtin numerik të njësheve (deri në 10), si dhe me<br />
boshtin që do të mësojnë në kapitujt e mëpastajmë për numrat deri në 100<br />
(tashmëjomëmedhjetëshetëplota).<br />
Pas këtij mësimi do të zhvillohen dy orë punë të pavarura, me qëllim që të<br />
përforcohenfaktetembledhjesetëzbritjesderinë100(medhjetëshetëplota),<br />
në mënyrë që në kapitullin e ardhshëm të jenë kapërcyer vështirësitë për<br />
njehsimetnëkëtëdrejtim.<br />
Në punën e pavarur 1 vështirësia më e madhe qëndron në ushtrimin C me<br />
kërkesë:Lidhdukengjyrosurnjëlloj.Dotëlidhennumratmeparaqitjenetyretë<br />
ndryshme(sishumëosesindryshesë),dukepërdorurtënjëjtënngjyrëqëka<br />
edhenumri.Mbishumatapondryshesatetjeranukdotëpunohet.<br />
Situataproblemoresynontëkërkohetprejnxënësvetëkuptojnëetëpërdorin<br />
termin më shumëpër të kryer veprimin e mbledhjes. Kjo situatë mund të<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 117
modifikohetngamësuesjanënjëveprimkonkretmelapsanëklasë(sigurisht<br />
me numra njëshifrorë), në mënyrë që nxënësit të kuptojnë praktikisht si<br />
veprohet.Vihetreqëështëpërdorurnjëskemënëproblemë.Mësuesjaduhet<br />
t’ua shpjegojë skemën nxënësve, që ata ta kuptojnë atë. Pra Albana ka aq<br />
fletoresaMirela+20mëshumë.<br />
Nëpunënepavarur2,ushtrimiBështëinjënatyrejotëzakonshme.Duhetvënë<br />
remekujdesshembulli(iciliuduhetshpjeguarnxënësvenëtabelëpërmënyrën<br />
e të punuarit të tij). Në petalin e fundit të lules duhet shënuar shuma ose<br />
ndryshesa,sipasrastit,dheposhtëparaqitenveprimetekryeranëbarazimete<br />
dhëna.Kyushtrimështëinjëshkallevështirësiemjafttëmadhedhemësuesja<br />
mundt’ijapërëndësivlerësimittënxënësvepaskryerjessëkëtijushtrimi.<br />
E njëjta gjë mund të thuhet edhe për ushtrimin C, i cili synon të paraqitë<br />
mbledhjen në boshtin numerik. Këtu duhet ndaluar në hapat e hedhur duke<br />
numëruar çdo hap (dhjetëshe). Vini re që poshtë shënohet mbledhori i dytë.<br />
Ështëmirëqënxënësittëmendojnësengakadalëkynumër.Tëtriaboshtet<br />
numerikeparaqitentëndryshmenëshkallëneplotësimittëtyre.Sigurishtqëi<br />
treti ka më shumë punë për të bërë, por nxënësit, duke pasur modelet e dy<br />
boshtevetëpara,mundtëpunojnëmëmelehtësi.<br />
<br />
118<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Kapitulli11<br />
Nëkapitullinenjëmbëdhjetëështëpërfshirëlinjaegjeometrisëmenënlinjat<br />
përkatësetëgjeometrisëplandheshndërrimetgjeometrike,sidhealgjebra.Ky<br />
kapitullsynonqënxënësitnëfundtëtij:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Tëdallojnëdhetëemërtojnëdisafiguragjeometrike.<br />
Tëdallojnëfiguratsimetrikenëmjedisinrrethues.<br />
Tëplotësojnësimetrikunsipasnjëdrejtëze.<br />
Tëplotësojnëçiftimenëtabelaosemediagramshigjetor.<br />
Tëpërdorinoperatorin<br />
Tëpërdorinkutizënsivendmbajtësenumrash.<br />
Nëfundtëkëtijkapitullinxënësitduhettëjenëtëaftë:<br />
Niveliiulët Niveliimesëm Niveliilartë<br />
Tëemërtojnëtrupatose<br />
figuratgjeometrike.<br />
Tëinterpretojnëndryshe<br />
numrat(sishumëosesi<br />
ndryshesë).<br />
Tëdallojnëtrupat<br />
gjeometrikënëmjedisin<br />
rrethues.<br />
Tëpërdorinoperatorin<br />
nëtabelë.<br />
Tëkrijojnëfigura<br />
simetrikemepalosje.<br />
<br />
<br />
Tëvënënëdukje<br />
dallimetmidistrupave<br />
apofigurave<br />
gjeometrike.<br />
Tëlidhinparaqitjete<br />
ndryshmetënumrit.<br />
Tëdallojnëfigurat<br />
simetrikenëmjedisin<br />
rrethues.<br />
Tënjehsojnëveprimet<br />
menumratnëoperatorë.<br />
Tëtregojnëlidhjenmidis<br />
drejtëzëssësimetrisë<br />
dhefigurëssimetrike.<br />
Tëkombinojnëlidhjemidis<br />
trupavegjeometrikëdhe<br />
figuravegjeometrike.<br />
Tëorganizojnëkryerjene<br />
veprimevetëmbledhjesnë<br />
operatorëdhenëboshtin<br />
numerik.<br />
Tëinterpretojnëmefjalëdhe<br />
meveprimembledhjene<br />
numravederinë100nëboshtin<br />
numerik.<br />
Tëndërtojnëfigurasimetrike<br />
dhet’ingjyrosinnëlidhjeme<br />
drejtëzënesimetrisë.<br />
MËSIMI11.1<br />
Trupaapofiguragjeometrike?Emërto.<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëdallojëfiguratdhetrupatgjeometrikë.<br />
Tëemërtojëtrupatdhefiguratgjeometrike.<br />
Tëkombinojëparaqitjetëtrupaveapotëfiguravegjeometrikedukeu<br />
nisurngatiparetetyrekarakteristike.<br />
Konceptetkryesore:trupagjeometrikë,figuragjeometrike.<br />
<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 119
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Në punën përgatitore zhvillohen veprimtari praktike për dallimin e formave të<br />
ndryshmetëtrupave.Këtatrupamundtëparaqitenmevizatimnëtabelë,fletëpër<br />
secilinnxënësapotëzgjidhenobjektetëpërdorimittëpërditshëm.Erëndësishme<br />
ështëpunanëgruppërtëarriturnëmendimtëpërbashkëtpërmesvëzhgimittë<br />
trupave në lidhje me formën e tyre.Gjithashtu me mjaft efikasitet do të jetë<br />
krahasimiitrupavenisurngaformaetyresidheklasifikiminëlidhjemetë.<br />
2REALIZIMIiKUPTIMIT<br />
Punohen ushtrimet e librit sipas kërkesave duke synuar që nxënësit të<br />
emërtojnë saktë trupat(formën e tyre) si dhe të dallojnë karakteristika të<br />
theshtanëkrahasiminetyre.<br />
3REFLEKTIMI<br />
Për të vlerësuar se sa nxënësit i kanë të qarta format e trupave mund të<br />
zhvillohenveprimtarinëformëlojeapokonkursi.Mundtëmendohetnjëtrup<br />
sekretdhemeanëtëpyetjepërgjigjevetëzbulohetformaetij.Përtëlehtësuar<br />
të kuptuarit e nxënësve mësuesja mund të krahasojë objekte të klasës për të<br />
nxiturvëzhgiminaktivtëtyre.<br />
Detyrështëpie:<br />
Punohetfletëpunedhendërtimiitrupaveme plastelinëpërtëkrahasuarnë<br />
klasëformat(ndoshtadhemadhësinëetyre).<br />
<br />
<br />
MËSIMET11.2,11.3 Veprime me operatorin e + dhe të –<br />
brenda100(medhjetëshetëplota)<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëriprodhojëfaktetembledhjesdhetëzbritjesbrenda100.<br />
Tëlidhëmbledhorëtmeveprimine mbledhjes(etëzbritjes)nëtabelat<br />
meoperatorë.<br />
Tëplanifikojëzbatimetëkëtyreveprimevenësituataproblemoretëjetës<br />
sëpërditshme.<br />
Konceptetkryesore:operatorë,numradyshifrorë,mëshumë,mëpak,ndryshesë.<br />
<br />
<br />
120<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Mësuesjazhvillonkëtëveprimtari:<br />
Për të dyja këto mësime, veprimtaritë e zhvilluara në këtë fazë përmbledhin<br />
faktetëmbledhjesapotëzbritjesfillimishtbrenda10emëpasbrenda100(me<br />
dhjetëshe të plota). Mund të përdoren forma të larmishme: me gojë, me<br />
shkrim, situata problemore. Rikujtohet lidhja midis numrave njëshifrorë apo<br />
dyshifrorë,p.sh.:1me10,6me60etj.<br />
2REALIZIMIiKUPTIMIT<br />
Hapet teksti. Në fillim të çdo mësimi jepen tabela që përmbledhin faktet e<br />
mbledhjesapotëzbritjesmekërkesaspecifike,siFormonumrinsindryshesëapo<br />
tabelatëtipit:<br />
<br />
MBLEDHOR 50 40 90 10<br />
MBLEDHOR 20 60 10 50<br />
SHUMË <br />
Në këto tabela është e rëndësishme të bëhet i zakonshëm nga nxënësit<br />
përdorimiitermavembledhoraposhumë.Kymomentdot’ipërgatitëfëmijët<br />
përtëkrijuarbazateparatënjëfjaloriaktivmatematikor.<br />
Vend i rëndësishëm u lihet vargjeve të numrave për të dalluar mënyrën e të<br />
punuaritmellojetëndryshmetëtyre,qoftëmenjëshe,medhjetëshetëplota<br />
osemevargunenumravederinë100,qëdotëpërdoretnëkapitullintjetër.<br />
Ushtrimet C në të dyja mësimet i përkasin një kategorie më të vështirë. Në<br />
ushtrimin C, në mësimin 11.2 jepen operatorë të formave të ndryshme.<br />
Operatorimembledhjetënjëpasnjëshmeduhetpunuarmekujdesnëçdohap,<br />
fillimishtmendihmënemësueses,qënxënësittëkuptojnësesifunksionon,më<br />
pasmundtëlihettëzgjidhetvetënganxënësit.<br />
EnjëjtagjëvlenedhepërushtriminCnëmësimin11.3.<br />
Situatatproblemoretëmësimit11.3përmbledhinzbatiminembledhjesdhetë<br />
zbritjes duke përdorur termat më shumë për mbledhjen dhemë pakpër<br />
zbritjen. Zgjidhja e tyre do të kërkohet në fletore. Mësuesja duhet të ketë<br />
kujdesqë,paukuptuarmirëpërdorimiitermitmëshumë,tëmosecëmëtej,<br />
sepsemundtëketëvështirësinëtëkuptuaritetyrenganxënëstëveçantë.<br />
NJËKËSHILLË:Nësemësuesjaeshikontëarsyeshme,këtodysituatamundtë<br />
trajtohentëndara.Pra,situataeparëtëpunohetpasmësimit11.2dhesituatatjetër<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 121
në mësimin 11.3 duke i lidhur me faktet përkatëse të trajtuara në mësim. Në<br />
mënyrëpraktike,parasetëpunohenkëtosituata,nxënësitlihentëmendojnëpër<br />
zgjidhjenenjësituatekonkrete,qëmësuesjamundtëkrijojënëklasë:Artaka6<br />
lapsa.Miraka5lapsamëshumë(mëpak)seArta.SalapsakaMira?<br />
Nxënësitnxitentëjapinzgjidhjetëvetatdhe,përçdorast,tëdiskutojnëdhetë<br />
argumentojnëpërkëtozgjidhje.Mëpaskalohetnësituatënelibrit.<br />
3REFLEKTIMI<br />
Nëkëtëfazëmundtëpërdorenformatëlarmishme:barazimetetabelavemundtë<br />
shkruhennëfletore,pokështuedheveprimetmeoperatorë.P.sh.nëushtriminCtëtë<br />
dyjamësimevemundtëparaqitenbarazimeteformavetëshkëputurangaoperatorët:<br />
40+10=50100–20=80<br />
50+20=70etj.80–40=40etj.<br />
Mundtëjependisatëdhënanëtabelëdhetëkërkohetqënxënësittëzgjidhin<br />
situatatëndryshmeproblemoretëimprovizuaraatypëraty.<br />
Detyrështëpie:<br />
Punohen fletët e punës, si dhe barazimet përkatëse të tabelave me<br />
operatorë.<br />
<br />
<br />
MËSIMI11.4<br />
Krijimiifiguravegjeometrikemepalosje<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëdallojëdrejtëzënesimetrisëdhefiguratsimetrike.<br />
Tëvizatojëdrejtëzënesimetrisënëfiguratedhëna.<br />
Tëngjyrosëfigurënedhënënëbazëtëdrejtëzëssësimetrisë.<br />
Konceptetkryesore:drejtëzaesimetrisë,figurasimetrike.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Mësuesjazhvillonkëtëveprimtari:<br />
Nxënësit kanë përpara një pasqyrë (po kështu edhe mësuesja). Ajo tregon<br />
fillimishtvetësesimundtëduketnjëobjektkurvendosetnëkëndin90gradë.<br />
FiguraepasqyruarquhetSIMETRIKEmefigurënedhënë.Nxënësitlihentëgjejnë<br />
sesijanëdyfigurat,derikurtëdalëpërgjigjjaqëatojanëtëbarabarta.Konceptii<br />
drejtëzëssësimetrisëmundtëjepetngavendikutakohetpasqyrameobjektin.<br />
122<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Paskësajveprimtariemësuesjaorientonnxënësit:<br />
1. tëpalosinnjëletër<br />
2. tëvizatojnëdiçkambitë<br />
3. tapresinsipasvizatimit<br />
4. tahapinletrën<br />
5. të ngjyrosin me të kuqe vijën e palosjes, që është edhe VIJA E<br />
SIMETRISË,ecilaendanfigurënnë2PJESËTËBARABARTA.<br />
2REALIZIMIiKUPTIMIT<br />
Fillon puna me librin. Nxënësit do të bëjnë të njëjtën veprimtari, por tani në<br />
mënyrë të pavarur, për të formuar figurën simetrike dhe për të dalluar<br />
drejtëzënesimetrisë.<br />
NëushtriminBkërkohettëvizatohetdrejtëzaesimetrisë(përnjënivelmëtë<br />
përparuarnxënësish).Kjoveprimtaripërgatitvazhdiminemësimit11.5.<br />
Ushtrimi C synon të dallohet drejtëza e simetrisë dhe ngjyrosja e figurave të<br />
dhënasipassaj.<br />
3REFLEKTIMI<br />
Në këtë moment mund të kontrollohen dijet e nxënësve në tabelë: Mësuesja<br />
vizaton figura simetrike dhe fëmijët gjejnë drejtëzën e simetrisë ose vizaton<br />
drejtëzënesimetrisëdhekërkonqëfëmijëttëngjyrosinsipassaj.Përtabërë<br />
më tërheqës mësimin, figurat e vizatuara duhet të zgjidhen afër botës së<br />
fëmijëveosefiguraenigmë,qëplotësohengjatëtëngjyrosurit.<br />
Detyrështëpie:<br />
Punohetfletaepunës,kërkohettëpërgatitenfigurasimetrikemeletradhe<br />
tëvizatohetdrejtëzaesimetrisëpërsecilënprejtyre.<br />
<br />
<br />
MËSIMI11.5<br />
Vizatimi i figurës simetrike në lidhje me<br />
drejtëzënesimetrisë<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëvizatojësimetrikenefigurëssipasdrejtëzëssësimetrisë.<br />
Tëngjyrosëfigurënsipasdrejtëzëssësimetrisë.<br />
Tëvizatojësimetrikenenjëfiguretëdhënënëlidhjemedrejtëzënesimetrisë.<br />
Konceptetkryesore:drejtëzaesimetrisë,figurësimetrike.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 123
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Mësuesjazhvillonkëtëveprimtari:<br />
Rikujtohennjohuritëpërsimetrinë,drejtëzënesimetrisëdhefigurënsimetrike.<br />
Shfrytëzohenfiguratsimetrikeqënxënësitkanëpërgatiturnështëpi.<br />
2REALIZIMIiKUPTIMIT<br />
Hapet teksti. Ushtrimi A synon të vizatohet figura simetrike në lidhje me<br />
drejtëzënesimetrisë.Përnxënësitqëkanëvështirësinëtëkuptuaritesajmund<br />
të shfrytëzohet përsëri pasqyra duke e vendosur te libri, që vetë nxënësit të<br />
shohintëpasqyruarfigurënqëformohet.<br />
UshtrimiBsynontëngjyrosetfiguranëlidhjemedrejtëzënesimetrisë.<br />
NdërsaushtrimiCështëivështirëdhedondihmë.Kjondihmëduhettëjepet<br />
individualishtpërçdonxënës.<br />
3REFLEKTIMI<br />
Në këtë moment mund të përgatiten përsëri figura simetrike me letër të<br />
vizatuar, të prerë, të ngjyrosur dhe duke dalluar drejtëzën e simetrisë. Për<br />
nxënësit që kanë vështirësi mund të shfrytëzohen figurat e përgatitura në<br />
shtëpi,dukekërkuarvetëmngjyrosjenetyre.<br />
Detyrështëpie:<br />
<br />
Punohetfletaepunësdhejepetpërsëripërgatitjaefiguravesimetrike,këtë<br />
radhëedhetëngjyrosura.<br />
124<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Kapitulli12<br />
Në kapitullin e dymbëdhjetë është përfshirë linja e numrit (kuptimi për<br />
numrin).Kykapitullsynonqënxënësitnëfundtëtij:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Tëpërdorinnumrinnatyrorpërtëshprehursasiderinë100.<br />
Tëlexojnë,tëshkruajnëdhetënumërojnënumranatyrorëderinë100,<br />
dukekuptuarlidhjenndërmjetvendittëçdoshifremevlerënesaj.<br />
Të përdorin kuptimin e numrit natyror për të krahasuar numrat<br />
natyrorëderinë100.<br />
Tëradhitinnumratsipasrritjesosezvogëlimittëtyre.<br />
Nëfundtëkëtijkapitullinxënësitduhettëjenëtëaftë:<br />
Niveliiulët Niveliimesëm Niveliilartë<br />
Tërishkruajnëemërtimin<br />
enumritsishumë.<br />
Tëinterpretojnë<br />
numërorineplotësi<br />
numërortëzbërthyer.<br />
<br />
<br />
Tëpërdorinmbledhjenpër<br />
tëemërtuarndryshe<br />
numërorineplotë,sitë<br />
zbërthyer,edheanasjelltas.<br />
Tëvënënëdukjelidhjen<br />
midisrendevenëparaqitjen<br />
enumrit.<br />
Tëhartojnëzgjidhjetë<br />
situatavetëndryshme<br />
problemorengajetae<br />
përditshme.<br />
Tëkrahasojnëvargjetrritëse<br />
dheatozbritëse.<br />
MËSIMI12.1<br />
Kuptimipërnumratderinë100<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëriprodhojëemërtimetënumravederinë100.<br />
Të zbatojë faktet e emërtimit të numrave deri në 100 në forma të<br />
ndryshme(sishumë).<br />
Tëhartojëparaqitjetënumravederinë100sivargjenumerike.<br />
Konceptetkryesore:shufra,kube,numranjëdhedyshifrorë,vargnumrash.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Mësuesjazhvillonkëtëveprimtari:<br />
Parasetëkalohetnëpunënmelibrin,egjithëveprimtariaezhvilluarkalidhje<br />
meparaqitjenekubeve,shufravedherendeveqëpërfaqësojnëatatenumrat<br />
medyshifra.Mësuesjashkruannëtabelënumranjëedyshifrorëdhekërkon<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 125
që vetë nxënësit të dallojnë dy llojet e bashkësive të formuara dhe cilësinë e<br />
tyre të përbashkët. Termat njëshifrorë dhe dyshifrorë duhen shoqëruar me<br />
kubetdheshufrat.Kryhendisaparaqitjetënumravetëndryshëm,qënxënësit<br />
të dallojnë figurativisht ndryshimin e tyre. Jepen zbërthime të ndryshme të<br />
numraveosemeshufra+kube,osemeDH+NJ.Nxënësitnxitentëpunojnënë<br />
grupe dyshe për të kontrolluar dhe për të korrigjuar njëritjetrin. Puna në<br />
tavolinëduhettëshoqërohetmeparaqitjeneushtrimevenëtabelë:<br />
2shufra+3kube=23kubeose2DH+3NJ=20+3=23etj.<br />
Mund të zhvillohen veprimtari edhe për vargjet e numrave duke nisur nga<br />
brenda 10, duke kaluar në vargjet brenda 100 (me dhjetëshe të plota), në<br />
mënyrëqëklasatëjetëepërgatiturpërvargjetmenjëshebrenda100.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT<br />
Puna me librin fillon me paraqitjen e shufrave dhe të kubeve. Nxënësit janë të<br />
familjarizuar tashmë me këtë punë dhe vështirësia e vetme është për nxënësit e<br />
nivelittëtretë,qëmundtëngatërrojnëparaqitjenenumravesishumëmbledhorësh.<br />
Ushtrimet B dhe C synojnë të plotësohen paraqitjet e numrave në forma të<br />
ndryshme: si shumë dy mbledhorësh dhe në tri format përkatëse: me<br />
shufra+kube;meDH+NJ,sidhenëformënklasikep.sh.:35=30+5.<br />
PunamëevështirëmbetetnëushtriminD,kukërkohetqënxënësitëplotësojë<br />
vargjetenumravekujanëdhënëvetëmdisapikaorientimi.Nxënësitqëkanë<br />
vështirësi,mundtëorientohendrejttabelës,kuparaqitetvarguinumravederi<br />
nëdhjetë,icilimundtëpërdoretpërplotësiminekëtyrevargjeve.<br />
3REFLEKTIMI<br />
Nëkëtëmomentnxënësvemundt’ujepenushtrimerikrijuesengaushtrimiB<br />
përtëkthyerparaqitjeteshumëssënumravenëformatëndryshme:<br />
10+3=131DH+3NJ=13ose10+3=131shufër+3kube=13kube<br />
Gjithashtu nxënësve mund t’u jepen vargje numrash në tabelë për plotësim<br />
individualosenëformëkonkursi.<br />
Detyrështëpie:<br />
Punohet fletë puna e mësimit ose, si detyrë plotësuese për nxënësit e nivelit të<br />
përparuar,mësuesjamundtëkërkojëqëvetënxënësittëkrijojnëvargjenumrash<br />
dhetëargumentojnëseçfarëllojeshikanëkrijuar.Tabelaqëkërkonshkrimine<br />
numravenëformatëndryshme,duhetkorrigjuarpërtëparësekukanëvështirësi<br />
nxënësit: në cilën nga paraqitjet e ndryshme të numrit. Është për t’u patur<br />
parasysh që vështirësia më e madhe qëndron në shkrimin e numrave me fjalë,<br />
pasiedhenëshqiptiminetyrevërehenpasaktësi.<br />
126<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
MËSIMI12.2<br />
Shkrimiinumravederinë100<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëshkruajënumratderinë100.<br />
Tëndajënëpjesëtpërbërësenumratderinë100.<br />
Tërishkruajëvargjetenumravederinë100.<br />
Konceptetkryesore:numradyshifrorë,dhjetëshe,njëshe,mbledhorë,shumë.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Mësuesjazhvillonkëtëveprimtari:<br />
Shkruannjënumërnëtabelëp.sh.:numrin25.Drejtonpyetjen:<br />
Kusheemërtonkëtënumërsishumëdymbledhorësh?<br />
Pas emërtimit kërkohet të paraqitet me shufra dhe kube (sigurisht që është<br />
mësuesja ajo që i vizaton shufrat dhe kubet në tabelë), pasi nxënësit<br />
përcaktojnënumrinesaktëtëshufravedhetëkubeve.<br />
Më pas kërkohet që ky numër të shkruhet në fletore me fjalë dhe bëhet<br />
korrigjimingavetënxënësitnëtabelëdhefletore.<br />
Mësuesja mund të përsëritë veprimtarinë, por, këtë radhë, mund të përdorë<br />
formënetëdiktuaritpërshkriminenumravemefjalëapomeshifra.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT<br />
Fillon puna me librin me plotësimin e formave të ndryshme të paraqitjes së<br />
numrittëdhënënëlibër.<br />
Përçdonumërmundtëkërkohetshkrimiitijmefjalënëfletore,qëdotëbëhet<br />
mëpasobjektikorrigjimittëmësueses.<br />
Ushtrimi A synon të shkruhen numrat si shumë dy mbledhorësh dhe do të<br />
punohetnëmënyrëtëpavarur.<br />
E njëjta gjë vlen edhe për ushtrimin B. Puna e pavarur me të është e një<br />
rëndësietëveçantë,sepseperceptimiifjalësdhe“përkthimi”isajnëshifranga<br />
vetënxënësitdotëndihmojënëdrejtimtënjëtëmenduaritëpërparuardhedo<br />
tëshmangëtëmenduaritdhetëvepruaritmekanik.<br />
Ushtrimi C synon plotësimin e vargjeve të numrave dhe, gjatë kontrollit të këtij<br />
ushtrimi, mund të kërkohet nga nxënësit të lexojnë me kujdes dhe të shqiptojnë<br />
sidomosëtëfundore,qëmundtëfshihengjatëtëlexuarit.Kjopunëdotalehtësojë<br />
tëshkruaritekëtyrenumraveedhegjatëdetyrëssështëpisënëfletëtepunës.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 127
3REFLEKTIMI<br />
Në këtë fazë mund të përdoren forma të larmishme njëlloj si gjatë evokimit.<br />
Mësuesja mund të ripunojë ose mund të rivlerësojë nxënës të veçantë për<br />
dobësitëqëkanëhasurgjatëkësajoremësimore.<br />
Mundtëkryhetedhenjëminitestpërtëparërezultatinearritur,sepseshumë<br />
herëdukjetnëtëkuptuaritekonceptevenganxënësitjanëtërreme.<br />
<br />
<br />
MËSIMI12.3<br />
Zbërthimiinumravederinë100<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëdallojënumërorëteplotënganumërorëtezbërthyer.<br />
Tëndajënumërorëteplotënënumërorëtëzbërthyer.<br />
Tëzgjidhëproblematëjetëssëpërditshmedukepërdorurnjohuritëpër<br />
zbërthiminenumërorëve.<br />
Konceptetkryesore:numëroriplotë,numërorizbërthyer.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Mësuesjazhvillonkëtëveprimtari:<br />
Jepen në tabelë numra të ndryshëm, si 25, 12, 58, 41 etj. Kërkohet të<br />
përcaktohetseçfarëjanëkëta?(numra),ç’llojnumrashjanëkëta?(dyshifrorë).<br />
Simundt’iparaqesimsishumëdymbledhorësh?<br />
P.sh.: 25 = 20 + 5. Nxënësit mund ta paraqesin numrin edhe të zbërthyer në<br />
ndonjë formë tjetër si: 10 + 10 + 5. Akoma më mirë. Kjo do ta ndihmojë<br />
mësuesenqënxënësitt’ikuptojnëmëmirënocionet.<br />
Çfarë bëmë ne? (E paraqitëm numërorin si shumë dy mbledhorësh, pra e<br />
paraqitëm me dy numra, e zbërthyem. Pra numri 25 quhet numëror i plotë,<br />
ndërsaformatjetëretij20+5quhetnumërorizbërthyer.<br />
Mësuesjajepformatëndryshmetëzbërthimittënumravedukekërkuarnga<br />
nxënësitqëtëtregojnëmënyrënezbërthimitp.sh.:<br />
2DH+5NJ(medhjetëshedhenjëshe)2shufra+5kube(meshufradhekube)<br />
Jepenedhenumranjëshifrorëdukekërkuarqëtëzbërthehen(tëparaqitensishumë).<br />
128<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
2REALIZIMIIKUPTIMIT<br />
Fillon puna me librin. Lexohet edhe një herë paraqitja e numërorit 25 si<br />
numëroriplotëdhesinumërorizbërthyer.<br />
Ushtrimet A dhe B punohen në mënyrë të pavarur duke korrigjuar<br />
individualishtnxënësitdhedukendaluartekatanxënësqëkanëvështirësi.<br />
Paspunimitdhekorrigjimittëtyreindividualdhenëtabelëkalohetnëpunimine<br />
problemës. Fillimisht nxënësit lihen ta lexojnë, të kuptojnë dhe të mendojnë<br />
zgjidhjenesaj.Mëpas,përnxënësitqëlexojnëmevështirësi,punohetnëtabelë<br />
problemadukerenditurtëdhënatdhedukenxiturtëmenduaritetyre.Jomëkot<br />
është nënvizuar fjala gjithsej, në mënyrë që nxënësit të kuptojnë se çfarë u<br />
kërkohet.Paszgjidhjesindividualepunohetproblemanëtabelë.<br />
3REFLEKTIMI<br />
Jepenushtrimetëndryshmediktimi:<br />
Shkruajnumërorin15sinumërortëplotë.<br />
Shkruajnumërorin65sinumërortëzbërthyermeDHdheNJ.<br />
Shkruajnumërorin54sinumërortëzbërthyermeshufradhekube.<br />
Detyrështëpie:<br />
<br />
<br />
Punohetfletaepunësdhe,përnxënësitenivelittëparë,mundtëjepetnjë<br />
problemëmembledhje.<br />
MËSIMI12.4<br />
Krahasimiinumravederinë100<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Tëriprodhojëfaktetekrahasimittënumravederinë100.<br />
Tëdallojënumratmëtëmëdhenjemëtëvegjëlnënjëvargnumrash.<br />
Tëargumentojëmënyrënekrahasimittënumrave.<br />
Tërenditënumratparaepasdukekrijuarnjëvargnumrash.<br />
Konceptetkryesore:mëivogël,mëimadh,ibarabartë,vargnumrash.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Mësuesjazhvillonkëtëveprimtari:<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 129
Në këtë mësim është mjaft e rëndësishme që nxënësit të kuptojnë se, në një<br />
numërdyshifror,fillimisht,krahasohetshifraedhjetëshevedhe,kurkjoështëe<br />
barabartë,atëherëkalohetnëkrahasiminenjësheve.<br />
Jepetkrahasimiidynumravep.sh.:26dhe28.<br />
Vërehetshifraedhjetësheve:Shifraedhjetësheveështëebarabartë.<br />
Atëherësidotëveprojmë?<br />
Nxënësit mund të japin përgjigje të ndryshme. Do të pranohen të gjitha<br />
përgjigjetdhezgjidhjetqëatajapindukeiprovuarmënyratepropozuaranë<br />
tabelë. Është mirë që vetë nxënësit të kuptojnë mënyrën më praktike dhe të<br />
saktëtëtëvepruarit.<br />
Mund të punohen disa lloje ushtrimesh duke patur kujdes për nxënësit që<br />
kanëvështirësinëpërdorimineshenjavepërkatëse.<br />
Këshillojmëedhepërdoriminevizatimittëshufravedhetëkubeve,qënxënësit<br />
tëbëjnëmëmirëkrahasiminenumrave.<br />
Jepetnjëvargnumrashdukekërkuarnganxënësittëdallojnënumërorinmëtë<br />
vogëldhenumërorinmëtëmadh.P.sh.:<br />
25,14,59,85,46,57,35,63,89etj.<br />
Mund të merret në analizë i gjithë procesi i krahasimit, duke kërkuar që<br />
nxënësittëdallojnënumratmedhjetëshenmëtëmadhe(85,89).<br />
Sidotagjejmënumrinmëtëmadh?<br />
Pseështë89numërorimëimadh?<br />
Njëllojveprohetedhepërtëgjeturnumërorinmëtëvogël.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT<br />
Nëfillim,nëpunënmelibrinripunohetkrahasimiinumravetëdhënë(njëlloj<br />
siçupunuanëevokim).<br />
Lihen nxënësit të punojnë të pavarur duke lexuar vetë kërkesën e ushtrimit<br />
dhedukeuvlerësuarindividualishtpërpunënebërë.<br />
Ushtrimi D është mjaft i rëndësishëm dhe i vështirë, pasi nxënësit kanë të<br />
dhënënumërorëtëndryshëmetëpërzier,simedhjetëshetëplota,ashtuedhe<br />
dyshifrorëbrendadhjetësheve.<br />
3REFLEKTIMI<br />
PunohetnëtabelëushtrimiDdukeidhënënumratsivargjetreshetëshkruar<br />
nganxënësit,p.sh.:343536<br />
130<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Ciliështënumripara35?Popas35?<br />
Gjithashtu mësuesja mund të japë krahasime numrash të të tria varianteve: me<br />
dhjetëshetëplota(30‹50);medhjetëshetënjëjta,pormenjëshetëndryshme(54›<br />
51); me dhjetëshe të ndryshme, por me njëshe të njëjta (25 ‹ 65), si dhe me<br />
dhjetëshe të ndryshme dhe me njëshe të ndryshme (46 ‹ 58). Për secilin nga<br />
krahasimetdotëkërkohetqënxënësittëshpjegojnëmefjalësesikanëarsyetuar.<br />
Detyrështëpie:<br />
PunohetfletaepunësdhejepetshkrimiiushtrimitAnëfletore.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 131
Kapitulli13<br />
Në kapitullin e trembëdhjetë ështëpërfshirëlinjae numrit (veprimit me<br />
numrat)dhealgjebra.Nëkëtëkapitulljanëpërfshirënënlinjatealgjebrësdhe<br />
veprimetmenumrin.Nëfundtëtijmundtëplanifikohetnjëorëpërsëritjeje.<br />
Kykapitullsynonqënxënësitnëfundtëtij:<br />
Të mbledhin me shkrim deri në 100, dy mbledhorë, pa kalim të<br />
dhjetëshesdhetëpaktënnjëringambledhorëttëjetëmëivogëlse10.<br />
Tëzbatojnëmënyratëndryshmenjehsimi(memenddhemeshkrim).<br />
Të përdorin kuptimin e mbledhjes dhe të zbritjes (në bashkësinë<br />
përkatësetënumrave)nësituataproblemoretëjetëssëpërditshme.<br />
Tëplotësojnëçiftimenëtabelaosemediagramshigjetor.<br />
Tëpërdorinoperatorin<br />
Tëpërdorinkutizënsivendmbajtësenumrash.<br />
Të përdorë metodën e zgjidhjes me tentativë për ekuacione dhe<br />
inekuacionetëthjeshtapakërkuarshkathtësitëmirëfilltë.<br />
Nëfundtëkëtijkapitullinxënësitduhettëjenëtëaftë:<br />
Niveliiulët Niveliimesëm Niveliilartë<br />
Të rishkruajnë emërtimin e<br />
numritsishumë.<br />
Të interpretojnë numërorin<br />
e plotë si numëror të<br />
zbërthyer.<br />
Të përdorin operatorin e<br />
mbledhjesetëzbritjes.<br />
Tëbëjnëparaqitjenenumrit<br />
nënumërator.<br />
Të plotësojnë vargjet e<br />
numravenëboshtinnumerik.<br />
Të vendosë zgjidhjen e<br />
ekuacioneve të thjeshta me<br />
mbledhje ose zbritje brenda<br />
10s të gjetura me provë<br />
brendabashkësisëmenumra<br />
natyrorëderinë10qëijepet<br />
meintuitë.<br />
Të vendosë zgjidhjet e<br />
inekuacionevetëthjeshtame<br />
mbledhje ose zbritje brenda<br />
10s të gjetura me provë<br />
brendabashkësisëmenumra<br />
natyrorëderinë10qëijepet<br />
meintuitë.<br />
Tëpërdorinmbledhjenpërtë<br />
emërtuarndryshenumërorin<br />
e plotë, si të zbërthyer, edhe<br />
anasjelltas.<br />
Të vënë në dukje lidhjen<br />
midisrendevenëparaqitjen<br />
enumrit.<br />
Të bëjnë paraqitjen e<br />
mbledhjesnënumërator.<br />
Të përdorë provën me të<br />
gjithaelementetebashkësisë<br />
që i jepen për të gjetur<br />
zgjidhjen e ekuacioneve të<br />
thjeshta me mbledhje ose<br />
zbritjebrenda10smeprovë<br />
brendabashkësisëmenumra<br />
natyrorëderinë10.<br />
Të përdorë provën me të<br />
gjithaelementetebashkësisë<br />
që i jepen për të gjetur<br />
zgjidhjet e inekuacioneve të<br />
thjeshta me mbledhje ose<br />
zbritjebrenda10smeprovë<br />
brendabashkësisëmenumra<br />
natyrorëderinë10.<br />
Të hartojnë zgjidhje të<br />
situatave të ndryshme<br />
problemore nga jeta e<br />
përditshme.<br />
Tëkrahasojnëvargjetrritëse<br />
dhe ato zbritëse të<br />
numrave.<br />
Të interpretojnë mbledhjen<br />
e numrave në boshtin<br />
numerik.<br />
Tëgjejëpagabimezgjidhjen<br />
eekuacionevetëthjeshtame<br />
mbledhje ose zbritje brenda<br />
10s me provë brenda<br />
bashkësisë me numra<br />
natyrorëderinë10qëijepet<br />
Të gjejë pa gabimetë gjitha<br />
zgjidhjet e inekuacioneve të<br />
thjeshta me mbledhje ose<br />
zbritjebrenda10smeprovë<br />
brenda një bashkësie me<br />
numranatyrorëderinë10.<br />
132<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Këtomësimejanëgrupuarpërshkaktëtemëssënjëjtëdhetrajtimittëpërafërt.<br />
Atopërmbajnëtënjëjtënmënyrëtëtrajtimittëmësimit,dukeudalluarvetëm<br />
në mënyrat e ndryshme të paraqitjes së numrave dhe veprimeve, si dhe të<br />
rritjessëshkallëssëvështirësisë.<br />
<br />
<br />
MËSIMET13.1,13.2,13.3<br />
Mbledhjaenumravederinë100.<br />
Objektivat:Nëfundtëkëtyreorëvetëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Tëriprodhojëemërtimetënumravederinë100nëformatëndryshme.<br />
Tëparaqesënumratnëboshtdhenënumërator.<br />
Tëzbatojëveprimetembledhjesbrenda100nëoperator,numëratordhe<br />
boshtnumerik.<br />
Të përdorë faktet e mbledhjes deri në 100 për të zgjidhur problema të<br />
jetëssëpërditshme.<br />
Konceptetkryesore:shufra,kube,NJ,DH,vargnumrash,mbledhjenështyllë,<br />
mbledhjenërresht.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Mësuesjazhvillonkëtëveprimtari:<br />
Parasetëkalohetnëpunënmelibrin,egjithëveprimtariaezhvilluarkalidhje<br />
meparaqitjenekubeve,shufravedherendeveqëpërfaqësojnëatatenumrat<br />
medyshifra.Nxënësitnxitentëvërejnëmënyrënembledhjesmidisnumrave<br />
p.sh.:23+4dukeparëmekujdesmbledhjenerendevepërkatëse.<br />
Përçdoushtrimjepetsqarimimenjëshembull,parasetëkalohetnëpunënme<br />
librin.<br />
Shumëerëndësishmeështëpunamenumëratorindhemeboshtinnumerik.Te<br />
numëratori nxënësit duhet të kuptojnë vendin e rendeve dhe mbledhjen e<br />
numrave sipas tyre. Mësuesja këmbëngul që nxënësit, fillimisht, të bëjnë<br />
paraqitjetëndryshmetënumravenënumëratordukedalluarrendetDHdhe<br />
NJ. Kur çdo gjë është e qartë, atëherë mund të kalohet në paraqitjen e<br />
mbledhjessënumravedheshkriminetyre.<br />
Enjëjtagjëvlenedhepërparaqitjenembledhjesnëboshtinnumerik.Mësuesja<br />
nëfillimbënparaqitjeneboshtitnumerikmenjëshe(brenda20);mëpasbën<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 133
paraqitjen e boshtit numerik me dhjetëshe të plota dhe në fund boshtin<br />
numerik me njëshe (kujdes: gjithmonë brenda një dhjetësheje), p.sh. boshtin<br />
nganumri50derinë60menjëshe.Përçdollojboshtitëparaqitur,mësuesja<br />
duhet të jetë e vëmendshme për emërtimin e tyre të saktë dhe përdorimin e<br />
fjaloritmatematikor,kunxënësitkanëvështirësi.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT<br />
Punamelibrinfillonmeparaqitjeneshufravedhetëkubeve.Nxënësitjanëtë<br />
familjarizuartashmëmekëtëpunëdhevështirësiaevetmeështëpërnxënësite<br />
nivelittëtretë,qëmundtëngatërrojnëmbledhjenekubevemeshufrat.<br />
Në të gjitha ushtrimet e librit, nxënësit lihen të lexojnë kërkesën dhe të<br />
kuptojnëushtrimin.Mësuesjandërhynvetëmnërastetkurkavështirësinëtë<br />
kuptuarit e tipit të ushtrimit. Përdoren gjithë kohën termat numëror i plotë,<br />
numëror i zbërthyer, në mënyrë që nxënësit të dallojnë, të zbërthejnë dhe të<br />
paraqesinkëtanumërorënëformënqëkërkohet.<br />
Problematjanëpërfundimiitëkuptuaritdheizbatimittënjohurivenësituata<br />
konkretetëjetëssëpërditshme.<br />
3REFLEKTIMI<br />
Në këtë moment nxënësve mund t’u jepen ushtrime rikrijuese nga ushtrimet<br />
metabelapërtëparaqitursibarazimeosepërtëkthyerparaqitjeteshumëssë<br />
numravenëformatëndryshme:<br />
60+3=636DH+3NJ=63ose60+3=63 6shufra+3kube=63kube<br />
Gjithashtu nxënësve mund t’u jepen vargje numrash në tabelë për plotësim<br />
individualosenëformëkonkursi.Rëndësitëmadhekaplotësimiitabelaveqë<br />
përmbajnëparaqitjetëndryshmetënumrit,meshifraosemeshkronja.<br />
Detyrështëpie:<br />
<br />
<br />
Punohetfletëpunaemësimitose,sidetyrëplotësuesepërnxënësitenivelit<br />
të përparuar, mësuesja mund të kërkojë që vetë nxënësit të shkruajnë<br />
paraqitjetëndryshmenumrashdhetëargumentojnësesikanëvepruar.<br />
Tabela që kërkon shkrimin e numrave në forma të ndryshme duhet<br />
korrigjuarpërtëparësekukanëvështirësinxënësit,nëcilënngaparaqitjet<br />
e ndryshme të numrit. Është për t’u patur parasysh që vështirësia më e<br />
madheqëndronnëshkriminenumravemefjalë,pasinëshqiptiminetyre<br />
vërehenpasaktësi.<br />
134<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
MËSIMET13.4,13.5 Zbritjaenumravebrenda100.<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëzbresënumratderinë100.<br />
Tëzbatojëparaqitjetëndryshmepërnumratderinë100.<br />
Tërishkruajëfaktetezbritjesnëformatëndryshmemeoperatorë.<br />
Konceptetkryesore:numradyshifrorë,dhjetëshe,njëshe,ndryshesë,veprime<br />
nërresht,veprimenështyllë.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Mësuesjazhvillonkëtëveprimtari:<br />
Momenti më i rëndësishëm është ai në mësimin 13.4, ku duhet shpjeguar<br />
mënyra e zbritjes së numrave midis tyre (kur njëri është dyshifror dhe tjetri<br />
njëshifror). Ritheksohen rendet e numrave dhe si veprojmë (dhjetëshet me<br />
dhjetëshedhenjëshetmenjëshet).Shpjegohetzbritjaenumravemidisnjësheve<br />
dhe heqja e tyre me vizë (për të dalluar veprimin nga mbledhja, ku numrat<br />
qarkohen së bashku). Vështirësia qëndron në të kuptuarit e përdorimit të<br />
kllapave.P.sh.:<br />
27–5=20+(7–5)Emërtojmë27sishumë20+7<br />
=20+2Kryejmëveprimetbrendakllapës<br />
=2Gjejmëndryshesën(kujdes:pavarësishtveprimittëmbledhjes,<br />
ështëgjeturndryshesamidisnumrave27dhe5).<br />
Mjaft rëndësi ka kuptimi i veprimeve në çdo hap. Mësuesja duhet të jetë e<br />
bindur që nxënësit e kanë kuptuar hapin pararendës për të kaluar pastaj në<br />
veprimintjetër.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT<br />
Punohen ushtrimet e librit duke pasur kujdes në zbritjen sipas modelit të<br />
shpjeguardhenëmodelineshkurtër:27–5=22.Gjithmonëduhetpërdorur<br />
qarkimiinjësheve,nëmënyrëqënxënësittëmosngatërrojnëveprimetmidis<br />
rendeve.<br />
Shumëerëndësishmembetetpunameboshtinnumerik,paraqitjaenumrave<br />
në të, si dhe paraqitja e vargjeve të numrave në tabela apo veprimet me<br />
operatorë.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 135
3REFLEKTIMI<br />
Në këtë fazë mund të përdoren forma të larmishme njëlloj si gjatë evokimit.<br />
Mësuesja mund të ripunojë ose mund të rivlerësojë nxënës të veçantë për<br />
dobësitëqëkanëhasurgjatëkësajoremësimore.<br />
Pasmësimit13.5zhvillohetnjëorëpunëepavarur.<br />
<br />
<br />
MËSIMI13.6<br />
Problemame+dhe–brenda100.<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëriprodhojëfaktetembledhjesdhetëzbritjesbrenda100.<br />
Tëshquajëzgjidhjeneproblemavemidisdyveprimeve+dhe.<br />
Të zgjidhë problema të jetës së përditshme duke përdorur faktet e<br />
mbledhjedhetëzbritjesbrenda100.<br />
Konceptetkryesore:gjithsej,zgjidhje,pyetjepërgjigje.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Mësuesjazhvillonkëtëveprimtari:<br />
Mësuesja mund të përsëritë faktet e mbledhjes dhe të zbritjes deri në 100 në<br />
formatëndryshme:<br />
45+3=25+=29<br />
48–3=89=84<br />
Me mjete rrethanore mund të krijohen situata të ndryshme problemore nga<br />
nxënësit dhe mësuesja, duke dhënë në tabelë strukturën e zgjidhjes së një<br />
problememehapa:<br />
‣ Leximiitëdhënave<br />
‣ Dallimiikërkesëssëproblemës<br />
‣ ZGJIDHJA:<br />
‣ Kërkesa<br />
‣ Veprimi<br />
‣ Përgjigjja<br />
136<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
2REALIZIMIIKUPTIMIT<br />
Fillon puna me librin. Lexohen dyproblemat A dhe B, të cilat synojnë të<br />
analizohen të dhënat dhe të mendohet për zgjidhjet. Jepen dy zgjidhje<br />
alternative dhe nxënësit nxiten të mendojnë dhe sidomos të argumentojnë<br />
zgjidhjen e paraqitur. Situatat janë të zakonshme, prandaj nxënësit mund të<br />
gjykojnëvetë.<br />
ProblematCdheDsynojnëzgjidhjenetyrepadhënëalternativëzgjidhjeje.<br />
3REFLEKTIMI<br />
Në këtë fazë punohet ushtrimproblema e fundit, e cila synon të plotësohet<br />
numërori100iparaqitursishumëdymbledhorësh.<br />
Detyrështëpie:<br />
<br />
<br />
Punohetnëfletëpunedhe,përnxënësitenivelittëparë,mundtëjepetnjë<br />
problemëmembledhjeosezbritje.<br />
Pas këtij mësimi zhvillohet një orë punë e pavarur për zgjidhjen e<br />
problemavemembledhjeosezbritjebrenda100.<br />
MËSIMET13.7,13.8 Veprime me operatorin + dhe –<br />
brenda100.<br />
Objektivat:Nëfundtëorëssëmësimitnxënësiduhettëjetëiaftë:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëriprodhojëfaktetembledhjesdhetëzbritjesbrenda100meoperator.<br />
Tëshpjegojëmënyrëneveprimitmeoperatorë.<br />
Tëinterpretojëfaktetembledhjesdhetëzbritjesnëboshtinnumerik.<br />
Konceptetkryesore:operator,numëroriplotë,numërorizbërthyer.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Mësuesjazhvillonkëtëveprimtari:<br />
Shkruhen disa numra dhe kërkohet të rishkruhen sipas vargjeve rritëse dhe<br />
zvogëluese.<br />
Kujtohentermatparadhepasdukedhënëdisashembuj.<br />
Cilinumërgjendetpasnumrit45?<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 137
Cilinumërgjendetparanumrit25?<br />
Paraqitetboshtinumerikdhebëheninterpretimetëmbledhjesdhetëzbritjes<br />
nëtë(brenda20,qënxënësittëorientohennëpunënemëpastajmemelibrin).<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT<br />
Punohen ushtrimet e librit duke ndaluar pas çdo ushtrimi, që nxënësit të<br />
përvetësojnëfaktetembledhjesdhetëzbritjesnëparaqitjenetyrenëoperatorë<br />
dhenëboshtinnumerik.<br />
Nëushtrimetmeoperatorëtëmbledhjesdhetëzbritjestëdhënënëvargduhet<br />
ndaluar pas çdo mbledhjeje ose zbritjeje, që nxënësit të orientohen drejt një<br />
zgjidhjejetësaktë.<br />
3REFLEKTIMI<br />
Nëkëtëmomentmundtëpunohennëfletorebarazimetënxjerrangatabelat<br />
osevargjetembledhjesdhetëzbritjessëoperatorëvetëkthehennëbarazimetë<br />
njëpasnjëshme.<br />
Detyrështëpie:<br />
<br />
<br />
Punohetnëfletëpunedhe,përnxënësitenivelittëparë,mundtëjepetnjë<br />
problemëmembledhjeosezbritje.<br />
MËSIMI13.9<br />
Zgjidhjemetentativëeekuacionit.<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëvendosëzgjidhjeneekuacionevetëthjeshtamembledhjeosezbritje<br />
brenda10stëgjeturameprovëbrendabashkësisëmenumranatyrorë<br />
derinë10qëijepetmeintuitë.<br />
Të përdorë provën me të gjitha elementet e bashkësisë që i jepen për të<br />
gjeturzgjidhjeneekuacionevetëthjeshtamembledhjeosezbritjebrenda<br />
10smeprovëbrendabashkësisëmenumranatyrorëderinë10.<br />
Tëgjejëpagabimezgjidhjeneekuacionevetëthjeshtamembledhjeose<br />
zbritjebrenda10smeprovëbrendanjëbashkësietëdhënëmenumra<br />
natyrorëderinë10qëijepet.<br />
Konceptetkryesore:çelës,zgjidhje,ekuacion,provë,veprim.<br />
<br />
138<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Zhvillimiimësimit<br />
1 EVOKIMI:<br />
Veprimenëdërrasëpërmbledhjenenumravederinë10tëtipit:<br />
+7=9;+9=9;+8=10;6+=9…..etj.<br />
Nxënëstëndryshëmshpjegojnësesiegjetëndheedemonstrojnëmegishta.<br />
2 REALIZIMIIKUPTIMIT:<br />
Mësuesja shpjegon hap pas hapi punën për të gjetur me provë zgjidhjet e<br />
ekuacionit(pradukeeprovuar,dukekryermbledhjenosezbritjennjëpërnjë<br />
metëgjithaelementetqëijepennëbashkësi,ashtusiçveprojmëpërtëgjetur<br />
çelësinqëhapportënkurkeminjëtufëmeçelësa).<br />
<br />
{6;9;0;3;2}<br />
D.m.th.6+799+790+793+79vetëm2+7=9<br />
2<br />
Pra,numri2qëjepetnëbashkësi,ezgjidhekuacionintonë.Themise2është<br />
zgjidhjaeekuacionit.<br />
Përsëritetkjoecuridisaherë.<br />
Hapetlibri.Nxënësitpunojnëtëpavarurgjatëplotësimittëtij.Mëpaskalohet<br />
në punimin dhe diskutimin e tyre në dërrasë. Një nxënës e zgjidh atë. Klasa<br />
korrigjonshokunosevetveten.<br />
Lexohendhesqarohennjënganjëtëgjithakërkesatpërushtrimetqëmësuesja<br />
jepnëdërrasë.Kontrollonesqaronçdopaqartësiemëpasbënkontrolldhe<br />
vlerësimindividual.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
Mësuesjaujepnjëushtrimmeparaqitjenemëposhtmedukeindarënxënësit<br />
nëgrupe(nxënësitkopjojnëngadërrasa)oseiparapërgatitfletëtmëparë.<br />
{7;4;0;3;2}<br />
fgj<br />
+ 5 = 8<br />
7 = 9<br />
Kjoparaqitjequhetekuacion.<br />
Detyrë shtëpie mund të jepen ushtrime për të punuar nga teksti ose fleta e<br />
punës.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 139
Punëepavarur(pas13.9) Zgjidhjemetentativëeekuacionit<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëvendosëzgjidhjeneekuacionevetëthjeshtamembledhjeosezbritje<br />
brenda10stëgjeturameprovëbrendabashkësisëmenumranatyrorë<br />
derinë10qëijepetmeintuitë.<br />
Të përdorë provën me të gjitha elementet e bashkësisë që i jepen për të<br />
gjeturzgjidhjeneekuacionevetëthjeshtamembledhjeosezbritjebrenda<br />
10smeprovëbrendabashkësisëmenumranatyrorëderinë10.<br />
Tëgjejëpagabimezgjidhjeneekuacionevetëthjeshtamembledhjeose<br />
zbritje brenda 10s me provëbrenda bashkësisë me numra natyrorë<br />
derinë10.<br />
Konceptetkryesore:çelës,zgjidhje,ekuacion,provë,veprim.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI:<br />
Veprimenëdërrasëpërmbledhjenenumravederinë10tëtipit:<br />
+7=9;+9=9;+8=10;6+=9…..etj.<br />
Nxënëstëndryshëmshpjegojnësesiegjetëndheedemonstrojnëmegishta.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:<br />
Hapetfletaepunës.Nxënësitpunojnëtëpavarurpërplotësiminesaj.Lexohen<br />
dhesqarohennjënganjëtëgjithakërkesatpërushtrimetqëmësuesjajepnë<br />
tabelë.Kontrollonesqaronçdopaqartësiemëpasbënkontrolldhevlerësim<br />
individual.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
Kalohetnëpunimindhediskutiminnëdërrasëtëushtrimeve,kunxënësitkanë<br />
gabuar më tepër. Më pas nxënës të ndryshëmzgjidhin në tabelë ushtrimet.<br />
Mësuesjainxitqëtëshpjegojnësesivepruanpërt’izgjidhurato,megojëeme<br />
mjete.Klasaipunonparalelishtushtrimetnëfletoredhekorrigjonshokunose<br />
vetveten.<br />
Detyrështëpiemundtëjepenushtrimepërtëpunuarngafletaepunës.<br />
<br />
<br />
140<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
MËSIMI13.10 Zgjidhjemetentativëeinekuacionit.<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëvendosëzgjidhjeteinekuacionevetëthjeshtamembledhjeosezbritje<br />
brenda10s,tëgjeturameprovëbrendabashkësisëmenumranatyrorë<br />
derinë10qëijepetmeintuitë.<br />
Tëpërdorëprovënmetëgjithaelementetebashkësisëqëijepenpërtë<br />
gjetur zgjidhjet e inekuacioneve të thjeshta me mbledhje ose zbritje<br />
brenda10smeprovëbrendabashkësisëmenumranatyrorëderinë10<br />
qëijepet.<br />
Të gjejë pa gabimetë gjitha zgjidhjet e inekuacioneve të thjeshta me<br />
mbledhje ose zbritje brenda 10s me provëbrenda një bashkësie të<br />
dhënëmenumranatyrorëderinë10.<br />
Konceptetkryesore:çelës,zgjidhje,inekuacion,provë,veprim.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1 EVOKIMI:<br />
Veprimenëdërrasëpërmbledhjenenumravederinë10tëtipit:<br />
47;96dhe +79; +8>10;6+ 9<br />
<br />
D.m.th.6+7>99+7>90+79vetëm2+7=9<br />
6;9;3<br />
Kjoparaqitjequhetinekuacion.<br />
Pranumrat6;9;3qëjepennëbashkësi,ezgjidhininekuacionintonë.Themise<br />
6;9;3janëzgjidhjeteinekuacionit.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 141
Përsëritetkjoecuridisaherë.<br />
Hapetlibri.Nxënësitpunojnëtëpavarurnëplotësiminetij.Mëpaskalohetnë<br />
punimin dhe diskutimin e tyre në dërrasë. Një nxënës e zgjidh atë. Klasa<br />
korrigjonshokunosevetveten.<br />
Lexohendhesqarohennjënganjëtëgjithakërkesatpërushtrimetqëmësuesja<br />
jepnëdërrasë.Kontrollonesqaronçdopaqartësidhemëpasbënkontrolle<br />
vlerësimindividual.<br />
3REFLEKTIMI:minitest<br />
Mësuesjaujepnjëushtrimmeparaqitjenemëposhtmedukeindarënxënësit<br />
nëgrupe(nxënësitkopjojnëngadërrasa)oseiparapërgatitfletëtmëparë.<br />
{7;4;0;3;2}<br />
+5
Kapitulli14<br />
Kykapitullështëkonceptuarpërnjërimarrjetëkonceptevedhenjohurivebazë<br />
qënxënësitkanëfituargjertani.Aisynonpërsëritjendhepërforciminetyre.<br />
Në këtë kapitull janë përfshirë nënlinjat e algjebrës dhe të veprimeve me<br />
numrin.Nëfundtëtijmundtëplanifikohetnjëorëpërsëritjeje.<br />
Kykapitullsynonqënxënësinëfundtëtij:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Tëpërdorëmjetejostandarde(gishti,pëllëmba,hapi…etj.)përtëmatur<br />
gjatësinëeobjektevetëndryshme.<br />
Të përdorë centimetrin si njësi dhe vizoren si mjetet standard për të<br />
maturgjatësinëeobjektevetëndryshme(derinë20cm).<br />
Tëçiftojësende,figura,numrabrenda100ëssipasnjërregulli.<br />
Tëplotësojëçiftimenëtabelaosemediagramepërndryshesabrenda100ës.<br />
Të përdorë operatorin shigjetorpër të lidhur ndryshesa brenda<br />
100ëssipasnjërregullitëcaktuar.<br />
Tëzbresëmemenddynumrapërndryshesabrenda100ës.<br />
Tëzbatojëmënyratëndryshmepërtëgjeturndryshesabrenda100ës.<br />
Tëpërdorëdhetëshpjegojëradhëneveprimevenërreshtdhenështyllë<br />
përtëgjeturndryshesabrenda20ës.<br />
Tëzbresëmemendnjënumërnjëshifrornganjënumërdyshifrorbrenda100ës.<br />
Tëpërdorëkuptiminezbritjes(nëbashkësinëpërkatësetënumrave)për<br />
tëzgjidhursituatatëthjeshtaproblemoretëjetëssëpërditshme.<br />
Niveliiulët Niveliimesëm Niveliilartë<br />
Të vendosë ndryshesat brenda<br />
100ës që lidhen me numra<br />
përmes operatorit shigjetor<br />
sipasnjërregullitëcaktuar.<br />
Të vendosë mbledhorët ose<br />
shumënnëbarazimetgjysmëtë<br />
gatshme për të gjetur shuma<br />
brenda 20ës duke veçuar 10n<br />
sipasfigurës.<br />
Ose<br />
Të mbledhë shkurt në rresht<br />
brenda 20ës duke numëruar<br />
konkretisht elementet e<br />
paraqituranëfigurë.<br />
Tëpërdorëoperatorinshigjetor<br />
për të lidhur numrat me<br />
ndryshesat brenda 100ës<br />
sipasnjërregullitëcaktuar.<br />
Të përdorë figurën për të<br />
mbledhur në rresht duke<br />
veçuar10nsipasmodelitqë<br />
ijepet.<br />
Të përdorë të gjitha mënyrat<br />
e mësuara për të mbledhur<br />
brenda100ëspaekaluar10<br />
nsipasmodelitqëijepet.<br />
Të përdorë të gjitha mënyrat<br />
e mësuara për të mbledhur<br />
Të kthejë në barazim me<br />
zbritje ndryshesat për<br />
zbritjet brenda 100ës<br />
çiftimet e numrave në<br />
tabelaosediagram.<br />
Të shpjegojë me gojë<br />
radhën e kryerjes së<br />
veprimeve gjatë<br />
mbledhjes në rresht<br />
brenda 20ës (duke<br />
veçuar10n).<br />
Tëshpjegojëmefjalëtetij<br />
radhën e kryerjes së<br />
veprimeve gjatë<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 143
Të vendosë mbledhorët ose<br />
shumënnëbarazimetgjysmëtë<br />
gatshme për të gjetur shuma<br />
brenda 100ës duke zbërthyer<br />
njërin mbledhor si shumë dy<br />
mbledhorësh.<br />
Dhe<br />
Të mbledhë shkurt në shtyllë<br />
brenda100ëspaekaluar10n.<br />
Të vendosë mbledhorët ose<br />
shumënnëbarazimetgjysmëtë<br />
gatshme për të gjetur shuma<br />
brenda 100ës duke zbërthyer<br />
njërin mbledhor si shumë dy<br />
mbledhorësh.<br />
Dhe<br />
Të mbledhë shkurt në shtyllë<br />
brenda100ësdukeekaluar10n.<br />
Të vendosë ndryshesën në<br />
zbritjet në shtyllë që i jepen<br />
pas numërimit konkret të<br />
elementeve në bashkësitë e<br />
paraqiturameshufra.<br />
Të vendosë ndryshesën në<br />
barazimet që i jepen pas<br />
numërimitkonkrettëelementeve<br />
në bashkësitë e paraqitura me<br />
shufradhekube.<br />
Të vendosë shumën ose ndryshesën<br />
nëmbledhjetshkurtnërreshtdhe<br />
në shtyllë brenda 100ës pa e<br />
kaluar10naqrrathëmëshumë<br />
sipasrregullitqëijepet.<br />
Të identifikojë drejtëzën e<br />
simetrisë në figurat e thjeshta<br />
simetrike ku ajo është e<br />
vendosur me ngjyrë qartësisht<br />
tëdallueshme.<br />
<br />
<br />
144<br />
brenda100ësdukeekaluar<br />
10nsipasmodelitqëijepet.<br />
Të përdorë zbërthimin e<br />
zbritësit për të realizuar<br />
zbritjen në rresht sipas<br />
modelitdheudhëzimeveqëi<br />
jepen për të gjetur<br />
ndryshesatbrenda20ës.<br />
Të përdorë zbërthimin e<br />
zbritësit për të realizuar<br />
zbritjenpjesë–pjesënërresht<br />
dhe në shtyllë sipas modelit<br />
dhe udhëzimeve që i jepen<br />
për të gjetur ndryshesat<br />
brenda100ës.<br />
Tëdallojëvepriminqëduhettë<br />
përdorëpërtëzgjidhursituata<br />
tëthjeshtaproblemoremenjë<br />
veprimmbledhjejeosezbritjeje<br />
brenda 100ës përmes fjalëve<br />
kyçe: “ më shumë” dhe<br />
“gjithsej”, ”më pak”,<br />
”mbetën”. Të përdorë palosjen<br />
përtëkrijuarfiguratëthjeshta<br />
simetrike sipas udhëzimeve<br />
dhedemonstrimittëmësueses<br />
Ose<br />
Të vizatojë drejtëzën e<br />
simetrisënëfiguratethjeshta<br />
simetrike.<br />
mbledhjes në rresht<br />
brenda 100ës me të<br />
gjithamënyratemësuara<br />
paekaluar10n.<br />
Tëshpjegojëmefjalëtetij<br />
radhën e kryerjes së<br />
veprimeve gjatë<br />
mbledhjes në rresht<br />
brenda 100ës me të<br />
gjithamënyratemësuara<br />
dukeekaluar10n.<br />
Të zbresë pa gabime<br />
brenda 20ës, pjesëpjesë<br />
në rresht me mënyra të<br />
ndryshme.<br />
Të zbresë pjesëpjesë në<br />
rreshtdhenështyllëpa<br />
gabimebrenda100ës.<br />
Të zgjidhë situata të<br />
thjeshta problemoreme<br />
një veprim mbledhjeje<br />
ose zbritjejebrenda 20<br />
ës,kudallohetqartëfjala<br />
kyçe “më shumë” dhe<br />
“gjithsej”, ”më pak”,<br />
”mbetën”.<br />
Tëplotësojësimetrikene<br />
një figure në lidhje me<br />
njëdrejtëz.<br />
MËSIMET 14. 1, 14. 2.Veprime me operatorin e zbritjes<br />
brenda100ës<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
Të vendosë ndryshesat brenda 100ës që lidhen me numra përmes<br />
operatoritshigjetorsipasnjërregullitëcaktuar.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Të përdorë operatorin shigjetor për të lidhur numrat me ndryshesat<br />
brenda100ëssipasnjërregullitëcaktuar.<br />
Të kthejë në barazim me zbritjendryshesat për zbritjet brenda 100ës<br />
çiftimetenumravenëtabelaosediagram.<br />
Konceptetkryesore:numër,element,bashkësi,dallo,qarko.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
1 Ushtrime me gojë për numërimin 0100 (0, 10, 20, 30, 40, 50 … dhe<br />
anasjelltas).<br />
Shkrimiinumravenëfletore.Nxënëstëndryshëmebëjnëkëtëgjënëdërrasë.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:veprimtaripraktikememjete,shpjegim.<br />
Mësuesjavizatonnëdërrasëboshtinnumerikdheukërkonnxënësveqëedhe<br />
ata,memajënelapsit,tëndjekinrrugënqëbënajomeshkumësdukekaluar<br />
meradhëmbitëgjithënumrat.<br />
Gjatëpunësatatregojnëmegojë:<br />
0+10=10,10+10=20,20+10=30……etj.derinë90+10=100<br />
Kjoecuripërsëritetmedisanxënëspërtëkaluarnëkahunzbritësd.m.th.:<br />
100–10=90,90–10=80……etj<br />
Ukujtohetpërmesshpjegimitseçfarëbënte“makinaenumrave”d.m.th.<br />
20+3050…..etj.<br />
Hapet libri. Sqarohen kërkesat e ushtrimeve me operatorë, tabela dhe<br />
diagrame.Gjithashtuushpjegohetsesiparaqitenmebarazimeveprimetqënë<br />
tekstjepenmetabelëosemediagram.<br />
Nxënësitpunojnëtëpavarurnëplotësiminetij.<br />
Mësuesjakontrollonesqaronçdopaqartësi.Kontrollevlerësimindividual.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
Nxënësitkopjojnëdiagrameteushtrimit2osetabelateushtrimit3nëtekst.<br />
Ose<br />
Shkruajnëedhebarazimetqëdalinprejtyre.<br />
Detyrë shtëpie mund të jepenushtrimet e fletës së punëspër këto mësime<br />
dukeipërshtatursipasnivelit.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 145
Niveli1:T’ikopjojësiçjanëdiagrametoseboshtetnumerike.<br />
Niveli2dhe3:Paraqesinmebarazimeveprimetqëjepenmetabelë.<br />
<br />
<br />
MËSIMET14.3,14.4.Mbledhjaenumravederinë100<br />
Dotëpërsëritenmënyratendryshmetëmbledhjesderinë20dukeundalur<br />
më tepër te mbledhja shkurt në shtyllë brenda 20ës. Për realizimin e këtyre<br />
orëvemundtëmbështeteniteMËSIMI8.4,TEMA:Mbledhjanërreshtduke<br />
veçuar10<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
Tëvendosëmbledhorëtoseshumënnëbarazimetgjysmëtëgatshmepër<br />
tëgjeturshumabrenda20ësdukeveçuar10nsipasfigurës.<br />
Ose<br />
<br />
<br />
<br />
Tëmbledhë shkurtnërreshtbrenda20ësdukenumëruar konkretisht<br />
elementeteparaqituranëfigurë.<br />
Të përdorë figurën për të mbledhur në rresht duke veçuar 10n sipas<br />
modelitqëijepet.<br />
Tëshpjegojëmegojëradhënekryerjessëveprimevegjatëmbledhjes<br />
nërreshtbrenda20ës(dukeveçuar10n).<br />
Konceptetkryesore:numër,element,shufra,zbërthim,veçimi10s.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Ushtrimemegojëpërmbledhjebrenda10s.<br />
Tipi10+4=…<br />
Ose<br />
Ushtrimepërzbërthiminenumravederinë19sishumëdymbledhorësh,p.sh.:<br />
poshtëshkruhetbarazimi:<br />
1<br />
2<br />
10<br />
2<br />
<br />
12=10+2<br />
146<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Nxënës të ndryshëm e bëjnë plotësimin në dërrasë duke shpjeguar përmes<br />
vizatimittërrathëve.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:veprimtaripraktikememjete,shpjegim.<br />
Mësuesjaukujtonnxënësvenëdërrasëhappashapipunënpërmbledhjene<br />
numravedukeveçuar10nmerrathëdhenëboshtnumerik.<br />
13+4 10 3 4<br />
<br />
10 7<br />
17<br />
<br />
13 4<br />
Mëshumëdot’ukërkohetplotësimiibarazimittëdytë.<br />
Hapet libri. Lexohen dhe sqarohen kërkesat e ushtrimeve dhe puna që<br />
nxënësitduhettëbëjnë.Nxënësitpunojnëtëpavarurnëplotësiminetijdhetë<br />
fletëssëpunës.<br />
Mësuesja kontrollon e sqaron çdo paqartësi e më pasbënkontrolldhe<br />
vlerësimindividual.<br />
Siushtrimplotësuespërnxënësitenivelittëlartëmundtëjepetqëtëkthejnësi<br />
mbledhjeshkurtnështyllëveprimeteushtrimit3nëtekst.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
Mësuesjamundtëbëjënjëminitestmenjëushtrimsiaiiushtrimit1nëtekst.<br />
Nxënësit paraqesin me rrathë dhe gjejnë duke plotësuar 10n, shumat e<br />
paraqiturateushtrimiC.<br />
Detyrështëpiemundtëjepenushtrimetefletëssëpunëspërkëtëmësimsipas<br />
niveleve:<br />
Niveli1:T’ikopjojësiçjanë.<br />
Niveli2dhe3:Tëparaqesëmerrathëdhetëmbledhëgjatëdukeplotësuar10n<br />
barazimeteushtrimitCnëfletorenepunës.<br />
<br />
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 147
MËSIMI14.5.<br />
148<br />
Mbledhjaenumravederinë100<br />
Dotëpërsëritenmënyratendryshmetëmbledhjesderinë100dukeundalur<br />
mëtepërtembledhjashkurtnështyllëbrenda100ëspaekaluaratë.<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Tëvendosëmbledhorëtoseshumënnëbarazimetgjysmëtëgatshmepër<br />
të gjetur shuma brenda 100ës duke zbërthyer njërin mbledhor si<br />
shumëdymbledhorësh.<br />
Tëmbledhëshkurtnështyllëbrenda100ëspaekaluar10n.<br />
Tëpërdorëtëgjithamënyratemësuarapërtëmbledhurbrenda100ës<br />
paekaluar10nsipasmodelitqëijepet.<br />
Tëshpjegojëmefjalëtetijradhënekryerjessëveprimevegjatëmbledhjes<br />
nërreshtbrenda100ësmetëgjithamënyratemësuarapaekaluar10n.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
1Ushtrimemegojëpër:<br />
a)numërimin0100(0,10,20,30,40,50…dheanasjelltas).<br />
b)mbledhjenenumravederinë100me10shetëplota.<br />
Shkrimnëfletore.Nxënëstëndryshëmebëjnëkëtëgjënëdërrasë.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:<br />
Mësuesjaukujtonnxënësvenëdërrasëhappashapipunënpërmbledhjene<br />
numravederinë100.<br />
54<br />
54+25=70+9<br />
25<br />
=79<br />
79<br />
Hapet libri. Lexohen dhe sqarohen kërkesat e ushtrimeve dhe puna qënxënësit<br />
duhettëbëjnë.Nxënësitpunojnëtëpavarurnëplotësiminetijdhetëfletëssëpunës.<br />
Mësuesja kontrollon e sqaron çdo paqartësi e më pasbënkontrolldhe<br />
vlerësimindividual.<br />
Siushtrimplotësuespërnxënësitenivelittëlartëmundtëjepetqëtëkthejnësi<br />
mbledhjegjatënërreshtdhenështyllëveprimeteushtrimit5nëtekst.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
Mësuesja mund të bëjë një minitest me një ushtrim mbledhjeje shkurt në<br />
shtyllëpaekaluar10n.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Detyrë shtëpie mund të jepenushtrimet e fletës së punëspër këtë mësim<br />
sipasniveleve:<br />
Niveli1:T’ikopjojësiçjanë.<br />
Niveli 2 dhe 3: Të paraqesë si mbledhje shkurt në shtyllë barazimet e<br />
ushtrimeveB,Cnëfletorenepunës.<br />
<br />
<br />
MËSIMET14.6,14.7.Mbledhjeenumravederinë100<br />
Dotëpërsëritenmënyratendryshmetëmbledhjesderinë100dukeundalur<br />
më tepër te mbledhja shkurt në shtyllë brenda100ës pa e kaluar atë. Për<br />
realizimin e këtyre orëve mund të mbështeteni tek mësimet e mëparshme<br />
(Mësimi8.2–8.7).<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Tëvendosëmbledhorëtoseshumënnëbarazimetgjysmëtëgatshmepër<br />
të gjetur shuma brenda 100ës duke zbërthyer njërin mbledhor si<br />
shumëdymbledhorësh.<br />
Tëmbledhëshkurtnështyllëbrenda100ësdukeekaluar10n.<br />
Tëpërdorëtëgjithamënyratemësuarapërtëmbledhurbrenda100ës<br />
dukeekaluar10nsipasmodelitqëijepet.<br />
Të shpjegojë me fjalët e tij radhën e kryerjes së veprimeve gjatë<br />
mbledhjesnërreshtbrenda100ësmetëgjithamënyratemësuaraduke<br />
ekaluar10n.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMIStuhimendimesh<br />
1Ushtrimegojorepërmbledhjenenumravederinë20.<br />
Shkrimnëfletore.Nxënëstëndryshëmebëjnëkëtëgjënëdërrasë.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:veprimtaripraktikememjete,shpjegim.<br />
Mësuesjaukujtonnxënësvenëdërrasëhappashapipunënpërmbledhjene<br />
numravederinë100.<br />
37+29=50+16<br />
=66<br />
66<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 149<br />
1<br />
37<br />
29
*Njëkujdestëveçantëmësuesjaikushtonmbledhjesnërreshtdhenështyllëtë<br />
mëshumësedymbledhorëve.<br />
14+36+22=72<br />
<br />
<br />
<br />
Hapet libri. Lexohen dhe sqarohen kërkesat e ushtrimeve dhe puna që<br />
nxënësitduhettëbëjnë.Nxënësitpunojnëtëpavarurnëplotësiminetijdhetë<br />
fletëssëpunës.<br />
Mësuesja kontrollon e sqaron çdo paqartësi e më pasbënkontrolldhe<br />
vlerësimindividual.<br />
Si ushtrim plotësues për nxënësit e nivelit të lartë mund të jepet zgjidhja në<br />
fletoreeproblemëssëushtrimitEnëtekst.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
Mësuesja mund të bëjë një minitest me një ushtrim mbledhjeje shkurt në<br />
shtyllëdukeekaluar10n.<br />
P.sh.53+28=....<br />
Nxënësitparaqesinneshtylledhekryejnëveprimin.<br />
Detyrështëpiemundtëjepenushtrimetefletëssëpunëspërkëtëmësimsipas<br />
niveleve:<br />
Niveli1:T’ikopjojësiçjanë.<br />
Niveli 2 dhe 3: Të paraqesë si mbledhje gjatë me zbërthim barazimet e<br />
ushtrimeveB,Cnëtekst.<br />
<br />
<br />
Punëepavarur1(pasmësimit14.7).<br />
Veprimemeoperatorinembledhjesbrenda100.<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
1<br />
14<br />
36<br />
22<br />
72<br />
150<br />
<br />
<br />
Të vendosë shumat brenda 100ës që lidhen me numra përmes<br />
operatoritshigjetorsipasnjërregullitëcaktuar.<br />
Tëpërdorinoperatorinshigjetorpërtëlidhurnumratmeshumatbrenda<br />
100ëssipasnjërregullitëcaktuar.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Tëkthejënëbarazim(membledhjepërshumaendryshesabrenda100<br />
ës)çiftimetenumravenëtabelaosediagrame.<br />
Konceptetkryesore:numër,element,bashkësi,dallo,qarko.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
1Ushtrimemegojëpërnumërimin0100(0,1,2,3,4,5…0;10;20…….dhe<br />
anasjelltas).<br />
Shkrimiinumravenëfletore.Nxënëstëndryshëmebëjnëkëtëgjënëdërrasë.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:<br />
Mësuesjavizatonnëtokëboshtinnumerikdheukërkonnxënësveqëtëshkelin<br />
meradhëmbitëgjithënumrat.<br />
Gjatëecjesatatregojnëmegojë:<br />
10+10=20;50+7=;62+4=……etj<br />
Ukujtohetpërmesshpjegimitseçfarëbënte“makinaenumrave”d.m.th.<br />
52+355…..etj.<br />
Hapet libri. Sqarohen kërkesat e ushtrimeve me operatorë, tabela dhe<br />
diagramet. Gjithashtu u shpjegohet se si paraqiten me barazime veprimet që<br />
nëtekstjepenmetabelëosemediagram.<br />
Nxënësitpunojnëtëpavarurnëplotësiminetij.<br />
Mësuesjakontrollonesqaronçdopaqartësi.Kontrollevlerësimindividual.<br />
3REFLEKTIMI:Shkrim<br />
Nxënësitkopjojnëdiagrametosetabelateushtrimit3.4nëtekst.<br />
Ose<br />
Shkruajnëedhebarazimetqëdalinprejtyre.<br />
Detyrështëpiemundtëjepetushtrimi6nëfletënepunësdukeepërshtatur<br />
sipasnivelit.<br />
Niveli1:T’ikopjojësiçjanëdiagramet.<br />
Niveli 2 dhe 3: Paraqesin me barazime veprimet që jepen me tabelë ose me<br />
diagram.<br />
<br />
<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 151
Punëepavarur2(pasmësimit14.7).<br />
Problemamembledhjenenumravederinë100.<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëvendosëshumënnëmbledhjetshkurtnërreshtdhenështyllëbrenda<br />
100paekaluar10n.<br />
Tëdallojëvepriminqëduhettëpërdorëpërtëzgjidhursituatatëthjeshta<br />
problemoreme një veprim mbledhjeje brenda 100ës përmes fjalëve<br />
kyçe:“mëshumë”dhe“gjithsej”.<br />
Të zgjidhë situata të thjeshta problemoreme një veprim mbledhjeje<br />
brenda20ëskudallohetqartëfjalakyçe“mëshumë”ose“gjithsej”.<br />
Konceptet kryesore: problem, fjala çelës, “më shumë” , “gjithsej”, veprim,<br />
zgjidhje,përgjigje.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit.<br />
1EVOKIMI:<br />
1Ushtrimemebashkësi,kunxënësitvizatojnërrathëaqsatregonetiketa:<br />
19<br />
19+4=23<br />
Sarrathëubënëgjithsejnëbashkësinëedytë?Mësuesjatheksongjithmonë<br />
fjalët:“mëshumë”,“gjithsej”nëtëfolurdhenëtëshkruarmenjëngjyrëtjetër<br />
dheduketheksuarsecilinveprimduhettëbëjnëatapërçdorast:<br />
“mëshumë”,“gjithsej”mbledhja(+).<br />
Poshtëbashkësisëajoshkruanbaraziminpërkatës:19+4=23.<br />
Përsëritet23herëkjoveprimtari.Nëçdorastnxënësitplotësojnëbashkësinë<br />
dhebaraziminpërkatësnëdërrasëdukeeshoqëruarmefjalëtetyreoseme<br />
veprimemegishta.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:<br />
1Mësuesjazgjidhdukeeshpjeguarhappashapiproblemëneparëosenjë<br />
problemëtëngjashmemetë.<br />
152<br />
4mëshumë<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Lexohetdhesqarohetpunaqënxënësitduhettëbëjnë.<br />
Nxënësitpunojnëtëpavarurnëlibër.<br />
Mëpaszgjidhenproblematnganxënëstëndryshëmosengamësuesjanëdërrasë.<br />
Punë e pavarur për plotësimin e fletës së punës. Kontroll dhe vlerësim<br />
individualisaj.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
Nxënësitpunojnënëfletoreneklasësbashkësime“mëshumë”elementese<br />
bashkësiaeparëdheshkruajnëposhtëbarazimin.<br />
Ose mund të paraqesin me bashkësi dhe të plotësojnë (me shufra dhe kube)<br />
barazimepërshumabrenda100pakalimtë10s.<br />
34+26=47+32=53+46=……etj.<br />
Atokorrigjohendhevlerësohenindividualisht.<br />
Detyrështëpiemundtëjepenpërtëkopjuarushtrimetosenjëproblemëetekstit.<br />
<br />
<br />
MËSIMI14.8.<br />
Zbritjaenumravebrenda100.<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëvendosëndryshesënnëzbritjetnështyllëqëijepenpasnumërimit<br />
konkrettëelementevenëbashkësitëeparaqiturameshufra.<br />
Të përdorë zbërthimin e zbritësit për të realizuar zbritjen në rresht sipas<br />
modelitdheudhëzimeveqëijepenpërtëgjeturndryshesatbrenda20ës.<br />
Të zbresë pa gabime brenda 20ës, pjesëpjesë në rresht me mënyra të<br />
ndryshme.<br />
Konceptetkryesore:zbritje,mbetje,barazim,minus.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Ushtrimemegojëpërzbritjenbrenda10sdheparaqitjeetyreedhemebosht<br />
numerik.<br />
10–4=,10–3=,10–2=….etj.<br />
Ose<br />
Ushtrimepërzbërthiminenumravederinë9sishumëdymbledhorësh.P.sh:<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 153
poshtëshkruhetbarazimi:<br />
<br />
8=6+2<br />
Përsëritet23herëkjoveprimtari.Nëçdorastnxënësitplotësojnëbarazimin<br />
përkatësnëdërrasëdukeeshoqëruarmeveprimemegishtaosememjete.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:<br />
Mësuesjakujtonsirealizohetzbritjapjesëpjesënërreshtduketheksuarqëtë<br />
kenëkujdeskurbëjnëzbërthimin,pasinëfillimzbresimpërtënambetur10,<br />
pasiekemimëtëlehtëqënga10tëzbresimpjesëntjetër.P.sh:12–2=10e<br />
pastaj10–6=4dheeparaqetatënëboshtnumerik.<br />
Hapetlibri.Lexohendhesqarohenkërkesatetijnjënganjë.Nxënësitpunojnë<br />
tëpavarur.<br />
Mësuesjakontrollon,sqaronnxënësitpërçdopaqartësi.<br />
Nganxënësitenivelittëlartë,tëcilëtmbarojnëmëshpejt,mësuesjakërkonqë<br />
të punojnë me zbërthim (si te ushtrimi D dhe barazimet e ushtrimeve të<br />
fundit).Kontrolldhevlerësimindividualityre.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
MinitestmenjëbarazimmefigurësimodeliiushtrimitC<br />
Ose<br />
Kopjimushtrimeshngalibri.<br />
Detyrështëpiemundtëjepenpërtëkopjuarushtrimetngafletaepunësose<br />
ushtrimi5nëtekstmenivele.<br />
Niveli1:TakopjojësiçështëushtriminE.<br />
Niveli2dhe3:Tëzbresëshkurtdhegjatë.<br />
<br />
<br />
8<br />
6<br />
2<br />
MËSIMI14.9.Zbritjaenumravebrenda100ës<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
154<br />
<br />
<br />
Tëvendosëndryshesënnëbarazimetqëijepenpasnumërimitkonkret<br />
tëelementevenëbashkësitëeparaqiturameshufradhekube.<br />
Tëpërdorëzbërthiminezbritësitpërtërealizuarzbritjenpjesë–pjesënë<br />
rresht dhe në shtyllë sipas modelit dhe udhëzimeve që i jepen për të<br />
gjeturndryshesatbrenda100ës.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Tëzbresëpjesëpjesënërreshtdhenështyllëpagabimebrenda100ës.<br />
Konceptetkryesore:zbritje,mbetje,barazim,minus.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Ushtrimemegojëpërzbritjenbrenda10sdhe20ëspërmendsh.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:<br />
Mësuesjakujtonmenxënësitsibëhethappashapizbritjapjesëpjesënërresht<br />
dhenështyllëbrenda20ës.<br />
Mefigurëdhebarazim:<br />
a) Nërresht:<br />
Mefigurëdhebarazim:<br />
12 8 = 10 6<br />
b) Nështyllë<br />
10<br />
2 6 = 4<br />
<br />
12<br />
2<br />
8 6<br />
4<br />
10 6 = 4<br />
Kjo ecuri përsëritet disa herë, duke theksuar që të kenë kujdes kur bëjnë<br />
zbërthimin,pasinëfillimzbresimpërtënambetur10,pasiekemimëtëlehtë<br />
qënga10tëzbresimpjesëntjetër(122=10epastaj10–6=4).<br />
Hapetlibri.Lexohendhesqarohenkërkesatetijnjënganjë.Nxënësitpunojnë<br />
tëpavarur.<br />
Mësuesjakontrollon,sqaronnxënësitpërçdopaqartësi.<br />
Nganxënësitenivelittëlartë,tëcilëtmbarojnëmëshpejt,mësuesjakërkonqë<br />
të punojnë me zbërthim (si te ushtrimi C) barazimet e ushtrimeve të fundit.<br />
Kontrolldhevlerësimindividualityre.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
Minitestmenjëzbritjemefigurëtëgatshmenërreshtosenështyllë.<br />
Kopjimushtrimeshngalibrisipasnivelit.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 155
Detyrështëpiemundtëjepenpërtëkopjuarushtrimetngafletaepunësose<br />
ushtrimiEnëtekstmenivele.<br />
Niveli1:TakopjojësiçështëushtriminE.<br />
Niveli2dhe3:Tëzbresëshkurtdhegjatënërreshtosenështyllë.<br />
<br />
<br />
Punëepavarur(pasmësimit14.9).<br />
Veprimemeoperatorinezbritjesbrenda100ës<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
156<br />
<br />
<br />
<br />
Të vendosë ndryshesat brenda 100ës që lidhen me numra përmes<br />
operatoritshigjetorsipasnjërregullitëcaktuar.<br />
Të përdorin operatorin shigjetorpër të lidhur numrat me ndryshesat<br />
përkatësebrenda100ëssipasnjërregullitëcaktuar.<br />
Tëkthejënëbarazimmendryshesabrenda100ësçiftimetenumrave<br />
nëtabelaosediagrame.<br />
Konceptetkryesore:numër,element,bashkësi,lidh.<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
1 Ushtrime me gojë për numërimin 0100 (0, 1, 2, 3, 4, 5 0; 10; 20…….dhe<br />
anasjelltas).<br />
Shkrimiinumravenëfletore.Nxënëstëndryshëmebëjnëkëtëgjënëdërrasë.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:<br />
Mësuesjavizatonboshtinnumerik(mendarjet0;10;20....100)dheukërkon<br />
nxënësvetëkalojnëshkumësinmeradhëmbitëgjithënumrat.<br />
Gjatëpunësatatregojnëmegojë:<br />
1010=0;5010=;6010=……etj<br />
Ukujtohetpërmesshpjegimitseçfarëbënte“makinaenumrave”d.m.th.<br />
52+355…..etj.<br />
Hapetfletaepunës.Sqarohenkërkesateushtrimevemeoperatorë,tabeladhe<br />
diagramet. Gjithashtu u shpjegohet se si paraqiten me barazime veprimet që<br />
nëtekstjepenmetabelëosemediagram.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Nxënësitpunojnëtëpavarur.<br />
Mësuesjakontrollonesqaronçdopaqartësi.Kontrollevlerësimindividual.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
NxënësitkopjojnëdiagrametosetabelateushtrimitB,Cnëfletëpune.<br />
Ose<br />
Shkruajnëedhebarazimetqëdalinprejtyre<br />
DetyrështëpiemundtëjepetushtrimiDnëfletënepunësdukeepërshtatur<br />
sipasnivelit.<br />
Niveli1:Takopjojësiçështë.<br />
Niveli2dhe3:Tëparaqesinmebarazimeveprimetqëjepenmeoperatorënëtë.<br />
<br />
<br />
MËSIMI14.10. Zbritjaenumravebrenda100ës.<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëvendosëndryshesënnëzbritjetshkurtnështyllëpaekaluar10n<br />
Tëpërdorëzbërthiminezbritësitpërtërealizuarzbritjenpjesë–pjesënë<br />
rresht dhe në shtyllë sipas modelit dhe udhëzimeve që i jepen për të<br />
gjeturndryshesatbrenda100ës.<br />
Tëzbresëpjesëpjesënërreshtdhenështyllëpagabimebrenda100ës.<br />
Konceptetkryesore:zbritje,mbetje,barazim,minus.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Ushtrimemegojëpërzbritjenbrenda10sdhe20ëspërmendsh.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:<br />
Mësuesjakujtonmenxënësitsibëhethappashapizbritjapjesëpjesënërresht<br />
dhenështyllëbrenda20ës.<br />
Mefigurëdhebarazim:<br />
a)Nërresht:<br />
12 8 = 10 6<br />
10 2 6 = 4<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 157
)Nështyllë<br />
Kjo ecuri përsëritet disa herë, duke theksuar që të kenë kujdes kur bëjnë<br />
zbërthimin,pasinëfillimzbresimpërtënambetur10,pasiekemimëtëlehtë<br />
qënga10tëzbresimpjesëntjetër(122=10epastaj10–6=4).<br />
Hapetlibri.Lexohendhesqarohenkërkesatetijnjënganjë.Nxënësitpunojnë<br />
tëpavarur.<br />
Mësuesjakontrollon,sqaronnxënësitpërçdopaqartësi.<br />
Përnxënësitenivelittëlartë,tëcilëtmbarojnëmëshpejt,mësuesjakërkonqë<br />
të punojnë me zbërthim (si te ushtrimi C) barazimet e ushtrimeve të fundit.<br />
Kontrolldhevlerësimindividualityre.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
Minitestmenjëzbritjemefigurëtëgatshmenërreshtosenështyllë.<br />
Kopjimushtrimeshngalibrisipasnivelit.<br />
Detyrështëpiemundtëjepenpërtëkopjuarushtrimetngafletaepunësose<br />
ushtrimiEnëtekstmenivele.<br />
Niveli1:TakopjojësiçështëushtriminE.<br />
Niveli2dhe3:Tëzbresëshkurtdhegjatënërreshtosenështyllë.<br />
<br />
<br />
Punëepavarur1(pasmësimit14.10).<br />
Problemamembledhjenenumravederinë100<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
12<br />
10<br />
2<br />
8 6<br />
6<br />
4 4<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
<br />
Tëvendosëshumënosendryshesënnëmbledhjetshkurtnërreshtdhenë<br />
shtyllëbrenda100paekaluar10n.<br />
Tëdallojëvepriminqëduhettëpërdorëpërtëzgjidhursituatatëthjeshta<br />
problemore me një veprim mbledhjeje ose zbritjeje brenda 100ës<br />
përmesfjalëvekyçe:“mëshumë”dhe“gjithsej”,”mëpak”,”mbetën”.<br />
158<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Tëzgjidhësituatatëthjeshtaproblemoremenjëveprimmbledhjejeose<br />
zbritjejebrenda 20ës, ku dallohet qartë fjala kyçe “më shumë” dhe<br />
“gjithsej”,”mëpak”,”mbetën”.<br />
KONCEPTET KRYESORE: problem, fjala çelës, “më shumë” dhe<br />
“gjithsej”,”mëpak”,”mbetën”,veprim,zgjidhje,përgjigje.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI:problemiri<br />
1Ushtrimemembledhjedhezbritjebrenda20ës.<br />
2Lidhmeshigjetëfjalënkyçemevepriminqëtregonajo.<br />
mëpak–mëshumë<br />
gjithsej+mbetën<br />
Mësuesjangulkëmbëqënxënësittëshpjegojnëlidhjetqëbëjnë.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:shpjegim<br />
1 Mësuesja zgjidh duke e shpjeguar hap pas hapi problemën e parë ose një<br />
problemëtëngjashmemetë.<br />
Lexohetdhesqarohetpunaqënxënësitduhettëbëjnë.<br />
Nxënësitpunojnëtëpavarurnëlibër.<br />
Më pas zgjidhen problemat nga nxënës të ndryshëm ose nga mësuesja në<br />
dërrasë.<br />
Punë e pavarur për plotësimin e fletës së punës. Kontroll dhe vlerësim<br />
individualisaj.<br />
<br />
3REFLEKTIMI:punëepavarur.<br />
Plotësojnëbarazimepërshumaendryshesabrenda100mekalimtë10s.<br />
35+26=47+39=58+46=……etj.<br />
85–26=97–39=83–46=……etj.<br />
<br />
Atokorrigjohendhevlerësohenindividualisht.<br />
Detyrështëpiemundtëjepetpërtëkopjuarnjëproblemëetekstitosengafleta<br />
epunës.<br />
<br />
<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 159
Punëepavarur2(pasmësimit14.10).<br />
Veprimetëpërzierameekuacionedheinekuacione<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Tëvendosëzgjidhjeneekuacionevetëthjeshtamembledhjeosezbritje<br />
brenda10stëgjeturameprovëbrendabashkësisëmenumranatyrorë<br />
derinë10qëijepetmeintuitë.<br />
Dhe<br />
Tëvendosëzgjidhjeteinekuacionevetëthjeshtamembledhjeosezbritje<br />
brenda10stëgjeturameprovëbrendabashkësisëmenumranatyrorë<br />
derinë10qëijepetmeintuitë.<br />
Tëpërdorëprovënmetëgjithaelementetebashkësisëqëijepenpërtë<br />
gjetur zgjidhjen e ekuacioneve të thjeshta me mbledhje ose zbritje<br />
brenda10smeprovëbrendabashkësisëmenumranatyrorëderinë10<br />
Dhe<br />
Tëpërdorëprovënmetëgjithaelementetebashkësisëqëijepenpërtë<br />
gjetur zgjidhjet e inekuacioneve të thjeshta me mbledhje ose zbritje<br />
brenda10smeprovëbrendabashkësisëmenumranatyrorëderinë10.<br />
Tëgjejëpagabimezgjidhjeneekuacionevetëthjeshtamembledhjeose<br />
zbritjebrenda10smeprovëbrendanjëbashkësietëdhënëmenumra<br />
natyrorëderinë10.<br />
Dhe<br />
Të gjejë pa gabime të gjitha zgjidhjet e inekuacioneve të thjeshta me<br />
mbledhje ose zbritje brenda 10s me provë brenda një bashkësie të<br />
dhënëmenumranatyrorëderinë10.<br />
Konceptetkryesore:çelës,zgjidhje,ekuacion,provë,veprim.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI:problemiri<br />
Veprimenëdërrasëpërmbledhjenezbritjenenumravederinë10tëtipit:<br />
+7=9;+9=9;+8=10;6+=9…..etj.<br />
1=9;0=9;8=1;6=2…..etj<br />
Veprimenëdërrasëpërkrahasiminenumravederinë10tëtipit:<br />
+79;+8>10;6+
Nxënëstëndryshëmshpjegojnësesiegjetëndheedemonstrojnëmegishta.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:<br />
Mësuesja kujton hap pas hapi punën për të gjetur me provë zgjidhjet e<br />
ekuacionitdhetëinekuacionit(pradukeeprovuar,dukekryermbledhjenose<br />
zbritjen një për një me të gjitha elementet që i jepen në bashkësi, ashtu siç<br />
veprojmëpërtëgjeturçelësinqëhapportënkurkeminjëtufëmeçelësa).<br />
Hapetfletaepunës.Nxënësitpunojnëtëpavarurnëplotësiminetij.Lexohen<br />
dhesqarohennjënganjëtëgjithakërkesatpërushtrimetqëmësuesjajepnë<br />
dërrasë.Kontrollonesqaronçdopaqartësiemëpasbënkontrolldhevlerësim<br />
individual.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
Kalohetnëpunimindhediskutiminnëdërrasëtëushtrimevekunxënësitkanë<br />
gabuarmëtepër.Mëpasnxënëstëndryshëmzgjidhinnëdërrasëushtrimet.<br />
Mësuesjainxitqëtëshpjegojnësesivepruanpërzgjidhjenetyre.<br />
Klasa i punon paralelisht ushtrimet në fletore dhe korrigjon shokun ose<br />
vetveten.<br />
Detyrështëpiemundtëjepenushtrimepërtëpunuarngafletaepunës.<br />
<br />
<br />
MËSIMI 14.10. Veprimtari praktike. Plotësimi i simetrikes<br />
sënjëfigurenëlidhjemenjëdrejtëz.<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
Tëidentifikojëdrejtëzënesimetrisënëfiguratethjeshtasimetrikekuajo<br />
ështëevendosurmengjyrëqartësishttëdallueshme.<br />
Të përdorë palosjen për të krijuar figura të thjeshta simetrike sipas<br />
udhëzimevedhedemonstrimittëmësueses.<br />
Ose<br />
Tëvizatojëdrejtëzënesimetrisënëfiguratethjeshtasimetrike.<br />
Tëplotësojësimetrikenenjëfigurenëlidhjemenjëdrejtëz.<br />
Konceptetkryesore:zbritje,mbetje,barazim,minus.<br />
<br />
<br />
<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 161
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Ushtrime me mjete përrealizimin e figurave simetrike mepalosjedheprerje<br />
sipasudhëzimevetëmësueses.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:<br />
Mësuesjakujtonmenxënësitsecilaështëdrejtëzaesimetrisëdheçfarëibën<br />
ajofigurës.<br />
Kujton me nxënësit si dallohet drejtëza e simetrisë në figurat e thjeshta<br />
gjeometrike (trekëndëshi dybrinjënjëshëm, katrori, drejtkëndëshi dhe trapezi<br />
dybrinjënjëshëm)dhenënatyrë(lulja,gjethja,fytyraetrupiinjeriut…etj.).<br />
Ajondaletnëshpjegiminsesivizatohetsimetrikjaenjëfigurenëlidhjemenjëdrejtëz.<br />
Mëpasnxënësitplotësojnëlibrin.Kontrolldhevlerësimityreindividualisht.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
Kopjimushtrimeshngalibrisipasnivelit.<br />
Ministestkuujepetfotokopjee3figurave,kuvetëmnjëraekatësaktedrejtëzën<br />
esimetrise.Kërkesaështë:shënomeXdrejtëzënesaktësimetrisë,p.sh:<br />
Detyrështëpiemundtëjepetpërtëkopjuarnjëushtrimngalibri.<br />
<br />
162<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Kapitulli15<br />
Nëkëtëkapitulljanëpërfshirënënlinjatestatistikësdhetëprobabilitetit.<br />
Kykapitullsynonqënxënësitnëfundtëtij:<br />
<br />
<br />
Statistikë<br />
Të grumbullojnë, të dallojnë ose të klasifikojnë grup sendesh apo<br />
figurashnëbazëtënjëcilësie.<br />
Tëmbledhintëdhënatëthjeshtadukebërëvëzhgimetëthjeshta.<br />
Konceptetdheshprehitëkryesore<br />
Zbulimi i cilësisë së përbashkët të një grupi sendesh, klasifikimi i një grupi<br />
objekteshsipascilësivetëpërbashkëta;mbledhjaetëdhënavengamjedisetë<br />
njohuradheklasifikimiediskutimirrethtyre.<br />
<br />
<br />
Probabilitet<br />
Tëdallojnëqënjëngjarje,enjohurpërta,mundtëndodhëosemundtë<br />
mosndodhë.<br />
Tëdiskutojnëprobabilitetinpërsituatatënjohuraprejtyre.<br />
Konceptetdheshprehitëkryesore<br />
Kuptimi për probabilitetin nëpërmjet diskutimit rreth probabilitetit të<br />
ngjarjevetëthjeshta,tëmarrangapërvojavetjakeenxënësve.<br />
Niveliiulët Niveliimesëm Niveliilartë<br />
Tëgrumbullojëtëdhënatë Të dallojë të dhënat në një Tëklasifikojëgrupsendeshapo<br />
thjeshta duke bërë tekst të caktuar që lexon figurashnëbazëtënjëcilësie.<br />
vëzhgimetëthjeshta. osedëgjon.<br />
Të shpjegojë me fjalët e tij<br />
Të kopjojë vendosjen e të Të vendosë të dhënat në vendosjen e të dhënave në<br />
dhënave në tabela të tabela të thjeshta sipas tabela të thjeshta, në tabelë e<br />
thjeshta, në tabelë e udhëzimeve në tabelë e diagram.<br />
diagram.<br />
diagram.<br />
Të shpjegojë me fjalët e tij<br />
Të kopjojë vendosjen e të Të kalojë të dhënat nga kaliminetëdhënavenëtabela<br />
dhënave në tabela të tabelat e thjeshta në të thjeshta, në tabelë e<br />
thjeshta, në tabelë e diagram<br />
sipas diagram.<br />
diagram.<br />
udhëzimeve.<br />
Tëshkruajënjëngjarjeqëlidhet<br />
Të përsërisë ngjarjet e Tëlistojëtringjarjengajeta mefigurënqëijepet.<br />
thënangashokët.<br />
etijepërditshme.<br />
Tëshkruajënjëngjarjetësigurt<br />
Tëpërsërisëngjarjetesigurta Tëlistojëtringjarjetësigurta qëlidhetmefigurënqëijepet.<br />
tëthënangashokët. ngajetaetijepërditshme. Të shkruajë një ngjarje të<br />
Të përsërisë ngjarjet e Tëdallojëngjarjetemundura mundur dhe një ngjarje të<br />
mundura dhe ngjarjet e dhe ngjarjet epamundura të pamundur nisur nga<br />
pamundura të thëna nga thënangashokët.<br />
vëzhgimet në jetën e<br />
shokët.<br />
përditshme.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 163
MËSIMI15.1.Grumbullimiitëdhënave<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëgrumbullojëtëdhënatëthjeshtadukebërëvëzhgimetëthjeshta.<br />
Tëdallojëtëdhënatnënjëteksttëcaktuarqëlexonosedëgjon.<br />
Tëklasifikojëgrupsendeshapofigurashnëbazëtënjëcilësie.<br />
Konceptetkryesore:grumbullim,klasifikim,tëdhëna.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Sabanka,dollapë,vazomelule…….keminëklasë?Mësuesjapyetedhepër<br />
mjetetekuletës.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:<br />
Tëgjithapërgjigjetmësuesjaiparaqetnëdërrasë:<br />
Banka<br />
Dollapë<br />
Vazomelule.<br />
a) Dukeishkruarmefjalënjënganjëb)Metabelë<br />
Bankajanë18<br />
Banka Dollap Vazomelule<br />
Dollapështë1<br />
Vazomelulejanë9 18 1 9<br />
<br />
Veprimtaritëtillamësuesiipërsëritdisaherë.<br />
Hapetdheplotësohetlibri.Mëpasnxënëstëndryshëmipunojnëushtrimetnë<br />
dërrasë.Klasakorrigjonataosevetveten.Vlerësohennxënësitqëaktivizohen.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
Këtotëdhënaqëgrumbulluamngavëzhgimidhe<br />
numërimi,nemundt’iparaqesimedhememënyra<br />
tëtjera<br />
Nxënësitkopjojnëtabelateushtrimit3nëtekst.<br />
Detyrështëpiemundtëjepetplotësimiinjëtabeletëngjashme:<br />
Numërodheplotëso:<br />
<br />
Pjata Tenxhere Lugë Pirunë Thika Vazomelule<br />
<br />
164<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
MËSIMI15.2. Kalimiitëdhënavenëdiagram.<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëkopjojëvendosjenetëdhënavenëtabelatëthjeshta,nëtabelëediagram.<br />
Tëvendosëtëdhënatnëtabelatëthjeshtasipasudhëzimeve,nëtabelëe<br />
diagram.<br />
Tëshpjegojëmefjalëtetijvendosjenetëdhënavenëtabelatëthjeshta,<br />
nëtabelëediagram.<br />
Konceptetkryesore:grumbullim,klasifikim,tëdhëna,tabelë,diagram.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1 EVOKIMI:<br />
Mundtëveprohetsinëorëneshkuar.Pra:<br />
Sabanka,dollapë,vazomelule…….keminëklasë?<br />
Vijonveprimtariapërsendetekuletës.<br />
2.REALIZIMIIKUPTIMIT:<br />
Tëgjithapërgjigjeteetapëssëparëmësuesjaiparaqetnëdërrasë:<br />
Banka<br />
Dollapë<br />
Vazomelule.<br />
Tëdhënategrumbulluaranxënësitiparaqesin:<br />
a) mefjalënjënganjëb)metabelë<br />
Bankajanë18<br />
Banka<br />
Dollapështë1<br />
Dollap Vazomelule<br />
Vazomelulejanë9<br />
<br />
18 1 9<br />
Mësuesjaushpjegonnxënësveseç’ështëdiagramidhesesiparaqitentëdhënatnëtë.<br />
Veprimtarinëmësuesiepërsëritdisaherë.<br />
Hapetdheplotësohetlibri.Mëpasnxënëstëndryshëmipunojnëushtrimetnë<br />
dërrasë.Klasakorrigjonataosevetveten.Vlerësohennxënësitqëaktivizohen.<br />
3REFLEKTIMI:Shkrim<br />
Këtotëdhënaqëgrumbulluamngavëzhgimidhe<br />
numërimi,nemundt’iparaqesimedhememënyra<br />
tëtjera<br />
NxënësitkopjojnëtabelateushtrimitBnëtekst.<br />
DetyrështëpieNxënësitkopjojnëtabelateushtrimitCnëtekst.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 165
MËSIMI15.3.Kalimiitëdhënavengadiagraminëtabelë<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
<br />
<br />
Të kopjojë vendosjen e të dhënave në tabela të thjeshta, në tabelë e<br />
diagram.<br />
Tëkalojëtëdhënatngatabelatethjeshtanëdiagramsipasudhëzimeve.<br />
Tëshpjegojëmefjalëtetijkaliminetëdhënavenëtabelatëthjeshta,në<br />
tabelëediagram.<br />
Konceptetkryesore:grumbullim,klasifikim,tëdhëna,tabelë,diagram.<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1 EVOKIMI:<br />
Mundtëveprohetsinëorëneshkuar.Pra:<br />
Sa banka, dollapë, vazo me lule…….kemi në klasë?Mësuesja pyetedhe për<br />
mjetetekuletës.<br />
Nxënëstëndryshëmplotësojnënëdërrasëtabelënpërkatëse.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:<br />
Ushpjegohetnxënësvesesiparaqitentëdhënatnëdiagramdhesesikalohen<br />
tëdhënatngadiagraminëtabelë(leximinediagramit).<br />
Veprimtarinëmësuesjaepërsëritdisaherë.<br />
Hapetdheplotësohetlibri.Mëpasnxënëstëndryshëmipunojnëushtrimetnë<br />
dërrasë.Klasakorrigjonataosevetveten.Vlerësohennxënësitqëaktivizohen.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
Nxënësitkopjojnëtabelateushtrimit2nëtekst.<br />
DetyrështëpieNxënësitkopjojnëtabelateushtrimit3nëtekst.<br />
<br />
<br />
MËSIMI15.4. Probabiliteti,ngjarja<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
166<br />
<br />
<br />
Tëpërsërisëngjarjetethënangashokët.<br />
Tëlistojëtringjarjengajetaetijepërditshme.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Tëshkruajënjëngjarjeqëlidhetmefigurënqëijepet.<br />
Konceptetkryesore:ngjarje<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Çfarëkenibërësot?<br />
Mësuesjashkruannëdërrasëtëgjithaveprimet.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:<br />
Mësuesjaushpjegonnxënësveseç’ështëngjarjadhelistondisangjarje.Hedhja<br />
ezarit,hedhjaemonedhësjanëngjarje.<br />
Nxitennxënësittëthonëedheatangjarjetëngjashmemeatoqëlistoimësuesja.<br />
Hapet dhe plotësohet libri. Punohet në mënyrë të pavarur. Më pas nxënës të<br />
ndryshëmilexojnëatomezëpërtëgjithëklasën,ecilaikorrigjonataosevetveten.<br />
Yllindriçonnëqiell.(jo:Ylliështëibukur.)…etj.<br />
Vlerësohennxënësitqëaktivizohen.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
NxënësitkopjojnëushtriminBnëtekst.<br />
DetyrështëpieNxënësitkopjojnëushtriminBnëtekstosetëshkruajnëfjalisi<br />
atotëlibritmefjalëtqëujepmësuesja.<br />
<br />
<br />
MËSIMI15.5.<br />
Probabiliteti,ngjarja<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëpërsërisëngjarjetesigurtatëthënangashokët.<br />
Tëlistojëtringjarjetësigurtangajetaetijepërditshme.<br />
Tëshkruajënjëngjarjetësigurt,qëlidhetmefigurënqëijepet.<br />
Konceptetkryesore:ngjarje,esigurt<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1 EVOKIMI<br />
Çfarëkuptonimefjalënesigurt?<br />
Nxitennxënësittëthonëlirshëmatëqëmendojnë.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 167
2REALIZIMIIKUPTIMIT:<br />
Mësuesja(osenjënxënës)ushpjegonnxënësveseç’ështëngjarjaesigurtdhe<br />
listondisangjarjetësigurta:<br />
lindja dhe perëndimi i diellit, kalimi nga dita te nata dhe anasjelltas, si dhe<br />
veprimetmatematikore:2+2=4,10–5=5….etj.<br />
Hapet dhe plotësohet libri. Punohet në mënyrë të pavarur. Më pas nxënës të<br />
ndryshëmilexojnëatomezëpërtëgjithëklasën,ecilaikorrigjonataosevetveten.<br />
Vlerësohennxënësitqëaktivizohen.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
NxënësitkopjojnëushtriminBnëtekst.<br />
DetyrështëpieNxënësitkopjojnëtabelateushtrimitBnëtekstoseukërkohet<br />
tëshkruajnëtringjarjetëtjeratësigurta.<br />
<br />
168<br />
<br />
MËSIMI15.6.<br />
Probabiliteti,ngjarja<br />
Objektivatearritjessipasniveleve(OAN)<br />
Nëfundtëorëssëmësimitnxënësidotëjetënëgjendje:<br />
<br />
<br />
<br />
Tëpërsërisëngjarjetemunduradhengjarjetepamunduratëthënanga<br />
shokët.<br />
Të dallojë ngjarjet e mundura dhe ngjarjet e pamundura të thëna nga<br />
shokët.<br />
Tëshkruajënjëngjarjetëmundurdhenjëngjarjetëpamundurnisurnga<br />
vëzhgimetnëjetënepërditshme.<br />
Konceptetkryesore:ngjarje,esigurt<br />
<br />
Zhvillimiimësimit<br />
1EVOKIMI<br />
Çfarëkuptonimefjalët:emundur,epamundur?<br />
Nxitennxënësittëthonëlirshëmatëqëmendojnë.<br />
2REALIZIMIIKUPTIMIT:<br />
Ushpjegohetnxënësveseç’ështëngjarjaemundurdhengjarjaepamundurdhe<br />
listondisangjarjepërsecilinlloj.<br />
Mëpaszhvillonveprimtarinë:<br />
Vëzhgonizarin.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
Aka1nëtë?Aka2nëtë?Aka3nëtë?<br />
Aka4nëtë?Aka5nëtë?Aka6nëtë?<br />
Nëseehedhim,ështëesigurtsezaridotëtregojënjëngafaqetmenumër1,2,<br />
3,4,5ose6.<br />
Aka7nëtë?<br />
Kjoecuripërsëritetedhememonedhën.<br />
Hapet dhe plotësohet libri. Punohet në mënyrë të pavarur. Më pas nxënës të<br />
ndryshëmilexojnëatomezëpërtëgjithëklasën,ecilaikorrigjonataosevetveten.<br />
Vlerësohennxënësitqëaktivizohen.<br />
3REFLEKTIMI:<br />
NxënësitkopjojnëushtriminBnëtekst.<br />
Detyrë shtëpieNxënësit kopjojnë tabelat eushtrimitB nëtekst osemundtë<br />
shkruajnëngatringjarjetëtjeratëmunduradhetringjarjetëpamundura.<br />
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 169
Libër<br />
mësuesi<br />
Nevila Haxhimali, Dhurata Hoxha <strong>Matematika</strong> 1<br />
Librat e mësuesit dhe planet mësimore për të<br />
gjithë titujt që ne disponojmë, mund t’i gjeni<br />
dhe t’i shkarkoni pa pagesë nga faqja e internetit<br />
www.mediaprint.al<br />
Për më shumë informacion mund të na shkruani<br />
në adresën e emailit: botime@mediaprint.al<br />
ose të na kontaktoni pranë redaksisë në numrin<br />
e telefonit: 04 2256158.<br />
www.mediaprint.al<br />
Çmimi 400 lekë<br />
ISBN: 978-99956-93-61-9<br />
9 789995 693619
Change language