30.12.2014 Views

DITURIA

DITURIA

DITURIA

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

QKSH<br />

“Migjeni”<br />

Revistë mujore për fëmijë, të rinj dhe prindër, Dhjetor, 2011<br />

<strong>DITURIA</strong><br />

E boton QKSH”Migjeni”<br />

Borås-Suedi<br />

Viti V , Nr. 10<br />

Förslöv 26 Nëntor 2011


PËR MUA ËSHTË ME SHUMË INTERES QË TË RUHEN VLERAT E RADITËS SË MIRËFILLT TË MUZIKËS SHQIPTARE<br />

-thotë këngëtarja e këngës dhe muzikës së mirëfilltë shqiptare Muhabere Krasniqi<br />

Roli i një këngëtare të mirëfilltë në krijimtarinë muzikore ka një rëndësi shumë te madhe në rendë të parë të kultivojnë muzikë të mirëfilltë pastaj të<br />

jetë e afërt me adhuruesit dhe gjithmonë e afërt me publikun dhe të jetë komunikuese me adhuruesit.<br />

Për mua është me interes që të ruhen vlerat e traditave të muzikë së mirëfilltë shqiptare që për keqardhje çdo dit e më tepër po bastardohen nga të pa<br />

ndërgjegjshmi për përfitime materiale që po ja humbin vlerën këngës dhe muzikës shqiptare.<br />

Sot me të madhe është duke u bastardua muzika pra kënga, duke futur tallava dhe lloj lloj muzike që vërtetë është për keqardhje .Unë personalisht<br />

merrem veçse me muzikën e mirëfilltë. I ruaj vlerat e të parëve dhe kjo më bane që të jem e lumtur dhe krenare.<br />

Ju lutem një prezantim të shkurtër për lexuesit<br />

tanë<br />

Unë quhem Muhabere Krasniqi kam lindur<br />

dhe jetoj në Kaçanik ku shkollën fillore dhe të<br />

mesme i kam mbaruar në Kaçanik ndërsa kam<br />

studiua shkollën e Lart Kimi- Fizikë në Prishtinë<br />

Profesioni juaj<br />

Jam këngëtare dhe këndoj këngë të muzikës së<br />

mirëfilltë shqiptare . Dua të cekë se çdo herë<br />

kamë bërë përpjekje titanike që në këngët e mia<br />

mos të ketë vend për kiqin dhe shundin.<br />

Përveç se një punëtore e shquar kulture, krijuese<br />

muzikore, ju lutem na thoni çfarë është<br />

roli i një këngëtare të mirëfilltë sot në krijimet<br />

muzikore <br />

Roli i një këngëtare të mirëfilltë në krijimtarinë<br />

muzikore ka një rëndësi shumë te madhe në<br />

rendë të parë të kultivojnë muzikë të mirëfilltë<br />

pastaj të jetë e afërt me adhuruesit dhe gjithmonë<br />

e afërt me publikun dhe të jetë komunikuese me<br />

adhuruesit.<br />

Krijimtaria juaj muzikore i përket një<br />

përudhe të gjatë kohore. Sot sa jeni aktive në<br />

këtë lami<br />

Mua muzika më bënë që çdo herë të jem aktiv<br />

sepse krijimtaria e ime muzikore daton që nga<br />

fëmijëria dhe për atë më bënë të lumtur dhe çdo<br />

herë aktive sepse e dua profesionin tim me gjithë<br />

zemër dhe çdo herë këndoj me gjithë zemër.<br />

Nga e merrni frymëzimin në punën e juaj të<br />

palodhur në afirmimin e vlerave muzikore dhe<br />

kulturore shqiptare<br />

Këtu kemi të bëjmë me dy kategori që janë të<br />

lidhura ngushtë njëra me tjetrën frymëzimi dhe<br />

inspirimi) .Frymëzimi lind nga dashuria që kamë<br />

ndaj këngës dhe pastaj inspirimi pra puna apo<br />

djersitja bëhet për të arritur suksese ku nuk ka<br />

sukses pa inspirim djersitje pra 99%inspirim<br />

djersitje<br />

Ju jeni njeri i muzikës profesionalist të themi,<br />

por edhe njeri i kulturës çfarë është aktiviteti<br />

juaj në këtë lami<br />

Shikoni unë jam një këngëtare profesioniste dhe<br />

jam ashtu në kontinuiteti me aktivitetet kulturore<br />

që zhvillohen në Kaçanik por ta them të drejtë<br />

unë nuk jam e kënaqur me aktivitete kulturore<br />

që janë duke u zhvilluar qoftë në nivel komunal<br />

por edhe Shtetëror se shumë pak po i kushtohet<br />

rendësi kulturë dhe shumë talent të rinis po lihen<br />

anash çka është për keqardhje sepse rinia është<br />

brumi i një shteti apo kombi.<br />

Çka e bën të njohur në vendlindjen e saj<br />

Muhaberen<br />

Vendlindja ime është që jam lindur jam shkolluar<br />

dhe ja kam filluar këngës ,ku gjatë karrierës<br />

time profesionale, kam pasur mjaft suksese dhe<br />

këto më kanë bërë që të më njohin Kaçanikasit<br />

dhe adhuruesit e këngës anë e mbanë Kosovës.<br />

Përveç kësaj kam qen mis për sa i përket<br />

bukurisë për Komunën e Kaçanikut ku edhe kjo<br />

më ka bërë të njohur në mbar vendin .Por mbi<br />

të gjitha jo vetëm në Kaçanik por edhe më gjer<br />

më ka bërë profesioni i im si këngëtare të njohur<br />

2<br />

ku ju jam mirënjohës të gjithë adhuruesve,dhe<br />

ndihem krenare dhe e privilegjuar kur takoj<br />

rastësisht adhuruesit që me pa durim kërkojnë<br />

ndonjë autograf apo ndonjë bisedë apo koment<br />

ku me kënaqësi i pranoj dhe ja plotësoj dëshirat.<br />

Muhabere Krasniqi, rapsod, çfarë është puna<br />

e juaj prej rapsodi<br />

Jam rapsod dhe kam krijua këngë por edhe i<br />

këndoj me ëndje por në këtë lëmi jam më e<br />

kufizuar.<br />

Ju merreni me zhvillimin e kulturës, sa jeni e<br />

kënaqur me punën që bëni<br />

Unë e ceka edhe më lartë se aktiviteteve kultura<br />

në Kaçanik dhe në përgjithësi në Kosovë po i<br />

kushtohet shumë pakë rëndësi. Unë personalisht<br />

brenda mundësive mundohem ta japë kontributin<br />

tim profesional por mungon përkrahja<br />

institucionale pastaj edhe aktiviteti është i<br />

kufizuar. Sepse pa përkrahje institucionale nuk<br />

ka aktivitete kulturore.<br />

Si e kalon Muhaberja një ditë të zakonshme<br />

Si zakonisht zgjohem çdo herë në mëngjes herët<br />

bëjë kafe ku bashkë më nënën time e pimë dhe<br />

pastaj filloj me punët që janë si përditshmëri dhe<br />

pastaj e kam çdo herë pos që dëgjoj televizionin<br />

lajmet e para e hapi kompjuterin dhe i lexoj<br />

gazetat për të u informuar me lajmet ngjarjet si<br />

nga kulturë ashtu edhe nga sporti. Shumë herë<br />

takohem me kolegët dhe pimë kafe dhe bisedojmë<br />

për gjërat më të rëndësishme jetësore. Por<br />

nuk i la anash as vrapimet që më bëjnë të jem<br />

shumë fleksibil dhe kështu vjen mbrëmja dhe<br />

nuk e preferojë që të rri shumë pas darke dhe<br />

bijë në gjumë çdo herë zgjohem herët.<br />

Cilat janë ato aktivitete të cilat janë në fokus<br />

të Muhabere Krasniqit<br />

Çdo gjë që ka të bëjë me muzikën jam çdo herë<br />

aty për të kontribuar. Çdo herë jam pjesëmarrëse<br />

nëpër festivale , koncerte, dasma dhe mbrëmje të


ndryshme muzikore.<br />

diçka<br />

Ju jeni një aktiviste, atdhetare e zellshme<br />

e çështjes shqiptare, por merreni edhe me<br />

afirmimin e vlerave kulturore dhe gjuhësore<br />

dhe traditës shqiptare, të këngës shqipe, çfarë<br />

momentalisht me interes për ju.<br />

Për mua është me interes që të ruhen vlerat e<br />

traditave të muzikë së mirëfilltë shqiptare që për<br />

keqardhje çdo dit e më tepër po bastardohen nga<br />

të pa ndërgjegjshmi për përfitime materiale që po<br />

ja humbin vlerën këngës dhe muzikës shqiptare.<br />

Pasi që jeni këngëtare nga Kaçaniku, cili zhanër i<br />

muzikës kultivohet dhe preferohet në Kaçanik<br />

Në Kaçanik më së shumti dëgjohet muzika e<br />

mirëfilltë shqipe, pra popullore. Unë i kamë qëndrua<br />

gjithmonë besnike muzikës popullore dhe të<br />

mirëfilltë shqipe<br />

Një aktiviste e çështjes kombëtare kërkon të<br />

jetë pothuajse për gjithçka e informuar. Kjo<br />

ka të bëjë kryesisht me natyrën e personit.<br />

Thjesht doja një përgjigje të shkurtër si është<br />

Muhaberja nga natyra<br />

Jam shumë e afërt komunikuese dhe e hapur kam<br />

dëshirë humorin që shumë e përcjelli dhe më<br />

bëjnë të jem çdo herë optimiste e gëzuar.<br />

Kur kemi të bëjmë me kulturën shqiptare dhe me<br />

këngën shqipe, sa është bashkëpunimi kulturor<br />

me Kosovën dhe Shqipërinë<br />

Bashkëpunimi është shumë i mirë dhe dita e<br />

ditës gjithnjë po shtohet çka është për çdo lëvdatë<br />

e që është në interes dypalësh.<br />

Sa është bashkëpunimi mes shqiptarëve në<br />

aspektin e çështjes kombëtare sot<br />

Unë mendoj se kjo pyetje i takon niveleve institucionale<br />

ta vlerësojnë dhe ta shtjellojnë sepse<br />

ata janë përgjegjës .<br />

Nëse do të kishe mundësi të jepje ndihmesën<br />

tënde në realitetin që jetojmë ne shqiptarët sot,<br />

ku mendon konkretisht që duhet ndryshuar<br />

Kosova ka nevojë për shumë ndryshime duke<br />

filluar nga shkenca, arti, kultura, ekonomie po<br />

thuaj në të gjitha poret e jetës. Sepse çdo gjë<br />

është devalvuar i ka humbur vlerat . Ne e dimë<br />

që sistemi i mëparshëm na ka shtyp dhe na ka<br />

pengu në çdo lëmi të jetës, por tani 11 vjet asgjë<br />

nuk është marrë në këtë drejtim , mendojmë me<br />

ju bashku Evropës ndërsa kulturës artit shkencës<br />

fare nuk i kushtojmë rëndësi .Ndihma nuk mungon<br />

nga askush por nuk ka përkrahje nuk janë<br />

njerëzit që kanë vlera dhe që janë të përshtatshëm<br />

për lëmit që i përkasin.<br />

Përveç aktiviteteve kulturore si e kalon kohën<br />

e lire Muhabere.<br />

Kohen e lirë e kaloj duke lexuar gazetat shikoj<br />

televizionin po ashtu edhe në kompjuter ashtu e<br />

kaloj një pjesë të kohës së lirë, por edhe sportit i<br />

kushtoj rëndësi .Por më tepër i kushtoj muzikës<br />

që jam e pa ndashme në çdo kohë dhe<br />

moment,sepse e dua me zemër dhe nuk lodhem<br />

fare por përkundrazi relaksohem<br />

Sa është e kënaqur me ate çka sot ka arritur<br />

Muhaberja me punën e saj të palodhshme në<br />

ruajtjen dhe kultivimin e kulturës, këngës,<br />

muzikës dhe traditës shqiptare aty ku jeton<br />

me punën e saj të palodhshme<br />

Është kohë shumë e vështirë sepse po ka shumë<br />

keqpërdorime sidomos në muzikë dhe është<br />

shumë vështir të ruhen këto vlera nëse nuk ke<br />

ndihmën nga Shteti. Unë si këngëtare në raportuarin<br />

tim gjer me<br />

tani kam bërë aq sa kam mundur por nuk jam e<br />

kënaqur sepse edhe kushtet nuk më kanë leju që<br />

të bëj më tepër përkrahje nuk kam pasur nga as<br />

kush por veçse me forcat e mija .Jam e kënaqur<br />

se i kam kënduar Kosovës Dëshmove Flamurit<br />

Kushtetutës dhe vazhdoj ti këndoj . Dua ta veçoj<br />

këngën e bashkëluftëtares time që para këmbeve<br />

3<br />

të mija ra dëshmorë Mukadese Lika Muhaxheri<br />

që ja kam kushtua një këngë ,<br />

që qdo her kur e këndoj e këndoj me emocione.<br />

Është me interes të na thoni se ku e gjeni vetveten<br />

më mirë, në mbrëmje muzikore, dasma,<br />

apo festivale<br />

Shikoni të gjitha këto që i cekët janë të<br />

mirëseardhura por unë personalisht veten më së<br />

miri e gjejë në Festivale sepse janë shumë më<br />

të organizuara nga njerëzit profesionist që ke<br />

dëshirë për të punuar dhe suksesi nuk mungon<br />

.Gjithashtu edhe mbrëmjet muzikore janë shumë<br />

të mirëseardhura ndërsa pjesëmarrja në dasma<br />

donë një angazhim shumë të madhe dhe kam<br />

lodhje më tepër por ana financiare është më e<br />

leverdishme.<br />

Cili është idoli i juaj në muzikën shqipe<br />

Ka shumë këngëtarë që më pëlqejnë në të<br />

gjitha trojet shqiptare si që janë Shkurte<br />

Fejza, Shyhrete Beluli, Edi Furra,Ramadan<br />

Krasniqi,Kastriot Tusha, Eli Fara, Artiola<br />

Toska, Merita Halili, Parashevi Simaku, Selami<br />

Kolonja, Miranda Hashani, Selajdin Miftari e të<br />

tjerë. Po në veçanti idol të zemrës dhe të shpirtit<br />

që e dëgjoj me kënaqësinë më të madhe është<br />

Shqipe Kastratin<br />

Çfarë mund të na thoni për muzikën dhe për<br />

këngën shqipe sot <br />

Sot me të madhe është duke u bastardua muzika<br />

pra kënga, duke futur tallava dhe lloj lloj muzike<br />

që vërtetë është për keqardhje .Unë personalisht<br />

merrem veçse me muzikën e mirëfilltë. I ruaj<br />

vlerat e të parëve dhe kjo më bane që të jem e<br />

lumtur dhe krenare.<br />

Çka ju bënë të lumtur dhe çka ju mundon më<br />

së shumti<br />

Të lumtur më bën kur ja arrijë ti konkretizoj<br />

mendimet e mija bashkë me punën dhe nga kjo<br />

arrihet suksesi, por ka vështirësi por me gjithat<br />

po e mbijetojmë me sakrifica .Ndërsa më së<br />

shumti më mundojnë pa drejtësitë ku shumë<br />

këngëtar vlerësohen pa kurrë një far kriteri bëhen<br />

këngëtar me para duke manipulua çdo kund,<br />

ndërsa ata që vërtet janë këngëtar injorohen<br />

veçse pse nuk korruptohen .<br />

Po të kishit mundësin të zgjidhni, ku do kishit<br />

jetu<br />

Unë e kam zgjedh se ku me jetuar .Unë kam<br />

qenë jashtë shtetit dhe kam jetuar po thuaj se në<br />

të gjitha shtetet e Evropës por kur ka ardhur koha<br />

dhe momenti të gjitha i kam lënë dhe jam kthyer<br />

dhe ju kam përgjigjur vendit tim duke marr pjesë<br />

në luftë ku i kam veshur rrobat e UÇK-së dhe<br />

kam qen aktive gjatë gjithë kohës deri në çlirimin<br />

e vendit, dhe sot fal Zotit Amerikës, Evropës<br />

dhe miqve tanë u çliruam dhe po e gëzojmë këtë<br />

liri .Dhe dua ta ceki fjalën e presidentit Klinton<br />

që pas çlirimit liderëve tanë ju tha “Ne e fituam<br />

luftën ndërsa ju fiton paqen lirinë “Dhe në fund<br />

më lejoni t’ju falënderoj për këtë intervistë që e<br />

zhvilluam ishte një kënaqësi shumë e madhe për<br />

mua dhe unë juve si gazetar ju dëshiroj suksese<br />

në misionin e juaj që është me fisnikë


Bahtir Latifi<br />

U MBAJT KUVENDI THEMELUES I SHOQATËS SË SHKRIMTARËVE, KRIJUESËVE DHE ARTISTËVE SHQIPTARË NË SUEDI<br />

Në Förslöv të Suedisë sot më 26 nëntor për herë të parë hapet Shoqata e Shkrimtarëve, Krijuesve dhe Artistëve të Shqiptarëve në Suedi. Kjo<br />

iniciativë është marrë fal disa disa shkrimtarëve dhe krijueseve shqiptar që jetojnë dhe veprojnë në Suedi që një kohë të gjatë.<br />

Shtetet Skandinave njihen si të suksesshme në<br />

veprimtarin kulturore të Shkrimtarëve skandinav<br />

këtu, andaj qysh prej kohësh edhe shqiptarët u<br />

bënë pjesë e sukseseve të mëdha në këtë veprimtari<br />

kulturore.Andaj si zakonisht që shqiptarët<br />

dinë dhe munden të jenë pjesë e Evropës në<br />

shumë aspekte jetësore kësaj radhe një numër<br />

nga të tillët që merren me krijimtari kulturore<br />

shqiptare filluan edhe këtë iniciativë që do të jetë<br />

një veprim historik.<br />

Pra një ditë historike dhe me vlerë për të gjithë<br />

shqiptarët ku do që janë. Krijues të shumtë nga<br />

kultura shqiptare me vlera të mëdha shoqërore.<br />

Kjo tregon dhe dëshmon se ku do që jem, ku<br />

do që veprojmë dimë, mundemi dhe ja dalim<br />

me vullnet, dashamirësi mes njëri-tjetrit dhe<br />

punë të pa lodhshme.Kuvendi i parë i kësaj<br />

shoqate u mbajt në Förslöv në mesin e shumë<br />

bashkatdhetarëve krijues shqiptarë. Në këtë<br />

kuvend morën pjesë, shkrimtar, krijues, artist<br />

të ndryshëm nga kultura shqiptare. Të gjithëve<br />

u buzëqeshte fytyra për një bashkim të tillë<br />

mes veti dhe me shpresë të madhe duke i pritur<br />

sukseset në të ardhmen nga kjo shoqatë pra<br />

SHSHKASHS-së e para dhe historike ne këto<br />

treva. Po ashtu mos harrojmë ta përmendim<br />

se në këtë kuvendë morri pjesë edhe deputeti<br />

shqiptarë në Parlamentin e Suedez Adnan<br />

Dibrani i cili përshëndeti punën e këtij kuvendi.<br />

Pra ishte kuvendi i parë ku u mblodhën më<br />

shumë se kurrë ndonjëherë bashkatdhetarët<br />

krijues në Suedi me botime dhe shkrime nga<br />

më të ndryshmet që ata kishin krijuar.Fjalën<br />

përshëndetës në këtë kuvendë e bëri Rrahman<br />

Rrahmani, ndërkaq hapjen e kuvendit e<br />

bëri shkrimtari ynë i madh dhe i njohur për<br />

diasporën zotri Sadulla Zendeli (Daja), njëri<br />

nga aktivistët më të vjetër në këtë kuvend. Ai<br />

përshëndeti nismën e kësaj pasurie shqiptare<br />

duke i falënderuar të gjithë ata që dhanë idenë<br />

dhe ishin të vullnetshëm të fillojnë një iniciativë<br />

të tillë që i shërben të gjithë kombit shqiptarë ku<br />

do që janë ata. Më pas vazhduan fjalën përshëndetëse<br />

dhe falënderuese edhe shumë të tjerë që<br />

ishin të pranishëm në sallë. Kuvendi vazhdoj<br />

rrjedhën e tij sipas agjendës së përgatitur nga<br />

themeluesit për të bërë përzgjedhjen e kryesisë<br />

e më pas të kryetarit dhe anëtarëve të tjerë të<br />

shoqatës.Në këtë kuvend u zgjodhën anëtarë<br />

të kryesisë së kuvendit e më pas me pëlqimin<br />

e kuvendit duke u votuar me vota të hapura u<br />

zgjodh kryetar i ri dhe i parë I SHSHAKSHSsë<br />

Ibrahim Hyseni i cili ishte edhe koordinator<br />

i kësaj nisme. Kuvendi zgjodhi:Kryesin<br />

e kuvendit,Kryetarin,Nënkryetarët<br />

,Komisionin mbikëqyrës,Komisionin për<br />

informim,Komisionin për redaktim,Komisionin<br />

për lektorim,Komisionin për ndarjen e<br />

çmimeve,Komisionin për promovimin e veprave<br />

Po ashtu edhe sekretarin dhe arkëtarin e shoqatës<br />

SHSHAKSHS-sëSipas kryetarit Hysen Ibrahimi<br />

kjo shoqatë me vetë faktin që janë tubuar<br />

të gjithë krijuesit shqiptarëështë e një rëndësie<br />

veçantë sepse u shpalosen shumë aktivitete<br />

të mira që ne kemi synim edhe botimin e disa<br />

librave ku do të jetë në formë enciklopedike për<br />

pasqyrimin e aktiviteteve të mërgimtarëve shqiptarë.Prandaj<br />

kjo shoqatë që u hapë sot, besoj<br />

se synimi i saj do të realizohet në përpikëri në<br />

kohën e ardhshme ku gjithmonë do të kemi një<br />

bashkëpunim dhe do të jemi të hapur me të gjithë<br />

ata që janë të vullnetit të mirë, po ashtu edhe<br />

gazetarët që do të japin një kontribut të mirë në<br />

të gjitha sferat e jetës.Hyseni vazhdon duke thë-<br />

4<br />

në se deri sot ka qenë vetëm punë individuale e<br />

krijueseve, por punë ekipore asnjëherë nuk kemi<br />

pasur deri më tani .Andaj duke parë që puna ekipore,<br />

kolektive do të jetë ma rezultat dhënëse në<br />

këtë drejtim ne kemi marrë iniciativën bashkërisht<br />

bashkë me këshillin iniciues i cili ka bërë një<br />

punë të madhe në këtë drejtim.Në fund të bisedës<br />

kryetari Ibrahim Hyseni thotë:ejani të punojmë,<br />

të bashkëpunojmë,bashkëveprojmë pa ngjyrime,<br />

pa religjione të ndryshme sepse shqiptarët pasqyrojnë<br />

historinë e kombit shqiptar të mërgatës<br />

shqiptare në Suedi por pse jo edhe për skandinavi.<br />

Një tjetër krijues Shyqri Gjurkaj thotë se<br />

unë e përshëndes këtë iniciativë meqenëse jetoj<br />

afër njëzetë vjet në Suedi,kam qenë pjesëmarrës<br />

i shumë aktiviteteve kulturore që kanë ndodh<br />

këtu dhe për mua është kultura arma ma e madhe<br />

në një shoqëri dhe ku kultura vlerësohet. Gjurkaj<br />

vazhdon duke thënë se kjo iniciativë më gëzon<br />

për faktin se vetë krijuesit që kanë marr këtë<br />

iniciativë Kemi edhe shoqata të tjera por vlera<br />

e vërtet krijuese mundet të vlerësohet vetëm nga<br />

krijuesit, andaj për mua është themelore dhe kjo<br />

më ka shtyrë të jam këtu dhe ta mbështes këtë<br />

iniciativë me forcat e mija sa mundem shprehet<br />

ai . Edhe Rizah Shaqiri njëri nga krijuesit<br />

tonë më eminent thotë se kemi punuar shumë<br />

dhe jemi munduar të kemi takime me të gjithë<br />

shkrimtarët dhe krijuesit më herët por jo të organizuar<br />

në një shoqatë të këtij lloji.<br />

Andaj kjo është një nismë jashtëzakonisht e<br />

mirë, ku të gjithë kanë mundësi të mblidhen në<br />

një vend të koordinohen me punë të përbashkëta<br />

të arrin rezultate edhe më të mëdha .Shaqiri<br />

shton duke thënë se organizimi i kuvendit është i<br />

mirë dhe shpresoj se kjo shoqatë megjithatë do ta<br />

koordinoj zërin e përbashkët të krijueseve shqiptar<br />

dhe do të jetë një organ shumë ma i denjët<br />

në prezantimin e kulturës ,artit dhe të arriturave<br />

tona në këtë fushë.


ERDHI PËRSËRI FESTA E PAVARËSISË SONË KOMBËTARE!...<br />

Nga: Prof. Murat Gecaj<br />

publicist e studiues-Tiranë<br />

Në historinë mijëravjeçare të popujve, ngjarja më e shënuar e tyre është shpallja e pavarësisë ose data e formimit të shtetit të tyre. Secili vend, duke<br />

iu drejtuar historisë së vet, krenohet me të kaluarën dhe projekton të ardhmen e tij më të mirë. Një gjë të tillë e kemi bërë dhe e bëjmë edhe ne shqiptarët,<br />

pra vështrojmë në të kaluarën tonë, duke u përpjekur që e nesërmja e brezit të sotëm dhe brezave që vijnë pas të jetë plotësisht e lirë, sa më e<br />

begatë dhe më e lumtur.<br />

Siç dihet, jo vetëm nga të rriturit, por edhe nga<br />

nxënësit e shkollave tona, një pikë kulmore<br />

dhe kthesë e përjetshme në historinë tonë të re<br />

kombëtare, ishte data 28 Nëntor e vitit 1912,<br />

pra që u shënua 99 vjet më pare, në qytetin e<br />

Vlorës. Periudha e ndritur e Haroit tonë Kombëtar,<br />

Gjergj Kastriotit-Skenderbeut, u pasua<br />

me pushtimin e gjatë 500-vjeçar otoman. Por<br />

asnjëherë shqiptarët nuk e rreshtën kundërshtimin<br />

dhe as nuk e ndalën luftën e tyre për të<br />

qenë plotësisht të lirë e të pavarur. Kjo gjë u<br />

provua sidomos me kryengritjet e përgjithshme<br />

të viteve 1910-1912, që çuan në kurorëzimin e<br />

përpjekjeve të tyre, në Shpalljen e Pavërsësië<br />

sonë Kombëtare dhe formimin e shtetit të parë<br />

shqiptar. Ishin ndër bijtë më të mirë të popullit<br />

ata, që ai i dërgoi në Vlorë përfaqësues të<br />

vet dhe mbi supe u vuri barrën e rendë, por të<br />

lavdishme, pra të shpalljes së Shqipërisë, shtet i<br />

lirë dhe “i mosvarur”.<br />

Është shkruar e është folur shumë, në artikuj,<br />

studime e botime të ndryshme, gjatë këtyre<br />

99 vjetëve, për misionin e lartë historik të 63<br />

delegatëve të popullit shqiptar, pothuajse nga të<br />

gjitha trojet amtare e të mbledhur bashkërisht<br />

në Vlorë për të shpalosur të lirë Flamurin tonë<br />

Kombëtar. Të tubuar në atë Kuvend mbarëshqiptar,<br />

me plakun e mençur Ismail Qemali<br />

në krye, ata firmosën një akt të pashëmbullt<br />

historik, i cili e nisi vendin tonë drejt lirisë e<br />

pavarësisë. Vërtet edhe paskëtaj populli ynë<br />

përjetoi furtuna e dallgë të reja, shkaktuar nga<br />

shtete dashakeqe e shoviniste të Ballkanit e të<br />

Europës, por etja e shqiptarëve për lirinë dhe<br />

dinjitetin kombëtar nuk u shua asnjëherë.<br />

Nuk mund të përmenden këtu të gjitha ato<br />

vështirësi të panumërta, që janë kaluar historikisht,<br />

deri në ditët e sotme, por rëndësi ka që<br />

Shqipëria, më në fund, në fillimet e shekullit të<br />

ri XXI, po ecën e sigurtë në udhën e vendeve e<br />

shteteve të përparuara të Eurpoës, po synon të<br />

jetë një shtet e një vend sa më i lulëzuar dhe me<br />

përparim të gjithanshëm. Kështu, kjo festë e Pavarësisë<br />

dhe e Flamurit tonë kuqezi, që presim<br />

sivjet, e gjen vendin tonë pjesëtar të NATO-s<br />

dhe në prag të miratimit të ëndrrës sonë<br />

Përmenda më lart se janë botuar mjaft shkrime<br />

e libra, kushtuar shpalljes së Pavarësisë sonë<br />

Kombetare dhe firmëtarëve të nderuar e të<br />

paharruar të saj. Për saktësi, shënoj këtu se për<br />

lexuesin tonë, sidomos në vitet e shtetit monist,<br />

nuk ishin të njohur të gjithë emrat e delegatëve<br />

të popullit tonë, në Kuvendin e shpalljes së<br />

Pavarësisë sonë Kombëtare. Kjo ka ardhur nga<br />

politizimet e tejskajshme, në atë kohë, të mjaft<br />

figurave të ndritura të popullit tonë. Prandaj<br />

ishte e nevojshme që e vërteta historike, pra<br />

edhe delegatët në atë Kuvend, të bëheshin të<br />

njohur për brezat tanë. Një përpjekje serioze e<br />

të lavdërueshme, në këtë drejtim, bëri studiuesi<br />

vlonjat, që është dhe kolegu e miku im, Bardhosh<br />

Gaçe. Pas një pune të gjatë kërkimore e<br />

studimore, bazuar edhe në mjaft dokumente të<br />

kohës për të cilën flasim, ai publikoi librin “Ata,<br />

që shpallën Pavarësinë Kombëtare”(Tiranë,<br />

1997). Është një botim me mbi 300 faqe, ku<br />

përveç jetëshkrimit të shkurtër të të gjithë<br />

delegatëve të Kuvendit të Vlorës, aty ka edhe<br />

disa shkrime për atë ngjarje të bujshme, nga<br />

autorë të ndryshëm e shtypi i kohës. Po kështu,<br />

janë dhe dokumente arkivore, me rëndësi për të<br />

kuptuar më mire, se si u zhvilluan ngjarjet, jo<br />

vetëm ato ditë në Vlorë, por dhe më pas, aty e<br />

në gjithë Shqipërinë.<br />

Në hyrjen e këtij libri, me vlera të shumta,<br />

autori shkruan edhe këto radhë: “Kuvendi Kombëtar<br />

i Vlorës, u mblodh më 28 nëntor 1912,<br />

në qytetin e Vlorës, nën kryesinë e Ismail Bej<br />

Qemalit, këtij personaliteti të shquar të politikës<br />

dhe diplomacisë shqiptare. Ai i zhvilloi punimet<br />

e veta deri më 7 dhjetor 1912. Në këtë Kuvend<br />

historic, morën pjesë përfaqësues nga shumë<br />

treva të vendit tonë, nga Shkdora, Rrafshi i<br />

Dukagjinit, Kosova, Dibra, Ohri e Struga,<br />

Çamëria, Janina dhe vise të tjera shqiptare, që<br />

kishin qenë vatra të rendësihme të Lëvizjes<br />

Kombëtare Shqiptare, në luftën e armatosur për<br />

liri e pavarësi”.<br />

Duke e shfletuar këtë libër, në faqet e para flitet<br />

për jetën dhe veprimtarinë e kryetarit të shtetit<br />

të parë shqiptar, “Heroit të Popullit” Ismail Qemali.<br />

Më pas, faqe pas faqeje, janë fotografitë e<br />

tyre dhe njihemi me të dhëna jetëshkrimore për<br />

delegatët e atij Kuvendi mbarëkombëtar. Këtu<br />

dëshiroj të ndalem vetëm në disa emra të atyre<br />

delegatëve athetarë, që nuk kursyen energjitë e<br />

tyre, mendore as fizike, që të çeleshin shkollat<br />

e para shqipe dhe arsimi, kultura, letërsisa e<br />

shkenca shqiptare të shënonin hapat e parë dhe<br />

të zhvillohehsin sa më shpejt, duke sfiduar dhe<br />

vështirësitë e kohës.<br />

Kryearsimdashësi ynë ishte “Heroi i Popullit”<br />

e “Mësuesi i Popullit” Luigj Gurakuqi, i cili u<br />

ngarkua me detyrën e lartë të Ministrit të Arsimit,<br />

në Qeverinë e dalë nga ai Kuvend. Pastaj,<br />

përmendim me radhë, Vehbi Dibrën, i cili në<br />

Kongresin e Manastirit i mbështeti Dervish<br />

Himën e Nikollë Kaçorrin dhe alfabetin e gjuhë<br />

shqipe me shkronja latine. Një tjetër delegat në<br />

Vlorë ishte Dhimitër Berati, i cili në vitin 1907<br />

u kthye nga Rumania, ku ishte emigrant dhe<br />

në Korçë dha mësimin e gjuhës shqipe e ishte<br />

drejtor i shkollës së mbrëmjes. Një ndihmesë të<br />

5<br />

madhe për shkollën shqipe në Elbasan dëshmuan<br />

edhe Dervish bej Biçaku e Hajdar Blloshmi.<br />

Ndërsa delegati tjetër, mësuesi Elmaz Boce ishte<br />

ndër nismëtarët e krijimit të klubit atdhetar e<br />

kluturor “Drita”, në Gjirokastër. Për përhapjen e<br />

arsimit shqip dhe të ndjenjave kombëtare punuan<br />

pa u lodhur edhe Shefqet Daiu e Rexhep<br />

Demi, ky i fundit sidomos në shkollën shqipe<br />

të Filatit. Në vitet 1909-1910, bashkë me Babë<br />

Dudë Karbumarën, Sulo Resulin e Aleksandër<br />

Xhuvanin, një ndihmesë të çmuar për përhapjen<br />

e arsimit shqip në Berat, dha Qemal Elbasani,<br />

gjithashtu delegat në Kuvendin e Vlorës. Pasi<br />

shërbeu, më 1909, drejtor i shkollës shqipe “Dituria”<br />

në Korçë, Thanas Floqi hapi një shkollë<br />

në gjuhën amtare në Cakran të Fierit. I njohur<br />

për veprimtaritë e tij atdhetare e arsimore ishte<br />

edhe Mit’hat Frashëri, i cili mori pjesë e u dallua<br />

me veprimtarinë e tij në Kongresin e Manastirit,<br />

në Kongresin e Elbasanit etj.<br />

Përkrah dashamirësve të shquar të arsimit në<br />

gjuhën amtare, ishin edhe “Mësuesi i Popullit”<br />

Sali Gjukë Dukagjini e atdhetari i njohur Bedri<br />

Pejani, të cilët i mësuan me alfanetin shqip<br />

nxënësit e Normales e Gjimnazit të Shkupit. I<br />

pari, ishte ndihmës i L.Gurakuqit në Qeverinë<br />

e Vlorës dhe më pas u caktua drejtor i arsimit<br />

për qarkun e Beratit. Aty, ra në sy puna e madhe<br />

e tij për hapjen e Normales e të disa shkollave<br />

shqipe, në atë krahinë.<br />

Por nuk mund të lemë pa përmendur këtu për<br />

ndihmesën e dhënë në fushën e arsimit tonë<br />

kombëtar as “Mësuesit e Popullit” Jani Minga<br />

e Babë Dudë Karbunara, Hasan Prishtinën, Rexhep<br />

Mitrovicën e disa të tjerë. Gjithashtu, ata e<br />

bashkuan zërin e tyre të fuqishëm me delegatët<br />

e tjerë në atë Kuvend, për shpalljen e Pavarësisë<br />

dhe futjen e arsimit shqip në udhë të mbarë.<br />

I kërkoj të falura lexuesit të këtyre radhëve,<br />

që në këtë shkrim nuk mund t’i përmend me<br />

emër të gjithë delegatët e Vlorës, sidomos ata<br />

që iu përkushtuan me punën, dijet e djersën e<br />

tyre arsimit kombëtar shqiptar, por dhe shtypit,<br />

letërsisë e shkencës sonë. Prandaj, në këtë<br />

përvjetor të shënuar të 99-të të Kuvendit historik<br />

të Vlorës, të Ditës së Flamurit tonë Kombëtar, ne<br />

përulemi me respekt të thellë para kujtimet, veprës<br />

e sakrificave të panumërta të delegatëve, që<br />

i çoi aty populli përfaqësues të vet e me dëshirën<br />

e tij, si dhe të gjithë atdhetarëve, të penës e të<br />

pushkës, të cilët u sakrifikuan që Shqipëria jonë<br />

e dashur të lulëzonte e të përparonte.<br />

Tiranë, 23 nëntor 2011


Gentiana Zagoridha<br />

Ka disa njerëz në këtë jetë që u mungon guximi<br />

ose më mirë të them kanë vetëbesim të ulët dhe<br />

kështu nuk u mbetet gjë tjetër veçse të kënaqen<br />

me pak. Por në jetë vjen një ditë kur ti ke nevojë<br />

të vlerësohesh,të tregosh se ç’farë je në gjendje<br />

me të vërtetë të përcjellësh tek të tjerët.<br />

Dhe tenton.<br />

Mbyll sytë dhe nuk mendon asgjë.<br />

I bie një dere.<br />

Dhe kur ajo të hapet, ti e befasuar mendon: -Kaq<br />

e thjeshtë ishte!<br />

Jo!<br />

Nuk është kaq e thjeshtë.<br />

Por kaq të thjeshtë ta bëjnë njerëz me zemër<br />

të madhe, njerëz largpamës, njerëz që e dinë<br />

ç’është e bukura në shpirt dhe madje kanë aftësi<br />

të veçanta që të ndjejnë që larg magjinë që mund<br />

të dhurojë bashkëpunimi me njerëz të sinqertë,<br />

punëtor e korrekt.<br />

Ky njeri është Sokol Demaku, njeriu që vazhdimisht<br />

eksploron, asnjëherë nuk dorëzohet para<br />

çdo lloj vështirësie që i del përpara, por që me<br />

dinjitet përpiqet ta kapërcejë.<br />

Kjo pjesë e karakterit të tij shpaloset bindshëm<br />

tek vëllimi i tij i fundit me poezi “Lundra ime”.<br />

Tek lexon vargjet e tij të krijohet tek ty përfytyrimi<br />

i një njeriu sa ambicioz për jetën po aq<br />

dhe me shpirt të ndjeshëm poetik që nuk rresht<br />

Kopertina e librit<br />

së kërkuari dashurinë e vërtetë, atë dashuri që<br />

e lakmojnë të gjithë, dashurinë e pastër dhe të<br />

sinqertë. Në shumë prej poezive të tij duket<br />

sikur e ka gjetur atë që kërkon dhe i këndon<br />

me shumë pasion, i drejtpërdrejtë e mbi të<br />

gjitha me ndjenja të sinqerta. Mund të veçoj<br />

këtu poezitë:”Buzëqeshja”, “Lule vere”, “Do<br />

të takoj këtu”, “Një natë”, Ëndrra mahnitëse”,<br />

“E dashur”, “Lulja e dashurisë”, “Ti”, e sa e sa<br />

poezi të tjera të cilat ju ftoj ti zbuloni vetë. Ka<br />

momente që poeti duket i pasigurt në ndjenjat e<br />

tij, pasi nuk merr atë që kërkon nga dashuria e tij<br />

e sinqertë dhe nëpërmjet vargjeve të transmeton<br />

dhe ty si lexues, një ndjenjë gjithëpërfshirëse në<br />

botën e tij. Të bën ta respektosh, të bashkohesh<br />

me dhimbjen e vargut të tij e madje dhe të qash<br />

bashkë me të, se kështu e ka jeta. Ndjenjat e<br />

vërteta asnjëherë nuk triumfojnë. Është mirë që<br />

ndonjëherë ato të mos shprehen, të ruhen diku<br />

në fshehtësinë e detit siç shprehet autori, se po<br />

dolën në sipërfaqe ato humbin në detin e pafund<br />

dhe magjia e tyre fillon e zbehet gradualisht.<br />

Ka poezi të tjera që na shprehin pasigurinë e<br />

autorit,”frikën”e tij të vazhdueshme që të mos<br />

mbetet vetëm në këtë botë të mjerë. Frikë që<br />

ekziston tek çdo kush por që poeti me mjeshtëri<br />

“MËSUES, NJIHE NXËNËSIN TËND” UNË GJEJË RASTIN TË FALENDEROJ<br />

MËSUESIN TIM, TË MADHIN SOKOL DEMAKU<br />

Një herë e një kohë isha dhe unë “poete”, jo poete e mirëfilltë, pasi unë isha një e dashuruar si të gjithë adoleshentët,<br />

dhe nuk krijoja unë, por krijonte dashuria.<br />

Kalonin vitet dhe poezitë e mia mbetën të kyçura në kasafortën e kujtimeve. Aty ato ndiheshin të sigurta, të<br />

mbrojtura, a thua se kush do ti sulmonte.<br />

në e tij artistike ia personifikon vetes së tij. Atij<br />

i duhet patjetër një njeri fisnik pranë vetes, dhe<br />

këtij njeriu i bën thirrje të forta për të mos u<br />

larguar. Duket sikur ai e ka gjetur këtë njeri, por<br />

se nuk mundet dot ta mbajë pranë vetes, pasi ai<br />

nuk e kupton siç duhet, nuk ia kupton ndjenjat,<br />

sinqeritetin e dashurinë e tij dhe kjo gjë e bën<br />

poetin “të klithë”,”të rënkojë” për këtë realitet të<br />

mjerë. Por do të vijë dita që ky njeri ta kuptojë<br />

dhe ti qëndrojë pranë poetit, të paktën shpirtërisht<br />

ashtu siç ai e dëshiron. Çdo gjë e sinqertë<br />

ka shpërblimin e vet në këtë jetë. Ky mesazh<br />

shprehet qartë në vargjet:”E di se më adhuron,<br />

e ndjej këtë në zemër, sa shumë dashuron”, tek<br />

poezia “Lule vere”.<br />

Edhe në vëllimin me proza “Sa e këndshme<br />

është jeta” që vetë titulli të intrigon, të jep<br />

shpresë dhe optimizëm për jetën. Autori të fton<br />

që dhe ti, sado pesimist të jesh ta shohësh jetën<br />

jo vetëm në anët e errëta të saj, por të përpiqesh<br />

të zbulosh dhe të kapësh bukuritë e saj, të cilat<br />

në të vërtetë ekzistojnë por që ne shpesh nuk<br />

duam ti shikojmë, pasi ne shpeshherë nuk jemi<br />

vetvetja,pasi ne shpeshherë udhëhiqemi nga<br />

ndjenjat e të tjerëve që sundojnë mbi ne. Dhe kur<br />

6<br />

ti gjen forcën ti largosh ato nga vetvetja,vetëm<br />

atëherë, ti je në gjendje të shijosh bukuritë e<br />

vërteta që mbart jeta. Ai të fton të tentosh,të<br />

mos jesh skllav i tyre, që ato të mundin por<br />

ti mbizotërosh dhe kështu ti mund të kthesh<br />

optimizmin tek vetja. Bukur dhe plot ndjenjë e<br />

përshkruan autori dashurinë e vërtetë tek proza<br />

“O,sa gjallëri ka jeta”. Një përjetim i mbushur<br />

me plot figura letrare që përcjellin tek ty një<br />

përkëdhelje ndjenje që gjithkush do ta kishte zili.<br />

Lum sykaltra që autori ka pasur në mendje, dhe<br />

është frymëzuar nga ajo, duke arritur kështu të<br />

krijojë një prozë kaq të ndjerë. Por dhe prozat e<br />

tjera nuk qëndrojnë më pas sidomos ato që flasin<br />

për atdhetarizmin, bashkatdhetarët në mërgim,<br />

përjetimet e luftës etj. Gjëja më e spikatur dhe<br />

më me vlerë për mendimin tim në këtë libër<br />

dhe që nuk rri dot pa e përmendur është ideja<br />

shumë e mençur e autorit ajo e gërshetimit të<br />

fjalëve të urta popullore në fillim të çdo proze<br />

me mesazhin e vetë prozës. Kjo mendoj unë i ka<br />

dhënë autorit vlerën e një filozofi të ndritur duke<br />

përcjellë idenë se të dish do të thotë të rimendosh<br />

idetë e fshehura të cilat janë të pranishme edhe<br />

pse të pazbuluara. Autori ka zgjedhur si mënyrë<br />

komunikimi me lexuesin bashkëbisedimin, pasi<br />

atë e sheh si parakusht shumë të rëndësishëm<br />

për konceptimit të mendimit dhe të transferimit<br />

të tij nga vetja tek lexuesi. Personalisht do ta<br />

krahasoja autorin me Aristotelin filozofin e madh<br />

të realizmit, parimet e të cilit fillojnë me objektet<br />

konkrete dhe përfundojnë me koncepte abstrakte<br />

gjë që ia rrit edhe më shumë vlerat librit, e bën<br />

më tërheqës dhe madje dhe me plot filozofi<br />

brenda tij. Në këtë libër të jepet mundësia të<br />

njohësh Sokolin e vërtetë, karakterin e këtij njeriu<br />

sa të thjeshtë dhe të madh njëkohësisht. Në të<br />

përcillet mesazhi se: Në përputhje me zgjedhjet<br />

që ne i bëjmë njerëzve ne njëkohësisht<br />

përfaqësojmë identitetin tonë. Sipas zgjedhjeve<br />

më të rëndësishme ose jo të rëndësishme e cila<br />

është individuale, mendimet shprehin përkufizimin<br />

e vetvetes. Duke u nisur nga thënia e Zhan<br />

Zhak Rusos: ”Mësues, njihe nxënësin tënd” unë<br />

gjej rastin të falënderoj mësuesin tim,të madhin<br />

Sokol Demakun i cili zbuloi tek unë një pjesë<br />

të fshehur të vetëdijes sime. Ishte ai që zbuloi<br />

dhe besoi në aftësitë e mia. Më mësoi të ec me<br />

këmbët e mia në një botë, ku çdo kund të shkel<br />

këmba vetëm “mina” dhe në çdo sekondë je i rrezikuar,<br />

por që me guxim mund ti kapërcesh dhe<br />

të ecësh përpara pa frikë dhe të ndihesh i lirë.<br />

FALEMINERIT NGA ZEMRA!


Nga Arsim Halili<br />

Intervistë me poeten Mirlinda Koxha-poete<br />

PASION I DYFISHT PËR ARTIN PENDË DHE BRUSHË<br />

E lindur në qytetin e bukur të Shkupit, por që ka vite që bashkë me familjen e sa, janë të vendosur në qytetin e Mic Sokolit në Ferizaj, ku poetja<br />

Koxha, ka aq admirim për bukuritë e qytetit të saj sa që në muzat e saj janë burim inspirimi, po nga ky vend. Poetja Koxha, ka mbaruar studimet<br />

për letërsi, akoma është në pritje të ndonjë vendi pune, megjithatë energjia e saj pozitive nuk mungon, ajo vazhdon të shkruaj , të bëjë art vizuel,<br />

por megjithatë për të na folur më në detaje rreth botës së saj imagjinative krijues, Mirlinda me kënaqësi pranoi të bashkëbisedoi për revistën<br />

tonë.<br />

. * Ecejaket tuaja për të bërë art nga ditët e para<br />

deri sot<br />

Zanafilla ime krijuese, posaçrisht ajo letrare<br />

, ka nisur që në bankat e shkollimit tim fillor,<br />

respektivisht një moshë fare të njomë, duket se<br />

atë kohë brenda meje trokitnin dy pasione për<br />

artin krijues, njërën nga këto e plotësova, duke<br />

bërë edhe studime të mëtejme universitare, pra<br />

letërisinë, gjë që mendoj se kam krijuar një kulturë<br />

tjetër ndaj këtij pasioni. Për derisa pasioni<br />

për pikturën mbeti vetëm një passion, pa pasur<br />

mundësi për të ndjekur studime të thelluara për<br />

pikturën por që me shumë dëshirë hedh idetë e<br />

mia .<br />

* Këtë vit ju e materializuat pasionin tuaj, duke<br />

hedh në dritë edhe përmbledhjen e parë poetike<br />

“Në pritje të kohës”, mund të na thuani më<br />

shumë rreth saj<br />

Sa i përket librit tim të parë, kjo nisje ka qenë<br />

shumë më herët, por fatkeqësisht flakët e luftës,<br />

sikur shumë çka që përbinë edhe dorëshkrimet<br />

e mia nuk i shpëtuan dot llahtarisë së kohës, së<br />

pa kohë. Megjithatë etja për të shkruar nuk më<br />

kthehu në pikën zero, unë vazhdova të shkruaj,<br />

sepse buronte nga shpirti arti im poetik. Ndaj<br />

për mua gjithëçka që më rrethon është jetë,<br />

është frymë dhe fryma është rilindje e që është<br />

ndoshta shumë e vogël, megjithatë unë asaj i jap<br />

kuptim, përmes vargjeve të mia. Ndërsa struktura<br />

e librit tim nuk ka ndonjë volum të madh,<br />

jam përpjekur të ofroj vlerë. Libri im u botua<br />

gjatë këtij viti permes edicionit të botimeve të “<br />

Pegasi” Kub Albania me seli në Gjiroskastër, me<br />

që fitova konkurisin për botimin e këtij libri për<br />

këtë vit.<br />

energji të reja e që fatkeqësisht, nuk ka ndonjë<br />

* Brenda përmbledhjes tuaj poetike cilët motive përson që merr mbi supe këtë sfidë. Artet pamore<br />

keni trajtuar<br />

dhe muzika duken në një gjendje pak më të mirë<br />

Motivet e trajtuar brenda librit tim janë këta: se letërsia, kjo e fundit duket se është disi më e<br />

Motivi mediativ, patriotik, erotik. Gjithçka neglizhuar në qytetin e Ferizajit.<br />

që perceptoj brenda dhe jashtë meje, më jep Tërë ato iniciativa letrare, bëhen në saj të<br />

frymëzim, qoftë edhe një lule, një petale e njerëzve vulllnet mirë të kësaj fushe, përkrahja<br />

saj,mundohem që artin tim krijues të trajtoi institucionale vje për ata njerëz që kanë bërë<br />

ndryshe nga të tjerët. Her pas here shkruaj edhe emër të tjerët fshihen nën hijen e fatit.<br />

poezi prozatike, ndonjëherë me rimë, ritëm , * Roli i femrës sot në shoqërinë tonë<br />

por që ajo prozatike ka një filozofi që shpreh Sa i përket femrës në përgjithësi, është paksa<br />

orgjinalitetin tim krijues dhe mendor.<br />

e neglizhuar prej rrethit në të cilën jeton dhe<br />

* Ju paraleshit krahas pasionit për krijimtarinë vepron,respektivisht nuk e ka të drejtën meritore.<br />

letrare keni edhe krijimtarinë vizuele , gjegjësisht<br />

pikturën, na e tërheq diç më tepër edhe për shkollimit superior, iks raste mbesin në cilësinë<br />

Kjo gjë madje vërehet në disa raste se edhe pas<br />

këtë paralele<br />

e amvëviseve, apo detyrohehen të bëjnë një punë<br />

Piktura edhe pse tek unë vje më e mangët në jashta profesionit të tyre. Diplomat e tyre mbesin<br />

kuptimin e studimeve më të thelluara, megjithatë thjesht një dekor i varur në mur pa mundur<br />

është zhvilluar tek unë njëkohësisht me poezinë. shpërblehet mudi dhe sakrifica e bërërë ndër vite<br />

Për pikturën kam një dashuri të madhe , kryesisht<br />

brenda punimeve të mia krijoj abstrak-<br />

gjen rrugë alternative tjetër, veçmas ato që din<br />

për t’u shkolluar. Raste të rralla kur ndonjëra<br />

sionin figurativ, por që tregojnë diçka të bukur, ndonjë gjuhë të huaja, të cilat edhe mund të<br />

respektivisht japin mesazh secila në vetën dhe inkuadrohen në misione ndërkombëtare.<br />

llojin e saj.<br />

* Emrat e letërsisë shqipe apo botërore që për ju<br />

* Keni ndonjë ide tuajën për hapje kolektive apo janë burim inspirimi<br />

indivduale të ndonjë ekspozite<br />

Pikëmbështetje të cilin e dua dhe do të dua gjatë<br />

Në të ardhmen edhe planifikoj të bëjë një gjë të gjithë jetës sime, padyshim se është Lasgush<br />

tillë. Plani im i parë është që të hapi një ekspozitë<br />

me fotografi, por gjithënjë duke i rregulluar ndjeri prof. Agim Deva, Ismajl Kadre e ndonjë<br />

Poradeci, mandej përkrahs i imi ka qenë edhe i<br />

në mënyrë artistike. Do të paqraqesin ide të tjetër. Nga të huajt më pëlqen stili i të shkruarit<br />

bukura, mendoj që edhe do të jenë ilustrime të të Daniell Fill që i ka kaluar kufijtë e vendit të<br />

bukura për libra të ndryshme. Mbase në të ardhmen,<br />

pse jo edhe ndonjë ekspozitë me piktura e Agim Deva.<br />

tij. Mund të them se e ndjej humbjen e poetit<br />

që më pas do të ja lë trashëgim familjes time. * Krahas poezisë jeni duke shkruar edhe një<br />

* Sa është aktive Mirlinda në aktivitete letrare dramë, çfarë më tepër rreth saj<br />

në Kosovë e gjetiu<br />

Për sa përket dramës , sapo kam filluar atë, është<br />

Jam aktive në disa aktivitete letrare, sa i përket një dramë që edhe përjetohet shpirtërisht rëndë,<br />

qytetit tim nuk ka ndonjë organizim të veçantë një odisejadë tragjike në të ngërthhet koha e<br />

kam marrë pjesë në Vushtrri, në takimin e poeteshave,<br />

pastaj në një aktivitet letrar në Univer-<br />

më të dashurit e tyre, familjar, miq e të afërm,<br />

vlimeve historke, për të cilat shumë kush humbi<br />

sitetin Vitrina në Tiranë organizuar nga “Pegasi ndaj edhe ne si familje nuk i shpëtuam dot<br />

club” Albania<br />

kësaj humbje. Do të mundohem që para lexuesve<br />

Ku u bë edhe prezantimi i librit tim. Besoj edhe e sidomos atyre që patën fati të mos jenë pjesë<br />

në të ardhmen do të jem edhe më aktive. Kohë e atyre hordhive, megjithatë të kuptojnë se e<br />

më parë me ndihmen e një mikes time, më është ardhmja e tyre e ndrtur është fal gjakut të ecur<br />

botuar dhe përkthyer në gjuhën italiane një poezi rrëke, që ata sot e tutje të gëzojnë lirinë e shumë<br />

në gazetën “ Di tttuti colori” në Itali, kjo u bë pritur.<br />

fal mikes time Mimioza Sali dhe natyrisht kam * Mesazhi i juaj drejtuar lexuesve tanë<br />

informata se është pëlqyer kjo poezi, kjo është Të rinjët t’i kthejnë sytë me tepër kah leximi, të<br />

botuar në vitin 2009.<br />

jenë në rrjedhë të ushqimit shpirtëror, sepse si<br />

* Çfarë sheh në perspektivë, nga vendi prej nga tillë në ditët e ardhmërisë së tyre do të shpërblehet<br />

ai.<br />

vini<br />

Për momentin në Ferizaj, nuk ka ndonjë ringjallje<br />

të kulturës. Gjithësesi duhet të aktivizohen<br />

7


FAQJA E POEZISË<br />

Gentiana Zagoridha<br />

PROVOKIM<br />

Fjalët mbi buzë<br />

Buzëqeshja nën fjalë<br />

Dhe përsëri heshtje<br />

Heshtja unë përballë teje<br />

Nga zilia jote.<br />

Heshtje ti përballë meje<br />

Nga meraku yt.<br />

Kur ty<br />

Heshtja të tërin të përpin<br />

Fjalët e gjejnë shtegun<br />

Të më dalin.<br />

Buzëqeshja më çlirohet<br />

Nga fjal<br />

Dhe ti përsëri hesht.<br />

Hesht i vetëm<br />

Në mendimin tënd,<br />

Pa e kuptuar heshtjen<br />

E pranuar si dhuratë<br />

Për të dy,nga një provokim<br />

TÊ PRES<br />

Pothuajse i kam harruar të gjitha.<br />

Lodrat e gishtërinjve mbi flokë<br />

Hetimin e një heshtje.<br />

Miratimin e një të papriture,<br />

Surprizën e një ëndrre.<br />

Vërtet i paskam harruar !<br />

Dikur pranë teje<br />

Ato ishin për mua,<br />

Dëshira, dashuria.<br />

Kam mall, shumë mall për ty<br />

Të pres e ngacmuar<br />

Nga lotët e tmerrit.<br />

Të pres të më shuash<br />

Të pres të më shuash<br />

Flakët e zjarrit.<br />

Të pres,në heshtje po të pres<br />

A do të vish<br />

Eja,eja ti përpëlitur<br />

Paksa në llumin e kohës.<br />

Eja pastruar nga hareja e moshës.<br />

Mos shih mbrapa gjithçka<br />

Do të kalojë<br />

Ti do të vish<br />

Dhe unë e hipur në kalin e bardhë<br />

Drejt teje do të kalëroj.<br />

Mirvete Leku-Kabashi<br />

Mërgimi<br />

Aeroplanë , ngritje , aterim ,<br />

pritje , përcjellje pa fund ...<br />

Gëzim , përmallim , zhgënjim.<br />

Puthje e tharë në buzë,<br />

loti i paterur kurrë .<br />

Ëndrra të tretura në rrugë,<br />

fati i mshefur gjithkundë.<br />

Koha na iku , na mashtroi,<br />

rininë tinzisht na e mori .<br />

U plakëm u tretëm pa fund<br />

lumturinë s` gjetëm askund .<br />

Malli për nënën<br />

Më mungon oj nënë,<br />

për ty kam shumë mall.<br />

Kërkoj dorën tënde<br />

të më prek në ballë.<br />

Sytë e tu t`shkelqyer<br />

t`më japin një shiqim,<br />

buzët e ëmbla t`më puthin<br />

për natë të mirë.<br />

Kur vie 8 Marsi<br />

dëshiroj të kem pranë ,<br />

të puthi dhe lule të dhuroj ,<br />

festën tënde nënë dhe unë të urojë .<br />

Vitet do t` kalojnë ,<br />

flokët do m`jenë zbardhë<br />

edhe atëher oj nëna ime<br />

për ty do t`kem mallë .<br />

Edhe në shtratin e vdekjes<br />

kur, shpirtin do t`dorzoj,<br />

me mallin tënd oj nënë<br />

nga kjo botë do t`shkoj .<br />

O burrë<br />

Mos i thuaj veti burrë<br />

kur një grua e përul .<br />

S`e dëgjon asnjëherë<br />

e përbuzë për çdo herë .<br />

Të jep zemrën ia lëndon,<br />

të jep shpirtin ia shkrumbon.<br />

E lëndon , tradhton, injoron ,<br />

të tërën e shkatërron ...<br />

Ajo , bëhet urë<br />

shumë duron e pse <br />

Ti kurrë s`e kupton .<br />

Ti , o burrë , gishtin n`kokë ,<br />

mendo mirë pse , pse ...<br />

Kjo grua duron robëri <br />

Se ajo , hy në zjarr,<br />

ndizet flakë , bëhet hi ,<br />

për fëmijë ...<br />

Fahrije Pallaqa<br />

BEJI ZEMRAT QIFT<br />

Pranverë dëgjuar kam,<br />

Zemrat ne dashuri i bashkon,<br />

Qetëson klithme, ofshamë,<br />

Por te çdo njeri nuk shkon.<br />

Te mendoj me suite, karvan,<br />

Ku kanë zemrat shtëpinë,<br />

Instalon një shatërvan,<br />

Fatlumet gëzojnë dashurinë.<br />

Ka njerëz qe kanë jetën ende,<br />

Pështjelluar, rrugën s’u shohin sytë,<br />

Dashurinë e presin çdo sekondë,<br />

Pranverë te lutem bëj zemrat qift.<br />

SE DI<br />

Se di,<br />

Dora ne mu këpute,<br />

Shpirtin ma ka ik,<br />

Por kam pa kufi,<br />

Dhembja qe se zbute,<br />

Se drita e jetës mu fik.<br />

Hapësirës boshe,<br />

Endem si një siluete,<br />

Rrugën me se vërej,<br />

Larte poshtë,<br />

Një drejtim i tretë,<br />

Asnjërin afër se ndjej.<br />

Do behet mirë,<br />

Janë fjale qe dëgjoj,<br />

Por unë se di,<br />

Nuk jam e sigurt,<br />

Është e fatit kjo lojë,<br />

Apo paaftësisë ti shpall luftë.<br />

S`ËSHTË BIZNES DASHURIA<br />

Ti nderon kurs si valuta<br />

Herë je poshtë ne humnere,<br />

Herë je larte si funta.<br />

Ska si ti për nderë.<br />

Kaq e re je bërë hit.<br />

Për se gjalli je legjende,<br />

Ndjenjat i ke shitë,<br />

Se vetëm po ngarend.<br />

Zemrës ju ke be xhelat,<br />

Se truri te vuan nga varfëria,<br />

Një dite jeta ka me te dhënë mat,<br />

Se nuk është biznes dashuria.<br />

8


FAQJA E POEZISË<br />

Josiba Osamni<br />

TY TË ADHUROJ<br />

Te adhuroj<br />

Kur muzika flet,shpirti endet<br />

merr tjetër formë tjetër jete<br />

te gjej një motiv...ndoshta një<br />

vend ku te ndihet ngrohte.....<br />

Nata i ndal hapat...pendueshëm<br />

si një tjegull zë e kërcet medaljoni<br />

i heshtur i ligjeve te quajtura jete.<br />

Pa motiv kthehet....ka kohe<br />

motiv me ti nuk je.<br />

duhet te le te shkosh<br />

atje ku ti rehat fle.<br />

Ty te adhuroj...<br />

dalëngadalë pa ty vdes<br />

ëndërr je ëndrra te unë do mbese.<br />

NË DIMËR SHKEL<br />

Ne dimër shkel<br />

Ne dimër ne udhëkryq shkel<br />

me pallton e vjetër mbështjellë<br />

te ftohtin e ndien ne mish ne trup ne shpirt<br />

Buzët nga acari te kane ngrire sytë<br />

gjysme mbyllur kërkojnë ne terrin e natës<br />

pakëz drite.<br />

E ty dimri te tremb..te sjell<br />

ne mendje kujtime e shpirti te dhemb<br />

Ne dimër shkel mbështetur ne<br />

një ikone s’ka zë e as te flet...<br />

me sytë drejtuar qiellit ti natën e trondit vete<br />

kur një lutje pëshpërit për ndihme..<br />

E as lutja s’të pranohet loti ne sy nga acari si<br />

buzët ngrin...<br />

E ti pa force dimrin e urren ...ndien nga pak<br />

te vdesësh.<br />

Se ti dashuri ne shpirt kishe e nga dashuria<br />

vdiqe..<br />

Sokol Demaku<br />

MENDO EDHE TI PËR MUA<br />

Mos mendo se të kam harruar,<br />

Malli për ty më ka kapluar.<br />

Të ndjej në çdo hap,<br />

Nuk dua te humbi asnjë çast.<br />

Jam pushtuar i tëri,<br />

Nga vargu magjik,<br />

Që më mbanë në jetë<br />

Dhe me jep shpirt.<br />

O varg magjik, o varg hyjnor,<br />

Ritmin mos ndal,<br />

Fluturo në kaltri,<br />

Shkëlqe si më parë,<br />

Mos ngadalëso vrapin,<br />

Hovin mos ndal.<br />

Ç’është ky mall,<br />

Ç`është kjo dëshirë,<br />

Ç`është kjo ndjenjë,<br />

Që zemra ndjen nga larg,<br />

Mos ti varg atë trazon,<br />

Mos ti asaj të dashurën kujton.<br />

O varg magjik,<br />

O varg jetik,<br />

Që vjen nga thellësia e shpirti,<br />

Nga kaltërsia e qiellit,<br />

E më sjellë inspirim,<br />

Për bardhësinë e jetës,<br />

Me plot admirim.<br />

Eja varg rimën mos këputë,<br />

Më bashko me strofën,<br />

Që ka kohë e kam humbë.<br />

VITI I RI<br />

Një vit i ri,<br />

Një jetë e re.<br />

Një vit i ri,<br />

Një gjelbërim,<br />

Një këngë e re,<br />

Në zemrat tona.<br />

Ngre dolli,<br />

Për një jetë të re,<br />

Për një të ardhme,<br />

Te lumtur.<br />

Një vit i ri,<br />

Mundësi të reja,<br />

Pikëllime të reja.<br />

Jetë e re,<br />

Jetë në begati,<br />

Dhe lumturi!<br />

Kadrije Meniqi<br />

Trumcaku im<br />

Peisazh i bukur jashtë<br />

çdo gjë është mbuluar me të bardhë<br />

një trumcak i vogël bukur këndon<br />

thërrimet e bukës gjithandej kërkon.<br />

Është kohë e vështirë<br />

trumcaku im<br />

por mos u brengos<br />

për ty ka shpëtim.<br />

Ja ku i ke thërrimet e tua<br />

merri trumcak i vogël<br />

dhe fluturo i gëzuar.<br />

Për ty ka shpëtim<br />

t`i me krahët e tu<br />

nisesh në rrugëtim.<br />

Më merr edhe mua<br />

ka kohë që të pres<br />

më dërgo atje<br />

ku kam mall e shpresë.<br />

Do këndojmë së bashku<br />

me shumë dashuri<br />

do të prekim male<br />

dhe shumë kufinj.<br />

Aty ku shqipja e ka folenë<br />

aty do t`pushojmë<br />

dhe prapë me nxitim<br />

të dashurit do t`i kërkojmë.<br />

Këndo ,trumcaku im<br />

ashtu si t`i dinë<br />

zëri yt i bukur<br />

më fal shumë gëzim.<br />

Të jap dhe një varg<br />

të lutem dëgjoje<br />

është vargu i zemrës<br />

dhe t`i tash këndoje .<br />

Kënga jote<br />

do dëgjohet larg<br />

atje përtej maleve<br />

do të gjej një cak.<br />

Është caku i dashur<br />

që pret pak ngrohtësi<br />

shko trumcak i vogël<br />

shko atje ti...<br />

9


Dr. Begza Baliu<br />

PAPA KRISTO NEGOVANI ATDHETARI I BOTËS SHQIPTARE<br />

Në historinë e një populli ka disa data, vite dhe dekada e shekuj, të cilat shënojnë përvjetorët e personaliteteve, institucioneve dhe ngjarjeve të<br />

caktuara kombëtare, por në historinë e popullit historik shqiptar, janë disa personalitete, institucione dhe ngjarje emrat e të cilëve nuk identifikohen<br />

me përvjetorë. Përkundrazi, ato janë simbole, emrat e të cilëve janë referenca të përherëshme kombëtare, pavarësisht kohës kur kujtohen ato dhe<br />

pavarësisht momentit kur duam t’i identifikojmë. Papa Krizto Ngovani është njëri prej atyre simboleve emri dhe veprta e të cilit i bashkon të gjitha<br />

vlerat kombëtare si një, madje si dje, si sot, si nesër.Papa Kristo Negovani (Harallambi) (1875-1905), lindi në Negovan të Kolonjës, në anën lindore<br />

të Gramozit, sot në Greqi.<br />

Arsimin fillor e mbaroi në vendlindje, ndërsa<br />

gjimnazin në Athinë. Fillimisht shërbeu si prift<br />

e mësues në gjuhën greke, ndërsa në vitin 1894<br />

mërgoi në Brailë të Rumanisë, ku krahas punës<br />

si zdrukthëtarë u aktivizua në shoqëritë shqiptare<br />

“Drita”, “Dituria” e “Djalërua shqiptare”.<br />

Më 1987 u kthye në vendlindje me një qëllim<br />

të madh. Të angazhohej në lëvrimin e gjuhës<br />

shqipe, në hapjen e shkollave shqipe dhe madje<br />

ligjërimin e saj edhe në kishë dhe të punonte<br />

drejtpërdrejtë në misionin e madh që kryente<br />

Rilindja Kombëtare Shqiptare dhe pasardhësit<br />

e saj. Kthimin e tij në vendlindje Papa Kristo<br />

Negovani tashmë nuk e shihte si heqje dorë nga<br />

puna mes bashkatdhetarësh patriotë në Rumani,<br />

por e shihte si një mision për të dërguar në atdhe<br />

vlert dhe virtytet e Rilindjes Kombëtare, që pas<br />

shtypjes nga hierarkia shtetërore osmane po rrezikoheshin<br />

të shkileshin edhe nga pretendimet<br />

shoviniste të fqinjëve grekë e serbë. Sigurisht<br />

kjo është arsyeja pse në vendlindje nuk do të<br />

sjell gjilpëra, gozhda e qekanë (mjetet e punës<br />

së marangozit), po libra, lapsa e fletore (mjetet<br />

e punës së mësuesit) dhe sigurisht kjo është<br />

arsyeja pse në shtëpi nuk do të hap duqanin e<br />

punës po mësonjëtoren e shkollës shqipe. Kjo<br />

është arsyeja pse Papa Kristo Negovani, në<br />

vendlindjen e tij, nga Rumania solli disa nga<br />

veprat e rilindësve shqiptarë për shkollat shqipe,<br />

të cilat tashmë i kishin botuar. Krahas shkollës<br />

Papa Kristo Negovani në vendlindjen e tij dhe<br />

në rrethinë do të përhapë ato ide kombëtare që<br />

e shquanin identitetin kombëtar përtej identitetit<br />

fetar; identitetin gjuhësor përtej identitetit<br />

teologjik, virtytin e marrësit (shqiptarët) përtej<br />

kultitit të dhënësit (priftërinjtë kryesisht grekë,<br />

apo që ligjëronin liturgjinë vetëm në gjuhën<br />

greke); adhrimin e “atdheut të përkohshëm”<br />

(Shqipërisë) që po përlindej pas shumë shekujsh,<br />

përtej adhurimit të atdheut të përhershëm<br />

(Botës së përtejme), të cilën e predikonin<br />

bashkëkohësit e tij barinj, e të tjera e të tjera.Kjo<br />

është arsyeja pse, sipas kronistëve të kohës Papa<br />

Kristo Negovani, më 10 shkurt 1905 organizoi<br />

një shërbesë kishtare në gjuhën shqipe, duke e<br />

pasur të pranishëm edhe peshkopin e Kosturit,<br />

Kravangjelis. I ndezur nga dogmatizmit fetar i<br />

kohës dhe lëvizjes shoviniste greke, Peshkopi i<br />

Kosturit nxiti disa banditë, të cilët vetëm dy ditë<br />

më vonë, 12 shkurt 1905 e masakruan në mes<br />

të fshatit bashkë me të vëllanë dhe tre bashkëfshatarë<br />

të tjerë. Mirëpo Papa Kristo Negovani,<br />

tashmë nuk ishte as vetëm marangozi i djeshëm,<br />

as vetëm prifti i fshatit që bekonte adhurimin<br />

për zotin, as vetëm mësuesi i gjuhës shqipe që<br />

po ringjallej nga hiri i saj, as vetëm patrioti i<br />

zonës që shpërndante fjalët e rilindësve në vend<br />

të fjalëve të të dërguarve të zotit. Negovani<br />

ishte më shumë se kaq, ishte patrioti i kthyer në<br />

simbol të Atdheut, Kombit dhe Gjuhës së tij.<br />

Një shenjë historike që mbante gjallë lëvizjen<br />

kombëtare të kohës, një personalitet vrasja e të<br />

cilit preku përvajshëm gjithë kombin shqiptarë,<br />

e veçanërisht djalërinë kryengritës shqiptare,<br />

e cila në këto kohë të vështira, në kapërcyllë<br />

të shekullit XX, i kishte marrë fatet e Atdheut<br />

në duartë e saja.Vrasja e tij zëgjoi zemërimin<br />

e krijuesve, prej të cilëve edhe sot kujtohen<br />

vargjet antologjike: “Fëmia, e tu jân prozët<br />

e vjershat në giuh kombetare”; zemërimin e<br />

bardit popullor prej të cilit janë ruajtur vargjet<br />

emblematike:Papa Kriston e vranë / dhe s’ra<br />

për të një kambanë...”!; - reagimin gjithpopullor<br />

dhe propozimin më të veçantë në historinë<br />

kombëtare, me të cilën ata kërkonin që ditëlindja<br />

e tij të bëhej festë kombëtare; dhe më në fund,<br />

reagimin e drejtuesve të Lëvizjes Kombëtare<br />

të kohës, sikur ishte ai i luftëtarit Bajo Topulli,<br />

sipas të cilëve “gjaku i Papa Kristo Negovanit<br />

duhej të merrej me nder e për fitim të gjithë<br />

kombit”, prandaj edhe e morën në njëvjetorin<br />

e vrasjes së tij, duke e vrarë Dhespotin e<br />

Korçës. Të nderuar Zonja dhe ZotrinjëZërave<br />

të një shekulli më parë, viteve të fundit i jami<br />

bashkuar edhe në Universitetin e Prishtinës.*<br />

* * Papa Kristo Negovani është njëri prej atyre<br />

personaliteteve historike emri i të cilit është bërë<br />

shenjë e të kaluarës sonë krenare dhe referencë<br />

individuale e kolektive, e cila më shumë<br />

se ngjarje a personalitet historik, është bërë<br />

simbol universal i kujtesës sonë shpirtërore e<br />

materiale. Me emrin e tij, me gjuhën shqipe që<br />

predikonte ne faltore, me bëmat e tij jetësore, në<br />

të vërtetë me jetën dhe vdekjen e tij, me veprat<br />

e tij letrare, kulturore, iluministe, etnografike<br />

dhe teologjike, me emrin e tij dhe madje me<br />

shquarsinë e titullit fetar të tij Papa Kristo, si<br />

edhe Hoxha Tahsini, apo Gjergj Fisha, para<br />

titujve të të cilëve u gjunjëzua edhe drejtshkrimi<br />

i gjuhes shqipe, si pak emra të tjerë në historinë<br />

tonë, bashkojnë të gjitha virtytet etnohistorike<br />

dhe gjuhësore e qytetëruese të popullit shqiptar.<br />

Të nderuar Zonja dhe ZotrinjDëshiroj të ju<br />

njoftoj se, të nxitur nga një traditë e gjatë letrare<br />

dhe artistike në Universitetin e Prishtinës dhe<br />

nga dëshira që ajo të ringjallet edhe njëherë, në<br />

10<br />

Fakultetin e Edukimit vendosëm që bashkë me<br />

disa kolegë dhe studentë, që të themelojmë një<br />

grup letrar, me qëllim të krijimit të hapësirave<br />

të reja për aktivitetet e tyre. Le të shpresojmë se<br />

me këtë qerthull krijuesish kemi plotësuar disa<br />

nga ëndërrat rinore të studentëve krijues.Në këtë<br />

grup tashmë janë angazhuar mjaft studentë dhe<br />

mësimdhënës, ndërsa pjesë të po këtij qerthulli<br />

i konsiderojmë edhe krijuesit jashtë Fakultetit<br />

tonë dhe Universitetit, të cilët interesimin tonë<br />

e kanë përkrahur jo vetëm me krijimet e tyre që<br />

i lexojnë po edhe me veprat autoriale që do të<br />

shpërndajnë në mesin tonë.Te nderuar kolegë,<br />

besoj se synimet tona largvajtëse në grupin<br />

letrar i kemi shprehur edhe me pagëzimin e tij<br />

me emrin e rilindësit dhe atdhetarit të shquar të<br />

fundit të shekullit XIX dhe fillimit të shekullit<br />

XX Papa Kristo Negovanit. Një emër tjetër zor<br />

se do ta nderonte më shumë, një institucion që<br />

për synim ka përgatitjen e mësuesit bashkëkohor<br />

dhe me vetëdije historike njëkohësisht. Pagëzimi<br />

i grupit letrar me emrin e Papa Kristo Negovanit<br />

shpresoj të jetë një mesazh i qartë kulturor<br />

dhe atdhetar njëkohësisht. Ai ishte kleriku dhe<br />

patrioti që me punën e tij rrezatonte besim<br />

dhe dije, arsim dhe kulturë, guxim qytetar dhe<br />

krenari kombëtare.Le të jetë prandaj ky emër<br />

një mesazh që del nga Universiteti ynë, për të<br />

gjithë ata që viteve të fundit angazhohen shumë<br />

për konceptet krahinore në jetën tonë kulturore,<br />

që punojnë shumë për tkurrjen e historisë<br />

kombëtare, që kufijtë e gjuhës shqipe i caktojnë<br />

deri në fund të krahinës sy stërgjyshit të tyre, që<br />

hapësirën etnografike shqiptare ia mbindërtojnë<br />

hapësirës së popullit modern shqiptare, që ditën<br />

dhe natën rindërtojnë me shumë pasion muret<br />

gjuhësore, kulturore dhe madje historike nga<br />

njëri dialekt (tosk) te tjetri (gegë) dhe madje<br />

te i ashtuquajturi dialekt kosovar dhe nga njëri<br />

besim (mysliman), te tjetri (katolik) për t’ia<br />

vënë pikën atij ortodoks. Le të bëhet prandaj<br />

martiri i gjuhës dhe shkollës shqipe Papa Kristo<br />

Negovani refuzimi ynë i madh kundër gjithë<br />

atyre që në çfarëdo mënyre përmbysin konceptet<br />

kombëtare të shkollës dhe kulturës e historisë<br />

kombëtare dhe një thirrje e fuqishme që<br />

shkollën nacionale ta ndërtojmë mbi konceptet<br />

e rilindasëve si Papa Kristo Negovani, të cilët<br />

për gjuhën dhe shkollën shqipe punuan dhe<br />

menduan shqiptarisht.Le të jetë Papa Kristo<br />

Negovani edhe sot Ylli Polar i ruajtjes së unitetit<br />

tonë gjithëkombëtar, në prag të hyrjes së gjithë<br />

shqiptarëve në Bashkimin Europian.


Anjeza Sakaj<br />

Hasime Hoti<br />

Gentiana Zagoridha<br />

PERSE<br />

DHIMBJA<br />

Mikes sime Vangjeli<br />

Terri i natës i shoi dëshirat si qiriri shuhej<br />

pa u ndier nga flaka ,e zemrat e vogla i<br />

pushoi nen tik takun e fundit te mesnatës.<br />

Qielli vajtonte me lotët e dhimbjes mbi<br />

mushamanë gjysme te grisur nga era te<br />

kasolles se ftohte .Aty ku thureshin ëndrrat,<br />

aty ku dëshirat dhe shpresa rriteshin për<br />

dite me dockat e vogla, aty ku ketë mesnate<br />

syçkat e pafajësisë u mbyllen te drobitura<br />

nga vuajtjet ,duke rendur pas bukurive te<br />

imagjinuara dhe te kërkuara, për ti prekur<br />

e jetuar veç ne ëndrra. Për çdo nate lusnin<br />

për atë qe kurrë dot se patën, një shtëpi te<br />

ngrohte ku zjarri nuk do te shuhej ,lodra<br />

qe veç dyqaneve shumëngjyrëshe arritën ti<br />

preknin veç me shikim,lumturin qe duhej<br />

ti përkiste çdo fëmijë, gjithçka qe deri me<br />

sot se përjetuan dot. Ëndërronin për çdo<br />

nate, dhe kur ne mëngjes zgjoheshin përsëri<br />

ndjenin zhgënjimin ti mbështillte me te ftohtin<br />

e sofrës se zbrazet,te vatrës ku dhe hiri ish<br />

i shuar. E sonte ,sonte vendosen te rendnin<br />

përsëri te lumtur , aq e bukur ish imagjinata<br />

sa kur mëngjesi agoi, për çudi fëmijët<br />

kishin harruar te ktheheshin. Ne hapësirën<br />

e kaltër fluturuan shpirtrat e pafajësisë<br />

,zoti çeli portat e parajsës, dhe me rrezet e<br />

dashurisë, i përqafoi ne krahët e tij,ne gjirin<br />

e diellit i prehu për ti ngrohur trupat e<br />

ftohte nga jeta, për ti ringjallur shpresën se<br />

tashme realiteti nuk do te jete me një kafshate<br />

e hidhur,se tashme ajo qe s’prekej dot<br />

as ne ëndërr , u përkiste dhe atyre. Po kush<br />

mundësi pati e dorën nuk e zgjati përpara<br />

se zoti furishëm te ulërinte e ti thoshte ndal<br />

vuajtjeve Pse askush nuk i vërejti njëherë<br />

lotët e çiltërsisë Pse askush se ndali njëherë<br />

hapin te dëgjonte zëne e mekur te drejtësisë<br />

fëmijërore Pse askush nuk u dha mundësi<br />

zogjve te shtrinin krahët për një fluturim te<br />

lire,për te mos i lëne te treteshin ne terrin<br />

e natës. Ku po shkon kjo bote valle Kjo jete<br />

e mallkuar pse lëndon me vuajtje foshnjash<br />

Kjo nate pse shuan rrahje zemrash<br />

A ndoshta për ti dhuruar paqe e qetësi, për<br />

ti larguar nga brengat Qielli ende vajton<br />

ketë mëngjes udhët e shkollës i lagu nga<br />

dhimbja, ne klasa mësueset marrin mungesat<br />

te brengosur ,e sytë e përlotur ndalin mbi<br />

bankat e zbrazura ,tufat me lule vendosur<br />

mbi to tregojnë,se si lulet fëmijët ishin.<br />

Perse Perse valleAskush nuk po kthen<br />

një përgjigje ajo çka është reale është qe<br />

egoizmi po shkel me këmben e hekurt mbi<br />

mëshirën njerëzore......<br />

Dhimbja është ndjesia e pakëndshme e cila<br />

është e pranishme.<br />

Dhimbja zakonisht zgjat për një kohë të<br />

shkurtër, zgjat vetëm derisa stimuluesi i<br />

dëmshëm të jetë larguar, ose dëmi që ndodhet,<br />

patologjia është shëruar, po disa kushte<br />

të dhimbshme siç jane: artritet reumatoide,<br />

nuropatite periferike dhe dhimbjet idiopatike<br />

dmth. që nuk iu njihet shkaku, mund të përseriten<br />

vazhdimisht për vite.<br />

Sidomos dhimbjet që njerzimi i shkaktojnë njeri<br />

tjetrit, si përshembull: dhimba të cilën ndjenë<br />

një jetim.Këtë dhimbje askush nuk munde ta<br />

shëron. Pra, as ai vet. Mund të tejkalohet per<br />

nje çast, por gjithnjë diku thell në shpirt, atë<br />

dhimbje e bartë.<br />

Ka dhimbje të shumllojshme. Dhimbja është<br />

vërtet e pakëndshem, aq e pakëndshem, sa të<br />

duket, sikure gjithë bota po mbytet mbi ty, sa<br />

nuk ke forcë të marresh ndojherë as frymë, por<br />

prap duhet të ngrihesh dhe të vazhdosh jetën.<br />

Dhimbja për gjërat që nuk ecin ashtu si ti do,<br />

apo hidherimi ndaj njerëzve të afërm ,munde të<br />

tejkalohet shumë shpejt, mandej edhe kalon.<br />

Dhimbja është diçka që edhe sherohet, por që<br />

çëndron gjithnjë diku thellë në brendësinë tonë.<br />

Mos të harrojmë; dhimbjet të bëjnë më të fortë.<br />

Unë nuk mundë ta di, se çka është, apo çfarë<br />

lloj dhimbje është ajo që bartim në veten tonë,<br />

dhimbje e cila,vjen e rritet çdo dit e më shumë.<br />

Cfarë lloj shërimi mund të ketë kjo dhimbje,<br />

apo ndoshta dhimbjet e mëdha nuk kan sherim.<br />

Nganjëher mendoj, qe dhimbjen e bëjmë më të<br />

madhe duke e munduar trurin në atë pikëçendrim<br />

më shumë, se sa duhet. Dhimbja padyshim<br />

është më shumë psikqike-shpirtërore.<br />

Shumë thonë, nëse flasim dhe jemi më të hapur,<br />

dhimbja munde te lehtesohet, ndoshta kan te<br />

drejte por nuk besoj qe dhimbja mund të harrohet.<br />

Duhet menduar, se edhe në të ardhmën mund<br />

të ndodh diçka, mund të jetë një moment<br />

shume i vogë,l kur zgjohen ndjenjat, apo<br />

dhimbja veç ka kaluar,mirpo ,kjo është vetëm<br />

përkohësisht,sepse ajo vazhdon të mbetet,sepse<br />

dhimbjet shpirtërore mbase nuk shërohen<br />

asnjëherë.<br />

Ty ndoshta nuk të kujtohet o mikja ime e vjetër,<br />

kur një çupëlinë imake e turpshme dhe e ndrojtur<br />

që sapo kishte dalë nga bankat e shkollës<br />

duhej të përballej me sfidat më të mëdha të<br />

jetës,duke e nisur fillimisht me profesionin<br />

më të vështirë e njëkohësisht më të bukur në<br />

botë, mësuesinë .Profesion të cilin ajo e kishte<br />

ëndërruar që e vogël,si të gjithë vocërraket që<br />

kanë idhuj mësuesit e tyre të parë. Por, a ishte<br />

e lehtë Aspak. Që në fillim tronditesh nga<br />

pasojat e përballjes me njerëz sa të thjeshtë<br />

aq dhe të kualifikuar në punën e tyre. E thua<br />

me vete: Po unë c`dua këtu A do të mundem<br />

ndonjëherë të jem si ato I sheh me syrin e<br />

trembur si të një vogëlushi që kërkon ndihmë<br />

e të mbahet diku që të mos bie kur është duke<br />

hedhur hapat e tij të parë. Pret që dikush të hap<br />

krahët dhe mos ta lërë të bie përtokë. Këtë bëre<br />

ti me mua o mikja ime e vjetër ,o udhërrëfyesja<br />

ime e parë. Hape krahët e tua të ngrohtë e të<br />

gjithëpushtetshëm,më mësove si të hedh hapat e<br />

mi të parë në profesionin tim dhe tani vazhdon<br />

të më mbash gjithnjë të mbërthyer në krahët e tu.<br />

E unë pranë teje gjej gjithnjë ngrohtësinë e një<br />

prindi të mirë , dashamirësinë e një edukatoreje<br />

të devotshme ,zemërgjerësinë e një kolegeje të<br />

palodhur...Ndoshta ky episod ty edhe mund të<br />

mos të kujtohet se kështu je ti, i bën gjërat se<br />

i ndjen ,se karakterizohesh nga një çiltëri që<br />

rrezaton mirësi. Ky gjest që për mua është mjaft<br />

domethënës për ty është diçka e zakonshme që<br />

ti mund t`ia dhuroje kujtdo. Por jo vetëm kaq.<br />

E kush tjetër më mirë se ty mund ta zotërojë<br />

mjeshtërinë e të qenit mësues E kush tjetër<br />

mund të karakterizohet nga një thjeshtësi paqësore<br />

E kush tjetër më mirë se ti di të ngushëllojë<br />

në çaste të vështira e të komplementojë<br />

dhe për gjënë më të parëndësishme,shoqëruar<br />

gjithmonë me buzëqeshjen rrezatuese tënden që<br />

nuk të ndahet për asnjë çast nga vetja dhe kur ti<br />

je e lodhur, mërzitur. Askush nuk krahasohet me<br />

ty o mikja ime e shtrenjtë. Duke të pasur ty në<br />

krah, kam gjetur një mbështetje të fortë për të<br />

vazhduar të eci me këmbët e mia në këtë rrugë<br />

të vështirë. Frymëzimi që gjej tek puna jote,<br />

përkushtimi yt nuk më lënë të bie në tokë. Si çdo<br />

fëmijë i vogël kam pasur dhe unë luhatjet e mia<br />

në profesion por ti si një nënë e duruar dhe me<br />

vullnet të fortë nuk më ke lënë kurrë të rrëzohem<br />

por me këmbëngulje më ke nxitur të vazhdoj<br />

përpara pa u ndalur.<br />

Dhe unë sot këtu jam falë teje,falë<br />

mirësisë,dashamirësisë sate o mikja ime e<br />

shtrenjtë.<br />

11


“TË KEMI NJË LETËRSI TË NJËSUAR, NË TË GJITHA GJIMNAZET E TREVAVE, KU FLITET SHQIP’’<br />

Pergatiti: Ibrahim Hajdarmataj<br />

E-mail: Ibrahimhajdarmataj@yahoo.com Ky email po mbrohet prej spambots-ave, të duhet JavaScript me e pa<br />

Unë, që po ju flas, kam rreth pesëdhjetë vjet mësimdhënës në shkollat e mesme, në lëndën e letërsisë dhe shumë vite kam punuar e drejtuar gjimnaze,<br />

me detyrën e zëvendës drejtorit dhe drejtorit.<br />

Lënda e letërsisë, çdo vit, ka pasur përmirësime<br />

dhe arritje të reja, si në fushën e teksteve, ashtu<br />

dhe në plan-programet.<br />

Po të tregojmë për periudhën moniste, për ata që<br />

nuk e kanë jetuar, çuditërisht, tekstet e letërsisë<br />

zinin rreth 40% material propagandistik e<br />

politik dhe rekomandimet nga lart ishin që ora e<br />

mësimit të kthehej, pothuajse, e tëra në shërbim<br />

të ideologjisë së asaj kohe.<br />

Këto njëzet vite, në sajë të demokracisë, letërsia<br />

dhe të gjitha tekstet, në përgjithës, ’’shpëtuan’’<br />

një herë e mirë nga ideologjia komanduese.<br />

Siç dihet, në vendin tonë kishim shkolla të<br />

mesme profesionale, të cilat i kemi dhe sot, dhe<br />

shkollë te mesme të pësrgjithshme. Me kalimin<br />

e viteve, gjimnazi mori tri drejtime: I përgjithshëm,<br />

- shkencor, - shoqëror. Por çudia më e<br />

madhe ishte se në këto gjimnaze të Shqipërisë<br />

nuk zhvillohej lënda e gjuhës shqipe, pra nxënësve<br />

ne iu mësonim gjuhë të huaja, si anglisht,<br />

frengjisht e italisht, por jo gjuhë shqipe, sepse<br />

kjo lëndë zhvillohej vetëm në arsimin e detyrueshëm,<br />

nga klasa e parë dhe deri në të tetën.<br />

Këto vitet e fundit, Ministria e Arsimit dhe<br />

Shkencës në Tiranë e shikoi si të domosdoshëm<br />

futjen e lëndës së gjuhës shqipe në gjimnazet<br />

e vendit tonë, duke realizuar dëshirën dhe<br />

kërkesën e mësuesve, nxënësve dhe të prinderve<br />

e mbarë komunitetit. Ky vendim solli një përgatitje<br />

më të lartë të nxënësve parauniversitar në<br />

lëndën e gjuhës shqipe.<br />

Shkollat e mesme profesionale dhe gjimnazet<br />

në vendin tonë kanë qenë 4-vjeçare. Këto vitet e<br />

fundit këto shkolla u kthyen në 3-vjeçare, sipas<br />

organizimit të ri të arsimit të detyrueshëm, nga<br />

arsimi 8-vjeçar në arsimin 9-vjeçar. Kështu u<br />

veprua edhe në Kosovë.<br />

Ndërsa në komunat Presheve, Bujanoc e Metvegje,<br />

që ndodhen në Kosovën Lindore e në<br />

Republikën e Serbisë, shkollat janë me program<br />

8-vjeçar, arsimi fillor dhe ai i mesëm, gjimnaz<br />

4-vjeçar.<br />

Këtu haset një vështirësi te plan programet dhe<br />

tekstet, për të pasur një letërsi të njësuar në këto<br />

tri komuna, me banim mbi 96% shqiptarë. Por<br />

duhen marrë, nga klasat e nënta të arsimit të<br />

detyrueshëm të Shqipërisë, tekstet dhe plan programet,<br />

për vitin e parë të gjimnazeve të këtyre<br />

tri komunave Preshevë, Bujanoc, Medvegje.<br />

Ndërsa me shkollat e Kosovës zgjidhja është<br />

më e lehtë, sepse tashmë, atje është arsimi i<br />

detyrueshëm 9-vjeçar dhe gjimnazet kanë të<br />

njëjtën kohëzgjatje, si në Shqipëri.<br />

Unë, me këtë rast do të ndalem shkurtimisht<br />

në plan-programet dhe tekstet e letërsisë, që<br />

përdorent aktualisht: në Shqipëri, Lugina e<br />

Preshevës dhe në Kosovë.<br />

Ne, punonjësit e arsimit, themi se abstraktja<br />

duhet zëvendësuar me konkreten. Pra, teoria<br />

duhet vënë në praktikë. Kështu, le të shpalosim<br />

tekstet e letërsisë dhe të gjuhës shqipe, që përdoren<br />

tani: në Tiranë-Shqipëri, Preshevë-Serbi dhe<br />

Prishtinë-Kosovë.<br />

Po analizojmë tekstin e Gjuhës Shqipe dhe<br />

Letërsisë, të vitit të dytë të gjimnazit, që përdoret<br />

në Shqipëri, botim i vitit 2011, me autor<br />

Rita Petro, Doc.Linda Mëniku, Prof.Dr. Ardian<br />

Marashi.<br />

Po e konkretizojmë pjesën: ’’Teksti poetik’’,<br />

nga faqja 186, ekëtij libri. Në fillim, jepet pjesa<br />

Rikujtim Njohurish – Lexim aktiv i tekstit<br />

poetik – Skeda.<br />

- Hapi i parë<br />

Rimarrja e disa informacioneve që lidhen.<br />

Leximi me kujdes për të gjetur.<br />

- Hapi i dytë<br />

Struktura.<br />

Domethënia.<br />

Identifikimi.<br />

Po të kalojmë në faqen 207, të po këtij teksti, te<br />

pjesa për poetin Naim Frashëri, gjejmë:<br />

Poezia filozofike – Jeta.<br />

Teksti poetik<br />

Uni lirik<br />

Uni fetar<br />

Uni filozofik<br />

Uni naimian<br />

Veprat dhe koment<br />

Teksti poetik<br />

Reflektoni për kuptimin<br />

Reflektoni për interpretimin<br />

Reflektoni për gjuhën dhe stilin<br />

Reflektoni për metrikën<br />

Po ta krahasojmë tekstin tonë, me atë që përdoret<br />

në Preshevë sot, ka ndryshime të theksuara.<br />

Atje nuk përdoret teksti, që kemi ne tani në<br />

përdorim, por një tekst botim i vitit 2002, pra<br />

para nëntë viteve, me autorë: Ali Aliu, Shaban<br />

Sinani, Stefan Çapaliku, Tonin Çobani, me titullin<br />

“Letërsia Bashkëkohore Shqiptare’’<br />

Le ta shpalosim këtë tekst, në faqen 160, ku<br />

jepen jeta dhe veprat e Ismail Kadaresë dhe disa<br />

komente të shkëputura.<br />

Kjo formë, të kujton pikërisht tekstin e letërsisë,<br />

që ne përdornim para 20 viteve. Për mendimin<br />

tim, e gjitha kjo vjen nga mungesa e informacionit<br />

dhe bashkëpunimit të ndërsjelltë.<br />

Në plan programet dhe tekstet, që përdoren<br />

në Prishtinë, ka arritje më të lartë, falë bashkëpunimit<br />

Shqipëri – Kosovë. Le të ndalemi te<br />

lënda e letërsisë, ’’ Rilindja Kombëtare Shqiptare’’,<br />

ku jepen:<br />

Kultura e gjuhës<br />

-Studimi; përmirësimi; pasurimi; raportet;<br />

ligjërimi; veçoritë; struktura; lidhjet; njohja;<br />

vlera; modelet; metodologjia dhe këshilla<br />

praktike.<br />

Rezultatet e pritura.<br />

-Zotëron; analizon; njeh; identifikon dhe kupton.<br />

Qasjet ndërlëndore dhe ndër programore.<br />

Udhëzime metodologjike.<br />

Vlerësime.<br />

Literatura.<br />

Përfundimisht, unë shprehi kërkesën dhe<br />

dëshirën që, në të ardhmen, të kemi një<br />

plan-program dhe një tekst të përbashkët, në përdorim,<br />

për lëndën ’’Gjuha Shqipe dhe Letërsia’’,<br />

duke përfashirë të gjitha gjimnazet, ku flitet dhe<br />

shkruhet gjuha shqipe.<br />

Posaçërisht, në ndihmë të mësuesve të lendës<br />

përkatëse, kam përgatitur dhe plan-programet e<br />

Gjuhës Shqipe dhe Letërsisë, që do të përdoren<br />

në tre vitet e gjimnazeve të Shqipërisë, për vitin<br />

shkollor 2011-2012, të miratuara nga Ministria e<br />

Arsimit dhe e Shkencës-Tiranë.<br />

Ju faleminderit për mirëkuptimin dhe vëmendjen<br />

tuaj!<br />

Kjo kumtesë u lexua në Konferencën e parë<br />

mbarëkombëtare për tekstet shkollore.<br />

Tiranë, 17 shtator 2011<br />

Dokumente burimore:<br />

Urdhri i Ministrit të Arsimit dhe Shkencës së<br />

Republikës të Shqipërisë, Prof.Dr Myqerem<br />

Tafaj, për fillimin e vitit të ri arsimor 2011-2012.<br />

Nga takimi me zv.ministrin e Arsimit, Shkencës<br />

dhe Teknologjisë të Republikës së Kosovë,z.<br />

Nehat Mustafa (Prishtinë, maj 2011).<br />

Takime me mësimdhënës të lëndës së letërsisë<br />

dhe me drejtorë gjimnazesh, në Shkup, Presheve<br />

e Prishtinë (maj, 2011).<br />

Shkrime nga revista ’’Mësuesi’’, Tiranë 2010-<br />

2011.<br />

Botime të Institutit të Zhvillimit të Arsimit në<br />

Shqipëri, Tiranë 2011.<br />

12


Kadrije Menqi<br />

Shfletoj ditarin...<br />

Është ditë e diel.Qetësi jashtë ,qetësi<br />

edhe brenda zemrës sime.E shfletoj ditarin<br />

dhe mbetem pa frymë.Lexoj dhe ritmi i zemrës<br />

ndryshon.Fillojnë të rrahurat e zemrës<br />

të marrin hov.Kujtime të bukura,kujtime që<br />

kanë hyrë dhe prekur horizontin e jetës sime.<br />

Ditari hapet padashje në një fletë ku<br />

unë kam shënuar diç që për ta kuptuar duhet<br />

lexuar mes rreshtave.Shiqoj anash dritarja<br />

është e mbyllur,mendoj nga erdh kjo frymë<br />

që shikimin tim e ndali mu në këtë fletë.<br />

Magjia,mendoj dhe them me vete,po<br />

,po është magjia ime që më përcjell dhe më<br />

ngrit lartë horizontit të mjegulluar.<br />

Vazhdoj të lexoj.O Zot,them prapë me<br />

vete,është e mundur kjo ,apo jam në<br />

ëndërr!Ju lutem më prekni,më thuani se jam<br />

e zgjuar,ju lutem shumë!Thërras por askush<br />

nuk më dëgjon.Jam e vetmuar si çdoherë,e<br />

vetmuar vetëm me vargun dhe kujtimin tim.<br />

Shfletoj fletë më fletë ditarin tim.Shumë kam<br />

pritur që aty të fus dhe të shkruaj për diç që<br />

më mundon dhe pres me vite,por si duket<br />

prapë do të mbetet ajo fletë e zbrazët,ashtu si<br />

edhe zemra ime.<br />

Do t`ju zbuloj sot një sekret që e<br />

mbaja me vite.Ditari im është i mbushur me<br />

kujtime të ëmbla dhe të hidhura si çdo ditar<br />

tjeter,sepse vetë jeta është e tillë.Por të kthehem<br />

në sekretin tim,aty ku unë jam ndalur<br />

të lexoj ,aty kam ndarë një fletë të zbrazët,e<br />

kam ngjyrosur me ngjyrë të kaltër dhe<br />

lartë kam vizatuar një diell.Do t`më pyesni<br />

pse!Prapë do t`ju tregoj,sepse ngjyra e kaltër<br />

është magjia ime,ndërsa dielli pres të më sjell<br />

ngrohtësinë që nuk e pata kurrë.<br />

Vazhdoj të lexoj edhe një faqe por<br />

lotët më pengojnë,ato si kristale bien mbi<br />

fletët e shpalosura.Mundohem t`i ndal,por<br />

nuk kam fuqi,zemra dirigjon dhe unë jam e<br />

pafuqishme ta ndal këtë veprim.<br />

E mbylli ditarin për sot,do të vazhdoj<br />

nesër me shpresë se në fletën e zbrazët do<br />

të shënoj kujtimin e jetës,çastin që e pres me<br />

vite...<br />

Gentiana Zagoridha<br />

Drejtuesi me vizion drejt së<br />

ardhmes<br />

Shkolla 9-vjecare “Demokracia” DURRËS<br />

është një shkollë që është ndërtuar në vitet e<br />

para të demokracisë,ekzaktësisht në vitin 1996.<br />

Shkollë e cila asokohe i përmbushte pothuajse<br />

të gjitha standartet për tu quajtur një shkollë<br />

model,në të gjitha dimensionet e saj si në<br />

infrastrukturë ashtu dhe për stafin pedagogjik<br />

që e përbënte. Ishte e mbajtur mirë,kishte<br />

komoditetin e duhur packa që mund të bëhej<br />

më shumë.Por gjithsesi i rezistonte kohës,të<br />

paktën edhe për disa vite të tjerë.Por u desh<br />

një dorë e fortë,një mëndje e ndritur,një njeri<br />

largpamës që nuk kënaqej me pak, që nuk priste<br />

të shihte me sytë e tij degradimimin dalngadalë<br />

të shkollës nga fshikullimi i pamëshirshëm i<br />

viteve. Ai do ta ndryshonte si me magji imazhin<br />

e vërtetë të kësaj shkolle një herë e përgjithmonë.Ky<br />

njeri ishte drejtori i sapoemëruar me<br />

14 shkurt 2006, Abdyl Bucpapaj.E kujt ia merrte<br />

mendja që një njeri kaq modest i heshtur<br />

e njëkohësisht kaq punëtor do të arrinte të<br />

ndryshonte imazhin e shkollës sonë e ta ngrinte<br />

atë në piedestalet e një shkolle Evropiane. E<br />

nisi fillimisht me kompletimim e fasadës së<br />

jashtme të shkollës duke i dhënë nuancat e<br />

një ambienti sa edukues aq edhe shlodhës e<br />

argëtues. Vazhdoi më pas me kompletimin e<br />

ambienteve të brendëshme të saj. Klasat u<br />

pajisën me banka dhe dyer të reja e komode.<br />

Muret e brendshme të shkollës morën pamjen<br />

e një mozaiku shumëngjyrësh ku shpalosen<br />

të gjitha aktivitetet,përmbajtja e historiku i<br />

shkollës.Por nuk mjaftoi me kaq .Pasi e përmbushi<br />

misionin e tij të parë për shndërrimin e<br />

imazhit infrastrukturor të shkollës në prag të<br />

10-vjetorit të saj,ai shkoi dhe më tej.Si një njeri<br />

me vizion të qartë për të ardhmen,si një mësues<br />

i përkushtuar e drejtues iniciator, ai arriti atë<br />

që shumë drejtues,mësues e nxënës në të gjithë<br />

Shqipërinë e ëndërrojnë, binjakëzimin me një<br />

13<br />

shkollë Evropiane dhe<br />

pikërisht me shkollën<br />

“Fjardingskolan”në<br />

Boras të Suedisë . Ishte<br />

ky binjakëzim që hapi një<br />

dritare të re për të gjithë<br />

stafin e shkollës sonë e<br />

nxënësve gjithashtu.Nga<br />

kjo lidhje ne u bëmë më të<br />

fortë,më largpamës e kjo<br />

ishte meritë e një njeriu<br />

të vetëm,një njeriu që din<br />

të sakrifikojë gjithcka në<br />

emër të diturisë.Të gjithë<br />

në qytetin tonë habiten<br />

për arritjet e shkollës në<br />

pak vite; binjakëzim me<br />

një shkollë Evropiane,<br />

vende të kënaqshme në<br />

konkurse e aktivitete të tjera jashtëshkollore,<br />

infrastrukturë bashkohore.Të gjitha këto arritje<br />

kanë vetëm një emër AVDYL BUCPAPAJ. Ky<br />

është pra me pak fjalë imazhi i udhërrëfyesit<br />

tim, në karrierën time profesionale,të cilit<br />

kurrë nuk kam mundur tia shpreh mirënjohjen<br />

time të thellë drejtpërsëdrejti se githmonë para<br />

këtij njeriu të madh më dukej vetja e vogël.Por<br />

sot gjej frymëzimin tek puna,përkushtimi dhe<br />

sakrifica e këtij njeriu për tu treguar të gjithëve<br />

se kush është në të vërtetë ky njeri. Ky njeri sa<br />

i përkushtuar e serioz në punë që të inkurajon<br />

e vlerëson për cdo iniciativë sado modeste, aq<br />

edhe i thjeshtë e popullor në aktivitete jashtëshkollore<br />

të cilat vetëm ai di ti organizojë më së<br />

miri.Nuk ka festë që ne të mos ta festojmë, nuk<br />

ka periudha pushimi shkollor që ne të mos ta<br />

shfrytëzojmë për të njohur më së miri bukuritë<br />

përradhore të Shqipërisë e Kosovës sonë të<br />

dashur e të bukur.Është meritë e këtij organizatori<br />

të shkëlqyer i cili di të “kollundrisë” sic<br />

i themi ne shqipëtarët ato pak të ardhura me<br />

nikorqillëk për të kënaqur,shplodhur e argëtuar<br />

sado pak stafin e tij që cdokush të ndihet më<br />

i shlodhur e më frytdhënës në punën e tij.Një<br />

aspekt shumë i rëndësishëm në punën e tij janë<br />

gjithashtu dhe veprimtaritë e gjithanëshme zyrtare<br />

dhe disa botime modeste që lidhen kryesisht<br />

me gjuhën shqipe e madje duke tentuar e në<br />

fusha të ndryshme të diturisë njerëzore të cilat<br />

dëshmojnë më së miri për horizontin e gjerë<br />

profesional, intelektual, kulturor e gjuhësor të<br />

tij. Këto ishin vetëm disa pjesëza të vogla nga<br />

veprimtaritë e tij, pikërisht ato që i përkasin<br />

periudhës 5-vjecare në shkollën “Demokracia”,<br />

por begraundi i tij është akoma më i gjerë<br />

e më i pasur po aq sa vitet dhe karriera e tij<br />

profesionale. Do të duhej një mjeshtër i vërtetë<br />

i penës që të mund të përshruante e të shpaloste<br />

më së miri dhe e me dinjitet sakrificat e këtij<br />

njeriu kaq patriot e arsimdashës.Por në këto<br />

momente unë gjej forcën që në emrin tim dhe<br />

të kolegëve të shkollës “Demokracia” ti them<br />

FALEMINDERIT që je midis nesh.


VEPËR MJAFT E DOBISHME, PËR SHKOLLËN E PRINDËRIT DHE ÇDO LEXUES<br />

(“Proverba, shprehje e thënie”, nga Xhavit Mëzezi)<br />

Nga: Prof. Murat Gecaj<br />

Publicist e studiues-Tiranë<br />

Këto ditë doli nga shtypi e është në qarkullim vepra e arsimtarit dhe studiuesit Xhavit Mëzezi, “Proverba, shprehje e thënie”. Përgatitur nën drejtimin<br />

dhe me redaktimin e Prof. Dr. Pavli Hazhillazi. Është një libër voluminoz, me rreth 520 faqe dhe brenda tij ngërthen afër 8.000 njësi të tilla. Për përgatitjen<br />

e këtij botimi, autorit iu desh një periudhë kërkimi, studimi e shkrimi afër 10-vjeçare. Për mbledhjen e shoshitjen e materialit faktik, ai shkoi<br />

në disa rrethe të Shqipërisë dhe u njoh nga afër me të dhënat e duhura, në disa krahina të Italisë. Gjithashtu, shfletoi 125 botime të kësaj fushe ose të<br />

përafërt me të, në gjuhën shqipe e më gjuhë të tjera, si italisht, anglisht e gjermanisht.<br />

Ishte kënaqësi për mua që këtë vepër, bashkëstudenti<br />

Xh.Mëzezi, ma dha që në dorëshkrim<br />

dhe unë shkrova e u botua aty recensioni<br />

im modest. Gjithashtu, për këtë vepër dhanë<br />

mendimet e tyre Prof.Dr. Aadriatik Kallulli e i<br />

ndjeri, shkrimtari Gjergj Zheji. Ashtu siç e kam<br />

nënvizuar në shkrimin tim, kjo vepër është një<br />

“enciklopedi e vogël, me përmbajtje të madhe”.<br />

Pra, është një botim me mjaft vlera njohëse e<br />

formuese, si për mësuesit e pedagogët, nxënësit<br />

e studentët dhe prindërit e moshave të ndryshme.<br />

Ai u shërben sidomos studentëve të degëve të<br />

mësuesisë, për gjuhën e letërsinë shqipe, por dhe<br />

për gjuhët e huaja.<br />

Po kështu, libri në fjalë është një mjet pune në<br />

tavolinën e studiuesve, redaktorëve të shtypit të<br />

shkruar dhe atij elektronik, u shërben krijuesve<br />

të fushave të ndryshme të diturisë etj. Se, fare<br />

mirë, një student jo vetëm njihet me pasurinë<br />

e madhe të proverbave, shprehjeve, thënieve e<br />

mendimeve të çmuara, por dhe ia vlen që aty të<br />

bazohet për të hartuar temë kursi ose diplome,<br />

për të shkruar e publikuar artikuj ose studime,<br />

në gazeta a revista të ndryshme. Ndërsa një poet<br />

ose shkrimtar gjen aty frymëzimin a “brumin”<br />

për të shkruar një poezi e poemë, një tregim dhe,<br />

pse jo, një roman ose një skenar, drame a filmi<br />

dokumentar e artistik.<br />

Duke i hapur faqet e kësaj vepre, të autorit<br />

tiranas Xh.Mëzezi, gjen aty mendimin e gjenisë<br />

popullore dhe të krijuesve të ndryshëm, që nga<br />

Veriu e deri në Jug të Shqipërisë, por edhe nga të<br />

gjitha trojet tona amtare, si nga Kosova, Maqedonia,<br />

Kosova Lindore (Lugina e Preshevës) e<br />

Mali i Zi, por edhe nga Çamëria, arbereshët e<br />

Italisë dhe diaspora shqiptare. Shpesh herë, ato<br />

janë dhënë në faqet e kësaj vepre në gjuhën e<br />

huaj, duke u bërë dhe evidentuar krahasimet,<br />

ngjashmëritë dhe ballafaqimet e nevojshme.<br />

Kështu, në mendje të lindë menjëherë mendimi<br />

se dituria njerëzore nuk ka kufinj të përcaktuar,<br />

se ajo qarkullon lirshëm nga një popull te tjetri,<br />

nga një vend në tjetrin.<br />

Xhaviti shërbeu vite të tëra në arsim dhe në<br />

administratën e saj, në Tiranë, por gjithnjë e<br />

ka pasur merak të gjurmonte, të mblidhte e<br />

sistemonte dhe pastaj të botonte nga pasuria<br />

gjuhësore dhe e folklorike e popullit tonë. Vërtet<br />

dërgoi e publikoi diçka në botimet e Institutit të<br />

Folklorit, më pas Instituti i Kulturës Popullore.<br />

Por ai nuk u nxitua, pra e vijoi punën parapërgatitore<br />

të botimit me pasion e durim, për vite të<br />

tëra. Kështu, i mbushi fletoret me proverba, fjalë<br />

të urta e mendime të çmuara nga goja e popullit.<br />

Por shfletoi dhe mjaft botime të ndryshme,<br />

prej të cilave zgjodhi ose t’harri shpehjet më të<br />

bukura e më të qëlluara.<br />

Në kato vitet e fundit atij iu dha mundësia të<br />

jetonte në Itali, te djali emigrant dhe përsëri në<br />

mendje i rrihte si çekan synimi për ta pasuruar<br />

arkivin e tij me proverba e fjalë të urta nga<br />

popuj të tjerë, si Italia, Franca, Anglia e Gjermania.<br />

Ato i mblodhi në original, nga librat e<br />

goja e folësve të atyre gjuhëve dhe për lexuesit<br />

shqiptarë i përktheu në gjuhën tonë amtare.<br />

Të gjitha ato, që përmenda më lart e të tjera,<br />

i shërbyen Xhavitit që të ulej e ta sistemonte<br />

përfundimisht materialin e mbledhur, me<br />

kritere të rrepta shkencore. Pastaj i daktilografoi<br />

në makinë shkrimi dhe më tej i hodhi në<br />

kompjuter. Kështu, doli një material i gjërë<br />

faktik për proverbat ose fjalët e urta dhe thëniet<br />

e mençura.<br />

Për vlerat e veçanta të këtij punimi, mjaft serioz<br />

e të dobishëm për të gjithë lexuesit shqiptarë,<br />

ka shkruar vetë edhe Xhavit Mëzezi në hyrjen<br />

e librit të tij. Pra, nuk e quaj të nevojshme që<br />

të ndalem hollësisht për ato. Por dëshiroj të<br />

nënvizoj, posaçërisht, se materiali i publikuar<br />

është me interes të veçantë dhe mjaft i dobishme<br />

për të gjithë ne, sepse lidhet me arsimin<br />

e shkollën, me dituritë, shkencën e kulturën,<br />

pra me tërë jetën tonë. Proverbat, shprehjet e<br />

bukura e thëniet e mençura etj. janë qëmtuar me<br />

kujdes dhe prandaj na rrënjosen në mendje, kur<br />

i lexojmë.<br />

Mund të shkruaja më shumë dhe të shprehesha<br />

më gjatë për vlerat e shumanshme të këtij<br />

punimi enciklopedik, mendoj tepër i veçantë<br />

në botimet tek ne. Se, për shembull, ia vlen të<br />

theksojmë se në faqet e e tij është shprehur<br />

bukur dhe në mënyrë të përmbledhur filozofia<br />

14<br />

e jetës, por dhe optimizmi i saj. Ai na mëson<br />

e na këshillon se si të sillemi, të mendojmë, të<br />

flasim e të veprojmë, në familje, në punë dhe<br />

në shoqëri e kudo ndodhemi.<br />

Na mbyllje, e uroj këtë autor këmbëngulës dhe<br />

serioz në kërkimet e studimet e tij; e përgëzoj<br />

bashkëstudentin, kolegun e mikun tim të mirë,<br />

Xhavit Mëzezi, për publikimin e kësaj vepre<br />

të arrirë. Ai më tregoi se para pak ditësh kishte<br />

organizuar një përurim modest, me jo shumë<br />

veta, pra me familjarë, ish-studentë e kolegë<br />

të tij. Por, ndoshta, ai do të bëhet më i njohur<br />

përmes publikimeve në shtypin e shkruar dhe<br />

atë elektronik, me qëllim që lexuesi i interesuar<br />

t’i marrë e shijojë nga afër vlerat e tij të<br />

shumanshme.<br />

Gjithashtu, këtu gjej rastin të zbuloj edhe një<br />

“sekret” ose mendim, që ai ma shprehu në<br />

mirëbesim e me pak mëdyshje. Pra, dëshiron<br />

të grumbullojë të dhënat e nevojshme, me<br />

ndihmën e pakursyer edhe të kolegëve tjerë,<br />

që me rastin e 50-vjetorit të diplomimit tonë<br />

(qershor 2012), të publikojmë një libër, ku të<br />

shprehet dashuria dhe nderimi i merituar për<br />

bashkëstudentët e fillimeve të Universitetit të<br />

Tiranës, në Fakultetin Histori-Filologji të tij.<br />

Se të gjithë iu përkushtuam plotësisht arsimit,<br />

kulturës, shkencës, letersisë e botimeve etj. dhe<br />

nuk kursyem as nuk kursejmë energjitë mendore<br />

e fizike, për të mirën e Shqipërisë së dashur.<br />

Tiranë, 3 nëntor 2011


F A Q J A E P O E Z I S Ë P Ë R F Ë M I J Ë<br />

Poezi për fëmijë nga: Shahe rama<br />

Viti i Ri<br />

Bredhi ynë pret e pret<br />

Të stoliset me lezet<br />

Merrë mesazh nga Viti i Ri<br />

Më prit, më prit se do vij.<br />

Babadimri, ai zotëri<br />

Ka tubuar shumë fëmijë<br />

Prej një fshati në qytet<br />

Fluturon me sajë të vetë.<br />

Por dy kukulla me pahirë<br />

Kishte marrë një vashë e mirë<br />

Pa shih vasha si veproi<br />

Njërën bredhit i`a dorëzoi.<br />

Bredhi ndihej shumë krenar<br />

E mbante si Lapidar<br />

Xixëllonjat e adhuronin<br />

Dhe balonat lartë e qonin.<br />

Veq qiriu faqeziu<br />

Kishte ndjellë pak xhelozi<br />

Po përtonte të flakëronte<br />

Ashtu mirë si di ai.<br />

Kur filluam të festojmë<br />

Gjithë rrethë bredhit të këndojmë<br />

Viti i Vjetër rrugën lëshoi<br />

Pak gërhani e pak qaloi.<br />

Ombrella<br />

Ankohet ombrella<br />

Se po punon shumë<br />

E përse gjithë shiun<br />

Dashka t`a mbaj unë!<br />

Ku i kanë mantelat<br />

Fëmijët dembel<br />

E vashëzat kapelat<br />

T`ëmbla si sheqerë.<br />

Ani edhe plaku<br />

Posi teveqel<br />

Nuk dashka në derë<br />

Të dalë asnjëherë<br />

Pa më marrë me vehte<br />

Dimër edhe Verë.<br />

Ombrella<br />

Ankohet ombrella<br />

Se po punon shumë<br />

E përse gjithë shiun<br />

Dashka t`a mbaj unë!<br />

Ku i kanë mantelat<br />

Fëmijët dembel<br />

E vashëzat kapelat<br />

T`ëmbla si sheqerë.<br />

Ani edhe plaku<br />

Posi teveqel<br />

Nuk dashka në derë<br />

Të dalë asnjëherë<br />

Pa më marrë me vehte<br />

Dimër edhe Verë.<br />

Athua<br />

Sikur sytë e Lizës edhe qielli<br />

det<br />

Po kjo re e bardhë, në qiell kujt<br />

i ngjet<br />

Mos e ka humb rrugën, plis i<br />

gjyshit plak<br />

Apo është një nuse në qiell me<br />

duvak!<br />

Ende fryen veriu dhe në vendin<br />

tim<br />

Fëmijët dhe përallat ku të gjejnë<br />

shpëtim<br />

Fli më thotë mamaja, mos u<br />

merakos<br />

Vetëm botë e përallave ende<br />

nuk u sos.<br />

Shkronja A<br />

Shkronja A ti mos u kot<br />

Piramidë je në këtë botë,<br />

Kurorë lidh m,e shkronjën B<br />

Për kumbarë ke shkronjën C.<br />

Shkronja B<br />

B Bregore me bezare<br />

Bariun mos e ke parë<br />

Bariu dhe fyell i tij<br />

Më këndojnë për mrekulli.<br />

Shkronja C<br />

Shkronja C pak vetull ngritur<br />

Vitaminë thotë për të rritur,<br />

Halla Fetë shpesh protestonj<br />

S`pihet çaji pa limon.<br />

Shkronja Ç<br />

Çanta mbushet pispilloset<br />

Sa për shkronja s`merakoset<br />

Përpos shkronjjës Ç<br />

Pas më vijnë një nga një.<br />

Shkronja D<br />

Shkronja D diellin e thërret<br />

Ah, pa ty thotë nuk ka jetë,<br />

Shkronja DH më thuaj vallë<br />

Si do të quahej një dhëmballë!<br />

15


Shahe Rama<br />

LLOKUMET E SHIJSHME<br />

Në fshatin Llucë, fshatin më të afërt të qytetit, jeton halla Miradije. Ajo është motra e babait të Zanës dhe Sonit të vogël. Këtë të diel, halla Miradije<br />

si edhe shumë hera tjera, kishte ftuar miq, njerëz të farefisit dhe dy mbesat e saj të dashura, Zanën dhe Sonin për të ngrënë llokumet e saj të njohura<br />

dhe të pëlqyera nga të gjithë. Jeta në fshat, thoshte shpesh halla Miradije, është e vështirë, por edhe shumë e bukur. Mjafton të dish ta gëzosh ditën,<br />

thoshte ajo shpesh. Dy mbesat e preferuara të hallës Miradije, Zana dhe Soni, pa menduar gjatë, me një peshqesh të vogël nën sqetull, u nisën drejt<br />

fshatit LLucë dhe shtëpisë së hallës Miradije. Oborri i hallës Miradije tanimë gumëzhinte nga mysafirët e shumtë. Ata ishin në kulmin e bisedave dhe<br />

gjallërisë, duke marrë herë nga njëra herë nga pjata tjetër ushqimet, kryesisht prodhime të qumështit, pemë e perime, si dhe llokume, specialitetin<br />

për të cilin edhe ishin ftuar nga halla Miradije. Qeni laraman që mbante halla Miradije në shtëpi sillej rreth e rrotull oborrit thuajse donte të gëzonte<br />

bashkë me të ftuarit.<br />

Në një moment, derisa halla Miradije doli nga shtëpia me tepsinë e dytë të stërmbushur me llokume, qeni laraman, pa u ndie fare, kërceu mbi tepsi<br />

dhe derdhi pothuaj të gjitha llokumet në barin e njomë para shtëpisë.<br />

-Aman mor ditëzi, ç`na bëre - bërtiti halla Miradije, pa ditur si të vepronte tutje. Ajo shqelmoi lehtas qenin laraman, i cili thuajse dinte për sherrin e<br />

bërë dhe i`a mbathi me të shpejtë. Soni nuk u përmbajt dot pa qeshur, por kjo e qeshur tërhoqi pas vete edhe shumë të qeshura të tjera, sa pothuajse<br />

të gjithë filluan të qeshin me të madhe. Qeshi si prej zori edhe halla Miradije.<br />

Dita në fshat kaloi për mrekulli.<br />

-A thua do të ishte ditë aq e bukur po mos të ndodhte incidenti me qenin laraman, - pyeti në mbrëmje Zana motrën e saj të vogël, Sonin.<br />

Duke buzëqeshur këndshëm, Soni tha:<br />

-Jo vetëm që nuk do të ishte ditë aq interesante, por as unë nuk do të frymëzohesha për të shkruar këtë poezi të bukur. Më lejo ta lexoj, - tha Soni e<br />

vogël dhe filloi leximin pa pritur përgjigjen e motrës së madhe:<br />

Qeshja<br />

Tinëz qesha me një shokë<br />

Kur rrëshqiti, ra për tokë<br />

Një minute më parë krenohej<br />

Nuk ka shans të rrëzohej.<br />

Dhe kur halla Miradije<br />

Kishte mbush një gjysmë tepsie<br />

Me simite e llokum<br />

Për fëmijët në katund.<br />

Desha s`desha t`madhe qesha<br />

Kur një qen fort laraman<br />

Hop kërceu pa u ndi<br />

Drejt e në tepsi.<br />

Një ditë mblidhen që të gjithë<br />

Donë në mua të marrin hakë<br />

Pa më pritni mor të mjerë<br />

Sa të rritem pak.<br />

-Je e paparë!, - tha Zana. -Çfarë do të bësh me këtë poezi<br />

-Do t`a botoj në fletushkën e shkollës. - u përgjigj me shpejtësi Soni.<br />

- Po nëse e kupton halla Miradije, si thua do të hidhërohet - pyeti Zana.<br />

-Jo aspak, halla Miradije është një grua shumë e mençur dhe bujare.<br />

-Vërtet ashtu është, - u pajtua me të motrën edhe Zana.<br />

Ato biseduan gjatë atë mbrëmje për shumë gjëra dhe familjarët e tyre më të dashur.<br />

-Ishte një ditë e lodhshme, por e mrekullueshme kjo, - përfunduan shkronjat, para se të vendosnin të flinin. Ashtu vërtetë ishte.<br />

16


T R E G I M I P Ë R M Ë TË VEGJËLIT<br />

Vangjush Saro<br />

Vajza që mësonte përmendësh<br />

Tregim gazmor<br />

Shoqja e klasës sonë, Linda, gjithnjë mësonte përmendësh. E shkreta vajzë, sa lodhej! Një fjali të vetme, e lexonte tre herë, katër herë...Dhe<br />

kur i dukej se tashmë e dinte, fillonte të njëjtën gjë me fjalinë tjetër. Pastaj me tjetrën, e kështu me radhë.<br />

-Moj vajzë, - i thoshte mami - mos e thuaj mësimin përmendësh. Përpiqu ta kuptosh. Nuk ka pse të përsërisësh çdo gjë, fjalë për fjalë e<br />

shkronjë për shkronjë.<br />

-Po, o ma, s’bëj dot ndryshe, - i përgjigjej Linda - Si thua ti, të nxjerr fjalë nga xhepi<br />

-Nuk më kuptove, Linda, - ngulte këmbë mami, - Unë nuk po them të shpikësh nga mendja. Por atë që e thua, duhet ta kesh në kokë. Ta<br />

ndjesh...<br />

Eh, kujt i thoshe! Kështu di unë. Kështu unë e kam më të lehtë. Kështu jam mësuar. Vetëm këto fjalë përsëriste Linda.<br />

Të themi të vërtetën, është një shoqe e mirë dhe nxënëse e zellshme. Zyshat ia dinë pak a shumë huqin dhe në përgjithësi nuk e bezdisin.<br />

Mirëpo...ja tek na erdhi papritur një zyshë e re historie. Dhe Lindës i qëlloi të ngrihej në mësim. E me sa dukej, ishte “në një ditë të errët”,<br />

siç thonë për sportistët. Ajo e “recitoi” një pjesë të mësimit siç bën gjithnjë, me kokën lart, me sytë gati të mbyllur, pa parë as zyshën, as<br />

klasën, asgjë, asgjë. Mirëpo në një çast, zysha e ndërpreu, për të pyetur edhe njërin nga nxënësit që “fluturonte” me zogjtë andej përtej<br />

dritares, nga dukeshin çunat e klasës së Vc që po kënaqeshin duke luajtur futboll.<br />

-Ti, vogëlush. Në ç’vit shpërtheu Kryengritja e Skllevërve<br />

-Në vitin... - ku e kishte mendjen në mësim ai miku. Doemos që ngeci dhe mblodhi supet.<br />

Atëherë zysha i tha që herë tjetër të mos shikonte laraskat, por të ndiqte mësimin.<br />

-Vazhdojmë, Linda!, - tha zysha.<br />

Vazhdojmë, po ku se...Linda ndërkaq e kishte humbur fillin.<br />

-Hm...Ku e lashë, zysh, - pyeti ajo dhe papritur filloi të përskuqej.<br />

-Çfarë, çfarë, - e vështroi shtrembër zysha - Ti më pyet mua ku e le Domethënë ti mëson përmendësh...<br />

-Jo, zysh. Po, zysh. Jo, zysh, - Lindës së shkretë një çehre i vinte, një tjetër i shkonte.<br />

Mirëpo edhe zysha dukej me humor të keq. Dhe filloi t’ia kërkonte mësimin tamam aty ku e kishte lënë. S’mund të përshkruhet se çfarë<br />

ndodhi paskëtaj. E hutuar, Linda ia fillonte nga e para:<br />

-200 gladiatorë të shkollës në Kapua vendosën të arratiseshin...<br />

-Jo këtu, jo nga fillimi, vajzë e mbarë, - i tha zysha - Vazhdo ku e lamë...<br />

Mirëpo Linda s’dinte tjetër veçse:<br />

-200 gladiatorë të shkollës në Kapua...<br />

-Moj Linda, moj zemër, - i tha zysha, - Këto i thamë njëherë. E kemi lënë te zgjerimi i kryengritjes...<br />

-Zgjerimi i kryengritjes - përsëriti Linda si papagall - Po. Zgjerimi i kryengritjes ishte...Ai...Ajo...200 gladiatorë të shkollës në Kapua...<br />

E gjithë klasa u shkri në gaz. Linda, e përskuqur, e hutuar, përpiqej të kujtonte ç’kishte mësuar, çfarë ishte ende për t’u thënë, ku të futej në<br />

atë dreq mësimi që në shtëpi e kishte bërë ujë...E kotë. Nuk shkëputej dot nga fillimi.<br />

Zysha vendosi ta ndihmonte:<br />

-Mirë. Vazhdojmë së bashku. Kundër kryengritësve u dërgua...u dërgua...<br />

-200 gladiatorë të shkollës në Kapua... - ia filloi Linda nga e para - vendosën të arratiseshin, por vetëm 78 prej tyre mundën të...<br />

-Kush u dërgua kundër tyre, - e ngriti zërin zysha.<br />

-Kundër tyre...kundër tyre - Linda ishte bërë për të ardhur keq. Ku vallë, ku ishte filli i humbur i këtij dreq mësimi - Kundër tyre...<br />

-U dërgua pretori Klodi - e ndihmoi zysha - Po mirë, çfarë bëri Spartaku1)<br />

-Spartaku...Spartaku...<br />

-Sulmoi prapavijat e Klodit dhe e mundi atë, - plotësoi zysha - Atëherë Roma dërgoi Kasin. Hë, ç’ndodhi pastaj<br />

Po Linda ishte krejt e turbulluar. Ndjehej si në ethe.<br />

-Pastaj, - tha ajo - Pastaj...Zyshe, unë e kam mësuar. 200 gladiatorë të shkollës në Kapua...<br />

-Mjaft! - bërtiti zysha e nxehur - Tani ata ishin bërë 200 mijë. Ulu dhe qetësohu! Dhe mos mëso më si papagall!<br />

Shpëtoi nga një katër e mirë Linda, me gjithë ata 200 gladiatorët e saj. Zysha filloi shpjegimin dhe gjithçka u harrua aty për aty. Vetëm<br />

Linda u përpoq të mos harronte se kishte kaluar një ditë të vështirë. Ajo s’do të harronte sidomos pse-në e kësaj vuajtjeje të kotë...<br />

17


PROBLEME MATEMATIKORE - nga Bardhyl Selimi<br />

Gruaja dhe vezët<br />

“Një grua po barte për në treg një shportë me vezë. Një kalimtar e shtyu atë pa dashje,<br />

shporta i ra në tokë dhe vezët u thyen. Fajtori deshi ta shpërblente gruan.<br />

-Sa vezë kishte në shportë- e pyeti ai.<br />

- Nuk e mbaj mend mirë, por e di se kur i nxirrja nga 2, nga 3, nga 4, nga 5 e nga 6, në<br />

shportë më mbetej gjithnjë një vezë kurse kur i nxirrja nga 7 nuk mbetesh gjë.<br />

Sa vezë kishte gruaja në shportë”<br />

Zgjidhje<br />

Gjejmë SHVP (2,3,4,5,6)= 60<br />

Numri që kërkojmë është shumëfish i 60 plus një. Këto numra paraqiten me formulën:<br />

60n+1 që mund të rishkruhet edhe kështu:<br />

= 7*8 n+4n+1<br />

Me qenë se se 60n+1 plotpjestohet me 7 (sipas tregimit të gruas), dhe 7*8n plotpjesëtohet<br />

me 7, del që edhe 4n+1 duhet të plotpjesëtohet me 7.<br />

Vlera më e vogël e n që e kënaq këtë kusht është 5. Dmth në shportë ka pasë<br />

7*8*5 +4*5 +1 = 56*5+21 = 280 +21 = 301 vezë.<br />

Vlera tjetër, për n=12, jep një numër të madh 721 vezë gjë që ka pas gjasë.<br />

18


ANEKDOTAT SHQIPTARE<br />

Anekdotat, këto thënie të mençura, këto tregime të shkurtra shpotitëse e satirike, përmes së cilave interpretohen dukurit e<br />

ndryshme shoqërore, ndodhi të personaliteteve të njohura etj., japin një pasqyrim metaforik por edhe alegorik të realitetit<br />

tonë me të cilinë përballemi çdo ditë.Këto tregime të zgjuara, që ishin karakteristik komunikimi tek shumë popuj ballkanas<br />

në të kaluarën, e në veçanti në disa treva shqiptare (ku akoma janë prezent, edhe pse të zbehura nga evoluimi kohorë),<br />

arrijnë që përmes mesazheve të japin aspekte nga jeta, në dukje të vogla, por me vlerë përgjithësuese, duke i vënë në lojë<br />

klasat sunduese, pushtuesit, tradhtarët, qeveritarët, personalitetet publike etj., por duke mos lënë pa atakuar as problemet<br />

e ndjeshme sociale, ekonomike, politike etj.<br />

Shkathtësia e këtij komunikimi të drejtpërdrejt me dëgjuesin dhe roli si mburojë a si shtizë ndaj kundërshtarit, i kanë<br />

siguruar anekdotave, por edhe aforizmave, fjalëve të urta etj. një vend të rëndësishëm në thesarin e kulturës shqiptare,<br />

por edhe një jetë të gjallë e aktive, me një humor të hollë e satirë therëse, edhe sot e kësaj dite.Këto anekdotave që janë<br />

të vendosura më poshtë janë të marra nga librat: “Anekdota 1 dhe 2” i botuar nga Instituti albanologjik i Prishtinës, dhe<br />

“Tregime shqiptare” shkruar nga Daut Demaku.<br />

FALLI I TË VORFUNIT<br />

lsh kanê njani fukaré. Shkon tu falltori e i thot:<br />

Allahile, a po më qet fall<br />

Për çka po do me t’qitê fall<br />

E kam jeten e keqe e jam fukaré i madh. Pa kqyr, a kam m’u ba najherê zingjin i madh Falltori zu m’i qitê fall me pasula. I kqyri sa i kqyri, e dikur<br />

tha:<br />

Edhe tri vjet qishtu e kie fatin.<br />

Po masanej e veti fukaréja. Masanej msohesh, s’t’duhet ma mirë.<br />

KAMBËT HEQIN PËR KRYE BUDALLË<br />

Niset njani pej shpije për ni punë. N’vên qi me, sose punë shpejt e me i ra shkurt, nget gjith ditën posht’ e përpjetë e gja s’un nreq. E nxe aksham’i<br />

n’ni katun. Bjen.. n’konak tu ni Mik i veti. Kur merr m’i shtrue miku me ra mas darke, ja shtro dyshe kun edhe, ja qet jastakun. Ky muer me ra.<br />

Kamët i qiti njastak e kryet n’fun fdyshe kut. Miku po i thot:<br />

0 mik, për simrapshti je ra se kryet duhet m’e, qitë njastak e jo kamët.<br />

Jo, bre mik, se mirë jam, ra, ju përgjegj musafiri se kam’ët hejkin për krye budallë. Gjith ditën kamët kan hekë për kta krye budallë e tash kamët ne<br />

t’pushojnê rahat njastak e jo kryet, se se meriton.<br />

19


REVISTË MUJORE, PËR FËMIJË, TË RINJ DHE PRINDËR “<strong>DITURIA</strong>”<br />

Revista “Dituria”<br />

Kryeredaktor: Sokol Demaku; koli284@hotmail.com<br />

Keshilli redaktues:Rrahmon Jashari, rrahmanjashari@hotmail.com; Lena Liden, lenadarlene@yahoo.se;<br />

Bahtir Latifi; bahtirlatifi@live.se;Hakif Jashari; hakif@dituria.se, Griselda Hallulli<br />

Bashkëpunëtor: Arsim Halili,Bujanoc,arsimhalili@hotmail.com;<br />

Adresa e redaksisë,Revista Dituria,CO/Studiefrämjandet, Yxhammarsgatan 8 - 10, 503 31 Borås-Suedi<br />

dituria@live.se<br />

Diturinë mund ta lexoni edhe ne internet: http://www.dituria.se/<br />

dhe ne www.immi.se/tidskrifter/dituria<br />

20

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!