Pobierz dokument - Biblioteka Polskiej Piosenki

More documents

Recommendations

Info

7 Mam wiele takich pereł. Większych i mniejszych. Każda jest inna, każda nie− powtarzalna. Nie o każdej zdołam na− pisać. Nie każda da się napisać. Tak, to doskonałe określenie – dać się napisać. Czy wzlatujący skowronek da się na− pisać? The Lark Ascending Valighana Williamsa, kompozytora żyjącego na przełomie wieków, niezwykle silnie za− korzenionego w tradycji romantycznej, a kończącego swe życie w roku 1958, jest utworem poruszającym. Jest jedną z moich pereł. Skowronek wzlatuje przez kwadrans. Czy ktoś widział wzla− tującego przez kwadrans skowronka? Toż to nieprawdopodobieństwo jakieś. Chciałoby się jednak, aby skowronek Williamsa wzlatywał miliony kwadran− sów. Ta muzyka, inspirowana folklorem brytyjskim, niesie w sobie delikatność wrzosowisk z opowieści sióstr Brönte, drżenie liści na wietrze i przestrzeń. Czuję tam wolność. Dźwięki wzbijają się do lotu jak tytułowy skowronek, kulmi− nują w dramatycznych porywach, ale nigdy nie są gwałtowne. Liryczne. Tak – są liryczne. Wzlatujący perłowy lirycz− ny skowronek. Jest Coś, co nie da się napisać. Ave Maria Franciszka Schuberta w nietypo− wej aranżacji i niesamowitym, wręcz ge− nialnym wykonaniu Gabrielli Ferri. Usły− szałam ten utwór raz jeden jedyny – na zajęciach. Pamiętam tylko, że chyba ni− gdy wcześniej nie byłam tak muzycznie wstrząśnięta, wzruszona i oszołomiona jednocześnie. To stan, w którym kon− trolować się nie sposób i heroicznym wręcz wysiłkiem było nie dać tego po sobie poznać (choć wątpię, aby to było możliwe). Muzyka, a używając tego określenia mam na myśli również, a może przede wszystkim, śpiew Ferri, za− władnęła mną absolutnie. I absolutnie nie da się tego opisać. Mogłabym tak bez końca i z upodo− baniem wymieniać artystów, utwory, które zrodziły perłę we mnie, które we mnie ożyły na sposób mistyczny. Fenome− nalna Milva śpiewająca poezje Aldy Merini, by przywołać utwór Prima di venire, w którym Milva brzmi lirycznie, głęboko i wstrząsająco zarazem. Słu− chać tego utworu, to pozwalać mu się rozszarpywać, wlewać do wnętrza sie− bie i czerpać z tego osobliwego igrzy− ska głęboką, dojmująca przyjemność. L’albatros, również z albumu Milva can− ta Merini, jest jak wulkan eksplodujący głosem Milvy, głosem który nie może pozostawić obojętnym. I jeszcze Il Pri− mo Mattino Del Mondo. Oprócz Milvy – wspomniana już pierwsza miłość, perła poczęta nieświadomie w sennym upo− jeniu sześcioletniej dziewczynki, a prze− chowywana do dziś – Leonard Cohen. Jego głęboki głos, głos, który zawiera w sobie życie, mądrość życia, tęsknotę i pogodzenie się z przemijaniem. Bunt i ascezę. Hallelujah, a w szczególności wersja koncertowa tego utworu, zawsze wznosiła mnie w wyższe rejestry ducho− we. Zawsze mnie wzrusza, zawsze zanu− rzam się w nim, daję się ponieść dosko− nale przeprowadzonej linii napięcia i zawsze to jest to Coś. Czy będzie zbrod− nią powiedzieć, że to jeden z tych utwo− rów, po spotkaniu z którym czuję się czystsza…? Jakieś osobliwe katharsis, ra− dość i lekkość zarazem. Pisząc o Cohe− nie mistycznym, nie mogę zapomnieć przecież o innych utworach − o I’m Your Man, Tacoma Trailer, Here It Is i swoistym credo Cohena – Tower Of Song. Jest też takie Coś, co pochodzi z Pol− ski. Nie jestem absolutnie zafascynowa− na całością dorobku tej grupy, ale je− stem pod urokiem ich odmienności, a trzy utwory wywarły na mnie ogromne wrażenie. I Need You Baby z pierwszej płyty zespołu oraz Pieśń stojącego w bra− mie i Knowing Where You Belong z albu− mu Nastroje. A wszystko dotyczy grupy SBB. Formacja ta, powstała w latach 70, definiowana była wielorako – artystycz− ny rock, śląski blues, spadkobiercy Sile− sian Blues Band, z którą ich identyfiko− wano, a na fali awangard muzycznych zyskali miano jednej z nich. Nie zgłę− biając zawiłości proweniencji SBB, wspomnieć jedynie warto, że grupę tworzą Józef Skrzek, Apostolis Anthymos i Paul Wertico (wcześniej miejsce Paula Wertico zajmował Jerzy Piotrowski). Knowing Where You Belong, utwór, do którego muzykę skomponowała Barba− ra Wertico, a słowa napisał Paul Werti− co, to niezwykłe współbrzmienie war− stwy instrumentalnej z głosem Paula Wertico. Dość osobliwe jest, iż głos zda− je się ustępować muzyce, jest niejako dodatkiem do niej, a sama warstwa muzyczna góruje nad całością utworu. Dziwny ten utwór, do którego kluczem stały się dla mnie wyrwane z niego sło− wa – moment of contemplation, jest nieja− ko stanem muzycznej lewitacji, skupie− nia i uspokojenia. Nie rozdziera jak Milva, nie pragnie mną zawładnąć, nie oczyszcza jak Cohen, ale jest. Stanowi coś na kształt kontemplacji zdobytej już perły, swobodne się w nią wpatrywanie, które przynosi błogie zadowolenie po mistycznym uniesieniu. Jestże więc muzyka doznaniem głę− boko poruszającym, ośmieliłam się na− zwać ją doświadczeniem mistycznym. Owszem, gdyż wyciska we mnie piętno swojej obecności, obecności Czegoś, czego materialnie nie ma. Anektuje mnie i zmienia coś we mnie, pęka jakaś podskórna skorupa codzienności, życie staje się dotykalne, inne, poetyckie. Rze− czywistość płynie. Natalie Cole powie− działa kiedyś: Muzyka jest po to, by ciebie zmieniać, nawet jeśli tylko na chwilę. Po− winna Twojej duszy zaofiarować całe pięk− no 6 . Muzyka zmienia nie tylko mnie, zmienia rzeczywistość wokół mnie, moją kompetencję percepcji. Nazywam to wyobraźnią muzyczną. Możecie nazwać to sentymentalizmem. Nie od rzeczy będzie również nadać tej przypadłości miano magii. Kiedy idę ulicą, patrzę na drzewa całe w kwia− tach i słyszę, jak rozbrzmiewa Wiosna Antonio Vivaldiego. Stojąc na przy− stanku tramwajowym, obserwuję ludzi, którzy kotłują się w jakimś spazmatycz− nym nieskoordynowaniu. Wystarczy jednak, że z słuchawek popłynie utwór Leonarda Cohena The Land Of Plenty albo The Future, a wszystko staje się sen− sowne, ludzie płyną, stają się wręcz fil− mowo zakomponowaną, celową cało− ścią. Muzyka jest trwalsza od pamięci i niebezpieczniejsza od sumienia. Mu− zyka przechowuje w sobie uczucia, potrafi je wzniecić i sprawić, by przy− ćmiły to, co realne. Muzyka we mnie kreuje mój świat, wchodzi w niebez− pieczną reakcję z czymś, co drży we mnie i chce się wydostać. Czasem ją przeklinam, częściej błogosławię. Za− wsze czuję jej obecność… F
8 Zastanawiający jest zapewne fakt, że ciągle mówię o muzyce w kontekście duchowego uniesienia. Oczywiście ist− nieje pojęcie tzw. rozrywkowej funkcji muzyki. Zabrzmiało bardzo instytucjo− nalnie? Niewątpliwie. Ogólnie rzecz uj− mując – takim określeniem sprowadza się muzykę na przysłowiową ziemię. Otóż nie w moim przypadku, nic z tych rzeczy. Mnie, drodzy Państwo, muzy− ka bawi również poprzez afirmowanie siebie we mnie. A w słowie bawi zawie− ra się konglomerat słów podnieca, fascy− nuje, przyciąga, porusza, wzrusza, uzależ− nia, przemienia, zadziwia, wymyka się…Egzempla – proszę bardzo. Rumbeando la Milonga Paco Peńa – zamykam oczy i tańczę. W myślach, w samotności, w sobie. Tańcząc, uśmie− cham się, uśmiecham się na ulicy, nie liczą się nawet drwiące spojrzenia przechodniów. Niech zazdroszczą – myślę. Dla takiego flamenco warto za− ryzykować obywatelską poprawność. Teraz krótki romans z muzyką fil− mową, która doskonale prezentuje się zarówno w kontekście swojego filmu, jak i w zupełnym z niego wyabstraho− waniu. Ścieżka dźwiękowa z filmu 5x2 (2004) Francoise Ozona jest kompi− lacją autorskich kompozycji Philippe Rombi oraz utworów m.in. Luigi Ten− co i Paolo Conte. Kompozycja tego ostatniego zawładnęła mną w sposób absolutny i niepodzielny. Utwór Spar− ring Partner jest muzyczną ilustracją jednej z efektowniejszych scen w fil− mie Ozona – przesyconego zmysłowo− ścią wieczornego spotkania kilkorga bohaterów, a przede wszystkim tańca trojga z nich. Jednak, jak już wspo− mniałam, utwór Conte nie traci nic ze swego uroku w bezpośrednim, nie− filmowym odbiorze. Sparring Partner urzeka lekkością, przyciąga brzmie− niem głosu wykonawcy, nieco zbliżo− nego barwą do Cohena, ale znacznie bardziej melodyjnego. Głównym atu− tem jest tu fascynująco nietypowo brzmiące pianino. Ten utwór słyszę w każdej części ciała, jakby je wypełniał, jakby pianino zapraszało do tańca, wlewało się swoim bulgoczącym dźwię− kiem i krystalizowało w to Coś we mnie. Ale to nie mistycyzm, to raczej erotyzm, mistyka zmysłowości. Kiedy mowa o erotyzmie trzeba po− wiedzieć słów kilka o Milvie. Niepowta− rzalność tej artystki polega m.in. na ge− nialnym operowaniu głosem w każdych muzycznych okolicznościach. Jednym z tego przykładów jest utwór Alexander Platz z albumu Milva e dintorni. Można by określić go mianem muzyki rozryw− kowej, w popularnym tego słowa zna− czeniu, ale broni go przed tym głos i wykonanie Milvy. Kiedy pierwszy raz usły− szałam to wykonanie, byłam porażona tym, co słychać w głosie Milvy. Bo jest to dokładnie to, co drży we wzruszeniu we mnie, to Coś. Już pierwsze wibrujące tony jej głosu nadają temu utworowi rys niepowtarzalności, a w refrenie siła głosu Milvy wywołuje wzniosły uśmiech zadowolenia (podobnie utwory L’Aere− oplano, Poggibonsi i I sandali). Muszę na koniec wspomnieć o jed− nej z moich fascynacji, nie tylko mu− zycznych – o Królowej. Zespół QUEEN należy do jednych z najciekawszych i oryginalniejszych zjawisk tzw. muzyki rozrywkowej. Fascynuje mnie właśnie owa oryginalność i wierność sobie we wszystkich jej przejawach – artysta po− winien bowiem żyć swoją muzyką, tyl− ko wtedy jest wiarygodny, tylko wtedy jego muzyka potrafi poruszyć to Coś. Najbardziej wzruszającym i niezwy− kłym przejawem tej wierności było dla mnie nagranie przez Mercurego bar− dzo osobistego materiału na płytę Made In Heaven. I nie byłoby w tym nic dziwnego i poruszającego, gdyby nie fakt, że zrobił to trawiony cho− robą, w świadomości schyłku swego życia, które tak bardzo kochał, a na− grane utwory zapisał w testamencie pozostałym członkom zespołu. Masowej publiczności QUEEN jawi się jako zespół, który wylansował hymn sportowy We Are The Champions, czy utwory takie jak The Show Must Go On albo Who Wants To Live Forever. Nie wszyscy pamiętają eksperymentalne początki z lat 70, fascynację Mercu− rego operą, niepowtarzalność brzmie− nia gitary Briana May’a. Utwory ta− kie jak Nevermore czy The March Of The Black Queen z albumu QUEEN II są doskonałym przykładem tych ekspe− rymentów. Niektórzy uważają głos Mercurego za współczesną odmianę kastracyjnej mutacji. Otóż to niezwy− kłe możliwości głosowe pozwalały mu bawić się dźwiękiem, bawić się swoim głosem, jak instrumentem najwyższej jakości. Wydobywał z niego tony róż− norodne – liryczny falset i zadziwiają− co silne brzmienie rockowe. Tak sta− je się m.in. w Marszu Czarnej Królowej. March Of The Black Queen jest po− rywającą grą z konwencjami. Trwają− cy ponad sześć minut utwór jest prze− nikającymi się wariacjami muzyczno− głosowymi, wznosi się, opada, zatacza ronda, przebiega z góry na dół i kie− dy spodziewam się spektakularnej kul− minacji, zaskakuje mnie lirycznym solo z towarzyszeniem fortepianu. Gdy zaś zdaje się zmierzać uspokojo− ny do kresu, w ostatnich niemalże se− kundach, przyspiesza tak gwałtownie, że powoduje niemal fizycznie dozna− walny wstrząs. Nie pozwala ani na moment oderwać od niego uwagi. To utwór o niezwykłym tempie i natęże− niu emocjonalnym, któremu trudno się nie poddać. Fascynujące jest, że feeria pozornie niemelodycznie ukon− stytuowanych dźwięków jest tak oso− bliwie porywająca, anektuje i nigdy nie nuży. A gdy Marsz… milknie, czu− ję się zmęczona, ale, paradoksalnie, pragnę więcej i znów, na nowo pod− dać się tej zabawie dźwięków, muzycz− no−wokalnej pogoni. QUEEN to zabawa i miłość do mu− zyki w jednym. Zaświadczają o tym do− skonałe trawestacje różnorodnych konwencji muzycznych, które, co jest dla mnie wartością nie do przecenie− nia, bawią nie tylko mnie jako słucha− cza, ale samych wykonujących je twór− ców. Na ten przykład: Bring Back That Leroy Brown z albumu Sheer Heart At− tack – tak właśnie bawią się panowie muzyką pięknych lat prohibicji, przy czym zachowują swój niepowtarzalny styl i dystans. A co powiecie na My Me− lancholy Blues z 1977 roku albo Musta− pha z płyty pod obiecującym tytułem Jazz? Jako niezwykłą ciekawostkę pole− cam utwory Lazing On A Sunday After− noon oraz SeasideRandezvous, oba z płyty A Night At The Opera. Wspomnieć mu− szę również o kompozycji Bijou z albu− mu Innuendo, którą, tak sobie myślę, byłoby stosowniej umieścić we wcze−
Page 1 and 2: 2 REDAKCJA KWARTALNIKA: Stanisław
Page 3 and 4: 4 W NUMERZE m.in.: Kwas Oleszczyk J
Page 5: 6 tego niezwykłego związku, rodzi
Page 9 and 10: 10 nagle sprowadzone zostaje do rol
Page 11 and 12: 12 Marta Jachnik: W jaki sposób i
Page 13 and 14: 14 Jerzy Satanowski Tak, sprawdzian
Page 15 and 16: 16 najchętniej - bezmyślnej lecz
Page 17 and 18: 18 Z rodzinnego albumu opuścił. U
Page 19 and 20: 20 ??? Tak zwane „strzelanie dyna
Page 21 and 22: 22 napisał Grechuta i co ciekawe p
Page 23 and 24: 24 Mistrz dekadencji Leszek Żuliń
Page 25 and 26: 26 Małe okna W naszym domu będą
Page 27 and 28: 28 Kolęda jako znak wspólnoty Ann
Page 29 and 30: 30 Kolęda - pieśń biesiadna? Jan
Page 31 and 32: 32 panna syna kołysała[…] wdzi
Page 33 and 34: 34 i innych zawieruch dziejowych. W
Page 35 and 36: 36 Teksty kolęd zawierają liczne
Page 37 and 38: 38 Marszałek, różni przewodnicz
Page 39 and 40: 40 dzie, komentując „The Dreams.
Page 41 and 42: 42 niziutko turbofolk Aleksandra EY
Page 43 and 44: 44 upływem czasu będzie ona trady
Page 45 and 46: 46 z Portugalii Południowy ogień
Page 47 and 48: 48 kalne uniesienia. Przenikają si
Page 49: Fado jest z pewnoœci¹ jednym z na
Page 52 and 53: 53 naszym kraju. Dziś dla mnie - z
Page 54 and 55: 55 Jeszcze wciąż... Coraz częśc
Page 56 and 57:
57 Bardzo szczerze muszę przyznać
Page 58 and 59:
59 z Lublina Drogi Wolności - Pot
Page 60 and 61:
61 Andrzej Sikorowski Pastorałka z
Page 62 and 63:
63 Jagoda Kurpios Magda Dzięgiel *
Page 64 and 65:
65 z Krakowa Ludzie estrady Łukasz
Page 66 and 67:
67 Loch Camelot Locho−Motywa Wago
Page 68 and 69:
69 Marek Bałata Karolina Cicha lat
Page 70 and 71:
71 3 - Piotr Bukartyk (Warszawa) -
Page 72 and 73:
73 Zbigniew Książek Jan Poprawa A
Page 74 and 75:
75 Po co komu sztuka? Ewa PTAŚ−S
Page 76 and 77:
77 Dorota OSIŃSKA wydają się one
Page 78 and 79:
79 matów „jak żyć”, które
Page 80 and 81:
81 niej - wyjaśnia młoda wokalist
Page 82 and 83:
83 Wies³aw Ciecierêga Urodzony w
Page 84 and 85:
85 crealistyczną szarzyzną, bawil
Page 86 and 87:
87 Bruanta szybko wydostały się p
Page 88 and 89:
89 Niech fantastycznie lutnia nastr
Page 90 and 91:
91 Kairze, skomponował muzykę i n
Page 92 and 93:
93 Do miast odwiedzanych przez Jó
Page 94 and 95:
95 kącie życia. Chcemy zarzucić
Page 96 and 97:
97 „(...) w odróżnieniu od wiel
Page 98:
99 Wprawdzie niemieckie kabarety, t
show all

Pobierz dokument - Biblioteka Polskiej Piosenki

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?