Korytarze ekologiczne w wojewÃ³dztwie ÅlÂ¹skim - Instytut Biologii ...

More documents

Recommendations

Info

Ochrona ³¹cznoœci <strong>ekologiczne</strong>j w Polsce W. Jêdrzejewski, D. £awreszuk, red. Konferencja miêdzynarodowa „Wdra¿anie koncepcji korytarzy ekologicznych w Polsce” Zak³ad Badania Ssaków Polskiej Akademii Nauk Bia³owie¿a, 20–22 XI 2008 r. Sieæ obszarów Natura 2000 – potrzeba zachowania ich integralnoœci i ³¹cznoœci <strong>ekologiczne</strong>j S³awomir WODZYÑSKI Ministerstwo Œrodowiska, ul. Wawelska 52/54, 00–922 Warszawa e-mail: slawomir.wodzynski@mos.gov.pl Abstrakt: Ochrona zasobów przyrodniczych na obszarach Natura 2000 opiera siê przede wszystkim na ograniczaniu dzia³añ mog¹cych znacz¹co negatywnie oddzia³ywaæ na cele ochrony. Poprzedzaj¹ca realizacjê planów i przedsiêwziêæ ocena ich wp³ywu na cele ochrony obszarów Natura 2000 powinna uwzglêdniaæ wszelkie elementy przyczyniaj¹ce siê do integralnoœci obszaru i ogólnej spójnoœci sieci Natura 2000, a tak¿e wykazaæ, z jakim negatywnym wp³ywem mamy do czynienia i okreœliæ jego skalê. W referacie omówiono podstawowe zasady oceny wynikaj¹ce z wytycznych Komisji Europejskiej oraz przepisów ustawy o ochronie przyrody i ustawy o udostêpnianiu informacji o œrodowisku i jego ochronie, udziale spo³eczeñstwa w ochronie œrodowiska oraz o ocenach oddzia³ywania na œrodowisko. Europejska sieæ ekologiczna Natura 2000 jest wyznaczana na europejskim terytorium pañstw cz³onkowskich UE w celu ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roœlin i zwierz¹t zagro¿onych wyginiêciem. Sieæ Natura 2000 tworz¹ obszary specjalnej ochrony ptaków (oso), wyznaczane dla ochrony konkretnych gatunków ptaków na podstawie dyrektywy Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikich ptaków (dyrektywa ptasia) oraz specjalne obszary ochrony siedlisk (soo), tworzone dla ochrony konkretnych typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roœlin i zwierz¹t, poza ptakami – podstaw¹ do ich wyznaczania jest dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (dyrektywa siedliskowa). Polska, w ramach procesu integracji z Uni¹ Europejsk¹, zosta³a zobowi¹zana do wyznaczenia na swoim terytorium obszarów Natura 2000 wraz z przyjêciem dotychczasowego dorobku prawnego Wspólnot Europejskich, poprzez podpisanie w dniu 16 kwietnia 2003 r. Traktatu Akcesyjnego. W Polsce Europejska Sieæ Ekologiczna Natura 2000 jest tworzona na podstawie regulacji zawartych w ustawie o ochronie przyrody. Podstawowym celem obu dyrektyw jest przyczynienie siê do zapewnienia ró¿norodnoœci biologicznej poprzez ochronê siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory na europejskim terytorium Pañstw Cz³onkowskich, a zasadniczym instrumentem dla realizacji tego celu jest tworzenie obszarów ochrony, czyli obszarów Natura 2000. Ochrona zasobów przyrodniczych na obszarach Natura 2000 opiera siê przede wszystkim na ograniczaniu dzia³añ mog¹cych znacz¹co negatywnie oddzia³ywaæ na cele ich ochrony. Zgodnie z art. 6 ust. 3 dyrektywy siedliskowej ka¿dy plan lub przedsiêwziêcie, które nie jest bezpoœrednio zwi¹zane lub konieczne do zagospodarowania obszaru Natura 2000, ale 145
S. Wodzyñski które mo¿e na nie w istotny sposób oddzia³ywaæ, zarówno oddzielnie, jak i w po³¹czeniu z innymi planami lub przedsiêwziêciami, podlega odpowiedniej ocenie jego skutków dla danego obszaru z punktu widzenia za³o¿eñ jego ochrony. W³aœciwe w³adze krajowe mog¹ wyraziæ zgodê na plan lub przedsiêwziêcie dopiero po upewnieniu siê, ¿e nie wp³ynie on niekorzystnie na dany obszar oraz, w stosownych przypadkach, po uzyskaniu opinii ca³ego spo³eczeñstwa. Zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybuna³u Sprawiedliwoœci, w chwili wydawania decyzji zatwierdzaj¹cej plan lub przedsiêwziêcie, organ administracji nie mo¿e mieæ ¿adnych w¹tpliwoœci co do jego skutków dla obszaru Natura 2000: „je¿eli brak jest pewnoœci co do nie wyst¹pienia negatywnych skutków na przedmiotowy teren, zwi¹zanych z ocenianym planem lub przedsiêwziêciem, w³aœciwe organy pañstwowe powinny odmówiæ udzielenia pozwolenia na ten plan lub przedsiêwziêcie” (z wyroku ETS z dnia 7 wrzeœnia 2004 r., sprawa: C-127/02). W polskim systemie prawnym powy¿sze rozwi¹zanie zosta³o implementowane poprzez wprowadzenie zakazu podejmowania dzia³añ mog¹cych, osobno lub w po³¹czeniu z innymi dzia³aniami, znacz¹co negatywnie oddzia³ywaæ na cele ochrony tych obszaru Natura 2000 oraz poprzez na³o¿enie obowi¹zku odpowiedniej oceny polityk, strategii, planów, a tak¿e planowanych przedsiêwziêæ pod k¹tem ich wp³ywu na cele ochrony tych obszarów. Ocena odbywa siê na zasadach okreœlonych w ustawie o udostêpnianiu informacji o œrodowisku i jego ochronie, udziale spo³eczeñstwa w ochronie œrodowiska oraz o ocenach oddzia³ywania na œrodowisko (art. 33 ustawy o ochronie przyrody). W obecnym brzmieniu art. 33 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody jako podstawowe negatywne oddzia³ywanie na cele ochrony obszaru Natura 2000 okreœla: pogorszenie stanu siedlisk przyrodniczych lub siedlisk gatunków roœlin i zwierz¹t, dla których ochrony wyznaczono obszar Natura 2000, negatywny wp³yw na gatunki, dla których ochrony zosta³ wyznaczony obszar Natura 2000, a tak¿e pogorszenie integralnoœci obszaru Natura 2000 lub jego powi¹zañ z innymi obszarami. Zgodnie z definicj¹, zawart¹ w ustawie o ochronie przyrody, integralnoœæ obszaru Natura 2000 jest to spójnoœæ czynników strukturalnych i funkcjonalnych warunkuj¹cych zrównowa¿one trwanie populacji gatunków i siedlisk przyrodniczych, dla ochrony których zaprojektowano lub wyznaczono dany obszar. W przeciwieñstwie do definicji integralnoœci, polskie prawo nie zawiera definicji spójnoœci sieci Natura 2000, a jedyn¹ definicj¹ tego terminu jest definicja zawarta w Wytycznych w zakresie postêpowania w sprawie oceny oddzia³ywania na œrodowisko dla przedsiêwziêæ wspó³finansowanych z krajowych lub regionalnych programów operacyjnych z dnia 3 czerwca 2008 r., wydanych przez Ministra Rozwoju Regionalnego. Zgodnie z tymi wytycznymi „pojêcie spójnoœci odnosi siê do sieci obszarów Natura 2000, w tym tak¿e do korytarzy ekologicznych warunkuj¹cych ci¹g³oœæ przestrzenn¹ tego systemu. Definiowane jest jako kompletnoœæ zasobów przyrodniczych w sieci i zachowanie powi¹zañ funkcjonalnych pomiêdzy poszczególnymi elementami sieci, czyli obszarami Natura 2000, na poziomie regionu biogeograficznego w danym kraju, gwarantuj¹cych utrzymanie we w³aœciwym stanie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunków”. Maj¹c na uwadze powy¿sze, nale¿y wskazaæ, ¿e ocena oddzia³ywania przedsiêwziêcia odnosz¹ca siê do celów ochrony obszarów Natura 2000, powinna uwzglêdniaæ wszelkie elementy przyczyniaj¹ce siê do integralnoœci obszaru i ogólnej spójnoœci sieci Natura 2000, w tym powi¹zania strukturalne i uwarunkowania funkcjonalne siedlisk i gatunków, dla których wyznaczono dany obszar, wielkoœæ i zasiêg wystêpowania siedlisk i populacji gatunków, a tak¿e rolê obszaru wzglêdem regionu biogeograficznego i spójnoœci sieci Natura 2000. Ocena oddzia³ywania planu lub przedsiêwziêcia na obszar wykonywana pod k¹tem celów ochrony obszaru Natura 2000 powinna wykazaæ, z jakim negatywnym wp³ywem mamy do czynienia i okreœliæ jego skalê. Dyrektywa siedliskowa, dopuszczaj¹c mo¿liwoœæ realizacji przedsiêwziêcia mog¹cego negatywnie oddzia³ywaæ na cele ochrony obszaru Natura 2000, wskazuje, ¿e zgoda na taki 146
Page 1 and 2: Ochrona ³¹cznoœci ekologicznej w
Page 3 and 4: Korytarze ekologiczne w województw
Page 11 and 12: Aspekty metodyczno-prawne... 3. Ci
Page 13 and 14: Aspekty metodyczno-prawne... Method
Page 15 and 16: Korytarze ekologiczne w planach...
Page 23 and 24: Korytarze ekologiczne a planowanie
Page 25 and 26: J. Solon przedstawienie ró¿nic mi
Page 27 and 28: J. Solon Tabela 1. Porównanie kory
Page 29 and 30: J. Solon Park Korytarz: murawowy do
Page 31: J. Solon Theobald D. M., Hobbs N. T
Page 37 and 38: M. Jelonek podporz¹dkowane zosta³
Page 39 and 40: M. Jelonek Konieczna budowa urz¹dz
Page 43 and 44: K. Walasz ci¹g³ych ³¹cz¹cych d
Page 45 and 46: K. Walasz W pierwszym etapie mo¿na
Page 47 and 48: K. Walasz Wis³a - korytarz o randz
Page 51 and 52: B. Degórska wolnym. Kontakt z ziel
Page 53 and 54: B. Degórska za³o¿enia forteczneg
Page 55 and 56: B. Degórska mieszkaniowe lub izolu
Page 57 and 58: B. Degórska Degórska B., Derêgow

Korytarze ekologiczne w wojewÃ³dztwie ÅlÂ¹skim - Instytut Biologii ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

Korytarze ekologiczne w wojewÃ³dztwie ÅlÂ¹skim - Instytut Biologii ...