czerwiec 2012 r. - Rzecznik Praw Obywatelskich

oraz pozostałym po nich członkom rodziny, którzy wskutek szczególnych okoliczności
nie spełniają warunków wymaganych w ustawie do uzyskania prawa do emerytury
lub renty, nie mogą - ze względu na całkowitą niezdolność do pracy lub wiek - podjąć
pracy lub działalności objętej ubezpieczeniem społecznym i nie mają niezbędnych
środków utrzymania, prezes ZUS może przyznać w drodze wyjątku świadczenie
w wysokości nieprzekraczającej odpowiednich świadczeń przewidzianych w ustawie.
Warunki te muszą być spełnione łącznie, a niespełnienie choćby jednego z nich
wyklucza możliwość przyznania tego rodzaju świadczenia. W kręgu osób będących
członkami rodziny w rozumieniu ww. przepisu znajdują się osoby uprawnione
w trybie zwykłym do ubiegania się o rentę rodzinną. Trudno jest znaleźć racjonalne
uzasadnienie dla zawężenia grona członków rodziny uprawnionych do ubiegania się
o świadczenie w trybie wyjątkowym jedynie do tych członków rodziny, którzy
ze względu na całkowitą niezdolność do pracy lub wiek nie mogą podjąć pracy
i nie mają środków utrzymania. Rygorystyczne wymogi powodują, że kontynuowanie
nauki i trudna sytuacja materialna pozbawionego opieki rodziców młodego człowieka
nie są wystarczającym uzasadnieniem do przyznania świadczenia w drodze wyjątku.
Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o przedstawienie stanowiska
w sprawie.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej (11.06.2012 r.)
w pełni podzielił pogląd wyrażony w wystąpieniu Rzecznika Praw Obywatelskich
i przesłał w tej sprawie pismo do Prezesa ZUS, w którym poinformował, że problem
uzyskania uprawnień do renty rodzinnej wyjątkowej przez pełnoletnie uczące się
dziecko może być rozwiązany bez potrzeby nowelizacji art. 83 ust. 1 ustawy z dnia
17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Zgodnie z jego dotychczasową wykładnią, renta rodzinna w drodze wyjątku nie jest
przyznawana dzieciom zmarłego żywiciela rodziny, które ukończyły 18 rok życia.
Tymczasem w kręgu osób będących członkami rodziny w rozumieniu art. 83 ust. 1
ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych znajdują się
osoby uprawnione w trybie zwykłym do ubiegania się o rentę rodzinną. Zdaniem
Ministra Pracy i Polityki Społecznej ustalenie prawa do renty rodzinnej w drodze
wyjątku, w trybie art. 83 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych nie może odbywać się w oderwaniu od innych przepisów, w tym
przypadku przepisów art. 65-74 tej ustawy. Przepis art. 83 ust. l ustawy o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych daje prawo prezesowi ZUS
do przyznawania świadczeń w drodze wyjątku, także gdy o rentę rodzinną w drodze
wyjątku ubiega się uczące pełnoletnie dziecko.
12. Ministra Spraw Wewnętrznych (RPO-614729-III/09) z dnia 11 kwietnia
2012 r. - w sprawie przestrzegania praw i wolności obywatelskich funkcjonariuszy
Biura Operacji Antyterrorystycznych Komendy Głównej Policji.
W ostatnim czasie przeprowadzono kontrolę z zakresu przestrzegania praw
i wolności obywatelskich funkcjonariuszy Biura Operacji Antyterrorystycznych
Komendy Głównej Policji. Zagadnienia dotyczące funkcjonariuszy Samodzielnych
30