Wojciech Kajtoch: O prozie i poezji (tekst, .pdf, 28,7 MB)

gwiazdowego, dostrzegłem w kącikach jego oczu ostre
zmarszczki. Mówiąc patrzał mi w twarz, jakby nieustannie
szacował, ile jestem wart).
5) Opis zawiera nieskrywany zapis emocji obserwatora,
niezbyt rozumiejącego, z czym ma do czynienia, a przy tym
instynktownie rzecz oceniającego. W poniższym przykładzie
widać, że świadomość trzydziestowiecznego obserwatora nie
obejmuje wiedzy ani o pornografii, ani o dwudziestowiecznej
modzie kobiecej - a przecież opisywany obraz czy plakat
znajduje się na statku Atlantów 7 (Astrogator spoglądał nie
na leżącego, lecz na jjrzeciwległą ścianę. Patrzała stamtąd
naga kobieta. Siedząc na grzbiecie dużego żółwia, z nogą
założoną na nogę, trzymanym kwiatem dotykała obnażonej
piersi i uśmiechała się. Na stopach miała dziwne trzewiczki z
obcasem iv kształcie ostrego dzioba. Paznokcie palców były
zakrwawione. Czerwone były też usta, rozszerzone w uśmiechu,
ukazujące bardzo białe zęby. W uśmiechu tym było coś
nieporównanie ohydnego).
6) Opis rozmówcy bohatera - podmiotu opisującego jest
metonimią opisu procesu rozumowania i odczuwania, zachodzącego
w duszy podmiotu. Poniżej namitor rozmawia z profesorem
odradzającym mu decyzję, którą narrator wszak już
podjął (No jakże— rzekł Murach i spojrzał na mnie z góry.
Tam gdzie inni mają brwi, miał dwie małe, buńczucznie skupione
kępki siwych włosów, które żywymi ruchami zdawały
się uczestniczyć iv rozmowie i niekiedy rozśmieszały mnie,
nadwątlając dowodową silę stów profesora. [...]
— A zaszkodzi — odparł profesor i jego brwi poruszyły
się jak bródki niewidzialnych krasnoludków. — 'Zaszkodzi, bo
robiłbyś to powolnie/ i mniej dokładnie od automatu, to znaczy
gorzej, nie ntówiąc już o tym, że człowiekowi nie przystoi
wykonywanie pracy, którą może spełniać automat. Wiesz przecie,
że to niegodne. {...]
Murach [)atizat na mnie surowo, lecz jego ruchliwe hruń