23.11.2014 Views

PhD thesis (in polish)

PhD thesis (in polish)

PhD thesis (in polish)

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

8 Rozdział 1: Wprowadzenie do teorii kwantowych układów złożonych<br />

Rozszerzając klasyczny rachunek prawdopodobieństwa do kwantowego, rezygnujemy<br />

z wymagania, by wszystkie obserwable i stany były diagonalne w tej samej, standardowej<br />

bazie, a chcemy jedynie by dla każdej obserwabli czy stanu istniała baza ortogonalna, w<br />

której jest ona diagonalna. Jednym słowem zastępujemy macierze diagonalne hermitowskimi<br />

1 . Obserwablą jest teraz dowolna macierz hermitowska, a stanem dowolna półdodatnio<br />

określona macierz hermitowska o śladzie równym jeden. Zbiór obserwabli mierzonych w<br />

eksperymencie kwantowym jest więc reprezentowany jako algebra macierzy hermitowskich<br />

nad przestrzenią Hilberta C d . Przestrzeń tą nazywamy przestrzenią Hilberta układu<br />

kwantowego. Wzór (1.1) przyjmuje teraz postać:<br />

E ρ = Tr(ρW ). (1.3)<br />

Jego prawa strona def<strong>in</strong>iuje iloczyn Hilberta-Schmidta macierzy ρ i W w przestrzeni macierzy<br />

hermitowskich. Iloczyn skalarny w przestrzeni R d przechodzi na iloczyn HS w przestrzeni<br />

macierzy hermitowskich form dwul<strong>in</strong>iowych określonych na przestrzeni Hilberta<br />

układu.<br />

Załóżmy teraz, że w danym doświadczeniu możemy mierzyć tylko komutujące obserwable<br />

o pewnej ustalonej bazie własnej. Po odpowiednim obróceniu bazy, wszystkie one<br />

staną się diagonalne. Taka algebra obserwabli nie jest w stanie rozróżnić dwóch macierzy o<br />

tej samej diagonali. Utożsamiając stany nierozróżnialne dochodzimy do wniosku, że zbiór<br />

stanów jest zbiorem macierzy diagonalnych o jednostkowym śladzie. Wzór (1.3) redukuje<br />

się wtedy do wzoru (1.1) i jesteśmy w przypadku klasycznym. Aby obserwować efekty<br />

kwantowe, musimy dysponować możliwością pomiaru wielkości fizycznych odpowiadających<br />

niekomutującym obserwablom.<br />

Zbiór klasycznych rozkładów prawdopodobieństwa jest sympleksem nap<strong>in</strong>anym przez<br />

stany czyste - rozkłady w których prawdopodobieństwo przyjmuje wartość 1 na pewnym<br />

s<strong>in</strong>gletonie i 0 poza nim. W reprezentacji (1.2) są to macierze o samych zerach z wyjątkiem<br />

jednego wyrazu diagonalnego równego 1. W przypadku kwantowym stanami czystymi<br />

są wszystkie projektory na jednowymiarowe podprzestrzenie przestrzeni Hilberta układu<br />

kwantowego. Ich zbiór jest zespoloną przestrzenią rzutową CP d−1 i jako taki jest zbiorem<br />

spójnym , co odróżnia przypadek kwantowy od klasycznego, gdzie każdy stan czysty<br />

leży w <strong>in</strong>nym wierzchołku sympleksu. Kwantowy stan czysty można zapisać jako ρ =<br />

|Ψ〉〈Ψ|, a wektor Ψ, wyznaczony z dokładnością do czynnika fazowego, jest wektorem<br />

jednostkowym z przestrzeni Hilberta układu. Jednowymiarowe podprzestrzenie wektorów<br />

różniących się o zespolony skalar są w jednoznacznej odpowiedniości ze stanami czystymi<br />

układu kwantowego. Dlatego unormowane wektory w przestrzeni Hilberta układu nazywa<br />

się wektorami stanu.<br />

W przypadku klasycznym, gdy układ jest w stanie czystym, dysponujemy o nim pełną<br />

<strong>in</strong>formacją - możemy przewidzieć z pewnością wynik pomiaru każdej obserwabli. W przypadku<br />

kwantowym, jeżeli obserwabla nie komutuje ze stanem 2 już tak nie jest. Więcej<br />

- dla każdego stanu można wskazać obserwablę, o której wyniku pomiaru nie możemy<br />

powiedzieć zupełnie nic (wszystkie wyniki tak samo prawdopodobne).<br />

1 Dopuszczamy tylko obserwable o rzeczywistym widmie.<br />

2 Dzięki iloczynowi Hilberta-Schmidta możemy traktować stan i obserwablę jako elementy tej samej<br />

przestrzeni i ich mnożenie ma sens.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!