Strategia Powiatu ElblÄ skiego 2007-2015 - Starostwo Powiatowe w ...

Synteza diagnozy
Strategia Rozwoju Powiatu Elbląskiego na lata 2007-2015
1.2. Charakterystyka elementów środowiska przyrodniczego
O walorach środowiska przyrodniczego stanowi urozmaicona rzeźba terenu,
osobliwe zbiorniki wodne, różnorodne kompleksy leśne oraz bogata flora i fauna.
Rzeźba terenu jest znacznie zróżnicowana: od depresji -1,8 m p.p.m. w Raczkach
Elbląskich - Żuławy (gm. Elbląg), -1,3 m p.p.m. w Żółwińcu (gm. Markusy) do najwyższego
wzniesienia 197 m n.p.m. Góry Milejewskiej – Wysoczyzna Elbląska.
Klimat lokalny jest zróżnicowany z zaznaczonymi cechami klimatu kontynentalnego
i morskiego. Roczne opady wahają się od 500 mm na Żuławach do 700 mm na Wysoczyźnie.
Wody powierzchniowe stanowią znaczny odsetek w ogólnej powierzchni powiatu
i w całości należą do zlewiska Zalewu Wiślanego, który jest osobliwym zbiornikiem
wodnym. Tereny przyległe do tego akwenu zyskały rangę obszarów węzłowych o znaczeniu
międzynarodowym w strukturze Europejskiej Sieci Ekologicznej ECONET i wymagają
szczególnej ochrony i reżimu gospodarowania.
Powierzchnia jezior według geodezyjnej ewidencji gruntów w powiecie wynosi 1.542ha
i 7 ha stawów, co stanowi 1,08% ogólnej powierzchni. Osobliwym zbiornikiem wodnym, pod
względem przyrodniczym w skali europejskiej, stanowiącym (1966 rok) rezerwat
ornitologiczny jest Jezioro Drużno leżące na granicy gmin Elbląg i Markusy. Przyjmuje się,
że lustro wodne wynosi średnio 1.447 ha w zależności od stanu retencji. Otoczone jest
groblami o długości około 43,03 km. Całkowita powierzchnia zlewni tego jeziora wynosi
1.423,3 km 2 i jest największym węzłem hydrograficznym Żuław. Na infrastrukturę techniczną
Żuław Elbląskich składają się: obiekty odwadniające (rzeki i potoki o długości ok. 131,6 km,
56 stacji pomp, 400,4 km kanałów, 3.516,6 km rowów szczegółowych), nawadniające (164
ujęć wałowych budowli piętrzących i 251 budowli piętrzących), przeciwpowodziowe (354,9
km wałów, w tym 312,5 km strzeżonych) i in. obiekty oraz urządzenia systemu. Na Żuławach
sieć kanałów i rowów melioracyjnych wynosi ok. 111 mb/ha.
Znaczenie turystyczne w powiecie mają jeziora: Kiersyty – 21,85 ha (Gmina Rychliki),
Okonie - 28 ha i Zimnochy – 33 ha (Gmina Godkowo).
Ważniejsze rzeki to: Bauda, Elbląg, Fiszewka, Nogat, Pasłęka, Wąska.
Kanał Elbląski z zespołem pięciu pochylni stanowi rozwiązanie na światową skalę.
Całkowita długość Kanału z rozgałęzieniami wynosi 151,7 km, w tym 3 szlaki główne mają
długość 115,6 km, boczne – 36,1 km. Na odcinku prawie 10 km statki Żeglugi Śródlądowej
pokonują różnicę poziomów 99,5 m między miejscowością Buczyniec i Jeziorem Drużno za
pomocą pochylni: Buczyniec, Kąty, Oleśnica, Jelenie i Całuny Nowe.
Wody podziemne to kredowe i czwartorzędowe piętra wodonośne o różnych
właściwościach fizykochemicznych. Wody te charakteryzują się ponadnormatywną
zawartością żelaza i manganu; na Żuławach wykazują zbyt duże zasolenie.
Powiat elbląski wyróżnia bogata flora i fauna z licznymi osobliwościami, rzadkimi
i egzotycznymi gatunkami, różnorodnym krajobrazem naturalnym i kulturowym.
Łącznie lasy zajmują 26.456,5 ha, a lesistość stanowi 18,1% ogólnej powierzchni
powiatu (województwo – 30,0%, kraj – 29,1%), ale ich rozmieszczenie jest nierównomierne.
Część żuławska jest prawie bezleśna. W lasach dominuje buk, dąb, grab. Lasami na terenie
powiatu administrują 4 nadleśnictwa: Elbląg, Młynary, Zaporowo i Dobrocin (24.947,8 ha),
Agencja Nieruchomości Rolnych (376 ha), gminy – 130,6 ha, sektor prywatny (1.002,1 ha).
Do surowców naturalnych powiatu należą pokłady glin ceramicznych, piasku,
żwiru budowlanego, torfu, które nie mają większego znaczenia dla rozwoju gospodarczego.
Gleby powiatu wykazują duże zróżnicowanie pod względem typów, rodzajów i klas
bonitacyjnych: od glin i iłów poprzez gleby brunatne i ciężkie mady do torfów niskich,
utworów mułowo - torfowych. Gleby klas I - III stanowią około 48% użytków rolnych
powiatu, a 30% ogólnej powierzchni gruntów.
8