Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna - Bibliotekarz Opolski

nia, Łodzi jako jedna z form działalności komitetów śląskich tworzonych
na terenie państwa polskiego. Należą tu liczne prace Stanisława Bełzy,
Henryka Pachońskiego, Stanisława Cianciary, Fryderyka Dąbrowskiego,
Ignacego Daszyńskiego. Niejednokrotnie wydawnictwa propagandowe posługiwały
się argumentacją gospodarczą, której celem było ukazanie korzyści,
jakie wynikną dla Górnego Śląska po przyłączeniu go do Polski.
Wśród dużej ilości pozycji wydanych w okresie plebiscytowym jest kilka
poświęconych stosunkom śląskim, które zasługują na uwagę ze względu
na poziom opracowania lub osobę autora. Należą tu książki E. Romera,
E. Caspariego, B. Limanowskiego i P. Pampucha. Nie brak w zbiorach Biblioteki
Śląskiej materiału propagandowego, którym posługiwali się Niemcy,
bałamucąc ludność fałszywymi argumentami. Spośród autorów tych
broszur wymienić można Paula Nieborowskiego i Alfonsa Hayduka, a wystarczy
przeczytać „Trzy pytania Górnoślązaka", aby mieć obraz wszystkich
nieszczęść, które miały spaść na Górnoślązaków w wypadku wypowiedzenia
się za Polską.
Ciekawy i bogaty, bo liczący około 300 pozycji jest zbiór druków ulotnych.
W ich skład wchodzą odezwy, programy, afisze, nalepki, pocztówki,
znaczki, karty do głosowania plebiscytowego, pieniądze zastępcze itd. Treść
tych druków jest zróżnicowana. Instruują one ludność, w jaki sposób zachować
się podczas głosowania, ostrzegają przed fałszowanymi przez Niemców
listami wyborczymi i prasą, informują o napadach bojówek niemieckich,
poprzez argumenty gospodarcze starają się przekonać o słuszności
głosowania za Polską, dają wyraz zainteresowania sprawami śląskimi społeczeństwa
innych ziiem polskich oraz uwidaczniają formy pomocy, jakich
udzielało ono Górnemu Śląskowi, odtwarzają nastroje nurtujące lud górnośląski.
Druki ulotne o treści antypolskiej świadczą o tym, jak starano się
podkreślić wyższość niemieckiego panowania, niemieckiej gospodarki i kultury.
Nawołując do głosowania za Niemcami usiłowano przekonać Górnoślązaków,
iż w Polsce panują nędza, głód, militaryzm i inne plagi.
Dużą rolę w kampanii przedplebiscytowej oraz w okresie powstań odegrała
polska prasa wzmocniona głosami pism wykupionych z rąk niemieckich.
Biblioteka Śląska posiada niemal wszystkie organa prasy, które ukazywały
się w latach 1919—1921. Oprócz pism o ustalonej już pozycji jak
„Gazeta Robotnicza", „Górnoślązak", „Katolik", „Kurier Śląski", „Polak",
stworzono nowe organa, których zadaniem było agitowanie i tworzenie
właściwej atmosfery przed nadchodzącym głosowaniem oraz informowanie
o aktualnych wydarzeniach. Polski Komisariat Plebiscytowy wydawał pismo
„Orędownik Komisariatu Plebiscytowego", które dzieliło się na dwa
działy: urzędowy, zawierający rozporządzenia Komisariatu w trzech językach
oraz nieurzędowy, podający wiadomości ogólne z terenu plebiscytowego.
Drugi oficjalny organ Komisariatu, wychodzący w języku francuskim
„Le Messager de Haute Silesie" miał na celu informowanie zagranicy o wy.
padkach ,na Górnym Śląsku, pozostających w związku z plebiscytem. Poza
tymi pismami z ramienia wydziału prasowego Komisariatu wychodziło
szereg czasopism zarówno w języku polskim jak i niemieckim. Wielką po-