luty'13 - Polska Zbrojna
luty'13 - Polska Zbrojna
luty'13 - Polska Zbrojna
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
horyzonty<br />
| kolekcja–71|<br />
Kucharz armii<br />
czerwonej<br />
W teorii czerwonoarmista mógł liczyć na urozmaiconą dietę,<br />
dostosowaną do tradycji rosyjskich oraz upodobań żołnierzy.<br />
MarCin „MryCHeL” ryCHły<br />
armia maszeruje na brzuchach – taką wypowiedź<br />
przypisuje się pogromcy napoleona<br />
bonapartego, arturowi Wellesleyowi,<br />
pierwszemu księciu Wellington. robotniczo-<br />
-Chłopska armia Czerwona (rkka) nie należała<br />
tu do wyjątków. W teorii czerwonoarmista mógł liczyć<br />
na dobrze zbilansowaną dietę, dostosowaną<br />
do tradycji kuchni rosyjskiej oraz upodobań żołnierzy<br />
pochodzących w większości ze wsi. przykładowo,<br />
zgodnie z zarządzeniem Głównego komitetu<br />
obrony ZSrr nr 662 z 12 września 1941 roku<br />
w skład codziennej racji czasu wojny miało wchodzić:<br />
800 lub 900 gramów chleba, 20 gramów mąki,<br />
140 gramów kaszy, 30 gramów makaronu, 150<br />
gramów mięsa, 100 gramów ryby, 50 gramów<br />
tłuszczu, 500 gramów ziemniaków, 170 gramów<br />
kapusty, 170 gramów warzyw, 35 gramów cukru,<br />
1 gram herbaty, 30 gramów soli.<br />
Straszliwa klęska, jaką poniosła armia Czerwona<br />
podczas pierwszych miesięcy operacji „barbarossa”,<br />
doprowadziła do pospiesznego odwrotu jej<br />
oddziałów, niszczenie zaś magazynów, składów<br />
i chaos służb tyłowych spowodowały problemy<br />
z zaopatrzeniem. Żołnierze najczęściej byli zdani<br />
wyłącznie na siebie, bo etatowe kuchnie polowe<br />
rzadko były w stanie przygotować ciepłą strawę<br />
i dostarczyć ją walczącym. W miarę utrwalania<br />
obrony, zwłaszcza od jesieni 1941 roku, dzięki drakońskim<br />
zarządzeniom czasu wojny, a od 1942 roku<br />
dzięki szybko rosnącym dostawom zaopatrzenia<br />
ze Stanów Zjednoczonych oraz Wielkiej brytanii<br />
(na mocy ustawy Lend–Lease) sytuacja żywnościowa<br />
rkka stopniowo się poprawiała.<br />
W ramach alianckiej pomocy armii Czerwonej<br />
dostarczano przede wszystkim żywność wysokobiałkową,<br />
głównie konserwy z mięsem wołowym<br />
(legendarny bully beef) czy mielonką, kostki bulionowe,<br />
suchary, skondensowane mleko oraz niezwykle<br />
poszukiwane i lubiane amerykańskie batony<br />
czekoladowe. od 1943 roku udało się zwiększyć<br />
produkcję własnych konserw mięsnych i gotowych<br />
produktów żywnościowych. Dostarczano<br />
także puszki rybne, konserwowe buraki, kiszoną<br />
kapustę oraz suchary. Do wielkich przysmaków<br />
żołnierzy radzieckich należały rodzimej produkcji<br />
herbatniki przekładane słodkim nadzieniem, pestki<br />
słonecznika i dyni oraz ziarna prażonej pszenicy.<br />
teoretycznie zaopatrzenie było więc całkiem przyzwoite,<br />
lecz w praktyce bywało różnie.<br />
prezentowany przeze mnie kucharz z okresu<br />
między 1943 a 1945 rokiem nosi standardowy<br />
mundur wzór 43 z naszytymi dodatkowymi<br />
wzmocnieniami na kolanach i łokciach, furażerkę<br />
nazywaną pilotką, pas skórzany, trzewiki oraz owijacze.<br />
naramienniki są z czerwonym obszyciem<br />
artylerii i stopniem starszego szeregowego. Charakterystycznym<br />
elementem jest biały fartuch kucharski.<br />
na mundurze widać kilka odznak: Gwardyjską<br />
(za wybitne osiągnięcia bojowe oddziału),<br />
wstążkę „za rany” (żółta – ciężkie zranienie, wprowadzona<br />
w 1943 roku), na prawej piersi odznakę<br />
„Wzorowy kucharz” (nadawana za doskonałe pełnienie<br />
obowiązków). Żołnierz ma też medal „Za<br />
Zasługi bojowe”, nadawany za czyny w walce oraz<br />
za zasługi w czasie pełnienia służby wojskowej.<br />
Dostarczany najczęściej z narażeniem życia ciepły<br />
posiłek, herbata i suchy prowiant radykalnie<br />
poprawiały nastrój żołnierzy na pierwszej linii.<br />
Wymagało to od kucharza zabezpieczenia – stąd<br />
pistolet maszynowy ppSz na jego plecach. Widoczne<br />
są także termos do transportowania żywności,<br />
zastępujący menażkę typowy żołnierski kociołek,<br />
a także repliki konserw mięsnych z przykładowymi<br />
etykietami radzieckimi i angielskojęzycznymi<br />
oraz opakowania sucharów. unikatem jest oryginalny<br />
żeton do kuchni polowej – aluminiowy<br />
„bon śniadaniowy” dla pięciu żołnierzy. •<br />
W następnym numerze:<br />
żołnierz unii<br />
nUmer 2 | lUty 2013 | polska <strong>Zbrojna</strong><br />
99
Change language