DITURIA

More documents

Recommendations

Info

“TË KEMI NJË LETËRSI TË NJËSUAR, NË TË GJITHA GJIMNAZET E TREVAVE, KU FLITET SHQIP’’ Pergatiti: Ibrahim Hajdarmataj E-mail: Ibrahimhajdarmataj@yahoo.com Ky email po mbrohet prej spambots-ave, të duhet JavaScript me e pa Unë, që po ju flas, kam rreth pesëdhjetë vjet mësimdhënës në shkollat e mesme, në lëndën e letërsisë dhe shumë vite kam punuar e drejtuar gjimnaze, me detyrën e zëvendës drejtorit dhe drejtorit. Lënda e letërsisë, çdo vit, ka pasur përmirësime dhe arritje të reja, si në fushën e teksteve, ashtu dhe në plan-programet. Po të tregojmë për periudhën moniste, për ata që nuk e kanë jetuar, çuditërisht, tekstet e letërsisë zinin rreth 40% material propagandistik e politik dhe rekomandimet nga lart ishin që ora e mësimit të kthehej, pothuajse, e tëra në shërbim të ideologjisë së asaj kohe. Këto njëzet vite, në sajë të demokracisë, letërsia dhe të gjitha tekstet, në përgjithës, ’’shpëtuan’’ një herë e mirë nga ideologjia komanduese. Siç dihet, në vendin tonë kishim shkolla të mesme profesionale, të cilat i kemi dhe sot, dhe shkollë te mesme të pësrgjithshme. Me kalimin e viteve, gjimnazi mori tri drejtime: I përgjithshëm, - shkencor, - shoqëror. Por çudia më e madhe ishte se në këto gjimnaze të Shqipërisë nuk zhvillohej lënda e gjuhës shqipe, pra nxënësve ne iu mësonim gjuhë të huaja, si anglisht, frengjisht e italisht, por jo gjuhë shqipe, sepse kjo lëndë zhvillohej vetëm në arsimin e detyrueshëm, nga klasa e parë dhe deri në të tetën. Këto vitet e fundit, Ministria e Arsimit dhe Shkencës në Tiranë e shikoi si të domosdoshëm futjen e lëndës së gjuhës shqipe në gjimnazet e vendit tonë, duke realizuar dëshirën dhe kërkesën e mësuesve, nxënësve dhe të prinderve e mbarë komunitetit. Ky vendim solli një përgatitje më të lartë të nxënësve parauniversitar në lëndën e gjuhës shqipe. Shkollat e mesme profesionale dhe gjimnazet në vendin tonë kanë qenë 4-vjeçare. Këto vitet e fundit këto shkolla u kthyen në 3-vjeçare, sipas organizimit të ri të arsimit të detyrueshëm, nga arsimi 8-vjeçar në arsimin 9-vjeçar. Kështu u veprua edhe në Kosovë. Ndërsa në komunat Presheve, Bujanoc e Metvegje, që ndodhen në Kosovën Lindore e në Republikën e Serbisë, shkollat janë me program 8-vjeçar, arsimi fillor dhe ai i mesëm, gjimnaz 4-vjeçar. Këtu haset një vështirësi te plan programet dhe tekstet, për të pasur një letërsi të njësuar në këto tri komuna, me banim mbi 96% shqiptarë. Por duhen marrë, nga klasat e nënta të arsimit të detyrueshëm të Shqipërisë, tekstet dhe plan programet, për vitin e parë të gjimnazeve të këtyre tri komunave Preshevë, Bujanoc, Medvegje. Ndërsa me shkollat e Kosovës zgjidhja është më e lehtë, sepse tashmë, atje është arsimi i detyrueshëm 9-vjeçar dhe gjimnazet kanë të njëjtën kohëzgjatje, si në Shqipëri. Unë, me këtë rast do të ndalem shkurtimisht në plan-programet dhe tekstet e letërsisë, që përdorent aktualisht: në Shqipëri, Lugina e Preshevës dhe në Kosovë. Ne, punonjësit e arsimit, themi se abstraktja duhet zëvendësuar me konkreten. Pra, teoria duhet vënë në praktikë. Kështu, le të shpalosim tekstet e letërsisë dhe të gjuhës shqipe, që përdoren tani: në Tiranë-Shqipëri, Preshevë-Serbi dhe Prishtinë-Kosovë. Po analizojmë tekstin e Gjuhës Shqipe dhe Letërsisë, të vitit të dytë të gjimnazit, që përdoret në Shqipëri, botim i vitit 2011, me autor Rita Petro, Doc.Linda Mëniku, Prof.Dr. Ardian Marashi. Po e konkretizojmë pjesën: ’’Teksti poetik’’, nga faqja 186, ekëtij libri. Në fillim, jepet pjesa Rikujtim Njohurish – Lexim aktiv i tekstit poetik – Skeda. - Hapi i parë Rimarrja e disa informacioneve që lidhen. Leximi me kujdes për të gjetur. - Hapi i dytë Struktura. Domethënia. Identifikimi. Po të kalojmë në faqen 207, të po këtij teksti, te pjesa për poetin Naim Frashëri, gjejmë: Poezia filozofike – Jeta. Teksti poetik Uni lirik Uni fetar Uni filozofik Uni naimian Veprat dhe koment Teksti poetik Reflektoni për kuptimin Reflektoni për interpretimin Reflektoni për gjuhën dhe stilin Reflektoni për metrikën Po ta krahasojmë tekstin tonë, me atë që përdoret në Preshevë sot, ka ndryshime të theksuara. Atje nuk përdoret teksti, që kemi ne tani në përdorim, por një tekst botim i vitit 2002, pra para nëntë viteve, me autorë: Ali Aliu, Shaban Sinani, Stefan Çapaliku, Tonin Çobani, me titullin “Letërsia Bashkëkohore Shqiptare’’ Le ta shpalosim këtë tekst, në faqen 160, ku jepen jeta dhe veprat e Ismail Kadaresë dhe disa komente të shkëputura. Kjo formë, të kujton pikërisht tekstin e letërsisë, që ne përdornim para 20 viteve. Për mendimin tim, e gjitha kjo vjen nga mungesa e informacionit dhe bashkëpunimit të ndërsjelltë. Në plan programet dhe tekstet, që përdoren në Prishtinë, ka arritje më të lartë, falë bashkëpunimit Shqipëri – Kosovë. Le të ndalemi te lënda e letërsisë, ’’ Rilindja Kombëtare Shqiptare’’, ku jepen: Kultura e gjuhës -Studimi; përmirësimi; pasurimi; raportet; ligjërimi; veçoritë; struktura; lidhjet; njohja; vlera; modelet; metodologjia dhe këshilla praktike. Rezultatet e pritura. -Zotëron; analizon; njeh; identifikon dhe kupton. Qasjet ndërlëndore dhe ndër programore. Udhëzime metodologjike. Vlerësime. Literatura. Përfundimisht, unë shprehi kërkesën dhe dëshirën që, në të ardhmen, të kemi një plan-program dhe një tekst të përbashkët, në përdorim, për lëndën ’’Gjuha Shqipe dhe Letërsia’’, duke përfashirë të gjitha gjimnazet, ku flitet dhe shkruhet gjuha shqipe. Posaçërisht, në ndihmë të mësuesve të lendës përkatëse, kam përgatitur dhe plan-programet e Gjuhës Shqipe dhe Letërsisë, që do të përdoren në tre vitet e gjimnazeve të Shqipërisë, për vitin shkollor 2011-2012, të miratuara nga Ministria e Arsimit dhe e Shkencës-Tiranë. Ju faleminderit për mirëkuptimin dhe vëmendjen tuaj! Kjo kumtesë u lexua në Konferencën e parë mbarëkombëtare për tekstet shkollore. Tiranë, 17 shtator 2011 Dokumente burimore: Urdhri i Ministrit të Arsimit dhe Shkencës së Republikës të Shqipërisë, Prof.Dr Myqerem Tafaj, për fillimin e vitit të ri arsimor 2011-2012. Nga takimi me zv.ministrin e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë të Republikës së Kosovë,z. Nehat Mustafa (Prishtinë, maj 2011). Takime me mësimdhënës të lëndës së letërsisë dhe me drejtorë gjimnazesh, në Shkup, Presheve e Prishtinë (maj, 2011). Shkrime nga revista ’’Mësuesi’’, Tiranë 2010- 2011. Botime të Institutit të Zhvillimit të Arsimit në Shqipëri, Tiranë 2011. 12
Kadrije Menqi Shfletoj ditarin... Është ditë e diel.Qetësi jashtë ,qetësi edhe brenda zemrës sime.E shfletoj ditarin dhe mbetem pa frymë.Lexoj dhe ritmi i zemrës ndryshon.Fillojnë të rrahurat e zemrës të marrin hov.Kujtime të bukura,kujtime që kanë hyrë dhe prekur horizontin e jetës sime. Ditari hapet padashje në një fletë ku unë kam shënuar diç që për ta kuptuar duhet lexuar mes rreshtave.Shiqoj anash dritarja është e mbyllur,mendoj nga erdh kjo frymë që shikimin tim e ndali mu në këtë fletë. Magjia,mendoj dhe them me vete,po ,po është magjia ime që më përcjell dhe më ngrit lartë horizontit të mjegulluar. Vazhdoj të lexoj.O Zot,them prapë me vete,është e mundur kjo ,apo jam në ëndërr!Ju lutem më prekni,më thuani se jam e zgjuar,ju lutem shumë!Thërras por askush nuk më dëgjon.Jam e vetmuar si çdoherë,e vetmuar vetëm me vargun dhe kujtimin tim. Shfletoj fletë më fletë ditarin tim.Shumë kam pritur që aty të fus dhe të shkruaj për diç që më mundon dhe pres me vite,por si duket prapë do të mbetet ajo fletë e zbrazët,ashtu si edhe zemra ime. Do t`ju zbuloj sot një sekret që e mbaja me vite.Ditari im është i mbushur me kujtime të ëmbla dhe të hidhura si çdo ditar tjeter,sepse vetë jeta është e tillë.Por të kthehem në sekretin tim,aty ku unë jam ndalur të lexoj ,aty kam ndarë një fletë të zbrazët,e kam ngjyrosur me ngjyrë të kaltër dhe lartë kam vizatuar një diell.Do t`më pyesni pse!Prapë do t`ju tregoj,sepse ngjyra e kaltër është magjia ime,ndërsa dielli pres të më sjell ngrohtësinë që nuk e pata kurrë. Vazhdoj të lexoj edhe një faqe por lotët më pengojnë,ato si kristale bien mbi fletët e shpalosura.Mundohem t`i ndal,por nuk kam fuqi,zemra dirigjon dhe unë jam e pafuqishme ta ndal këtë veprim. E mbylli ditarin për sot,do të vazhdoj nesër me shpresë se në fletën e zbrazët do të shënoj kujtimin e jetës,çastin që e pres me vite... Gentiana Zagoridha Drejtuesi me vizion drejt së ardhmes Shkolla 9-vjecare “Demokracia” DURRËS është një shkollë që është ndërtuar në vitet e para të demokracisë,ekzaktësisht në vitin 1996. Shkollë e cila asokohe i përmbushte pothuajse të gjitha standartet për tu quajtur një shkollë model,në të gjitha dimensionet e saj si në infrastrukturë ashtu dhe për stafin pedagogjik që e përbënte. Ishte e mbajtur mirë,kishte komoditetin e duhur packa që mund të bëhej më shumë.Por gjithsesi i rezistonte kohës,të paktën edhe për disa vite të tjerë.Por u desh një dorë e fortë,një mëndje e ndritur,një njeri largpamës që nuk kënaqej me pak, që nuk priste të shihte me sytë e tij degradimimin dalngadalë të shkollës nga fshikullimi i pamëshirshëm i viteve. Ai do ta ndryshonte si me magji imazhin e vërtetë të kësaj shkolle një herë e përgjithmonë.Ky njeri ishte drejtori i sapoemëruar me 14 shkurt 2006, Abdyl Bucpapaj.E kujt ia merrte mendja që një njeri kaq modest i heshtur e njëkohësisht kaq punëtor do të arrinte të ndryshonte imazhin e shkollës sonë e ta ngrinte atë në piedestalet e një shkolle Evropiane. E nisi fillimisht me kompletimim e fasadës së jashtme të shkollës duke i dhënë nuancat e një ambienti sa edukues aq edhe shlodhës e argëtues. Vazhdoi më pas me kompletimin e ambienteve të brendëshme të saj. Klasat u pajisën me banka dhe dyer të reja e komode. Muret e brendshme të shkollës morën pamjen e një mozaiku shumëngjyrësh ku shpalosen të gjitha aktivitetet,përmbajtja e historiku i shkollës.Por nuk mjaftoi me kaq .Pasi e përmbushi misionin e tij të parë për shndërrimin e imazhit infrastrukturor të shkollës në prag të 10-vjetorit të saj,ai shkoi dhe më tej.Si një njeri me vizion të qartë për të ardhmen,si një mësues i përkushtuar e drejtues iniciator, ai arriti atë që shumë drejtues,mësues e nxënës në të gjithë Shqipërinë e ëndërrojnë, binjakëzimin me një 13 shkollë Evropiane dhe pikërisht me shkollën “Fjardingskolan”në Boras të Suedisë . Ishte ky binjakëzim që hapi një dritare të re për të gjithë stafin e shkollës sonë e nxënësve gjithashtu.Nga kjo lidhje ne u bëmë më të fortë,më largpamës e kjo ishte meritë e një njeriu të vetëm,një njeriu që din të sakrifikojë gjithcka në emër të diturisë.Të gjithë në qytetin tonë habiten për arritjet e shkollës në pak vite; binjakëzim me një shkollë Evropiane, vende të kënaqshme në konkurse e aktivitete të tjera jashtëshkollore, infrastrukturë bashkohore.Të gjitha këto arritje kanë vetëm një emër AVDYL BUCPAPAJ. Ky është pra me pak fjalë imazhi i udhërrëfyesit tim, në karrierën time profesionale,të cilit kurrë nuk kam mundur tia shpreh mirënjohjen time të thellë drejtpërsëdrejti se githmonë para këtij njeriu të madh më dukej vetja e vogël.Por sot gjej frymëzimin tek puna,përkushtimi dhe sakrifica e këtij njeriu për tu treguar të gjithëve se kush është në të vërtetë ky njeri. Ky njeri sa i përkushtuar e serioz në punë që të inkurajon e vlerëson për cdo iniciativë sado modeste, aq edhe i thjeshtë e popullor në aktivitete jashtëshkollore të cilat vetëm ai di ti organizojë më së miri.Nuk ka festë që ne të mos ta festojmë, nuk ka periudha pushimi shkollor që ne të mos ta shfrytëzojmë për të njohur më së miri bukuritë përradhore të Shqipërisë e Kosovës sonë të dashur e të bukur.Është meritë e këtij organizatori të shkëlqyer i cili di të “kollundrisë” sic i themi ne shqipëtarët ato pak të ardhura me nikorqillëk për të kënaqur,shplodhur e argëtuar sado pak stafin e tij që cdokush të ndihet më i shlodhur e më frytdhënës në punën e tij.Një aspekt shumë i rëndësishëm në punën e tij janë gjithashtu dhe veprimtaritë e gjithanëshme zyrtare dhe disa botime modeste që lidhen kryesisht me gjuhën shqipe e madje duke tentuar e në fusha të ndryshme të diturisë njerëzore të cilat dëshmojnë më së miri për horizontin e gjerë profesional, intelektual, kulturor e gjuhësor të tij. Këto ishin vetëm disa pjesëza të vogla nga veprimtaritë e tij, pikërisht ato që i përkasin periudhës 5-vjecare në shkollën “Demokracia”, por begraundi i tij është akoma më i gjerë e më i pasur po aq sa vitet dhe karriera e tij profesionale. Do të duhej një mjeshtër i vërtetë i penës që të mund të përshruante e të shpaloste më së miri dhe e me dinjitet sakrificat e këtij njeriu kaq patriot e arsimdashës.Por në këto momente unë gjej forcën që në emrin tim dhe të kolegëve të shkollës “Demokracia” ti them FALEMINDERIT që je midis nesh.
Page 1 and 2: QKSH “Migjeni” Revistë mujore
Page 3 and 4: ndryshme muzikore. diçka Ju jeni n
Page 5 and 6: ERDHI PËRSËRI FESTA E PAVARËSIS
Page 7 and 8: Nga Arsim Halili Intervistë me poe
Page 9 and 10: FAQJA E POEZISË Josiba Osamni TY T
Page 11: Anjeza Sakaj Hasime Hoti Gentiana Z
Page 15 and 16: F A Q J A E P O E Z I S Ë P Ë R F
Page 17 and 18: T R E G I M I P Ë R M Ë TË VEGJ
Page 19 and 20: ANEKDOTAT SHQIPTARE Anekdotat, kët

DITURIA

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?