nizam

240
Su kimi lətifdir o çənə, buxaq,
Atəşdə suyu kim görmüş baş-ayaq
Atəşdə suyun baş-ayaq görünməsi ifadəsi ilə tər damcıları süzülən lətif ağ
buxağın od kimi qırmızı yanaqlar altında sallanması nəzərdə tutulur
241
Üzü bənövşəyə qızıl gül atır,
Gül üzdə bənövşə keşikçi yatır.
Burada bənövşə - saçlar, qızıl gül - yanaq deməkdir. Yəni yanağı qara
saçların bənövşəsinə qızılgül taxmış, bənövşəni qızılgülün qarovulçusu
etmişdir.
242
Müşk onun zülfünə bağlamış kəmər,
Zülfü də Günəşə köləlik edər.
Yəni müşk onun saçlarının beli bağlı qulu, saçları da Günəş kimi parlaq
yanaqlarının beli bağlı qulamı idi.
243
İki pərvanədir bağlanmış bura,
Birinin üzü ağ, birinin qara.
Ömrün ətrafında dönən iki pərvanə - gecə və gündüz deməkdir. Ağ
pərvanə - gündüz, qara pərvanə - gecədir.
244
Kimsənin şamına deyil pərvanə,
Dinləməz kimsəni, baxmaz fərmanə.
Bu pərvanələr kimsənin işığına getməz, yəni gecə-gündüz, zəmanə,
dövran heç kimə tabe deyil.
245
Dan yeri yaqutdan şəfəq saçanda,
Şəbdizin belindən təngi açanda...
Burada yaqut - Günəş, şəbdiz - gecə, təng - aman yolu, kəhkəşan
deməkdir. Yeni səhər açılanda, ulduzlar göydə gözdən itəndə...
246
Yeddi rus soyundan tərpətdi ordu.
O zaman Rusiya yeddi vilayətə bölünürdü.
247
Tarixlə, təqvimlə hərbə gedirlər,
Hesabda bir ayı təxir edirlər.
Yəni onlar tarix və təqvim üzüylə uğurlu-uğursuz saatı təyin etməklə
başlayır və bu astronomik hesablama üçün bir ay yubanırlar.
248
Zəhər ki, vücuda salır zəlzələ,
Sağalır yenə də başqa zəhərlə.
Təbabətdə zəhərlənməni bədənə başqa bir zəhər vurmaqla da müalicə
edirlər; burada həmin tibbi əməliyyata işarə olunur.
249
Daşlarda nizə qan çeşməsi açar,
Bir orman göyərdir yay ilə oxlar.
424