Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna - Bibliotekarz Opolski
Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna - Bibliotekarz Opolski
Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna - Bibliotekarz Opolski
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
haterskie czyny iudu śląskiego przeiali na karty powieści, opowiadań i<br />
wierszy. Przykładami z okresu międzywojennego mogą być powieści M.<br />
Wierzbińskiego „Pękły okowy", G. Morcinka „Wyrąbany chodnik", A. Pośpiecha<br />
„Człowiek w płomieniach" oraz zbiory opowiadań Z. Kossak-Szczuckiej<br />
„Nieznany kraj", L. Łakomego „Obrazki z powstań górnośląskich".<br />
Po wojnie wielu wybitnych pisarzy poświęciło swoje utwory temu<br />
dramtycznemu okresowi. Należą tu powieści G. Morcinka „Mat Kurt<br />
Kraus", J. Baranowicza „Kurtokowie", J. Brzozy „Wojenko, wojenko",<br />
gawędy W. Szewczyka „Powstańczy apel", sztuka J. Lutowskiego „Wzgórze<br />
35", opowiadania H. Gołby „Obrazki śląskie". Wśród pozycji literatury<br />
współczesnej powstaniom dominuje poezja. Do najwybitniejszych przedstawicieli<br />
tej literatury należą uczestnicy powstań śląskich: Augustyn Świder<br />
i Jan Nikodem Jaroń. Część swoich poezji z tego okresu opublikował<br />
A. Świder w zbiorku „Z głębin duszy polskiej syna zieimi górnośląskiej.<br />
Wiersze i pieśni" Liryki powstańcze J. N. Jaronia opublikowano pośmiertnie<br />
w tomie „Z pamiętnika Górnoślązaka oraz inne wiersze liryczne". Trzeci<br />
z poetów okresu powstań Emanuel Imiela zawarł swoje utwory pod pseudonimem<br />
Karol Dym w zbiorze „Górnośląskie bajki i satyry". Do zbiorowych<br />
wydań liryki powstańczej należą: antologia Z. Hierowskiego „Śląsk<br />
walczący. Poezja i pieśń" oraz antologia poezji i satyry powstań śląskich<br />
i plebiscytu B. Lubosza „Ponad milczeniem i walką". Ściśle związana z poezją<br />
pieśń powstańcza reprezentowana jest w Bibliotece Śląskiej w zbiorach<br />
J. Eichhorna „Śpiewnik powstańczy" i J. Rzymełki „Pieśni powstańców<br />
górnośląskich" oraz w antologii A. Dygacza „Śląskie pieśni powstańcze<br />
1919—1921".<br />
Z okazji poszczególnych rocznic powstań śląskich wydano szereg albumów,<br />
ksiąg pamiątkowych, jednodniówek, materiałów z sesji naukowych.<br />
Wymienimy tylko dwa przykłady. W 15-tą rocznicę ukazała się „Księga<br />
pamiątkowa powstań i plebiscytu na Śląsku" pełna wspomnień i zdjęć.<br />
Czterdziesta rocznica uczczona została sesją naukową, której materiały opublikowane<br />
zostały w wydawnictwie „Powstania śląskie".<br />
Zbiory ddkumentów z okresu powstań są nieliczne. Do przedwojennych<br />
należy W. Dąbrowskiego „Górny Śląsk w walce o zjednoczenie z Polską .<br />
Tym cenniejsze są „Źródła do dziejów powstań śląskich", które w dotychczas<br />
wydanych tomach zawierają dokumenty z okresu I i II powstania<br />
oraz przygotowań do plebiscytu.<br />
Problematyce powstań śląskich poświęciło swoje prace wielu historyków<br />
i publicystów. Z okresu międzywojennego na czoło wysuwają się prace<br />
A. Benisza i K. Firicha. O wiele bogaciej przedstawia się stan pozycji<br />
wydanych po wojnie. W pracach T. Jędruszczaka, K. Popiołka, H. Zielińskiego,<br />
J. Wyglendy, Wł. Zielińskiego omówiony został przebieg powstań<br />
na tle sytuacji wewnętrznej i międzynarodowej, stanowisko rządu polskiego<br />
i głównych ugrupowań politycznych wobec problemów górnośląskich i powstań,<br />
formy pomocy udzielanej przez społeczeństwo innych ziem polskich<br />
Górnemu Śląskowi, przygotowania do plebiscytu strony niemieckiej i szereg<br />
innych zagadnień związanych z omawianym okresem.
Change language